See арба on Wiktionary
{
"anagrams": [
{
"word": "араб"
},
{
"word": "Араб"
},
{
"word": "бара"
},
{
"word": "Бара"
},
{
"word": "раба"
}
],
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Гужевой транспорт/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Женский род/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Неодушевлённые/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Повозки/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русские лексемы",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русские слова, тип морфемного строения R-f",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русские существительные",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русские существительные, склонение 1b",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русские существительные, склонение 1d",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русский язык",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Слова из 4 букв/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Слова тюркского происхождения/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Слова, датированные XVII веком/ru",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"etymology_text": "Происходит от тюркск.; ср.: тур., кр.-тат., кыпч., азерб., чагат. araba ‘телега’, из пратюркск. *araba (*arba).\nЗаимствовано в XVII в.Использованы данные Краткого этимологического словаря русского языка. См. Список литературы.",
"forms": [
{
"form": "арба́",
"tags": [
"nominative",
"singular"
]
},
{
"form": "а́рбы",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "арбы́",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "арбы́",
"tags": [
"genitive",
"singular"
]
},
{
"form": "арб",
"tags": [
"genitive",
"plural"
]
},
{
"form": "арбе́",
"tags": [
"dative",
"singular"
]
},
{
"form": "а́рбам",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "арба́м",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "арбу́",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "а́рбы",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "арбы́",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "арбо́й",
"tags": [
"instrumental",
"singular"
]
},
{
"form": "арбо́ю",
"tags": [
"instrumental",
"singular"
]
},
{
"form": "а́рбами",
"tags": [
"instrumental",
"plural"
]
},
{
"form": "арба́ми",
"tags": [
"instrumental",
"plural"
]
},
{
"form": "арбе́",
"tags": [
"prepositional",
"singular"
]
},
{
"form": "а́рбах",
"tags": [
"prepositional",
"plural"
]
},
{
"form": "арба́х",
"tags": [
"prepositional",
"plural"
]
}
],
"hypernyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "повозка"
},
{
"sense_index": 2,
"word": "повозка"
}
],
"hyphenation": "ар-ба́",
"hyponyms": [
{
"sense_index": 2,
"tags": [
"regional"
],
"word": "мажара"
}
],
"lang": "Русский",
"lang_code": "ru",
"pos": "noun",
"proverbs": [
{
"word": "не мазана арба, скрыпит; не сечен мужик, рычит"
},
{
"word": "чем бы волу рычать, ан арба скрыпит"
},
{
"word": "чем бы салу рычать, ан арба скрыпит"
}
],
"related": [
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"существительные"
],
"word": "аробщик"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"существительные"
],
"word": "арбовщик"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"существительные"
],
"word": "арбишник"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"прилагательные"
],
"word": "аробный"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"прилагательные"
],
"word": "арбиный"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"прилагательные"
],
"word": "арбяной"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"прилагательные"
],
"word": "арбовый"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"прилагательные"
],
"word": "арбишный"
}
],
"senses": [
{
"examples": [
{
"author": "М. Ю. Лермонтов",
"bold_text_offsets": [
[
29,
34
],
[
52,
54
]
],
"date": "1832",
