"maat" meaning in Nederlands

See maat in All languages combined, or Wiktionary

Noun

IPA: /maːt/ Audio: nl-maat.ogg Forms: maten [singular], maatje [diminutive], maatjes [diminutive, singular]
  1. kameraad, makker, metgezel, vriend Tags: masculine
    Sense id: nl-maat-nl-noun-RqveOy2j
  2. partner Tags: masculine
    Sense id: nl-maat-nl-noun-fz-kjKiF Categories (other): Kaartspel_in_het_Nederlands Topics: card-games
  3. / (gestandaardiseerde) eenheid van lengte, oppervlakte of inhoud Tags: feminine, masculine
    Sense id: nl-maat-nl-noun-NISgoHna
  4. / juiste afmeting, geschikt formaat Tags: feminine, masculine
    Sense id: nl-maat-nl-noun-ZKRbNqpH
  5. / aanduiding van de grootte van een kledingstuk of schoen: een maatje te groot Tags: feminine, masculine
    Sense id: nl-maat-nl-noun-46f8Wkd- Categories (other): Kleding_in_het_Nederlands Topics: clothing
  6. / manier om een muziekstuk in te delen Tags: feminine, masculine
    Sense id: nl-maat-nl-noun-4ycK1NOf Categories (other): Muziek_in_het_Nederlands Topics: music
The following are not (yet) sense-disambiguated
Translations ((muziek) manier om een muziekstuk ritmisch in te delen): Takt [masculine] (Duits), time (Engels), mesure [feminine] (Frans), compás [masculine] (Spaans) Translations (eenheid van lengte enz.): Maß (Duits), measure (Engels), mesure (Frans), midí (Papiaments), medida (Spaans) Translations (grootte van kledingstuk/schoen): Maß [feminine, neuter] (Duits), size (Engels), taille [feminine, feminine] (Frans), talla [feminine] (Spaans) Translations (kaartpartner): Kumpel [masculine] (Duits) Translations (makker): Kamerad [masculine] (Duits), buddy (Engels), mate (Engels), camarade (Frans), copain (Frans), pote [masculine] (Frans), compañero [masculine] (Spaans)
Categories (other): Bezieldheid: niet geanimeerd, Erfwoord_in_het_Nederlands, Metadomein: abstract, Ontbrekend geluid, Retrograad van het Nederlands, Telbaar, WikiWoordenboek:Wikilink, Woorden in het Nederlands, Woorden in het Nederlands met IPA-weergave, Woorden in het Nederlands met audioweergave, Woorden in het Nederlands van lengte 4, Woorden met 1 lettergreep in het Nederlands, Zelfstandig naamwoord in het Nederlands Hyponyms: afstandsmaat, baksmaat, bandenmaat, bandmaat, behamaat, benedenmaats, bh-maat, biermaat, binnenmaat, boordmaat, bootsmaat, bootsmansmaat, botteliersmaat, bouwmaat, bovenmaats, breedtemaat, buikmaat, buitenmaat, buitenmaats, cabinemaat, celmaat, confectiemaat, cupmaat, dagmaat, dalmaat, dansmaat, dichtmaat, diefjesmaat, driekwartsmaat, duomaat, eenheidsmaat, eetmaat, eindmaat, ellenmaat, fokkenmaat, giromaat, graanmaat, handelsmaat, holmaat, houtmaat, ijkmaat, inhoudsmaat, internetmaat, janmaat, kindermaat, kledingmaat, klimmaat, koksmaat, korenmaat, kroegmaat, lagenmaat, landmaat, ledemaat, lengtemaat, lidmaat, ligmaat, litermaat, loopmaat, mensenmaat, middelmaat, middenmaat, mondjesmaat, muziekmaat, ondermaat, opmaat, oppervlaktemaat, overmaat, padmaat, ploegmaat, potmaat, puntenmaat, racemaat, regelmaat, rolbandmaat, rolmaat, ruimtemaat, scheepsmaat, schoenmaat, schroefmaat, schuifmaat, slotmaat, snelheidsmaat, speermaat, spreekmaat, standaardmaat, stapmaat, steekmaat, stokmaat, strafmaat, stuurmansmaat, taalmaat, teammaat, tennismaat, tijdmaat, toemaat, tonnenmaat, trainingsmaat, trippelmaat, tussenmaat, tweekwartsmaat, versmaat, vierkwartsmaat, vismaat, vlaktemaat, vloeistofmaat, voelermaat, voelmaat, voetmaat Derived forms: bovenmatig, gelijkmatig, maatanalyse, maatbak, maatbeker, maatblok, maatbrief, maatbuis, maatcijfer, maatcilinder, maatdeel, maatdop, maateenheid, maatemmer, maatgevend, maatgever, maatgeving, maatgevoel, maatgezin, maatglas, maatgoed, maathouden, maatkan, maatkleding, maatkolf, maatkostuum, maatland, maatlat, maatlepel, maatlijn, maatlint, maatloos, maatman, maatpak, maatregel, maatring, maatruimte, maatschap, maatschep, maatschets, maatslaan, maatslag, maatsoort, maatstaf, maatstelsel, maatstok, maatstreep, maatsysteem, maattabel, maatteken, maattheorie, maatvast, maatverdeling, maatverhouding, maatvis, maatvoering, maatvracht, maatwerk, maatwisseling, matelijks, mateloos, matennaaien, matennaaier, matenstelsel, matig, middelmatig, ondermaats, overmatig

Inflected forms

{
  "categories": [
    {
      "kind": "other",
