See bruir on Wiktionary
{ "categories": [ { "kind": "other", "name": "Lemmes en français", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Mots en français issus d’un mot en ancien français", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Verbes du deuxième groupe en français", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Verbes en français", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Verbes transitifs en français", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Français", "orig": "français", "parents": [], "source": "w" } ], "etymology_texts": [ "De l’ancien français bruir qui donne brouir." ], "forms": [ { "form": "bruir", "ipas": [ "\\bʁyiʁ\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "infinitive", "present" ] }, { "form": "avoir brui", "ipas": [ "\\a.vwaʁ bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "infinitive", "past" ] }, { "form": "en bruissant", "ipas": [ "\\ɑ̃ bʁyi.sɑ̃\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "gerund", "present" ] }, { "form": "en ayant brui", "ipas": [ "\\ɑ̃.n‿ɛ.jɑ̃ bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "gerund", "past" ] }, { "form": "bruissant", "ipas": [ "\\bʁyi.sɑ̃\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "participle", "present" ] }, { "form": "brui", "ipas": [ "\\bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "participle", "past" ] }, { "form": "je bruis", "ipas": [ "\\ʒə bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "present" ] }, { "form": "tu bruis", "ipas": [ "\\ty bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "present" ] }, { "form": "il/elle/on bruit", "ipas": [ "\\[il/ɛl/ɔ̃] bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "present" ] }, { "form": "nous bruissons", "ipas": [ "\\nu bʁyi.sɔ̃\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "present" ] }, { "form": "vous bruissez", "ipas": [ "\\vu bʁyi.se\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "present" ] }, { "form": "ils/elles bruissent", "ipas": [ "\\[il/ɛl] bʁyis\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "present" ] }, { "form": "j’ai brui", "ipas": [ "\\ʒ‿e bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "past", "multiword-construction" ] }, { "form": "tu as brui", "ipas": [ "\\ty a bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "past", "multiword-construction" ] }, { "form": "il/elle/on a brui", "ipas": [ "\\[i.l/ɛ.l/ɔ̃.n]‿a bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "past", "multiword-construction" ] }, { "form": "nous avons brui", "ipas": [ "\\nu.z‿a.vɔ̃ bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "past", "multiword-construction" ] }, { "form": "vous avez brui", "ipas": [ "\\vu.z‿a.ve bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "past", "multiword-construction" ] }, { "form": "ils/elles ont brui", "ipas": [ "\\[i/ɛ]l.z‿ɔ̃ bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "past", "multiword-construction" ] }, { "form": "je bruissais", "ipas": [ "\\ʒə bʁyi.sɛ\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "imperfect" ] }, { "form": "tu bruissais", "ipas": [ "\\ty bʁyi.sɛ\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "imperfect" ] }, { "form": "il/elle/on bruissait", "ipas": [ "\\[il/ɛl/ɔ̃] bʁyi.sɛ\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "imperfect" ] }, { "form": "nous bruissions", "ipas": [ "\\nu bʁyi.sjɔ̃\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "imperfect" ] }, { "form": "vous bruissiez", "ipas": [ "\\vu bʁyi.sje\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "imperfect" ] }, { "form": "ils/elles bruissaient", "ipas": [ "\\[il/ɛl] bʁyi.sɛ\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "imperfect" ] }, { "form": "j’avais brui", "ipas": [ "\\ʒ‿a.vɛ bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "pluperfect" ] }, { "form": "tu avais brui", "ipas": [ "\\ty a.vɛ bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "pluperfect" ] }, { "form": "il/elle/on avait brui", "ipas": [ "\\[i.l/ɛ.l/ɔ̃.n]‿a.vɛ bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "pluperfect" ] }, { "form": "nous avions brui", "ipas": [ "\\nu.z‿a.vjɔ̃ bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "pluperfect" ] }, { "form": "vous aviez brui", "ipas": [ "\\vu.z‿a.vje bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "pluperfect" ] }, { "form": "ils/elles avaient brui", "ipas": [ "\\[i/ɛ]l.z‿a.vɛ bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "pluperfect" ] }, { "form": "je bruis", "ipas": [ "\\ʒə bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "past" ] }, { "form": "tu bruis", "ipas": [ "\\ty bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "past" ] }, { "form": "il/elle/on bruit", "ipas": [ "\\[il/ɛl/ɔ̃] bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "past" ] }, { "form": "nous bruîmes", "ipas": [ "\\nu bʁyim\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "past" ] }, { "form": "vous bruîtes", "ipas": [ "\\vu bʁyit\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "past" ] }, { "form": "ils/elles bruirent", "ipas": [ "\\[il/ɛl] bʁyiʁ\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "past" ] }, { "form": "j’eus brui", "ipas": [ "\\ʒ‿y bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "past", "anterior" ] }, { "form": "tu eus brui", "ipas": [ "\\ty y bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "past", "anterior" ] }, { "form": "il/elle/on eut brui", "ipas": [ "\\[i.l/ɛ.l/ɔ̃.n]‿y bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "past", "anterior" ] }, { "form": "nous eûmes brui", "ipas": [ "\\nu.z‿ym bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "past", "anterior" ] }, { "form": "vous eûtes brui", "ipas": [ "\\vu.z‿yt bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "past", "anterior" ] }, { "form": "ils/elles eurent brui", "ipas": [ "\\[i/ɛ]l.z‿yʁ bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "past", "anterior" ] }, { "form": "je bruirai", "ipas": [ "\\ʒə bʁyi.ʁe\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "future" ] }, { "form": "tu bruiras", "ipas": [ "\\ty bʁyi.ʁa\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "future" ] }, { "form": "il/elle/on bruira", "ipas": [ "\\[il/ɛl/ɔ̃] bʁyi.ʁa\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "future" ] }, { "form": "nous bruirons", "ipas": [ "\\nu bʁyi.ʁɔ̃\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "future" ] }, { "form": "vous bruirez", "ipas": [ "\\vu bʁyi.ʁe\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "future" ] }, { "form": "ils/elles bruiront", "ipas": [ "\\[il/ɛl] bʁyi.ʁɔ̃\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "future" ] }, { "form": "j’aurai brui", "ipas": [ "\\ʒ‿o.ʁe bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "future", "perfect" ] }, { "form": "tu auras brui", "ipas": [ "\\ty o.ʁa bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "future", "perfect" ] }, { "form": "il/elle/on aura brui", "ipas": [ "\\[i.l/ɛ.l/ɔ̃.n]‿o.ʁa bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "future", "perfect" ] }, { "form": "nous aurons brui", "ipas": [ "\\nu.z‿o.ʁɔ̃ bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "future", "perfect" ] }, { "form": "vous aurez brui", "ipas": [ "\\vu.z‿o.ʁe bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "future", "perfect" ] }, { "form": "ils/elles auront brui", "ipas": [ "\\[i/ɛ]l.z‿o.ʁɔ̃ bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "future", "perfect" ] }, { "form": "que je bruisse", "ipas": [ "\\kə ʒə bʁyis\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "subjunctive", "present" ] }, { "form": "que tu bruisses", "ipas": [ "\\kə ty bʁyis\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "subjunctive", "present" ] }, { "form": "qu’il/elle/on bruisse", "ipas": [ "\\k‿[il/ɛl/ɔ̃] bʁyis\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "subjunctive", "present" ] }, { "form": "que nous bruissions", "ipas": [ "\\kə nu bʁyi.sjɔ̃\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "subjunctive", "present" ] }, { "form": "que vous bruissiez", "ipas": [ "\\kə vu bʁyi.sje\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "subjunctive", "present" ] }, { "form": "qu’ils/elles bruissent", "ipas": [ "\\k‿[il/ɛl] bʁyis\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "subjunctive", "present" ] }, { "form": "que