"ref": "М. Ю. Лермонтов, Измаил-Бей, («Опять явилось вдохновенье…»), 1832 г. [НКРЯ]",
"source": "НКРЯ",
"text": "Стада теснились и шумели, // Арбы́ тяжёлые скрыпели ..",
"title": "Измаил-Бей"
},
{
"author": "Н. М. Пржевальский",
"bold_text_offsets": [
[
80,
85
]
],
"date": "1877",
"ref": "Н. М. Пржевальский, «Путь по Джунгарии», (Из полевого дневника), 1877 г. [НКРЯ]",
"source": "НКРЯ",
"text": "Эта дорога удобна для колёсной езды, по крайней мере, на азиатских двухколёсных арбах.",
"title": "Путь по Джунгарии"
}
],
"glosses": [
": высокая двухколёсная повозка"
],
"id": "ru-арба-ru-noun-CSMMuhdF",
"raw_tags": [
"в Средней Азии, на Кавказе и в астраханском регионе"
]
},
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Исторические термины/ru",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"examples": [
{
"author": "Л. Н. Толстой",
"bold_text_offsets": [
[
55,
59
]
],
"date": "1863",
"ref": "Л. Н. Толстой, «Казаки», 1863 г. [НКРЯ]",
"source": "НКРЯ",
"text": "По пыльной дороге, ведущей к садам, тянулись скрипучие арбы, верхом наложенные чёрным виноградом.",
"title": "Казаки"
},
{
"author": "А. П. Чехов",
"bold_text_offsets": [
[
66,
70
],
[
71,
73
]
],
"date": "1888",
"ref": "А. П. Чехов, «Красавицы», 1888 г. [НКРЯ]",
"source": "НКРЯ",
"text": "Около высоких свежих скирд копошились бабы с граблями и двигались арбы ..",
"title": "Красавицы"
}
],
"glosses": [
": длинная четырёхколёсная повозка"
],
"id": "ru-арба-ru-noun--gjU7ST~",
"raw_tags": [
"в южных районах России и Украины"
],
"tags": [
"historical"
]
}
],
"sounds": [
{
"audio": "Ru-арба 2.ogg",
"ipa": "ɐrˈba",
"mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/9/9c/Ru-арба_2.ogg/Ru-арба_2.ogg.mp3",
"ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/Ru-арба 2.ogg"
}
],
"synonyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "араба"
},
{
"sense_index": 2,
"tags": [
"regional"
],
"word": "гарба"
}
],
"tags": [
"declension-1",
"feminine",
"inanimate"
],
"translations": [
{
"lang": "Азербайджанский",
"lang_code": "az",
"sense": "в Средней Азии, на Кавказе и в астраханском регионе: высокая двухколёсная повозка",
"word": "araba"
},
{
"lang": "Английский",
"lang_code": "en",
"sense": "в Средней Азии, на Кавказе и в астраханском регионе: высокая двухколёсная повозка",
"word": "araba"
},
{
"lang": "Арабский",
"lang_code": "ar",
"roman": "ʿaraba",
"sense": "в Средней Азии, на Кавказе и в астраханском регионе: высокая двухколёсная повозка",
"word": "عَرَبَة"
},
{
"lang": "Башкирский",
"lang_code": "ba",
"sense": "в Средней Азии, на Кавказе и в астраханском регионе: высокая двухколёсная повозка",
"word": "арба"
},
{
"lang": "Белорусский",
"lang_code": "be",
"sense": "в Средней Азии, на Кавказе и в астраханском регионе: высокая двухколёсная повозка",
"word": "арба"
},
{
"lang": "Испанский",
"lang_code": "es",
"sense": "в Средней Азии, на Кавказе и в астраханском регионе: высокая двухколёсная повозка",
"word": "araba"
},
{
"lang": "Казахский",
"lang_code": "kk",
"sense": "в Средней Азии, на Кавказе и в астраханском регионе: высокая двухколёсная повозка",
"word": "арба"
},
{
"lang": "Карачаево-балкарский",
"lang_code": "krc",
"sense": "в Средней Азии, на Кавказе и в астраханском регионе: высокая двухколёсная повозка",
"word": "арба"
},
{
"lang": "Киргизский",
"lang_code": "ky",
"sense": "в Средней Азии, на Кавказе и в астраханском регионе: высокая двухколёсная повозка",
"word": "араба"
},
{
"lang": "Киргизский",
"lang_code": "ky",
"sense": "в Средней Азии, на Кавказе и в астраханском регионе: высокая двухколёсная повозка",
"word": "арба"
},
{
"lang": "Персидский",
"lang_code": "fa",
"roman": "arâbe, arrâbe",
"sense": "в Средней Азии, на Кавказе и в астраханском регионе: высокая двухколёсная повозка",
"word": "ارابه"
},
{
"lang": "Португальский",
"lang_code": "pt",
"sense": "в Средней Азии, на Кавказе и в астраханском регионе: высокая двухколёсная повозка",
"tags": [
