"hil" meaning in Kurmancî

See hil in All languages combined, or Wiktionary

Adjective

Forms: hel<pos:2>, hell, hil-
Etymology: Hevreha soranî ههڵ (heł), pehlewî ul, zazakî er, partî hirz, avestayî ǝrǝδβa, sanskrîtî ऊर्ध्व (ūrdhvá), latînî arduus (bilind), arbor (dar), îrlendî ard, hîtîtî harduppi... hemû ji proto-hindûewropî *h₂erHdʰ- (“bilind, mezin bûn, gir bûn”). Bi maneya cihê bilind jî hatiye bikaranîn, we Helgurd, Hilwend, Hilberz ko nav ên çiyayan in.
  1. li jor, bilind
  2. geş, gur, xweş, hilkirî, vêxistî
    Sense id: ku-hil-ku-adj-~PeXh39b
The following are not (yet) sense-disambiguated
Synonyms: hal, hel<pos:1>, hêl, hol Translations: أعلى (Erebî), فوق (Erebî), بالا (Farisî), حل (Farisî), öz (Tirkî), yukarı (Tirkî), yukarı bakan (Tirkî), yukarda (Tirkî), up (Îngilîzî), upward (Îngilîzî)
Categories (other): Kurmancî, Peyvên kurmancî ji proto-hindûewropî, Proto-hindûewropî, Soranî Derived forms: hil bûn<pos:lêker>, hil kirin<pos:lêker>, hilbûn<pos:navdêr>, hilkirin<pos:navdêr>, hilbûyî<pos:rengdêr>, hilkirî<pos:rengdêr>, hildêrandin, hilçenîn, hilbehîn, hilbestin, hilbestandin, hildan, hilgotin, hilbêjtin, hilbijartin, hilanîn, hilberandin, hilberî, hilberandî, hilber, hilgirtin, hilkirin, hildan, hilî, hilpekandin, hilçinîn, hilpesartin, hilsipartin, hilfirîn, hilavêtin, hilkelîn, hilperîn, hilgaftin, hilkiştin, hilkişîn, hilberisandin, hilsencandin, hilsengandin, hildan, hilçandin, hilceniqîn, hilçepilîn, hildêrandin, hilbijartin, hilbehîn, hilawistin, hiljenandin, hilrûzandin

Noun

  1. hel an jî hilî, xişireke avzêrkirî ye ku bo xemilandin û zîneta jinan tê bikaranîn
    Sense id: ku-hil-ku-noun-6okH0nrQ Categories (other): Jêgirtin bi kurmancî
The following are not (yet) sense-disambiguated
Translations: حلي (Erebî), الحلي (Erebî), yaldız (Tirkî), gilding (Îngilîzî)
Categories (other): Kurmancî

