See dood on Wiktionary
{
"antonyms": [
{
"word": "leven"
}
],
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Erfwoord_in_het_Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Ontbrekend geluid",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Retrograad van het Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Telbaar",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "WikiWoordenboek:Antedatering Chronologisch Woordenboek",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden in het Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden in het Nederlands met IPA-weergave",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden in het Nederlands met audioweergave",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden in het Nederlands van lengte 4",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden met 1 lettergreep in het Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Zelfstandig naamwoord in het Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"derived": [
{
"word": "dode harrel"
},
{
"word": "dode hoek"
},
{
"word": "dode hoeken"
},
{
"word": "dode hoekjes"
},
{
"word": "dodelijk"
},
{
"word": "dood wanen"
},
{
"word": "doodbidder"
},
{
"word": "doodbijten"
},
{
"word": "doodblijven"
},
{
"word": "doodbloeden"
},
{
"word": "dooddoen"
},
{
"word": "dooddoener"
},
{
"word": "dooddrukken"
},
{
"word": "doodeter"
},
{
"word": "doodgaan"
},
{
"word": "doodgeboren"
},
{
"word": "doodgewicht"
},
{
"word": "doodgooien"
},
{
"word": "doodgraver"
},
{
"word": "doodgriezelig"
},
{
"word": "doodhongeren"
},
{
"word": "doodhouden"
},
{
"word": "doodhout"
},
{
"word": "doodkist"
},
{
"word": "doodklap"
},
{
"word": "doodkruid"
},
{
"word": "doodlachen"
},
{
"word": "doodleggen"
},
{
"word": "doodliggen"
},
{
"word": "doodlopen"
},
{
"word": "doodlopend"
},
{
"word": "doodmaken"
},
{
"word": "doodmartelen"
},
{
"word": "doodnagel"
},
{
"word": "doodop"
},
{
"word": "doodrijden"
},
{
"word": "doods"
},
{
"word": "doodsakte"
},
{
"word": "doodsangst"
},
{
"word": "doodsbed"
},
{
"word": "doodsbedreiging"
},
{
"word": "doodsbericht"
},
{
"word": "doodsbesef"
},
{
"word": "doodsbleek"
},
{
"word": "doodschieten"
},
{
"word": "doodschop"
},
{
"word": "doodschudden"
},
{
"word": "doodsdrift"
},
{
"word": "doodseskader"
},
{
"word": "doodsgedachte"
},
{
"word": "doodsgevaar"
},
{
"word": "doodsgevaarlijk"
},
{
"word": "doodshemd"
},
{
"word": "doodshoofd"
},
{
"word": "doodshoofdaap"
},
{
"word": "doodskist"
},
{
"word": "doodskleed"
},
{
"word": "doodsklok"
},
{
"word": "doodskloppertje"
},
{
"word": "doodskop"
},
{
"word": "doodskreet"
},
{
"word": "doodskus"
},
{
"word": "doodslaan"
},
{
"word": "doodslag"
},
{
"word": "doodslager"
},
{
"word": "doodsmak"
},
{
"word": "doodsnood"
},
{
"word": "doodsoorzaak"
},
{
"word": "doodspelen"
},
{
"word": "doodspil"
},
{
"word": "doodspuiten"
},
{
"word": "doodsschrik"
},
{
"word": "doodssnik"
},
{
"word": "doodsstrijd"
},
{
"word": "doodsteken"
},
{
"word": "doodstraf"
},
{
"word": "doodstroom"
},
{
"word": "doodsverachting"
},
{
"word": "doodsvijand"
},
{
"word": "doodtij"
},
{
"word": "doodtrappen"
},
{
"word": "doodvallen"
},
{
"word": "doodvechten"
},
{
"word": "doodverf"
},
{
"word": "doodverklaren"
},
{
"word": "doodverven"
},
{
"word": "doodvonnis"
},
{
"word": "doodvreter"
},
{
"word": "doodvriezen"
},
{
"word": "doodwater"
},
{
"word": "doodwerken"
},
{
"word": "doodziek"
},
{
"word": "doodzieke"
},
{
"word": "doodzonde"
},
{
"word": "doodzwijgen"
},
{
"word": "god-is-doodtheologie"
},
{
"word": "doodaf"
},
{
"word": "doodarm"
},
{
"word": "doodbedaard"
},
{
"word": "doodbraaf"
},
{
"word": "doodeerlijk"
},
{
"word": "doodeenvoudig"
},
{
"word": "doodeng"
},
{
"word": "doodenkel"
},
{
"word": "doodergeren"
},
{
"word": "doodernstig"
},
{
"word": "doodgaarne"
},
{
"word": "doodgelukkig"
},
{
"word": "doodgemakkelijk"
},
{
"word": "doodgemoedereerd"
},
{
"word": "doodgevaarlijk"
},
{
"word": "doodgewoon"
},
{
"word": "doodgoed"
},
{
"word": "doodgraag"
},
{
"word": "doodgriezelig"
},
{
"word": "doodjammer"
},
{
"word": "doodkalm"
},
{
"word": "doodkoud"
},
{
"word": "doodlachen"
},
{
"word": "doodleuk"
},
{
"word": "doodmager"
},
{
"word": "doodmakkelijk"
},
{
"word": "doodmisselijk"
},
{
"word": "doodmoe"
},
{
"word": "doodnatuurlijk"
},
{
"word": "doodnerveus"
},
{
"word": "doodnieuwsgierig"
},
{
"word": "doodnormaal"
},
{
"word": "doodnuchter"
},
{
"word": "doodongelukkig"
},
{
"word": "doodongerust"
},
{
"word": "doodonnozel"
},
{
"word": "doodonschuldig"
},
{
"word": "doodop"
},
{
"word": "doodsaai"
},
{
"word": "doodsangst"
},
{
"word": "doodsbang"
},
{
"word": "doodsbenauwd"
},
{
"word": "doodsbleek"
},
{
"word": "doodschamen"
},
{
"word": "doodschop"
},
{
"word": "doodserieus"
},
{
"word": "doodsgevaarlijk"
},
{
"word": "doodsimpel"
},
{
"word": "doodsklap"
},
{
"word": "doodsmak"
},
{
"word": "doodsschrik"
},
{
"word": "doodstil"
},
{
"word": "doodsvijand"
},
{
"word": "doodtoevallig"
},
{
"word": "doodverlegen"
},
{
"word": "doodvermoeiend"
},
{
"word": "doodwerken"
},
{
"word": "doodzenuwachtig"
},
{
"word": "doodziek"
},
{
"word": "doodzonde"
}
],
"etymology_texts": [
"erfwoord via Middelnederlands doot van Oudnederlands dot bn / doth ww , mogelijk verder te herleiden tot een Protogermaanse wortel *dawjan-, \"sterven\"\n**zn: in de betekenis van ‘toestand waarin men niet meer leeft’ aangetroffen vanaf 801-1000\n***[4] vermoedelijk naar het voorbeeld van woorden als doodsbang, doodsbenauwd, doodsbleek, doodstil, doodziek en doodzonde die steeds meer een figuurlijke betekenis kregen\n**bn: in de betekenis ‘niet meer levend’ aangetroffen vanaf 1100 (met de betekenis ‘onvruchtbaar’ in nog oudere toponiemen)"
],
"forms": [
{
"form": "(doden) *",
"tags": [
"plural"
]
}
],
"hyphenation": "dood",
"hyponyms": [
{
"word": "beddendood"
},
{
"word": "genadedood"
},
{
"word": "halfdood"
},
{
"word": "hartdood"
},
{
"word": "heldendood"
},
{
"word": "hersendood"
},
{
"word": "hongerdood"
},
{
"word": "kieteldood"
},
{
"word": "kruisdood"
},
{
"word": "marteldood"
},
{
"word": "monddood"
},
{
"word": "morsdood"
},
{
"word": "muisdood"
},
{
"word": "offerdood"
},
{
"word": "oordjedood"
},
{
"word": "pierdood"
},
{
"word": "schijndood"
},
{
"word": "sladood"
},
{
"word": "steendood"
},
{
"word": "verdrinkingsdood"
},
{
"word": "vergiftigingsdood"
},
{
"word": "verstikkingsdood"
},
{
"word": "vriesdood"
},
{
"word": "vuurdood"
},
{
"word": "warmtedood"
},
{
"word": "wederdood"
},
{
"word": "wiegendood"
},
{
"word": "zoendood"
}
],
"lang": "Nederlands",
"lang_code": "nl",
"notes": [
"Het meervoud komt alleen voor in de uitdrukking duizend doden sterven."