"feminine"
],
"word": "arabá"
},
{
"lang": "Таджикский",
"lang_code": "tg",
"sense": "в Средней Азии, на Кавказе и в астраханском регионе: высокая двухколёсная повозка",
"word": "ароба"
},
{
"lang": "Татарский",
"lang_code": "tt",
"sense": "в Средней Азии, на Кавказе и в астраханском регионе: высокая двухколёсная повозка",
"word": "араба"
},
{
"lang": "Татарский",
"lang_code": "tt",
"sense": "в Средней Азии, на Кавказе и в астраханском регионе: высокая двухколёсная повозка",
"word": "арба"
},
{
"lang": "Турецкий",
"lang_code": "tr",
"sense": "в Средней Азии, на Кавказе и в астраханском регионе: высокая двухколёсная повозка",
"word": "araba"
},
{
"lang": "Туркменский",
"lang_code": "tk",
"sense": "в Средней Азии, на Кавказе и в астраханском регионе: высокая двухколёсная повозка",
"word": "araba"
},
{
"lang": "Узбекский",
"lang_code": "uz",
"sense": "в Средней Азии, на Кавказе и в астраханском регионе: высокая двухколёсная повозка",
"word": "arava"
},
{
"lang": "Украинский",
"lang_code": "uk",
"sense": "в Средней Азии, на Кавказе и в астраханском регионе: высокая двухколёсная повозка",
"tags": [
"feminine"
],
"word": "гарба"
},
{
"lang": "Украинский",
"lang_code": "uk",
"sense": "в Средней Азии, на Кавказе и в астраханском регионе: высокая двухколёсная повозка",
"word": "арба"
},
{
"lang": "Французский",
"lang_code": "fr",
"sense": "в Средней Азии, на Кавказе и в астраханском регионе: высокая двухколёсная повозка",
"word": "araba"
},
{
"lang": "Шведский",
"lang_code": "sv",
"sense": "в Средней Азии, на Кавказе и в астраханском регионе: высокая двухколёсная повозка",
"word": "arabavagn"
}
],
"word": "арба"
}
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Башкирские существительные",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Башкирский язык",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Повозки/ba",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Слова из 4 букв/ba",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Слова тюркского происхождения/ba",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Транспорт/ba",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"etymology_text": "От тюркск.; ср.: тур., кр.-тат., кыпч., азерб., чагат. araba ‘телега’, из пратюркск. *araba (*arba).",
"forms": [
{
"form": "арба",
"tags": [
"nominative",
"singular"
]
},
{
"form": "арбалар",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "арбаның",
"tags": [
"possessive",
"singular"
]
},
{
"form": "арбаларҙың",
"tags": [
"possessive",
"plural"
]
},
{
"form": "арбаға",
"tags": [
"dative",
"singular"
]
},
{
"form": "арбаларға",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "арбаны",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "арбаларҙы",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "арбала",
"raw_tags": [
"местно-временной падеж"
],
"tags": [
"singular"
]
},
{
"form": "арбаларҙа",
"raw_tags": [
"местно-временной падеж"
],
"tags": [
"plural"
]
},
{
"form": "арбанан",
"raw_tags": [
"Исх."
],
"tags": [
"singular"
]
},
{
"form": "арбаларҙан",
"raw_tags": [
"Исх."
],
"tags": [
"plural"
]
},
{
"form": "арбам",
"tags": [
"first-person",
"singular"
]
},
{
"form": "арбабыҙ",
"tags": [
"first-person",
"plural"
]
},
{
"form": "арбаң",
"tags": [
"second-person",
"singular"
]
},
{
"form": "арбағыҙ",
"tags": [
"second-person",
"plural"
]
},
{
"form": "арбаһы",
"tags": [
"third-person",
"singular"
]
},
{
"form": "арбаһы",
"tags": [
"third-person",
"plural"
]
}
],
"hyphenation": "ар-ба",
"lang": "Башкирский",
"lang_code": "ba",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"examples": [
{
"bold_text_offsets": [
[
4,
10
]
],
"text": "Ҡул арбаһы",
"translation": "ручная повозка"
},
{
"bold_text_offsets": [
[
25,
31
]
],
"text": "Көҙөн Сания бар донъяһын арбаға тейәп, күрше ауылға күсеп китте.",
"translation": "Осенью Сания погрузила все свои вещи на телегу и переехала в соседний аул."