Noun

  1. Guhartoyeke hêl (“riwekek û biharata wê”). Tags: form-of Form of: hêl
    Sense id: ku-hil-ku-noun-BwCkaXFh
The following are not (yet) sense-disambiguated
Categories (other): Kurmancî
{
  "categories": [
    {
      "kind": "other",
      "name": "Kurmancî",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Peyvên kurmancî ji proto-hindûewropî",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Proto-hindûewropî",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Soranî",
      "parents": [],
      "source": "w"
    }
  ],
  "derived": [
    {
      "word": "hil bûn<pos:lêker>"
    },
    {
      "word": "hil kirin<pos:lêker>"
    },
    {
      "word": "hilbûn<pos:navdêr>"
    },
    {
      "word": "hilkirin<pos:navdêr>"
    },
    {
      "word": "hilbûyî<pos:rengdêr>"
    },
    {
      "word": "hilkirî<pos:rengdêr>"
    },
    {
      "word": "hildêrandin"
    },
    {
      "word": "hilçenîn"
    },
    {
      "word": "hilbehîn"
    },
    {
      "word": "hilbestin"
    },
    {
      "word": "hilbestandin"
    },
    {
      "word": "hildan"
    },
    {
      "word": "hilgotin"
    },
    {
      "word": "hilbêjtin"
    },
    {
      "word": "hilbijartin"
    },
    {
      "word": "hilanîn"
    },
    {
      "word": "hilberandin"
    },
    {
      "word": "hilberî"
    },
    {
      "word": "hilberandî"
    },
    {
      "word": "hilber"
    },
    {
      "word": "hilgirtin"
    },
    {
      "word": "hilkirin"
    },
    {
      "word": "hildan"
    },
    {
      "word": "hilî"
    },
    {
      "word": "hilpekandin"
    },
    {
      "word": "hilçinîn"
    },
    {
      "word": "hilpesartin"
    },
    {
      "word": "hilsipartin"
    },
    {
      "word": "hilfirîn"
    },
    {
      "word": "hilavêtin"
    },
    {
      "word": "hilkelîn"
    },
    {
      "word": "hilperîn"
    },
    {
      "word": "hilgaftin"
    },
    {
      "word": "hilkiştin"
    },
    {
      "word": "hilkişîn"
    },
    {
      "word": "hilberisandin"
    },
    {
      "word": "hilsencandin"
    },
    {
      "word": "hilsengandin"
    },
    {
      "word": "hildan"
    },
    {
      "word": "hilçandin"
    },
    {
      "word": "hilceniqîn"
    },
    {
      "word": "hilçepilîn"
    },
    {
      "word": "hildêrandin"
    },
    {
      "word": "hilbijartin"
    },
    {
      "word": "hilbehîn"
    },
    {
      "word": "hilawistin"
    },
    {
      "word": "hiljenandin"
    },
    {
      "word": "hilrûzandin"
    }
  ],
  "etymology_text": "Hevreha soranî ههڵ (heł), pehlewî ul, zazakî er, partî hirz, avestayî ǝrǝδβa, sanskrîtî ऊर्ध्व (ūrdhvá), latînî arduus (bilind), arbor (dar), îrlendî ard, hîtîtî harduppi... hemû ji proto-hindûewropî *h₂erHdʰ- (“bilind, mezin bûn, gir bûn”). Bi maneya cihê bilind jî hatiye bikaranîn, we Helgurd, Hilwend, Hilberz ko nav ên çiyayan in.",
  "forms": [
    {
      "form": "hel<pos:2>"
    },
    {
      "form": "hell"
    },
    {
      "form": "hil-"
    }
  ],
  "hyphenation": "hil",
  "lang": "Kurmancî",
  "lang_code": "ku",
  "pos": "adj",
  "pos_title": "Rengdêr",
  "senses": [
    {
      "categories": [
        {
          "kind": "other",
          "name": "Ji wêjeya klasîk (kurmancî)",
          "parents": [],
          "source": "w"
        },
        {
          "kind": "other",
          "name": "Jêgirtin bi kurmancî",
          "parents": [],
          "source": "w"
        },
        {
          "kind": "other",
          "name": "Jêgirtinên ji Melayê Cizîrî",
          "parents": [],
          "source": "w"
        },
        {
          "kind": "other",
          "name": "Jêgirtinên kitêban bi kurmancî",
          "parents": [],
          "source": "w"
        }
      ],
      "examples": [
        {
          "ref": "Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640",
          "text": "Çengalê zulfan tab-i daDa 'işq-i hil bit pêl-i-pêlQelbê me bê cellab-i da"
        }
      ],
      "glosses": [
        "li jor, bilind"
      ],
      "id": "ku-hil-ku-adj-0wMD58jH"
    },
    {
      "glosses": [
        "geş, gur, xweş, hilkirî, vêxistî"
      ],
      "id": "ku-hil-ku-adj-~PeXh39b"
    }
  ],
  "synonyms": [
    {
      "word": "hal"
    },
    {
      "word": "hel<pos:1>"
    },
    {
      "word": "hêl"
    },
    {
      "word": "hol"
    }
  ],
  "translations": [
    {
      "lang": "Erebî",
      "lang_code": "ar",
      "word": "أعلى"
    },
    {
      "lang": "Erebî",
      "lang_code": "ar",
      "word": "فوق"
    },
    {
      "lang": "Farisî",
      "lang_code": "fa",
      "word": "بالا"
    },
    {
      "lang": "Farisî",
      "lang_code": "fa",
      "word": "حل"
    },
    {
      "lang": "Îngilîzî",
      "lang_code": "en",
      "word": "up"
    },
    {
      "lang": "Îngilîzî",
      "lang_code": "en",
      "word": "upward"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "öz"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "yukarı"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "yukarı bakan"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "yukarda"
    }
  ],
  "word": "hil"
}

