"calx" meaning in All languages combined

See calx on Wiktionary

Noun [Latin]

Forms: calcēs [plural, nominative], calcēs [plural, vocative], calcĕm [singular, accusative], calcēs [plural, accusative], calcĭs [singular, genitive], calciŭm [plural, genitive], calcī [singular, dative], calcĭbŭs [plural, dative], calcĕ [singular, ablative], calcĭbŭs [plural, ablative]
  1. Talon, pied.
    Sense id: fr-calx-la-noun-OdkzCMXh Categories (other): Exemples en latin
  2. Pied, base, partie inférieure.
    Sense id: fr-calx-la-noun-bV6s-jrB Categories (other): Exemples en latin
  3. Coup de pied, ruade.
    Sense id: fr-calx-la-noun-zii~Y86R Categories (other): Exemples en latin
The following are not (yet) sense-disambiguated
Synonyms: calcaneum, pes
Categories (other): Lemmes en latin, Mots en latin issus d’un mot en indo-européen commun, Noms communs en latin, Latin, Étymologies en latin incluant une reconstruction Derived forms: calcabilis, calcar, calceamen, calceamentum, calciamen, calciamentum, calceamentarius, calciamentarius, calcearia, calciaria, calcearium, calciarium, calceator, calceatus, calciatus, calceus, calceo, calceocaliga, calceus, calco, calcitratus, calcitro, calcitro, recalcitro, calcitrosus

Noun [Latin]

Forms: calcēs [plural, nominative], calcēs [plural, vocative], calcĕm [singular, accusative], calcēs [plural, accusative], calcĭs [singular, genitive], calciŭm [plural, genitive], calcī [singular, dative], calcĭbŭs [plural, dative], calcĕ [singular, ablative], calcĭbŭs [plural, ablative]
  1. Craie, pierre à chaux, chaux.
    Sense id: fr-calx-la-noun-poFBqtMH Categories (other): Exemples en latin
  2. Caillou (pour jouer), pion.
    Sense id: fr-calx-la-noun-PBH8HQ1q Categories (other): Exemples en latin
  3. Ligne d’arrivée tracée à la chaux : but, terme, fin.
    Sense id: fr-calx-la-noun--sr25kqc Categories (other): Exemples en latin
The following are not (yet) sense-disambiguated
Related terms: calcis