      "name": "Bezieldheid: niet geanimeerd",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Erfwoord_in_het_Nederlands",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Metadomein: abstract",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Ontbrekend geluid",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Retrograad van het Nederlands",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Telbaar",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "WikiWoordenboek:Wikilink",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Woorden in het Nederlands",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Woorden in het Nederlands met IPA-weergave",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Woorden in het Nederlands met audioweergave",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Woorden in het Nederlands van lengte 4",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Woorden met 1 lettergreep in het Nederlands",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Zelfstandig naamwoord in het Nederlands",
      "parents": [],
      "source": "w"
    }
  ],
  "derived": [
    {
      "word": "bovenmatig"
    },
    {
      "word": "gelijkmatig"
    },
    {
      "word": "maatanalyse"
    },
    {
      "word": "maatbak"
    },
    {
      "word": "maatbeker"
    },
    {
      "word": "maatblok"
    },
    {
      "word": "maatbrief"
    },
    {
      "word": "maatbuis"
    },
    {
      "word": "maatcijfer"
    },
    {
      "word": "maatcilinder"
    },
    {
      "word": "maatdeel"
    },
    {
      "word": "maatdop"
    },
    {
      "word": "maateenheid"
    },
    {
      "word": "maatemmer"
    },
    {
      "word": "maatgevend"
    },
    {
      "word": "maatgever"
    },
    {
      "word": "maatgeving"
    },
    {
      "word": "maatgevoel"
    },
    {
      "word": "maatgezin"
    },
    {
      "word": "maatglas"
    },
    {
      "word": "maatgoed"
    },
    {
      "word": "maathouden"
    },
    {
      "word": "maatkan"
    },
    {
      "word": "maatkleding"
    },
    {
      "word": "maatkolf"
    },
    {
      "word": "maatkostuum"
    },
    {
      "word": "maatland"
    },
    {
      "word": "maatlat"
    },
    {
      "word": "maatlepel"
    },
    {
      "word": "maatlijn"
    },
    {
      "word": "maatlint"
    },
    {
      "word": "maatloos"
    },
    {
      "word": "maatman"
    },
    {
      "word": "maatpak"
    },
    {
      "word": "maatregel"
    },
    {
      "word": "maatring"
    },
    {
      "word": "maatruimte"
    },
    {
      "word": "maatschap"
    },
    {
      "word": "maatschep"
    },
    {
      "word": "maatschets"
    },
    {
      "word": "maatslaan"
    },
    {
      "word": "maatslag"
    },
    {
      "word": "maatsoort"
    },
    {
      "word": "maatstaf"
    },
    {
      "word": "maatstelsel"
    },
    {
      "word": "maatstok"
    },
    {
      "word": "maatstreep"
    },
    {
      "word": "maatsysteem"
    },
    {
      "word": "maattabel"
    },
    {
      "word": "maatteken"
    },
    {
      "word": "maattheorie"
    },
    {
      "word": "maatvast"
    },
    {
      "word": "maatverdeling"
    },
    {
      "word": "maatverhouding"
    },
    {
      "word": "maatvis"
    },
    {
      "word": "maatvoering"
    },
    {
      "word": "maatvracht"
    },
    {
      "word": "maatwerk"
    },
    {
      "word": "maatwisseling"
    },
    {
      "word": "matelijks"
    },
    {
      "word": "mateloos"
    },
    {
      "word": "matennaaien"
    },
    {
      "word": "matennaaier"
    },
    {
      "word": "matenstelsel"
    },
    {
      "word": "matig"
    },
    {
      "word": "middelmatig"
    },
    {
      "word": "ondermaats"
    },
    {
      "word": "overmatig"
    }
  ],
  "etymology_texts": [
    "[1][2] Ontleend aan Middelnederduits māt, māte “metgezel”, “makker”, uit Germaans *gimato “disgenoot”, “metgezel”. In de betekenis van ‘metgezel’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1546.",
    "[3][4][5] erfwoord Ontwikkeld uit Middelnederlands mate “maat”, “meeteenheid”, “afmeting”, uit Germaans *mēta- o en *mētō- v. In de betekenis van ‘afmeting’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1210.",
    "[6] Leenvertaling van Frans mesure. In de betekenis van ‘indeling in de muziek’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1644"
  ],
  "forms": [
    {
      "form": "maten",
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "maatje",
      "raw_tags": [
        "3 - 4 - 5 - 6"
      ],
      "tags": [
        "diminutive"
      ]
    },
    {
      "form": "maatjes",
      "tags": [
        "diminutive",
        "singular"
      ]
    }
  ],
  "hyphenation": "maat",
  "hyponyms": [
    {
      "word": "afstandsmaat"
    },
    {
      "word": "baksmaat"
    },
    {
      "word": "bandenmaat"
    },
    {
      "word": "bandmaat"
    },
    {
      "word": "behamaat"
    },
    {
      "word": "benedenmaats"
