See неделя in All languages combined, or Wiktionary
{ "categories": [ { "kind": "other", "name": "Женский род/ru", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Неделя/ru", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Неодушевлённые/ru", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Русские лексемы", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Русские слова, тип морфемного строения R-f", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Русские существительные", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Русские существительные, склонение 2a", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Русский язык", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Слова из 6 букв/ru", "parents": [], "source": "w" } ], "derived": [ { "word": "звонильная неделя" }, { "word": "Середокрестная неделя" }, { "word": "Средокрестная неделя" }, { "word": "Страстна́я неделя" }, { "word": "мели, Емеля, твоя неделя" }, { "word": "семь пятниц на неделе" } ], "etymology_text": "Происходит от общеслав. *nedělja; ср.: др.-русск. недѣля «воскресенье, неделя» (уже в Остром.), ст.-слав. недѣл — то же, белор. недзе́ля «воскресенье», укр. недíля «воскресенье, неделя», болг. неде́ля — то же, сербохорв. нѐдjеља, словенск. nedélja, чешск. neděle, словацк. nеdеľа «воскресенье», польск. niedziela, в.-луж. ńedźela — то же; первонач. знач. — «нерабочий день, воскресенье» (не + дело). Отсюда понеде́льник — название след. после воскресенья дня; *nedělja скорее всего калькирует лат. feria, diēs feriāta, чем греч. ἄπρακτος ἡμέρα. Калька из греч. менее вероятна ввиду распространения этого слова в зап.-слав. Ср. также среда́, середа́. Перенос знач. с воскресенья на неделю, начинающуюся с воскресенья, произошел ввиду наличия двойного знач. греч. τὰ σάββατα (откуда лат. sabbatum), поскольку суббота считалась символом недели. Использованы данные словаря М. Фасмера. См. Список литературы.", "forms": [ { "form": "неде́ля", "tags": [ "nominative", "singular" ] }, { "form": "неде́ли", "tags": [ "nominative", "plural" ] }, { "form": "неде́ли", "tags": [ "genitive", "singular" ] }, { "form": "неде́ль", "tags": [ "genitive", "plural" ] }, { "form": "неде́ле", "tags": [ "dative", "singular" ] }, { "form": "неде́лям", "tags": [ "dative", "plural" ] }, { "form": "неде́лю", "tags": [ "accusative", "singular" ] }, { "form": "неде́ли", "tags": [ "accusative", "plural" ] }, { "form": "неде́лей", "tags": [ "instrumental", "singular" ] }, { "form": "неде́лею", "tags": [ "instrumental", "singular" ] }, { "form": "неде́лями", "tags": [ "instrumental", "plural" ] }, { "form": "неде́ле", "tags": [ "prepositional", "singular" ] }, { "form": "неде́лях", "tags": [ "prepositional", "plural" ] } ], "holonyms": [ { "sense_index": 1, "word": "месяц" } ], "lang": "Русский", "lang_code": "ru", "meronyms": [ { "sense_index": 1, "word": "день" }, { "sense_index": 1, "word": "понедельник" }, { "sense_index": 1, "word": "вторник" }, { "sense_index": 1, "word": "среда" }, { "sense_index": 1, "word": "четверг" }, { "sense_index": 1, "word": "пятница" }, { "sense_index": 1, "word": "суббота" }, { "sense_index": 1, "word": "воскресенье" } ], "pos": "noun", "related": [ { "raw_tags": [ "Ближайшее родство", "существительные" ], "word": "еженедельник" }, { "raw_tags": [ "Ближайшее родство", "существительные" ], "word": "понедельник" }, { "raw_tags": [ "Ближайшее родство", "существительные" ], "word": "неделька" }, { "raw_tags": [ "Ближайшее родство", "прилагательные" ], "word": "недельный" }, { "raw_tags": [ "Ближайшее родство", "прилагательные" ], "word": "еженедельный" }, { "raw_tags": [ "Ближайшее родство", "наречия" ], "word": "еженедельно" } ], "senses": [ { "examples": [ { "author": "И. Грекова", "date": "1975", "ref": "И. Грекова, «Без улыбок», 1975 г. [НКРЯ]", "source": "НКРЯ", "text": "Всю эту неделю я ходила в институт с упорством маятника, хотя могла бы и не ходить.", "title": "Без улыбок" } ], "glosses": [ "единица измерения времени равная семи дням от понедельника до воскресенья включительно" ], "id": "ru-неделя-ru-noun-aXKqQbHY" }, { "examples": [ { "author": "Сергей Довлатов", "date": "1983", "ref": "С. Д. Довлатов, «Наши», 1983 г. [НКРЯ]", "source": "НКРЯ", "text": "Мой брат совершил этот поступок за неделю до окончания школы.", "title": "Наши" } ], "glosses": [ "период времени в семь дней, отчисляемый от любого дня" ], "id": "ru-неделя-ru-noun-T9Y8eGr1" }, { "examples": [ { "author": "П. С. Романов", "date": "1923", "ref": "П. С. Романов, «Дым», 1923 г. [НКРЯ]", "source": "НКРЯ", "text": "― Так вот… товарищи, объявляется неделя борьбы с самогонкой: кто перегоняет хлеб на водку, тот совершает величайшее преступление, так как этим самым подрывает народное достояние.", "title": "Дым" } ], "glosses": [ "семидневный промежуток времени, посвящённый какому-либо событию, мероприятию и