Inflected forms

{
  "categories": [
    {
      "kind": "other",
      "name": "Lemmes en latin",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Mots en latin issus d’un mot en indo-européen commun",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Noms communs en latin",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Latin",
      "orig": "latin",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Étymologies en latin incluant une reconstruction",
      "parents": [],
      "source": "w"
    }
  ],
  "derived": [
    {
      "translation": "sur lequel on peut marcher, qu'on peut fouler",
      "word": "calcabilis"
    },
    {
      "translation": "éperon",
      "word": "calcar"
    },
    {
      "word": "calceamen"
    },
    {
      "word": "calceamentum"
    },
    {
      "word": "calciamen"
    },
    {
      "translation": "chaussure",
      "word": "calciamentum"
    },
    {
      "word": "calceamentarius"
    },
    {
      "translation": "cordonnier",
      "word": "calciamentarius"
    },
    {
      "word": "calcearia"
    },
    {
      "translation": "cordonnerie",
      "word": "calciaria"
    },
    {
      "word": "calcearium"
    },
    {
      "translation": "indemnité allouée pour l'achat de chaussures",
      "word": "calciarium"
    },
    {
      "translation": "cordonnier",
      "word": "calceator"
    },
    {
      "word": "calceatus"
    },
    {
      "word": "calciatus"
    },
    {
      "translation": "chaussure",
      "word": "calceus"
    },
    {
      "translation": "chausser",
      "word": "calceo"
    },
    {
      "translation": "chaussure montante",
      "word": "calceocaliga"
    },
    {
      "translation": "chaussure, soulier",
      "word": "calceus"
    },
    {
      "translation": "fouler",
      "word": "calco"
    },
    {
      "translation": "ruade, coup de pied",
      "word": "calcitratus"
    },
    {
      "translation": "qui frappe les portes à coup de pieds",
      "word": "calcitro"
    },
    {
      "translation": "ruer",
      "word": "calcitro"
    },
    {
      "translation": "regimber",
      "word": "recalcitro"
    },
    {
      "translation": "rueur",
      "word": "calcitrosus"
    }
  ],
  "etymology_texts": [
    "Du même radical indo-européen commun *(s)kel- (« rond, courbé ») que scelus (« tort »), coluber (« couleuvre »), le grec ancien σκολιός, skoliós (« tordu ») et σκέλος, skélos (« cuisse ») → voir l’étymologie de jambe."
  ],
  "forms": [
    {
      "form": "calcēs",
      "tags": [
        "plural",
        "nominative"
      ]
    },
    {
      "form": "calcēs",
      "tags": [
        "plural",
        "vocative"
      ]
    },
    {
      "form": "calcĕm",
      "tags": [
        "singular",
        "accusative"
      ]
    },
    {
      "form": "calcēs",
      "tags": [
        "plural",
        "accusative"
      ]
    },
    {
      "form": "calcĭs",
      "tags": [
        "singular",
        "genitive"
      ]
    },
    {
      "form": "calciŭm",
      "tags": [
        "plural",
        "genitive"
      ]
    },
    {
      "form": "calcī",
      "tags": [
        "singular",
        "dative"
      ]
    },
    {
      "form": "calcĭbŭs",
      "tags": [
        "plural",
        "dative"
      ]
    },
    {
      "form": "calcĕ",
      "tags": [
        "singular",
        "ablative"
      ]
    },
    {
      "form": "calcĭbŭs",
      "tags": [
        "plural",
        "ablative"
      ]
    }
  ],
  "lang": "Latin",
  "lang_code": "la",
  "pos": "noun",
  "pos_title": "Nom commun 1",
  "senses": [
    {
      "categories": [
        {
          "kind": "other",
          "name": "Exemples en latin",
          "parents": [],
          "source": "w"
        }
      ],
      "examples": [
        {
          "text": "nudis calcibus.",
          "translation": "les pieds nus."
        },
        {
          "ref": "Cicéron",
          "text": "a capite ad calcem",
          "translation": "de la tête aux pieds."
        }
      ],
      "glosses": [
        "Talon, pied."
      ],
      "id": "fr-calx-la-noun-OdkzCMXh"
    },
    {
      "categories": [
        {
          "kind": "other",
          "name": "Exemples en latin",
          "parents": [],
          "source": "w"
        }
      ],
      "examples": [
        {
          "ref": "Vitruve",
          "text": "calx mali",
          "translation": "le pied du mât."
        }
      ],
      "glosses": [
        "Pied, base, partie inférieure."
      ],
      "id": "fr-calx-la-noun-bV6s-jrB"
    },
    {
      "categories": [
        {
          "kind": "other",
          "name": "Exemples en latin",
          "parents": [],
          "source": "w"
        }
      ],
      "examples": [
        {
          "ref": "Horace",
          "text": "calce petere aliquem",
          "translation": "lancer une ruade à quelqu'un."
        },
        {
          "ref": "Petrone",
          "text": "calcem impingere rei",
          "translation": "envoyer promener."
        }
      ],
      "glosses": [
        "Coup de pied, ruade."
      ],
      "id": "fr-calx-la-noun-zii~Y86R"
    }
  ],
  "synonyms": [
    {
      "translation": "talon",
      "word": "calcaneum"
    },
    {
      "translation": "pied",
      "word": "pes"
    }
  ],
  "tags": [
    "feminine",
    "masculine"
  ],
  "word": "calx"
}