}
],
"glosses": [
"телега, повозка, воз"
],
"id": "ru-арба-ba-noun-U~OQkySP"
},
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Выражения с переносным значением/ba",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Разговорные выражения/ba",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"examples": [
{
"bold_text_offsets": [
[
10,
14
]
],
"text": "Арыу ғына арба эләктергәнһең икән",
"translation": "(Вижу,) неплохую тачку ты себе отхватил"
}
],
"glosses": [
"машина"
],
"id": "ru-арба-ba-noun-8Oh9Yjde",
"tags": [
"colloquial",
"figuratively"
]
}
],
"sounds": [
{
"ipa": "ɑr’bɑ"
}
],
"word": "арба"
}
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Нет сведений о составе слова",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Нужна этимология",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Повозки/tt",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Слова из 4 букв/tt",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Татарские существительные",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Татарский язык",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"derived": [
{
"word": "арбасына утырырга"
}
],
"etymology_text": "От ??",
"forms": [
{
"form": "арба",
"tags": [
"nominative",
"singular"
]
},
{
"form": "арбалар",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "арбаның",
"tags": [
"possessive",
"singular"
]
},
{
"form": "арбаларның",
"tags": [
"possessive",
"plural"
]
},
{
"form": "арбага",
"tags": [
"dative",
"singular"
]
},
{
"form": "арбаларга",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "арбаны",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "арбаларны",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "арбада",
"tags": [
"locative",
"singular"
]
},
{
"form": "арбаларда",
"tags": [
"locative",
"plural"
]
},
{
"form": "арбадан",
"raw_tags": [
"Исх."
],
"tags": [
"singular"
]
},
{
"form": "арбалардан",
"raw_tags": [
"Исх."
],
"tags": [
"plural"
]
},
{
"form": "арбам",
"tags": [
"first-person",
"singular"
]
},
{
"form": "арбабыз",
"tags": [
"first-person",
"plural"
]
},
{
"form": "арбаң",
"tags": [
"second-person",
"singular"
]
},
{
"form": "арбагыз",
"tags": [
"second-person",
"plural"
]
},
{
"form": "арбасы",
"tags": [
"third-person",
"singular"
]
},
{
"form": "арбасы",
"tags": [
"third-person",
"plural"
]
}
],
"hyphenation": "ар-ба́",
"lang": "Татарский",
"lang_code": "tt",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"examples": [
{
"bold_text_offsets": [
[
19,
25
]
],
"text": "Бер заман бер карт арбада печән сатарга базарга кузгалып киткән.",
"translation": "Однажды один старик отправился на телеге на базар продавать сено."
}
],
"glosses": [
"телега, арба, повозка"
],
"id": "ru-арба-tt-noun-PEICRquT"
},
{
"glosses": [
"тележный"
],
"id": "ru-арба-tt-noun-4hJYnMWn",
"raw_tags": [
"в знач. прилагательного"
]
}
],
"word": "арба"
}
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Злаки/cjs",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Нет сведений о составе слова",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Нужна этимология",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Слова из 4 букв/cjs",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Шорские существительные",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Шорский язык",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"etymology_text": "Из ??",
"hyphenation": "арба",
"lang": "Шорский",
"lang_code": "cjs",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Ботанические термины/cjs",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"glosses": [
"ячмень (Hordeum)"
],
"id": "ru-арба-cjs-noun-IqzK62Nj",
"topics": [
"botany"
]
}
],
"word": "арба"
}
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Нет сведений о составе слова",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Нужна этимология",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Слова из 4 букв/evn",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Требуется категоризация/evn",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Эвенкийские существительные",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Эвенкийский язык",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"etymology_text": "Происходит от ??",
"hyphenation": "арба",
"lang": "Эвенкийский",
"lang_code": "evn",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"glosses": [
"мелководье"
],
"id": "ru-арба-evn-noun-Dq8DPtA4"
}
],
"word": "арба"
}
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Викисловарь:Статьи с межъязыковой омонимией/5",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Нет сведений о составе слова",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Нужна этимология",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Слова из 4 букв/sah",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Требуется категоризация/sah",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Якутские частицы",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Якутский язык",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"etymology_text": "Происходит от ??",
"lang": "Якутский",
"lang_code": "sah",
"pos": "particle",
"senses": [
{
"glosses": [
"да, кстати, правда"
],
"id": "ru-арба-sah-particle-Nmhvah8x"
}
],
"word": "арба"
}
{
"categories": [
"Башкирские существительные",
"Башкирский язык",
"Повозки/ba",
"Слова из 4 букв/ba",
"Слова тюркского происхождения/ba",
"Транспорт/ba"
],
"etymology_text": "От тюркск.; ср.: тур., кр.-тат., кыпч., азерб., чагат. araba ‘телега’, из пратюркск. *araba (*arba).",
"forms": [
{
"form": "арба",
"tags": [
"nominative",
"singular"
]
},
{
"form": "арбалар",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "арбаның",
"tags": [
"possessive",
"singular"
]
},
{
"form": "арбаларҙың",
"tags": [
"possessive",
"plural"
]
},
{
"form": "арбаға",
"tags": [
"dative",
"singular"
]
},
{
"form": "арбаларға",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "арбаны",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "арбаларҙы",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "арбала",
"raw_tags": [
"местно-временной падеж"
],
"tags": [
"singular"
]
},
{
"form": "арбаларҙа",
"raw_tags": [
"местно-временной падеж"
],
"tags": [
"plural"
]
},
{
"form": "арбанан",
"raw_tags": [
"Исх."
