See abbreviatio in All languages combined, or Wiktionary
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Anagramm sortiert (Latein)",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Latein",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Rückläufige Wörterliste (Latein)",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Substantiv (Latein)",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Substantiv 3. Deklination (Latein)",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Siehe auch",
"orig": "siehe auch",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Übersetzungen (Latein)",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"coordinate_terms": [
{
"sense_index": "2",
"word": "imminutio"
}
],
"etymology_text": "Ableitung zu dem Verb abbreviare ^(→ la) mit dem Suffix -tio ^(→ la)",
"forms": [
{
"form": "abbreviātiō",
"tags": [
"nominative",
"singular"
]
},
{
"form": "abbreviātiōnēs",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "abbreviātiōnis",
"tags": [
"genitive",
"singular"
]
},
{
"form": "abbreviātiōnum",
"tags": [
"genitive",
"plural"
]
},
{
"form": "abbreviātiōnī",
"tags": [
"dative",
"singular"
]
},
{
"form": "abbreviātiōnibus",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "abbreviātiōnem",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "abbreviātiōnēs",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "abbreviātiō",
"raw_tags": [
"Vokativ"
],
"tags": [
"singular"
]
},
{
"form": "abbreviātiōnēs",
"raw_tags": [
"Vokativ"
],
"tags": [
"plural"
]
},
{
"form": "abbreviātiōne",
"tags": [
"ablative",
"singular"
]
},
{
"form": "abbreviātiōnibus",
"tags": [
"ablative",
"plural"
]
}
],
"hyphenation": "ab·bre·vi·a·tio",
"lang": "Latein",
"lang_code": "la",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Mittellatein",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Spätlatein",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"examples": [
{
"ref": "Jacques Paul Migne (Herausgeber): Sanctorum Damasi Papae et Paciani necnon Luciferi Episcopie Calaritani Opera Omnia juxta memoratissimas Merendae, Gallandi, et fratrum Coleti editione: recensita et emendata.. Felicis Papae II, Faustini et Marcellini, Theodosii Magni, Pacati, Variorum, Filocali, Sylvii, S. Virgilii Tridenti, Julii Hilariani, S. Siricii Papae, universae quae exstant opuscula. In: Patrologiae cursus completus. Sive bibliotheca universalis, integra, uniformis, commoda, oeconomica, omnium ss. patrum, doctorum scriptorumque ecclesasticorum qui ab aevo apostolico ad Innocentii III tempora florueunt; recusio chronologica […]. Series prima. Band 13, Paris 1845 (Documenta Catholica Omnia) , Spalte 76.",
"text": "„Universas quas de Patre et Filio scripseras quaestiones, prout Dei gratia praestitit, arbitror absolutas: si tamen hoc apud te verum est, tua religiosa prudentia iudicabit: quamvis fateas et coarctatione temporis, et rei festinatione, et ipso arido angusti mei sermonis eloquio, summas earum me potius tetigisse quam plenitudinem prosecutum; quia non ut librum, sicut praedixi, scirbere, coeperam, sed ut quasi cuiusdam abbreviationis de fide quaedam taxatio signaretur;“ (Faustin. trin. 7, 1)"
},
{
"ref": ", Seite 53.",
"text": "„Volentem me parvo subvectum navigio oram tranquilli litoris stringere et minutos de priscorum, ut quidam ait, stagnis pisciculos legere, in altum, frater Castali, laxari vela compellis relictoque opusculo, quod intra manus habeo, id est, de adbreviatione chronicorum, suades, ut nostris verbis duodecem Senatoris volumina de origine actusque Getarum ab olim et usque nunc per generationes regesque descendentem in uno et hoc parvo libello choartem:“ (Iord. Get. praef. 1)"
},
{
"ref": "Jacques Paul Migne (Herausgeber): Sancti Ambrosii Mediolanensis Episcopi Opera Omnia. Tomi secundi et ultimi pars posterior. In: Patrologiae cursus completus. Sive bibliotheca universalis, integra, uniformis, commoda, oeconomica, omnium ss. patrum, doctorum scriptorumque ecclesasticorum qui ab aevo apostolico ad Innocentii III tempora florueunt; recusio chronologica […]. Series prima. Band 17, Paris 1845 (Documenta Catholica Omnia) , Spalte 47.",
"text": "„Asserit enim sic Christum promissum, ut praedicato eo cessaret Lex: non tota, quia abbreviatio facta Legis est, quae compendio daret salutem;“ (Ambrosiast. Rom. praef.)"