],
"pos": "noun",
"pos_title": "Zelfstandig naamwoord",
"proverbs": [
{
"word": "als de dood zijn voor"
},
{
"sense": "Alles of niets, de overwinning of de ondergang",
"word": "De dood of de gladiolen"
},
{
"sense": "Ergens een grote hekel aan hebben",
"word": "Ergens een broertje dood aan hebben"
},
{
"sense": "Er slecht (mager, ongezond) uitzien",
"word": "Eruitzien als de dood van Ieperen"
},
{
"sense": "Heel saai",
"word": "De dood in de pot"
},
{
"sense": "Iemand heel bang maken",
"word": "De dood op het lijf jagen"
},
{
"sense": "Een orgasme",
"word": "De kleine dood"
},
{
"sense": "Grote verwoestingen aanrichten (inclusief het maken van dodelijke slachtoffers)",
"word": "Dood en verderf verspreiden/zaaien"
},
{
"sense": "Gierig zijn",
"word": "Dood op een duit blijven"
},
{
"sense": "Zeer moedeloos of ontdaan",
"word": "Met de dood in het hart"
},
{
"sense": "Helemaal niet, dat gaat echt niet gebeuren, vergeet het maar",
"word": "Om de [dooie] dood niet"
},
{
"sense": "Een doodvonnis gekregen hebben",
"word": "Op de dood zitten"
},
{
"sense": "Gedoemd zijn om te sterven",
"word": "Ten dode opgeschreven zijn"
},
{
"sense": "Iemand die niet lang meer te leven heeft",
"word": "Een kind des doods"
},
{
"sense": "Iedereen gaat dood",
"word": "De bleke dood spaart klein noch groot"
},
{
"sense": "Iedereen gaat dood",
"word": "De dood kent geen lieve kinderen"
},
{
"sense": "Het valt nooit te voorspellen wanneer iemand komt te overlijden",
"word": "De dood komt als een dief in de nacht"
},
{
"sense": "Als iemand eenmaal is gestorven, maakt het totaal niets meer uit of hij/zij bij leven arm of rijk was",
"word": "Edel, arm en rijk maakt de dood gelijk"
},
{
"sense": "Wat voor de een een nadeel is, is voor de ander juist een voordeel",
"word": "De een z'n dood is de ander zijn brood"
},
{
"sense": "Niemand kan op tegen heel veel tegenstanders",
"word": "Veel honden zijn der hazen dood"
}
],
"related": [
{
"word": "sterfgeval"
},
{
"word": "dode"
},
{
"word": "doden"
}
],
"senses": [
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Biologie_in_het_Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Medisch_in_het_Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Palindroom_in_het_Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Religie_in_het_Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"examples": [
{
"text": "Vele mensen vrezen de dood."
}
],
"glosses": [
"de toestand nadat het leven is geëindigd"
],
"id": "nl-dood-nl-noun-jZJsgQ3t",
"raw_tags": [
"palindroom"
],
"topics": [
"biology",
"medicine",
"religion"
]
},
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Biologie_in_het_Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Medisch_in_het_Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Palindroom_in_het_Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"examples": [
{
"text": "Hij woonde daar tot zijn dood."
}
],
"glosses": [
"het tot het einde komen van een leven, de overgang naar de onder [1] genoemde toestand"
],
"id": "nl-dood-nl-noun-y1wkHaNb",
"raw_tags": [
"palindroom"
],
"topics": [
"biology",
"medicine"
]
},
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Biologie_in_het_Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Kunst_in_het_Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Palindroom_in_het_Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"examples": [
{
"text": "Men kan zich echter eveneens afvragen wat de natuur, de kosmos of het Zijn aan de zogenaamde grote persoonlijkheden en hun aanspraak op onsterfelijkheid eigenlijk gelegen is, omdat de dood met zijn nivellerende zeis alle menselijke rangverschillen toch onverbiddellijk wegmaait."
}
],
"glosses": [
"skeletvormige figuur, vaak met zeis, die bovengenoemde toestand personifieert"
],
"id": "nl-dood-nl-noun-jlX4AmWf",
"raw_tags": [
"palindroom"
],
"topics": [
"arts",
"biology"
]
},
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Versterkend voorvoegsel in het Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"examples": [
{
"text": "Hij was schatrijk, maar leefde in een doodgewoon rijtjeshuis."
}
],
"glosses": [
"heel erg, als eerste deel in een samenstelling dat de intensiteit van het tweede deel benadrukt\nVoor zover deze samenstellingen zijn gevormd zonder tussen-s (een oude genitief) en zeker wanneer het gaat om werkwoorden kunnen ze ook worden opgevat als gevormd met het bijwoordelijk gebruikt dood bn."