],
"tags": [
"singular"
]
},
{
"form": "арбаларҙан",
"raw_tags": [
"Исх."
],
"tags": [
"plural"
]
},
{
"form": "арбам",
"tags": [
"first-person",
"singular"
]
},
{
"form": "арбабыҙ",
"tags": [
"first-person",
"plural"
]
},
{
"form": "арбаң",
"tags": [
"second-person",
"singular"
]
},
{
"form": "арбағыҙ",
"tags": [
"second-person",
"plural"
]
},
{
"form": "арбаһы",
"tags": [
"third-person",
"singular"
]
},
{
"form": "арбаһы",
"tags": [
"third-person",
"plural"
]
}
],
"hyphenation": "ар-ба",
"lang": "Башкирский",
"lang_code": "ba",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"examples": [
{
"bold_text_offsets": [
[
4,
10
]
],
"text": "Ҡул арбаһы",
"translation": "ручная повозка"
},
{
"bold_text_offsets": [
[
25,
31
]
],
"text": "Көҙөн Сания бар донъяһын арбаға тейәп, күрше ауылға күсеп китте.",
"translation": "Осенью Сания погрузила все свои вещи на телегу и переехала в соседний аул."
}
],
"glosses": [
"телега, повозка, воз"
]
},
{
"categories": [
"Выражения с переносным значением/ba",
"Разговорные выражения/ba"
],
"examples": [
{
"bold_text_offsets": [
[
10,
14
]
],
"text": "Арыу ғына арба эләктергәнһең икән",
"translation": "(Вижу,) неплохую тачку ты себе отхватил"
}
],
"glosses": [
"машина"
],
"tags": [
"colloquial",
"figuratively"
]
}
],
"sounds": [
{
"ipa": "ɑr’bɑ"
}
],
"word": "арба"
}
{
"anagrams": [
{
"word": "араб"
},
{
"word": "Араб"
},
{
"word": "бара"
},
{
"word": "Бара"
},
{
"word": "раба"
}
],
"categories": [
"Гужевой транспорт/ru",
"Женский род/ru",
"Неодушевлённые/ru",
"Повозки/ru",
"Русские лексемы",
"Русские слова, тип морфемного строения R-f",
"Русские существительные",
"Русские существительные, склонение 1b",
"Русские существительные, склонение 1d",
"Русский язык",
"Слова из 4 букв/ru",
"Слова тюркского происхождения/ru",
"Слова, датированные XVII веком/ru"
],
"etymology_text": "Происходит от тюркск.; ср.: тур., кр.-тат., кыпч., азерб., чагат. araba ‘телега’, из пратюркск. *araba (*arba).\nЗаимствовано в XVII в.Использованы данные Краткого этимологического словаря русского языка. См. Список литературы.",
"forms": [
{
"form": "арба́",
"tags": [
"nominative",
"singular"
]
},
{
"form": "а́рбы",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "арбы́",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "арбы́",
"tags": [
"genitive",
"singular"
]
},
{
"form": "арб",
"tags": [
"genitive",
"plural"
]
},
{
"form": "арбе́",
"tags": [
"dative",
"singular"
]
},
{
"form": "а́рбам",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "арба́м",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "арбу́",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "а́рбы",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "арбы́",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "арбо́й",
"tags": [
"instrumental",
"singular"
]
},
{
"form": "арбо́ю",
"tags": [
"instrumental",
"singular"
]
},
{
"form": "а́рбами",
"tags": [
"instrumental",
"plural"
]
},
{
"form": "арба́ми",
"tags": [
"instrumental",
"plural"
]
},
{
"form": "арбе́",
"tags": [
"prepositional",
"singular"
]
},
{
"form": "а́рбах",
"tags": [
"prepositional",
"plural"
]
},
{
"form": "арба́х",
"tags": [
"prepositional",
"plural"
]
}
],
"hypernyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "повозка"
},
{
"sense_index": 2,
"word": "повозка"
}
],
"hyphenation": "ар-ба́",
"hyponyms": [
{