j’aie brui", "ipas": [ "\\kə ʒ‿ɛ bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "subjunctive", "past" ] }, { "form": "que tu aies brui", "ipas": [ "\\kə ty ɛ bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "subjunctive", "past" ] }, { "form": "qu’il/elle/on ait brui", "ipas": [ "\\k‿[i.l/ɛ.l/ɔ̃.n]‿ɛ bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "subjunctive", "past" ] }, { "form": "que nous ayons brui", "ipas": [ "\\kə nu.z‿ɛ.jɔ̃ bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "subjunctive", "past" ] }, { "form": "que vous ayez brui", "ipas": [ "\\kə vu.z‿ɛ.je bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "subjunctive", "past" ] }, { "form": "qu’ils/elles aient brui", "ipas": [ "\\k‿[i/ɛ]l.z‿ɛ bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "subjunctive", "past" ] }, { "form": "que je bruisse", "ipas": [ "\\kə ʒə bʁyis\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "subjunctive", "imperfect" ] }, { "form": "que tu bruisses", "ipas": [ "\\kə ty bʁyis\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "subjunctive", "imperfect" ] }, { "form": "qu’il/elle/on bruît", "ipas": [ "\\k‿[il/ɛl/ɔ̃] bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "subjunctive", "imperfect" ] }, { "form": "que nous bruissions", "ipas": [ "\\kə nu bʁyi.sjɔ̃\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "subjunctive", "imperfect" ] }, { "form": "que vous bruissiez", "ipas": [ "\\kə vu bʁyi.sje\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "subjunctive", "imperfect" ] }, { "form": "qu’ils/elles bruissent", "ipas": [ "\\k‿[il/ɛl] bʁyis\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "subjunctive", "imperfect" ] }, { "form": "que j’eusse brui", "ipas": [ "\\kə ʒ‿ys bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "subjunctive", "pluperfect" ] }, { "form": "que tu eusses brui", "ipas": [ "\\kə ty ys bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "subjunctive", "pluperfect" ] }, { "form": "qu’il/elle/on eût brui", "ipas": [ "\\k‿[i.l/ɛ.l/ɔ̃.n]‿y bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "subjunctive", "pluperfect" ] }, { "form": "que nous eussions brui", "ipas": [ "\\kə nu.z‿y.sjɔ̃ bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "subjunctive", "pluperfect" ] }, { "form": "que vous eussiez brui", "ipas": [ "\\kə vu.z‿y.sje bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "subjunctive", "pluperfect" ] }, { "form": "qu’ils/elles eussent brui", "ipas": [ "\\k‿[i/ɛ]l.z‿ys bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "subjunctive", "pluperfect" ] }, { "form": "je bruirais", "ipas": [ "\\ʒə bʁyi.ʁɛ\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "conditional", "present" ] }, { "form": "tu bruirais", "ipas": [ "\\ty bʁyi.ʁɛ\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "conditional", "present" ] }, { "form": "il/elle/on bruirait", "ipas": [ "\\[il/ɛl/ɔ̃] bʁyi.ʁɛ\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "conditional", "present" ] }, { "form": "nous bruirions", "ipas": [ "\\nu bʁyi.ʁjɔ̃\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "conditional", "present" ] }, { "form": "vous bruiriez", "ipas": [ "\\vu bʁyi.ʁje\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "conditional", "present" ] }, { "form": "ils/elles bruiraient", "ipas": [ "\\[il/ɛl] bʁyi.ʁɛ\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "conditional", "present" ] }, { "form": "j’aurais brui", "ipas": [ "\\ʒ‿o.ʁɛ bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "conditional", "past" ] }, { "form": "tu aurais brui", "ipas": [ "\\ty o.ʁɛ bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "conditional", "past" ] }, { "form": "il/elle/on aurait brui", "ipas": [ "\\[i.l/ɛ.l/ɔ̃.n]‿o.ʁɛ bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "conditional", "past" ] }, { "form": "nous aurions brui", "ipas": [ "\\nu.z‿o.ʁjɔ̃ bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "conditional", "past" ] }, { "form": "vous auriez brui", "ipas": [ "\\vu.z‿o.ʁje bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "conditional", "past" ] }, { "form": "ils/elles auraient brui", "ipas": [ "\\[i/ɛ]l.z‿o.