т. п." ], "id": "ru-неделя-ru-noun-l0FaOzm-" } ], "sounds": [ { "audio": "Ru-неделя.ogg", "ipa": "nʲɪˈdʲelʲə", "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/f/f1/Ru-неделя.ogg/Ru-неделя.ogg.mp3", "ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/Ru-неделя.ogg", "tags": [ "singular" ] }, { "ipa": "nʲɪˈdʲelʲɪ", "tags": [ "plural" ] } ], "synonyms": [ { "sense_index": 1, "tags": [ "obsolete" ], "word": "седмица" } ], "tags": [ "declension-1", "feminine", "inanimate" ], "translations": [ { "lang": "Абазинский", "lang_code": "abq", "word": "мчыбжьы" }, { "lang": "Абхазский", "lang_code": "ab", "word": "амчыбжь" }, { "lang": "Аварский", "lang_code": "av", "word": "анкь" }, { "lang": "Адыгейский", "lang_code": "ady", "word": "тхьамафэ" }, { "lang": "Азербайджанский", "lang_code": "az", "word": "həftə" }, { "lang": "Аймарский", "lang_code": "ay", "word": "simana" }, { "lang": "Албанский", "lang_code": "sq", "word": "javë" }, { "lang": "Алтайский", "lang_code": "alt", "word": "неделе" }, { "lang": "Английский", "lang_code": "en", "word": "week" }, { "lang": "Арабский", "lang_code": "ar", "roman": "usbūʿ", "word": "أسبوع" }, { "lang": "Арагонский", "lang_code": "an", "word": "semana" }, { "lang": "Арамейский", "lang_code": "arc", "roman": "šabtā", "tags": [ "Syriac" ], "word": "ܫܒܬܐ" }, { "lang": "Армянский", "lang_code": "hy", "roman": "šabaṭ", "word": "շաբաթ" }, { "lang": "Ассамский", "lang_code": "asm", "roman": "ĥôptāh", "word": "সপ্তাহ" }, { "lang": "Африкаанс", "lang_code": "af", "word": "week" }, { "lang": "Баскский", "lang_code": "eu", "word": "aste" }, { "lang": "Баскский", "lang_code": "eu", "word": "astebete" }, { "lang": "Башкирский", "lang_code": "ba", "word": "аҙна" }, { "lang": "Башкирский", "lang_code": "ba", "word": "аҙналыҡ" }, { "lang": "Белорусский", "lang_code": "be", "word": "тыдзень" }, { "lang": "Бенгальский", "lang_code": "bn", "roman": "sôptāhô", "word": "সপ্তাহ" }, { "lang": "Болгарский", "lang_code": "bg", "word": "седмица" }, { "lang": "Боснийский", "lang_code": "bs", "tags": [ "feminine" ], "word": "sedmica" }, { "lang": "Бретонский", "lang_code": "br", "word": "sizhun" }, { "lang": "Бурятский", "lang_code": "bua", "word": "долоон хоног" }, { "lang": "Валлийский", "lang_code": "cy", "word": "wythnos" }, { "lang": "Венгерский", "lang_code": "hu", "word": "hét" }, { "lang": "Вепсский", "lang_code": "vep", "word": "nedal’" }, { "lang": "Верхнелужицкий", "lang_code": "hsb", "word": "tydźeń" }, { "lang": "Волапюк", "lang_code": "vo", "raw_tags": [ "искусственный язык" ], "word": "vig" }, { "lang": "Волоф", "lang_code": "wo", "word": "ayubés" }, { "lang": "Волоф", "lang_code": "wo", "word": "semen" }, { "lang": "Вьетнамский", "lang_code": "vi", "word": "tuần" }, { "lang": "Гавайский", "lang_code": "haw", "word": "pule" }, { "lang": "Гагаузский", "lang_code": "gag", "word": "hafta" }, { "lang": "Гаитянский", "lang_code": "ht", "word": "semèn" }, { "lang": "Галисийский", "lang_code": "gl", "word": "semana" }, { "lang": "Готский", "lang_code": "got", "raw_tags": [ "мёртвый язык" ], "word": "𐍅𐌹𐌺𐍉" }, { "lang": "Гренландский", "lang_code": "kl", "word": "sapaatip akunnera" }, { "lang": "Греческий", "lang_code": "el", "word": "βδομάδα" }, { "lang": "Греческий", "lang_code": "el", "word": "εβδομάδα" }, { "lang": "Грузинский", "lang_code": "ka", "roman": "kvira", "word": "კვირა" }, { "lang": "Гуарани", "lang_code": "gn", "word": "arapokõindy" }, { "lang": "Гуджарати", "lang_code": "gu", "roman": "saptāh", "word": "સપ્તાહ" }, { "lang": "Гэльский", "lang_code": "gd", "word": "seachdain" }, { "lang": "Даргинский", "lang_code": "dar", "word": "жумягӀ" }, { "lang": "Дари", "lang_code": "prs", "roman": "haftâ", "word": "هفته" }, { "lang": "Датский", "lang_code": "da", "word": "uge" }, { "lang": "Дивехи", "lang_code": "dv", "roman": "haftā", "tags": [ "Maldivian" ], "word": "ހަފްތާ" }, { "lang": "Древнегреческий", "lang_code": "grc", "raw_tags": [ "мёртвый язык" ], "word": "ἑβδομάς" }, { "lang": "Зулу", "lang_code": "zu", "word": "iviki" }, { "lang": "Зулу", "lang_code": "zu", "word": "isonto" }, { "lang": "Иврит", "lang_code": "he", "roman": "šaṿûaʿ", "word": "שבוע" }, { "lang": "Идиш", "lang_code": "yi", "roman": "voḫ", "word": "װאָך" }, { "lang": "Ингушский", "lang_code": "inh", "word": "кӀира" }, { "lang": "Индонезийский", "lang_code": "id", "word": "minggu" }, { "lang": "Интерлингва", "lang_code": "ia", "raw_tags": [ "искусственный язык" ], "word": "hebdomada" }, { "lang": "Интерлингва", "lang_code": "ia", "word": "septimana" }, { "lang": "Инуктитут", "lang_code": "iu", "word": "naajjingujaq" }, { "lang": "Ирландский", "lang_code": "ga", "tags": [ "feminine" ], "word": "seachtain" }, { "lang": "Исландский", "lang_code": "is", "word": "vika" }, { "lang": "Испанский", "lang_code": "es", "tags": [ "feminine" ], "word": "semana" }, { "lang": "Итальянский", "lang_code": "it", "tags": [ "feminine" ], "word": "settimana" }, { "lang": "Йоруба", "lang_code": "yo", "word": "ò̩sè̩" }, { "lang": "Йоруба", "lang_code": "yo", "word": "o̩jó̩ méje" }, { "lang": "Кабардино-черкесский", "lang_code": "kbd", "word": "тхьэмахуэ" }, { "lang": "Казахский", "lang_code": "kk", "word": "апта" }, { "lang": "Казахский", "lang_code": "kk", "word": "жұма" }, { "lang": "Калмыцкий", "lang_code": "xal", "word": "долан хонг" }, { "lang": "Каннада", "lang_code": "kn", "roman": "vāra", "word": "ವಾರ" }, { "lang": "Каракалпакский", "lang_code": "kaa", "word": "haʻpte" }, { "lang": "Карачаево-балкарский", "lang_code": "krc", "word": "ыйыкъ" }, { "lang": "Карельский", "lang_code": "krl", "word": "nedali" }, { "lang": "Каталанский", "lang_code": "ca", "tags": [ "feminine" ], "word": "setmana" }, { "lang": "Кашубский", "lang_code": "csb", "word": "tidzéń" }, { "lang": "Кечуа", "lang_code": "qu", "word": "simana" }, { "lang": "Кильдинский саамский", "lang_code": "sjd", "word": "не̄дтӭль" }, { "lang": "Киньяруанда", "lang_code": "rw", "word": "icyumweru" }, { "lang": "Киргизский", "lang_code": "ky", "word": "апта" }, { "lang": "Киргизский", "lang_code": "ky", "word": "жума" }, { "lang": "Китайский", "lang_code": "zh", "roman": "zhōu", "word": "周" }, { "lang": "Коми-зырянский", "lang_code": "kom", "word": "вежон" }, { "lang": "Коми-пермяцкий", "lang_code": "koi", "word": "недель" }, { "lang": "Коми-пермяцкий", "lang_code": "koi", "word": "вежон" }, { "lang": "Конкани", "lang_code": "kok", "roman": "vāru", "word": "वारु" }, { "lang": "Корейский", "lang_code": "ko", "roman": "ju", "word": "주" }, { "lang": "Корнский", "lang_code": "kw", "word": "seythun" }, { "lang": "Корсиканский", "lang_code": "co", "word": "settimana" }, { "lang": "Коса", "lang_code": "xh", "word": "iveki" }, { "lang": "Крымскотатарский", "lang_code": "crh", "word": "afta" }, { "lang": "Кумыкский", "lang_code": "kum", "word": "жума" }, { "lang": "Курдский", "lang_code": "ku", "word": "هەفتە" }, { "lang": "Лакский", "lang_code": "lbe", "word": "нужмяр" }, { "lang": "Лаосский", "lang_code": "lo", "roman": "ātʰit", "word": "ອາທິດ" }, { "lang": "Латинский", "lang_code": "la", "word": "hebdomas" }, { "lang": "Латинский", "lang_code": "la", "word": "septimana" }, { "lang": "Латышский", "lang_code": "lv", "tags": [ "feminine" ], "word": "nedēļa" }, { "lang": "Лезгинский", "lang_code": "lez", "word": "гьафте" }, { "lang": "Ливский", "lang_code": "liv", "word": "nädīļ" }, { "lang": "Лимбургский", "lang_code": "li", "word": "waek" }, { "lang": "Лингала", "lang_code": "ln", "word": "mokolo ya Mposo" }, { "lang": "Лингала", "lang_code": "ln", "word": "mpɔ́sɔ" }, { "lang": "Литовский", "lang_code": "lt", "word": "savaitė" }, { "lang": "Люксембургский", "lang_code": "lb", "word": "Woch" }, { "lang": "Македонский", "lang_code": "mk", "word": "седмица" }, { "lang": "Македонский", "lang_code": "mk", "word": "недела" }, { "lang": "Малагасийский", "lang_code": "mg", "word": "herinandro" }, { "lang": "Малайский", "lang_code": "ms", "word": "minggu" }, { "lang": "Малаялам", "lang_code": "ml", "roman": "vāraṃ", "word": "വാരം" }, { "lang": "Мальтийский", "lang_code": "mt", "word": "ġimgħa" }, { "lang": "Маори", "lang_code": "mi", "word": "wiki" }, { "lang": "Маратхи", "lang_code": "mr", "roman": "saptāh", "word": "सप्ताह" }, { "lang": "Марийский", "lang_code": "chm", "word": "арня" }, { "lang": "Мокшанский", "lang_code": "mdf", "word": "недля" }, { "lang": "Мокшанский", "lang_code": "mdf", "word": "тарга" }, { "lang": "Молдавский", "lang_code": "mo", "word": "сэптэмынэ" }, { "lang": "Монгольский", "lang_code": "mn", "word": "долоо хоног" }, { "lang": "Мэнский", "lang_code": "gv", "word": "shiaghtin" }, { "lang": "Навахо", "lang_code": "nv", "word": "damį́įgo" }, { "lang": "Нанайский", "lang_code": "gld", "word": "неделя" }, { "lang": "Нанайский", "lang_code": "gld", "word": "надалта" }, { "lang": "Науатль", "lang_code": "nah", "word": "chicueyilhuitl" }, { "lang": "Неаполитано-калабрийский", "lang_code": "nap", "word": "semmana" }, { "lang": "Немецкий", "lang_code": "de", "tags": [ "feminine" ], "word": "Woche" }, { "lang": "Ненецкий", "lang_code": "yrk", "word": "си’ив" }, { "lang": "Ненецкий", "lang_code": "yrk", "word": "си’иб яля" }, { "lang": "Нидерландский", "lang_code": "nl", "word": "week" }, { "lang": "Нижнелужицкий", "lang_code": "dsb", "word": "tyźeń" }, { "lang": "Нижнесаксонский", "lang_code": "nds", "word": "Week" }, { "lang": "Новиаль", "lang_code": "nov", "raw_tags": [ "искусственный язык" ], "word": "semane" }, { "lang": "Норвежский", "lang_code": "no", "roman": "букмол", "word": "uke" }, { "lang": "Норвежский", "lang_code": "no", "roman": "нюнорск", "tags": [ "feminine" ], "word": "veke" }, { "lang": "Оджибва", "lang_code": "oj", "word": "anami'e-giizhik" }, { "lang": "Окситанский", "lang_code": "oc", "word": "setmana" }, { "lang": "Осетинский", "lang_code": "os", "word": "къуыри" }, { "lang": "Панджаби", "lang_code": "pa", "roman": "haftā", "word": "ਹਫ਼ਤਾ" }, { "lang": "Папьяменту", "lang_code": "pap", "word": "siman" }, { "lang": "Персидский", "lang_code": "fa", "roman": "hafte", "word": "هفته" }, { "lang": "Польский", "lang_code": "pl", "word": "tydzień" }, { "lang": "Португальский", "lang_code": "pt", "word": "semana" }, { "lang": "Пушту", "lang_code": "ps", "roman": "onəy", "word": "اونۍ" }, { "lang": "Рапануйский", "lang_code": "rap", "word": "tapati" }, { "lang": "Румынский", "lang_code": "ro", "tags": [ "feminine" ], "word": "săptămână" }, { "lang": "Санскрит", "lang_code": "sa", "roman": "saptāhaḥ", "word": "सप्ताहः" }, { "lang": "Сардинский", "lang_code": "sc", "word": "chida" }, { "lang": "Северносаамский", "lang_code": "se", "word": "vahkku" }, { "lang": "Сербский", "lang_code": "sr", "tags": [ "Cyrillic" ], "word": "седмица" }, { "lang": "Сербский", "lang_code": "sr", "word": "недеља" }, { "lang": "Сефардский", "lang_code": "lad", "word": "semana" }, { "lang": "Силезский", "lang_code": "szl", "word": "tydźyń" }, { "lang": "Сингальский", "lang_code": "si", "roman": "satiya", "word": "සතිය" }, { "lang": "Синдхи", "lang_code": "sd", "roman": "hafto", "word": "ھفتو" }, { "lang": "Сицилийский", "lang_code": "scn", "word": "simana" }, { "lang": "Сицилийский", "lang_code": "scn", "word": "simàna" }, { "lang": "Словацкий", "lang_code": "sk", "word": "týždeň" }, { "lang": "Словенский", "lang_code": "sl", "word": "teden" }, { "lang": "Сомалийский", "lang_code": "so", "word": "toddobaad" }, { "lang": "Сомалийский", "lang_code": "so", "word": "usbuuc" }, { "lang": "Старославянский", "lang_code": "cu", "raw_tags": [ "мёртвый язык" ], "word": "нєдѣлꙗ" }, { "lang": "Суахили", "lang_code": "sw", "word": "wiki" }, { "lang": "Суахили", "lang_code": "sw", "word": "juma" }, { "lang": "Табасаранский", "lang_code": "tab", "word": "гьяфта" }, { "lang": "Тагальский", "lang_code": "tl", "word": "linggo" }, { "lang": "Таджикский", "lang_code": "tg", "word": "ҳафта" }, { "lang": "Таитянский", "lang_code": "ty", "word": "hepetoma" }, { "lang": "Тайский", "lang_code": "th", "roman": "ātʰit[y]", "word": "อาทิตย์" }, { "lang": "Тамильский", "lang_code": "ta", "roman": "vāram", "word": "வாரம்" }, { "lang": "Татарский", "lang_code": "tt", "word": "атна" }, { "lang": "Татарский", "lang_code": "tt", "tags": [ "Latin" ], "word": "atna" }, { "lang": "Татский", "lang_code": "ttt", "word": "орнэ" }, { "lang": "Телугу", "lang_code": "te", "roman": "vāramu", "word": "వారము" }, { "lang": "Тувинский", "lang_code": "tyv", "word": "неделя" }, { "lang": "Тувинский", "lang_code": "tyv", "word": "чеди-хонук" }, { "lang": "Турецкий", "lang_code": "tr", "word": "hafta" }, { "lang": "Туркменский", "lang_code": "tk", "word": "hepde" }, { "lang": "Удмуртский", "lang_code": "udm", "word": "арня" }, { "lang": "Узбекский", "lang_code": "uz", "word": "ҳафта" }, { "lang": "Уйгурский", "lang_code": "ug", "word": "һәптә" }, { "lang": "Уйгурский", "lang_code": "ug", "word": "ھەپتە" }, { "lang": "Украинский", "lang_code": "uk", "word": "ти́ждень" }, { "lang": "Урду", "lang_code": "ur", "roman": "haftâ", "word": "ہفتہ" }, { "lang": "Фарерский", "lang_code": "fo", "tags": [ "feminine" ], "word": "vika" }, { "lang": "Финский", "lang_code": "fi", "word": "viikko" }, { "lang": "Французский", "lang_code": "fr", "word": "semaine" }, { "lang": "Фризский", "lang_code": "fy", "word": "wike" }, { "lang": "Фриульский", "lang_code": "fur", "word": "setemane" }, { "lang": "Хакасский", "lang_code": "kjh", "word": "неделя" }, { "lang": "Хауса", "lang_code": "ha", "word": "bakwai" }, { "lang": "Хинди", "lang_code": "hi", "word": "सप्ताह" }, { "lang": "Хинди", "lang_code": "hi", "roman": "haftā", "word": "हफ़्ता" }, { "lang": "Хорватский", "lang_code": "hr", "word": "sedmica" }, { "lang": "Хорватский", "lang_code": "hr", "word": "tjedan" }, { "lang": "Цыганский", "lang_code": "rom", "word": "курко" }, { "lang": "Чеченский", "lang_code": "ce", "word": "кӀира" }, { "lang": "Чешский", "lang_code": "cs", "word": "týden" }, { "lang": "Чувашский", "lang_code": "cv", "word": "эрне" }, { "lang": "Шведский", "lang_code": "sv", "word": "vecka" }, { "lang": "Шорский", "lang_code": "cjs", "word": "недле" }, { "lang": "Шотландский", "lang_code": "sco", "word": "week" }, { "lang": "Эвенкийский", "lang_code": "evn", "word": "надалла" }, { "lang": "Эрзянский", "lang_code": "myv", "word": "недля" }, { "lang": "Эсперанто", "lang_code": "eo", "raw_tags": [ "искусственный язык" ], "word": "semajno" }, { "lang": "Эстонский", "lang_code": "et", "word": "nädal" }, { "lang": "Юкатекский", "lang_code": "yua", "word": "sansáamal" }, { "lang": "Яванский", "lang_code": "jv", "word": "peken" }, { "lang": "Якутский", "lang_code": "sah", "word": "нэдиэлэ" }, { "lang": "Японский", "lang_code": "ja", "word": "しゅう" } ], "word": "неделя" }