    },
    {
      "word": "bh-maat"
    },
    {
      "word": "biermaat"
    },
    {
      "word": "binnenmaat"
    },
    {
      "word": "boordmaat"
    },
    {
      "word": "bootsmaat"
    },
    {
      "word": "bootsmansmaat"
    },
    {
      "word": "botteliersmaat"
    },
    {
      "word": "bouwmaat"
    },
    {
      "word": "bovenmaats"
    },
    {
      "word": "breedtemaat"
    },
    {
      "word": "buikmaat"
    },
    {
      "word": "buitenmaat"
    },
    {
      "word": "buitenmaats"
    },
    {
      "word": "cabinemaat"
    },
    {
      "word": "celmaat"
    },
    {
      "word": "confectiemaat"
    },
    {
      "word": "cupmaat"
    },
    {
      "word": "dagmaat"
    },
    {
      "word": "dalmaat"
    },
    {
      "word": "dansmaat"
    },
    {
      "word": "dichtmaat"
    },
    {
      "word": "diefjesmaat"
    },
    {
      "word": "driekwartsmaat"
    },
    {
      "word": "duomaat"
    },
    {
      "word": "eenheidsmaat"
    },
    {
      "word": "eetmaat"
    },
    {
      "word": "eindmaat"
    },
    {
      "word": "ellenmaat"
    },
    {
      "word": "fokkenmaat"
    },
    {
      "word": "giromaat"
    },
    {
      "word": "graanmaat"
    },
    {
      "word": "handelsmaat"
    },
    {
      "word": "holmaat"
    },
    {
      "word": "houtmaat"
    },
    {
      "word": "ijkmaat"
    },
    {
      "word": "inhoudsmaat"
    },
    {
      "word": "internetmaat"
    },
    {
      "word": "janmaat"
    },
    {
      "word": "kindermaat"
    },
    {
      "word": "kledingmaat"
    },
    {
      "word": "klimmaat"
    },
    {
      "word": "koksmaat"
    },
    {
      "word": "korenmaat"
    },
    {
      "word": "kroegmaat"
    },
    {
      "word": "lagenmaat"
    },
    {
      "word": "landmaat"
    },
    {
      "word": "ledemaat"
    },
    {
      "word": "lengtemaat"
    },
    {
      "word": "lidmaat"
    },
    {
      "word": "ligmaat"
    },
    {
      "word": "litermaat"
    },
    {
      "word": "loopmaat"
    },
    {
      "word": "mensenmaat"
    },
    {
      "word": "middelmaat"
    },
    {
      "word": "middenmaat"
    },
    {
      "word": "mondjesmaat"
    },
    {
      "word": "muziekmaat"
    },
    {
      "word": "ondermaat"
    },
    {
      "word": "opmaat"
    },
    {
      "word": "oppervlaktemaat"
    },
    {
      "word": "overmaat"
    },
    {
      "word": "padmaat"
    },
    {
      "word": "ploegmaat"
    },
    {
      "word": "potmaat"
    },
    {
      "word": "puntenmaat"
    },
    {
      "word": "racemaat"
    },
    {
      "word": "regelmaat"
    },
    {
      "word": "rolbandmaat"
    },
    {
      "word": "rolmaat"
    },
    {
      "word": "ruimtemaat"
    },
    {
      "word": "scheepsmaat"
    },
    {
      "word": "schoenmaat"
    },
    {
      "word": "schroefmaat"
    },
    {
      "word": "schuifmaat"
    },
    {
      "word": "slotmaat"
    },
    {
      "word": "snelheidsmaat"
    },
    {
      "word": "speermaat"
    },
    {
      "word": "spreekmaat"
    },
    {
      "word": "standaardmaat"
    },
    {
      "word": "stapmaat"
    },
    {
      "word": "steekmaat"
    },
    {
      "word": "stokmaat"
    },
    {
      "word": "strafmaat"
    },
    {
      "word": "stuurmansmaat"
    },
    {
      "word": "taalmaat"
    },
    {
      "word": "teammaat"
    },
    {
      "word": "tennismaat"
    },
    {
      "word": "tijdmaat"
    },
    {
      "word": "toemaat"
    },
    {
      "word": "tonnenmaat"
    },
    {
      "word": "trainingsmaat"
    },
    {
      "word": "trippelmaat"
    },
    {
      "word": "tussenmaat"
    },
    {
      "word": "tweekwartsmaat"
    },
    {
      "word": "versmaat"
    },
    {
      "word": "vierkwartsmaat"
    },
    {
      "word": "vismaat"
    },
    {
      "word": "vlaktemaat"
    },
    {
      "word": "vloeistofmaat"
    },
    {
      "word": "voelermaat"
    },
    {
      "word": "voelmaat"
    },
    {
      "word": "voetmaat"
    }
  ],
  "lang": "Nederlands",
  "lang_code": "nl",
  "pos": "noun",
  "pos_title": "Zelfstandig naamwoord",
  "proverbs": [
    {
      "sense": "Iedereen, ook mensen die minder in aanmerking komen",
      "word": "Jan Rap en zijn maat"
    },
    {
      "sense": "Dit is niet langer aanvaardbaar",
      "word": "De maat is vol."
    },
    {
      "sense": "Overdrijven, doorschieten in iets",
      "word": "Geen maat houden"
    },
    {
      "sense": "De manier waarop je anderen behandelt, bepaalt hoe je zelf behandeld zult worden",
      "word": "Met wat mate gij meet, zal u gemeten worden."
