"ғәмәл" meaning in Башкирский

See ғәмәл in All languages combined, or Wiktionary

Noun

IPA: ʁæ.ˈmæl
Etymology: От арабск. عمل "действие, поступок, операция". Forms: ғәмәл [nominative, singular], ғәмәлдәр [nominative, plural], ғәмәлдең [singular], ғәмәлдәрҙең [plural], ғәмәлгә [dative, singular], ғәмәлдәргә [dative, plural], ғәмәлде [accusative, singular], ғәмәлдәрҙе [accusative, plural], ғәмәлдә [singular], ғәмәлдәрҙә [plural], ғәмәлдән [singular], ғәмәлдәрҙән [plural]
  1. реальность, действительность
    Sense id: ru-ғәмәл-ba-noun-lfWqOY9~
  2. действие, поступок, акт
    Sense id: ru-ғәмәл-ba-noun-5WLoZMtu
  3. практика; употребление, применение
    Sense id: ru-ғәмәл-ba-noun-11Vhtw-x
  4. юр. юридическое действие, сила
    Sense id: ru-ғәмәл-ba-noun-XsTqUQk7 Topics: legal
  5. матем., комп. операция, действие
    Sense id: ru-ғәмәл-ba-noun-lXa9jlTP Topics: computing, mathematics
The following are not (yet) sense-disambiguated
Synonyms: булмыш, бойом, ысынбарлыҡ, ҡылыҡ, эш
{
  "categories": [
    {
      "kind": "other",
      "name": "Башкирские существительные",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Башкирский язык",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Слова арабского происхождения/ba",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Слова из 5 букв/ba",
      "parents": [],
      "source": "w"
    }
  ],
  "etymology_text": "От арабск. عمل \"действие, поступок, операция\".",
  "forms": [
    {
      "form": "ғәмәл",
      "tags": [
        "nominative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ғәмәлдәр",
      "tags": [
        "nominative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ғәмәлдең",
      "raw_tags": [
        "Прит."
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ғәмәлдәрҙең",
      "raw_tags": [
        "Прит."
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ғәмәлгә",
      "tags": [
        "dative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ғәмәлдәргә",
      "tags": [
        "dative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ғәмәлде",
      "tags": [
        "accusative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ғәмәлдәрҙе",
      "tags": [
        "accusative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ғәмәлдә",
      "raw_tags": [
        "местно-временной падеж"
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ғәмәлдәрҙә",
      "raw_tags": [
        "местно-временной падеж"
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ғәмәлдән",
      "raw_tags": [
        "Исх."
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ғәмәлдәрҙән",
      "raw_tags": [
        "Исх."
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    }
  ],
  "lang": "Башкирский",
  "lang_code": "ba",
  "pos": "noun",
  "senses": [
    {
      "examples": [
        {
          "text": "Бала саҡтан мин гел ниндәйҙер ғәҙәттән тыш, бығаса ғәмәлдә булмаған нәмәләрҙе булдырырға ынтылдым.",
          "translation": "Я с детства стремился осуществить какие-то необычные вещи, доселе не существующие в действительности."
        },
        {
          "text": "Күктәге кеүек, ерҙә лә Һинең ихтыярың ғәмәлгә ашһын.",
          "translation": "Да исполнится (=свершится в реальности) воля Твоя и на земле, как на небе.(Мф. 6,96:10)"
        }
      ],
      "glosses": [
        "реальность, действительность"
      ],
      "id": "ru-ғәмәл-ba-noun-lfWqOY9~"
    },
    {
      "examples": [
        {
          "text": "Ниәт — ярты ғәмәл.",
          "translation": "Намерение — половина действия."
        },
        {
          "text": "Хажға барыу – изге ғәмәл.",
          "translation": "Поездка в хадж – это священное деяние."
        }
      ],
      "glosses": [
        "действие, поступок, акт"
      ],
      "id": "ru-ғәмәл-ba-noun-5WLoZMtu"
    },
    {
      "glosses": [
        "практика; употребление, применение"
      ],
      "id": "ru-ғәмәл-ba-noun-11Vhtw-x"
    },
    {
      "examples": [
        {
          "text": "Был осраҡта закон киләһе айҙың 1-се һанынан ғәмәлгә инә.",
          "translation": "В этом случае закон вступает в силу с 1-го числа следующего месяца."
        },
        {
          "text": "Элекке өлгөләге паспорттар үҙҙәренең ваҡыты сыҡҡансы ғәмәлдә ҡала.",
          "translation": "Паспорты старого образца остаются действительными до истечения своего срока (действия)."
        }
      ],
      "glosses": [
        "юридическое действие, сила"
      ],
      "id": "ru-ғәмәл-ba-noun-XsTqUQk7",
      "raw_glosses": [
        "юр. юридическое действие, сила"
      ],
      "topics": [
        "legal"
      ]
    },
    {
      "examples": [
        {
          "text": "Дәрәжәгә күтәреү ғәмәле",
          "translation": "Операция возведения в степень."
        },
        {
          "text": "Сафҡа индерелгән суперкомпьютерҙың иҫәпләү тиҙлеге 20 терафлопс (секундына иҫәпләү ғәмәлен) тәшкил итә.",
          "translation": "Вычислительная мощность введённого в действие суперкомпьютера составляет 20 терафлопс (вычислительных операций в секунду)."
        }
      ],
      "glosses": [
        "операция, действие"
      ],
      "id": "ru-ғәмәл-ba-noun-lXa9jlTP",
      "raw_glosses": [
        "матем., комп. операция, действие"
      ],
      "topics": [
        "computing",
