See утёс on Wiktionary
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Мужской род/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Неодушевлённые/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Природные географические объекты/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русские лексемы",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русские слова, тип морфемного строения R",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русские существительные",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русские существительные, склонение 1a",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русский язык",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Слова из 4 букв/ru",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"etymology_text": "Происходит от глагола утесать (см. теса́ть) — «стесать», то есть первонач. «гладкая (стесанная) скала». Использованы данные словаря М. Фасмера. См. Список литературы.",
"forms": [
{
"form": "утёс",
"tags": [
"nominative",
"singular"
]
},
{
"form": "утёсы",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "утёса",
"tags": [
"genitive",
"singular"
]
},
{
"form": "утёсов",
"tags": [
"genitive",
"plural"
]
},
{
"form": "утёсу",
"tags": [
"dative",
"singular"
]
},
{
"form": "утёсам",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "утёс",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "утёсы",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "утёсом",
"tags": [
"instrumental",
"singular"
]
},
{
"form": "утёсами",
"tags": [
"instrumental",
"plural"
]
},
{
"form": "утёсе",
"tags": [
"prepositional",
"singular"
]
},
{
"form": "утёсах",
"tags": [
"prepositional",
"plural"
]
}
],
"lang": "Русский",
"lang_code": "ru",
"pos": "noun",
"related": [
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"существительные"
],
"word": "утёсистость"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"прилагательные"
],
"word": "утесанный"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"прилагательные"
],
"word": "утёсистый"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"глаголы"
],
"word": "утесать"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"глаголы"
],
"word": "утесаться"
}
],
"senses": [
{
"examples": [
{
"author": "Г. И. Невельской",
"date": "1878",
"ref": "Г. И. Невельской, «Подвиги русских морских офицеров на крайнем Востоке России», 1878 г. [НКРЯ]",
"source": "НКРЯ",
"text": "Вдоль левого берега реки на расстоянии от одной до двух вёрст тянутся возвышенности, которые местами подходят утёсами к самой реке.",
"title": "Подвиги русских морских офицеров на крайнем Востоке России"
},
{
"author": "Лермонтов",
"date": "1841",
"ref": "М. Ю. Лермонтов, «Утёс», 1841 г. [Викитека]",
"source": "source",
"text": "Ночевала тучка золотая // На груди утёса-великана",
"title": "Утёс"
},
{
"author": "Бестужев-Марлинский",
"date": "1831",
"ref": "А. А. Бестужев-Марлинский, «Письма из Дагестана», 1831 г. [НКРЯ]",
"source": "НКРЯ",
"text": "Чернея, вставали, хмурились передо мною утёсы обоих берегов.",
"title": "Письма из Дагестана"
}
],
"glosses": [
"отвесная скала"
],
"id": "ru-утёс-ru-noun-OV8Q-tsB"
},
{
"glosses": [
"то, что остро возвышается над уровнем, поверхностью чего-нибудь"
],
"id": "ru-утёс-ru-noun-psPLzb8O",
"raw_glosses": [