{ "categories": [ "Женский род/ru", "Неделя/ru", "Неодушевлённые/ru", "Русские лексемы", "Русские слова, тип морфемного строения R-f", "Русские существительные", "Русские существительные, склонение 2a", "Русский язык", "Слова из 6 букв/ru" ], "derived": [ { "word": "звонильная неделя" }, { "word": "Середокрестная неделя" }, { "word": "Средокрестная неделя" }, { "word": "Страстна́я неделя" }, { "word": "мели, Емеля, твоя неделя" }, { "word": "семь пятниц на неделе" } ], "etymology_text": "Происходит от общеслав. *nedělja; ср.: др.-русск. недѣля «воскресенье, неделя» (уже в Остром.), ст.-слав. недѣл — то же, белор. недзе́ля «воскресенье», укр. недíля «воскресенье, неделя», болг. неде́ля — то же, сербохорв. нѐдjеља, словенск. nedélja, чешск. neděle, словацк. nеdеľа «воскресенье», польск. niedziela, в.-луж. ńedźela — то же; первонач. знач. — «нерабочий день, воскресенье» (не + дело). Отсюда понеде́льник — название след. после воскресенья дня; *nedělja скорее всего калькирует лат. feria, diēs feriāta, чем греч. ἄπρακτος ἡμέρα. Калька из греч. менее вероятна ввиду распространения этого слова в зап.-слав. Ср. также среда́, середа́. Перенос знач. с воскресенья на неделю, начинающуюся с воскресенья, произошел ввиду наличия двойного знач. греч. τὰ σάββατα (откуда лат. sabbatum), поскольку суббота считалась символом недели. Использованы данные словаря М. Фасмера. См. Список литературы.", "forms": [ { "form": "неде́ля", "tags": [ "nominative", "singular" ] }, { "form": "неде́ли", "tags": [ "nominative", "plural" ] }, { "form": "неде́ли", "tags": [ "genitive", "singular" ] }, { "form": "неде́ль", "tags": [ "genitive", "plural" ] }, { "form": "неде́ле", "tags": [ "dative", "singular" ] }, { "form": "неде́лям", "tags": [ "dative", "plural" ] }, { "form": "неде́лю", "tags": [ "accusative", "singular" ] }, { "form": "неде́ли", "tags": [ "accusative", "plural" ] }, { "form": "неде́лей", "tags": [ "instrumental", "singular" ] }, { "form": "неде́лею", "tags": [ "instrumental", "singular" ] }, { "form": "неде́лями", "tags": [ "instrumental", "plural" ] }, { "form": "неде́ле", "tags": [ "prepositional", "singular" ] }, { "form": "неде́лях", "tags": [ "prepositional", "plural" ] } ], "holonyms": [ { "sense_index": 1, "word": "месяц" } ], "lang": "Русский", "lang_code": "ru", "meronyms": [ { "sense_index": 1, "word": "день" }, { "sense_index": 1, "word": "понедельник" }, { "sense_index": 1, "word": "вторник" }, { "sense_index": 1, "word": "среда" }, { "sense_index": 1, "word": "четверг" }, { "sense_index": 1, "word": "пятница" }, { "sense_index": 1, "word": "суббота" }, { "sense_index": 1, "word": "воскресенье" } ], "pos": "noun", "related": [ { "raw_tags": [ "Ближайшее родство", "существительные" ], "word": "еженедельник" }, { "raw_tags": [ "Ближайшее родство", "существительные" ], "word": "понедельник" }, { "raw_tags": [ "Ближайшее родство", "существительные" ], "word": "неделька" }, { "raw_tags": [ "Ближайшее родство", "прилагательные" ], "word": "недельный" }, { "raw_tags": [ "Ближайшее родство", "прилагательные" ], "word": "еженедельный" }, { "raw_tags": [ "Ближайшее родство", "наречия" ], "word": "еженедельно" } ], "senses": [ { "examples": [ { "author": "И. Грекова", "date": "1975", "ref": "И. Грекова, «Без улыбок», 1975 г. [НКРЯ]", "source": "НКРЯ", "text": "Всю эту неделю я ходила в институт с упорством маятника, хотя могла бы и не ходить.", "title": "Без улыбок" } ], "glosses": [ "единица измерения времени равная семи дням от понедельника до воскресенья включительно" ] }, { "examples": [ { "author": "Сергей Довлатов", "date": "1983", "ref": "С. Д. Довлатов, «Наши», 1983 г. [НКРЯ]", "source": "НКРЯ", "text": "Мой брат совершил этот поступок за неделю до окончания школы.", "title": "Наши" } ], "glosses": [ "период времени в семь дней, отчисляемый от любого дня" ] }, { "examples": [ { "author": "П. С. Романов", "date": "1923", "ref": "П. С. Романов, «Дым», 1923 г. [НКРЯ]", "source": "НКРЯ", "text": "― Так вот… товарищи, объявляется неделя борьбы с самогонкой: кто перегоняет хлеб на водку, тот совершает величайшее преступление, так как этим самым подрывает народное достояние.", "title": "Дым" } ], "glosses": [ "семидневный промежуток времени, посвящённый какому-либо событию, мероприятию и т. п." ] } ], "sounds": [ { "audio": "Ru-неделя.ogg", "ipa": "nʲɪˈdʲelʲə", "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/f/f1/Ru-неделя.ogg/Ru-неделя.ogg.mp3", "ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/Ru-неделя.ogg", "tags": [ "singular" ] }, { "ipa": "nʲɪˈdʲelʲɪ", "tags": [ "plural" ] } ], "synonyms": [ { "sense_index": 1, "tags": [ "obsolete" ], "word": "седмица" } ], "tags": [ "declension-1", "feminine", "inanimate" ], "translations": [ { "lang": "Абазинский", "lang_code": "abq", "word": "мчыбжьы" }, { "lang": "Абхазский", "lang_code": "ab", "word": "амчыбжь" }, { "lang": "Аварский", "lang_code": "av", "word": "анкь" }, { "lang": "Адыгейский", "lang_code": "ady", "word": "тхьамафэ" }, { "lang": "Азербайджанский", "lang_code": "az", "word": "həftə" }, { "lang": "Аймарский", "lang_code": "ay", "word": "simana" }, { "lang": "Албанский", "lang_code": "sq", "word": "javë" }, { "lang": "Алтайский", "lang_code": "alt", "word": "неделе" }, { "lang": "Английский", "lang_code": "en", "word": "week" }, { "lang": "Арабский", "lang_code": "ar", "roman": "usbūʿ", "word": "أسبوع" }, { "lang": "Арагонский", "lang_code": "an", "word": "semana" }, { "lang": "Арамейский", "lang_code": "arc", "roman": "šabtā", "tags": [ "Syriac" ], "word": "ܫܒܬܐ" }, { "lang": "Армянский", "lang_code": "hy", "roman": "šabaṭ", "word": "շաբաթ" }, { "lang": "Ассамский", "lang_code": "asm", "roman": "ĥôptāh", "word": "সপ্তাহ" }, { "lang": "Африкаанс", "lang_code": "af", "word": "week" }, { "lang": "Баскский", "lang_code": "eu", "word": "aste" }, { "lang": "Баскский", "lang_code": "eu", "word": "astebete" }, { "lang": "Башкирский", "lang_code": "ba", "word": "аҙна" }, { "lang": "Башкирский", "lang_code": "ba", "word": "аҙналыҡ" }, { "lang": "Белорусский", "lang_code": "be", "word": "тыдзень" }, { "lang": "Бенгальский", "lang_code": "bn", "roman": "sôptāhô", "word": "সপ্তাহ" }, { "lang": "Болгарский", "lang_code": "bg", "word": "седмица" }, { "lang": "Боснийский", "lang_code": "bs", "tags": [ "feminine" ], "word": "sedmica" }, { "lang": "Бретонский", "lang_code": "br", "word": "sizhun" }, { "lang": "Бурятский", "lang_code": "bua", "word": "долоон хоног" }, { "lang": "Валлийский", "lang_code": "cy", "word": "wythnos" }, { "lang": "Венгерский", "lang_code": "hu", "word": "hét" }, { "lang": "Вепсский", "lang_code": "vep", "word": "nedal’" }, { "lang": "Верхнелужицкий", "lang_code": "hsb", "word": "tydźeń" }, { "lang": "Волапюк", "lang_code": "vo", "raw_tags": [ "искусственный язык" ], "word": "vig" }, { "lang": "Волоф", "lang_code": "wo", "word": "ayubés" }, { "lang": "Волоф", "lang_code": "wo", "word": "semen" }, { "lang": "Вьетнамский", "lang_code": "vi", "word": "tuần" }, { "lang": "Гавайский", "lang_code": "haw", "word": "pule" }, { "lang": "Гагаузский", "lang_code": "gag", "word": "hafta" }, { "lang": "Гаитянский", "lang_code": "ht", "word": "semèn" }, { "lang": "Галисийский", "lang_code": "gl", "word": "semana" }, { "lang": "Готский", "lang_code": "got", "raw_tags": [ "мёртвый язык" ], "word": "𐍅𐌹𐌺𐍉" }, { "lang": "Гренландский", "lang_code": "kl", "word": "sapaatip akunnera" }, { "lang": "Греческий", "lang_code": "el", "word": "βδομάδα" }, { "lang": "Греческий", "lang_code": "el", "word": "εβδομάδα" }, { "lang": "Грузинский", "lang_code": "ka", "roman": "kvira", "word": "კვირა" }, { "lang": "Гуарани", "lang_code": "gn", "word": "arapokõindy" }, { "lang": "Гуджарати", "lang_code": "gu", "roman": "saptāh", "word": "સપ્તાહ" }, { "lang": "Гэльский", "lang_code": "gd", "word": "seachdain" }, { "lang": "Даргинский", "lang_code": "dar", "word": "жумягӀ" }, { "lang": "Дари", "lang_code": "prs", "roman": "haftâ", "word": "هفته" }, { "lang": "Датский", "lang_code": "da", "word": "uge" }, { "lang": "Дивехи", "lang_code": "dv", "roman": "haftā", "tags": [ "Maldivian" ], "word": "ހަފްތާ" }, { "lang": "Древнегреческий", "lang_code": "grc", "raw_tags": [ "мёртвый язык" ], "word": "ἑβδομάς" }, { "lang": "Зулу", "lang_code": "zu", "word": "iviki" }, { "lang": "Зулу", "lang_code": "zu", "word": "isonto" }, { "lang": "Иврит", "lang_code": "he", "roman": "šaṿûaʿ", "word": "שבוע" }, { "lang": "Идиш", "lang_code": "yi", "roman": "voḫ", "word": "װאָך" }, { "lang": "Ингушский", "lang_code": "inh", "word": "кӀира" }, { "lang": "Индонезийский", "lang_code": "id", "word": "minggu" }, { "lang": "Интерлингва", "lang_code": "ia", "raw_tags": [ "искусственный язык" ], "word": "hebdomada" }, { "lang": "Интерлингва", "lang_code": "ia", "word": "septimana" }, { "lang": "Инуктитут", "lang_code": "iu", "word": "naajjingujaq" }, { "lang": "Ирландский", "lang_code": "ga", "tags": [ "feminine" ], "word": "seachtain" }, { "lang": "Исландский", "lang_code": "is", "word": "vika" }, { "lang": "Испанский", "lang_code": "es", "tags": [ "feminine" ], "word": "semana" }, { "lang": "Итальянский", "lang_code": "it", "tags": [ "feminine" ], "word": "settimana" }, { "lang": "Йоруба", "lang_code": "yo", "word": "ò̩sè̩" }, { "lang": "Йоруба", "lang_code": "yo", "word": "o̩jó̩ méje" }, { "lang": "Кабардино-черкесский", "lang_code": "kbd", "word": "тхьэмахуэ" }, { "lang": "Казахский", "lang_code": "kk", "word": "апта" }, { "lang": "Казахский", "lang_code": "kk", "word": "жұма" }, { "lang": "Калмыцкий", "lang_code": "xal", "word": "долан