See кеше on Wiktionary
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Homo sapiens/ba",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Башкирские существительные",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Башкирский язык",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Слова из 4 букв/ba",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Человек/ba",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"etymology_text": "От пратюркск. *kiĺi «человек, люди», от которой в числе прочего произошли: др.-тюрк. kiši, азерб. kişi (киши; کیشی), тур. kişi, алт., тувинск., шорск. кижи, башк. кеше, тат. кеше (keşe), караим. киси, киши, ног. киси, казахск. кісі, кирг. киши, гагаузск. кр.-тат. kişi, туркм. kişi «мужчина», кумык. гиши, узб. kishi (киши), уйгурск. كىشى (kishi), хакас. кізі, якутск. киһи и др. Пратюркск. форма, возможно, восходит к праалтайск. *k`i̯uĺe «человек».",
"forms": [
{
"form": "кеше",
"tags": [
"nominative",
"singular"
]
},
{
"form": "кешеләр",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "кешенең",
"tags": [
"possessive",
"singular"
]
},
{
"form": "кешеләрҙең",
"tags": [
"possessive",
"plural"
]
},
{
"form": "кешегә",
"tags": [
"dative",
"singular"
]
},
{
"form": "кешеләргә",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "кешене",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "кешеләрҙе",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "кешелә",
"raw_tags": [
"местно-временной падеж"
],
"tags": [
"singular"
]
},
{
"form": "кешеләрҙә",
"raw_tags": [
"местно-временной падеж"
],
"tags": [
"plural"
]
},
{
"form": "кешенән",
"raw_tags": [
"Исх."
],
"tags": [
"singular"
]
},
{
"form": "кешеләрҙән",
"raw_tags": [
"Исх."
],
"tags": [
"plural"
]
},
{
"form": "кешем",
"tags": [
"first-person",
"singular"
]
},
{
"form": "кешебеҙ",
"tags": [
"first-person",
"plural"
]
},
{
"form": "кешең",
"tags": [
"second-person",
"singular"
]
},
{
"form": "кешегеҙ",
"tags": [
"second-person",
"plural"
]
},
{
"form": "кешеһе",
"tags": [
"third-person",
"singular"
]
},
{
"form": "кешеһе",
"tags": [
"third-person",
"plural"
]
}
],
"hyphenation": "ке-ше",
"hyponyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "бала"
}
],
"lang": "Башкирский",
"lang_code": "ba",
"pos": "noun",
"related": [
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"существительные"
],
"word": "кешелек"
}
],
"senses": [
{
"examples": [
{
"bold_text_offsets": [
[
11,
21
]
],
"bold_translation_offsets": [
[
2,
7
]
],
"text": "Бал ашаған кешеләрҙең нервылар системаһының ҡуҙғыусанлығы кәмей, кәйефе, йоҡоһо яҡшыра.",
"translation": "У людей, кто ест мёд, снижается подвижность (лабильность) нервной системы, улучшается настроение и сон."
},
{
"bold_text_offsets": [
[
63,
67
]
],
"bold_translation_offsets": [
[
92,
97
]
],
"collection": "Таң",
"date": "17-11-2011",
"ref": "«Юлдарҙа —\"тере баръерҙар\"», 17-11-2011 гг. // «Таң»",
"text": "Тап шундай берәҙәк эттәр ваҡ мал һәм ҡош-ҡорт өсөн генә түгел, кеше өсөн дә хәүефле.",
"title": "Юлдарҙа —\"тере баръерҙар\"",
"translation": "Как раз такие бродячие собаки опасны не только для мелкого скота и домашней птицы, но и для людей."
}
],
"glosses": [
"человек"
],
"id": "ru-кеше-ba-noun-4JQIbyot"
},
{
"examples": [
{
"bold_text_offsets": [
[
0,
6
]
],
"bold_translation_offsets": [
[
17,
24
]
],
"text": "Кешегә соҡор ҡаҙма — үҙең ауырһың.",
"translation": "Не копай яму для другого — сам упадёшь."
},
{
"bold_text_offsets": [
[
45,
51
]
],
"bold_translation_offsets": [
[
45,
56
]
],
"text": "Бәләкәс баланы яман күҙҙән һаҡлып өс йәшкәсә кешегә күрһәтмәгәндәр.",
"translation": "Маленького ребёнка до трёх лет не показывали чужим людям, чтобы защитить его от дурного глаза."