ʁɛ bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "conditional", "past" ] }, { "form": "bruis", "ipas": [ "\\bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "imperative", "present" ] }, { "form": "bruissons", "ipas": [ "\\bʁyi.sɔ̃\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "imperative", "present" ] }, { "form": "bruissez", "ipas": [ "\\bʁyi.se\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "imperative", "present" ] }, { "form": "aie brui", "ipas": [ "\\ɛ bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "imperative", "past" ] }, { "form": "ayons brui", "ipas": [ "\\ɛ.jɔ̃ bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "imperative", "past" ] }, { "form": "ayez brui", "ipas": [ "\\ɛ.je bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "imperative", "past" ] } ], "lang": "Français", "lang_code": "fr", "pos": "verb", "pos_title": "Verbe", "raw_tags": [ "2ᵉ groupe" ], "senses": [ { "categories": [ { "kind": "other", "name": "Termes vieillis en français", "parents": [], "source": "w" } ], "glosses": [ "Chauffer une étoffe à la vapeur pour l'amollir." ], "id": "fr-bruir-fr-verb-b9JBAqbu", "tags": [ "dated" ] } ], "sounds": [ { "ipa": "\\bʁɥiʁ\\" }, { "audio": "LL-Q150 (fra)-Lepticed7-bruir.wav", "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/e/e5/LL-Q150_(fra)-Lepticed7-bruir.wav/LL-Q150_(fra)-Lepticed7-bruir.wav.mp3", "ogg_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/e/e5/LL-Q150_(fra)-Lepticed7-bruir.wav/LL-Q150_(fra)-Lepticed7-bruir.wav.ogg", "raw_tags": [ "France (Toulouse)" ], "wav_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/LL-Q150 (fra)-Lepticed7-bruir.wav" }, { "audio": "LL-Q150 (fra)-WikiLucas00-bruir.wav", "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/4/41/LL-Q150_(fra)-WikiLucas00-bruir.wav/LL-Q150_(fra)-WikiLucas00-bruir.wav.mp3", "ogg_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/4/41/LL-Q150_(fra)-WikiLucas00-bruir.wav/LL-Q150_(fra)-WikiLucas00-bruir.wav.ogg", "raw_tags": [ "France (Lyon)" ], "wav_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/LL-Q150 (fra)-WikiLucas00-bruir.wav" }, { "audio": "LL-Q150 (fra)-Jérémy-Günther-Heinz Jähnick-bruir.wav", "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/0/00/LL-Q150_(fra)-Jérémy-Günther-Heinz_Jähnick-bruir.wav/LL-Q150_(fra)-Jérémy-Günther-Heinz_Jähnick-bruir.wav.mp3", "ogg_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/0/00/LL-Q150_(fra)-Jérémy-Günther-Heinz_Jähnick-bruir.wav/LL-Q150_(fra)-Jérémy-Günther-Heinz_Jähnick-bruir.wav.ogg", "raw_tags": [ "Somain (France)" ], "wav_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/LL-Q150 (fra)-Jérémy-Günther-Heinz Jähnick-bruir.wav" } ], "tags": [ "transitive" ], "word": "bruir" } { "categories": [ { "kind": "other", "name": "Mots en ancien français issus d’un mot en vieux-francique", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Verbes en ancien français", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Verbes transitifs en ancien français", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Wiktionnaire:Conjugaisons manquantes en ancien français", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Ancien français", "orig": "ancien français", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Étymologies en ancien français incluant une reconstruction", "parents": [], "source": "w" } ], "derived": [ { "word": "bruin" }, { "lang": "Français", "lang_code": "fr", "word": "brouir" } ], "etymology_texts": [ "De l’ancien bas vieux-francique *brajan (« griller, échauder »)." ], "lang": "Ancien français", "lang_code": "fro", "pos": "verb", "pos_title": "Verbe", "senses": [ { "categories": [ { "kind": "other", "name": "Exemples en ancien français", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Exemples en ancien français à traduire", "parents": [], "source": "w" } ], "examples": [ { "bold_text_offsets": [ [ 17, 22 ] ], "ref": "Marie de France, Livre de l’espurgatoire, ms. 25407 de la BnF, f. 110r. a.", "text": "Sun cors arder e bruir" }, { "bold_text_offsets": [ [ 29, 34 ] ], "ref": "Garin Le Loherain, f. 32, au milieu de la 2ᵉ colonne (manuscrit du XIIIᵉ siècle)", "text": "Le feu geterent por la ville bruir" } ], "glosses": [ "Brûler, griller, rôtir." ], "id": "fr-bruir-fro-verb-8ojB0dWJ" }, { "glosses": [ "Brouir les plantes." ], "id": "fr-bruir-fro-verb-1NCPVkZl" } ], "synonyms": [ { "word": "braser" } ], "tags": [ "transitive" ], "word": "bruir" }