],
"id": "nl-dood-nl-noun-YN26RqF2",
"tags": [
"intensifier",
"prefix"
]
}
],
"sounds": [
{
"audio": "nl-dood.ogg",
"mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/1/15/Nl-dood.ogg/Nl-dood.ogg.mp3",
"ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/nl-dood.ogg"
},
{
"ipa": "/doːt/"
}
],
"synonyms": [
{
"sense_index": 2,
"word": "overlijden"
},
{
"sense_index": 2,
"word": "sterven"
},
{
"sense_index": 2,
"word": "heengaan"
},
{
"sense_index": 2,
"word": "levenseinde"
},
{
"sense_index": 2,
"word": "verscheiden"
},
{
"sense_index": 3,
"word": "Magere Hein"
},
{
"sense_index": 3,
"word": "man met de zeis"
},
{
"sense_index": 3,
"word": "Pietje de Dood"
},
{
"word": "de pijp aan Maarten geven"
},
{
"word": "de weg van alle vlees gaan"
},
{
"word": "het levenslicht uitblazen"
},
{
"word": "net tijdelijke met het eeuwige verwisselen"
},
{
"sense_index": 4,
"word": "bloed"
}
],
"tags": [
"feminine",
"masculine"
],
"translations": [
{
"lang": "Afrikaans",
"lang_code": "af",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"word": "dood"
},
{
"lang": "Duits",
"lang_code": "de",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"tags": [
"masculine"
],
"word": "Tod"
},
{
"lang": "Engels",
"lang_code": "en",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"word": "death"
},
{
"lang": "Estisch",
"lang_code": "et",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"word": "surm"
},
{
"lang": "Frans",
"lang_code": "fr",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"tags": [
"feminine"
],
"word": "mort"
},
{
"lang": "Galicisch",
"lang_code": "gl",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"tags": [
"feminine"
],
"word": "morte"
},
{
"lang": "Grieks",
"lang_code": "el",
"roman": "θánatos",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"tags": [
"masculine"
],
"word": "θάνατος"
},
{
"lang": "Hongaars",
"lang_code": "hu",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"word": "halál"
},
{
"lang": "Hoogsilezisch",
"lang_code": "szl",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"tags": [
"feminine"
],
"word": "śmjyrć"
},
{
"lang": "Italiaans",
"lang_code": "it",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"tags": [
"feminine"
],
"word": "morte"
},
{
"lang": "Japans",
"lang_code": "ja",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"word": "死"
},
{
"lang": "Kabardijns",
"lang_code": "kbd",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"word": "ажал"
},
{
"lang": "Karatsjai-Balkarisch",
"lang_code": "krc",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"word": "ажал"
},
{
"lang": "Kazachs",
"lang_code": "kk",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"word": "ажал"
},
{
"lang": "Kirgizisch",
"lang_code": "ky",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"word": "ажал"
},
{
"lang": "Koerdisch",
"lang_code": "ku",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"tags": [
"feminine"
],
"word": "mirin"
},
{
"lang": "Koerdisch",
"lang_code": "ku",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"tags": [
"feminine"
],
"word": "merg"
},
{
"lang": "Koerdisch",
"lang_code": "ku",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"tags": [
"feminine"
],
"word": "wefat"
},
{
"lang": "Latijn",
"lang_code": "la",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"tags": [
"feminine"
],
"word": "mors"
},
{
"lang": "Lezgi",
"lang_code": "lez",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"word": "ажал"
},
{
"lang": "Noors",
"lang_code": "no",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"tags": [
"neuter"
],
"word": "dødsfall"
},
{
"lang": "Nynorsk",
"lang_code": "nn",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"tags": [
"neuter"
],
"word": "dødsfall"
},
{
"lang": "Pools",
"lang_code": "pl",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"tags": [
"feminine"
],
"word": "śmierć"
},
{
"lang": "Portugees",
"lang_code": "pt",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"tags": [
"feminine"
],
"word": "morte"
},
{
"lang": "Quechua",
"lang_code": "qu",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"word": "wañu"
},
{
"lang": "Russisch",
"lang_code": "ru",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"word": "смерть"
},
{
"lang": "Schots-Gaelisch",
"lang_code": "gd",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"tags": [
"masculine"
],
"word": "bàs"
},
{
"lang": "Spaans",
"lang_code": "es",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"tags": [
"feminine"
],
"word": "muerte"
},
{
"lang": "Xhosa",
"lang_code": "xh",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"word": "ukufa"
},
{
"lang": "Zweeds",
"lang_code": "sv",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"tags": [
"common"
],
"word": "död"
},
{
"lang": "Duits",
"lang_code": "de",
"sense": "skeletvormige figuur, vaak met zeis, die bovengenoemde toestand personifieert",
"sense_index": 2,
"tags": [
"masculine"
],
"word": "Sensenmann"
},
{
"lang": "Duits",
"lang_code": "de",
"sense": "skeletvormige figuur, vaak met zeis, die bovengenoemde toestand personifieert",
"sense_index": 2,
"tags": [
"masculine"
],
"word": "Tod"
},
{
"lang": "Zweeds",
"lang_code": "sv",
"sense": "skeletvormige figuur, vaak met zeis, die bovengenoemde toestand personifieert",
"sense_index": 2,
"tags": [
"common"
],
"word": "död"
}
],
"word": "dood"
}
{
"antonyms": [
{
"word": "levend"
}
],
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Bijvoeglijk naamwoord in het Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Erfwoord_in_het_Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Ontbrekend geluid",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Retrograad van het Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "WikiWoordenboek:Antedatering Chronologisch Woordenboek",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden in het Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden in het Nederlands met IPA-weergave",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden in het Nederlands met audioweergave",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden in het Nederlands van lengte 4",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden met 1 lettergreep in het Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"derived": [
{
"sense_index": 2,
"word": "doodcijferen"
},
{
"sense_index": 2,
"word": "doodconcurreren"
},
{
"sense_index": 2,
"word": "doodfluiten"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "doodjakkeren"
},
{
"sense_index": 2,
"word": "doodknuffelen"
},
{
"sense_index": 2,
"word": "doodprijzen"
},
{
"sense_index": 2,
"word": "doodredeneren"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "doodschrikken"
}
],
"etymology_texts": [
"erfwoord via Middelnederlands doot van Oudnederlands dot bn / doth ww , mogelijk verder te herleiden tot een Protogermaanse wortel *dawjan-, \"sterven\"\n**zn: in de betekenis van ‘toestand waarin men niet meer leeft’ aangetroffen vanaf 801-1000\n***[4] vermoedelijk naar het voorbeeld van woorden als doodsbang, doodsbenauwd, doodsbleek, doodstil, doodziek en doodzonde die steeds meer een figuurlijke betekenis kregen\n**bn: in de betekenis ‘niet meer levend’ aangetroffen vanaf 1100 (met de betekenis ‘onvruchtbaar’ in nog oudere toponiemen)"
],
"hyphenation": "dood",
"hyponyms": [
{
"raw_tags": [
"intensivering"
],
"word": "morsdood"
},
{
"raw_tags": [
"intensivering"
],
"word": "steendood"
}
],
"lang": "Nederlands",
"lang_code": "nl",
"pos": "adj",
"pos_title": "Bijvoeglijk naamwoord",
"proverbs": [
{
"sense": "Erg belust op iets zijn (bv geld -> gierig)",
"word": "Op iets dood blijven"
},
{
"sense": "Bezig zijn met een hopeloze zaak die alleen maar energie kost en uiteindelijk niets oplevert",
"word": "Trekken aan een dood paard"
},
{
"sense": "Gezegd van iets waarvoor geldt dat degene die er het meeste zorg voor heeft gedragen, er zelf niet meer van profiteert als het eenmaal af is",
"word": "Boompje groot, plantertje dood"
},
{
"sense": "Dood zijn (met extra nadruk op het niet meer in leven zijn)",
"word": "Zo dood als een pier (zijn)"
},
{
"sense": "Te voorzichtig zijn",
"word": "Een dood paard aan een boom (vast)binden"
},
{
"sense": "Zeer arm zijn",
"word": "Nog geen luis hebben om dood te drukken"
},
{
"sense": "Het is heel warm",
"word": "De mussen vallen dood van de daken"
}
],
"related": [
{
"sense_index": 1,
"word": "afgestorven"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "overleden"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "doods"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "des doods"
}
],
"senses": [
{
"examples": [
{
"text": "Onze dode kat werd waardig begraven."