"sense_index": 2,
"tags": [
"regional"
],
"word": "мажара"
}
],
"lang": "Русский",
"lang_code": "ru",
"pos": "noun",
"proverbs": [
{
"word": "не мазана арба, скрыпит; не сечен мужик, рычит"
},
{
"word": "чем бы волу рычать, ан арба скрыпит"
},
{
"word": "чем бы салу рычать, ан арба скрыпит"
}
],
"related": [
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"существительные"
],
"word": "аробщик"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"существительные"
],
"word": "арбовщик"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"существительные"
],
"word": "арбишник"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"прилагательные"
],
"word": "аробный"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"прилагательные"
],
"word": "арбиный"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"прилагательные"
],
"word": "арбяной"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"прилагательные"
],
"word": "арбовый"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"прилагательные"
],
"word": "арбишный"
}
],
"senses": [
{
"examples": [
{
"author": "М. Ю. Лермонтов",
"bold_text_offsets": [
[
29,
34
],
[
52,
54
]
],
"date": "1832",
"ref": "М. Ю. Лермонтов, Измаил-Бей, («Опять явилось вдохновенье…»), 1832 г. [НКРЯ]",
"source": "НКРЯ",
"text": "Стада теснились и шумели, // Арбы́ тяжёлые скрыпели ..",
"title": "Измаил-Бей"
},
{
"author": "Н. М. Пржевальский",
"bold_text_offsets": [
[
80,
85
]
],
"date": "1877",
"ref": "Н. М. Пржевальский, «Путь по Джунгарии», (Из полевого дневника), 1877 г. [НКРЯ]",
"source": "НКРЯ",
"text": "Эта дорога удобна для колёсной езды, по крайней мере, на азиатских двухколёсных арбах.",
"title": "Путь по Джунгарии"
}
],
"glosses": [
": высокая двухколёсная повозка"
],
"raw_tags": [
"в Средней Азии, на Кавказе и в астраханском регионе"
]
},
{
"categories": [
"Исторические термины/ru"
],
"examples": [
{
"author": "Л. Н. Толстой",
"bold_text_offsets": [
[
55,
59
]
],
"date": "1863",
"ref": "Л. Н. Толстой, «Казаки», 1863 г. [НКРЯ]",
"source": "НКРЯ",
"text": "По пыльной дороге, ведущей к садам, тянулись скрипучие арбы, верхом наложенные чёрным виноградом.",
"title": "Казаки"
},
{
"author": "А. П. Чехов",
"bold_text_offsets": [
[
66,
70
],
[
71,
73
]
],
"date": "1888",
"ref": "А. П. Чехов, «Красавицы», 1888 г. [НКРЯ]",
"source": "НКРЯ",
"text": "Около высоких свежих скирд копошились бабы с граблями и двигались арбы ..",
"title": "Красавицы"
}
],
"glosses": [
": длинная четырёхколёсная повозка"
],
"raw_tags": [
"в южных районах России и Украины"
],
"tags": [
"historical"
]
}
],
"sounds": [
{
"audio": "Ru-арба 2.ogg",
"ipa": "ɐrˈba",
"mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/9/9c/Ru-арба_2.ogg/Ru-арба_2.ogg.mp3",
"ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/Ru-арба 2.ogg"
}
],
"synonyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "араба"
},
{
"sense_index": 2,
"tags": [
"regional"
],
"word": "гарба"
}
],
"tags": [
"declension-1",
"feminine",
"inanimate"
],
"translations": [
{
"lang": "Азербайджанский",
"lang_code": "az",
"sense": "в Средней Азии, на Кавказе и в астраханском регионе: высокая двухколёсная повозка",
"word": "araba"
},
{
"lang": "Английский",
"lang_code": "en",
"sense": "в Средней Азии, на Кавказе и в астраханском регионе: высокая двухколёсная повозка",
"word": "araba"
},
{
"lang": "Арабский",
