See dienst in All languages combined, or Wiktionary
{ "categories": [ { "kind": "other", "name": "Achtervoegsel -st in het Nederlands", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Ontbrekend geluid", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Retrograad van het Nederlands", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Telbaar", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Woorden in het Nederlands", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Woorden in het Nederlands met IPA-weergave", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Woorden in het Nederlands met audioweergave", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Woorden in het Nederlands van lengte 6", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Woorden met 1 lettergreep in het Nederlands", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Zelfstandig naamwoord in het Nederlands", "parents": [], "source": "w" } ], "derived": [ { "word": "dienst na verkoop" }, { "word": "dienst-gsm" }, { "word": "dienstaanwijzing" }, { "word": "dienstauto" }, { "word": "dienstbaar" }, { "word": "dienstbelang" }, { "word": "dienstbetoon" }, { "word": "dienstbetrekking" }, { "word": "dienstbevel" }, { "word": "dienstbier" }, { "word": "dienstbode" }, { "word": "dienstboek" }, { "word": "dienstbrief" }, { "word": "dienstbril" }, { "word": "dienstchef" }, { "word": "dienstcommissie" }, { "word": "dienstcompartiment" }, { "word": "dienstdag" }, { "word": "dienstdoen" }, { "word": "dienstdoend" }, { "word": "dienstdoener" }, { "word": "dienstenaanbod" }, { "word": "dienstenbalans" }, { "word": "dienstenbedrijf" }, { "word": "dienstenbond" }, { "word": "dienstencentrum" }, { "word": "dienstencheque" }, { "word": "dienstenconcern" }, { "word": "diensteneconomie" }, { "word": "dienstengroep" }, { "word": "dienstenknooppunt" }, { "word": "dienstenleverancier" }, { "word": "dienstenmarkt" }, { "word": "dienstenorganisatie" }, { "word": "dienstenpakket" }, { "word": "dienstenpaspoort" }, { "word": "dienstenpost" }, { "word": "dienstenreclame" }, { "word": "dienstenrichtlijn" }, { "word": "dienstensector" }, { "word": "dienstenstructuur" }, { "word": "dienstenverkeer" }, { "word": "dienstfiets" }, { "word": "dienstgebouw" }, { "word": "dienstgeheim" }, { "word": "dienstgesprek" }, { "word": "diensthond" }, { "word": "diensthoofd" }, { "word": "diensthuis" }, { "word": "dienstig" }, { "word": "dienstijver" }, { "word": "dienstingang" }, { "word": "dienstjaar" }, { "word": "dienstkleding" }, { "word": "dienstklopper" }, { "word": "dienstknecht" }, { "word": "dienstkring" }, { "word": "dienstleiding" }, { "word": "dienstlift" }, { "word": "dienstlijn" }, { "word": "dienstmaagd" }, { "word": "dienstman" }, { "word": "dienstmededeling" }, { "word": "dienstmeid" }, { "word": "dienstmeisje" }, { "word": "dienstneming" }, { "word": "dienstnoodwendigheid" }, { "word": "dienstnota" }, { "word": "dienstonderdeel" }, { "word": "dienstorder" }, { "word": "dienstoverschrijdend" }, { "word": "dienstpaard" }, { "word": "dienstperiode" }, { "word": "dienstpersoneel" }, { "word": "dienstpet" }, { "word": "dienstpistool" }, { "word": "dienstplicht" }, { "word": "dienstregeling" }, { "word": "dienstreglement" }, { "word": "dienstreis" }, { "word": "dienstrooster" }, { "word": "dienststempel" }, { "word": "dienststuk" }, { "word": "diensttelefoon" }, { "word": "diensttijd" }, { "word": "dienstuniform" }, { "word": "diensturen" }, { "word": "dienstvaardig" }, { "word": "dienstvak" }, { "word": "dienstverband" }, { "word": "dienstverhouding" }, { "word": "dienstverkeer" }, { "word": "dienstverlenend" }, { "word": "dienstverlener" }, { "word": "dienstverlening" }, { "word": "dienstverrichter" }, { "word": "dienstverrichting" }, { "word": "dienstvlag" }, { "word": "dienstvoertuig" }, { "word": "dienstvolk" }, { "word": "dienstvoorschrift" }, { "word": "dienstvrouw" }, { "word": "dienstwagen" }, { "word": "dienstwapen" }, { "word": "dienstweg" }, { "word": "dienstweigeren" }, { "word": "dienstwillig" }, { "word": "dienstwoning" }, { "word": "dienstzaak" }, { "word": "dienstzegel" }, { "word": "gedienstig" }, { "word": "indienstneming" }, { "word": "indienststelling" }, { "word": "indiensttreding" }, { "word": "zakelijke dienstverlening" } ], "etymology_texts": [ "In de betekenis van ‘het dienen’ voor het eerst aangetroffen in 1240.", "Naamwoord van handeling van dienen met het achtervoegsel -st; Middelnederlands dienst, ontwikkeld uit Oergermaans *þewanōst-, nomen actionis afgeleid uit het w.w. *þewanōn- ‘dienen’; zie verder dienen. Evenals Nederduits Deenst, Duits Dienst en Fries tsjinst." ], "forms": [ { "form": "diensten", "tags": [ "plural" ] }, { "form": "dienstje", "tags": [ "diminutive", "singular" ] }, { "form": "dienstjes", "tags": [ "diminutive", "plural" ] } ], "hyphenation": "dienst", "hyponyms": [ { "word": "18+-dienst" }, { "word": "24 uursdienst" }, { "word": "GPRS-dienst" }, { "word": "Rijksgebouwendienst" }, { "word": "Rijksluchtvaartdienst" }, { "word": "Rijksvoorlichtingsdienst" }, { "word": "Taaladviesdienst" }, { "word": "WAP-dienst" }, { "word": "aankoopdienst" }, { "word": "aanwezigheidsdienst" }, { "word": "accountantsdienst" }, { "word": "adviesdienst" }, { "word": "afgodendienst" }, { "word": "afgodsdienst" }, { "word": "afhaaldienst" }, { "word": "afluisterdienst" }, { "word": "afscheidsdienst" }, { "word": "alarmdienst" }, { "word": "ambulancedienst" }, { "word": "antifraudedienst" }, { "word": "arbeidsdienst" }, { "word": "arbodienst" }, { "word": "archiefdienst" }, { "word": "auditdienst" }, { "word": "autobusdienst" }, { "word": "autodienst" }, { "word": "automatiseringsdienst" }, { "word": "avonddienst" }, { "word": "bakendienst" }, { "word": "bankdienst" }, { "word": "bardienst" }, { "word": "basispostdienst" }, { "word": "bededienst" }, { "word": "bedrijfsdienst" }, { "word": "beeldendienst" }, { "word": "begeleidingsdienst" }, { "word": "begrafenisdienst" }, { "word": "belastingdienst" }, { "word": "belastingsdienst" }, { "word": "bemiddelingsdienst" }, { "word": "bereikbaarheidsdienst" }, { "word": "berichtendienst" }, { "word": "besteldienst" }, { "word": "bestuursdienst" }, { "word": "betaaldienst" }, { "word": "beveiligingsdienst" }, { "word": "bewakingsdienst" }, { "word": "bezorgdienst" }, { "word": "binnendienst" }, { "word": "binnendoordienst" }, { "word": "bloedtransfusiedienst" }, { "word": "bodedienst" }, { "word": "boodschappendienst" }, { "word": "bootdienst" }, { "word": "bouwdienst" }, { "word": "breedbanddienst" }, { "word": "breedbandinternetdienst" }, { "word": "broederdienst" }, { "word": "buitendienst" }, { "word": "burgerdienst" }, { "word": "busdienst" }, { "word": "camachedienst" }, { "word": "charterdienst" }, { "word": "chauffeursdienst" }, { "word": "clouddienst" }, { "word": "communicatiedienst" }, { "word": "computerdienst" }, { "word": "continudienst" }, { "word": "contraspionagedienst" }, { "word": "controledienst" }, { "word": "corveedienst" }, { "word": "crisisdienst" }, { "word": "dagdienst" }, { "word": "dankdienst" }, { "word": "datadienst" }, { "word": "datalekdienst" }, { "word": "deden dienst" }, { "word": "deed dienst" }, { "word": "deeldienst" }, { "word": "delcrederedienst" }, { "word": "deltadienst" }, { "word": "depannagedienst" }, { "word": "dieetdienst" }, { "word": "documentatiedienst" }, { "word": "doe dienst" }, { "word": "doelgroepdienst" }, { "word": "doen dienst" }, { "word": "doet dienst" }, { "word": "doktersdienst" }, { "word": "doopdienst" }, { "word": "doorverbinddienst" }, { "word": "douanedienst" }, { "word": "drieploegendienst" }, { "word": "drugsbestrijdingsdienst" }, { "word": "e-maildienst" }, { "word": "emigratiedienst" }, { "word": "eredienst" }, { "word": "estafettedienst" }, { "word": "explosievendienst" }, { "word": "expresdienst" }, { "word": "fallusdienst" }, { "word": "feestbusdienst" }, { "word": "felicitatiedienst" }, { "word": "fetisjdienst" }, { "word": "garnizoensdienst" }, { "word": "gebedsdienst" }, { "word": "gemaksdienst" }, { "word": "gemeenschapsdienst" }, { "word": "gemeentedienst" }, { "word": "gemeentereinigingsdienst" }, { "word": "gezondheidsdienst" }, { "word": "girodienst" }, { "word": "godendienst" }, { "word": "godsdienst" }, { "word": "gravendienst" }, { "word": "groendienst" }, { "word": "gronddienst" }, { "word": "handdienst" }, { "word": "handlangersdienst" }, { "word": "havendienst" }, { "word": "heen-en-weerdienst" }, { "word": "herdenkingsdienst" }, { "word": "herendienst" }, { "word": "hersteldienst" }, { "word": "hondenuitlaatdienst" }, { "word": "hoogdienst" }, { "word": "huisgodsdienst" }, { "word": "huisvestingsdienst" }, { "word": "hulpdienst" }, { "word": "hulpverleningsdienst" }, { "word": "immigratiedienst" }, { "word": "informatiedienst" }, { "word": "ingenieursdienst" }, { "word": "inlichtingendienst" }, { "word": "inspectiedienst" }, { "word": "internetdienst" }, { "word": "interventiedienst" }, { "word": "jaardienst" }, { "word": "jeugddienst" }, { "word": "jobdienst" }, { "word": "kabeldienst" }, { "word": "kapitaaldienst" }, { "word": "karteldienst" }, { "word": "kerkdienst" }, { "word": "kerstdienst" }, { "word": "kerstnachtdienst" }, { "word": "keuringsdienst" }, { "word": "kinderdienst" }, { "word": "klachtendienst" }, { "word": "klantendienst" }, { "word": "klassendienst" }, { "word": "klussendienst" }, { "word": "knipseldienst" }, { "word": "koerierdienst" }, { "word": "koeriersdienst" }, { "word": "koordienst" }, { "word": "kopiedienst" }, { "word": "kopieerdienst" }, { "word": "krijgsdienst" }, { "word": "kwartierdienst" }, { "word": "leerdienst" }, { "word": "leesdienst" }, { "word": "legerdienst" }, { "word": "legervoorlichtingsdienst" }, { "word": "liefdedienst" }, { "word": "lijkdienst" }, { "word": "lijndienst" }, { "word": "lippendienst" }, { "word": "lokaaldienst" }, { "word": "loodsdienst" }, { "word": "loondienst" }, { "word": "loopdienst" }, { "word": "luchtdienst" }, { "word": "luchtvaartdienst" }, { "word": "luchtwachtdienst" }, { "word": "luisterdienst" }, { "word": "marineluchtvaartdienst" }, { "word": "middagdienst" }, { "word": "mijnendienst" }, { "word": "mijnopruimingsdienst" }, { "word": "milieudienst" }, { "word": "minimumdienst" }, { "word": "mms-dienst" }, { "word": "mugdienst" }, { "word": "multimediadienst" }, { "word": "muziekdienst" }, { "word": "muziekruildienst" }, { "word": "nachtdienst" }, { "word": "nachtveiligheidsdienst" }, { "word": "nadienst" }, { "word": "naturalisatiedienst" }, { "word": "natuurdienst" }, { "word": "naverkoopdienst" }, { "word": "nieuwsdienst" }, { "word": "nooddienst" }, { "word": "ochtenddienst" }, { "word": "offerdienst" }, { "word": "ogendienst" }, { "word": "ombudsdienst" }, { "word": "omgevingsdienst" }, { "word": "onderhoudsdienst" }, { "word": "onderwijsbegeleidingsdienst" }, { "word": "onderzeedienst" }, { "word": "onderzoeksdienst" }, { "word": "onlinedienst" }, { "word": "ontmijningsdienst" }, { "word": "ontsmettingsdienst" }, { "word": "opbouwdienst" }, { "word": "opendeurdienst" }, { "word": "ophaaldienst" }, { "word": "oppasdienst" }, { "word": "opruimingsdienst" }, { "word": "opsporingsdienst" }, { "word": "ordedienst" }, { "word": "overdienst" }, { "word": "overheidsdienst" }, { "word": "p2p-dienst" }, { "word": "paasdienst" }, { "word": "pakjesdienst" }, { "word": "passagiersdienst" }, { "word": "pechdienst" }, { "word": "pendeldienst" }, { "word": "persdienst" }, { "word": "personeeldienst" }, { "word": "personeelsdienst" }, { "word": "piketdienst" }, { "word": "plantsoendienst" }, { "word": "plantsoenendienst" }, { "word": "ploegendienst" }, { "word": "poetsdienst" }, { "word": "politiedienst" }, { "word": "postcheque-en-girodienst" }, { "word": "postdienst" }, { "word": "postgirodienst" }, { "word": "preventiedienst" }, { "word": "publiciteitsdienst" }, { "word": "rampendienst" }, { "word": "recherchedienst" }, { "word": "reddingsdienst" }, { "word": "regeringsdienst" }, { "word": "reinigingsdienst" }, { "word": "rijksaccountantsdienst" }, { "word": "rijksbelastingdienst" }, { "word": "rijksdienst" }, { "word": "rijksgebouwendienst" }, { "word": "rijksluchtvaartdienst" }, { "word": "rouwdienst" }, { "word": "ruiterdienst" }, { "word": "schooladviesdienst" }, { "word": "schoolbegeleidingsdienst" }, { "word": "schoonmaakdienst" }, { "word": "seksdienst" }, { "word": "servicedienst" }, { "word": "shiftdienst" }, { "word": "shuttledienst" }, { "word": "slaapdienst" }, { "word": "slavendienst" }, { "word": "sleepdienst" }, { "word": "sms-dienst" }, { "word": "sneldienst" }, { "word": "sociale