},
{
"text": "Mijn ouders zijn al heel lang dood."
}
],
"glosses": [
"niet meer levend"
],
"id": "nl-dood-nl-adj-WjUMMBIr"
},
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Figuurlijk_in_het_Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"examples": [
{
"text": "Hij wilde haar bellen, maar de lijn was dood."
}
],
"glosses": [
"niet langer werkend, niet meer functionerend"
],
"id": "nl-dood-nl-adj-X5vOD7Si",
"tags": [
"figuratively"
]
}
],
"sounds": [
{
"audio": "nl-dood.ogg",
"mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/1/15/Nl-dood.ogg/Nl-dood.ogg.mp3",
"ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/nl-dood.ogg"
},
{
"ipa": "/doːt/"
}
],
"translations": [
{
"lang": "Duits",
"lang_code": "de",
"sense": "niet meer levend",
"sense_index": 1,
"word": "tot"
},
{
"lang": "Engels",
"lang_code": "en",
"sense": "niet meer levend",
"sense_index": 1,
"word": "dead"
},
{
"lang": "Estisch",
"lang_code": "et",
"sense": "niet meer levend",
"sense_index": 1,
"word": "surnud"
},
{
"lang": "Frans",
"lang_code": "fr",
"sense": "niet meer levend",
"sense_index": 1,
"word": "mort"
},
{
"lang": "Grieks",
"lang_code": "el",
"roman": "nekrós",
"sense": "niet meer levend",
"sense_index": 1,
"word": "νεκρός"
},
{
"lang": "Hongaars",
"lang_code": "hu",
"sense": "niet meer levend",
"sense_index": 1,
"word": "halott"
},
{
"lang": "Koerdisch",
"lang_code": "ku",
"sense": "niet meer levend",
"sense_index": 1,
"word": "mirî"
},
{
"lang": "Latijn",
"lang_code": "la",
"sense": "niet meer levend",
"sense_index": 1,
"word": "mortuus"
},
{
"lang": "Spaans",
"lang_code": "es",
"sense": "niet meer levend",
"sense_index": 1,
"word": "muerto"
}
],
"word": "dood"
}
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "1ps",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Erfwoord_in_het_Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Ontbrekend geluid",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Retrograad van het Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Werkwoordsvorm in het Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "WikiWoordenboek:Antedatering Chronologisch Woordenboek",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "WikiWoordenboek:Wikilink",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden in het Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden in het Nederlands met IPA-weergave",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden in het Nederlands met audioweergave",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden in het Nederlands van lengte 4",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden met 1 lettergreep in het Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"etymology_texts": [
"erfwoord via Middelnederlands doot van Oudnederlands dot bn / doth ww , mogelijk verder te herleiden tot een Protogermaanse wortel *dawjan-, \"sterven\"\n**zn: in de betekenis van ‘toestand waarin men niet meer leeft’ aangetroffen vanaf 801-1000\n***[4] vermoedelijk naar het voorbeeld van woorden als doodsbang, doodsbenauwd, doodsbleek, doodstil, doodziek en doodzonde die steeds meer een figuurlijke betekenis kregen\n**bn: in de betekenis ‘niet meer levend’ aangetroffen vanaf 1100 (met de betekenis ‘onvruchtbaar’ in nog oudere toponiemen)"
],
"hyphenation": "dood",
"lang": "Nederlands",
"lang_code": "nl",
"pos": "verb",
"pos_title": "Werkwoord",
"senses": [
{
"examples": [
{
"text": "Ik dood."
}
],
"form_of": [
{
"word": "doden"
}
],
"glosses": [
"eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van doden"
],
"id": "nl-dood-nl-verb-JiwEWrsU",
"tags": [
"form-of"
]
},
{
"examples": [
{
"text": "Dood!"
}
],
"form_of": [
{
"word": "doden"
}
],
"glosses": [
"gebiedende wijs van doden"
],
"id": "nl-dood-nl-verb-TuvcyAYE",
"tags": [
"form-of"
]
},
{
"examples": [
{
"text": "Dood je?"
}
],
"form_of": [
{
"word": "doden"
}
],
"glosses": [
"tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van doden"
],
"id": "nl-dood-nl-verb-e4AbmsBc",
"tags": [
"form-of",
"inversion"
]
}
],
"sounds": [
{
"audio": "nl-dood.ogg",
"mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/1/15/Nl-dood.ogg/Nl-dood.ogg.mp3",
"ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/nl-dood.ogg"
},
{
"ipa": "/doːt/"
}
],
"tags": [
"form-of"
],
"word": "dood"
}
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Woorden in het Afrikaans",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Zelfstandig naamwoord in het Afrikaans",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"lang": "Afrikaans",
"lang_code": "af",
"pos": "noun",
"pos_title": "Zelfstandig naamwoord",
"senses": [
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Palindroom_in_het_Afrikaans",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"examples": [
{
"text": "'n Natuurlike dood sterwe.",
"translation": "Een natuurlijke dood sterven."
}
],
"glosses": [
"dood"
],
"id": "nl-dood-af-noun-KCzpdP4f",
"raw_tags": [
"palindroom"
]
}
],
"word": "dood"
}
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Bijvoeglijk naamwoord in het Afrikaans",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden in het Afrikaans",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"lang": "Afrikaans",
"lang_code": "af",
"pos": "adj",
"pos_title": "Bijvoeglijk naamwoord",
"senses": [
{
"glosses": [
"dood"
],
"id": "nl-dood-af-adj-KCzpdP4f"
},
{
"examples": [
{
"text": "Minstens 20 mense is in 'n vliegtuigongeluk in die Demokratiese Republiek van die Kongo dood.",
"translation": "Ten minste 20 mensen zijn bij een vliegtuigongeluk in de Democratische Republiek van de Congo omgekomen."
}
],
"glosses": [
"overleden, gestorven, omgekomen"
],
"id": "nl-dood-af-adj-t4T2UFzM"
}
],
"word": "dood"
}
{
"categories": [
"Woorden in het Afrikaans",
"Zelfstandig naamwoord in het Afrikaans"
],
"lang": "Afrikaans",
"lang_code": "af",
"pos": "noun",
"pos_title": "Zelfstandig naamwoord",
"senses": [
{
"categories": [
"Palindroom_in_het_Afrikaans"
],
"examples": [
{
"text": "'n Natuurlike dood sterwe.",
"translation": "Een natuurlijke dood sterven."