}
],
"glosses": [
"другой, чужой человек"
],
"id": "ru-кеше-ba-noun-zoC1ZpHP"
},
{
"examples": [
{
"bold_text_offsets": [
[
10,
18
]
],
"text": "Башҡа дин кешеләре",
"translation": "Представители других конфессий."
},
{
"bold_text_offsets": [
[
12,
16
]
],
"text": "Өйҙә һин ир кеше булып ҡалаһың.",
"translation": "Ты остаёшься за мужчину в доме."
},
{
"bold_text_offsets": [
[
39,
45
]
],
"text": "Республикалағы һәр өсөнсө эшһеҙ — ауыл кешеһе.",
"translation": "Каждый третий безработный в республике (Башкортостан) —сельский житель."
},
{
"bold_text_offsets": [
[
18,
24
],
[
45,
52
]
],
"text": "Бөгөнгө көндә ҡул сәғәте ваҡытты ғына түгел, кешенең абруйын да күрһәтеп тора.",
"translation": "В наши дни наручные часы показывают не только время, но и статус владельца."
}
],
"glosses": [
"вспомогательное слово со значением «человек», прямо не переводится"
],
"id": "ru-кеше-ba-noun-0UyV3upZ"
},
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Башкирские прилагательные",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"glosses": [
"человеческий, людской"
],
"id": "ru-кеше-ba-noun-fips46C8",
"tags": [
"adjective"
]
}
],
"sounds": [
{
"ipa": "kɪ̞ˈʃɪ̞"
}
],
"word": "кеше"
}
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Викисловарь:Статьи с межъязыковой омонимией/2",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Слова из 4 букв/tt",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Татарские существительные",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Татарский язык",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Человек/tt",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"derived": [
{
"word": "кеше ашаучы"
},
{
"word": "кеше ашаучылык"
},
{
"word": "кеше күрә алмаучы"
},
{
"word": "кеше сөймәүчән"
},
{
"word": "кеше сөюче"
},
{
"word": "кеше үтерүче"
}
],
"etymology_text": "От пратюркск. *kiĺi «человек, люди», от которой в числе прочего произошли: др.-тюрк. kiši, азерб. kişi (киши; کیشی), тур. kişi, алт., тувинск., шорск. кижи, башк. кеше, тат. кеше (keşe), караим. киси, киши, ног. киси, казахск. кісі, кирг. киши, гагаузск. кр.-тат. kişi, туркм. kişi «мужчина», кумык. гиши, узб. kishi (киши), уйгурск. كىشى (kishi), хакас. кізі, якутск. киһи и др. Пратюркск. форма, возможно, восходит к праалтайск. *k`i̯uĺe «человек».",
"forms": [
{
"form": "keşe",
"tags": [
"romanization"
]
},
{
"form": "کشی",
"tags": [
"Arabic"
]
},
{
"form": "кеше",
"tags": [
"nominative",
"singular"
]
},
{
"form": "кешеләр",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "кешенең",
"tags": [
"possessive",
"singular"
]
},
{
"form": "кешеләрнең",
"tags": [
"possessive",
"plural"
]
},
{
"form": "кешегә",
"tags": [
"dative",
"singular"
]
},
{
"form": "кешеләргә",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "кешене",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "кешеләрне",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "кешедә",
"tags": [
"locative",
"singular"
]
},
{
"form": "кешеләрдә",
"tags": [
"locative",
"plural"
]
},
{
"form": "кешедән",
"raw_tags": [
"Исх."
],
"tags": [
"singular"
]
},
{
"form": "кешеләрдән",
"raw_tags": [
"Исх."