dienst" }, { "word": "spandienst" }, { "word": "spionagedienst" }, { "word": "spoeddienst" }, { "word": "spoedgevallendienst" }, { "word": "spoordienst" }, { "word": "spoorwegdienst" }, { "word": "sportdienst" }, { "word": "spraakdienst" }, { "word": "staatsdienst" }, { "word": "staatsveiligheidsdienst" }, { "word": "stadsdienst" }, { "word": "stadsreinigingsdienst" }, { "word": "stafdienst" }, { "word": "storingsdienst" }, { "word": "stormwaarschuwingsdienst" }, { "word": "straatdienst" }, { "word": "streamingdienst" }, { "word": "studiedienst" }, { "word": "surveillancedienst" }, { "word": "taaladviesdienst" }, { "word": "tafeldienst" }, { "word": "takeldienst" }, { "word": "tandemtaxidienst" }, { "word": "taxidienst" }, { "word": "tele-informatiedienst" }, { "word": "telecommunicatiedienst" }, { "word": "teledienst" }, { "word": "telefoondienst" }, { "word": "televisiedienst" }, { "word": "telexdienst" }, { "word": "tewerkstellingsdienst" }, { "word": "toldienst" }, { "word": "tolkendienst" }, { "word": "torpedodienst" }, { "word": "transfusiedienst" }, { "word": "treindienst" }, { "word": "trombosedienst" }, { "word": "trouwdienst" }, { "word": "tweeploegendienst" }, { "word": "uitrukdienst" }, { "word": "uitvaartdienst" }, { "word": "uitvoeringsdienst" }, { "word": "uitwisseldienst" }, { "word": "uitwisselingsdienst" }, { "word": "uitzenddienst" }, { "word": "uniformdienst" }, { "word": "uurdienst" }, { "word": "v-dienst" }, { "word": "veegdienst" }, { "word": "veerdienst" }, { "word": "veiligheidsdienst" }, { "word": "velddienst" }, { "word": "venusdienst" }, { "word": "verbindingsdienst" }, { "word": "verkeersdienst" }, { "word": "verkoopdienst" }, { "word": "verkoopsdienst" }, { "word": "verplegingsdienst" }, { "word": "vertaaldienst" }, { "word": "vervoerdienst" }, { "word": "vervoersdienst" }, { "word": "videostreamingsdienst" }, { "word": "vierentwintiguursdienst" }, { "word": "vijfploegendienst" }, { "word": "vleeskeuringsdienst" }, { "word": "voorlichtingsdienst" }, { "word": "vreemdelingendienst" }, { "word": "vriendendienst" }, { "word": "vroegdienst" }, { "word": "vroondienst" }, { "word": "vrouwendienst" }, { "word": "vuilnisdienst" }, { "word": "vuilnisophaaldienst" }, { "word": "vuilophaaldienst" }, { "word": "wachtdienst" }, { "word": "webdienst" }, { "word": "webmaildienst" }, { "word": "wederdienst" }, { "word": "weekdienst" }, { "word": "weekenddienst" }, { "word": "weerdienst" }, { "word": "weiger dienst" }, { "word": "weigerde dienst" }, { "word": "weigerden dienst" }, { "word": "weigeren dienst" }, { "word": "weigert dienst" }, { "word": "wekdienst" }, { "word": "winterdienst" }, { "word": "wisseldienst" }, { "word": "woningdienst" }, { "word": "woorddienst" }, { "word": "zangdienst" }, { "word": "zeedienst" }, { "word": "zoekdienst" }, { "word": "zomerdienst" }, { "word": "zondagdienst" }, { "word": "zondagsdienst" }, { "word": "zonnedienst" } ], "lang": "Nederlands", "lang_code": "nl", "notes": [ "'Dienst' is een uitzondering op de vaste regel dat zelfstandig gebruikte werkwoordsstammen met het achtervoegsel -st vrouwelijk zijn. In de praktijk wordt dienst vooral in betekenis 3 ook wel als vrouwelijk woord gebruikt. Van Dale en de Woordenlijst Nederlandse Taal beschouwen het woord echter uitsluitend als m." ], "pos": "noun", "pos_title": "Zelfstandig naamwoord", "proverbs": [ { "sense": "niet werken, kapot zijn", "word": "(iets kan) buiten dienst zijn" }, { "word": "Aangeboden dienst is zelden aangenaam" }, { "sense": "vertellen wat er gebeuren moet", "word": "De dienst uitmaken" }, { "sense": "wanneer iemand helpt, doet men graag iets terug", "word": "De ene dienst is d'anderen waard" }, { "word": "de staat van dienst" } ], "senses": [ { "examples": [ { "text": "Iemand een dienst bewijzen." } ], "glosses": [ "bepaalde vorm van hulpverlening, bijstand of assistentie" ], "id": "nl-dienst-nl-noun-iA0ibhVW" }, { "categories": [ { "kind": "other", "name": "Economie_in_het_Nederlands", "parents": [], "source": "w" } ], "examples": [ { "text": "Bij een dienst van acht uur of langer beginnen en eindigen de pauzes in de periode gelegen tussen drie uur na aanvang en drie uur voor het einde van de arbeid." } ], "glosses": [ "een eenheid voor werktijd, zoals bij ploegendienst" ], "id": "nl-dienst-nl-noun-5BhnEsU-", "topics": [ "economics" ] }, { "categories": [ { "kind": "other", "name": "Maatschappij_in_het_Nederlands", "parents": [], "source": "w" } ], "examples": [ { "text": "De sociale dienst van de gemeente verstrekt uitkeringen aan uitkeringsgerechtigden." }, { "text": "De horeca-ondernemers kozen massaal voor de gemeentelijke dienst die bij hen het vet kwam ophalen." } ], "glosses": [ "een dienstverlenende instantie, vaak als onderdeel van een overkoepelende organisatie" ], "id": "nl-dienst-nl-noun-uSSH7fCh", "raw_tags": [ "maatschappij" ] }, { "categories": [ { "kind": "other", "name": "Economie_in_het_Nederlands", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Woorden met boekreferenties", "parents": [], "source": "w" } ], "examples": [ { "text": "In dit geval verleent het reisbureau een dienst als bedoeld in artikel 18, § 1, 1° of 3° van het Wetboek." }, { "ref": "Pfeiffer, Ilja Leonard\n “Grand Hotel Europa” (2018), De Arbeiderspers , ISBN 978-90-295-2622-7, p. 29", "text": "De anonimiteit en vluchtigheid die een verblijf in een hotel normaal gesproken kenmerken, die de sensatie van treurnis en opwinding teweegbrengen dat je tijdelijk in een niemandsland tussen vertrek van huis en thuiskomst verzeild bent geraakt, waar, omdat er niets gebeurt, net zo goed alles zou kunnen gebeuren, en die een man alleen tussen vreemde lakens na een whisky te veel, achterovergeslagen op een kruk aan de bar in de lobby met een laatste slappe grap voor de stoïcijns glazen polerende barman, op het idee kunnen brengen dat er geen haan naar zou kraaien als hij de nachtportier belde met de vraag of hij iemand kende die haar diensten aanbood, waarbij het alleen die whisky te veel is die hem ervan weerhoudt om dat ook echt te doen, zijn hier in Grand Hotel Europa bleke herinneringen aan een moderniteit die zich ver weg van hier afspeelt in een andere wereld." } ], "glosses": [ "een economisch product (goed) in niet-fysieke vorm" ], "id": "nl-dienst-nl-noun-pDgLt2Gh", "topics": [ "economics" ] }, { "categories": [ { "kind": "other", "name": "Religie_in_het_Nederlands", "parents": [], "source": "w" } ], "examples": [ { "text": "Aan het einde van de dienst werd gezamenlijk het ¨Onze Vader¨ gebeden." }, { "text": "De predikanten De Lange (hervormde kerk), Van den Hout (gereformeerde kerk) en Wittmer (baptistengemeente) leiden de dienst. Van den Hout houdt de preek, waarin hij vertelt dat hij drie jongens heeft - alle drie op de basisschool - en dat ze het thuis wel eens 'gezellig' maken." } ], "glosses": [ "kerkdienst, een godsdienstoefening" ], "id": "nl-dienst-nl-noun-ndD66nzR", "topics": [ "religion" ] }, { "categories": [ { "kind": "other", "name": "Militair_in_het_Nederlands", "parents": [], "source": "w" } ], "glosses": [ "dienstplicht, het ingevolge van de opkomstplicht verplicht dienen van een militair (historisch in Nederland)" ], "id": "nl-dienst-nl-noun-fChF~Kq8", "topics": [ "military" ] }, { "categories": [ { "kind": "other", "name": "Militair_in_het_Nederlands", "parents": [], "source": "w" } ], "examples": [ { "text": "Misschien was dat wel de reden waarom Albert meteen aan het begin van de oorlog dienst had genomen." } ], "glosses": [ "militaire ~, het vrijwillig dienen van een beroepsmilitair" ], "id": "nl-dienst-nl-noun-207pmPCS", "topics": [ "military" ] }, { "categories": [ { "kind": "other", "name": "Economie_in_het_Nederlands", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Woorden met boekreferenties", "parents": [], "source": "w" } ], "examples": [ { "ref": "Jan Guillou (vert. Bart Kraamer)\n “Kop in het zand” (2015), Uitgeverij Prometheus , ISBN 9789044628142", "text": "Als ingenieur in dienst van de Noorse staat zou zijn loon 600 Noorse kronen per jaar zijn geweest plus vrije kost en inwoning, dat wilde zeggen het recht om te wonen zoals hij nu woonde maar dan met zes of zeven meter hoge sneeuwhopen voor het huis." } ], "glosses": [ "in ~ zijn van: een aanstelling hebben bij een bedrijf of andere organisatie" ], "id": "nl-dienst-nl-noun-DwoGdCJW", "topics": [ "economics" ] } ], "sounds": [ { "audio": "nl-dienst.ogg", "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/1/19/Nl-dienst.ogg/Nl-dienst.ogg.mp3", "ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/nl-dienst.ogg" }, { "ipa": "dinst" } ], "tags": [ "masculine" ], "translations": [ { "lang": "Deens", "lang_code": "da", "sense_index": 1, "word": "tjeneste" }, { "lang": "Duits", "lang_code": "de", "sense_index": 1, "tags": [ "masculine" ], "word": "Dienst" }, { "lang": "Engels", "lang_code": "en", "sense_index": 1, "word": "service" }, { "lang": "Frans", "lang_code": "fr", "sense_index": 1, "tags": [ "masculine" ], "word": "service" }, { "lang": "Fries", "lang_code": "fy", "sense_index": 1, "word": "tsjinst" }, { "lang": "Luxemburgs", "lang_code": "lb", "sense_index": 1, "tags": [ "masculine" ], "word": "Déngscht" }, { "lang": "Papiaments", "lang_code": "pap", "sense_index": 1, "word": "servisio" }, { "lang": "Spaans", "lang_code": "es", "sense_index": 1, "tags": [ "masculine" ], "word": "servicio" }, { "lang": "Zweeds", "lang_code": "sv", "sense_index": 1, "word": "tjänst" }, { "lang": "Engels", "lang_code": "en", "sense": "kerkdienst", "sense_index": 4, "word": "service" }, { "lang": "Engels", "lang_code": "en", "sense": "kerkdienst", "sense_index": 4, "word": "worship service" }, { "lang": "Spaans", "lang_code": "es", "sense": "kerkdienst", "sense_index": 4, "tags": [ "masculine" ], "word": "culto" } ], "word": "dienst" } { "categories": [ { "kind": "other", "name": "Achtervoegsel -st in het Nederlands", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Bijwoord in het Nederlands", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Ontbrekend geluid", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Retrograad van het Nederlands", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "WikiWoordenboek:Wikilink", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Woorden in het Nederlands", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Woorden in het Nederlands met IPA-weergave", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Woorden in het Nederlands met audioweergave", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Woorden in het Nederlands van lengte 6", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Woorden met 1 lettergreep in het Nederlands", "parents": [], "source": "w" } ], "etymology_texts": [ "In de betekenis van ‘het dienen’ voor het eerst aangetroffen in 1240.", "Naamwoord van handeling van dienen met het achtervoegsel -st; Middelnederlands dienst, ontwikkeld uit Oergermaans *þewanōst-, nomen actionis afgeleid uit het w.w. *þewanōn- ‘dienen’; zie verder dienen. Evenals Nederduits Deenst, Duits Dienst en Fries tsjinst." ], "hyphenation": "dienst", "lang": "Nederlands", "lang_code": "nl", "pos": "adv", "pos_title": "Bijwoord", "senses": [ { "examples": [ { "text": "dienstdoen: dat deed dienst als warmte-isolatie." } ], "glosses": [ "bijwoordelijk deel van een scheidbaar werkwoord" ], "id": "nl-dienst-nl-adv-i9eBfulE" } ], "sounds": [ { "audio": "nl-dienst.ogg", "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/1/19/Nl-dienst.ogg/Nl-dienst.ogg.mp3", "ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/nl-dienst.ogg" }, { "ipa": "dinst" } ], "word": "dienst" }