    },
    {
      "sense": "Vergelijkbare gevallen niet beoordelen aan de hand van dezelfde standaarden, waardoor er geen eerlijk beeld wordt gegeven",
      "word": "Met twee/meer maten meten"
    },
    {
      "sense": "De manier waarop je anderen behandelt, bepaalt hoe je zelf behandeld zult worden",
      "word": "Met welke maat gij meet, zal u wedergemeten worden."
    },
    {
      "sense": "Niet goed genoeg",
      "word": "Onder de maat"
    },
    {
      "sense": "Iemand onterecht een bepaalde norm voorschrijven, terwijl men zelf niet in de positie is om dat te doen",
      "word": "Iemand de maat nemen"
    }
  ],
  "senses": [
    {
      "examples": [
        {
          "text": "Hij wilde met zijn maten naar de kroeg, maar zijn vriendin was daar niet zo blij mee."
        },
        {
          "text": "In feite is dit misschien een pervers gevolg van de aankondiging van de wapenstilstand. Ze hadden zo veel te verduren gehad dat ze bij de gedachte dat de oorlog zo zou eindigen, met zo veel maten dood en zo veel vijanden in leven, bijna niet konden wachten om een bloedbad aan te richten en er eens en voor al een eind aan te maken. Ze zouden iedereen afslachten."
        }
      ],
      "glosses": [
        "kameraad, makker, metgezel, vriend"
      ],
      "id": "nl-maat-nl-noun-RqveOy2j",
      "tags": [
        "masculine"
      ]
    },
    {
      "categories": [
        {
          "kind": "other",
          "name": "Kaartspel_in_het_Nederlands",
          "parents": [],
          "source": "w"
        }
      ],
      "examples": [
        {
          "text": "Hij speelde de slag naar zijn maat toe."
        }
      ],
      "glosses": [
        "partner"
      ],
      "id": "nl-maat-nl-noun-fz-kjKiF",
      "tags": [
        "masculine"
      ],
      "topics": [
        "card-games"
      ]
    },
    {
      "examples": [
        {
          "text": "Om de juiste maat af te meten, gebruik je best een maatbeker."
        }
      ],
      "glosses": [
        "/ (gestandaardiseerde) eenheid van lengte, oppervlakte of inhoud"
      ],
      "id": "nl-maat-nl-noun-NISgoHna",
      "tags": [
        "feminine",
        "masculine"
      ]
    },
    {
      "examples": [
        {
          "text": "Software op maat."
        },
        {
          "text": "Onze keukenkasten zijn op maat gemaakt om de ruimte optimaal te benutten."
        }
      ],
      "glosses": [
        "/ juiste afmeting, geschikt formaat"
      ],
      "id": "nl-maat-nl-noun-ZKRbNqpH",
      "tags": [
        "feminine",
        "masculine"
      ]
    },
    {
      "categories": [
        {
          "kind": "other",
          "name": "Kleding_in_het_Nederlands",
          "parents": [],
          "source": "w"
        }
      ],
      "examples": [
        {
          "text": "Toen ik klein was, kocht mijn moeder mijn kleren altijd een maat te groot."
        }
      ],
      "glosses": [
        "/ aanduiding van de grootte van een kledingstuk of schoen: een maatje te groot"
      ],
      "id": "nl-maat-nl-noun-46f8Wkd-",
      "tags": [
        "feminine",
        "masculine"
      ],
      "topics": [
        "clothing"
      ]
    },
    {
      "categories": [
        {
          "kind": "other",
          "name": "Muziek_in_het_Nederlands",
          "parents": [],
          "source": "w"
        }
      ],
      "examples": [
        {
          "text": "De dirigent wilde graag beginnen bij maat 46."