{
  "categories": [
    {
      "kind": "other",
      "name": "Lemmes en latin",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Mots en latin issus d’un mot en arabe",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Mots en latin issus d’un mot en grec ancien",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Noms communs en latin",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Latin",
      "orig": "latin",
      "parents": [],
      "source": "w"
    }
  ],
  "derived": [
    {
      "translation": "relatif au chaufournier",
      "word": "calcariarus"
    },
    {
      "translation": "chaufournier",
      "word": "calcariensis"
    },
    {
      "translation": "qui concerne la chaux",
      "word": "calcarius"
    },
    {
      "translation": "four à chaux",
      "word": "calcarius"
    },
    {
      "translation": "petite pierre, caillou ; pion",
      "word": "calculus"
    },
    {
      "lang": "Anglais",
      "lang_code": "en",
      "word": "chalk"
    },
    {
      "lang": "Catalan",
      "lang_code": "ca",
      "word": "calç"
    },
    {
      "lang": "Espagnol",
      "lang_code": "es",
      "word": "cal"
    },
    {
      "lang": "Français",
      "lang_code": "fr",
      "word": "chaux"
    },
    {
      "lang": "Français",
      "lang_code": "fr",
      "word": "causse"
    },
    {
      "lang": "Italien",
      "lang_code": "it",
      "word": "calce"
    },
    {
      "lang": "Occitan",
      "lang_code": "oc",
      "word": "calç"
    },
    {
      "lang": "Occitan",
      "lang_code": "oc",
      "word": "cauç"
    },
    {
      "lang": "Occitan",
      "lang_code": "oc",
      "word": "chauç"
    }
  ],
  "etymology_texts": [
    "Du grec ancien χάλιξ, khálix (« caillou ») ou apparenté. Noah Webster remarque que « si calx est du χάλιξ, l'orthographe habituelle n'a pas été observée par les Latins », ce qui permet de supposer que la racine latine est à chercher ailleurs. Garcin de Tassy tire le latin de l’arabe كلس, kels (« chaux, plâtre »). On remarque que kels et son dérivé kilasa (« four à chaux ») sont attestés dans Abd al-Latîf al-Baghdâdî, auteur du 12e siècle traduit par Sylvestre de Sacy, mais également dans Adi ibn Zayd (550 - 600), cité dans Lisân al-'arab."
  ],
  "forms": [
    {
      "form": "calcēs",
      "tags": [
        "plural",
        "nominative"
      ]
    },
    {
      "form": "calcēs",
      "tags": [
        "plural",
        "vocative"
      ]
    },
    {
      "form": "calcĕm",
      "tags": [
        "singular",
        "accusative"
      ]
    },
    {
      "form": "calcēs",
      "tags": [
        "plural",
        "accusative"
      ]
    },
    {
      "form": "calcĭs",
      "tags": [
        "singular",
        "genitive"
      ]
    },
    {
      "form": "calciŭm",
      "tags": [
        "plural",
        "genitive"
      ]
    },
    {
      "form": "calcī",
      "tags": [
        "singular",
        "dative"
      ]
    },
    {
      "form": "calcĭbŭs",
      "tags": [
        "plural",
        "dative"
      ]
    },
    {
      "form": "calcĕ",
      "tags": [
        "singular",
        "ablative"
      ]
    },
    {
      "form": "calcĭbŭs",
      "tags": [
        "plural",
        "ablative"
      ]
    }
  ],
  "lang": "Latin",
  "lang_code": "la",
  "pos": "noun",
  "pos_title": "Nom commun 2",
  "related": [
    {
      "word": "calcis"
    }
  ],
  "senses": [
    {
      "categories": [
        {
          "kind": "other",
          "name": "Exemples en latin",
          "parents": [],
          "source": "w"
        }
      ],
      "examples": [
        {
          "ref": "Vitruve",
          "text": "calx viva",
          "translation": "chaux vive."
        }
      ],
      "glosses": [
        "Craie, pierre à chaux, chaux."
      ],
      "id": "fr-calx-la-noun-poFBqtMH"
    },
    {
      "categories": [
        {
          "kind": "other",
          "name": "Exemples en latin",
          "parents": [],
          "source": "w"
        }
      ],
      "examples": [
        {
          "ref": "Plaute",
          "text": "calcem ciere",
          "translation": "bouger une pièce."
        }
      ],
      "glosses": [
        "Caillou (pour jouer), pion."
      ],
      "id": "fr-calx-la-noun-PBH8HQ1q"
    },
    {
      "categories": [
        {
          "kind": "other",
          "name": "Exemples en latin",
          "parents": [],
          "source": "w"
        }
      ],
      "examples": [
        {
          "ref": "Cicéron",
          "text": "a calce ad carceres revocari",
          "translation": "revenir du bout de la carrière au point de départ."
        },
        {
          "ref": "Cicéron",
          "text": "video calcem, ad quam nihil sit praeterea extimescendum",
          "translation": "je vois (pour la vie) un terme au-delà duquel on ne doit rien redouter."
        },
        {
          "text": "extra calcem decurrere.",