{ "categories": [ "Mots en ancien français issus d’un mot en vieux-francique", "Verbes en ancien français", "Verbes transitifs en ancien français", "Wiktionnaire:Conjugaisons manquantes en ancien français", "ancien français", "Étymologies en ancien français incluant une reconstruction" ], "derived": [ { "word": "bruin" }, { "lang": "Français", "lang_code": "fr", "word": "brouir" } ], "etymology_texts": [ "De l’ancien bas vieux-francique *brajan (« griller, échauder »)." ], "lang": "Ancien français", "lang_code": "fro", "pos": "verb", "pos_title": "Verbe", "senses": [ { "categories": [ "Exemples en ancien français", "Exemples en ancien français à traduire" ], "examples": [ { "bold_text_offsets": [ [ 17, 22 ] ], "ref": "Marie de France, Livre de l’espurgatoire, ms. 25407 de la BnF, f. 110r. a.", "text": "Sun cors arder e bruir" }, { "bold_text_offsets": [ [ 29, 34 ] ], "ref": "Garin Le Loherain, f. 32, au milieu de la 2ᵉ colonne (manuscrit du XIIIᵉ siècle)", "text": "Le feu geterent por la ville bruir" } ], "glosses": [ "Brûler, griller, rôtir." ] }, { "glosses": [ "Brouir les plantes." ] } ], "synonyms": [ { "word": "braser" } ], "tags": [ "transitive" ], "word": "bruir" } { "categories": [ "Lemmes en français", "Mots en français issus d’un mot en ancien français", "Verbes du deuxième groupe en français", "Verbes en français", "Verbes transitifs en français", "français" ], "etymology_texts": [ "De l’ancien français bruir qui donne brouir." ], "forms": [ { "form": "bruir", "ipas": [ "\\bʁyiʁ\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "infinitive", "present" ] }, { "form": "avoir brui", "ipas": [ "\\a.vwaʁ bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "infinitive", "past" ] }, { "form": "en bruissant", "ipas": [ "\\ɑ̃ bʁyi.sɑ̃\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "gerund", "present" ] }, { "form": "en ayant brui", "ipas": [ "\\ɑ̃.n‿ɛ.jɑ̃ bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "gerund", "past" ] }, { "form": "bruissant", "ipas": [ "\\bʁyi.sɑ̃\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "participle", "present" ] }, { "form": "brui", "ipas": [ "\\bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "participle", "past" ] }, { "form": "je bruis", "ipas": [ "\\ʒə bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "present" ] }, { "form": "tu bruis", "ipas": [ "\\ty bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "present" ] }, { "form": "il/elle/on bruit", "ipas": [ "\\[il/ɛl/ɔ̃] bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "present" ] }, { "form": "nous bruissons", "ipas": [ "\\nu bʁyi.sɔ̃\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "present" ] }, { "form": "vous bruissez", "ipas": [ "\\vu bʁyi.se\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "present" ] }, { "form": "ils/elles bruissent", "ipas": [ "\\[il/ɛl] bʁyis\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "present" ] }, { "form": "j’ai brui", "ipas": [ "\\ʒ‿e bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "past", "multiword-construction" ] }, { "form": "tu as brui", "ipas": [ "\\ty a bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "past", "multiword-construction" ] }, { "form": "il/elle/on a brui", "ipas": [ "\\[i.l/ɛ.l/ɔ̃.n]‿a bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "past", "multiword-construction" ] }, { "form": "nous avons brui", "ipas": [ "\\nu.z‿a.vɔ̃ bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "past", "multiword-construction" ] }, { "form": "vous avez brui", "ipas": [ "\\vu.z‿a.ve bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "past", "multiword-construction" ] }, { "form": "ils/elles ont brui", "ipas": [ "\\[i/ɛ]l.z‿ɔ̃ bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "past", "multiword-construction" ] }, { "form": "je bruissais", "ipas": [ "\\ʒə bʁyi.sɛ\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "imperfect" ] }, { "form": "tu