"кеше" meaning in Башкирский

{
  "categories": [
    {
      "kind": "other",
      "name": "Homo sapiens/ba",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Башкирские существительные",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Башкирский язык",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Слова из 4 букв/ba",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Человек/ba",
      "parents": [],
      "source": "w"
    }
  ],
  "etymology_text": "От пратюркск. *kiĺi «человек, люди», от которой в числе прочего произошли: др.-тюрк. kiši, азерб. kişi (киши; کیشی), тур. kişi, алт., тувинск., шорск. кижи, башк. кеше, тат. кеше (keşe), караим. киси, киши, ног. киси, казахск. кісі, кирг. киши, гагаузск. кр.-тат. kişi, туркм. kişi «мужчина», кумык. гиши, узб. kishi (киши), уйгурск. كىشى (kishi), хакас. кізі, якутск. киһи и др. Пратюркск. форма, возможно, восходит к праалтайск. *k`i̯uĺe «человек».",
  "forms": [
    {
      "form": "кеше",
      "tags": [
        "nominative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "кешеләр",
      "tags": [
        "nominative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "кешенең",
      "raw_tags": [
        "Прит."
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "кешеләрҙең",
      "raw_tags": [
        "Прит."
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "кешегә",
      "tags": [
        "dative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "кешеләргә",
      "tags": [
        "dative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "кешене",
      "tags": [
        "accusative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "кешеләрҙе",
      "tags": [
        "accusative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "кешелә",
      "raw_tags": [
        "местно-временной падеж"
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "кешеләрҙә",
      "raw_tags": [
        "местно-временной падеж"
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "кешенән",
      "raw_tags": [
        "Исх."
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "кешеләрҙән",
      "raw_tags": [
        "Исх."
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    }
  ],
  "hyponyms": [
    {
      "sense_index": 1,
      "word": "бала"
    }
  ],
  "lang": "Башкирский",
  "lang_code": "ba",
  "pos": "noun",
  "related": [
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "существительные"
      ],
      "word": "кешелек"
    }
  ],
  "senses": [
    {
      "examples": [
        {
          "text": "Бал ашаған кешеләрҙең нервылар системаһының ҡуҙғыусанлығы кәмей, кәйефе, йоҡоһо яҡшыра.",
          "translation": "Улюдей, кто ест мёд, снижается подвижность (лабильность) нервной системы, улучшается настроение и сон."
        },
        {
          "collection": "Таң",
          "date": "17-11-2011",
          "ref": "«Юлдарҙа —\"тере баръерҙар\"», 17-11-2011 гг. // «Таң»",
          "text": "Тап шундай берәҙәк эттәр ваҡ мал һәм ҡош-ҡорт өсөн генә түгел, кеше өсөн дә хәүефле.",
          "title": "Юлдарҙа —\"тере баръерҙар\"",
          "translation": "Как раз такие бродячие собаки опасны не только для мелкого скота и домашней птицы, но и длялюдей."
        }
      ],
      "glosses": [
        "человек"
      ],
      "id": "ru-кеше-ba-noun-4JQIbyot"
    },
    {
      "examples": [
        {
          "text": "Кешегә соҡор ҡаҙма — үҙең ауырһың.",
          "translation": "Не копай яму длядругого — сам упадёшь."
        },
        {
          "text": "Бәләкәс баланы яман күҙҙән һаҡлып өс йәшкәсә кешегә күрһәтмәгәндәр.",
          "translation": "Маленького ребёнка до трёх лет не показываличужим людям, чтобы защитить его от дурного глаза."
        }
      ],
      "glosses": [
        "другой, чужой человек"
      ],
      "id": "ru-кеше-ba-noun-zoC1ZpHP"
    },
    {
      "examples": [
        {
          "text": "Башҡа дин кешеләре",
          "translation": "Представители других конфессий."
        },
        {
          "text": "Өйҙә һин ир кеше булып ҡалаһың.",
          "translation": "Ты остаёшься за мужчину в доме."
        },
        {
          "text": "Республикалағы һәр өсөнсө эшһеҙ — ауыл кешеһе.",
          "translation": "Каждый третий безработный в республике (Башкортостан) —сельский житель."
        },
        {
          "text": "Бөгөнгө көндә ҡул сәғәте ваҡытты ғына түгел, кешенең абруйын да күрһәтеп тора.",
          "translation": "В наши дни наручные часы показывают не только время, но и статус владельца."