          "translation": "sortir de son sujet, faire une digression."
        }
      ],
      "glosses": [
        "Ligne d’arrivée tracée à la chaux : but, terme, fin."
      ],
      "id": "fr-calx-la-noun--sr25kqc"
    }
  ],
  "tags": [
    "feminine",
    "masculine"
  ],
  "word": "calx"
}
{
  "categories": [
    "Lemmes en latin",
    "Mots en latin issus d’un mot en indo-européen commun",
    "Noms communs en latin",
    "latin",
    "Étymologies en latin incluant une reconstruction"
  ],
  "derived": [
    {
      "translation": "sur lequel on peut marcher, qu'on peut fouler",
      "word": "calcabilis"
    },
    {
      "translation": "éperon",
      "word": "calcar"
    },
    {
      "word": "calceamen"
    },
    {
      "word": "calceamentum"
    },
    {
      "word": "calciamen"
    },
    {
      "translation": "chaussure",
      "word": "calciamentum"
    },
    {
      "word": "calceamentarius"
    },
    {
      "translation": "cordonnier",
      "word": "calciamentarius"
    },
    {
      "word": "calcearia"
    },
    {
      "translation": "cordonnerie",
      "word": "calciaria"
    },
    {
      "word": "calcearium"
    },
    {
      "translation": "indemnité allouée pour l'achat de chaussures",
      "word": "calciarium"
    },
    {
      "translation": "cordonnier",
      "word": "calceator"
    },
    {
      "word": "calceatus"
    },
    {
      "word": "calciatus"
    },
    {
      "translation": "chaussure",
      "word": "calceus"
    },
    {
      "translation": "chausser",
      "word": "calceo"
    },
    {
      "translation": "chaussure montante",
      "word": "calceocaliga"
    },
    {
      "translation": "chaussure, soulier",
      "word": "calceus"
    },
    {
      "translation": "fouler",
      "word": "calco"
    },
    {
      "translation": "ruade, coup de pied",
      "word": "calcitratus"
    },
    {
      "translation": "qui frappe les portes à coup de pieds",
      "word": "calcitro"
    },
    {
      "translation": "ruer",
      "word": "calcitro"
    },
    {
      "translation": "regimber",
      "word": "recalcitro"
    },
    {
      "translation": "rueur",
      "word": "calcitrosus"
    }
  ],
  "etymology_texts": [
    "Du même radical indo-européen commun *(s)kel- (« rond, courbé ») que scelus (« tort »), coluber (« couleuvre »), le grec ancien σκολιός, skoliós (« tordu ») et σκέλος, skélos (« cuisse ») → voir l’étymologie de jambe."
  ],
  "forms": [
    {
      "form": "calcēs",
      "tags": [
        "plural",
        "nominative"
      ]
    },
    {
      "form": "calcēs",
      "tags": [
        "plural",
        "vocative"
      ]
    },
    {
      "form": "calcĕm",
      "tags": [
        "singular",
        "accusative"
      ]
    },
    {
      "form": "calcēs",
      "tags": [
        "plural",
        "accusative"
      ]
    },
    {
      "form": "calcĭs",
      "tags": [
        "singular",
        "genitive"
      ]
    },
    {
      "form": "calciŭm",
      "tags": [
        "plural",
        "genitive"
      ]
    },
    {
      "form": "calcī",
      "tags": [
        "singular",
        "dative"
      ]
    },
    {
      "form": "calcĭbŭs",
      "tags": [
        "plural",
        "dative"
      ]
    },
    {
      "form": "calcĕ",
      "tags": [
        "singular",
        "ablative"
      ]
    },
    {
      "form": "calcĭbŭs",
      "tags": [
        "plural",
        "ablative"
      ]
    }
  ],
  "lang": "Latin",
  "lang_code": "la",
  "pos": "noun",
  "pos_title": "Nom commun 1",
  "senses": [
    {
      "categories": [
        "Exemples en latin"
      ],
      "examples": [
        {
          "text": "nudis calcibus.",
          "translation": "les pieds nus."
        },
        {
          "ref": "Cicéron",
          "text": "a capite ad calcem",
          "translation": "de la tête aux pieds."
        }
      ],
      "glosses": [
        "Talon, pied."
      ]
    },
    {
      "categories": [
        "Exemples en latin"
      ],
      "examples": [
        {
          "ref": "Vitruve",
          "text": "calx mali",
          "translation": "le pied du mât."
        }
      ],
      "glosses": [
        "Pied, base, partie inférieure."
      ]
    },
    {
      "categories": [
        "Exemples en latin"
      ],
      "examples": [
        {
          "ref": "Horace",
          "text": "calce petere aliquem",
          "translation": "lancer une ruade à quelqu'un."
        },
        {
          "ref": "Petrone",
          "text": "calcem impingere rei",
          "translation": "envoyer promener."
        }
      ],
      "glosses": [
        "Coup de pied, ruade."
      ]
    }
  ],
  "synonyms": [
    {
      "translation": "talon",
      "word": "calcaneum"
    },
    {
      "translation": "pied",
      "word": "pes"
    }
  ],
  "tags": [
    "feminine",
    "masculine"
  ],
  "word": "calx"
}