{ "categories": [ "Achtervoegsel -st in het Nederlands", "Ontbrekend geluid", "Retrograad van het Nederlands", "Telbaar", "Woorden in het Nederlands", "Woorden in het Nederlands met IPA-weergave", "Woorden in het Nederlands met audioweergave", "Woorden in het Nederlands van lengte 6", "Woorden met 1 lettergreep in het Nederlands", "Zelfstandig naamwoord in het Nederlands" ], "derived": [ { "word": "dienst na verkoop" }, { "word": "dienst-gsm" }, { "word": "dienstaanwijzing" }, { "word": "dienstauto" }, { "word": "dienstbaar" }, { "word": "dienstbelang" }, { "word": "dienstbetoon" }, { "word": "dienstbetrekking" }, { "word": "dienstbevel" }, { "word": "dienstbier" }, { "word": "dienstbode" }, { "word": "dienstboek" }, { "word": "dienstbrief" }, { "word": "dienstbril" }, { "word": "dienstchef" }, { "word": "dienstcommissie" }, { "word": "dienstcompartiment" }, { "word": "dienstdag" }, { "word": "dienstdoen" }, { "word": "dienstdoend" }, { "word": "dienstdoener" }, { "word": "dienstenaanbod" }, { "word": "dienstenbalans" }, { "word": "dienstenbedrijf" }, { "word": "dienstenbond" }, { "word": "dienstencentrum" }, { "word": "dienstencheque" }, { "word": "dienstenconcern" }, { "word": "diensteneconomie" }, { "word": "dienstengroep" }, { "word": "dienstenknooppunt" }, { "word": "dienstenleverancier" }, { "word": "dienstenmarkt" }, { "word": "dienstenorganisatie" }, { "word": "dienstenpakket" }, { "word": "dienstenpaspoort" }, { "word": "dienstenpost" }, { "word": "dienstenreclame" }, { "word": "dienstenrichtlijn" }, { "word": "dienstensector" }, { "word": "dienstenstructuur" }, { "word": "dienstenverkeer" }, { "word": "dienstfiets" }, { "word": "dienstgebouw" }, { "word": "dienstgeheim" }, { "word": "dienstgesprek" }, { "word": "diensthond" }, { "word": "diensthoofd" }, { "word": "diensthuis" }, { "word": "dienstig" }, { "word": "dienstijver" }, { "word": "dienstingang" }, { "word": "dienstjaar" }, { "word": "dienstkleding" }, { "word": "dienstklopper" }, { "word": "dienstknecht" }, { "word": "dienstkring" }, { "word": "dienstleiding" }, { "word": "dienstlift" }, { "word": "dienstlijn" }, { "word": "dienstmaagd" }, { "word": "dienstman" }, { "word": "dienstmededeling" }, { "word": "dienstmeid" }, { "word": "dienstmeisje" }, { "word": "dienstneming" }, { "word": "dienstnoodwendigheid" }, { "word": "dienstnota" }, { "word": "dienstonderdeel" }, { "word": "dienstorder" }, { "word": "dienstoverschrijdend" }, { "word": "dienstpaard" }, { "word": "dienstperiode" }, { "word": "dienstpersoneel" }, { "word": "dienstpet" }, { "word": "dienstpistool" }, { "word": "dienstplicht" }, { "word": "dienstregeling" }, { "word": "dienstreglement" }, { "word": "dienstreis" }, { "word": "dienstrooster" }, { "word": "dienststempel" }, { "word": "dienststuk" }, { "word": "diensttelefoon" }, { "word": "diensttijd" }, { "word": "dienstuniform" }, { "word": "diensturen" }, { "word": "dienstvaardig" }, { "word": "dienstvak" }, { "word": "dienstverband" }, { "word": "dienstverhouding" }, { "word": "dienstverkeer" }, { "word": "dienstverlenend" }, { "word": "dienstverlener" }, { "word": "dienstverlening" }, { "word": "dienstverrichter" }, { "word": "dienstverrichting" }, { "word": "dienstvlag" }, { "word": "dienstvoertuig" }, { "word": "dienstvolk" }, { "word": "dienstvoorschrift" }, { "word": "dienstvrouw" }, { "word": "dienstwagen" }, { "word": "dienstwapen" }, { "word": "dienstweg" }, { "word": "dienstweigeren" }, { "word": "dienstwillig" }, { "word": "dienstwoning" }, { "word": "dienstzaak" }, { "word": "dienstzegel" }, { "word": "gedienstig" }, { "word": "indienstneming" }, { "word": "indienststelling" }, { "word": "indiensttreding" }, { "word": "zakelijke dienstverlening" } ], "etymology_texts": [ "In de betekenis van ‘het dienen’ voor het eerst aangetroffen in 1240.", "Naamwoord van handeling van dienen met het achtervoegsel -st; Middelnederlands dienst, ontwikkeld uit Oergermaans *þewanōst-, nomen actionis afgeleid uit het w.w. *þewanōn- ‘dienen’; zie verder dienen. Evenals Nederduits Deenst, Duits Dienst en Fries tsjinst." ], "forms": [ { "form": "diensten", "tags": [ "plural" ] }, { "form": "dienstje", "tags": [ "diminutive", "singular" ] }, { "form": "dienstjes", "tags": [ "diminutive", "plural" ] } ], "hyphenation": "dienst", "hyponyms": [ { "word": "18+-dienst" }, { "word": "24 uursdienst" }, { "word": "GPRS-dienst" }, { "word": "Rijksgebouwendienst" }, { "word": "Rijksluchtvaartdienst" }, { "word": "Rijksvoorlichtingsdienst" }, { "word": "Taaladviesdienst" }, { "word": "WAP-dienst" }, { "word": "aankoopdienst" }, { "word": "aanwezigheidsdienst" }, { "word": "accountantsdienst" }, { "word": "adviesdienst" }, { "word": "afgodendienst" }, { "word": "afgodsdienst" }, { "word": "afhaaldienst" }, { "word": "afluisterdienst" }, { "word": "afscheidsdienst" }, { "word": "alarmdienst" }, { "word": "ambulancedienst" }, { "word": "antifraudedienst" }, { "word": "arbeidsdienst" }, { "word": "arbodienst" }, { "word": "archiefdienst" }, { "word": "auditdienst" }, { "word": "autobusdienst" }, { "word": "autodienst" }, { "word": "automatiseringsdienst" }, { "word": "avonddienst" }, { "word": "bakendienst" }, { "word": "bankdienst" }, { "word": "bardienst" }, { "word": "basispostdienst" }, { "word": "bededienst" }, { "word": "bedrijfsdienst" }, { "word": "beeldendienst" }, { "word": "begeleidingsdienst" }, { "word": "begrafenisdienst" }, { "word": "belastingdienst" }, { "word": "belastingsdienst" }, { "word": "bemiddelingsdienst" }, { "word": "bereikbaarheidsdienst" }, { "word": "berichtendienst" }, { "word": "besteldienst" }, { "word": "bestuursdienst" }, { "word": "betaaldienst" }, { "word": "beveiligingsdienst" }, { "word": "bewakingsdienst" }, { "word": "bezorgdienst" }, { "word": "binnendienst" }, { "word": "binnendoordienst" }, { "word": "bloedtransfusiedienst" }, { "word": "bodedienst" }, { "word": "boodschappendienst" }, { "word": "bootdienst" }, { "word": "bouwdienst" }, { "word": "breedbanddienst" }, { "word": "breedbandinternetdienst" }, { "word": "broederdienst" }, { "word": "buitendienst" }, { "word": "burgerdienst" }, { "word": "busdienst" }, { "word": "camachedienst" }, { "word": "charterdienst" }, { "word": "chauffeursdienst" }, { "word": "clouddienst" }, { "word": "communicatiedienst" }, { "word": "computerdienst" }, { "word": "continudienst" }, { "word": "contraspionagedienst" }, { "word": "controledienst" }, { "word": "corveedienst" }, { "word": "crisisdienst" }, { "word": "dagdienst" }, { "word": "dankdienst" }, { "word": "datadienst" }, { "word": "datalekdienst" }, { "word": "deden dienst" }, { "word": "deed dienst" }, { "word": "deeldienst" }, { "word": "delcrederedienst" }, { "word": "deltadienst" }, { "word": "depannagedienst" }, { "word": "dieetdienst" }, { "word": "documentatiedienst" }, { "word": "doe dienst" }, { "word": "doelgroepdienst" }, { "word": "doen dienst" }, { "word": "doet dienst" }, { "word": "doktersdienst" }, { "word": "doopdienst" }, { "word": "doorverbinddienst" }, { "word": "douanedienst" }, { "word": "drieploegendienst" }, { "word": "drugsbestrijdingsdienst" }, { "word": "e-maildienst" }, { "word": "emigratiedienst" }, { "word": "eredienst" }, { "word": "estafettedienst" }, { "word": "explosievendienst" }, { "word": "expresdienst" }, { "word": "fallusdienst" }, { "word": "feestbusdienst" }, { "word": "felicitatiedienst" }, { "word": "fetisjdienst" }, { "word": "garnizoensdienst" }, { "word": "gebedsdienst" }, { "word": "gemaksdienst" }, { "word": "gemeenschapsdienst" }, { "word": "gemeentedienst" }, { "word": "gemeentereinigingsdienst" }, { "word": "gezondheidsdienst" }, { "word": "girodienst" }, { "word": "godendienst" }, { "word": "godsdienst" }, { "word": "gravendienst" }, { "word": "groendienst" }, { "word": "gronddienst" }, { "word": "handdienst" }, { "word": "handlangersdienst" }, { "word": "havendienst" }, { "word": "heen-en-weerdienst" }, { "word": "herdenkingsdienst" }, { "word": "herendienst" }, { "word": "hersteldienst" }, { "word": "hondenuitlaatdienst" }, { "word": "hoogdienst" }, { "word": "huisgodsdienst" }, { "word": "huisvestingsdienst" }, { "word": "hulpdienst" }, { "word": "hulpverleningsdienst" }, { "word": "immigratiedienst" }, { "word": "informatiedienst" }, { "word": "ingenieursdienst" }, { "word": "inlichtingendienst" }, { "word": "inspectiedienst" }, { "word": "internetdienst" }, { "word": "interventiedienst" }, { "word": "jaardienst" }, { "word": "jeugddienst" }, { "word": "jobdienst" }, { "word": "kabeldienst" }, { "word": "kapitaaldienst" }, { "word": "karteldienst" }, { "word": "kerkdienst" }, { "word": "kerstdienst" }, { "word": "kerstnachtdienst" }, { "word": "keuringsdienst" }, { "word": "kinderdienst" }, { "word": "klachtendienst" }, { "word": "klantendienst" }, { "word": "klassendienst" }, { "word": "klussendienst" }, { "word": "knipseldienst" }, { "word": "koerierdienst" }, { "word": "koeriersdienst" }, { "word": "koordienst" }, { "word": "kopiedienst" }, { "word": "kopieerdienst" }, { "word": "krijgsdienst" }, { "word": "kwartierdienst" }, { "word": "leerdienst" }, { "word": "leesdienst" }, { "word": "legerdienst" }, { "word": "legervoorlichtingsdienst" }, { "word": "liefdedienst" }, { "word": "lijkdienst" }, { "word": "lijndienst" }, { "word": "lippendienst" }, { "word": "lokaaldienst" }, { "word": "loodsdienst" }, { "word": "loondienst" }, { "word": "loopdienst" }, { "word": "luchtdienst" }, { "word": "luchtvaartdienst" }, { "word": "luchtwachtdienst" }, { "word": "luisterdienst" }, { "word": "marineluchtvaartdienst" }, { "word": "middagdienst" }, { "word": "mijnendienst" }, { "word": "mijnopruimingsdienst" }, { "word": "milieudienst" }, { "word": "minimumdienst" }, { "word": "mms-dienst" }, { "word": "mugdienst" }, { "word": "multimediadienst" }, { "word": "muziekdienst" }, { "word": "muziekruildienst" }, { "word": "nachtdienst" }, { "word": "nachtveiligheidsdienst" }, { "word": "nadienst" }, { "word": "naturalisatiedienst" }, { "word": "natuurdienst" }, { "word": "naverkoopdienst" }, { "word": "nieuwsdienst" }, { "word": "nooddienst" }, { "word": "ochtenddienst" }, { "word": "offerdienst" }, { "word": "ogendienst" }, { "word": "ombudsdienst" }, { "word": "omgevingsdienst" }, { "word": "onderhoudsdienst" }, { "word": "onderwijsbegeleidingsdienst" }, { "word": "onderzeedienst" }, { "word": "onderzoeksdienst" }, { "word": "onlinedienst" }, { "word": "ontmijningsdienst" }, { "word": "ontsmettingsdienst" }, { "word": "opbouwdienst" }, { "word": "opendeurdienst" }, { "word": "ophaaldienst" }, { "word": "oppasdienst" }, { "word": "opruimingsdienst" }, { "word": "opsporingsdienst" }, { "word": "ordedienst" }, { "word": "overdienst" }, { "word": "overheidsdienst" }, { "word": "p2p-dienst" }, { "word": "paasdienst" }, { "word": "pakjesdienst" }, { "word": "passagiersdienst" }, { "word": "pechdienst" }, { "word": "pendeldienst" }, { "word": "persdienst" }, { "word": "personeeldienst" }, { "word": "personeelsdienst" }, { "word": "piketdienst" }, { "word": "plantsoendienst" }, { "word": "plantsoenendienst" }, { "word": "ploegendienst" }, { "word": "poetsdienst" }, { "word": "politiedienst" }, { "word": "postcheque-en-girodienst" }, { "word": "postdienst" }, { "word": "postgirodienst" }, { "word": "preventiedienst" }, { "word": "publiciteitsdienst" }, { "word": "rampendienst" }, { "word": "recherchedienst" }, { "word": "reddingsdienst" }, { "word": "regeringsdienst" }, { "word": "reinigingsdienst" }, { "word": "rijksaccountantsdienst" }, { "word": "rijksbelastingdienst" }, { "word": "rijksdienst" }, { "word": "rijksgebouwendienst" }, { "word": "rijksluchtvaartdienst" }, { "word": "rouwdienst" }, { "word": "ruiterdienst" }, { "word": "schooladviesdienst" }, { "word": "schoolbegeleidingsdienst" }, { "word": "schoonmaakdienst" }, { "word": "seksdienst" }, { "word": "servicedienst" }, { "word": "shiftdienst" }, { "word": "shuttledienst" }, { "word": "slaapdienst" }, { "word": "slavendienst" }, { "word": "sleepdienst" }, { "word": "sms-dienst" }, { "word": "sneldienst" }, { "word": "sociale