},
{
"ref": "Jacques Paul Migne (Herausgeber): Sancti Isodori Hispalensis Episcopi Opera Omnia. Tomus quintus. In: Patrologiae cursus completus. Sive bibliotheca universalis, integra, uniformis, commoda, oeconomica, omnium ss. patrum, doctorum scriptorumque ecclesasticorum qui ab aevo apostolico ad Innocentii III tempora florueunt; recusio chronologica […]. Series secunda. Band 83, Paris 1850 (Documenta Catholica Omnia) , Spalte 587.",
"text": "„Sed haec abbreviatio, aut illud intelligitur, quod Dominus dicit: Omnem legem et prophetas in duobus praeceptis dilectionis Dei et proximi pendere : aut propter ipsam Orationem dominicam, vel symboli brevitatem, in quibus (ut praedictum est) omnem Scripturarum coarctari (cernimus) latitudinem.“ (Isid. sent. 1, 21, 2)"
},
{
"ref": "Georgius Haloinus, De restauratione linguae latinae, Liber 2, 16, 6.",
"text": "„tum primum Graece scribent et Graecos characteres et syllabarum abbreviationes citius capient.“"
}
],
"glosses": [
"Vorgang, etwas Geschriebenes zu verkürzen, oder dessen Ergebnis: Abkürzung, Verkürzung, Zusammenfassung, Kurzdarstellung"
],
"id": "de-abbreviatio-la-noun-deDTBpWG",
"sense_index": "1",
"tags": [
"Late Latin",
"Medieval Latin"
],
"topics": [
"linguistics"
]
},
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Spätlatein",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"examples": [
{
"ref": "Robert Weber, Roger Gryson (Herausgeber): Biblia Sacra Vulgata. 5. Auflage. Deutsche Bibelgesellschaft, Stuttgart 2007 , Isa Kapitel 10, Vers 23 VUL",
"text": "„consummationem enim et adbreviationem Dominus Deus exercituum faciet in medio omnis terrae“ (Vulg. Is. 10, 23)",
"translation": "„Denn fest beschlossene Vernichtung vollstreckt der Herr, der GOTT der Heerscharen, inmitten der ganzen Erde.“"
},
{
"ref": "Robert Weber, Roger Gryson (Herausgeber): Biblia Sacra Vulgata. 5. Auflage. Deutsche Bibelgesellschaft, Stuttgart 2007 , Isa Kapitel 28, Vers 22 VUL",
"text": "„et nunc nolite inludere ne forte constringantur vincula vestra consummationem enim et adbreviationem audivi a Domino Deo exercituum super universam terram“ (Vulg. Is. 28, 22)",
"translation": "„Darum spottet nicht weiter, sonst werden eure Fesseln noch stärker. Denn das Ende für die ganze Erde ist beschlossen. Gehört habe ich es vom Herrn, dem GOTT der Heerscharen.“"
},
{
"ref": "Jacques Paul Migne (Herausgeber): Sancti Isodori Hispalensis Episcopi Opera Omnia. Tomus quintus. In: Patrologiae cursus completus. Sive bibliotheca universalis, integra, uniformis, commoda, oeconomica, omnium ss. patrum, doctorum scriptorumque ecclesasticorum qui ab aevo apostolico ad Innocentii III tempora florueunt; recusio chronologica […]. Series secunda. Band 83, Paris 1850 (Documenta Catholica Omnia) , Spalte 498.",
"text": "„Quae consummatio et abbreviatio praecessura quae potest esse, nisi iudicii futuri?“ (Isid. fid. cath. 1, 61, 9)"
}
],
"glosses": [
"Verringerung, Verminderung"
],
"id": "de-abbreviatio-la-noun-fxCVWUQj",
"sense_index": "2",
"tags": [
"Late Latin"
]
},
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Mittellatein",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"glosses": [
"teilweise Begleichung einer Schuld, Verrechnung"
],
"id": "de-abbreviatio-la-noun-39umK4e6",
"raw_tags": [
"Handel"
],
"sense_index": "3",
"tags": [
"Medieval Latin"
]
}
],
"tags": [
"feminine"
],
"translations": [
{
"lang": "Deutsch",
"lang_code": "de",