"перен., разг. то, что остро возвышается над уровнем, поверхностью чего-нибудь"
],
"tags": [
"colloquial",
"figuratively"
]
}
],
"sounds": [
{
"audio": "Ru-утёс.ogg",
"ipa": "ʊˈtʲɵs",
"mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/7/77/Ru-утёс.ogg/Ru-утёс.ogg.mp3",
"ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/Ru-утёс.ogg",
"tags": [
"singular"
]
},
{
"ipa": "ʊˈtʲɵsɨ",
"tags": [
"plural"
]
}
],
"tags": [
"declension-2",
"inanimate",
"masculine"
],
"translations": [
{
"lang": "Английский",
"lang_code": "en",
"word": "cliff"
},
{
"lang": "Английский",
"lang_code": "en",
"word": "crag"
},
{
"lang": "Арабский",
"lang_code": "ar",
"word": "ةرخص"
},
{
"lang": "Венгерский",
"lang_code": "hu",
"word": "kőszirt"
},
{
"lang": "Венгерский",
"lang_code": "hu",
"word": "kőtömb"
},
{
"lang": "Венгерский",
"lang_code": "hu",
"word": "szikla"
},
{
"lang": "Венгерский",
"lang_code": "hu",
"word": "szirt"
},
{
"lang": "Венгерский",
"lang_code": "hu",
"word": "szirtfal"
},
{
"lang": "Иврит",
"lang_code": "he",
"word": "מצוק"
},
{
"lang": "Иврит",
"lang_code": "he",
"word": "צוק"
},
{
"lang": "Иврит",
"lang_code": "he",
"word": "כף"
},
{
"lang": "Иврит",
"lang_code": "he",
"word": "בלוף"
},
{
"lang": "Иврит",
"lang_code": "he",
"word": "שן סלע"
},
{
"lang": "Иврит",
"lang_code": "he",
"word": "סלע"
},
{
"lang": "Иврит",
"lang_code": "he",
"word": "עליז"
},
{
"lang": "Иврит",
"lang_code": "he",
"word": "אבן"
},
{
"lang": "Испанский",
"lang_code": "es",
"word": "roca"
},
{
"lang": "Итальянский",
"lang_code": "it",
"word": "roccia"
},
{
"lang": "Крымскотатарский",
"lang_code": "crh",
"word": "qaya"
},
{
"lang": "Лезгинский",
"lang_code": "lez",
"word": "раг"
},
{
"lang": "Лезгинский",
"lang_code": "lez",
"word": "чарх"
},
{
"lang": "Монгольский",
"lang_code": "mn",
"word": "хад"
},
{
"lang": "Монгольский",
"lang_code": "mn",
"word": "цохио"
},
{
"lang": "Немецкий",
"lang_code": "de",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "Fuelsen"
},
{
"lang": "Немецкий",
"lang_code": "de",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "Fels"
},
{
"lang": "Немецкий",
"lang_code": "de",
"word": "Klippe"
},
{
"lang": "Нидерландский",
"lang_code": "nl",
"word": "klip"
},
{
"lang": "Нидерландский",
"lang_code": "nl",
"word": "rots"
},
{
"lang": "Польский",
"lang_code": "pl",
"word": "stroma skała"
},
{
"lang": "Суахили",
"lang_code": "sw",
"roman": "ma-",
"word": "genge"
},
{
"lang": "Суахили",
"lang_code": "sw",
"roman": "ma-",
"word": "jabali"
},
{
"lang": "Турецкий",
"lang_code": "tr",
"word": "kaya"
},
{
"lang": "Украинский",
"lang_code": "uk",
"word": "бескид"
},
{
"lang": "Украинский",
"lang_code": "uk",
"word": "стрімчак"
},
{
"lang": "Французский",
"lang_code": "fr",
"word": "falaise"
},
{
"lang": "Французский",
"lang_code": "fr",
"word": "roc"
},
{
"lang": "Французский",
"lang_code": "fr",
"word": "rocher"
},
{
"lang": "Чешский",
"lang_code": "cs",
"word": "útes"
},
{
"lang": "Шведский",
"lang_code": "sv",
"word": "hammare"
},
{
"lang": "Шведский",
"lang_code": "sv",
"word": "klippa"
},
{
"lang": "Шведский",
"lang_code": "sv",
"word": "stalp"
},
{
"lang": "Эстонский",
"lang_code": "et",
"word": "kalju"
},
{
"lang": "Эстонский",
"lang_code": "et",
"word": "kaljurahn"
},
{
"lang": "Эстонский",
"lang_code": "et",
"word": "kaljurüngas"
},