"lang_code": "ar",
"roman": "ʿaraba",
"sense": "в Средней Азии, на Кавказе и в астраханском регионе: высокая двухколёсная повозка",
"word": "عَرَبَة"
},
{
"lang": "Башкирский",
"lang_code": "ba",
"sense": "в Средней Азии, на Кавказе и в астраханском регионе: высокая двухколёсная повозка",
"word": "арба"
},
{
"lang": "Белорусский",
"lang_code": "be",
"sense": "в Средней Азии, на Кавказе и в астраханском регионе: высокая двухколёсная повозка",
"word": "арба"
},
{
"lang": "Испанский",
"lang_code": "es",
"sense": "в Средней Азии, на Кавказе и в астраханском регионе: высокая двухколёсная повозка",
"word": "araba"
},
{
"lang": "Казахский",
"lang_code": "kk",
"sense": "в Средней Азии, на Кавказе и в астраханском регионе: высокая двухколёсная повозка",
"word": "арба"
},
{
"lang": "Карачаево-балкарский",
"lang_code": "krc",
"sense": "в Средней Азии, на Кавказе и в астраханском регионе: высокая двухколёсная повозка",
"word": "арба"
},
{
"lang": "Киргизский",
"lang_code": "ky",
"sense": "в Средней Азии, на Кавказе и в астраханском регионе: высокая двухколёсная повозка",
"word": "араба"
},
{
"lang": "Киргизский",
"lang_code": "ky",
"sense": "в Средней Азии, на Кавказе и в астраханском регионе: высокая двухколёсная повозка",
"word": "арба"
},
{
"lang": "Персидский",
"lang_code": "fa",
"roman": "arâbe, arrâbe",
"sense": "в Средней Азии, на Кавказе и в астраханском регионе: высокая двухколёсная повозка",
"word": "ارابه"
},
{
"lang": "Португальский",
"lang_code": "pt",
"sense": "в Средней Азии, на Кавказе и в астраханском регионе: высокая двухколёсная повозка",
"tags": [
"feminine"
],
"word": "arabá"
},
{
"lang": "Таджикский",
"lang_code": "tg",
"sense": "в Средней Азии, на Кавказе и в астраханском регионе: высокая двухколёсная повозка",
"word": "ароба"
},
{
"lang": "Татарский",
"lang_code": "tt",
"sense": "в Средней Азии, на Кавказе и в астраханском регионе: высокая двухколёсная повозка",
"word": "араба"
},
{
"lang": "Татарский",
"lang_code": "tt",
"sense": "в Средней Азии, на Кавказе и в астраханском регионе: высокая двухколёсная повозка",
"word": "арба"
},
{
"lang": "Турецкий",
"lang_code": "tr",
"sense": "в Средней Азии, на Кавказе и в астраханском регионе: высокая двухколёсная повозка",
"word": "araba"
},
{
"lang": "Туркменский",
"lang_code": "tk",
"sense": "в Средней Азии, на Кавказе и в астраханском регионе: высокая двухколёсная повозка",
"word": "araba"
},
{
"lang": "Узбекский",
"lang_code": "uz",
"sense": "в Средней Азии, на Кавказе и в астраханском регионе: высокая двухколёсная повозка",
"word": "arava"
},
{
"lang": "Украинский",
"lang_code": "uk",
"sense": "в Средней Азии, на Кавказе и в астраханском регионе: высокая двухколёсная повозка",
"tags": [
"feminine"
],
"word": "гарба"
},
{
"lang": "Украинский",
"lang_code": "uk",
"sense": "в Средней Азии, на Кавказе и в астраханском регионе: высокая двухколёсная повозка",
"word": "арба"
},
{
"lang": "Французский",
"lang_code": "fr",
"sense": "в Средней Азии, на Кавказе и в астраханском регионе: высокая двухколёсная повозка",
"word": "araba"
},
{
"lang": "Шведский",
"lang_code": "sv",
"sense": "в Средней Азии, на Кавказе и в астраханском регионе: высокая двухколёсная повозка",
"word": "arabavagn"
}
],
"word": "арба"
}
{
"categories": [
"Нет сведений о составе слова",
"Нужна этимология",
"Повозки/tt",
"Слова из 4 букв/tt",
