See pierwszy on Wiktionary
{ "antonyms": [ { "sense_index": "1.1", "word": "ostatni" } ], "categories": [ { "kind": "other", "name": "Polski (indeks)", "orig": "polski (indeks)", "parents": [], "source": "w" } ], "etymology_texts": [ "stopień wyższy od st.pol. pierwy → pierwszy, początkowy, pierwotny, od prasł. *pьrvъ, od rdzenia praindoeur. *prH-uo-", "forma pierwy była w użyciu jeszcze w XVI wieku", "por. białor. першы, bułg. първи, chorw. prvi, czes. první, kasz. piérwi, ros. первый, scs. прьвъ, słc. prvý, słń. prvi i ukr. пе́рший", "por. alb. parë, litew. pirmas i łot. pirmais" ], "lang": "język polski", "lang_code": "pl", "notes": [ { "sense_index": "1.1", "text": "używany również przy liczebnikach większych od 20, zakończonych na 1 (z wyjątkiem zakończonych na 11), np. 221 → dwieście dwudziesty pierwszy" } ], "pos": "adj", "pos_text": "przymiotnik", "proverbs": [ { "word": "do pierwszej krwi" }, { "word": "grać pierwsze skrzypce" }, { "word": "kto pierwszy, ten lepszy" }, { "word": "miłość od pierwszego wejrzenia" }, { "word": "na pierwszej" }, { "word": "na pierwszy rzut oka" }, { "word": "po pierwsze" }, { "word": "pierwsze koty za płoty" }, { "word": "pierwszy lepszy" }, { "word": "prawo pierwszej nocy" }, { "word": "w pierwszej kolejności" }, { "word": "na święty Antoni pierwsza się jagódka zapłoni" } ], "raw_tags": [ "odliczebnikowy" ], "related": [ { "sense_index": "1.1", "word": "być pierwszym na liście" }, { "sense_index": "1.1", "word": "w kolejce" }, { "sense_index": "1.1", "word": "przybiec" }, { "sense_index": "1.1", "word": "skończyć" }, { "sense_index": "1.1", "word": "ustawić się w kolejce" }, { "sense_index": "1.1", "word": "wejść" }, { "sense_index": "1.1", "word": "wyjść jako pierwszy" }, { "sense_index": "1.1", "word": "po raz pierwszy" }, { "sense_index": "1.1", "word": "pierwsza pomoc" }, { "sense_index": "1.1", "word": "pierwsza wojna światowa" }, { "sense_index": "1.1", "word": "pierwszy dzień wiosny" }, { "tags": [ "noun", "feminine" ], "word": "pierwsza" }, { "tags": [ "neuter" ], "word": "pierwsze" }, { "tags": [ "neuter" ], "word": "pierwszeństwo" }, { "tags": [ "masculine" ], "word": "pierwszak" }, { "tags": [ "feminine" ], "word": "pierwiastka" }, { "tags": [ "feminine" ], "word": "pierwotność" }, { "tags": [ "adjective" ], "word": "pierwotny" }, { "tags": [ "adverb" ], "word": "najpierw" }, { "word": "pierwej" }, { "word": "pierw" }, { "tags": [ "word-forming" ], "word": "pierwszo-" } ], "senses": [ { "examples": [ { "text": "Nasz zawodnik przybiegł do mety jako pierwszy i zdobył złoty medal." }, { "text": "Zastanawialiśmy się kiedyś z Eweliną, jakiż to tajemniczy inwestor kupił działkę na narożniku, pod numerem pierwszym." }, { "text": "W zoo w Chorzowie Michalina po raz pierwszy w życiu widziała hipopotama." } ], "glosses": [ "od liczby 1" ], "id": "pl-pierwszy-pl-adj-WgXeyN30", "sense_index": "1.1" } ], "sounds": [ { "ipa": "ˈpʲjɛrfʃɨ" }, { "ipa": "pʹi ̯erfšy", "tags": [ "Slavic-alphabet" ] }, { "audio": "Pl-pierwszy.ogg", "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/7/79/Pl-pierwszy.ogg/Pl-pierwszy.ogg.mp3", "ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/Pl-pierwszy.ogg" }, { "audio": "LL-Q809 (pol)-Gower-pierwszy.wav", "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/9/90/LL-Q809_(pol)-Gower-pierwszy.wav/LL-Q809_(pol)-Gower-pierwszy.wav.mp3", "ogg_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/9/90/LL-Q809_(pol)-Gower-pierwszy.wav/LL-Q809_(pol)-Gower-pierwszy.wav.ogg", "wav_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/LL-Q809 (pol)-Gower-pierwszy.wav" } ], "synonyms": [ { "sense_index": "1.1", "word": "1." } ], "translations": [ { "lang": "albański", "lang_code": "sq", "sense_index": "1.1", "word": "parë" }, { "lang": "amharski", "lang_code": "am", "roman": "ʾändäña", "sense_index": "1.1", "word": "አንደኛ" }, { "lang": "angielski", "lang_code": "en", "sense_index": "1.1", "word": "first" }, { "lang": "arabski", "lang_code": "ar", "roman": "'awwal", "sense_index": "1.1", "word": "أَوَّل" }, { "lang": "asamski", "lang_code": "as", "roman": "prôthôm", "sense_index": "1.1", "word": "প্ৰথম" }, { "lang": "asamski", "lang_code": "as", "roman": "pohila", "sense_index": "1.1", "word": "পহিলা" }, { "lang": "asturyjski", "lang_code": "ast", "sense_index": "1.1", "word": "primeru" }, { "lang": "azerski", "lang_code": "az", "sense_index": "1.1", "word": "birinci" }, { "lang": "azerski (południowy)", "lang_code": "azb", "roman": "birinci", "sense_index": "1.1", "word": "بیرینجی" }, { "lang": "baskijski", "lang_code": "eu", "sense_index": "1.1", "word": "lehen" }, { "lang": "baszkirski", "lang_code": "ba", "roman": "berense", "sense_index": "1.1", "word": "беренсе" }, { "lang": "bengalski", "lang_code": "bn", "roman": "prôthôm", "sense_index": "1.1", "word": "প্রথম" }, { "lang": "białoruski", "lang_code": "be", "sense_index": "1.1", "word": "пе́ршы" }, { "lang": "birmański", "lang_code": "my", "roman": "pa.hta.ma.", "sense_index": "1.1", "word": "ပထမ" }, { "lang": "bułgarski", "lang_code": "bg", "roman": "pǎrv", "sense_index": "1.1", "word": "пръв" }, { "lang": "bułgarski", "lang_code": "bg", "roman": "pǎ́rvi", "sense_index": "1.1", "word": "пъ́рви" }, { "lang": "buriacki", "lang_code": "bua", "roman": "nägädäȟi", "sense_index": "1.1", "word": "нэгэдэхи" }, { "lang": "chakaski", "lang_code": "kjh", "roman": "píríncí", "sense_index": "1.1", "word": "пірінӌі" }, { "lang": "chakaski", "lang_code": "kjh", "roman": "pastaġy", "sense_index": "1.1", "word": "пастағы" }, { "lang": "chiński standardowy", "lang_code": "zh", "roman": "dìyī", "sense_index": "1.1", "word": "第一" }, { "lang": "chorwacki", "lang_code": "hr", "sense_index": "1.1", "word": "pr̀vi" }, { "lang": "czagatajski", "lang_code": "chg", "roman": "birinči", "sense_index": "1.1", "word": "بیرینچی" }, { "lang": "czeczeński", "lang_code": "ce", "sense_index": "1.1", "word": "хьалхара" }, { "lang": "czeski", "lang_code": "cs", "sense_index": "1.1", "word": "první" }, { "lang": "czuwaski", "lang_code": "cv", "roman": "pĕrmĕš", "sense_index": "1.1", "word": "пӗрмӗш" }, { "lang": "czuwaski", "lang_code": "cv", "roman": "pĕrremĕš", "sense_index": "1.1", "word": "пӗрремӗш" }, { "lang": "dolnołużycki", "lang_code": "dsb", "sense_index": "1.1", "word": "prědny" }, { "lang": "dołgański", "lang_code": "dlg", "roman": "maŋnajgy", "sense_index": "1.1", "word": "маӈнайгы" }, { "lang": "duński", "lang_code": "da", "sense_index": "1.1", "word": "første" }, { "lang": "esperanto", "lang_code": "eo", "sense_index": "1.1", "word": "unua" }, { "lang": "ewenkijski", "lang_code": "evn", "roman": "umūkė̄gī", "sense_index": "1.1", "word": "умӯкэ̄гӣ" }, { "lang": "fiński", "lang_code": "fi", "sense_index": "1.1", "word": "ensimmäinen" }, { "lang": "francuski", "lang_code": "fr", "sense_index": "1.1", "word": "premier" }, { "lang": "francuski", "lang_code": "fr", "sense_index": "1.1", "word": "première" }, { "lang": "gagauski", "lang_code": "gag", "sense_index": "1.1", "word": "birinci" }, { "lang": "gocki", "lang_code": "got", "roman": "fruma", "sense_index": "1.1", "word": "𐍆𐍂𐌿𐌼𐌰" }, { "lang": "górnołużycki", "lang_code": "hsb", "sense_index": "1.1", "word": "prěni" }, { "lang": "gruziński", "lang_code": "ka", "roman": "ṗirveli", "sense_index": "1.1", "word": "პირველი" }, { "lang": "gudźarati", "lang_code": "gu", "roman": "pahelũ", "sense_index": "1.1", "word": "પહેલું" }, { "lang": "gyyz", "lang_code": "gez", "roman": "ḳädami", "sense_index": "1.1", "word": "ቀዳሚ" }, { "lang": "hindi", "lang_code": "hi", "roman": "pahlā", "sense_index": "1.1", "word": "पहला" }, { "lang": "hiszpański", "lang_code": "es", "sense_index": "1.1", "word": "primero" }, { "lang": "hiszpański", "lang_code": "es", "sense_index": "1.1", "word": "primer" }, { "lang": "ido", "lang_code": "io", "sense_index": "1.1", "word": "unesma" }, { "lang": "interlingua", "lang_code": "ia", "sense_index": "1.1", "word": "unesime" }, { "lang": "islandzki", "lang_code": "is", "sense_index": "1.1", "word": "fyrsti" }, { "lang": "jakucki", "lang_code": "sah", "roman": "biiris", "sense_index": "1.1", "word": "биирис" }, { "lang": "jakucki", "lang_code": "sah", "roman": "mañnaygı", "sense_index": "1.1", "word": "маҥнайгы" }, { "lang": "jakucki", "lang_code": "sah", "roman": "bastakı", "sense_index": "1.1", "word": "бастакы" }, { "lang": "jidysz", "lang_code": "yi", "sense_index": "1.1", "word": "ערשט" }, { "lang": "jugorusiński", "lang_code": "rsk", "sense_index": "1.1", "word": "перши" }, { "lang": "kabylski", "lang_code": "kab", "sense_index": "1.1", "word": "amezwaru" }, { "lang": "kałmucki", "lang_code": "xal", "sense_index": "1.1", "word": "негдгч" }, { "lang": "kannada", "lang_code": "kn", "sense_index": "1.1", "word": "ಒಂದನೆಯ" }, { "lang": "karaczajsko-bałkarski", "lang_code": "krc", "roman": "birinči", "sense_index": "1.1", "word": "биринчи" }, { "lang": "karpatorusiński", "lang_code": "rue", "sense_index": "1.1", "word": "пе́рвый" }, { "lang": "kaszubski", "lang_code": "csb", "sense_index": "1.1", "word": "pierszi" }, { "lang": "kataloński", "lang_code": "ca", "sense_index": "1.1", "word": "primer" }, { "lang": "kataloński", "lang_code": "ca", "sense_index": "1.1", "word": "primari" }, { "lang": "kazachski", "lang_code": "kk", "sense_index": "1.1", "word": "бірінші" }, { "lang": "keczua", "lang_code": "qu", "sense_index": "1.1", "word": "hukñiqi" }, { "lang": "khmerski", "lang_code": "km", "sense_index": "1.1", "word": "ទីមួយ" }, { "lang": "kirgiski", "lang_code": "ky", "sense_index": "1.1", "word": "биринчи" }, { "lang": "koreański", "lang_code": "ko", "sense_index": "1.1", "word": "첫째" }, { "lang": "krymskotatarski", "lang_code": "crh", "sense_index": "1.1", "word": "birinci" }, { "lang": "litewski", "lang_code": "lt", "sense_index": "1.1", "word": "pìrmas" }, { "lang": "luksemburski", "lang_code": "lb", "sense_index": "1.1", "word": "éischt" }, { "lang": "łaciński", "lang_code": "la", "sense_index": "1.1", "word": "prīmus" }, { "lang": "łotewski", "lang_code": "lv", "sense_index": "1.1", "word": "pirmais" }, { "lang": "macedoński", "lang_code": "mk", "roman": "prv", "sense_index": "1.1", "word": "прв" }, { "lang": "mandżurski", "lang_code": "mnc", "roman": "emuči", "sense_index": "1.1", "word": "ᡝᠮᡠᠴᡳ" }, { "lang": "maoryski", "lang_code": "mi", "sense_index": "1.1", "word": "tuatahi" }, { "lang": "marathi", "lang_code": "mr", "roman": "pahile", "sense_index": "1.1", "word": "पहिले" }, { "lang": "mongolski", "lang_code": "mn", "roman": "nägdügäär", "sense_index": "1.1", "word": "нэгдүгээр" }, { "lang": "mongolski klasyczny", "lang_code": "cmg", "roman": "nigedüger", "sense_index": "1.1", "word": "ᠨᠢᠭᠡᠳᠦᠭᠡᠷ" }, { "lang": "mongorski", "lang_code": "mjg", "sense_index": "1.1", "word": "nigedari" }, { "lang": "nanajski", "lang_code": "gld", "roman": "boŋgo", "sense_index": "1.1", "word": "боӈго" }, { "lang": "nauruański", "lang_code": "na", "sense_index": "1.1", "word": "adamonin" }, { "lang": "negidalski", "lang_code": "neg", "sense_index": "1.1", "word": "њоғӯ" }, { "lang": "nepalski", "lang_code": "ne", "roman": "pahilō", "sense_index": "1.1", "word": "पहिलो" }, { "lang": "niderlandzki", "lang_code": "nl", "sense_index": "1.1", "word": "eerste" }, { "lang": "niemiecki", "lang_code": "de", "sense_index": "1.1", "word": "erster" }, { "lang": "novial", "lang_code": "nov", "sense_index": "1.1", "word": "unesmi" }, { "lang": "nowogrecki", "lang_code": "el", "sense_index": "1.1", "word": "πρώτος" }, { "lang": "ormiański", "lang_code": "hy", "roman": "ar'adžin", "sense_index": "1.1", "word": "առաջին" }, { "lang": "oroczański", "lang_code": "oac", "roman": "omoni", "sense_index": "1.1", "word": "омони" }, { "lang": "osmański", "lang_code": "ota", "roman": "birinjī", "sense_index": "1.1", "word": "برنجی" }, { "lang": "pali", "lang_code": "pi", "sense_index": "1.1", "word": "paṭhama" }, { "lang": "pendżabski", "lang_code": "pa", "roman": "pahilā", "sense_index": "1.1", "word": "ਪਹਿਲਾ" }, { "lang": "połabski", "lang_code": "pox", "sense_index": "1.1", "word": "pară" }, { "lang": "połabski", "lang_code": "pox", "sense_index": "1.1", "word": "parĕ" }, { "lang": "południowoałtajski", "lang_code": "alt", "roman": "birinči", "sense_index": "1.1", "word": "биринчи" }, { "lang": "portugalski", "lang_code": "pt", "sense_index": "1.1", "word": "primeiro" }, { "lang": "północnoałtajski", "lang_code": "atv", "roman": "pirinči", "sense_index": "1.1", "word": "пиринчи" }, { "lang": "romániço", "lang_code": "roc", "sense_index": "1.1", "word": "unésima" }, { "lang": "rosyjski", "lang_code": "ru", "sense_index": "1.1", "word": "пе́рвый" }, { "lang": "rumuński", "lang_code": "ro", "sense_index": "1.1", "word": "primul" }, { "lang": "ruski", "lang_code": "zle-ort", "sense_index": "1.1", "word": "первый" }, { "lang": "samoański", "lang_code": "sm", "sense_index": "1.1", "word": "muamua" }, { "lang": "sanskryt", "lang_code": "sa", "roman": "prathama", "sense_index": "1.1", "word": "प्रथम" }, { "lang": "serbski", "lang_code": "sr", "sense_index": "1.1", "word": "пр̀ви" }, { "lang": "słowacki", "lang_code": "sk", "sense_index": "1.1", "word": "prvý" }, { "lang": "słoweński", "lang_code": "sl", "sense_index": "1.1", "word": "pŕvi" }, { "lang": "staro-cerkiewno-słowiański", "lang_code": "cu", "roman": "prĭvŭ", "sense_index": "1.1", "word": "прьвъ" }, { "lang": "staroczeski", "lang_code": "zlw-ocs", "sense_index": "1.1", "word": "prvý" }, { "lang": "starosłowacki", "lang_code": "zlw-osk", "sense_index": "1.1", "word": "prvý" }, { "lang": "starosłowacki", "lang_code": "zlw-osk", "sense_index": "1.1", "word": "prvší" }, { "lang": "syngaleski", "lang_code": "si", "roman": "paḷamu", "sense_index": "1.1", "word": "පළමු" }, { "lang": "szorski", "lang_code": "cjs", "roman": "pirinči", "sense_index": "1.1", "word": "пиринчи" }, { "lang": "szorski", "lang_code": "cjs", "roman": "pastaġy", "sense_index": "1.1", "word": "паштағы" }, { "lang": "szwedzki", "lang_code": "sv", "sense_index": "1.1", "word": "första" }, { "lang": "tatarski", "lang_code": "tt", "sense_index": "1.1", "word": "berençe" }, { "lang": "tatarski", "lang_code": "tt", "sense_index": "1.1", "word": "беренче" }, { "lang": "tetum", "lang_code": "tet", "sense_index": "1.1", "word": "dahuluk" }, { "lang": "tigrinia", "lang_code": "ti", "roman": "ḳädamay", "sense_index": "1.1", "word": "ቀዳማይ" }, { "lang": "turecki", "lang_code": "tr", "sense_index": "1.1", "word": "birinci" }, { "lang": "turkmeński", "lang_code": "tk", "sense_index": "1.1", "word": "birinji" }, { "lang": "tybetański", "lang_code": "bo", "roman": "dang