{
  "categories": [
    {
      "kind": "other",
      "name": "Kurmancî",
      "parents": [],
      "source": "w"
    }
  ],
  "hyphenation": "hil",
  "lang": "Kurmancî",
  "lang_code": "ku",
  "pos": "noun",
  "pos_title": "Navdêr",
  "senses": [
    {
      "categories": [
        {
          "kind": "other",
          "name": "Jêgirtin bi kurmancî",
          "parents": [],
          "source": "w"
        }
      ],
      "glosses": [
        "hel an jî hilî, xişireke avzêrkirî ye ku bo xemilandin û zîneta jinan tê bikaranîn"
      ],
      "id": "ku-hil-ku-noun-6okH0nrQ"
    }
  ],
  "tags": [
    "feminine"
  ],
  "translations": [
    {
      "lang": "Erebî",
      "lang_code": "ar",
      "word": "حلي"
    },
    {
      "lang": "Erebî",
      "lang_code": "ar",
      "word": "الحلي"
    },
    {
      "lang": "Îngilîzî",
      "lang_code": "en",
      "word": "gilding"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "yaldız"
    }
  ],
  "word": "hil"
}

{
  "categories": [
    {
      "kind": "other",
      "name": "Kurmancî",
      "parents": [],
      "source": "w"
    }
  ],
  "hyphenation": "hil",
  "lang": "Kurmancî",
  "lang_code": "ku",
  "pos": "noun",
  "pos_title": "Navdêr",
  "senses": [
    {
      "form_of": [
        {
          "word": "hêl"
        }
      ],
      "glosses": [
        "Guhartoyeke hêl (“riwekek û biharata wê”)."
      ],
      "id": "ku-hil-ku-noun-BwCkaXFh",
      "tags": [
        "form-of"
      ]
    }
  ],
  "word": "hil"
}
{
  "categories": [
    "Kurmancî",
    "Peyvên kurmancî ji proto-hindûewropî",
    "Proto-hindûewropî",
    "Soranî"
  ],
  "derived": [
    {
      "word": "hil bûn<pos:lêker>"
    },
    {
      "word": "hil kirin<pos:lêker>"
    },
    {
      "word": "hilbûn<pos:navdêr>"
    },
    {
      "word": "hilkirin<pos:navdêr>"
    },
    {
      "word": "hilbûyî<pos:rengdêr>"
    },
    {
      "word": "hilkirî<pos:rengdêr>"
    },
    {
      "word": "hildêrandin"
    },
    {
      "word": "hilçenîn"
    },
    {
      "word": "hilbehîn"
    },
    {
      "word": "hilbestin"
    },
    {
      "word": "hilbestandin"
    },
    {
      "word": "hildan"
    },
    {
      "word": "hilgotin"
    },
    {
      "word": "hilbêjtin"
    },
    {
      "word": "hilbijartin"
    },
    {
      "word": "hilanîn"
    },
    {
      "word": "hilberandin"
    },
    {
      "word": "hilberî"
    },
    {
      "word": "hilberandî"
    },
    {
      "word": "hilber"
    },
    {
      "word": "hilgirtin"
    },
    {
      "word": "hilkirin"
    },
    {
      "word": "hildan"
    },
    {
      "word": "hilî"
    },
    {
      "word": "hilpekandin"
    },
    {
      "word": "hilçinîn"
    },
    {
      "word": "hilpesartin"
    },
    {
      "word": "hilsipartin"
    },
    {
      "word": "hilfirîn"
    },
    {
      "word": "hilavêtin"
    },
    {
      "word": "hilkelîn"
    },
    {
      "word": "hilperîn"
    },
    {
      "word": "hilgaftin"
    },
    {
      "word": "hilkiştin"
    },
    {
      "word": "hilkişîn"
    },
    {
      "word": "hilberisandin"
    },
    {
      "word": "hilsencandin"
    },
    {
      "word": "hilsengandin"
    },
    {
      "word": "hildan"
    },
    {
      "word": "hilçandin"
    },
    {
      "word": "hilceniqîn"
    },
    {
      "word": "hilçepilîn"
    },
    {
      "word": "hildêrandin"
    },
    {
      "word": "hilbijartin"
    },
    {
      "word": "hilbehîn"
    },
    {
      "word": "hilawistin"
    },
    {
      "word": "hiljenandin"
    },
    {
      "word": "hilrûzandin"
    }
  ],
  "etymology_text": "Hevreha soranî ههڵ (heł), pehlewî ul, zazakî er, partî hirz, avestayî ǝrǝδβa, sanskrîtî ऊर्ध्व (ūrdhvá), latînî arduus (bilind), arbor (dar), îrlendî ard, hîtîtî harduppi... hemû ji proto-hindûewropî *h₂erHdʰ- (“bilind, mezin bûn, gir bûn”). Bi maneya cihê bilind jî hatiye bikaranîn, we Helgurd, Hilwend, Hilberz ko nav ên çiyayan in.",
  "forms": [
    {
      "form": "hel<pos:2>"
    },
    {
      "form": "hell"
    },
    {
      "form": "hil-"
    }
  ],
  "hyphenation": "hil",
  "lang": "Kurmancî",
  "lang_code": "ku",
  "pos": "adj",
  "pos_title": "Rengdêr",
  "senses": [
    {
      "categories": [
        "Ji wêjeya klasîk (kurmancî)",
        "Jêgirtin bi kurmancî",
        "Jêgirtinên ji Melayê Cizîrî",
        "Jêgirtinên kitêban bi kurmancî"
      ],
      "examples": [
        {
          "ref": "Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640",
          "text": "Çengalê zulfan tab-i daDa 'işq-i hil bit pêl-i-pêlQelbê me bê cellab-i da"
        }
      ],
      "glosses": [
        "li jor, bilind"
      ]
    },
    {
      "glosses": [
        "geş, gur, xweş, hilkirî, vêxistî"
      ]
    }
  ],
  "synonyms": [
    {
      "word": "hal"
    },
    {
      "word": "hel<pos:1>"
    },
    {
      "word": "hêl"
    },
    {
      "word": "hol"
    }
  ],
  "translations": [
    {
      "lang": "Erebî",
      "lang_code": "ar",
      "word": "أعلى"
    },
    {
      "lang": "Erebî",
      "lang_code": "ar",
      "word": "فوق"
    },
    {
      "lang": "Farisî",
      "lang_code": "fa",
      "word": "بالا"
    },
    {
      "lang": "Farisî",
      "lang_code": "fa",
      "word": "حل"
    },
    {
      "lang": "Îngilîzî",
      "lang_code": "en",
      "word": "up"
    },
    {
      "lang": "Îngilîzî",
      "lang_code": "en",
      "word": "upward"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "öz"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "yukarı"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "yukarı bakan"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "yukarda"
    }
  ],
  "word": "hil"
}