"Татарские существительные",
"Татарский язык"
],
"derived": [
{
"word": "арбасына утырырга"
}
],
"etymology_text": "От ??",
"forms": [
{
"form": "арба",
"tags": [
"nominative",
"singular"
]
},
{
"form": "арбалар",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "арбаның",
"tags": [
"possessive",
"singular"
]
},
{
"form": "арбаларның",
"tags": [
"possessive",
"plural"
]
},
{
"form": "арбага",
"tags": [
"dative",
"singular"
]
},
{
"form": "арбаларга",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "арбаны",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "арбаларны",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "арбада",
"tags": [
"locative",
"singular"
]
},
{
"form": "арбаларда",
"tags": [
"locative",
"plural"
]
},
{
"form": "арбадан",
"raw_tags": [
"Исх."
],
"tags": [
"singular"
]
},
{
"form": "арбалардан",
"raw_tags": [
"Исх."
],
"tags": [
"plural"
]
},
{
"form": "арбам",
"tags": [
"first-person",
"singular"
]
},
{
"form": "арбабыз",
"tags": [
"first-person",
"plural"
]
},
{
"form": "арбаң",
"tags": [
"second-person",
"singular"
]
},
{
"form": "арбагыз",
"tags": [
"second-person",
"plural"
]
},
{
"form": "арбасы",
"tags": [
"third-person",
"singular"
]
},
{
"form": "арбасы",
"tags": [
"third-person",
"plural"
]
}
],
"hyphenation": "ар-ба́",
"lang": "Татарский",
"lang_code": "tt",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"examples": [
{
"bold_text_offsets": [
[
19,
25
]
],
"text": "Бер заман бер карт арбада печән сатарга базарга кузгалып киткән.",
"translation": "Однажды один старик отправился на телеге на базар продавать сено."
}
],
"glosses": [
"телега, арба, повозка"
]
},
{
"glosses": [
"тележный"
],
"raw_tags": [
"в знач. прилагательного"
]
}
],
"word": "арба"
}
{
"categories": [
"Злаки/cjs",
"Нет сведений о составе слова",
"Нужна этимология",
"Слова из 4 букв/cjs",
"Шорские существительные",
"Шорский язык"
],
"etymology_text": "Из ??",
"hyphenation": "арба",
"lang": "Шорский",
"lang_code": "cjs",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"categories": [
"Ботанические термины/cjs"
],
"glosses": [
"ячмень (Hordeum)"
],
"topics": [
"botany"
]
}
],
"word": "арба"
}
{
"categories": [
"Нет сведений о составе слова",
"Нужна этимология",
"Слова из 4 букв/evn",
"Требуется категоризация/evn",
"Эвенкийские существительные",
"Эвенкийский язык"
],
"etymology_text": "Происходит от ??",
"hyphenation": "арба",
"lang": "Эвенкийский",
"lang_code": "evn",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"glosses": [
"мелководье"
]
}
],
"word": "арба"
}
{
"categories": [
"Викисловарь:Статьи с межъязыковой омонимией/5",
"Нет сведений о составе слова",
"Нужна этимология",
"Слова из 4 букв/sah",
"Требуется категоризация/sah",
"Якутские частицы",
"Якутский язык"
],
"etymology_text": "Происходит от ??",
"lang": "Якутский",
"lang_code": "sah",
"pos": "particle",
"senses": [
{
"glosses": [
"да, кстати, правда"
]
}
],
"word": "арба"
}
Download raw JSONL data for арба meaning in All languages combined (17.6kB)
This page is a part of the kaikki.org machine-readable All languages combined dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2025-06-23 from the ruwiktionary dump dated 2025-06-20 using wiktextract (074e7de and f1c2b61). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.
If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.