{
"lang": "Эстонский",
"lang_code": "et",
"word": "rünk"
}
],
"word": "утёс"
}
{
"categories": [
"Мужской род/ru",
"Неодушевлённые/ru",
"Природные географические объекты/ru",
"Русские лексемы",
"Русские слова, тип морфемного строения R",
"Русские существительные",
"Русские существительные, склонение 1a",
"Русский язык",
"Слова из 4 букв/ru"
],
"etymology_text": "Происходит от глагола утесать (см. теса́ть) — «стесать», то есть первонач. «гладкая (стесанная) скала». Использованы данные словаря М. Фасмера. См. Список литературы.",
"forms": [
{
"form": "утёс",
"tags": [
"nominative",
"singular"
]
},
{
"form": "утёсы",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "утёса",
"tags": [
"genitive",
"singular"
]
},
{
"form": "утёсов",
"tags": [
"genitive",
"plural"
]
},
{
"form": "утёсу",
"tags": [
"dative",
"singular"
]
},
{
"form": "утёсам",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "утёс",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "утёсы",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "утёсом",
"tags": [
"instrumental",
"singular"
]
},
{
"form": "утёсами",
"tags": [
"instrumental",
"plural"
]
},
{
"form": "утёсе",
"tags": [
"prepositional",
"singular"
]
},
{
"form": "утёсах",
"tags": [
"prepositional",
"plural"
]
}
],
"lang": "Русский",
"lang_code": "ru",
"pos": "noun",
"related": [
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"существительные"
],
"word": "утёсистость"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"прилагательные"
],
"word": "утесанный"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"прилагательные"
],
"word": "утёсистый"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"глаголы"
],
"word": "утесать"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"глаголы"
],
"word": "утесаться"
}
],
"senses": [
{
"examples": [
{
"author": "Г. И. Невельской",
"date": "1878",
"ref": "Г. И. Невельской, «Подвиги русских морских офицеров на крайнем Востоке России», 1878 г. [НКРЯ]",
"source": "НКРЯ",
"text": "Вдоль левого берега реки на расстоянии от одной до двух вёрст тянутся возвышенности, которые местами подходят утёсами к самой реке.",
"title": "Подвиги русских морских офицеров на крайнем Востоке России"
},
{
"author": "Лермонтов",
"date": "1841",
"ref": "М. Ю. Лермонтов, «Утёс», 1841 г. [Викитека]",
"source": "source",
"text": "Ночевала тучка золотая // На груди утёса-великана",
"title": "Утёс"
},
{
"author": "Бестужев-Марлинский",
"date": "1831",
"ref": "А. А. Бестужев-Марлинский, «Письма из Дагестана», 1831 г. [НКРЯ]",
"source": "НКРЯ",
"text": "Чернея, вставали, хмурились передо мною утёсы обоих берегов.",
"title": "Письма из Дагестана"
}
],
"glosses": [
"отвесная скала"
]
},
{
"glosses": [
"то, что остро возвышается над уровнем, поверхностью чего-нибудь"
],
"raw_glosses": [
"перен., разг. то, что остро возвышается над уровнем, поверхностью чего-нибудь"
],
"tags": [
"colloquial",
"figuratively"
]
}
],
"sounds": [
{
"audio": "Ru-утёс.ogg",
"ipa": "ʊˈtʲɵs",
"mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/7/77/Ru-утёс.ogg/Ru-утёс.ogg.mp3",
"ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/Ru-утёс.ogg",
"tags": [
"singular"
]
},
{
"ipa": "ʊˈtʲɵsɨ",
"tags": [
"plural"
]
}
],
"tags": [
"declension-2",
"inanimate",
"masculine"
],
"translations": [
{
"lang": "Английский",