po", "sense_index": "1.1", "word": "དང་པོ" }, { "lang": "udehejski", "lang_code": "ude", "roman": "omoyiti", "sense_index": "1.1", "word": "омойти" }, { "lang": "ujgurski", "lang_code": "ug", "sense_index": "1.1", "word": "بىرىنچى" }, { "lang": "ukraiński", "lang_code": "uk", "sense_index": "1.1", "word": "пе́рший" }, { "lang": "ulczyjski", "lang_code": "ulc", "roman": "umoj", "sense_index": "1.1", "word": "умой" }, { "lang": "ulczyjski", "lang_code": "ulc", "roman": "omoj", "sense_index": "1.1", "word": "омой" }, { "lang": "urdu", "lang_code": "ur", "roman": "pahlā", "sense_index": "1.1", "word": "پہلا" }, { "lang": "uzbecki", "lang_code": "uz", "sense_index": "1.1", "word": "birinchi" }, { "lang": "volapük", "lang_code": "vo", "sense_index": "1.1", "word": "balid" }, { "lang": "walijski", "lang_code": "cy", "sense_index": "1.1", "word": "cyntaf" }, { "lang": "wenedyk", "lang_code": "art-wen", "sense_index": "1.1", "word": "przymy" }, { "lang": "węgierski", "lang_code": "hu", "sense_index": "1.1", "word": "első" }, { "lang": "włoski", "lang_code": "it", "sense_index": "1.1", "word": "primo" }, { "lang": "żmudzki", "lang_code": "sgs", "sense_index": "1.1", "word": "pėrms" } ], "word": "pierwszy" } { "categories": [ { "kind": "other", "name": "Polski (indeks)", "orig": "polski (indeks)", "parents": [], "source": "w" } ], "etymology_texts": [ "stopień wyższy od st.pol. pierwy → pierwszy, początkowy, pierwotny, od prasł. *pьrvъ, od rdzenia praindoeur. *prH-uo-", "forma pierwy była w użyciu jeszcze w XVI wieku", "por. białor. першы, bułg. първи, chorw. prvi, czes. první, kasz. piérwi, ros. первый, scs. прьвъ, słc. prvý, słń. prvi i ukr. пе́рший", "por. alb. parë, litew. pirmas i łot. pirmais" ], "lang": "język polski", "lang_code": "pl", "pos": "adj", "pos_text": "przymiotnik", "proverbs": [ { "word": "do pierwszej krwi" }, { "word": "grać pierwsze skrzypce" }, { "word": "kto pierwszy, ten lepszy" }, { "word": "miłość od pierwszego wejrzenia" }, { "word": "na pierwszej" }, { "word": "na pierwszy rzut oka" }, { "word": "po pierwsze" }, { "word": "pierwsze koty za płoty" }, { "word": "pierwszy lepszy" }, { "word": "prawo pierwszej nocy" }, { "word": "w pierwszej kolejności" }, { "word": "na święty Antoni pierwsza się jagódka zapłoni" } ], "related": [ { "sense_index": "2.1", "word": "pierwszy między równymi" }, { "sense_index": "2.1", "word": "pierwszy oficer" }, { "sense_index": "2.1", "word": "pierwszy sekretarz" }, { "sense_index": "2.1", "word": "Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego" }, { "sense_index": "2.2", "word": "liczba pierwsza" }, { "sense_index": "2.2", "word": "dzielnik pierwszy" }, { "sense_index": "2.2", "word": "element pierwszy" }, { "tags": [ "noun", "feminine" ], "word": "pierwsza" }, { "tags": [ "neuter" ], "word": "pierwsze" }, { "tags": [ "neuter" ], "word": "pierwszeństwo" }, { "tags": [ "masculine" ], "word": "pierwszak" }, { "tags": [ "feminine" ], "word": "pierwiastka" }, { "tags": [ "feminine" ], "word": "pierwotność" }, { "tags": [ "adjective" ], "word": "pierwotny" }, { "tags": [ "adverb" ], "word": "najpierw" }, { "word": "pierwej" }, { "word": "pierw" }, { "tags": [ "word-forming" ], "word": "pierwszo-" } ], "senses": [ { "glosses": [ "najważniejszy" ], "id": "pl-pierwszy-pl-adj-inxOcZsz", "sense_index": "2.1" }, { "glosses": [ "niemający nietrywialnych dzielników" ], "id": "pl-pierwszy-pl-adj-7p~~viVb", "sense_index": "2.2", "topics": [ "mathematics" ] } ], "sounds": [ { "ipa": "ˈpʲjɛrfʃɨ" }, { "ipa": "pʹi ̯erfšy", "tags": [ "Slavic-alphabet" ] }, { "audio": "Pl-pierwszy.ogg", "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/7/79/Pl-pierwszy.ogg/Pl-pierwszy.ogg.mp3", "ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/Pl-pierwszy.ogg" }, { "audio": "LL-Q809 (pol)-Gower-pierwszy.wav", "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/9/90/LL-Q809_(pol)-Gower-pierwszy.wav/LL-Q809_(pol)-Gower-pierwszy.wav.mp3", "ogg_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/9/90/LL-Q809_(pol)-Gower-pierwszy.wav/LL-Q809_(pol)-Gower-pierwszy.wav.ogg", "wav_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/LL-Q809 (pol)-Gower-pierwszy.wav" } ], "translations": [ { "lang": "angielski", "lang_code": "en", "sense_index": "2.1", "word": "chief" }, { "lang": "angielski", "lang_code": "en", "sense_index": "2.1", "word": "first" }, { "lang": "angielski", "lang_code": "en", "sense_index": "2.2", "word": "prime" }, { "lang": "esperanto", "lang_code": "eo", "sense_index": "2.2", "word": "primo" }, { "lang": "niemiecki", "lang_code": "de", "sense_index": "2.2", "tags": [ "feminine" ], "word": "Primzahl" } ], "word": "pierwszy" } { "categories": [ { "kind": "other", "name": "Polski (indeks)", "orig": "polski (indeks)", "parents": [], "source": "w" } ], "etymology_texts": [ "stopień wyższy od st.pol. pierwy → pierwszy, początkowy, pierwotny, od prasł. *pьrvъ, od rdzenia praindoeur. *prH-uo-", "forma pierwy była w użyciu jeszcze w XVI wieku", "por. białor. першы, bułg. първи, chorw. prvi, czes. první, kasz. piérwi, ros. первый, scs. прьвъ, słc. prvý, słń. prvi i ukr. пе́рший", "por. alb. parë, litew. pirmas i łot. pirmais" ], "lang": "język polski", "lang_code": "pl", "pos": "noun", "pos_text": "rzeczownik", "proverbs": [ { "word": "do pierwszej krwi" }, { "word": "grać pierwsze skrzypce" }, { "word": "kto pierwszy, ten lepszy" }, { "word": "miłość od pierwszego wejrzenia" }, { "word": "na pierwszej" }, { "word": "na pierwszy rzut oka" }, { "word": "po pierwsze" }, { "word": "pierwsze koty za płoty" }, { "word": "pierwszy lepszy" }, { "word": "prawo pierwszej nocy" }, { "word": "w pierwszej kolejności" }, { "word": "na święty Antoni pierwsza się jagódka zapłoni" } ], "raw_tags": [ "męskoosobowy" ], "related": [ { "tags": [ "noun", "feminine" ], "word": "pierwsza" }, { "tags": [ "neuter" ], "word": "pierwsze" }, { "tags": [ "neuter" ], "word": "pierwszeństwo" }, { "tags": [ "masculine" ], "word": "pierwszak" }, { "tags": [ "feminine" ], "word": "pierwiastka" }, { "tags": [ "feminine" ], "word": "pierwotność" }, { "tags": [ "adjective" ], "word": "pierwotny" }, { "tags": [ "adverb" ], "word": "najpierw" }, { "word": "pierwej" }, { "word": "pierw" }, { "tags": [ "word-forming" ], "word": "pierwszo-" } ], "senses": [ { "examples": [ { "text": "Kapitan polecił, aby pierwszy przejął dowodzenie." } ], "glosses": [ "pierwszy oficer" ], "id": "pl-pierwszy-pl-noun-CPCnZuiO", "sense_index": "3.1", "tags": [ "colloquial" ], "topics": [ "sailing" ] } ], "sounds": [ { "ipa": "ˈpʲjɛrfʃɨ" }, { "ipa": "pʹi ̯erfšy", "tags": [ "Slavic-alphabet" ] }, { "audio": "Pl-pierwszy.ogg", "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/7/79/Pl-pierwszy.ogg/Pl-pierwszy.ogg.mp3", "ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/Pl-pierwszy.ogg" }, { "audio": "LL-Q809 (pol)-Gower-pierwszy.wav", "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/9/90/LL-Q809_(pol)-Gower-pierwszy.wav/LL-Q809_(pol)-Gower-pierwszy.wav.mp3", "ogg_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/9/90/LL-Q809_(pol)-Gower-pierwszy.wav/LL-Q809_(pol)-Gower-pierwszy.wav.ogg", "wav_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/LL-Q809 (pol)-Gower-pierwszy.wav" } ], "translations": [ { "lang": "angielski", "lang_code": "en", "sense_index": "3.1", "word": "chief mate" }, { "lang": "angielski", "lang_code": "en", "sense_index": "3.1", "word": "chief officer" }, { "lang": "angielski", "lang_code": "en", "sense_index": "3.1", "word": "first mate" }, { "lang": "rosyjski", "lang_code": "ru", "sense_index": "3.1", "word": "первый" }, { "lang": "rosyjski", "lang_code": "ru", "sense_index": "3.1", "word": "помощник" }, { "lang": "rosyjski", "lang_code": "ru", "sense_index": "3.1", "word": "капитана" } ], "word": "pierwszy" } { "categories": [ { "kind": "other", "name": "Polski (indeks)", "orig": "polski (indeks)", "parents": [], "source": "w" } ], "etymology_texts": [ "stopień wyższy od st.pol. pierwy → pierwszy, początkowy, pierwotny, od prasł. *pьrvъ, od rdzenia praindoeur. *prH-uo-", "forma pierwy była w użyciu jeszcze w XVI wieku", "por. białor. першы, bułg. първи, chorw. prvi, czes. první, kasz. piérwi, ros. первый, scs. прьвъ, słc. prvý, słń. prvi i ukr. пе́рший", "por. alb. parë, litew. pirmas i łot. pirmais" ], "lang": "język polski", "lang_code": "pl", "pos": "noun", "pos_text": "rzeczownik", "proverbs": [ { "word": "do pierwszej krwi" }, { "word": "grać pierwsze skrzypce" }, { "word": "kto pierwszy, ten lepszy" }, { "word": "miłość od pierwszego wejrzenia" }, { "word": "na pierwszej" }, { "word": "na pierwszy rzut oka" }, { "word": "po pierwsze" }, { "word": "pierwsze koty za płoty" }, { "word": "pierwszy lepszy" }, { "word": "prawo pierwszej nocy" }, { "word": "w pierwszej kolejności" }, { "word": "na święty Antoni pierwsza się jagódka zapłoni" } ], "related": [ { "tags": [ "noun", "feminine" ], "word": "pierwsza" }, { "tags": [ "neuter" ], "word": "pierwsze" }, { "tags": [ "neuter" ], "word": "pierwszeństwo" }, { "tags": [ "masculine" ], "word": "pierwszak" }, { "tags": [ "feminine" ], "word": "pierwiastka" }, { "tags": [ "feminine" ], "word": "pierwotność" }, { "tags": [ "adjective" ], "word": "pierwotny" }, { "tags": [ "adverb" ], "word": "najpierw" }, { "word": "pierwej" }, { "word": "pierw" }, { "tags": [ "word-forming" ], "word": "pierwszo-" } ], "senses": [ { "glosses": [ "początkowy dzień miesiąca" ], "id": "pl-pierwszy-pl-noun-o76wdR7Q", "sense_index": "4.1" } ], "sounds": [ { "ipa": "ˈpʲjɛrfʃɨ" }, { "ipa": "pʹi ̯erfšy", "tags": [ "Slavic-alphabet" ] }, { "audio": "Pl-pierwszy.ogg", "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/7/79/Pl-pierwszy.ogg/Pl-pierwszy.ogg.mp3", "ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/Pl-pierwszy.ogg" }, { "audio": "LL-Q809 (pol)-Gower-pierwszy.wav", "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/9/90/LL-Q809_(pol)-Gower-pierwszy.wav/LL-Q809_(pol)-Gower-pierwszy.wav.mp3", "ogg_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/9/90/LL-Q809_(pol)-Gower-pierwszy.wav/LL-Q809_(pol)-Gower-pierwszy.wav.ogg", "wav_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/LL-Q809 (pol)-Gower-pierwszy.wav" } ], "tags": [ "inanimate", "masculine" ], "word": "pierwszy" } { "categories": [ { "kind": "other", "name": "Polski (indeks)", "orig": "polski (indeks)", "parents": [], "source": "w" } ], "etymology_texts": [ "stopień wyższy od st.pol. pierwy → pierwszy, początkowy, pierwotny, od prasł. *pьrvъ, od rdzenia praindoeur. *prH-uo-", "forma pierwy była w użyciu jeszcze w XVI wieku", "por. białor. першы, bułg. първи, chorw. prvi, czes. první, kasz. piérwi, ros. первый, scs. прьвъ, słc. prvý, słń. prvi i ukr. пе́рший", "por. alb. parë, litew. pirmas i łot. pirmais" ], "lang": "język polski", "lang_code": "pl", "pos": "noun", "pos_text": "rzeczownik", "proverbs": [ { "word": "do pierwszej krwi" }, { "word": "grać pierwsze skrzypce" }, { "word": "kto pierwszy, ten lepszy" }, { "word": "miłość od pierwszego wejrzenia" }, { "word": "na pierwszej" }, { "word": "na pierwszy rzut oka" }, { "word": "po pierwsze" }, { "word": "pierwsze koty za płoty" }, { "word": "pierwszy lepszy" }, { "word": "prawo pierwszej nocy" }, { "word": "w pierwszej kolejności" }, { "word": "na święty Antoni pierwsza się jagódka zapłoni" } ], "related": [ { "tags": [ "noun", "feminine" ], "word": "pierwsza" }, { "tags": [ "neuter" ], "word": "pierwsze" }, { "tags": [ "neuter" ], "word": "pierwszeństwo" }, { "tags": [ "masculine" ], "word": "pierwszak" }, { "tags": [ "feminine" ], "word": "pierwiastka" }, { "tags": [ "feminine" ], "word": "pierwotność" }, { "tags": [ "adjective" ], "word": "pierwotny" }, { "tags": [ "adverb" ], "word": "najpierw" }, { "word": "pierwej" }, { "word": "pierw" }, { "tags": [ "word-forming" ], "word": "pierwszo-" } ], "senses": [ { "glosses": [ "pierwsza: godzina pierwsza" ], "id": "pl-pierwszy-pl-noun-4S4zTfXi", "sense_index": "5.1" } ], "sounds": [ { "ipa": "ˈpʲjɛrfʃɨ" }, { "ipa": "pʹi ̯erfšy", "tags": [ "Slavic-alphabet" ] }, { "audio": "Pl-pierwszy.ogg", "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/7/79/Pl-pierwszy.ogg/Pl-pierwszy.ogg.mp3", "ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/Pl-pierwszy.ogg" }, { "audio": "LL-Q809 (pol)-Gower-pierwszy.wav", "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/9/90/LL-Q809_(pol)-Gower-pierwszy.wav/LL-Q809_(pol)-Gower-pierwszy.wav.mp3", "ogg_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/9/90/LL-Q809_(pol)-Gower-pierwszy.wav/LL-Q809_(pol)-Gower-pierwszy.wav.ogg", "wav_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/LL-Q809 (pol)-Gower-pierwszy.wav" } ], "tags": [ "feminine" ], "word": "pierwszy" }