хонг" }, { "lang": "Каннада", "lang_code": "kn", "roman": "vāra", "word": "ವಾರ" }, { "lang": "Каракалпакский", "lang_code": "kaa", "word": "haʻpte" }, { "lang": "Карачаево-балкарский", "lang_code": "krc", "word": "ыйыкъ" }, { "lang": "Карельский", "lang_code": "krl", "word": "nedali" }, { "lang": "Каталанский", "lang_code": "ca", "tags": [ "feminine" ], "word": "setmana" }, { "lang": "Кашубский", "lang_code": "csb", "word": "tidzéń" }, { "lang": "Кечуа", "lang_code": "qu", "word": "simana" }, { "lang": "Кильдинский саамский", "lang_code": "sjd", "word": "не̄дтӭль" }, { "lang": "Киньяруанда", "lang_code": "rw", "word": "icyumweru" }, { "lang": "Киргизский", "lang_code": "ky", "word": "апта" }, { "lang": "Киргизский", "lang_code": "ky", "word": "жума" }, { "lang": "Китайский", "lang_code": "zh", "roman": "zhōu", "word": "周" }, { "lang": "Коми-зырянский", "lang_code": "kom", "word": "вежон" }, { "lang": "Коми-пермяцкий", "lang_code": "koi", "word": "недель" }, { "lang": "Коми-пермяцкий", "lang_code": "koi", "word": "вежон" }, { "lang": "Конкани", "lang_code": "kok", "roman": "vāru", "word": "वारु" }, { "lang": "Корейский", "lang_code": "ko", "roman": "ju", "word": "주" }, { "lang": "Корнский", "lang_code": "kw", "word": "seythun" }, { "lang": "Корсиканский", "lang_code": "co", "word": "settimana" }, { "lang": "Коса", "lang_code": "xh", "word": "iveki" }, { "lang": "Крымскотатарский", "lang_code": "crh", "word": "afta" }, { "lang": "Кумыкский", "lang_code": "kum", "word": "жума" }, { "lang": "Курдский", "lang_code": "ku", "word": "هەفتە" }, { "lang": "Лакский", "lang_code": "lbe", "word": "нужмяр" }, { "lang": "Лаосский", "lang_code": "lo", "roman": "ātʰit", "word": "ອາທິດ" }, { "lang": "Латинский", "lang_code": "la", "word": "hebdomas" }, { "lang": "Латинский", "lang_code": "la", "word": "septimana" }, { "lang": "Латышский", "lang_code": "lv", "tags": [ "feminine" ], "word": "nedēļa" }, { "lang": "Лезгинский", "lang_code": "lez", "word": "гьафте" }, { "lang": "Ливский", "lang_code": "liv", "word": "nädīļ" }, { "lang": "Лимбургский", "lang_code": "li", "word": "waek" }, { "lang": "Лингала", "lang_code": "ln", "word": "mokolo ya Mposo" }, { "lang": "Лингала", "lang_code": "ln", "word": "mpɔ́sɔ" }, { "lang": "Литовский", "lang_code": "lt", "word": "savaitė" }, { "lang": "Люксембургский", "lang_code": "lb", "word": "Woch" }, { "lang": "Македонский", "lang_code": "mk", "word": "седмица" }, { "lang": "Македонский", "lang_code": "mk", "word": "недела" }, { "lang": "Малагасийский", "lang_code": "mg", "word": "herinandro" }, { "lang": "Малайский", "lang_code": "ms", "word": "minggu" }, { "lang": "Малаялам", "lang_code": "ml", "roman": "vāraṃ", "word": "വാരം" }, { "lang": "Мальтийский", "lang_code": "mt", "word": "ġimgħa" }, { "lang": "Маори", "lang_code": "mi", "word": "wiki" }, { "lang": "Маратхи", "lang_code": "mr", "roman": "saptāh", "word": "सप्ताह" }, { "lang": "Марийский", "lang_code": "chm", "word": "арня" }, { "lang": "Мокшанский", "lang_code": "mdf", "word": "недля" }, { "lang": "Мокшанский", "lang_code": "mdf", "word": "тарга" }, { "lang": "Молдавский", "lang_code": "mo", "word": "сэптэмынэ" }, { "lang": "Монгольский", "lang_code": "mn", "word": "долоо хоног" }, { "lang": "Мэнский", "lang_code": "gv", "word": "shiaghtin" }, { "lang": "Навахо", "lang_code": "nv", "word": "damį́įgo" }, { "lang": "Нанайский", "lang_code": "gld", "word": "неделя" }, { "lang": "Нанайский", "lang_code": "gld", "word": "надалта" }, { "lang": "Науатль", "lang_code": "nah", "word": "chicueyilhuitl" }, { "lang": "Неаполитано-калабрийский", "lang_code": "nap", "word": "semmana" }, { "lang": "Немецкий", "lang_code": "de", "tags": [ "feminine" ], "word": "Woche" }, { "lang": "Ненецкий", "lang_code": "yrk", "word": "си’ив" }, { "lang": "Ненецкий", "lang_code": "yrk", "word": "си’иб яля" }, { "lang": "Нидерландский", "lang_code": "nl", "word": "week" }, { "lang": "Нижнелужицкий", "lang_code": "dsb", "word": "tyźeń" }, { "lang": "Нижнесаксонский", "lang_code": "nds", "word": "Week" }, { "lang": "Новиаль", "lang_code": "nov", "raw_tags": [ "искусственный язык" ], "word": "semane" }, { "lang": "Норвежский", "lang_code": "no", "roman": "букмол", "word": "uke" }, { "lang": "Норвежский", "lang_code": "no", "roman": "нюнорск", "tags": [ "feminine" ], "word": "veke" }, { "lang": "Оджибва", "lang_code": "oj", "word": "anami'e-giizhik" }, { "lang": "Окситанский", "lang_code": "oc", "word": "setmana" }, { "lang": "Осетинский", "lang_code": "os", "word": "къуыри" }, { "lang": "Панджаби", "lang_code": "pa", "roman": "haftā", "word": "ਹਫ਼ਤਾ" }, { "lang": "Папьяменту", "lang_code": "pap", "word": "siman" }, { "lang": "Персидский", "lang_code": "fa", "roman": "hafte", "word": "هفته" }, { "lang": "Польский", "lang_code": "pl", "word": "tydzień" }, { "lang": "Португальский", "lang_code": "pt", "word": "semana" }, { "lang": "Пушту", "lang_code": "ps", "roman": "onəy", "word": "اونۍ" }, { "lang": "Рапануйский", "lang_code": "rap", "word": "tapati" }, { "lang": "Румынский", "lang_code": "ro", "tags": [ "feminine" ], "word": "săptămână" }, { "lang": "Санскрит", "lang_code": "sa", "roman": "saptāhaḥ", "word": "सप्ताहः" }, { "lang": "Сардинский", "lang_code": "sc", "word": "chida" }, { "lang": "Северносаамский", "lang_code": "se", "word": "vahkku" }, { "lang": "Сербский", "lang_code": "sr", "tags": [ "Cyrillic" ], "word": "седмица" }, { "lang": "Сербский", "lang_code": "sr", "word": "недеља" }, { "lang": "Сефардский", "lang_code": "lad", "word": "semana" }, { "lang": "Силезский", "lang_code": "szl", "word": "tydźyń" }, { "lang": "Сингальский", "lang_code": "si", "roman": "satiya", "word": "සතිය" }, { "lang": "Синдхи", "lang_code": "sd", "roman": "hafto", "word": "ھفتو" }, { "lang": "Сицилийский", "lang_code": "scn", "word": "simana" }, { "lang": "Сицилийский", "lang_code": "scn", "word": "simàna" }, { "lang": "Словацкий", "lang_code": "sk", "word": "týždeň" }, { "lang": "Словенский", "lang_code": "sl", "word": "teden" }, { "lang": "Сомалийский", "lang_code": "so", "word": "toddobaad" }, { "lang": "Сомалийский", "lang_code": "so", "word": "usbuuc" }, { "lang": "Старославянский", "lang_code": "cu", "raw_tags": [ "мёртвый язык" ], "word": "нєдѣлꙗ" }, { "lang": "Суахили", "lang_code": "sw", "word": "wiki" }, { "lang": "Суахили", "lang_code": "sw", "word": "juma" }, { "lang": "Табасаранский", "lang_code": "tab", "word": "гьяфта" }, { "lang": "Тагальский", "lang_code": "tl", "word": "linggo" }, { "lang": "Таджикский", "lang_code": "tg", "word": "ҳафта" }, { "lang": "Таитянский", "lang_code": "ty", "word": "hepetoma" }, { "lang": "Тайский", "lang_code": "th", "roman": "ātʰit[y]", "word": "อาทิตย์" }, { "lang": "Тамильский", "lang_code": "ta", "roman": "vāram", "word": "வாரம்" }, { "lang": "Татарский", "lang_code": "tt", "word": "атна" }, { "lang": "Татарский", "lang_code": "tt", "tags": [ "Latin" ], "word": "atna" }, { "lang": "Татский", "lang_code": "ttt", "word": "орнэ" }, { "lang": "Телугу", "lang_code": "te", "roman": "vāramu", "word": "వారము" }, { "lang": "Тувинский", "lang_code": "tyv", "word": "неделя" }, { "lang": "Тувинский", "lang_code": "tyv", "word": "чеди-хонук" }, { "lang": "Турецкий", "lang_code": "tr", "word": "hafta" }, { "lang": "Туркменский", "lang_code": "tk", "word": "hepde" }, { "lang": "Удмуртский", "lang_code": "udm", "word": "арня" }, { "lang": "Узбекский", "lang_code": "uz", "word": "ҳафта" }, { "lang": "Уйгурский", "lang_code": "ug", "word": "һәптә" }, { "lang": "Уйгурский", "lang_code": "ug", "word": "ھەپتە" }, { "lang": "Украинский", "lang_code": "uk", "word": "ти́ждень" }, { "lang": "Урду", "lang_code": "ur", "roman": "haftâ", "word": "ہفتہ" }, { "lang": "Фарерский", "lang_code": "fo", "tags": [ "feminine" ], "word": "vika" }, { "lang": "Финский", "lang_code": "fi", "word": "viikko" }, { "lang": "Французский", "lang_code": "fr", "word": "semaine" }, { "lang": "Фризский", "lang_code": "fy", "word": "wike" }, { "lang": "Фриульский", "lang_code": "fur", "word": "setemane" }, { "lang": "Хакасский", "lang_code": "kjh", "word": "неделя" }, { "lang": "Хауса", "lang_code": "ha", "word": "bakwai" }, { "lang": "Хинди", "lang_code": "hi", "word": "सप्ताह" }, { "lang": "Хинди", "lang_code": "hi", "roman": "haftā", "word": "हफ़्ता" }, { "lang": "Хорватский", "lang_code": "hr", "word": "sedmica" }, { "lang": "Хорватский", "lang_code": "hr", "word": "tjedan" }, { "lang": "Цыганский", "lang_code": "rom", "word": "курко" }, { "lang": "Чеченский", "lang_code": "ce", "word": "кӀира" }, { "lang": "Чешский", "lang_code": "cs", "word": "týden" }, { "lang": "Чувашский", "lang_code": "cv", "word": "эрне" }, { "lang": "Шведский", "lang_code": "sv", "word": "vecka" }, { "lang": "Шорский", "lang_code": "cjs", "word": "недле" }, { "lang": "Шотландский", "lang_code": "sco", "word": "week" }, { "lang": "Эвенкийский", "lang_code": "evn", "word": "надалла" }, { "lang": "Эрзянский", "lang_code": "myv", "word": "недля" }, { "lang": "Эсперанто", "lang_code": "eo", "raw_tags": [ "искусственный язык" ], "word": "semajno" }, { "lang": "Эстонский", "lang_code": "et", "word": "nädal" }, { "lang": "Юкатекский", "lang_code": "yua", "word": "sansáamal" }, { "lang": "Яванский", "lang_code": "jv", "word": "peken" }, { "lang": "Якутский", "lang_code": "sah", "word": "нэдиэлэ" }, { "lang": "Японский", "lang_code": "ja", "word": "しゅう" } ], "word": "неделя" }
Download raw JSONL data for неделя meaning in Русский (22.5kB)
This page is a part of the kaikki.org machine-readable Русский dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2024-11-28 from the ruwiktionary dump dated 2024-11-21 using wiktextract (65a6e81 and 0dbea76). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.
If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.