],
"tags": [
"plural"
]
},
{
"form": "кешем",
"tags": [
"first-person",
"singular"
]
},
{
"form": "кешебез",
"tags": [
"first-person",
"plural"
]
},
{
"form": "кешең",
"tags": [
"second-person",
"singular"
]
},
{
"form": "кешегез",
"tags": [
"second-person",
"plural"
]
},
{
"form": "кешесе",
"tags": [
"third-person",
"singular"
]
},
{
"form": "кешеләре",
"tags": [
"third-person",
"plural"
]
}
],
"hyphenation": "ке-ше́",
"lang": "Татарский",
"lang_code": "tt",
"pos": "noun",
"related": [
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"существительные"
],
"word": "кешелек"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"существительные"
],
"word": "кешелеклелек"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"существительные"
],
"word": "кешелексезлек"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"прилагательные"
],
"word": "кешелекле"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"прилагательные"
],
"word": "кешелексез"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"прилагательные"
],
"word": "кешенеке"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"прилагательные"
],
"word": "кешесез"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"прилагательные"
],
"word": "кешесыман"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство"
],
"tags": [
"adverb"
],
"word": "кешечә"
}
],
"senses": [
{
"examples": [
{
"bold_text_offsets": [
[
29,
33
]
],
"bold_translation_offsets": [
[
42,
49
]
],
"text": "Әүвәл заманда бер авылда бер кеше булган.",
"translation": "В давние времена в одной деревне был один человек."
}
],
"glosses": [
"человек (человеческий)"
],
"id": "ru-кеше-tt-noun-bO5UvKPU"
},
{
"glosses": [
"лицо, личность, особа, индивид, субъект, человек"
],
"id": "ru-кеше-tt-noun-wATX7qz0"
},
{
"glosses": [
"человек, душа (при счёте)"
],
"id": "ru-кеше-tt-noun-ZYDczblE"
},
{
"glosses": [
"кто-то, некто, кто-нибудь, кто-либо"
],
"id": "ru-кеше-tt-noun-~SLTvQ90"
},
{
"glosses": [
"чужой, чужой человек, посторонний человек"
],
"id": "ru-кеше-tt-noun-rx6WLKmb"
},
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Выражения с переносным значением/tt",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Разговорные выражения/tt",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"glosses": [
"любимый человек, поклонник, кавалер, жених, друг, ухажёр"
],
"id": "ru-кеше-tt-noun-~M0KDEwk",
"tags": [
"colloquial",
"figuratively"
]
}
],
"sounds": [
{
"ipa": "kɘ.'ʃɘ"
}
],
"synonyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "адәм"
},
{
"sense_index": 2,
"word": "инсан"
},
{
"sense_index": 3,
"word": "зат"
},
{
"sense_index": 4,
"word": "кемсә"
}
],
"word": "кеше"
}
{
"categories": [
"Homo sapiens/ba",
"Башкирские существительные",
"Башкирский язык",
"Слова из 4 букв/ba",
"Человек/ba"
],
"etymology_text": "От пратюркск. *kiĺi «человек, люди», от которой в числе прочего произошли: др.-тюрк. kiši, азерб. kişi (киши; کیشی), тур. kişi, алт., тувинск., шорск. кижи, башк. кеше, тат. кеше (keşe), караим. киси, киши, ног. киси, казахск. кісі, кирг. киши, гагаузск. кр.-тат. kişi, туркм. kişi «мужчина», кумык. гиши, узб. kishi (киши), уйгурск. كىشى (kishi), хакас. кізі, якутск. киһи и др. Пратюркск. форма, возможно, восходит к праалтайск. *k`i̯uĺe «человек».",
"forms": [
{
"form": "кеше",
"tags": [
"nominative",
"singular"
]
},
{
"form": "кешеләр",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "кешенең",
"tags": [
"possessive",
"singular"
]
},
{
"form": "кешеләрҙең",
"tags": [
"possessive",
"plural"
]
},
{
"form": "кешегә",
"tags": [
"dative",
"singular"
]
},
{
"form": "кешеләргә",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "кешене",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "кешеләрҙе",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "кешелә",
"raw_tags": [
"местно-временной падеж"
],
"tags": [
"singular"
]
},
{
"form": "кешеләрҙә",
"raw_tags": [
"местно-временной падеж"
],
"tags": [
"plural"
]
},
{
"form": "кешенән",
"raw_tags": [
"Исх."
],
"tags": [
"singular"
]
},
{
"form": "кешеләрҙән",
"raw_tags": [
"Исх."
