See түр on Wiktionary
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Башкирские существительные",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Башкирский язык",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Дом/ba",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Помещения/ba",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Слова из 3 букв/ba",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"etymology_text": "Общетюркское; др.-тюрк. *tör «место против входа, почётное место».",
"forms": [
{
"form": "түр",
"tags": [
"nominative",
"singular"
]
},
{
"form": "түрҙәр",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "түрҙең",
"raw_tags": [
"Прит."
],
"tags": [
"singular"
]
},
{
"form": "түрҙәрҙең",
"raw_tags": [
"Прит."
],
"tags": [
"plural"
]
},
{
"form": "түргә",
"tags": [
"dative",
"singular"
]
},
{
"form": "түрҙәргә",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "түрҙе",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "түрҙәрҙе",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "түрҙә",
"raw_tags": [
"местно-временной падеж"
],
"tags": [
"singular"
]
},
{
"form": "түрҙәрҙә",
"raw_tags": [
"местно-временной падеж"
],
"tags": [
"plural"
]
},
{
"form": "түрҙән",
"raw_tags": [
"Исх."
],
"tags": [
"singular"
]
},
{
"form": "түрҙәрҙән",
"raw_tags": [
"Исх."
],
"tags": [
"plural"
]
}
],
"hypernyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "урын"
}
],
"lang": "Башкирский",
"lang_code": "ba",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"examples": [
{
"collection": "Башҡортостан",
"date": "07-11-2011",
"ref": "«Нурлыйыһан инәй», 07-11-2011 гг. // «Башҡортостан»",
"text": "Өй түрендәге диванда телевизор ҡарап ултырған инәй беҙҙе күргәс, урынынан тормаҡсы итте, уға үҙебеҙ яҡынланыҡ.",
"title": "Нурлыйыһан инәй",
"translation": "Бабушка, смотревшая телевизор сидя на диване в дальнем углу дома, попыталась встать, увидев нас, (но) мы сами подошли к ней."
}
],
"glosses": [
"передний, дальний от входа угол в доме"
],
"id": "ru-түр-ba-noun-R9sIPsaT"
},
{
"glosses": [
"почётное место в доме (для самых уважаемых гостей)"
],
"id": "ru-түр-ba-noun-~orTcCGJ",
"raw_glosses": [
"этногр. почётное место в доме (для самых уважаемых гостей)"
]
}
],
"sounds": [
{
"ipa": "tʏr"
}
],
"word": "түр"
}
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Вид/kk",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Внешность/kk",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Грамматика/kk",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Казахские существительные",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Казахские существительные, склонение 3b",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Казахский язык",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Нужна этимология",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Слова из 3 букв/kk",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Формы/kk",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"etymology_text": "Происходит от ??",
"forms": [
{
"form": "түр",
"tags": [
"nominative",
"singular"
]
},
{
"form": "түрлер",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "түрдің",
"tags": [
"genitive",
"singular"
]
},
{
"form": "түрлердің",
"tags": [
"genitive",
"plural"
]
},
{
"form": "түрге",
"tags": [
"dative",
"singular"
]
},
{
"form": "түрлерге",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "түрді",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "түрлерді",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "түрде",
"tags": [
"locative",
"singular"
]
},
{
"form": "түрлерде",
"tags": [
"locative",
"plural"
]
},
{
"form": "түрден",
"raw_tags": [
"Исх."
],
"tags": [
"singular"
]
},
{
"form": "түрлерден",
"raw_tags": [
"Исх."
],
"tags": [
"plural"
]
},
{
"form": "түрмен",
"tags": [
"instrumental",
"singular"
]
},
{
"form": "түрлермен",
"tags": [
"instrumental",
"plural"
]
}
],
"lang": "Казахский",
"lang_code": "kk",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"glosses": [
"вид, форма"
],
"id": "ru-түр-kk-noun-gwF4VDvy"
},
{
"glosses": [
"вид, внешний вид, внешность, облик"
],
"id": "ru-түр-kk-noun-oO4gXiwY"
},
{
"glosses": [
"образ; характер"
],
"id": "ru-түр-kk-noun-v1cYld3z"
},
{
"glosses": [
"вид"
],
"id": "ru-түр-kk-noun-xEn92Unv",
"raw_glosses": [
"лингв. вид"
],
"topics": [
"linguistics"
]
},
{
"glosses": [
"суть разговора"
],
"id": "ru-түр-kk-noun-95b7wABz"
},
{
"glosses": [
"видовой"
],
"id": "ru-түр-kk-noun-Z3SpUcwW",
"raw_glosses": [
"адъектив. видовой"
],
"tags": [
"adjective"
]
}
],
"word": "түр"
}
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Викисловарь:Статьи с межъязыковой омонимией/3",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Дом/tt",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Помещения/tt",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Слова из 3 букв/tt",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Татарские существительные",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Татарский язык",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"derived": [
{
"word": "түр бакча"
},
{
"word": "түр башы"
},
{
"word": "күңел түрендә"
},
{
"word": "күңел түреннән"
}
],
"etymology_text": "Общетюркское; др.-тюрк. *tör «место против входа, почётное место»..",
"forms": [
{
"form": "tür",
"tags": [
"romanization"
]
},
{
"form": "түр",
"tags": [
"nominative",
"singular"
]
},
{
"form": "түрләр",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "түрнең",
"raw_tags": [
"Прит."