{ "antonyms": [ { "sense_index": "1.1", "word": "ostatni" } ], "categories": [ "polski (indeks)" ], "etymology_texts": [ "stopień wyższy od st.pol. pierwy → pierwszy, początkowy, pierwotny, od prasł. *pьrvъ, od rdzenia praindoeur. *prH-uo-", "forma pierwy była w użyciu jeszcze w XVI wieku", "por. białor. першы, bułg. първи, chorw. prvi, czes. první, kasz. piérwi, ros. первый, scs. прьвъ, słc. prvý, słń. prvi i ukr. пе́рший", "por. alb. parë, litew. pirmas i łot. pirmais" ], "lang": "język polski", "lang_code": "pl", "notes": [ { "sense_index": "1.1", "text": "używany również przy liczebnikach większych od 20, zakończonych na 1 (z wyjątkiem zakończonych na 11), np. 221 → dwieście dwudziesty pierwszy" } ], "pos": "adj", "pos_text": "przymiotnik", "proverbs": [ { "word": "do pierwszej krwi" }, { "word": "grać pierwsze skrzypce" }, { "word": "kto pierwszy, ten lepszy" }, { "word": "miłość od pierwszego wejrzenia" }, { "word": "na pierwszej" }, { "word": "na pierwszy rzut oka" }, { "word": "po pierwsze" }, { "word": "pierwsze koty za płoty" }, { "word": "pierwszy lepszy" }, { "word": "prawo pierwszej nocy" }, { "word": "w pierwszej kolejności" }, { "word": "na święty Antoni pierwsza się jagódka zapłoni" } ], "raw_tags": [ "odliczebnikowy" ], "related": [ { "sense_index": "1.1", "word": "być pierwszym na liście" }, { "sense_index": "1.1", "word": "w kolejce" }, { "sense_index": "1.1", "word": "przybiec" }, { "sense_index": "1.1", "word": "skończyć" }, { "sense_index": "1.1", "word": "ustawić się w kolejce" }, { "sense_index": "1.1", "word": "wejść" }, { "sense_index": "1.1", "word": "wyjść jako pierwszy" }, { "sense_index": "1.1", "word": "po raz pierwszy" }, { "sense_index": "1.1", "word": "pierwsza pomoc" }, { "sense_index": "1.1", "word": "pierwsza wojna światowa" }, { "sense_index": "1.1", "word": "pierwszy dzień wiosny" }, { "tags": [ "noun", "feminine" ], "word": "pierwsza" }, { "tags": [ "neuter" ], "word": "pierwsze" }, { "tags": [ "neuter" ], "word": "pierwszeństwo" }, { "tags": [ "masculine" ], "word": "pierwszak" }, { "tags": [ "feminine" ], "word": "pierwiastka" }, { "tags": [ "feminine" ], "word": "pierwotność" }, { "tags": [ "adjective" ], "word": "pierwotny" }, { "tags": [ "adverb" ], "word": "najpierw" }, { "word": "pierwej" }, { "word": "pierw" }, { "tags": [ "word-forming" ], "word": "pierwszo-" } ], "senses": [ { "examples": [ { "text": "Nasz zawodnik przybiegł do mety jako pierwszy i zdobył złoty medal." }, { "text": "Zastanawialiśmy się kiedyś z Eweliną, jakiż to tajemniczy inwestor kupił działkę na narożniku, pod numerem pierwszym." }, { "text": "W zoo w Chorzowie Michalina po raz pierwszy w życiu widziała hipopotama." } ], "glosses": [ "od liczby 1" ], "sense_index": "1.1" } ], "sounds": [ { "ipa": "ˈpʲjɛrfʃɨ" }, { "ipa": "pʹi ̯erfšy", "tags": [ "Slavic-alphabet" ] }, { "audio": "Pl-pierwszy.ogg", "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/7/79/Pl-pierwszy.ogg/Pl-pierwszy.ogg.mp3", "ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/Pl-pierwszy.ogg" }, { "audio": "LL-Q809 (pol)-Gower-pierwszy.wav", "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/9/90/LL-Q809_(pol)-Gower-pierwszy.wav/LL-Q809_(pol)-Gower-pierwszy.wav.mp3", "ogg_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/9/90/LL-Q809_(pol)-Gower-pierwszy.wav/LL-Q809_(pol)-Gower-pierwszy.wav.ogg", "wav_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/LL-Q809 (pol)-Gower-pierwszy.wav" } ], "synonyms": [ { "sense_index": "1.1", "word": "1." } ], "translations": [ { "lang": "albański", "lang_code": "sq", "sense_index": "1.1", "word": "parë" }, { "lang": "amharski", "lang_code": "am", "roman": "ʾändäña", "sense_index": "1.1", "word": "አንደኛ" }, { "lang": "angielski", "lang_code": "en", "sense_index": "1.1", "word": "first" }, { "lang": "arabski", "lang_code": "ar", "roman": "'awwal", "sense_index": "1.1", "word": "أَوَّل" }, { "lang": "asamski", "lang_code": "as", "roman": "prôthôm", "sense_index": "1.1", "word": "প্ৰথম" }, { "lang": "asamski", "lang_code": "as", "roman": "pohila", "sense_index": "1.1", "word": "পহিলা" }, { "lang": "asturyjski", "lang_code": "ast", "sense_index": "1.1", "word": "primeru" }, { "lang": "azerski", "lang_code": "az", "sense_index": "1.1", "word": "birinci" }, { "lang": "azerski (południowy)", "lang_code": "azb", "roman": "birinci", "sense_index": "1.1", "word": "بیرینجی" }, { "lang": "baskijski", "lang_code": "eu", "sense_index": "1.1", "word": "lehen" }, { "lang": "baszkirski", "lang_code": "ba", "roman": "berense", "sense_index": "1.1", "word": "беренсе" }, { "lang": "bengalski", "lang_code": "bn", "roman": "prôthôm", "sense_index": "1.1", "word": "প্রথম" }, { "lang": "białoruski", "lang_code": "be", "sense_index": "1.1", "word": "пе́ршы" }, { "lang": "birmański", "lang_code": "my", "roman": "pa.hta.ma.", "sense_index": "1.1", "word": "ပထမ" }, { "lang": "bułgarski", "lang_code": "bg", "roman": "pǎrv", "sense_index": "1.1", "word": "пръв" }, { "lang": "bułgarski", "lang_code": "bg", "roman": "pǎ́rvi", "sense_index": "1.1", "word": "пъ́рви" }, { "lang": "buriacki", "lang_code": "bua", "roman": "nägädäȟi", "sense_index": "1.1", "word": "нэгэдэхи" }, { "lang": "chakaski", "lang_code": "kjh", "roman": "píríncí", "sense_index": "1.1", "word": "пірінӌі" }, { "lang": "chakaski", "lang_code": "kjh", "roman": "pastaġy", "sense_index": "1.1", "word": "пастағы" }, { "lang": "chiński standardowy", "lang_code": "zh", "roman": "dìyī", "sense_index": "1.1", "word": "第一" }, { "lang": "chorwacki", "lang_code": "hr", "sense_index": "1.1", "word": "pr̀vi" }, { "lang": "czagatajski", "lang_code": "chg", "roman": "birinči", "sense_index": "1.1", "word": "بیرینچی" }, { "lang": "czeczeński", "lang_code": "ce", "sense_index": "1.1", "word": "хьалхара" }, { "lang": "czeski", "lang_code": "cs", "sense_index": "1.1", "word": "první" }, { "lang": "czuwaski", "lang_code": "cv", "roman": "pĕrmĕš", "sense_index": "1.1", "word": "пӗрмӗш" }, { "lang": "czuwaski", "lang_code": "cv", "roman": "pĕrremĕš", "sense_index": "1.1", "word": "пӗрремӗш" }, { "lang": "dolnołużycki", "lang_code": "dsb", "sense_index": "1.1", "word": "prědny" }, { "lang": "dołgański", "lang_code": "dlg", "roman": "maŋnajgy", "sense_index": "1.1", "word": "маӈнайгы" }, { "lang": "duński", "lang_code": "da", "sense_index": "1.1", "word": "første" }, { "lang": "esperanto", "lang_code": "eo", "sense_index": "1.1", "word": "unua" }, { "lang": "ewenkijski", "lang_code": "evn", "roman": "umūkė̄gī", "sense_index": "1.1", "word": "умӯкэ̄гӣ" }, { "lang": "fiński", "lang_code": "fi", "sense_index": "1.1", "word": "ensimmäinen" }, { "lang": "francuski", "lang_code": "fr", "sense_index": "1.1", "word": "premier" }, { "lang": "francuski", "lang_code": "fr", "sense_index": "1.1", "word": "première" }, { "lang": "gagauski", "lang_code": "gag", "sense_index": "1.1", "word": "birinci" }, { "lang": "gocki", "lang_code": "got", "roman": "fruma", "sense_index": "1.1", "word": "𐍆𐍂𐌿𐌼𐌰" }, { "lang": "górnołużycki", "lang_code": "hsb", "sense_index": "1.1", "word": "prěni" }, { "lang": "gruziński", "lang_code": "ka", "roman": "ṗirveli", "sense_index": "1.1", "word": "პირველი" }, { "lang": "gudźarati", "lang_code": "gu", "roman": "pahelũ", "sense_index": "1.1", "word": "પહેલું" }, { "lang": "gyyz", "lang_code": "gez", "roman": "ḳädami", "sense_index": "1.1", "word": "ቀዳሚ" }, { "lang": "hindi", "lang_code": "hi", "roman": "pahlā", "sense_index": "1.1", "word": "पहला" }, { "lang": "hiszpański", "lang_code": "es", "sense_index": "1.1", "word": "primero" }, { "lang": "hiszpański", "lang_code": "es", "sense_index": "1.1", "word": "primer" }, { "lang": "ido", "lang_code": "io", "sense_index": "1.1", "word": "unesma" }, { "lang": "interlingua", "lang_code": "ia", "sense_index": "1.1", "word": "unesime" }, { "lang": "islandzki", "lang_code": "is", "sense_index": "1.1", "word": "fyrsti" }, { "lang": "jakucki", "lang_code": "sah", "roman": "biiris", "sense_index": "1.1", "word": "биирис" }, { "lang": "jakucki", "lang_code": "sah", "roman": "mañnaygı", "sense_index": "1.1", "word": "маҥнайгы" }, { "lang": "jakucki", "lang_code": "sah", "roman": "bastakı", "sense_index": "1.1", "word": "бастакы" }, { "lang": "jidysz", "lang_code": "yi", "sense_index": "1.1", "word": "ערשט" }, { "lang": "jugorusiński", "lang_code": "rsk", "sense_index": "1.1", "word": "перши" }, { "lang": "kabylski", "lang_code": "kab", "sense_index": "1.1", "word": "amezwaru" }, { "lang": "kałmucki", "lang_code": "xal", "sense_index": "1.1", "word": "негдгч" }, { "lang": "kannada", "lang_code": "kn", "sense_index": "1.1", "word": "ಒಂದನೆಯ" }, { "lang": "karaczajsko-bałkarski", "lang_code": "krc", "roman": "birinči", "sense_index": "1.1", "word": "биринчи" }, { "lang": "karpatorusiński", "lang_code": "rue", "sense_index": "1.1", "word": "пе́рвый" }, { "lang": "kaszubski", "lang_code": "csb", "sense_index": "1.1", "word": "pierszi" }, { "lang": "kataloński", "lang_code": "ca", "sense_index": "1.1", "word": "primer" }, { "lang": "kataloński", "lang_code": "ca", "sense_index": "1.1", "word": "primari" }, { "lang": "kazachski", "lang_code": "kk", "sense_index": "1.1", "word": "бірінші" }, { "lang": "keczua", "lang_code": "qu", "sense_index": "1.1", "word": "hukñiqi" }, { "lang": "khmerski", "lang_code": "km", "sense_index": "1.1", "word": "ទីមួយ" }, { "lang": "kirgiski", "lang_code": "ky", "sense_index": "1.1", "word": "биринчи" }, { "lang": "koreański", "lang_code": "ko", "sense_index": "1.1", "word": "첫째" }, { "lang": "krymskotatarski", "lang_code": "crh", "sense_index": "1.1", "word": "birinci" }, { "lang": "litewski", "lang_code": "lt", "sense_index": "1.1", "word": "pìrmas" }, { "lang": "luksemburski", "lang_code": "lb", "sense_index": "1.1", "word": "éischt" }, { "lang": "łaciński", "lang_code": "la", "sense_index": "1.1", "word": "prīmus" }, { "lang": "łotewski", "lang_code": "lv", "sense_index": "1.1", "word": "pirmais" }, { "lang": "macedoński", "lang_code": "mk", "roman": "prv", "sense_index": "1.1", "word": "прв" }, { "lang": "mandżurski", "lang_code": "mnc", "roman": "emuči", "sense_index": "1.1", "word": "ᡝᠮᡠᠴᡳ" }, { "lang": "maoryski", "lang_code": "mi", "sense_index": "1.1", "word": "tuatahi" }, { "lang": "marathi", "lang_code": "mr", "roman": "pahile", "sense_index": "1.1", "word": "पहिले" }, { "lang": "mongolski", "lang_code": "mn", "roman": "nägdügäär", "sense_index": "1.1", "word": "нэгдүгээр" }, { "lang": "mongolski klasyczny", "lang_code": "cmg", "roman": "nigedüger", "sense_index": "1.1", "word": "ᠨᠢᠭᠡᠳᠦᠭᠡᠷ" }, { "lang": "mongorski", "lang_code": "mjg", "sense_index": "1.1", "word": "nigedari" }, { "lang": "nanajski", "lang_code": "gld", "roman": "boŋgo", "sense_index": "1.1", "word": "боӈго" }, { "lang": "nauruański", "lang_code": "na", "sense_index": "1.1", "word": "adamonin" }, { "lang": "negidalski", "lang_code": "neg", "sense_index": "1.1", "word": "њоғӯ" }, { "lang": "nepalski", "lang_code": "ne", "roman": "pahilō", "sense_index": "1.1", "word": "पहिलो" }, { "lang": "niderlandzki", "lang_code": "nl", "sense_index": "1.1", "word": "eerste" }, { "lang": "niemiecki", "lang_code": "de", "sense_index": "1.1", "word": "erster" }, { "lang": "novial", "lang_code": "nov", "sense_index": "1.1", "word": "unesmi" }, { "lang": "nowogrecki", "lang_code": "el", "sense_index": "1.1", "word": "πρώτος" }, { "lang": "ormiański", "lang_code": "hy", "roman": "ar'adžin", "sense_index": "1.1", "word": "առաջին" }, { "lang": "oroczański", "lang_code": "oac", "roman": "omoni", "sense_index": "1.1", "word": "омони" }, { "lang": "osmański", "lang_code": "ota", "roman": "birinjī", "sense_index": "1.1", "word": "برنجی" }, { "lang": "pali", "lang_code": "pi", "sense_index": "1.1", "word": "paṭhama" }, { "lang": "pendżabski", "lang_code": "pa", "roman": "pahilā", "sense_index": "1.1", "word": "ਪਹਿਲਾ" }, { "lang": "połabski", "lang_code": "pox", "sense_index": "1.1", "word": "pară" }, { "lang": "połabski", "lang_code": "pox", "sense_index": "1.1", "word": "parĕ" }, { "lang": "południowoałtajski", "lang_code": "alt", "roman": "birinči", "sense_index": "1.1", "word": "биринчи" }, { "lang": "portugalski", "lang_code": "pt", "sense_index": "1.1", "word": "primeiro" }, { "lang": "północnoałtajski", "lang_code": "atv", "roman": "pirinči", "sense_index": "1.1", "word": "пиринчи" }, { "lang": "romániço", "lang_code": "roc", "sense_index": "1.1", "word": "unésima" }, { "lang": "rosyjski", "lang_code": "ru", "sense_index": "1.1", "word": "пе́рвый" }, { "lang": "rumuński", "lang_code": "ro", "sense_index": "1.1", "word": "primul" }, { "lang": "ruski", "lang_code": "zle-ort", "sense_index": "1.1", "word": "первый" }, { "lang": "samoański", "lang_code": "sm", "sense_index": "1.1", "word": "muamua" }, { "lang": "sanskryt", "lang_code": "sa", "roman": "prathama", "sense_index": "1.1", "word": "प्रथम" }, { "lang": "serbski", "lang_code": "sr", "sense_index": "1.1", "word": "пр̀ви" }, { "lang": "słowacki", "lang_code": "sk", "sense_index": "1.1", "word": "prvý" }, { "lang": "słoweński", "lang_code": "sl", "sense_index": "1.1", "word": "pŕvi" }, { "lang": "staro-cerkiewno-słowiański", "lang_code": "cu", "roman": "prĭvŭ", "sense_index": "1.1", "word": "прьвъ" }, { "lang": "staroczeski", "lang_code": "zlw-ocs", "sense_index": "1.1", "word": "prvý" }, { "lang": "starosłowacki", "lang_code": "zlw-osk", "sense_index": "1.1", "word": "prvý" }, { "lang": "starosłowacki", "lang_code": "zlw-osk", "sense_index": "1.1", "word": "prvší" }, { "lang": "syngaleski", "lang_code": "si", "roman": "paḷamu", "sense_index": "1.1", "word": "පළමු" }, { "lang": "szorski", "lang_code": "cjs", "roman": "pirinči", "sense_index": "1.1", "word": "пиринчи" }, { "lang": "szorski", "lang_code": "cjs", "roman": "pastaġy", "sense_index": "1.1", "word": "паштағы" }, { "lang": "szwedzki", "lang_code": "sv", "sense_index": "1.1", "word": "första" }, { "lang": "tatarski", "lang_code": "tt", "sense_index": "1.1", "word": "berençe" }, { "lang": "tatarski", "lang_code": "tt", "sense_index": "1.1", "word": "беренче" }, { "lang": "tetum", "lang_code": "tet", "sense_index": "1.1", "word": "dahuluk" }, { "lang": "tigrinia", "lang_code": "ti", "roman": "ḳädamay", "sense_index": "1.1", "word": "ቀዳማይ" }, { "lang": "turecki", "lang_code": "tr", "sense_index": "1.1", "word": "birinci" }, { "lang": "turkmeński", "lang_code": "tk", "sense_index": "1.1", "word": "birinji" }, { "lang": "tybetański", "lang_code": "bo", "roman": "dang