],
"tags": [
"plural"
]
},
{
"form": "кешем",
"tags": [
"first-person",
"singular"
]
},
{
"form": "кешебеҙ",
"tags": [
"first-person",
"plural"
]
},
{
"form": "кешең",
"tags": [
"second-person",
"singular"
]
},
{
"form": "кешегеҙ",
"tags": [
"second-person",
"plural"
]
},
{
"form": "кешеһе",
"tags": [
"third-person",
"singular"
]
},
{
"form": "кешеһе",
"tags": [
"third-person",
"plural"
]
}
],
"hyphenation": "ке-ше",
"hyponyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "бала"
}
],
"lang": "Башкирский",
"lang_code": "ba",
"pos": "noun",
"related": [
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"существительные"
],
"word": "кешелек"
}
],
"senses": [
{
"examples": [
{
"bold_text_offsets": [
[
11,
21
]
],
"bold_translation_offsets": [
[
2,
7
]
],
"text": "Бал ашаған кешеләрҙең нервылар системаһының ҡуҙғыусанлығы кәмей, кәйефе, йоҡоһо яҡшыра.",
"translation": "У людей, кто ест мёд, снижается подвижность (лабильность) нервной системы, улучшается настроение и сон."
},
{
"bold_text_offsets": [
[
63,
67
]
],
"bold_translation_offsets": [
[
92,
97
]
],
"collection": "Таң",
"date": "17-11-2011",
"ref": "«Юлдарҙа —\"тере баръерҙар\"», 17-11-2011 гг. // «Таң»",
"text": "Тап шундай берәҙәк эттәр ваҡ мал һәм ҡош-ҡорт өсөн генә түгел, кеше өсөн дә хәүефле.",
"title": "Юлдарҙа —\"тере баръерҙар\"",
"translation": "Как раз такие бродячие собаки опасны не только для мелкого скота и домашней птицы, но и для людей."
}
],
"glosses": [
"человек"
]
},
{
"examples": [
{
"bold_text_offsets": [
[
0,
6
]
],
"bold_translation_offsets": [
[
17,
24
]
],
"text": "Кешегә соҡор ҡаҙма — үҙең ауырһың.",
"translation": "Не копай яму для другого — сам упадёшь."
},
{
"bold_text_offsets": [
[
45,
51
]
],
"bold_translation_offsets": [
[
45,
56
]
],
"text": "Бәләкәс баланы яман күҙҙән һаҡлып өс йәшкәсә кешегә күрһәтмәгәндәр.",
"translation": "Маленького ребёнка до трёх лет не показывали чужим людям, чтобы защитить его от дурного глаза."
}
],
"glosses": [
"другой, чужой человек"
]
},
{
"examples": [
{
"bold_text_offsets": [
[
10,
18
]
],
"text": "Башҡа дин кешеләре",
"translation": "Представители других конфессий."
},
{
"bold_text_offsets": [
[
12,
16
]
],
"text": "Өйҙә һин ир кеше булып ҡалаһың.",
"translation": "Ты остаёшься за мужчину в доме."
},
{
"bold_text_offsets": [
[
39,
45
]
],
"text": "Республикалағы һәр өсөнсө эшһеҙ — ауыл кешеһе.",
"translation": "Каждый третий безработный в республике (Башкортостан) —сельский житель."
},
{
"bold_text_offsets": [
[
18,
24
],
[
45,
52
]
],
"text": "Бөгөнгө көндә ҡул сәғәте ваҡытты ғына түгел, кешенең абруйын да күрһәтеп тора.",
"translation": "В наши дни наручные часы показывают не только время, но и статус владельца."