],
"tags": [
"singular"
]
},
{
"form": "түрләрнең",
"raw_tags": [
"Прит."
],
"tags": [
"plural"
]
},
{
"form": "түргә",
"tags": [
"dative",
"singular"
]
},
{
"form": "түрләргә",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "түрне",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "түрләрне",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "түрдә",
"tags": [
"locative",
"singular"
]
},
{
"form": "түрләрдә",
"tags": [
"locative",
"plural"
]
},
{
"form": "түрдән",
"raw_tags": [
"Исх."
],
"tags": [
"singular"
]
},
{
"form": "түрләрдән",
"raw_tags": [
"Исх."
],
"tags": [
"plural"
]
}
],
"lang": "Татарский",
"lang_code": "tt",
"pos": "noun",
"related": [
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"прилагательные"
],
"word": "түрге"
}
],
"senses": [
{
"examples": [
{
"text": "Нәүрүз, түргә уз!",
"translation": "Навруз, проходи во главу стола!"
}
],
"glosses": [
"передний угол, почётное место (напр., напротив входа в комнату, юрту)"
],
"id": "ru-түр-tt-noun-mEMnRqoP"
},
{
"examples": [
{
"text": "Өенең түрендә кечкенә дүртпочмаклы өстәл бар.",
"translation": "Вгостиной его дома стоит маленький четырёхугольный стол."
}
],
"glosses": [
"гостиная"
],
"id": "ru-түр-tt-noun-b0j7MfjU"
},
{
"examples": [
{
"text": "Зур ишегалдының түрендә ике катлы шыксыз соры биналар тезелгән.",
"translation": "На противоположной стороне большого двора построены невзрачные серые двухэтажные здания."
}
],
"glosses": [
"дальний край, дальняя сторона (участка, двора)"
],
"id": "ru-түр-tt-noun-M51Bo2Mi"
},
{
"examples": [
{
"text": "Туган ягым – күңел түремдә.",
"translation": "Родной край — в моём сердце."
}
],
"glosses": [
"тайники (души, памяти)"
],
"id": "ru-түр-tt-noun-X~JeTzxh",
"raw_glosses": [
"перен. тайники (души, памяти)"
],
"tags": [
"figuratively"
]
}
],
"word": "түр"
}
{
"categories": [
"Башкирские существительные",
"Башкирский язык",
"Дом/ba",
"Помещения/ba",
"Слова из 3 букв/ba"
],
"etymology_text": "Общетюркское; др.-тюрк. *tör «место против входа, почётное место».",
"forms": [
{
"form": "түр",
"tags": [
"nominative",
"singular"
]
},
{
"form": "түрҙәр",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "түрҙең",
"raw_tags": [
"Прит."
],
"tags": [
"singular"
]
},
{
"form": "түрҙәрҙең",
"raw_tags": [
"Прит."
],
"tags": [
"plural"
]
},
{
"form": "түргә",
"tags": [
"dative",
"singular"
]
},
{
"form": "түрҙәргә",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "түрҙе",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "түрҙәрҙе",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "түрҙә",
"raw_tags": [
"местно-временной падеж"
],
"tags": [
"singular"
]
},
{
"form": "түрҙәрҙә",
"raw_tags": [
"местно-временной падеж"
],
"tags": [
"plural"
]
},
{
"form": "түрҙән",
"raw_tags": [
"Исх."
],
"tags": [
"singular"
]
},
{
"form": "түрҙәрҙән",
"raw_tags": [
"Исх."
],
"tags": [
"plural"
]
}
],
"hypernyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "урын"
}
],
"lang": "Башкирский",
"lang_code": "ba",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"examples": [
{
"collection": "Башҡортостан",
"date": "07-11-2011",
"ref": "«Нурлыйыһан инәй», 07-11-2011 гг. // «Башҡортостан»",
"text": "Өй түрендәге диванда телевизор ҡарап ултырған инәй беҙҙе күргәс, урынынан тормаҡсы итте, уға үҙебеҙ яҡынланыҡ.",
"title": "Нурлыйыһан инәй",
"translation": "Бабушка, смотревшая телевизор сидя на диване в дальнем углу дома, попыталась встать, увидев нас, (но) мы сами подошли к ней."