        }
      ],
      "glosses": [
        "/ manier om een muziekstuk in te delen"
      ],
      "id": "nl-maat-nl-noun-4ycK1NOf",
      "tags": [
        "feminine",
        "masculine"
      ],
      "topics": [
        "music"
      ]
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "audio": "nl-maat.ogg",
      "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/6/6b/Nl-maat.ogg/Nl-maat.ogg.mp3",
      "ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/nl-maat.ogg"
    },
    {
      "ipa": "/maːt/"
    }
  ],
  "translations": [
    {
      "lang": "Duits",
      "lang_code": "de",
      "sense": "makker",
      "sense_index": 1,
      "tags": [
        "masculine"
      ],
      "word": "Kamerad"
    },
    {
      "lang": "Engels",
      "lang_code": "en",
      "sense": "makker",
      "sense_index": 1,
      "word": "buddy"
    },
    {
      "lang": "Engels",
      "lang_code": "en",
      "sense": "makker",
      "sense_index": 1,
      "word": "mate"
    },
    {
      "lang": "Frans",
      "lang_code": "fr",
      "sense": "makker",
      "sense_index": 1,
      "word": "camarade"
    },
    {
      "lang": "Frans",
      "lang_code": "fr",
      "sense": "makker",
      "sense_index": 1,
      "word": "copain"
    },
    {
      "lang": "Frans",
      "lang_code": "fr",
      "sense": "makker",
      "sense_index": 1,
      "tags": [
        "masculine"
      ],
      "word": "pote"
    },
    {
      "lang": "Spaans",
      "lang_code": "es",
      "sense": "makker",
      "sense_index": 1,
      "tags": [
        "masculine"
      ],
      "word": "compañero"
    },
    {
      "lang": "Duits",
      "lang_code": "de",
      "sense": "kaartpartner",
      "sense_index": 2,
      "tags": [
        "masculine"
      ],
      "word": "Kumpel"
    },
    {
      "lang": "Duits",
      "lang_code": "de",
      "sense": "eenheid van lengte enz.",
      "sense_index": 3,
      "word": "Maß"
    },
    {
      "lang": "Engels",
      "lang_code": "en",
      "sense": "eenheid van lengte enz.",
      "sense_index": 3,
      "word": "measure"
    },
    {
      "lang": "Frans",
      "lang_code": "fr",
      "sense": "eenheid van lengte enz.",
      "sense_index": 3,
      "word": "mesure"
    },
    {
      "lang": "Papiaments",
      "lang_code": "pap",
      "sense": "eenheid van lengte enz.",
      "sense_index": 3,
      "word": "midí"
    },
    {
      "lang": "Spaans",
      "lang_code": "es",
      "sense": "eenheid van lengte enz.",
      "sense_index": 3,
      "word": "medida"
    },
    {
      "lang": "Duits",
      "lang_code": "de",
      "sense": "grootte van kledingstuk/schoen",
      "sense_index": 5,
      "tags": [
        "feminine",
        "neuter"
      ],
      "word": "Maß"
    },
    {
      "lang": "Engels",
      "lang_code": "en",
      "sense": "grootte van kledingstuk/schoen",
      "sense_index": 5,
      "word": "size"
    },
    {
      "lang": "Frans",
      "lang_code": "fr",
      "sense": "grootte van kledingstuk/schoen",
      "sense_index": 5,
      "tags": [
        "feminine",
        "feminine"
      ],
      "word": "taille"
    },
    {
      "lang": "Spaans",
      "lang_code": "es",
      "sense": "grootte van kledingstuk/schoen",
      "sense_index": 5,
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "talla"
    },
    {
      "lang": "Duits",
      "lang_code": "de",
      "sense": "(muziek) manier om een muziekstuk ritmisch in te delen",
      "sense_index": 6,
      "tags": [
        "masculine"
      ],
      "word": "Takt"
    },
    {
      "lang": "Engels",
      "lang_code": "en",
      "sense": "(muziek) manier om een muziekstuk ritmisch in te delen",
      "sense_index": 6,
      "word": "time"
    },
    {
      "lang": "Frans",
      "lang_code": "fr",
      "sense": "(muziek) manier om een muziekstuk ritmisch in te delen",
      "sense_index": 6,
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "mesure"
    },
    {
      "lang": "Spaans",
      "lang_code": "es",
      "sense": "(muziek) manier om een muziekstuk ritmisch in te delen",
      "sense_index": 6,
      "tags": [
        "masculine"
      ],
      "word": "compás"
    }
  ],
  "word": "maat"
}
{
  "categories": [
    "Bezieldheid: niet geanimeerd",
    "Erfwoord_in_het_Nederlands",
    "Metadomein: abstract",
    "Ontbrekend geluid",
    "Retrograad van het Nederlands",
    "Telbaar",
    "WikiWoordenboek:Wikilink",
    "Woorden in het Nederlands",
    "Woorden in het Nederlands met IPA-weergave",
    "Woorden in het Nederlands met audioweergave",
    "Woorden in het Nederlands van lengte 4",
    "Woorden met 1 lettergreep in het Nederlands",
    "Zelfstandig naamwoord in het Nederlands"
  ],
  "derived": [
    {
      "word": "bovenmatig"
    },
    {
      "word": "gelijkmatig"
    },
    {
      "word": "maatanalyse"
    },
    {
      "word": "maatbak"
    },
    {
      "word": "maatbeker"
    },
    {
      "word": "maatblok"
    },
    {
      "word": "maatbrief"
    },
    {
      "word": "maatbuis"
    },
    {
      "word": "maatcijfer"
    },
    {
      "word": "maatcilinder"
    },
    {
      "word": "maatdeel"
    },
    {
      "word": "maatdop"
    },
    {
      "word": "maateenheid"
    },