bruissais", "ipas": [ "\\ty bʁyi.sɛ\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "imperfect" ] }, { "form": "il/elle/on bruissait", "ipas": [ "\\[il/ɛl/ɔ̃] bʁyi.sɛ\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "imperfect" ] }, { "form": "nous bruissions", "ipas": [ "\\nu bʁyi.sjɔ̃\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "imperfect" ] }, { "form": "vous bruissiez", "ipas": [ "\\vu bʁyi.sje\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "imperfect" ] }, { "form": "ils/elles bruissaient", "ipas": [ "\\[il/ɛl] bʁyi.sɛ\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "imperfect" ] }, { "form": "j’avais brui", "ipas": [ "\\ʒ‿a.vɛ bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "pluperfect" ] }, { "form": "tu avais brui", "ipas": [ "\\ty a.vɛ bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "pluperfect" ] }, { "form": "il/elle/on avait brui", "ipas": [ "\\[i.l/ɛ.l/ɔ̃.n]‿a.vɛ bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "pluperfect" ] }, { "form": "nous avions brui", "ipas": [ "\\nu.z‿a.vjɔ̃ bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "pluperfect" ] }, { "form": "vous aviez brui", "ipas": [ "\\vu.z‿a.vje bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "pluperfect" ] }, { "form": "ils/elles avaient brui", "ipas": [ "\\[i/ɛ]l.z‿a.vɛ bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "pluperfect" ] }, { "form": "je bruis", "ipas": [ "\\ʒə bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "past" ] }, { "form": "tu bruis", "ipas": [ "\\ty bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "past" ] }, { "form": "il/elle/on bruit", "ipas": [ "\\[il/ɛl/ɔ̃] bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "past" ] }, { "form": "nous bruîmes", "ipas": [ "\\nu bʁyim\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "past" ] }, { "form": "vous bruîtes", "ipas": [ "\\vu bʁyit\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "past" ] }, { "form": "ils/elles bruirent", "ipas": [ "\\[il/ɛl] bʁyiʁ\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "past" ] }, { "form": "j’eus brui", "ipas": [ "\\ʒ‿y bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "past", "anterior" ] }, { "form": "tu eus brui", "ipas": [ "\\ty y bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "past", "anterior" ] }, { "form": "il/elle/on eut brui", "ipas": [ "\\[i.l/ɛ.l/ɔ̃.n]‿y bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "past", "anterior" ] }, { "form": "nous eûmes brui", "ipas": [ "\\nu.z‿ym bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "past", "anterior" ] }, { "form": "vous eûtes brui", "ipas": [ "\\vu.z‿yt bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "past", "anterior" ] }, { "form": "ils/elles eurent brui", "ipas": [ "\\[i/ɛ]l.z‿yʁ bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "past", "anterior" ] }, { "form": "je bruirai", "ipas": [ "\\ʒə bʁyi.ʁe\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "future" ] }, { "form": "tu bruiras", "ipas": [ "\\ty bʁyi.ʁa\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "future" ] }, { "form": "il/elle/on bruira", "ipas": [ "\\[il/ɛl/ɔ̃] bʁyi.ʁa\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "future" ] }, { "form": "nous bruirons", "ipas": [ "\\nu bʁyi.ʁɔ̃\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "future" ] }, { "form": "vous bruirez", "ipas": [ "\\vu bʁyi.ʁe\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "future" ] }, { "form": "ils/elles bruiront", "ipas": [ "\\[il/ɛl] bʁyi.ʁɔ̃\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "future" ] }, { "form": "j’aurai brui", "ipas": [ "\\ʒ‿o.ʁe bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "future", "perfect" ] }, { "form": "tu auras brui", "ipas": [ "\\ty o.ʁa bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "future", "perfect" ] }, { "form": "il/elle/on aura brui", "ipas": [ "\\[i.l/ɛ.l/ɔ̃.n]‿o.ʁa bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "future", "perfect" ] }, { "form": "nous aurons brui", "ipas": [ "\\nu.z‿o.ʁɔ̃ bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "future", "perfect" ] }, { "form": "vous aurez brui", "ipas": [ "\\vu.z‿o.