}
],
"glosses": [
"вспомогательное слово со значением «человек», прямо не переводится"
]
},
{
"categories": [
"Башкирские прилагательные"
],
"glosses": [
"человеческий, людской"
],
"tags": [
"adjective"
]
}
],
"sounds": [
{
"ipa": "kɪ̞ˈʃɪ̞"
}
],
"word": "кеше"
}
{
"categories": [
"Викисловарь:Статьи с межъязыковой омонимией/2",
"Слова из 4 букв/tt",
"Татарские существительные",
"Татарский язык",
"Человек/tt"
],
"derived": [
{
"word": "кеше ашаучы"
},
{
"word": "кеше ашаучылык"
},
{
"word": "кеше күрә алмаучы"
},
{
"word": "кеше сөймәүчән"
},
{
"word": "кеше сөюче"
},
{
"word": "кеше үтерүче"
}
],
"etymology_text": "От пратюркск. *kiĺi «человек, люди», от которой в числе прочего произошли: др.-тюрк. kiši, азерб. kişi (киши; کیشی), тур. kişi, алт., тувинск., шорск. кижи, башк. кеше, тат. кеше (keşe), караим. киси, киши, ног. киси, казахск. кісі, кирг. киши, гагаузск. кр.-тат. kişi, туркм. kişi «мужчина», кумык. гиши, узб. kishi (киши), уйгурск. كىشى (kishi), хакас. кізі, якутск. киһи и др. Пратюркск. форма, возможно, восходит к праалтайск. *k`i̯uĺe «человек».",
"forms": [
{
"form": "keşe",
"tags": [
"romanization"
]
},
{
"form": "کشی",
"tags": [
"Arabic"
]
},
{
"form": "кеше",
"tags": [
"nominative",
"singular"
]
},
{
"form": "кешеләр",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "кешенең",
"tags": [
"possessive",
"singular"
]
},
{
"form": "кешеләрнең",
"tags": [
"possessive",
"plural"
]
},
{
"form": "кешегә",
"tags": [
"dative",
"singular"
]
},
{
"form": "кешеләргә",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "кешене",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "кешеләрне",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "кешедә",
"tags": [
"locative",
"singular"
]
},
{
"form": "кешеләрдә",
"tags": [
"locative",
"plural"
]
},
{
"form": "кешедән",
"raw_tags": [
"Исх."
],
"tags": [
"singular"
]
},
{
"form": "кешеләрдән",
"raw_tags": [
"Исх."
],
"tags": [
"plural"
]
},
{
"form": "кешем",
"tags": [
"first-person",
"singular"
]
},
{
"form": "кешебез",
"tags": [
"first-person",
"plural"
]
},
{
"form": "кешең",
"tags": [
"second-person",
"singular"
]
},
{
"form": "кешегез",
"tags": [
"second-person",
"plural"
]
},
{
"form": "кешесе",
"tags": [
"third-person",
"singular"
]
},
{
"form": "кешеләре",
"tags": [
"third-person",
"plural"
]
}
],
"hyphenation": "ке-ше́",
"lang": "Татарский",
"lang_code": "tt",
"pos": "noun",
"related": [
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"существительные"
],
"word": "кешелек"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"существительные"
],
"word": "кешелеклелек"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"существительные"
],
"word": "кешелексезлек"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"прилагательные"
],
"word": "кешелекле"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"прилагательные"
],
"word": "кешелексез"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"прилагательные"
],
"word": "кешенеке"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"прилагательные"
],
"word": "кешесез"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"прилагательные"
],
"word": "кешесыман"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство"
],
"tags": [
"adverb"
],
"word": "кешечә"
}
],
"senses": [
{
"examples": [
{
"bold_text_offsets": [
[
29,
33
]
],
"bold_translation_offsets": [
[
42,
49
]
],
"text": "Әүвәл заманда бер авылда бер кеше булган.",
"translation": "В давние времена в одной деревне был один человек."
}
],
"glosses": [
"человек (человеческий)"
]
},
{
"glosses": [
"лицо, личность, особа, индивид, субъект, человек"
]
},
{
"glosses": [
"человек, душа (при счёте)"
]
},
{
"glosses": [
"кто-то, некто, кто-нибудь, кто-либо"
]
},
{
"glosses": [
"чужой, чужой человек, посторонний человек"
]
},
{
"categories": [
"Выражения с переносным значением/tt",
"Разговорные выражения/tt"
],
"glosses": [
"любимый человек, поклонник, кавалер, жених, друг, ухажёр"
],
"tags": [
"colloquial",
"figuratively"
]
}
],
"sounds": [
{
"ipa": "kɘ.'ʃɘ"
}
],
"synonyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "адәм"
},
{
"sense_index": 2,
"word": "инсан"
},
{
"sense_index": 3,
"word": "зат"
},
{
"sense_index": 4,
"word": "кемсә"
}
],
"word": "кеше"
}
Download raw JSONL data for кеше meaning in All languages combined (10.3kB)
This page is a part of the kaikki.org machine-readable All languages combined dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2025-06-23 from the ruwiktionary dump dated 2025-06-20 using wiktextract (074e7de and f1c2b61). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.
If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.