        }
      ],
      "glosses": [
        "вспомогательное слово со значением «человек», прямо не переводится"
      ],
      "id": "ru-кеше-ba-noun-0UyV3upZ"
    },
    {
      "glosses": [
        "человеческий, людской"
      ],
      "id": "ru-кеше-ba-noun-fips46C8",
      "raw_glosses": [
        "адъектив. человеческий, людской"
      ],
      "tags": [
        "adjective"
      ]
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "ipa": "kɪ̞ˈʃɪ̞"
    }
  ],
  "word": "кеше"
}

{
  "categories": [
    "Homo sapiens/ba",
    "Башкирские существительные",
    "Башкирский язык",
    "Слова из 4 букв/ba",
    "Человек/ba"
  ],
  "etymology_text": "От пратюркск. *kiĺi «человек, люди», от которой в числе прочего произошли: др.-тюрк. kiši, азерб. kişi (киши; کیشی), тур. kişi, алт., тувинск., шорск. кижи, башк. кеше, тат. кеше (keşe), караим. киси, киши, ног. киси, казахск. кісі, кирг. киши, гагаузск. кр.-тат. kişi, туркм. kişi «мужчина», кумык. гиши, узб. kishi (киши), уйгурск. كىشى (kishi), хакас. кізі, якутск. киһи и др. Пратюркск. форма, возможно, восходит к праалтайск. *k`i̯uĺe «человек».",
  "forms": [
    {
      "form": "кеше",
      "tags": [
        "nominative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "кешеләр",
      "tags": [
        "nominative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "кешенең",
      "raw_tags": [
        "Прит."
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "кешеләрҙең",
      "raw_tags": [
        "Прит."
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "кешегә",
      "tags": [
        "dative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "кешеләргә",
      "tags": [
        "dative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "кешене",
      "tags": [
        "accusative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "кешеләрҙе",
      "tags": [
        "accusative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "кешелә",
      "raw_tags": [
        "местно-временной падеж"
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "кешеләрҙә",
      "raw_tags": [
        "местно-временной падеж"
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "кешенән",
      "raw_tags": [
        "Исх."
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "кешеләрҙән",
      "raw_tags": [
        "Исх."
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    }
  ],
  "hyponyms": [
    {
      "sense_index": 1,
      "word": "бала"
    }
  ],
  "lang": "Башкирский",
  "lang_code": "ba",
  "pos": "noun",
  "related": [
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "существительные"
      ],
      "word": "кешелек"
    }
  ],
  "senses": [
    {
      "examples": [
        {
          "text": "Бал ашаған кешеләрҙең нервылар системаһының ҡуҙғыусанлығы кәмей, кәйефе, йоҡоһо яҡшыра.",
          "translation": "Улюдей, кто ест мёд, снижается подвижность (лабильность) нервной системы, улучшается настроение и сон."
        },
        {
          "collection": "Таң",
          "date": "17-11-2011",
          "ref": "«Юлдарҙа —\"тере баръерҙар\"», 17-11-2011 гг. // «Таң»",
          "text": "Тап шундай берәҙәк эттәр ваҡ мал һәм ҡош-ҡорт өсөн генә түгел, кеше өсөн дә хәүефле.",
          "title": "Юлдарҙа —\"тере баръерҙар\"",
          "translation": "Как раз такие бродячие собаки опасны не только для мелкого скота и домашней птицы, но и длялюдей."
        }
      ],
      "glosses": [
        "человек"
      ]
    },
    {
      "examples": [
        {
          "text": "Кешегә соҡор ҡаҙма — үҙең ауырһың.",
          "translation": "Не копай яму длядругого — сам упадёшь."
        },
        {
          "text": "Бәләкәс баланы яман күҙҙән һаҡлып өс йәшкәсә кешегә күрһәтмәгәндәр.",
          "translation": "Маленького ребёнка до трёх лет не показываличужим людям, чтобы защитить его от дурного глаза."
        }
      ],
      "glosses": [
        "другой, чужой человек"
      ]
    },
    {
      "examples": [
        {
          "text": "Башҡа дин кешеләре",
          "translation": "Представители других конфессий."
        },
        {
          "text": "Өйҙә һин ир кеше булып ҡалаһың.",
          "translation": "Ты остаёшься за мужчину в доме."
        },
        {
          "text": "Республикалағы һәр өсөнсө эшһеҙ — ауыл кешеһе.",
          "translation": "Каждый третий безработный в республике (Башкортостан) —сельский житель."
        },
        {
          "text": "Бөгөнгө көндә ҡул сәғәте ваҡытты ғына түгел, кешенең абруйын да күрһәтеп тора.",
          "translation": "В наши дни наручные часы показывают не только время, но и статус владельца."
        }
      ],
      "glosses": [
        "вспомогательное слово со значением «человек», прямо не переводится"
      ]
    },
    {
      "glosses": [
        "человеческий, людской"
      ],
      "raw_glosses": [
        "адъектив. человеческий, людской"
      ],
      "tags": [
        "adjective"
      ]
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "ipa": "kɪ̞ˈʃɪ̞"
    }
  ],
  "word": "кеше"
}