ʁe bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "future", "perfect" ] }, { "form": "ils/elles auront brui", "ipas": [ "\\[i/ɛ]l.z‿o.ʁɔ̃ bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "indicative", "future", "perfect" ] }, { "form": "que je bruisse", "ipas": [ "\\kə ʒə bʁyis\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "subjunctive", "present" ] }, { "form": "que tu bruisses", "ipas": [ "\\kə ty bʁyis\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "subjunctive", "present" ] }, { "form": "qu’il/elle/on bruisse", "ipas": [ "\\k‿[il/ɛl/ɔ̃] bʁyis\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "subjunctive", "present" ] }, { "form": "que nous bruissions", "ipas": [ "\\kə nu bʁyi.sjɔ̃\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "subjunctive", "present" ] }, { "form": "que vous bruissiez", "ipas": [ "\\kə vu bʁyi.sje\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "subjunctive", "present" ] }, { "form": "qu’ils/elles bruissent", "ipas": [ "\\k‿[il/ɛl] bʁyis\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "subjunctive", "present" ] }, { "form": "que j’aie brui", "ipas": [ "\\kə ʒ‿ɛ bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "subjunctive", "past" ] }, { "form": "que tu aies brui", "ipas": [ "\\kə ty ɛ bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "subjunctive", "past" ] }, { "form": "qu’il/elle/on ait brui", "ipas": [ "\\k‿[i.l/ɛ.l/ɔ̃.n]‿ɛ bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "subjunctive", "past" ] }, { "form": "que nous ayons brui", "ipas": [ "\\kə nu.z‿ɛ.jɔ̃ bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "subjunctive", "past" ] }, { "form": "que vous ayez brui", "ipas": [ "\\kə vu.z‿ɛ.je bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "subjunctive", "past" ] }, { "form": "qu’ils/elles aient brui", "ipas": [ "\\k‿[i/ɛ]l.z‿ɛ bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "subjunctive", "past" ] }, { "form": "que je bruisse", "ipas": [ "\\kə ʒə bʁyis\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "subjunctive", "imperfect" ] }, { "form": "que tu bruisses", "ipas": [ "\\kə ty bʁyis\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "subjunctive", "imperfect" ] }, { "form": "qu’il/elle/on bruît", "ipas": [ "\\k‿[il/ɛl/ɔ̃] bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "subjunctive", "imperfect" ] }, { "form": "que nous bruissions", "ipas": [ "\\kə nu bʁyi.sjɔ̃\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "subjunctive", "imperfect" ] }, { "form": "que vous bruissiez", "ipas": [ "\\kə vu bʁyi.sje\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "subjunctive", "imperfect" ] }, { "form": "qu’ils/elles bruissent", "ipas": [ "\\k‿[il/ɛl] bʁyis\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "subjunctive", "imperfect" ] }, { "form": "que j’eusse brui", "ipas": [ "\\kə ʒ‿ys bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "subjunctive", "pluperfect" ] }, { "form": "que tu eusses brui", "ipas": [ "\\kə ty ys bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "subjunctive", "pluperfect" ] }, { "form": "qu’il/elle/on eût brui", "ipas": [ "\\k‿[i.l/ɛ.l/ɔ̃.n]‿y bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "subjunctive", "pluperfect" ] }, { "form": "que nous eussions brui", "ipas": [ "\\kə nu.z‿y.sjɔ̃ bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "subjunctive", "pluperfect" ] }, { "form": "que vous eussiez brui", "ipas": [ "\\kə vu.z‿y.sje bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "subjunctive", "pluperfect" ] }, { "form": "qu’ils/elles eussent brui", "ipas": [ "\\k‿[i/ɛ]l.z‿ys bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "subjunctive", "pluperfect" ] }, { "form": "je bruirais", "ipas": [ "\\ʒə bʁyi.ʁɛ\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "conditional", "present" ] }, { "form": "tu bruirais", "ipas": [ "\\ty bʁyi.ʁɛ\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "conditional", "present" ] }, { "form": "il/elle/on bruirait", "ipas": [ "\\[il/ɛl/ɔ̃] bʁyi.ʁɛ\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "conditional", "present" ] }, { "form": "nous bruirions", "ipas": [ "\\nu bʁyi.