dienst" }, { "word": "spandienst" }, { "word": "spionagedienst" }, { "word": "spoeddienst" }, { "word": "spoedgevallendienst" }, { "word": "spoordienst" }, { "word": "spoorwegdienst" }, { "word": "sportdienst" }, { "word": "spraakdienst" }, { "word": "staatsdienst" }, { "word": "staatsveiligheidsdienst" }, { "word": "stadsdienst" }, { "word": "stadsreinigingsdienst" }, { "word": "stafdienst" }, { "word": "storingsdienst" }, { "word": "stormwaarschuwingsdienst" }, { "word": "straatdienst" }, { "word": "streamingdienst" }, { "word": "studiedienst" }, { "word": "surveillancedienst" }, { "word": "taaladviesdienst" }, { "word": "tafeldienst" }, { "word": "takeldienst" }, { "word": "tandemtaxidienst" }, { "word": "taxidienst" }, { "word": "tele-informatiedienst" }, { "word": "telecommunicatiedienst" }, { "word": "teledienst" }, { "word": "telefoondienst" }, { "word": "televisiedienst" }, { "word": "telexdienst" }, { "word": "tewerkstellingsdienst" }, { "word": "toldienst" }, { "word": "tolkendienst" }, { "word": "torpedodienst" }, { "word": "transfusiedienst" }, { "word": "treindienst" }, { "word": "trombosedienst" }, { "word": "trouwdienst" }, { "word": "tweeploegendienst" }, { "word": "uitrukdienst" }, { "word": "uitvaartdienst" }, { "word": "uitvoeringsdienst" }, { "word": "uitwisseldienst" }, { "word": "uitwisselingsdienst" }, { "word": "uitzenddienst" }, { "word": "uniformdienst" }, { "word": "uurdienst" }, { "word": "v-dienst" }, { "word": "veegdienst" }, { "word": "veerdienst" }, { "word": "veiligheidsdienst" }, { "word": "velddienst" }, { "word": "venusdienst" }, { "word": "verbindingsdienst" }, { "word": "verkeersdienst" }, { "word": "verkoopdienst" }, { "word": "verkoopsdienst" }, { "word": "verplegingsdienst" }, { "word": "vertaaldienst" }, { "word": "vervoerdienst" }, { "word": "vervoersdienst" }, { "word": "videostreamingsdienst" }, { "word": "vierentwintiguursdienst" }, { "word": "vijfploegendienst" }, { "word": "vleeskeuringsdienst" }, { "word": "voorlichtingsdienst" }, { "word": "vreemdelingendienst" }, { "word": "vriendendienst" }, { "word": "vroegdienst" }, { "word": "vroondienst" }, { "word": "vrouwendienst" }, { "word": "vuilnisdienst" }, { "word": "vuilnisophaaldienst" }, { "word": "vuilophaaldienst" }, { "word": "wachtdienst" }, { "word": "webdienst" }, { "word": "webmaildienst" }, { "word": "wederdienst" }, { "word": "weekdienst" }, { "word": "weekenddienst" }, { "word": "weerdienst" }, { "word": "weiger dienst" }, { "word": "weigerde dienst" }, { "word": "weigerden dienst" }, { "word": "weigeren dienst" }, { "word": "weigert dienst" }, { "word": "wekdienst" }, { "word": "winterdienst" }, { "word": "wisseldienst" }, { "word": "woningdienst" }, { "word": "woorddienst" }, { "word": "zangdienst" }, { "word": "zeedienst" }, { "word": "zoekdienst" }, { "word": "zomerdienst" }, { "word": "zondagdienst" }, { "word": "zondagsdienst" }, { "word": "zonnedienst" } ], "lang": "Nederlands", "lang_code": "nl", "notes": [ "'Dienst' is een uitzondering op de vaste regel dat zelfstandig gebruikte werkwoordsstammen met het achtervoegsel -st vrouwelijk zijn. In de praktijk wordt dienst vooral in betekenis 3 ook wel als vrouwelijk woord gebruikt. Van Dale en de Woordenlijst Nederlandse Taal beschouwen het woord echter uitsluitend als m." ], "pos": "noun", "pos_title": "Zelfstandig naamwoord", "proverbs": [ { "sense": "niet werken, kapot zijn", "word": "(iets kan) buiten dienst zijn" }, { "word": "Aangeboden dienst is zelden aangenaam" }, { "sense": "vertellen wat er gebeuren moet", "word": "De dienst uitmaken" }, { "sense": "wanneer iemand helpt, doet men graag iets terug", "word": "De ene dienst is d'anderen waard" }, { "word": "de staat van dienst" } ], "senses": [ { "examples": [ { "text": "Iemand een dienst bewijzen." } ], "glosses": [ "bepaalde vorm van hulpverlening, bijstand of assistentie" ] }, { "categories": [ "Economie_in_het_Nederlands" ], "examples": [ { "text": "Bij een dienst van acht uur of langer beginnen en eindigen de pauzes in de periode gelegen tussen drie uur na aanvang en drie uur voor het einde van de arbeid." } ], "glosses": [ "een eenheid voor werktijd, zoals bij ploegendienst" ], "topics": [ "economics" ] }, { "categories": [ "Maatschappij_in_het_Nederlands" ], "examples": [ { "text": "De sociale dienst van de gemeente verstrekt uitkeringen aan uitkeringsgerechtigden." }, { "text": "De horeca-ondernemers kozen massaal voor de gemeentelijke dienst die bij hen het vet kwam ophalen." } ], "glosses": [ "een dienstverlenende instantie, vaak als onderdeel van een overkoepelende organisatie" ], "raw_tags": [ "maatschappij" ] }, { "categories": [ "Economie_in_het_Nederlands", "Woorden met boekreferenties" ], "examples": [ { "text": "In dit geval verleent het reisbureau een dienst als bedoeld in artikel 18, § 1, 1° of 3° van het Wetboek." }, { "ref": "Pfeiffer, Ilja Leonard\n “Grand Hotel Europa” (2018), De Arbeiderspers , ISBN 978-90-295-2622-7, p. 29", "text": "De anonimiteit en vluchtigheid die een verblijf in een hotel normaal gesproken kenmerken, die de sensatie van treurnis en opwinding teweegbrengen dat je tijdelijk in een niemandsland tussen vertrek van huis en thuiskomst verzeild bent geraakt, waar, omdat er niets gebeurt, net zo goed alles zou kunnen gebeuren, en die een man alleen tussen vreemde lakens na een whisky te veel, achterovergeslagen op een kruk aan de bar in de lobby met een laatste slappe grap voor