"lang_code": "en",
"word": "cliff"
},
{
"lang": "Английский",
"lang_code": "en",
"word": "crag"
},
{
"lang": "Арабский",
"lang_code": "ar",
"word": "ةرخص"
},
{
"lang": "Венгерский",
"lang_code": "hu",
"word": "kőszirt"
},
{
"lang": "Венгерский",
"lang_code": "hu",
"word": "kőtömb"
},
{
"lang": "Венгерский",
"lang_code": "hu",
"word": "szikla"
},
{
"lang": "Венгерский",
"lang_code": "hu",
"word": "szirt"
},
{
"lang": "Венгерский",
"lang_code": "hu",
"word": "szirtfal"
},
{
"lang": "Иврит",
"lang_code": "he",
"word": "מצוק"
},
{
"lang": "Иврит",
"lang_code": "he",
"word": "צוק"
},
{
"lang": "Иврит",
"lang_code": "he",
"word": "כף"
},
{
"lang": "Иврит",
"lang_code": "he",
"word": "בלוף"
},
{
"lang": "Иврит",
"lang_code": "he",
"word": "שן סלע"
},
{
"lang": "Иврит",
"lang_code": "he",
"word": "סלע"
},
{
"lang": "Иврит",
"lang_code": "he",
"word": "עליז"
},
{
"lang": "Иврит",
"lang_code": "he",
"word": "אבן"
},
{
"lang": "Испанский",
"lang_code": "es",
"word": "roca"
},
{
"lang": "Итальянский",
"lang_code": "it",
"word": "roccia"
},
{
"lang": "Крымскотатарский",
"lang_code": "crh",
"word": "qaya"
},
{
"lang": "Лезгинский",
"lang_code": "lez",
"word": "раг"
},
{
"lang": "Лезгинский",
"lang_code": "lez",
"word": "чарх"
},
{
"lang": "Монгольский",
"lang_code": "mn",
"word": "хад"
},
{
"lang": "Монгольский",
"lang_code": "mn",
"word": "цохио"
},
{
"lang": "Немецкий",
"lang_code": "de",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "Fuelsen"
},
{
"lang": "Немецкий",
"lang_code": "de",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "Fels"
},
{
"lang": "Немецкий",
"lang_code": "de",
"word": "Klippe"
},
{
"lang": "Нидерландский",
"lang_code": "nl",
"word": "klip"
},
{
"lang": "Нидерландский",
"lang_code": "nl",
"word": "rots"
},
{
"lang": "Польский",
"lang_code": "pl",
"word": "stroma skała"
},
{
"lang": "Суахили",
"lang_code": "sw",
"roman": "ma-",
"word": "genge"
},
{
"lang": "Суахили",
"lang_code": "sw",
"roman": "ma-",
"word": "jabali"
},
{
"lang": "Турецкий",
"lang_code": "tr",
"word": "kaya"
},
{
"lang": "Украинский",
"lang_code": "uk",
"word": "бескид"
},
{
"lang": "Украинский",
"lang_code": "uk",
"word": "стрімчак"
},
{
"lang": "Французский",
"lang_code": "fr",
"word": "falaise"
},
{
"lang": "Французский",
"lang_code": "fr",
"word": "roc"
},
{
"lang": "Французский",
"lang_code": "fr",
"word": "rocher"
},
{
"lang": "Чешский",
"lang_code": "cs",
"word": "útes"
},
{
"lang": "Шведский",
"lang_code": "sv",
"word": "hammare"
},
{
"lang": "Шведский",
"lang_code": "sv",
"word": "klippa"
},
{
"lang": "Шведский",
"lang_code": "sv",
"word": "stalp"
},
{
"lang": "Эстонский",
"lang_code": "et",
"word": "kalju"
},
{
"lang": "Эстонский",
"lang_code": "et",
"word": "kaljurahn"
},
{
"lang": "Эстонский",
"lang_code": "et",
"word": "kaljurüngas"
},
{
"lang": "Эстонский",
"lang_code": "et",
"word": "rünk"
}
],
"word": "утёс"
}
Download raw JSONL data for утёс meaning in All languages combined (7.2kB)
This page is a part of the kaikki.org machine-readable All languages combined dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2024-12-21 from the ruwiktionary dump dated 2024-12-20 using wiktextract (d8cb2f3 and 4e554ae). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.
If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.