{
  "categories": [
    "Kurmancî"
  ],
  "hyphenation": "hil",
  "lang": "Kurmancî",
  "lang_code": "ku",
  "pos": "noun",
  "pos_title": "Navdêr",
  "senses": [
    {
      "categories": [
        "Jêgirtin bi kurmancî"
      ],
      "glosses": [
        "hel an jî hilî, xişireke avzêrkirî ye ku bo xemilandin û zîneta jinan tê bikaranîn"
      ]
    }
  ],
  "tags": [
    "feminine"
  ],
  "translations": [
    {
      "lang": "Erebî",
      "lang_code": "ar",
      "word": "حلي"
    },
    {
      "lang": "Erebî",
      "lang_code": "ar",
      "word": "الحلي"
    },
    {
      "lang": "Îngilîzî",
      "lang_code": "en",
      "word": "gilding"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "yaldız"
    }
  ],
  "word": "hil"
}

{
  "categories": [
    "Kurmancî"
  ],
  "hyphenation": "hil",
  "lang": "Kurmancî",
  "lang_code": "ku",
  "pos": "noun",
  "pos_title": "Navdêr",
  "senses": [
    {
      "form_of": [
        {
          "word": "hêl"
        }
      ],
      "glosses": [
        "Guhartoyeke hêl (“riwekek û biharata wê”)."
      ],
      "tags": [
        "form-of"
      ]
    }
  ],
  "word": "hil"
}

Download raw JSONL data for hil meaning in Kurmancî (3.8kB)


This page is a part of the kaikki.org machine-readable Kurmancî dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2025-04-05 from the kuwiktionary dump dated 2025-04-03 using wiktextract (8c1bb29 and fb63907). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.

If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.