{
  "categories": [
    "Lemmes en latin",
    "Mots en latin issus d’un mot en arabe",
    "Mots en latin issus d’un mot en grec ancien",
    "Noms communs en latin",
    "latin"
  ],
  "derived": [
    {
      "translation": "relatif au chaufournier",
      "word": "calcariarus"
    },
    {
      "translation": "chaufournier",
      "word": "calcariensis"
    },
    {
      "translation": "qui concerne la chaux",
      "word": "calcarius"
    },
    {
      "translation": "four à chaux",
      "word": "calcarius"
    },
    {
      "translation": "petite pierre, caillou ; pion",
      "word": "calculus"
    },
    {
      "lang": "Anglais",
      "lang_code": "en",
      "word": "chalk"
    },
    {
      "lang": "Catalan",
      "lang_code": "ca",
      "word": "calç"
    },
    {
      "lang": "Espagnol",
      "lang_code": "es",
      "word": "cal"
    },
    {
      "lang": "Français",
      "lang_code": "fr",
      "word": "chaux"
    },
    {
      "lang": "Français",
      "lang_code": "fr",
      "word": "causse"
    },
    {
      "lang": "Italien",
      "lang_code": "it",
      "word": "calce"
    },
    {
      "lang": "Occitan",
      "lang_code": "oc",
      "word": "calç"
    },
    {
      "lang": "Occitan",
      "lang_code": "oc",
      "word": "cauç"
    },
    {
      "lang": "Occitan",
      "lang_code": "oc",
      "word": "chauç"
    }
  ],
  "etymology_texts": [
    "Du grec ancien χάλιξ, khálix (« caillou ») ou apparenté. Noah Webster remarque que « si calx est du χάλιξ, l'orthographe habituelle n'a pas été observée par les Latins », ce qui permet de supposer que la racine latine est à chercher ailleurs. Garcin de Tassy tire le latin de l’arabe كلس, kels (« chaux, plâtre »). On remarque que kels et son dérivé kilasa (« four à chaux ») sont attestés dans Abd al-Latîf al-Baghdâdî, auteur du 12e siècle traduit par Sylvestre de Sacy, mais également dans Adi ibn Zayd (550 - 600), cité dans Lisân al-'arab."
  ],
  "forms": [
    {
      "form": "calcēs",
      "tags": [
        "plural",
        "nominative"
      ]
    },
    {
      "form": "calcēs",
      "tags": [
        "plural",
        "vocative"
      ]
    },
    {
      "form": "calcĕm",
      "tags": [
        "singular",
        "accusative"
      ]
    },
    {
      "form": "calcēs",
      "tags": [
        "plural",
        "accusative"
      ]
    },
    {
      "form": "calcĭs",
      "tags": [
        "singular",
        "genitive"
      ]
    },
    {
      "form": "calciŭm",
      "tags": [
        "plural",
        "genitive"
      ]
    },
    {
      "form": "calcī",
      "tags": [
        "singular",
        "dative"
      ]
    },
    {
      "form": "calcĭbŭs",
      "tags": [
        "plural",
        "dative"
      ]
    },
    {
      "form": "calcĕ",
      "tags": [
        "singular",
        "ablative"
      ]
    },
    {
      "form": "calcĭbŭs",
      "tags": [
        "plural",
        "ablative"
      ]
    }
  ],
  "lang": "Latin",
  "lang_code": "la",
  "pos": "noun",
  "pos_title": "Nom commun 2",
  "related": [
    {
      "word": "calcis"
    }
  ],
  "senses": [
    {
      "categories": [
        "Exemples en latin"
      ],
      "examples": [
        {
          "ref": "Vitruve",
          "text": "calx viva",
          "translation": "chaux vive."
        }
      ],
      "glosses": [
        "Craie, pierre à chaux, chaux."
      ]
    },
    {
      "categories": [
        "Exemples en latin"
      ],
      "examples": [
        {
          "ref": "Plaute",
          "text": "calcem ciere",
          "translation": "bouger une pièce."
        }
      ],
      "glosses": [
        "Caillou (pour jouer), pion."
      ]
    },
    {
      "categories": [
        "Exemples en latin"
      ],
      "examples": [
        {
          "ref": "Cicéron",
          "text": "a calce ad carceres revocari",
          "translation": "revenir du bout de la carrière au point de départ."
        },
        {
          "ref": "Cicéron",
          "text": "video calcem, ad quam nihil sit praeterea extimescendum",
          "translation": "je vois (pour la vie) un terme au-delà duquel on ne doit rien redouter."
        },
        {
          "text": "extra calcem decurrere.",
          "translation": "sortir de son sujet, faire une digression."
        }
      ],
      "glosses": [
        "Ligne d’arrivée tracée à la chaux : but, terme, fin."
      ]
    }
  ],
  "tags": [
    "feminine",
    "masculine"
  ],
  "word": "calx"
}

Download raw JSONL data for calx meaning in All languages combined (6.2kB)


This page is a part of the kaikki.org machine-readable All languages combined dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2024-10-03 from the frwiktionary dump dated 2024-10-02 using wiktextract (593e81e and 59b8406). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.

If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.