"sense": "Vorgang, etwas Geschriebenes zu verkürzen",
"sense_index": "1",
"tags": [
"feminine"
],
"word": "Abkürzung"
},
{
"lang": "Deutsch",
"lang_code": "de",
"sense": "Vorgang, etwas Geschriebenes zu verkürzen",
"sense_index": "1",
"tags": [
"feminine"
],
"word": "Verkürzung"
},
{
"lang": "Deutsch",
"lang_code": "de",
"sense": "Vorgang, etwas Geschriebenes zu verkürzen",
"sense_index": "1",
"tags": [
"feminine"
],
"word": "Zusammenfassung"
},
{
"lang": "Deutsch",
"lang_code": "de",
"sense": "Vorgang, etwas Geschriebenes zu verkürzen",
"sense_index": "1",
"tags": [
"feminine"
],
"word": "Kurzdarstellung"
},
{
"lang": "Deutsch",
"lang_code": "de",
"sense": "spätlateinisch: Verringerung, Verminderung",
"sense_index": "2",
"tags": [
"feminine"
],
"word": "Verringerung"
},
{
"lang": "Deutsch",
"lang_code": "de",
"sense": "spätlateinisch: Verringerung, Verminderung",
"sense_index": "2",
"tags": [
"feminine"
],
"word": "Verminderung"
},
{
"lang": "Deutsch",
"lang_code": "de",
"sense": "mittellateinisch, Handel: teilweise Begleichung einer Schuld, Verrechnung",
"sense_index": "3",
"word": "Begleichung"
},
{
"lang": "Deutsch",
"lang_code": "de",
"sense": "mittellateinisch, Handel: teilweise Begleichung einer Schuld, Verrechnung",
"sense_index": "3",
"tags": [
"feminine"
],
"word": "Schuld"
},
{
"lang": "Deutsch",
"lang_code": "de",
"sense": "mittellateinisch, Handel: teilweise Begleichung einer Schuld, Verrechnung",
"sense_index": "3",
"tags": [
"feminine"
],
"word": "Verrechnung"
}
],
"word": "abbreviatio"
}
{
"categories": [
"Anagramm sortiert (Latein)",
"Latein",
"Rückläufige Wörterliste (Latein)",
"Substantiv (Latein)",
"Substantiv 3. Deklination (Latein)",
"siehe auch",
"Übersetzungen (Latein)"
],
"coordinate_terms": [
{
"sense_index": "2",
"word": "imminutio"
}
],
"etymology_text": "Ableitung zu dem Verb abbreviare ^(→ la) mit dem Suffix -tio ^(→ la)",
"forms": [
{
"form": "abbreviātiō",
"tags": [
"nominative",
"singular"
]
},
{
"form": "abbreviātiōnēs",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "abbreviātiōnis",
"tags": [
"genitive",
"singular"
]
},
{
"form": "abbreviātiōnum",
"tags": [
"genitive",
"plural"
]
},
{
"form": "abbreviātiōnī",
"tags": [
"dative",
"singular"
]
},
{
"form": "abbreviātiōnibus",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "abbreviātiōnem",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "abbreviātiōnēs",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "abbreviātiō",
"raw_tags": [
"Vokativ"
],
"tags": [
"singular"
]
},
{
"form": "abbreviātiōnēs",
"raw_tags": [
"Vokativ"
],
"tags": [
"plural"
]
},
{
"form": "abbreviātiōne",
"tags": [
"ablative",
"singular"
]
},
{
"form": "abbreviātiōnibus",
"tags": [
"ablative",
"plural"
]
}
],
"hyphenation": "ab·bre·vi·a·tio",
"lang": "Latein",
"lang_code": "la",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"categories": [
"Mittellatein",
"Spätlatein"
],
"examples": [
{
"ref": "Jacques Paul Migne (Herausgeber): Sanctorum Damasi Papae et Paciani necnon Luciferi Episcopie Calaritani Opera Omnia juxta memoratissimas Merendae, Gallandi, et fratrum Coleti editione: recensita et emendata.. Felicis Papae II, Faustini et Marcellini, Theodosii Magni, Pacati, Variorum, Filocali, Sylvii, S. Virgilii Tridenti, Julii Hilariani, S. Siricii Papae, universae quae exstant opuscula. In: Patrologiae cursus completus. Sive bibliotheca universalis, integra, uniformis, commoda, oeconomica, omnium ss. patrum, doctorum scriptorumque ecclesasticorum qui ab aevo apostolico ad Innocentii III tempora florueunt; recusio chronologica […]. Series prima. Band 13, Paris 1845 (Documenta Catholica Omnia) , Spalte 76.",