    {
      "word": "maatemmer"
    },
    {
      "word": "maatgevend"
    },
    {
      "word": "maatgever"
    },
    {
      "word": "maatgeving"
    },
    {
      "word": "maatgevoel"
    },
    {
      "word": "maatgezin"
    },
    {
      "word": "maatglas"
    },
    {
      "word": "maatgoed"
    },
    {
      "word": "maathouden"
    },
    {
      "word": "maatkan"
    },
    {
      "word": "maatkleding"
    },
    {
      "word": "maatkolf"
    },
    {
      "word": "maatkostuum"
    },
    {
      "word": "maatland"
    },
    {
      "word": "maatlat"
    },
    {
      "word": "maatlepel"
    },
    {
      "word": "maatlijn"
    },
    {
      "word": "maatlint"
    },
    {
      "word": "maatloos"
    },
    {
      "word": "maatman"
    },
    {
      "word": "maatpak"
    },
    {
      "word": "maatregel"
    },
    {
      "word": "maatring"
    },
    {
      "word": "maatruimte"
    },
    {
      "word": "maatschap"
    },
    {
      "word": "maatschep"
    },
    {
      "word": "maatschets"
    },
    {
      "word": "maatslaan"
    },
    {
      "word": "maatslag"
    },
    {
      "word": "maatsoort"
    },
    {
      "word": "maatstaf"
    },
    {
      "word": "maatstelsel"
    },
    {
      "word": "maatstok"
    },
    {
      "word": "maatstreep"
    },
    {
      "word": "maatsysteem"
    },
    {
      "word": "maattabel"
    },
    {
      "word": "maatteken"
    },
    {
      "word": "maattheorie"
    },
    {
      "word": "maatvast"
    },
    {
      "word": "maatverdeling"
    },
    {
      "word": "maatverhouding"
    },
    {
      "word": "maatvis"
    },
    {
      "word": "maatvoering"
    },
    {
      "word": "maatvracht"
    },
    {
      "word": "maatwerk"
    },
    {
      "word": "maatwisseling"
    },
    {
      "word": "matelijks"
    },
    {
      "word": "mateloos"
    },
    {
      "word": "matennaaien"
    },
    {
      "word": "matennaaier"
    },
    {
      "word": "matenstelsel"
    },
    {
      "word": "matig"
    },
    {
      "word": "middelmatig"
    },
    {
      "word": "ondermaats"
    },
    {
      "word": "overmatig"
    }
  ],
  "etymology_texts": [
    "[1][2] Ontleend aan Middelnederduits māt, māte “metgezel”, “makker”, uit Germaans *gimato “disgenoot”, “metgezel”. In de betekenis van ‘metgezel’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1546.",
    "[3][4][5] erfwoord Ontwikkeld uit Middelnederlands mate “maat”, “meeteenheid”, “afmeting”, uit Germaans *mēta- o en *mētō- v. In de betekenis van ‘afmeting’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1210.",
    "[6] Leenvertaling van Frans mesure. In de betekenis van ‘indeling in de muziek’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1644"
  ],
  "forms": [
    {
      "form": "maten",
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "maatje",
      "raw_tags": [
        "3 - 4 - 5 - 6"
      ],
      "tags": [
        "diminutive"
      ]
    },
    {
      "form": "maatjes",
      "tags": [
        "diminutive",
        "singular"
      ]
    }
  ],
  "hyphenation": "maat",
  "hyponyms": [
    {
      "word": "afstandsmaat"
    },
    {
      "word": "baksmaat"
    },
    {
      "word": "bandenmaat"
    },
    {
      "word": "bandmaat"
    },
    {
      "word": "behamaat"
    },
    {
      "word": "benedenmaats"
    },
    {
      "word": "bh-maat"
    },
    {
      "word": "biermaat"
    },
    {
      "word": "binnenmaat"
    },
    {
      "word": "boordmaat"
    },
    {
      "word": "bootsmaat"
    },
    {
      "word": "bootsmansmaat"
    },
    {
      "word": "botteliersmaat"
    },
    {
      "word": "bouwmaat"
    },
    {
      "word": "bovenmaats"
    },
    {
      "word": "breedtemaat"
    },
    {
      "word": "buikmaat"
    },
    {
      "word": "buitenmaat"
    },
    {
      "word": "buitenmaats"
    },
    {
      "word": "cabinemaat"
    },
    {
      "word": "celmaat"
    },
    {
      "word": "confectiemaat"
    },
    {
      "word": "cupmaat"
    },
    {
      "word": "dagmaat"
    },
    {
      "word": "dalmaat"
    },
    {
      "word": "dansmaat"
    },
    {
      "word": "dichtmaat"
    },
    {
      "word": "diefjesmaat"
    },
    {
      "word": "driekwartsmaat"
    },
    {
      "word": "duomaat"
    },
    {
      "word": "eenheidsmaat"
    },
    {
      "word": "eetmaat"
    },
    {
      "word": "eindmaat"
    },
    {
      "word": "ellenmaat"
    },
    {
      "word": "fokkenmaat"
    },
    {
      "word": "giromaat"
    },
    {
      "word": "graanmaat"
    },
    {
      "word": "handelsmaat"
    },
    {
      "word": "holmaat"
    },
    {
      "word": "houtmaat"
    },
    {
      "word": "ijkmaat"
    },
    {
      "word": "inhoudsmaat"
    },
    {
      "word": "internetmaat"
    },
    {
      "word": "janmaat"
    },
    {
      "word": "kindermaat"
    },
    {
      "word": "kledingmaat"
    },
    {
      "word": "klimmaat"
    },
    {
      "word": "koksmaat"
    },
    {
      "word": "korenmaat"
    },
    {
      "word": "kroegmaat"
    },
    {
      "word": "lagenmaat"
    },
    {
      "word": "landmaat"
    },
    {
      "word": "ledemaat"
    },
    {
      "word": "lengtemaat"
    },
    {