po", "sense_index": "1.1", "word": "དང་པོ" }, { "lang": "udehejski", "lang_code": "ude", "roman": "omoyiti", "sense_index": "1.1", "word": "омойти" }, { "lang": "ujgurski", "lang_code": "ug", "sense_index": "1.1", "word": "بىرىنچى" }, { "lang": "ukraiński", "lang_code": "uk", "sense_index": "1.1", "word": "пе́рший" }, { "lang": "ulczyjski", "lang_code": "ulc", "roman": "umoj", "sense_index": "1.1", "word": "умой" }, { "lang": "ulczyjski", "lang_code": "ulc", "roman": "omoj", "sense_index": "1.1", "word": "омой" }, { "lang": "urdu", "lang_code": "ur", "roman": "pahlā", "sense_index": "1.1", "word": "پہلا" }, { "lang": "uzbecki", "lang_code": "uz", "sense_index": "1.1", "word": "birinchi" }, { "lang": "volapük", "lang_code": "vo", "sense_index": "1.1", "word": "balid" }, { "lang": "walijski", "lang_code": "cy", "sense_index": "1.1", "word": "cyntaf" }, { "lang": "wenedyk", "lang_code": "art-wen", "sense_index": "1.1", "word": "przymy" }, { "lang": "węgierski", "lang_code": "hu", "sense_index": "1.1", "word": "első" }, { "lang": "włoski", "lang_code": "it", "sense_index": "1.1", "word": "primo" }, { "lang": "żmudzki", "lang_code": "sgs", "sense_index": "1.1", "word": "pėrms" } ], "word": "pierwszy" } { "categories": [ "polski (indeks)" ], "etymology_texts": [ "stopień wyższy od st.pol. pierwy → pierwszy, początkowy, pierwotny, od prasł. *pьrvъ, od rdzenia praindoeur. *prH-uo-", "forma pierwy była w użyciu jeszcze w XVI wieku", "por. białor. першы, bułg. първи, chorw. prvi, czes. první, kasz. piérwi, ros. первый, scs. прьвъ, słc. prvý, słń. prvi i ukr. пе́рший", "por. alb. parë, litew. pirmas i łot. pirmais" ], "lang": "język polski", "lang_code": "pl", "pos": "adj", "pos_text": "przymiotnik", "proverbs": [ { "word": "do pierwszej krwi" }, { "word": "grać pierwsze skrzypce" }, { "word": "kto pierwszy, ten lepszy" }, { "word": "miłość od pierwszego wejrzenia" }, { "word": "na pierwszej" }, { "word": "na pierwszy rzut oka" }, { "word": "po pierwsze" }, { "word": "pierwsze koty za płoty" }, { "word": "pierwszy lepszy" }, { "word": "prawo pierwszej nocy" }, { "word": "w pierwszej kolejności" }, { "word": "na święty Antoni pierwsza się jagódka zapłoni" } ], "related": [ { "sense_index": "2.1", "word": "pierwszy między równymi" }, { "sense_index": "2.1", "word": "pierwszy oficer" }, { "sense_index": "2.1", "word": "pierwszy sekretarz" }, { "sense_index": "2.1", "word": "Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego" }, { "sense_index": "2.2", "word": "liczba pierwsza" }, { "sense_index": "2.2", "word": "dzielnik pierwszy" }, { "sense_index": "2.2", "word": "element pierwszy" }, { "tags": [ "noun", "feminine" ], "word": "pierwsza" }, { "tags": [ "neuter" ], "word": "pierwsze" }, { "tags": [ "neuter" ], "word": "pierwszeństwo" }, { "tags": [ "masculine" ], "word": "pierwszak" }, { "tags": [ "feminine" ], "word": "pierwiastka" }, { "tags": [ "feminine" ], "word": "pierwotność" }, { "tags": [ "adjective" ], "word": "pierwotny" }, { "tags": [ "adverb" ], "word": "najpierw" }, { "word": "pierwej" }, { "word": "pierw" }, { "tags": [ "word-forming" ], "word": "pierwszo-" } ], "senses": [ { "glosses": [ "najważniejszy" ], "sense_index": "2.1" }, { "glosses": [ "niemający nietrywialnych dzielników" ], "sense_index": "2.2", "topics": [ "mathematics" ] } ], "sounds": [ { "ipa": "ˈpʲjɛrfʃɨ" }, { "ipa": "pʹi ̯erfšy", "tags": [ "Slavic-alphabet" ] }, { "audio": "Pl-pierwszy.ogg", "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/7/79/Pl-pierwszy.ogg/Pl-pierwszy.ogg.mp3", "ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/Pl-pierwszy.ogg" }, { "audio": "LL-Q809 (pol)-Gower-pierwszy.wav", "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/9/90/LL-Q809_(pol)-Gower-pierwszy.wav/LL-Q809_(pol)-Gower-pierwszy.wav.mp3", "ogg_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/9/90/LL-Q809_(pol)-Gower-pierwszy.wav/LL-Q809_(pol)-Gower-pierwszy.wav.ogg", "wav_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/LL-Q809 (pol)-Gower-pierwszy.wav" } ], "translations": [ { "lang": "angielski", "lang_code": "en", "sense_index": "2.1", "word": "chief" }, { "lang": "angielski", "lang_code": "en", "sense_index": "2.1", "word": "first" }, { "lang": "angielski", "lang_code": "en", "sense_index": "2.2", "word": "prime" }, { "lang": "esperanto", "lang_code": "eo", "sense_index": "2.2", "word": "primo" }, { "lang": "niemiecki", "lang_code": "de", "sense_index": "2.2", "tags": [ "feminine" ], "word": "Primzahl" } ], "word": "pierwszy" } { "categories": [ "polski (indeks)" ], "etymology_texts": [ "stopień wyższy od st.pol. pierwy → pierwszy, początkowy, pierwotny, od prasł. *pьrvъ, od rdzenia praindoeur. *prH-uo-", "forma pierwy była w użyciu jeszcze w XVI wieku", "por. białor. першы, bułg. първи, chorw. prvi, czes. první, kasz. piérwi, ros. первый, scs. прьвъ, słc. prvý, słń. prvi i ukr. пе́рший", "por. alb. parë, litew. pirmas i łot. pirmais" ], "lang": "język polski", "lang_code": "pl", "pos": "noun", "pos_text": "rzeczownik", "proverbs": [ { "word": "do pierwszej krwi" }, { "word": "grać pierwsze skrzypce" }, { "word": "kto pierwszy, ten lepszy" }, { "word": "miłość od pierwszego wejrzenia" }, { "word": "na pierwszej" }, { "word": "na pierwszy rzut oka" }, { "word": "po pierwsze" }, { "word": "pierwsze koty za płoty" }, { "word": "pierwszy lepszy" }, { "word": "prawo pierwszej nocy" }, { "word": "w pierwszej kolejności" }, { "word": "na święty Antoni pierwsza się jagódka zapłoni" } ], "raw_tags": [ "męskoosobowy" ], "related": [ { "tags": [ "noun", "feminine" ], "word": "pierwsza" }, { "tags": [ "neuter" ], "word": "pierwsze" }, { "tags": [ "neuter" ], "word": "pierwszeństwo" }, { "tags": [ "masculine" ], "word": "pierwszak" }, { "tags": [ "feminine" ], "word": "pierwiastka" }, { "tags": [ "feminine" ], "word": "pierwotność" }, { "tags": [ "adjective" ], "word": "pierwotny" }, { "tags": [ "adverb" ], "word": "najpierw" }, { "word": "pierwej" }, { "word": "pierw" }, { "tags": [ "word-forming" ], "word": "pierwszo-" } ], "senses": [ { "examples": [ { "text": "Kapitan polecił, aby pierwszy przejął dowodzenie." } ], "glosses": [ "pierwszy oficer" ], "sense_index": "3.1", "tags": [ "colloquial" ], "topics": [ "sailing" ] } ], "sounds": [ { "ipa": "ˈpʲjɛrfʃɨ" }, { "ipa": "pʹi ̯erfšy", "tags": [ "Slavic-alphabet" ] }, { "audio": "Pl-pierwszy.ogg", "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/7/79/Pl-pierwszy.ogg/Pl-pierwszy.ogg.mp3", "ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/Pl-pierwszy.ogg" }, { "audio": "LL-Q809 (pol)-Gower-pierwszy.wav", "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/9/90/LL-Q809_(pol)-Gower-pierwszy.wav/LL-Q809_(pol)-Gower-pierwszy.wav.mp3", "ogg_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/9/90/LL-Q809_(pol)-Gower-pierwszy.wav/LL-Q809_(pol)-Gower-pierwszy.wav.ogg", "wav_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/LL-Q809 (pol)-Gower-pierwszy.wav" } ], "translations": [ { "lang": "angielski", "lang_code": "en", "sense_index": "3.1", "word": "chief mate" }, { "lang": "angielski", "lang_code": "en", "sense_index": "3.1", "word": "chief officer" }, { "lang": "angielski", "lang_code": "en", "sense_index": "3.1", "word": "first mate" }, { "lang": "rosyjski", "lang_code": "ru", "sense_index": "3.1", "word": "первый" }, { "lang": "rosyjski", "lang_code": "ru", "sense_index": "3.1", "word": "помощник" }, { "lang": "rosyjski", "lang_code": "ru", "sense_index": "3.1", "word": "капитана" } ], "word": "pierwszy" } { "categories": [ "polski (indeks)" ], "etymology_texts": [ "stopień wyższy od st.pol. pierwy → pierwszy, początkowy, pierwotny, od prasł. *pьrvъ, od rdzenia praindoeur. *prH-uo-", "forma pierwy była w użyciu jeszcze w XVI wieku", "por. białor. першы, bułg. първи, chorw. prvi, czes. první, kasz. piérwi, ros. первый, scs. прьвъ, słc. prvý, słń. prvi i ukr. пе́рший", "por. alb. parë, litew. pirmas i łot. pirmais" ], "lang": "język polski", "lang_code": "pl", "pos": "noun", "pos_text": "rzeczownik", "proverbs": [ { "word": "do pierwszej krwi" }, { "word": "grać pierwsze skrzypce" }, { "word": "kto pierwszy, ten lepszy" }, { "word": "miłość od pierwszego wejrzenia" }, { "word": "na pierwszej" }, { "word": "na pierwszy rzut oka" }, { "word": "po pierwsze" }, { "word": "pierwsze koty za płoty" }, { "word": "pierwszy lepszy" }, { "word": "prawo pierwszej nocy" }, { "word": "w pierwszej kolejności" }, { "word": "na święty Antoni pierwsza się jagódka zapłoni" } ], "related": [ { "tags": [ "noun", "feminine" ], "word": "pierwsza" }, { "tags": [ "neuter" ], "word": "pierwsze" }, { "tags": [ "neuter" ], "word": "pierwszeństwo" }, { "tags": [ "masculine" ], "word": "pierwszak" }, { "tags": [ "feminine" ], "word": "pierwiastka" }, { "tags": [ "feminine" ], "word": "pierwotność" }, { "tags": [ "adjective" ], "word": "pierwotny" }, { "tags": [ "adverb" ], "word": "najpierw" }, { "word": "pierwej" }, { "word": "pierw" }, { "tags": [ "word-forming" ], "word": "pierwszo-" } ], "senses": [ { "glosses": [ "początkowy dzień miesiąca" ], "sense_index": "4.1" } ], "sounds": [ { "ipa": "ˈpʲjɛrfʃɨ" }, { "ipa": "pʹi ̯erfšy", "tags": [ "Slavic-alphabet" ] }, { "audio": "Pl-pierwszy.ogg", "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/7/79/Pl-pierwszy.ogg/Pl-pierwszy.ogg.mp3", "ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/Pl-pierwszy.ogg" }, { "audio": "LL-Q809 (pol)-Gower-pierwszy.wav", "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/9/90/LL-Q809_(pol)-Gower-pierwszy.wav/LL-Q809_(pol)-Gower-pierwszy.wav.mp3", "ogg_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/9/90/LL-Q809_(pol)-Gower-pierwszy.wav/LL-Q809_(pol)-Gower-pierwszy.wav.ogg", "wav_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/LL-Q809 (pol)-Gower-pierwszy.wav" } ], "tags": [ "inanimate", "masculine" ], "word": "pierwszy" } { "categories": [ "polski (indeks)" ], "etymology_texts": [ "stopień wyższy od st.pol. pierwy → pierwszy, początkowy, pierwotny, od prasł. *pьrvъ, od rdzenia praindoeur. *prH-uo-", "forma pierwy była w użyciu jeszcze w XVI wieku", "por. białor. першы, bułg. първи, chorw. prvi, czes. první, kasz. piérwi, ros. первый, scs. прьвъ, słc. prvý, słń. prvi i ukr. пе́рший", "por. alb. parë, litew. pirmas i łot. pirmais" ], "lang": "język polski", "lang_code": "pl", "pos": "noun", "pos_text": "rzeczownik", "proverbs": [ { "word": "do pierwszej krwi" }, { "word": "grać pierwsze skrzypce" }, { "word": "kto pierwszy, ten lepszy" }, { "word": "miłość od pierwszego wejrzenia" }, { "word": "na pierwszej" }, { "word": "na pierwszy rzut oka" }, { "word": "po pierwsze" }, { "word": "pierwsze koty za płoty" }, { "word": "pierwszy lepszy" }, { "word": "prawo pierwszej nocy" }, { "word": "w pierwszej kolejności" }, { "word": "na święty Antoni pierwsza się jagódka zapłoni" } ], "related": [ { "tags": [ "noun", "feminine" ], "word": "pierwsza" }, { "tags": [ "neuter" ], "word": "pierwsze" }, { "tags": [ "neuter" ], "word": "pierwszeństwo" }, { "tags": [ "masculine" ], "word": "pierwszak" }, { "tags": [ "feminine" ], "word": "pierwiastka" }, { "tags": [ "feminine" ], "word": "pierwotność" }, { "tags": [ "adjective" ], "word": "pierwotny" }, { "tags": [ "adverb" ], "word": "najpierw" }, { "word": "pierwej" }, { "word": "pierw" }, { "tags": [ "word-forming" ], "word": "pierwszo-" } ], "senses": [ { "glosses": [ "pierwsza: godzina pierwsza" ], "sense_index": "5.1" } ], "sounds": [ { "ipa": "ˈpʲjɛrfʃɨ" }, { "ipa": "pʹi ̯erfšy", "tags": [ "Slavic-alphabet" ] }, { "audio": "Pl-pierwszy.ogg", "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/7/79/Pl-pierwszy.ogg/Pl-pierwszy.ogg.mp3", "ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/Pl-pierwszy.ogg" }, { "audio": "LL-Q809 (pol)-Gower-pierwszy.wav", "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/9/90/LL-Q809_(pol)-Gower-pierwszy.wav/LL-Q809_(pol)-Gower-pierwszy.wav.mp3", "ogg_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/9/90/LL-Q809_(pol)-Gower-pierwszy.wav/LL-Q809_(pol)-Gower-pierwszy.wav.ogg", "wav_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/LL-Q809 (pol)-Gower-pierwszy.wav" } ], "tags": [ "feminine" ], "word": "pierwszy" }
Download raw JSONL data for pierwszy meaning in All languages combined (26.5kB)
This page is a part of the kaikki.org machine-readable All languages combined dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2024-12-21 from the plwiktionary dump dated 2024-12-20 using wiktextract (d8cb2f3 and 4e554ae). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.
If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.