}
],
"glosses": [
"dood"
],
"raw_tags": [
"palindroom"
]
}
],
"word": "dood"
}
{
"categories": [
"Bijvoeglijk naamwoord in het Afrikaans",
"Woorden in het Afrikaans"
],
"lang": "Afrikaans",
"lang_code": "af",
"pos": "adj",
"pos_title": "Bijvoeglijk naamwoord",
"senses": [
{
"glosses": [
"dood"
]
},
{
"examples": [
{
"text": "Minstens 20 mense is in 'n vliegtuigongeluk in die Demokratiese Republiek van die Kongo dood.",
"translation": "Ten minste 20 mensen zijn bij een vliegtuigongeluk in de Democratische Republiek van de Congo omgekomen."
}
],
"glosses": [
"overleden, gestorven, omgekomen"
]
}
],
"word": "dood"
}
{
"antonyms": [
{
"word": "leven"
}
],
"categories": [
"Erfwoord_in_het_Nederlands",
"Ontbrekend geluid",
"Retrograad van het Nederlands",
"Telbaar",
"WikiWoordenboek:Antedatering Chronologisch Woordenboek",
"Woorden in het Nederlands",
"Woorden in het Nederlands met IPA-weergave",
"Woorden in het Nederlands met audioweergave",
"Woorden in het Nederlands van lengte 4",
"Woorden met 1 lettergreep in het Nederlands",
"Zelfstandig naamwoord in het Nederlands"
],
"derived": [
{
"word": "dode harrel"
},
{
"word": "dode hoek"
},
{
"word": "dode hoeken"
},
{
"word": "dode hoekjes"
},
{
"word": "dodelijk"
},
{
"word": "dood wanen"
},
{
"word": "doodbidder"
},
{
"word": "doodbijten"
},
{
"word": "doodblijven"
},
{
"word": "doodbloeden"
},
{
"word": "dooddoen"
},
{
"word": "dooddoener"
},
{
"word": "dooddrukken"
},
{
"word": "doodeter"
},
{
"word": "doodgaan"
},
{
"word": "doodgeboren"
},
{
"word": "doodgewicht"
},
{
"word": "doodgooien"
},
{
"word": "doodgraver"
},
{
"word": "doodgriezelig"
},
{
"word": "doodhongeren"
},
{
"word": "doodhouden"
},
{
"word": "doodhout"
},
{
"word": "doodkist"
},
{
"word": "doodklap"
},
{
"word": "doodkruid"
},
{
"word": "doodlachen"
},
{
"word": "doodleggen"
},
{
"word": "doodliggen"
},
{
"word": "doodlopen"
},
{
"word": "doodlopend"
},
{
"word": "doodmaken"
},
{
"word": "doodmartelen"
},
{
"word": "doodnagel"
},
{
"word": "doodop"
},
{
"word": "doodrijden"
},
{
"word": "doods"
},
{
"word": "doodsakte"
},
{
"word": "doodsangst"
},
{
"word": "doodsbed"
},
{
"word": "doodsbedreiging"
},
{
"word": "doodsbericht"
},
{
"word": "doodsbesef"
},
{
"word": "doodsbleek"
},
{
"word": "doodschieten"
},
{
"word": "doodschop"
},
{
"word": "doodschudden"
},
{
"word": "doodsdrift"
},
{
"word": "doodseskader"
},
{
"word": "doodsgedachte"
},
{
"word": "doodsgevaar"
},
{
"word": "doodsgevaarlijk"
},
{
"word": "doodshemd"
},
{
"word": "doodshoofd"
},
{
"word": "doodshoofdaap"
},
{
"word": "doodskist"
},
{
"word": "doodskleed"
},
{
"word": "doodsklok"
},
{
"word": "doodskloppertje"
},
{
"word": "doodskop"
},
{
"word": "doodskreet"
},
{
"word": "doodskus"
},
{
"word": "doodslaan"
},
{
"word": "doodslag"
},
{
"word": "doodslager"
},
{
"word": "doodsmak"
},
{
"word": "doodsnood"
},
{
"word": "doodsoorzaak"
},
{
"word": "doodspelen"
},
{
"word": "doodspil"
},
{
"word": "doodspuiten"
},
{
"word": "doodsschrik"
},
{
"word": "doodssnik"
},
{
"word": "doodsstrijd"
},
{
"word": "doodsteken"
},
{
"word": "doodstraf"
},
{
"word": "doodstroom"
},
{
"word": "doodsverachting"
},
{
"word": "doodsvijand"
},
{
"word": "doodtij"
},
{
"word": "doodtrappen"
},
{
"word": "doodvallen"
},
{
"word": "doodvechten"
},
{
"word": "doodverf"
},
{
"word": "doodverklaren"
},
{
"word": "doodverven"
},
{
"word": "doodvonnis"
},
{
"word": "doodvreter"
},
{
"word": "doodvriezen"
},
{
"word": "doodwater"
},
{
"word": "doodwerken"
},
{
"word": "doodziek"
},
{
"word": "doodzieke"
},
{
"word": "doodzonde"
},
{
"word": "doodzwijgen"
},
{
"word": "god-is-doodtheologie"
},
{
"word": "doodaf"
},
{
"word": "doodarm"
},
{
"word": "doodbedaard"
},
{
"word": "doodbraaf"
},
{
"word": "doodeerlijk"
},
{
"word": "doodeenvoudig"
},
{
"word": "doodeng"
},
{
"word": "doodenkel"
},
{
"word": "doodergeren"
},
{
"word": "doodernstig"
},
{
"word": "doodgaarne"
},
{
"word": "doodgelukkig"
},
{
"word": "doodgemakkelijk"
},
{
"word": "doodgemoedereerd"
},
{
"word": "doodgevaarlijk"
},
{
"word": "doodgewoon"
},
{
"word": "doodgoed"
},
{
"word": "doodgraag"
},
{
"word": "doodgriezelig"
},
{
"word": "doodjammer"
},
{
"word": "doodkalm"
},
{
"word": "doodkoud"
},
{
"word": "doodlachen"
},
{
"word": "doodleuk"
},
{
"word": "doodmager"
},
{
"word": "doodmakkelijk"
},
{
"word": "doodmisselijk"
},
{
"word": "doodmoe"
},
{
"word": "doodnatuurlijk"
},
{
"word": "doodnerveus"
},
{
"word": "doodnieuwsgierig"
},
{
"word": "doodnormaal"
},
{
"word": "doodnuchter"
},
{
"word": "doodongelukkig"
},
{
"word": "doodongerust"
},
{
"word": "doodonnozel"
},
{
"word": "doodonschuldig"
},
{
"word": "doodop"
},
{
"word": "doodsaai"
},
{
"word": "doodsangst"
},
{
"word": "doodsbang"
},
{
"word": "doodsbenauwd"
},
{
"word": "doodsbleek"
},
{
"word": "doodschamen"
},
{
"word": "doodschop"
},
{
"word": "doodserieus"
},
{
"word": "doodsgevaarlijk"
},
{
"word": "doodsimpel"
},
{
"word": "doodsklap"
},
{