"text": "„Universas quas de Patre et Filio scripseras quaestiones, prout Dei gratia praestitit, arbitror absolutas: si tamen hoc apud te verum est, tua religiosa prudentia iudicabit: quamvis fateas et coarctatione temporis, et rei festinatione, et ipso arido angusti mei sermonis eloquio, summas earum me potius tetigisse quam plenitudinem prosecutum; quia non ut librum, sicut praedixi, scirbere, coeperam, sed ut quasi cuiusdam abbreviationis de fide quaedam taxatio signaretur;“ (Faustin. trin. 7, 1)"
},
{
"ref": ", Seite 53.",
"text": "„Volentem me parvo subvectum navigio oram tranquilli litoris stringere et minutos de priscorum, ut quidam ait, stagnis pisciculos legere, in altum, frater Castali, laxari vela compellis relictoque opusculo, quod intra manus habeo, id est, de adbreviatione chronicorum, suades, ut nostris verbis duodecem Senatoris volumina de origine actusque Getarum ab olim et usque nunc per generationes regesque descendentem in uno et hoc parvo libello choartem:“ (Iord. Get. praef. 1)"
},
{
"ref": "Jacques Paul Migne (Herausgeber): Sancti Ambrosii Mediolanensis Episcopi Opera Omnia. Tomi secundi et ultimi pars posterior. In: Patrologiae cursus completus. Sive bibliotheca universalis, integra, uniformis, commoda, oeconomica, omnium ss. patrum, doctorum scriptorumque ecclesasticorum qui ab aevo apostolico ad Innocentii III tempora florueunt; recusio chronologica […]. Series prima. Band 17, Paris 1845 (Documenta Catholica Omnia) , Spalte 47.",
"text": "„Asserit enim sic Christum promissum, ut praedicato eo cessaret Lex: non tota, quia abbreviatio facta Legis est, quae compendio daret salutem;“ (Ambrosiast. Rom. praef.)"
},
{
"ref": "Jacques Paul Migne (Herausgeber): Sancti Isodori Hispalensis Episcopi Opera Omnia. Tomus quintus. In: Patrologiae cursus completus. Sive bibliotheca universalis, integra, uniformis, commoda, oeconomica, omnium ss. patrum, doctorum scriptorumque ecclesasticorum qui ab aevo apostolico ad Innocentii III tempora florueunt; recusio chronologica […]. Series secunda. Band 83, Paris 1850 (Documenta Catholica Omnia) , Spalte 587.",
"text": "„Sed haec abbreviatio, aut illud intelligitur, quod Dominus dicit: Omnem legem et prophetas in duobus praeceptis dilectionis Dei et proximi pendere : aut propter ipsam Orationem dominicam, vel symboli brevitatem, in quibus (ut praedictum est) omnem Scripturarum coarctari (cernimus) latitudinem.“ (Isid. sent. 1, 21, 2)"
},
{
"ref": "Georgius Haloinus, De restauratione linguae latinae, Liber 2, 16, 6.",
"text": "„tum primum Graece scribent et Graecos characteres et syllabarum abbreviationes citius capient.“"
}
],
"glosses": [
"Vorgang, etwas Geschriebenes zu verkürzen, oder dessen Ergebnis: Abkürzung, Verkürzung, Zusammenfassung, Kurzdarstellung"
],
"sense_index": "1",
"tags": [
"Late Latin",
"Medieval Latin"
],
"topics": [
"linguistics"
]
},
{
"categories": [
"Spätlatein"
],
"examples": [
{
"ref": "Robert Weber, Roger Gryson (Herausgeber): Biblia Sacra Vulgata. 5. Auflage. Deutsche Bibelgesellschaft, Stuttgart 2007 , Isa Kapitel 10, Vers 23 VUL",
"text": "„consummationem enim et adbreviationem Dominus Deus exercituum faciet in medio omnis terrae“ (Vulg. Is. 10, 23)",
"translation": "„Denn fest beschlossene Vernichtung vollstreckt der Herr, der GOTT der Heerscharen, inmitten der ganzen Erde.“"