        "mathematics"
      ]
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "ipa": "ʁæ.ˈmæl"
    }
  ],
  "synonyms": [
    {
      "sense_index": 1,
      "word": "булмыш"
    },
    {
      "sense_index": 1,
      "word": "бойом"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "частичн."
      ],
      "sense_index": 1,
      "word": "ысынбарлыҡ"
    },
    {
      "sense_index": 2,
      "word": "ҡылыҡ"
    },
    {
      "sense_index": 2,
      "word": "эш"
    }
  ],
  "word": "ғәмәл"
}
{
  "categories": [
    "Башкирские существительные",
    "Башкирский язык",
    "Слова арабского происхождения/ba",
    "Слова из 5 букв/ba"
  ],
  "etymology_text": "От арабск. عمل \"действие, поступок, операция\".",
  "forms": [
    {
      "form": "ғәмәл",
      "tags": [
        "nominative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ғәмәлдәр",
      "tags": [
        "nominative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ғәмәлдең",
      "raw_tags": [
        "Прит."
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ғәмәлдәрҙең",
      "raw_tags": [
        "Прит."
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ғәмәлгә",
      "tags": [
        "dative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ғәмәлдәргә",
      "tags": [
        "dative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ғәмәлде",
      "tags": [
        "accusative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ғәмәлдәрҙе",
      "tags": [
        "accusative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ғәмәлдә",
      "raw_tags": [
        "местно-временной падеж"
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ғәмәлдәрҙә",
      "raw_tags": [
        "местно-временной падеж"
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ғәмәлдән",
      "raw_tags": [
        "Исх."
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ғәмәлдәрҙән",
      "raw_tags": [
        "Исх."
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    }
  ],
  "lang": "Башкирский",
  "lang_code": "ba",
  "pos": "noun",
  "senses": [
    {
      "examples": [
        {
          "text": "Бала саҡтан мин гел ниндәйҙер ғәҙәттән тыш, бығаса ғәмәлдә булмаған нәмәләрҙе булдырырға ынтылдым.",
          "translation": "Я с детства стремился осуществить какие-то необычные вещи, доселе не существующие в действительности."
        },
        {
          "text": "Күктәге кеүек, ерҙә лә Һинең ихтыярың ғәмәлгә ашһын.",
          "translation": "Да исполнится (=свершится в реальности) воля Твоя и на земле, как на небе.(Мф. 6,96:10)"
        }
      ],
      "glosses": [
        "реальность, действительность"
      ]
    },
    {
      "examples": [
        {
          "text": "Ниәт — ярты ғәмәл.",
          "translation": "Намерение — половина действия."
        },
        {
          "text": "Хажға барыу – изге ғәмәл.",
          "translation": "Поездка в хадж – это священное деяние."
        }
      ],
      "glosses": [
        "действие, поступок, акт"
      ]
    },
    {
      "glosses": [
        "практика; употребление, применение"
      ]
    },
    {
      "examples": [
        {
          "text": "Был осраҡта закон киләһе айҙың 1-се һанынан ғәмәлгә инә.",
          "translation": "В этом случае закон вступает в силу с 1-го числа следующего месяца."
        },
        {
          "text": "Элекке өлгөләге паспорттар үҙҙәренең ваҡыты сыҡҡансы ғәмәлдә ҡала.",
          "translation": "Паспорты старого образца остаются действительными до истечения своего срока (действия)."
        }
      ],
      "glosses": [
        "юридическое действие, сила"
      ],
      "raw_glosses": [
        "юр. юридическое действие, сила"
      ],
      "topics": [
        "legal"
      ]
    },
    {
      "examples": [
        {
          "text": "Дәрәжәгә күтәреү ғәмәле",
          "translation": "Операция возведения в степень."
        },
        {
          "text": "Сафҡа индерелгән суперкомпьютерҙың иҫәпләү тиҙлеге 20 терафлопс (секундына иҫәпләү ғәмәлен) тәшкил итә.",
          "translation": "Вычислительная мощность введённого в действие суперкомпьютера составляет 20 терафлопс (вычислительных операций в секунду)."
        }
      ],
      "glosses": [
        "операция, действие"
      ],
      "raw_glosses": [
        "матем., комп. операция, действие"
      ],
      "topics": [
        "computing",
        "mathematics"
      ]
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "ipa": "ʁæ.ˈmæl"
    }
  ],
  "synonyms": [
    {
      "sense_index": 1,
      "word": "булмыш"
    },
    {
      "sense_index": 1,
      "word": "бойом"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "частичн."
      ],
      "sense_index": 1,
      "word": "ысынбарлыҡ"
    },
    {
      "sense_index": 2,
      "word": "ҡылыҡ"
    },
    {
      "sense_index": 2,
      "word": "эш"
    }
  ],
  "word": "ғәмәл"
}

Download raw JSONL data for ғәмәл meaning in Башкирский (4.3kB)


This page is a part of the kaikki.org machine-readable Башкирский dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2024-12-21 from the ruwiktionary dump dated 2024-12-20 using wiktextract (d8cb2f3 and 4e554ae). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.

If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.