"word": "doodsmak"
},
{
"word": "doodsschrik"
},
{
"word": "doodstil"
},
{
"word": "doodsvijand"
},
{
"word": "doodtoevallig"
},
{
"word": "doodverlegen"
},
{
"word": "doodvermoeiend"
},
{
"word": "doodwerken"
},
{
"word": "doodzenuwachtig"
},
{
"word": "doodziek"
},
{
"word": "doodzonde"
}
],
"etymology_texts": [
"erfwoord via Middelnederlands doot van Oudnederlands dot bn / doth ww , mogelijk verder te herleiden tot een Protogermaanse wortel *dawjan-, \"sterven\"\n**zn: in de betekenis van ‘toestand waarin men niet meer leeft’ aangetroffen vanaf 801-1000\n***[4] vermoedelijk naar het voorbeeld van woorden als doodsbang, doodsbenauwd, doodsbleek, doodstil, doodziek en doodzonde die steeds meer een figuurlijke betekenis kregen\n**bn: in de betekenis ‘niet meer levend’ aangetroffen vanaf 1100 (met de betekenis ‘onvruchtbaar’ in nog oudere toponiemen)"
],
"forms": [
{
"form": "(doden) *",
"tags": [
"plural"
]
}
],
"hyphenation": "dood",
"hyponyms": [
{
"word": "beddendood"
},
{
"word": "genadedood"
},
{
"word": "halfdood"
},
{
"word": "hartdood"
},
{
"word": "heldendood"
},
{
"word": "hersendood"
},
{
"word": "hongerdood"
},
{
"word": "kieteldood"
},
{
"word": "kruisdood"
},
{
"word": "marteldood"
},
{
"word": "monddood"
},
{
"word": "morsdood"
},
{
"word": "muisdood"
},
{
"word": "offerdood"
},
{
"word": "oordjedood"
},
{
"word": "pierdood"
},
{
"word": "schijndood"
},
{
"word": "sladood"
},
{
"word": "steendood"
},
{
"word": "verdrinkingsdood"
},
{
"word": "vergiftigingsdood"
},
{
"word": "verstikkingsdood"
},
{
"word": "vriesdood"
},
{
"word": "vuurdood"
},
{
"word": "warmtedood"
},
{
"word": "wederdood"
},
{
"word": "wiegendood"
},
{
"word": "zoendood"
}
],
"lang": "Nederlands",
"lang_code": "nl",
"notes": [
"Het meervoud komt alleen voor in de uitdrukking duizend doden sterven."
],
"pos": "noun",
"pos_title": "Zelfstandig naamwoord",
"proverbs": [
{
"word": "als de dood zijn voor"
},
{
"sense": "Alles of niets, de overwinning of de ondergang",
"word": "De dood of de gladiolen"
},
{
"sense": "Ergens een grote hekel aan hebben",
"word": "Ergens een broertje dood aan hebben"
},
{
"sense": "Er slecht (mager, ongezond) uitzien",
"word": "Eruitzien als de dood van Ieperen"
},
{
"sense": "Heel saai",
"word": "De dood in de pot"
},
{
"sense": "Iemand heel bang maken",
"word": "De dood op het lijf jagen"
},
{
"sense": "Een orgasme",
"word": "De kleine dood"
},
{
"sense": "Grote verwoestingen aanrichten (inclusief het maken van dodelijke slachtoffers)",
"word": "Dood en verderf verspreiden/zaaien"
},
{
"sense": "Gierig zijn",
"word": "Dood op een duit blijven"
},
{
"sense": "Zeer moedeloos of ontdaan",
"word": "Met de dood in het hart"
},
{
"sense": "Helemaal niet, dat gaat echt niet gebeuren, vergeet het maar",
"word": "Om de [dooie] dood niet"
},
{
"sense": "Een doodvonnis gekregen hebben",
"word": "Op de dood zitten"
},
{
"sense": "Gedoemd zijn om te sterven",
"word": "Ten dode opgeschreven zijn"
},
{
"sense": "Iemand die niet lang meer te leven heeft",
"word": "Een kind des doods"
},
{
"sense": "Iedereen gaat dood",
"word": "De bleke dood spaart klein noch groot"
},
{
"sense": "Iedereen gaat dood",
"word": "De dood kent geen lieve kinderen"
},
{
"sense": "Het valt nooit te voorspellen wanneer iemand komt te overlijden",
"word": "De dood komt als een dief in de nacht"
},
{
"sense": "Als iemand eenmaal is gestorven, maakt het totaal niets meer uit of hij/zij bij leven arm of rijk was",
"word": "Edel, arm en rijk maakt de dood gelijk"
},
{
"sense": "Wat voor de een een nadeel is, is voor de ander juist een voordeel",
"word": "De een z'n dood is de ander zijn brood"
},
{
"sense": "Niemand kan op tegen heel veel tegenstanders",
"word": "Veel honden zijn der hazen dood"
}
],
"related": [
{
"word": "sterfgeval"
},
{
"word": "dode"
},
{
"word": "doden"
}
],
"senses": [
{
"categories": [
"Biologie_in_het_Nederlands",
"Medisch_in_het_Nederlands",
"Palindroom_in_het_Nederlands",
"Religie_in_het_Nederlands"
],
"examples": [
{
"text": "Vele mensen vrezen de dood."
}
],
"glosses": [
"de toestand nadat het leven is geëindigd"
],
"raw_tags": [
"palindroom"
],
"topics": [
"biology",
"medicine",
"religion"
]
},
{
"categories": [
"Biologie_in_het_Nederlands",
"Medisch_in_het_Nederlands",
"Palindroom_in_het_Nederlands"
],
"examples": [
{
"text": "Hij woonde daar tot zijn dood."
}
],
"glosses": [
"het tot het einde komen van een leven, de overgang naar de onder [1] genoemde toestand"
],
"raw_tags": [
"palindroom"
],
"topics": [
"biology",
"medicine"
]
},
{
"categories": [
"Biologie_in_het_Nederlands",
"Kunst_in_het_Nederlands",
"Palindroom_in_het_Nederlands"
],
"examples": [
{
"text": "Men kan zich echter eveneens afvragen wat de natuur, de kosmos of het Zijn aan de zogenaamde grote persoonlijkheden en hun aanspraak op onsterfelijkheid eigenlijk gelegen is, omdat de dood met zijn nivellerende zeis alle menselijke rangverschillen toch onverbiddellijk wegmaait."