ʁjɔ̃\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "conditional", "present" ] }, { "form": "vous bruiriez", "ipas": [ "\\vu bʁyi.ʁje\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "conditional", "present" ] }, { "form": "ils/elles bruiraient", "ipas": [ "\\[il/ɛl] bʁyi.ʁɛ\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "conditional", "present" ] }, { "form": "j’aurais brui", "ipas": [ "\\ʒ‿o.ʁɛ bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "conditional", "past" ] }, { "form": "tu aurais brui", "ipas": [ "\\ty o.ʁɛ bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "conditional", "past" ] }, { "form": "il/elle/on aurait brui", "ipas": [ "\\[i.l/ɛ.l/ɔ̃.n]‿o.ʁɛ bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "conditional", "past" ] }, { "form": "nous aurions brui", "ipas": [ "\\nu.z‿o.ʁjɔ̃ bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "conditional", "past" ] }, { "form": "vous auriez brui", "ipas": [ "\\vu.z‿o.ʁje bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "conditional", "past" ] }, { "form": "ils/elles auraient brui", "ipas": [ "\\[i/ɛ]l.z‿o.ʁɛ bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "conditional", "past" ] }, { "form": "bruis", "ipas": [ "\\bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "imperative", "present" ] }, { "form": "bruissons", "ipas": [ "\\bʁyi.sɔ̃\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "imperative", "present" ] }, { "form": "bruissez", "ipas": [ "\\bʁyi.se\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "imperative", "present" ] }, { "form": "aie brui", "ipas": [ "\\ɛ bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "imperative", "past" ] }, { "form": "ayons brui", "ipas": [ "\\ɛ.jɔ̃ bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "imperative", "past" ] }, { "form": "ayez brui", "ipas": [ "\\ɛ.je bʁyi\\" ], "source": "Conjugaison:français/bruir", "tags": [ "imperative", "past" ] } ], "lang": "Français", "lang_code": "fr", "pos": "verb", "pos_title": "Verbe", "raw_tags": [ "2ᵉ groupe" ], "senses": [ { "categories": [ "Termes vieillis en français" ], "glosses": [ "Chauffer une étoffe à la vapeur pour l'amollir." ], "tags": [ "dated" ] } ], "sounds": [ { "ipa": "\\bʁɥiʁ\\" }, { "audio": "LL-Q150 (fra)-Lepticed7-bruir.wav", "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/e/e5/LL-Q150_(fra)-Lepticed7-bruir.wav/LL-Q150_(fra)-Lepticed7-bruir.wav.mp3", "ogg_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/e/e5/LL-Q150_(fra)-Lepticed7-bruir.wav/LL-Q150_(fra)-Lepticed7-bruir.wav.ogg", "raw_tags": [ "France (Toulouse)" ], "wav_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/LL-Q150 (fra)-Lepticed7-bruir.wav" }, { "audio": "LL-Q150 (fra)-WikiLucas00-bruir.wav", "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/4/41/LL-Q150_(fra)-WikiLucas00-bruir.wav/LL-Q150_(fra)-WikiLucas00-bruir.wav.mp3", "ogg_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/4/41/LL-Q150_(fra)-WikiLucas00-bruir.wav/LL-Q150_(fra)-WikiLucas00-bruir.wav.ogg", "raw_tags": [ "France (Lyon)" ], "wav_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/LL-Q150 (fra)-WikiLucas00-bruir.wav" }, { "audio": "LL-Q150 (fra)-Jérémy-Günther-Heinz Jähnick-bruir.wav", "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/0/00/LL-Q150_(fra)-Jérémy-Günther-Heinz_Jähnick-bruir.wav/LL-Q150_(fra)-Jérémy-Günther-Heinz_Jähnick-bruir.wav.mp3", "ogg_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/0/00/LL-Q150_(fra)-Jérémy-Günther-Heinz_Jähnick-bruir.wav/LL-Q150_(fra)-Jérémy-Günther-Heinz_Jähnick-bruir.wav.ogg", "raw_tags": [ "Somain (France)" ], "wav_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/LL-Q150 (fra)-Jérémy-Günther-Heinz Jähnick-bruir.wav" } ], "tags": [ "transitive" ], "word": "bruir" }
Download raw JSONL data for bruir meaning in All languages combined (16.7kB)
This page is a part of the kaikki.org machine-readable All languages combined dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2025-05-23 from the frwiktionary dump dated 2025-05-20 using wiktextract (5d527b9 and f1c2b61). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.
If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.