      "word": "lidmaat"
    },
    {
      "word": "ligmaat"
    },
    {
      "word": "litermaat"
    },
    {
      "word": "loopmaat"
    },
    {
      "word": "mensenmaat"
    },
    {
      "word": "middelmaat"
    },
    {
      "word": "middenmaat"
    },
    {
      "word": "mondjesmaat"
    },
    {
      "word": "muziekmaat"
    },
    {
      "word": "ondermaat"
    },
    {
      "word": "opmaat"
    },
    {
      "word": "oppervlaktemaat"
    },
    {
      "word": "overmaat"
    },
    {
      "word": "padmaat"
    },
    {
      "word": "ploegmaat"
    },
    {
      "word": "potmaat"
    },
    {
      "word": "puntenmaat"
    },
    {
      "word": "racemaat"
    },
    {
      "word": "regelmaat"
    },
    {
      "word": "rolbandmaat"
    },
    {
      "word": "rolmaat"
    },
    {
      "word": "ruimtemaat"
    },
    {
      "word": "scheepsmaat"
    },
    {
      "word": "schoenmaat"
    },
    {
      "word": "schroefmaat"
    },
    {
      "word": "schuifmaat"
    },
    {
      "word": "slotmaat"
    },
    {
      "word": "snelheidsmaat"
    },
    {
      "word": "speermaat"
    },
    {
      "word": "spreekmaat"
    },
    {
      "word": "standaardmaat"
    },
    {
      "word": "stapmaat"
    },
    {
      "word": "steekmaat"
    },
    {
      "word": "stokmaat"
    },
    {
      "word": "strafmaat"
    },
    {
      "word": "stuurmansmaat"
    },
    {
      "word": "taalmaat"
    },
    {
      "word": "teammaat"
    },
    {
      "word": "tennismaat"
    },
    {
      "word": "tijdmaat"
    },
    {
      "word": "toemaat"
    },
    {
      "word": "tonnenmaat"
    },
    {
      "word": "trainingsmaat"
    },
    {
      "word": "trippelmaat"
    },
    {
      "word": "tussenmaat"
    },
    {
      "word": "tweekwartsmaat"
    },
    {
      "word": "versmaat"
    },
    {
      "word": "vierkwartsmaat"
    },
    {
      "word": "vismaat"
    },
    {
      "word": "vlaktemaat"
    },
    {
      "word": "vloeistofmaat"
    },
    {
      "word": "voelermaat"
    },
    {
      "word": "voelmaat"
    },
    {
      "word": "voetmaat"
    }
  ],
  "lang": "Nederlands",
  "lang_code": "nl",
  "pos": "noun",
  "pos_title": "Zelfstandig naamwoord",
  "proverbs": [
    {
      "sense": "Iedereen, ook mensen die minder in aanmerking komen",
      "word": "Jan Rap en zijn maat"
    },
    {
      "sense": "Dit is niet langer aanvaardbaar",
      "word": "De maat is vol."
    },
    {
      "sense": "Overdrijven, doorschieten in iets",
      "word": "Geen maat houden"
    },
    {
      "sense": "De manier waarop je anderen behandelt, bepaalt hoe je zelf behandeld zult worden",
      "word": "Met wat mate gij meet, zal u gemeten worden."
    },
    {
      "sense": "Vergelijkbare gevallen niet beoordelen aan de hand van dezelfde standaarden, waardoor er geen eerlijk beeld wordt gegeven",
      "word": "Met twee/meer maten meten"
    },
    {
      "sense": "De manier waarop je anderen behandelt, bepaalt hoe je zelf behandeld zult worden",
      "word": "Met welke maat gij meet, zal u wedergemeten worden."
    },
    {
      "sense": "Niet goed genoeg",
      "word": "Onder de maat"
    },
    {
      "sense": "Iemand onterecht een bepaalde norm voorschrijven, terwijl men zelf niet in de positie is om dat te doen",
      "word": "Iemand de maat nemen"
    }
  ],
  "senses": [
    {
      "examples": [
        {
          "text": "Hij wilde met zijn maten naar de kroeg, maar zijn vriendin was daar niet zo blij mee."
        },
        {
          "text": "In feite is dit misschien een pervers gevolg van de aankondiging van de wapenstilstand. Ze hadden zo veel te verduren gehad dat ze bij de gedachte dat de oorlog zo zou eindigen, met zo veel maten dood en zo veel vijanden in leven, bijna niet konden wachten om een bloedbad aan te richten en er eens en voor al een eind aan te maken. Ze zouden iedereen afslachten."
        }
      ],
      "glosses": [
        "kameraad, makker, metgezel, vriend"
      ],
      "tags": [
        "masculine"
      ]
    },
    {
      "categories": [
        "Kaartspel_in_het_Nederlands"
      ],
      "examples": [
        {
          "text": "Hij speelde de slag naar zijn maat toe."
        }
      ],
      "glosses": [
        "partner"
      ],
      "tags": [
        "masculine"
      ],
      "topics": [
        "card-games"
      ]
    },
    {
      "examples": [
        {
          "text": "Om de juiste maat af te meten, gebruik je best een maatbeker."
        }
      ],
      "glosses": [
        "/ (gestandaardiseerde) eenheid van lengte, oppervlakte of inhoud"
      ],
      "tags": [
        "feminine",
        "masculine"
      ]
    },
    {
      "examples": [
        {
          "text": "Software op maat."
        },
        {
          "text": "Onze keukenkasten zijn op maat gemaakt om de ruimte optimaal te benutten."
        }
      ],
      "glosses": [
        "/ juiste afmeting, geschikt formaat"
      ],
      "tags": [
        "feminine",
        "masculine"
      ]
    },
    {
      "categories": [
        "Kleding_in_het_Nederlands"
      ],
      "examples": [
        {
          "text": "Toen ik klein was, kocht mijn moeder mijn kleren altijd een maat te groot."