},
{
"ref": "Robert Weber, Roger Gryson (Herausgeber): Biblia Sacra Vulgata. 5. Auflage. Deutsche Bibelgesellschaft, Stuttgart 2007 , Isa Kapitel 28, Vers 22 VUL",
"text": "„et nunc nolite inludere ne forte constringantur vincula vestra consummationem enim et adbreviationem audivi a Domino Deo exercituum super universam terram“ (Vulg. Is. 28, 22)",
"translation": "„Darum spottet nicht weiter, sonst werden eure Fesseln noch stärker. Denn das Ende für die ganze Erde ist beschlossen. Gehört habe ich es vom Herrn, dem GOTT der Heerscharen.“"
},
{
"ref": "Jacques Paul Migne (Herausgeber): Sancti Isodori Hispalensis Episcopi Opera Omnia. Tomus quintus. In: Patrologiae cursus completus. Sive bibliotheca universalis, integra, uniformis, commoda, oeconomica, omnium ss. patrum, doctorum scriptorumque ecclesasticorum qui ab aevo apostolico ad Innocentii III tempora florueunt; recusio chronologica […]. Series secunda. Band 83, Paris 1850 (Documenta Catholica Omnia) , Spalte 498.",
"text": "„Quae consummatio et abbreviatio praecessura quae potest esse, nisi iudicii futuri?“ (Isid. fid. cath. 1, 61, 9)"
}
],
"glosses": [
"Verringerung, Verminderung"
],
"sense_index": "2",
"tags": [
"Late Latin"
]
},
{
"categories": [
"Mittellatein"
],
"glosses": [
"teilweise Begleichung einer Schuld, Verrechnung"
],
"raw_tags": [
"Handel"
],
"sense_index": "3",
"tags": [
"Medieval Latin"
]
}
],
"tags": [
"feminine"
],
"translations": [
{
"lang": "Deutsch",
"lang_code": "de",
"sense": "Vorgang, etwas Geschriebenes zu verkürzen",
"sense_index": "1",
"tags": [
"feminine"
],
"word": "Abkürzung"
},
{
"lang": "Deutsch",
"lang_code": "de",
"sense": "Vorgang, etwas Geschriebenes zu verkürzen",
"sense_index": "1",
"tags": [
"feminine"
],
"word": "Verkürzung"
},
{
"lang": "Deutsch",
"lang_code": "de",
"sense": "Vorgang, etwas Geschriebenes zu verkürzen",
"sense_index": "1",
"tags": [
"feminine"
],
"word": "Zusammenfassung"
},
{
"lang": "Deutsch",
"lang_code": "de",
"sense": "Vorgang, etwas Geschriebenes zu verkürzen",
"sense_index": "1",
"tags": [
"feminine"
],
"word": "Kurzdarstellung"
},
{
"lang": "Deutsch",
"lang_code": "de",
"sense": "spätlateinisch: Verringerung, Verminderung",
"sense_index": "2",
"tags": [
"feminine"
],
"word": "Verringerung"
},
{
"lang": "Deutsch",
"lang_code": "de",
"sense": "spätlateinisch: Verringerung, Verminderung",
"sense_index": "2",
"tags": [
"feminine"
],
"word": "Verminderung"
},
{
"lang": "Deutsch",
"lang_code": "de",
"sense": "mittellateinisch, Handel: teilweise Begleichung einer Schuld, Verrechnung",
"sense_index": "3",
"word": "Begleichung"
},
{
"lang": "Deutsch",
"lang_code": "de",
"sense": "mittellateinisch, Handel: teilweise Begleichung einer Schuld, Verrechnung",
"sense_index": "3",
"tags": [
"feminine"
],
"word": "Schuld"
},
{
"lang": "Deutsch",
"lang_code": "de",
"sense": "mittellateinisch, Handel: teilweise Begleichung einer Schuld, Verrechnung",
"sense_index": "3",
"tags": [
"feminine"
],
"word": "Verrechnung"
}
],
"word": "abbreviatio"
}
Download raw JSONL data for abbreviatio meaning in Latein (8.1kB)
This page is a part of the kaikki.org machine-readable Latein dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2024-12-21 from the dewiktionary dump dated 2024-12-20 using wiktextract (d8cb2f3 and 4e554ae). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.
If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.