}
],
"glosses": [
"передний, дальний от входа угол в доме"
]
},
{
"glosses": [
"почётное место в доме (для самых уважаемых гостей)"
],
"raw_glosses": [
"этногр. почётное место в доме (для самых уважаемых гостей)"
]
}
],
"sounds": [
{
"ipa": "tʏr"
}
],
"word": "түр"
}
{
"categories": [
"Вид/kk",
"Внешность/kk",
"Грамматика/kk",
"Казахские существительные",
"Казахские существительные, склонение 3b",
"Казахский язык",
"Нужна этимология",
"Слова из 3 букв/kk",
"Формы/kk"
],
"etymology_text": "Происходит от ??",
"forms": [
{
"form": "түр",
"tags": [
"nominative",
"singular"
]
},
{
"form": "түрлер",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "түрдің",
"tags": [
"genitive",
"singular"
]
},
{
"form": "түрлердің",
"tags": [
"genitive",
"plural"
]
},
{
"form": "түрге",
"tags": [
"dative",
"singular"
]
},
{
"form": "түрлерге",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "түрді",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "түрлерді",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "түрде",
"tags": [
"locative",
"singular"
]
},
{
"form": "түрлерде",
"tags": [
"locative",
"plural"
]
},
{
"form": "түрден",
"raw_tags": [
"Исх."
],
"tags": [
"singular"
]
},
{
"form": "түрлерден",
"raw_tags": [
"Исх."
],
"tags": [
"plural"
]
},
{
"form": "түрмен",
"tags": [
"instrumental",
"singular"
]
},
{
"form": "түрлермен",
"tags": [
"instrumental",
"plural"
]
}
],
"lang": "Казахский",
"lang_code": "kk",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"glosses": [
"вид, форма"
]
},
{
"glosses": [
"вид, внешний вид, внешность, облик"
]
},
{
"glosses": [
"образ; характер"
]
},
{
"glosses": [
"вид"
],
"raw_glosses": [
"лингв. вид"
],
"topics": [
"linguistics"
]
},
{
"glosses": [
"суть разговора"
]
},
{
"glosses": [
"видовой"
],
"raw_glosses": [
"адъектив. видовой"
],
"tags": [
"adjective"
]
}
],
"word": "түр"
}
{
"categories": [
"Викисловарь:Статьи с межъязыковой омонимией/3",
"Дом/tt",
"Помещения/tt",
"Слова из 3 букв/tt",
"Татарские существительные",
"Татарский язык"
],
"derived": [
{
"word": "түр бакча"
},
{
"word": "түр башы"
},
{
"word": "күңел түрендә"
},
{
"word": "күңел түреннән"
}
],
"etymology_text": "Общетюркское; др.-тюрк. *tör «место против входа, почётное место»..",
"forms": [
{
"form": "tür",
"tags": [
"romanization"
]
},
{
"form": "түр",
"tags": [
"nominative",
"singular"
]
},
{
"form": "түрләр",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "түрнең",
"raw_tags": [
"Прит."
],
"tags": [
"singular"
]
},
{
"form": "түрләрнең",
"raw_tags": [
"Прит."
],
"tags": [
"plural"
]
},
{
"form": "түргә",
"tags": [
"dative",
"singular"
]
},
{
"form": "түрләргә",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "түрне",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "түрләрне",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "түрдә",
"tags": [
"locative",
"singular"
]
},
{
"form": "түрләрдә",
"tags": [
"locative",
"plural"
]
},
{
"form": "түрдән",
"raw_tags": [
"Исх."
],
"tags": [
"singular"
]
},
{
"form": "түрләрдән",
"raw_tags": [
"Исх."
],
"tags": [
"plural"
]
}
],
"lang": "Татарский",
"lang_code": "tt",
"pos": "noun",
"related": [
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"прилагательные"
],
"word": "түрге"
}
],
"senses": [
{
"examples": [
{
"text": "Нәүрүз, түргә уз!",
"translation": "Навруз, проходи во главу стола!"
}
],
"glosses": [
"передний угол, почётное место (напр., напротив входа в комнату, юрту)"
]
},
{
"examples": [
{
"text": "Өенең түрендә кечкенә дүртпочмаклы өстәл бар.",
"translation": "Вгостиной его дома стоит маленький четырёхугольный стол."
}
],
"glosses": [
"гостиная"
]
},
{
"examples": [
{
"text": "Зур ишегалдының түрендә ике катлы шыксыз соры биналар тезелгән.",
"translation": "На противоположной стороне большого двора построены невзрачные серые двухэтажные здания."
}
],
"glosses": [
"дальний край, дальняя сторона (участка, двора)"
]
},
{
"examples": [
{
"text": "Туган ягым – күңел түремдә.",
"translation": "Родной край — в моём сердце."
}
],
"glosses": [
"тайники (души, памяти)"
],
"raw_glosses": [
"перен. тайники (души, памяти)"
],
"tags": [
"figuratively"
]
}
],
"word": "түр"
}
Download raw JSONL data for түр meaning in All languages combined (6.9kB)
This page is a part of the kaikki.org machine-readable All languages combined dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2025-02-14 from the ruwiktionary dump dated 2025-02-02 using wiktextract (ca09fec and c40eb85). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.
If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.