}
],
"glosses": [
"skeletvormige figuur, vaak met zeis, die bovengenoemde toestand personifieert"
],
"raw_tags": [
"palindroom"
],
"topics": [
"arts",
"biology"
]
},
{
"categories": [
"Versterkend voorvoegsel in het Nederlands"
],
"examples": [
{
"text": "Hij was schatrijk, maar leefde in een doodgewoon rijtjeshuis."
}
],
"glosses": [
"heel erg, als eerste deel in een samenstelling dat de intensiteit van het tweede deel benadrukt\nVoor zover deze samenstellingen zijn gevormd zonder tussen-s (een oude genitief) en zeker wanneer het gaat om werkwoorden kunnen ze ook worden opgevat als gevormd met het bijwoordelijk gebruikt dood bn."
],
"tags": [
"intensifier",
"prefix"
]
}
],
"sounds": [
{
"audio": "nl-dood.ogg",
"mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/1/15/Nl-dood.ogg/Nl-dood.ogg.mp3",
"ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/nl-dood.ogg"
},
{
"ipa": "/doːt/"
}
],
"synonyms": [
{
"sense_index": 2,
"word": "overlijden"
},
{
"sense_index": 2,
"word": "sterven"
},
{
"sense_index": 2,
"word": "heengaan"
},
{
"sense_index": 2,
"word": "levenseinde"
},
{
"sense_index": 2,
"word": "verscheiden"
},
{
"sense_index": 3,
"word": "Magere Hein"
},
{
"sense_index": 3,
"word": "man met de zeis"
},
{
"sense_index": 3,
"word": "Pietje de Dood"
},
{
"word": "de pijp aan Maarten geven"
},
{
"word": "de weg van alle vlees gaan"
},
{
"word": "het levenslicht uitblazen"
},
{
"word": "net tijdelijke met het eeuwige verwisselen"
},
{
"sense_index": 4,
"word": "bloed"
}
],
"tags": [
"feminine",
"masculine"
],
"translations": [
{
"lang": "Afrikaans",
"lang_code": "af",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"word": "dood"
},
{
"lang": "Duits",
"lang_code": "de",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"tags": [
"masculine"
],
"word": "Tod"
},
{
"lang": "Engels",
"lang_code": "en",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"word": "death"
},
{
"lang": "Estisch",
"lang_code": "et",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"word": "surm"
},
{
"lang": "Frans",
"lang_code": "fr",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"tags": [
"feminine"
],
"word": "mort"
},
{
"lang": "Galicisch",
"lang_code": "gl",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"tags": [
"feminine"
],
"word": "morte"
},
{
"lang": "Grieks",
"lang_code": "el",
"roman": "θánatos",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"tags": [
"masculine"
],
"word": "θάνατος"
},
{
"lang": "Hongaars",
"lang_code": "hu",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"word": "halál"
},
{
"lang": "Hoogsilezisch",
"lang_code": "szl",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"tags": [
"feminine"
],
"word": "śmjyrć"
},
{
"lang": "Italiaans",
"lang_code": "it",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"tags": [
"feminine"
],
"word": "morte"
},
{
"lang": "Japans",
"lang_code": "ja",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"word": "死"
},
{
"lang": "Kabardijns",
"lang_code": "kbd",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"word": "ажал"
},
{
"lang": "Karatsjai-Balkarisch",
"lang_code": "krc",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"word": "ажал"
},
{
"lang": "Kazachs",
"lang_code": "kk",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"word": "ажал"
},
{
"lang": "Kirgizisch",
"lang_code": "ky",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"word": "ажал"
},
{
"lang": "Koerdisch",
"lang_code": "ku",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"tags": [
"feminine"
],
"word": "mirin"
},
{
"lang": "Koerdisch",
"lang_code": "ku",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"tags": [
"feminine"
],
"word": "merg"
},
{
"lang": "Koerdisch",
"lang_code": "ku",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"tags": [
"feminine"
],
"word": "wefat"
},
{
"lang": "Latijn",
"lang_code": "la",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"tags": [
"feminine"
],
"word": "mors"
},
{
"lang": "Lezgi",
"lang_code": "lez",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"word": "ажал"
},
{
"lang": "Noors",
"lang_code": "no",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"tags": [
"neuter"
],
"word": "dødsfall"
},
{
"lang": "Nynorsk",
"lang_code": "nn",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"tags": [
"neuter"
],
"word": "dødsfall"
},
{
"lang": "Pools",
"lang_code": "pl",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"tags": [
"feminine"
],
"word": "śmierć"
},
{
"lang": "Portugees",
"lang_code": "pt",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"tags": [
"feminine"
],
"word": "morte"
},
{
"lang": "Quechua",
"lang_code": "qu",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"word": "wañu"
},
{
"lang": "Russisch",
"lang_code": "ru",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"word": "смерть"
},
{
"lang": "Schots-Gaelisch",
"lang_code": "gd",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"tags": [
"masculine"
],
"word": "bàs"
},
{
"lang": "Spaans",
"lang_code": "es",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"tags": [
"feminine"
],
"word": "muerte"
},
{
"lang": "Xhosa",
"lang_code": "xh",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"word": "ukufa"
},
{
"lang": "Zweeds",
"lang_code": "sv",
"sense": "de toestand na het leven",
"sense_index": 1,
"tags": [
"common"
],
"word": "död"
},
{
"lang": "Duits",
"lang_code": "de",
"sense": "skeletvormige figuur, vaak met zeis, die bovengenoemde toestand personifieert",
"sense_index": 2,
"tags": [
"masculine"
],
"word": "Sensenmann"
},
{
"lang": "Duits",
"lang_code": "de",
"sense": "skeletvormige figuur, vaak met zeis, die bovengenoemde toestand personifieert",
"sense_index": 2,
"tags": [
"masculine"
],
"word": "Tod"
},
{
"lang": "Zweeds",
"lang_code": "sv",
"sense": "skeletvormige figuur, vaak met zeis, die bovengenoemde toestand personifieert",
"sense_index": 2,
"tags": [
"common"
],
"word": "död"
}
],
"word": "dood"
}
{
"antonyms": [
{
"word": "levend"
}
],
"categories": [
"Bijvoeglijk naamwoord in het Nederlands",
"Erfwoord_in_het_Nederlands",
"Ontbrekend geluid",
"Retrograad van het Nederlands",
"WikiWoordenboek:Antedatering Chronologisch Woordenboek",
"Woorden in het Nederlands",
"Woorden in het Nederlands met IPA-weergave",
"Woorden in het Nederlands met audioweergave",
"Woorden in het Nederlands van lengte 4",