        }
      ],
      "glosses": [
        "/ aanduiding van de grootte van een kledingstuk of schoen: een maatje te groot"
      ],
      "tags": [
        "feminine",
        "masculine"
      ],
      "topics": [
        "clothing"
      ]
    },
    {
      "categories": [
        "Muziek_in_het_Nederlands"
      ],
      "examples": [
        {
          "text": "De dirigent wilde graag beginnen bij maat 46."
        }
      ],
      "glosses": [
        "/ manier om een muziekstuk in te delen"
      ],
      "tags": [
        "feminine",
        "masculine"
      ],
      "topics": [
        "music"
      ]
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "audio": "nl-maat.ogg",
      "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/6/6b/Nl-maat.ogg/Nl-maat.ogg.mp3",
      "ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/nl-maat.ogg"
    },
    {
      "ipa": "/maːt/"
    }
  ],
  "translations": [
    {
      "lang": "Duits",
      "lang_code": "de",
      "sense": "makker",
      "sense_index": 1,
      "tags": [
        "masculine"
      ],
      "word": "Kamerad"
    },
    {
      "lang": "Engels",
      "lang_code": "en",
      "sense": "makker",
      "sense_index": 1,
      "word": "buddy"
    },
    {
      "lang": "Engels",
      "lang_code": "en",
      "sense": "makker",
      "sense_index": 1,
      "word": "mate"
    },
    {
      "lang": "Frans",
      "lang_code": "fr",
      "sense": "makker",
      "sense_index": 1,
      "word": "camarade"
    },
    {
      "lang": "Frans",
      "lang_code": "fr",
      "sense": "makker",
      "sense_index": 1,
      "word": "copain"
    },
    {
      "lang": "Frans",
      "lang_code": "fr",
      "sense": "makker",
      "sense_index": 1,
      "tags": [
        "masculine"
      ],
      "word": "pote"
    },
    {
      "lang": "Spaans",
      "lang_code": "es",
      "sense": "makker",
      "sense_index": 1,
      "tags": [
        "masculine"
      ],
      "word": "compañero"
    },
    {
      "lang": "Duits",
      "lang_code": "de",
      "sense": "kaartpartner",
      "sense_index": 2,
      "tags": [
        "masculine"
      ],
      "word": "Kumpel"
    },
    {
      "lang": "Duits",
      "lang_code": "de",
      "sense": "eenheid van lengte enz.",
      "sense_index": 3,
      "word": "Maß"
    },
    {
      "lang": "Engels",
      "lang_code": "en",
      "sense": "eenheid van lengte enz.",
      "sense_index": 3,
      "word": "measure"
    },
    {
      "lang": "Frans",
      "lang_code": "fr",
      "sense": "eenheid van lengte enz.",
      "sense_index": 3,
      "word": "mesure"
    },
    {
      "lang": "Papiaments",
      "lang_code": "pap",
      "sense": "eenheid van lengte enz.",
      "sense_index": 3,
      "word": "midí"
    },
    {
      "lang": "Spaans",
      "lang_code": "es",
      "sense": "eenheid van lengte enz.",
      "sense_index": 3,
      "word": "medida"
    },
    {
      "lang": "Duits",
      "lang_code": "de",
      "sense": "grootte van kledingstuk/schoen",
      "sense_index": 5,
      "tags": [
        "feminine",
        "neuter"
      ],
      "word": "Maß"
    },
    {
      "lang": "Engels",
      "lang_code": "en",
      "sense": "grootte van kledingstuk/schoen",
      "sense_index": 5,
      "word": "size"
    },
    {
      "lang": "Frans",
      "lang_code": "fr",
      "sense": "grootte van kledingstuk/schoen",
      "sense_index": 5,
      "tags": [
        "feminine",
        "feminine"
      ],
      "word": "taille"
    },
    {
      "lang": "Spaans",
      "lang_code": "es",
      "sense": "grootte van kledingstuk/schoen",
      "sense_index": 5,
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "talla"
    },
    {
      "lang": "Duits",
      "lang_code": "de",
      "sense": "(muziek) manier om een muziekstuk ritmisch in te delen",
      "sense_index": 6,
      "tags": [
        "masculine"
      ],
      "word": "Takt"
    },
    {
      "lang": "Engels",
      "lang_code": "en",
      "sense": "(muziek) manier om een muziekstuk ritmisch in te delen",
      "sense_index": 6,
      "word": "time"
    },
    {
      "lang": "Frans",
      "lang_code": "fr",
      "sense": "(muziek) manier om een muziekstuk ritmisch in te delen",
      "sense_index": 6,
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "mesure"
    },
    {
      "lang": "Spaans",
      "lang_code": "es",
      "sense": "(muziek) manier om een muziekstuk ritmisch in te delen",
      "sense_index": 6,
      "tags": [
        "masculine"
      ],
      "word": "compás"
    }
  ],
  "word": "maat"
}

Download raw JSONL data for maat meaning in Nederlands (10.8kB)


This page is a part of the kaikki.org machine-readable Nederlands dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2025-01-25 from the nlwiktionary dump dated 2025-01-20 using wiktextract (c15a5ce and 5c11237). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.

If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.