de stoïcijns glazen polerende barman, op het idee kunnen brengen dat er geen haan naar zou kraaien als hij de nachtportier belde met de vraag of hij iemand kende die haar diensten aanbood, waarbij het alleen die whisky te veel is die hem ervan weerhoudt om dat ook echt te doen, zijn hier in Grand Hotel Europa bleke herinneringen aan een moderniteit die zich ver weg van hier afspeelt in een andere wereld." } ], "glosses": [ "een economisch product (goed) in niet-fysieke vorm" ], "topics": [ "economics" ] }, { "categories": [ "Religie_in_het_Nederlands" ], "examples": [ { "text": "Aan het einde van de dienst werd gezamenlijk het ¨Onze Vader¨ gebeden." }, { "text": "De predikanten De Lange (hervormde kerk), Van den Hout (gereformeerde kerk) en Wittmer (baptistengemeente) leiden de dienst. Van den Hout houdt de preek, waarin hij vertelt dat hij drie jongens heeft - alle drie op de basisschool - en dat ze het thuis wel eens 'gezellig' maken." } ], "glosses": [ "kerkdienst, een godsdienstoefening" ], "topics": [ "religion" ] }, { "categories": [ "Militair_in_het_Nederlands" ], "glosses": [ "dienstplicht, het ingevolge van de opkomstplicht verplicht dienen van een militair (historisch in Nederland)" ], "topics": [ "military" ] }, { "categories": [ "Militair_in_het_Nederlands" ], "examples": [ { "text": "Misschien was dat wel de reden waarom Albert meteen aan het begin van de oorlog dienst had genomen." } ], "glosses": [ "militaire ~, het vrijwillig dienen van een beroepsmilitair" ], "topics": [ "military" ] }, { "categories": [ "Economie_in_het_Nederlands", "Woorden met boekreferenties" ], "examples": [ { "ref": "Jan Guillou (vert. Bart Kraamer)\n “Kop in het zand” (2015), Uitgeverij Prometheus , ISBN 9789044628142", "text": "Als ingenieur in dienst van de Noorse staat zou zijn loon 600 Noorse kronen per jaar zijn geweest plus vrije kost en inwoning, dat wilde zeggen het recht om te wonen zoals hij nu woonde maar dan met zes of zeven meter hoge sneeuwhopen voor het huis." } ], "glosses": [ "in ~ zijn van: een aanstelling hebben bij een bedrijf of andere organisatie" ], "topics": [ "economics" ] } ], "sounds": [ { "audio": "nl-dienst.ogg", "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/1/19/Nl-dienst.ogg/Nl-dienst.ogg.mp3", "ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/nl-dienst.ogg" }, { "ipa": "dinst" } ], "tags": [ "masculine" ], "translations": [ { "lang": "Deens", "lang_code": "da", "sense_index": 1, "word": "tjeneste" }, { "lang": "Duits", "lang_code": "de", "sense_index": 1, "tags": [ "masculine" ], "word": "Dienst" }, { "lang": "Engels", "lang_code": "en", "sense_index": 1, "word": "service" }, { "lang": "Frans", "lang_code": "fr", "sense_index": 1, "tags": [ "masculine" ], "word": "service" }, { "lang": "Fries", "lang_code": "fy", "sense_index": 1, "word": "tsjinst" }, { "lang": "Luxemburgs", "lang_code": "lb", "sense_index": 1, "tags": [ "masculine" ], "word": "Déngscht" }, { "lang": "Papiaments", "lang_code": "pap", "sense_index": 1, "word": "servisio" }, { "lang": "Spaans", "lang_code": "es", "sense_index": 1, "tags": [ "masculine" ], "word": "servicio" }, { "lang": "Zweeds", "lang_code": "sv", "sense_index": 1, "word": "tjänst" }, { "lang": "Engels", "lang_code": "en", "sense": "kerkdienst", "sense_index": 4, "word": "service" }, { "lang": "Engels", "lang_code": "en", "sense": "kerkdienst", "sense_index": 4, "word": "worship service" }, { "lang": "Spaans", "lang_code": "es", "sense": "kerkdienst", "sense_index": 4, "tags": [ "masculine" ], "word": "culto" } ], "word": "dienst" } { "categories": [ "Achtervoegsel -st in het Nederlands", "Bijwoord in het Nederlands", "Ontbrekend geluid", "Retrograad van het Nederlands", "WikiWoordenboek:Wikilink", "Woorden in het Nederlands", "Woorden in het Nederlands met IPA-weergave", "Woorden in het Nederlands met audioweergave", "Woorden in het Nederlands van lengte 6", "Woorden met 1 lettergreep in het Nederlands" ], "etymology_texts": [ "In de betekenis van ‘het dienen’ voor het eerst aangetroffen in 1240.", "Naamwoord van handeling van dienen met het achtervoegsel -st; Middelnederlands dienst, ontwikkeld uit Oergermaans *þewanōst-, nomen actionis afgeleid uit het w.w. *þewanōn- ‘dienen’; zie verder dienen. Evenals Nederduits Deenst, Duits Dienst en Fries tsjinst." ], "hyphenation": "dienst", "lang": "Nederlands", "lang_code": "nl", "pos": "adv", "pos_title": "Bijwoord", "senses": [ { "examples": [ { "text": "dienstdoen: dat deed dienst als warmte-isolatie." } ], "glosses": [ "bijwoordelijk deel van een scheidbaar werkwoord" ] } ], "sounds": [ { "audio": "nl-dienst.ogg", "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/1/19/Nl-dienst.ogg/Nl-dienst.ogg.mp3", "ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/nl-dienst.ogg" }, { "ipa": "dinst" } ], "word": "dienst" }
Download raw JSONL data for dienst meaning in Nederlands (20.8kB)
{ "called_from": "core/1021", "msg": "too many args (5) in argument reference: ('pageurl', '\\U001024e1', '.*web.archive.org/web/\\U0010203f0-9\\U00102040*/(\\U0010203fa-z\\U00102040*)://(.*)', '%1://%2', 'plain=no')", "path": [ "dienst", "Template:citeer", "ARG-DEFVAL" ], "section": "Nederlands", "subsection": "Zelfstandig naamwoord", "title": "dienst", "trace": "" } { "called_from": "core/1021", "msg": "too many args (5) in argument reference: ('pageurl', '\\U001024e1', '.*web.archive.org/web/\\U0010203f0-9\\U00102040*/(\\U0010203fa-z\\U00102040*)://(.*)', '%1://%2', 'plain=no')", "path": [ "dienst", "Template:citeer", "ARG-DEFVAL" ], "section": "Nederlands", "subsection": "Zelfstandig naamwoord", "title": "dienst", "trace": "" }
This page is a part of the kaikki.org machine-readable Nederlands dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2025-01-23 from the nlwiktionary dump dated 2025-01-20 using wiktextract (0c0c1f1 and 4230888). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.
If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.