"Woorden met 1 lettergreep in het Nederlands"
],
"derived": [
{
"sense_index": 2,
"word": "doodcijferen"
},
{
"sense_index": 2,
"word": "doodconcurreren"
},
{
"sense_index": 2,
"word": "doodfluiten"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "doodjakkeren"
},
{
"sense_index": 2,
"word": "doodknuffelen"
},
{
"sense_index": 2,
"word": "doodprijzen"
},
{
"sense_index": 2,
"word": "doodredeneren"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "doodschrikken"
}
],
"etymology_texts": [
"erfwoord via Middelnederlands doot van Oudnederlands dot bn / doth ww , mogelijk verder te herleiden tot een Protogermaanse wortel *dawjan-, \"sterven\"\n**zn: in de betekenis van ‘toestand waarin men niet meer leeft’ aangetroffen vanaf 801-1000\n***[4] vermoedelijk naar het voorbeeld van woorden als doodsbang, doodsbenauwd, doodsbleek, doodstil, doodziek en doodzonde die steeds meer een figuurlijke betekenis kregen\n**bn: in de betekenis ‘niet meer levend’ aangetroffen vanaf 1100 (met de betekenis ‘onvruchtbaar’ in nog oudere toponiemen)"
],
"hyphenation": "dood",
"hyponyms": [
{
"raw_tags": [
"intensivering"
],
"word": "morsdood"
},
{
"raw_tags": [
"intensivering"
],
"word": "steendood"
}
],
"lang": "Nederlands",
"lang_code": "nl",
"pos": "adj",
"pos_title": "Bijvoeglijk naamwoord",
"proverbs": [
{
"sense": "Erg belust op iets zijn (bv geld -> gierig)",
"word": "Op iets dood blijven"
},
{
"sense": "Bezig zijn met een hopeloze zaak die alleen maar energie kost en uiteindelijk niets oplevert",
"word": "Trekken aan een dood paard"
},
{
"sense": "Gezegd van iets waarvoor geldt dat degene die er het meeste zorg voor heeft gedragen, er zelf niet meer van profiteert als het eenmaal af is",
"word": "Boompje groot, plantertje dood"
},
{
"sense": "Dood zijn (met extra nadruk op het niet meer in leven zijn)",
"word": "Zo dood als een pier (zijn)"
},
{
"sense": "Te voorzichtig zijn",
"word": "Een dood paard aan een boom (vast)binden"
},
{
"sense": "Zeer arm zijn",
"word": "Nog geen luis hebben om dood te drukken"
},
{
"sense": "Het is heel warm",
"word": "De mussen vallen dood van de daken"
}
],
"related": [
{
"sense_index": 1,
"word": "afgestorven"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "overleden"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "doods"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "des doods"
}
],
"senses": [
{
"examples": [
{
"text": "Onze dode kat werd waardig begraven."
},
{
"text": "Mijn ouders zijn al heel lang dood."
}
],
"glosses": [
"niet meer levend"
]
},
{
"categories": [
"Figuurlijk_in_het_Nederlands"
],
"examples": [
{
"text": "Hij wilde haar bellen, maar de lijn was dood."
}
],
"glosses": [
"niet langer werkend, niet meer functionerend"
],
"tags": [
"figuratively"
]
}
],
"sounds": [
{
"audio": "nl-dood.ogg",
"mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/1/15/Nl-dood.ogg/Nl-dood.ogg.mp3",
"ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/nl-dood.ogg"
},
{
"ipa": "/doːt/"
}
],
"translations": [
{
"lang": "Duits",
"lang_code": "de",
"sense": "niet meer levend",
"sense_index": 1,
"word": "tot"
},
{
"lang": "Engels",
"lang_code": "en",
"sense": "niet meer levend",
"sense_index": 1,
"word": "dead"
},
{
"lang": "Estisch",
"lang_code": "et",
"sense": "niet meer levend",
"sense_index": 1,
"word": "surnud"
},
{
"lang": "Frans",
"lang_code": "fr",
"sense": "niet meer levend",
"sense_index": 1,
"word": "mort"
},
{
"lang": "Grieks",
"lang_code": "el",
"roman": "nekrós",
"sense": "niet meer levend",
"sense_index": 1,
"word": "νεκρός"
},
{
"lang": "Hongaars",
"lang_code": "hu",
"sense": "niet meer levend",
"sense_index": 1,
"word": "halott"
},
{
"lang": "Koerdisch",
"lang_code": "ku",
"sense": "niet meer levend",
"sense_index": 1,
"word": "mirî"
},
{
"lang": "Latijn",
"lang_code": "la",
"sense": "niet meer levend",
"sense_index": 1,
"word": "mortuus"
},
{
"lang": "Spaans",
"lang_code": "es",
"sense": "niet meer levend",
"sense_index": 1,
"word": "muerto"
}
],
"word": "dood"
}
{
"categories": [
"1ps",
"Erfwoord_in_het_Nederlands",
"Ontbrekend geluid",
"Retrograad van het Nederlands",
"Werkwoordsvorm in het Nederlands",
"WikiWoordenboek:Antedatering Chronologisch Woordenboek",
"WikiWoordenboek:Wikilink",
"Woorden in het Nederlands",
"Woorden in het Nederlands met IPA-weergave",
"Woorden in het Nederlands met audioweergave",
"Woorden in het Nederlands van lengte 4",
"Woorden met 1 lettergreep in het Nederlands"
],
"etymology_texts": [
"erfwoord via Middelnederlands doot van Oudnederlands dot bn / doth ww , mogelijk verder te herleiden tot een Protogermaanse wortel *dawjan-, \"sterven\"\n**zn: in de betekenis van ‘toestand waarin men niet meer leeft’ aangetroffen vanaf 801-1000\n***[4] vermoedelijk naar het voorbeeld van woorden als doodsbang, doodsbenauwd, doodsbleek, doodstil, doodziek en doodzonde die steeds meer een figuurlijke betekenis kregen\n**bn: in de betekenis ‘niet meer levend’ aangetroffen vanaf 1100 (met de betekenis ‘onvruchtbaar’ in nog oudere toponiemen)"
],
"hyphenation": "dood",
"lang": "Nederlands",
"lang_code": "nl",
"pos": "verb",
"pos_title": "Werkwoord",
"senses": [
{
"examples": [
{
"text": "Ik dood."
}
],
"form_of": [
{
"word": "doden"
}
],
"glosses": [
"eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van doden"
],
"tags": [
"form-of"
]
},
{
"examples": [
{
"text": "Dood!"
}
],
"form_of": [
{
"word": "doden"
}
],
"glosses": [
"gebiedende wijs van doden"
],
"tags": [
"form-of"
]
},
{
"examples": [
{
"text": "Dood je?"
}
],
"form_of": [
{
"word": "doden"
}
],
"glosses": [
"tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van doden"
],
"tags": [
"form-of",
"inversion"
]
}
],
"sounds": [
{
"audio": "nl-dood.ogg",
"mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/1/15/Nl-dood.ogg/Nl-dood.ogg.mp3",
"ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/nl-dood.ogg"
},
{
"ipa": "/doːt/"
}
],
"tags": [
"form-of"
],
"word": "dood"
}
Download raw JSONL data for dood meaning in All languages combined (21.2kB)
This page is a part of the kaikki.org machine-readable All languages combined dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2025-01-13 from the nlwiktionary dump dated 2025-01-01 using wiktextract (4ba5975 and 4ed51a5). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.
If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.