See Берлин on Wiktionary
{ "categories": [ { "kind": "other", "name": "Города Германии/ru", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Земли Германии/ru", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Мужской род/ru", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Названия городов/ru", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Неодушевлённые/ru", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Русские лексемы", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Русские слова, тип морфемного строения R", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Русские существительные", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Русские существительные, склонение 1a", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Русский язык", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Слова из 6 букв/ru", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Столицы/ru", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Топонимы/ru", "parents": [], "source": "w" } ], "derived": [ { "word": "Большой Берлин" }, { "word": "Восточный Берлин" }, { "word": "Западный Берлин" }, { "word": "ось Берлин — Рим" }, { "word": "ось Рим — Берлин" } ], "etymology_text": "Название германской столицы А. Брюкнер производил от славянского местного названия Beria, так же объясняет Berlin и М. Фасмер. Наиболее вероятная этимология имени Berlin предложена чехословацким историком Д. Д. Прохаской, который объяснил Berlin < Bedlin «сторожевой пост», ср. др.-чеш. bedliti «быть бдительным, караулить». Наличие согласного r в Berlin Прохаска поставил в зависимость от известного в немецком языке диалектного ротацизма d > r, охватывающего северные и восточные области Германии. Именно в этих немецких диалектах слав. Bedlin дало Berlin. Использованы данные Трудов по этимологии О. Н. Трубачева", "forms": [ { "form": "Берли́н", "tags": [ "nominative", "singular" ] }, { "form": "Берли́ны", "tags": [ "nominative", "plural" ] }, { "form": "Берли́на", "tags": [ "genitive", "singular" ] }, { "form": "Берли́нов", "tags": [ "genitive", "plural" ] }, { "form": "Берли́ну", "tags": [ "dative", "singular" ] }, { "form": "Берли́нам", "tags": [ "dative", "plural" ] }, { "form": "Берли́н", "tags": [ "accusative", "singular" ] }, { "form": "Берли́ны", "tags": [ "accusative", "plural" ] }, { "form": "Берли́ном", "tags": [ "instrumental", "singular" ] }, { "form": "Берли́нами", "tags": [ "instrumental", "plural" ] }, { "form": "Берли́не", "tags": [ "prepositional", "singular" ] }, { "form": "Берли́нах", "tags": [ "prepositional", "plural" ] } ], "hypernyms": [ { "sense_index": 1, "word": "столица" }, { "sense_index": 1, "word": "город" }, { "sense_index": 2, "word": "правительство" } ], "hyponyms": [ { "sense_index": 1, "tags": [ "historical" ], "word": "Восточный Берлин" }, { "sense_index": 1, "word": "Западный Берлин" } ], "lang": "Русский", "lang_code": "ru", "pos": "noun", "related": [ { "raw_tags": [ "Ближайшее родство", "существительные" ], "word": "берлинец" }, { "raw_tags": [ "Ближайшее родство", "существительные" ], "word": "берлинка" }, { "raw_tags": [ "Ближайшее родство", "прилагательные" ], "word": "берлинский" }, { "raw_tags": [ "Ближайшее родство", "прилагательные" ], "word": "внутриберлинский" }, { "raw_tags": [ "Ближайшее родство", "наречия" ], "word": "по-берлински" } ], "senses": [ { "examples": [ { "author": "Александр Храмчихин", "collection": "Русская жизнь", "date": "2012", "ref": "Александр Храмчихин, «Последний бой майора Брайтнера», 2012 г. // «Русская жизнь» [НКРЯ]", "source": "НКРЯ", "text": "В Европе война стремительно катилась к концу, Советская армия уже вела бои на улицах Берлина, на западе Германии крупнейшие города сдавались англичанам и американцам, как правило, без всякого сопротивления.", "title": "Последний бой майора Брайтнера" }, { "author": "Ревекка Фрумкина", "collection": "Отечественные записки", "date": "2003", "ref": "Ревекка Фрумкина, «Последние свидетели», 2003 г. // «Отечественные записки» [НКРЯ]", "source": "НКРЯ", "text": "Самым интересным в книге мне представляются воспоминания автора о его юности в Берлине.", "title": "Последние свидетели" }, { "collection": "Даша", "date": "2003", "ref": "«Берлин ― радушный город: тебя ждут в музеях и тавернах», 2003 г. // «Даша» [НКРЯ]", "source": "НКРЯ", "text": "И все же одним из обязательных пунктов любой туристической программы по Берлину является обед с немецкой национальной кухней.", "title": "Берлин ― радушный город: тебя ждут в музеях и тавернах" } ], "glosses": [ "город в Европе, столица Германии" ], "id": "ru-Берлин-ru-noun-VPXmIh1X" }, { "examples": [ { "author": "Владимир Лота", "collection": "Совершенно секретно", "date": "2003.07.04", "ref": "Владимир Лота, «Карьера агента АВС», 2003.07.04 // «Совершенно секретно» [НКРЯ]", "source": "НКРЯ", "text": "В ноябре 1933-го, когда отношения между Берлином и Москвой стали более чем прохладными, несколько советских журналистов вынужденно покинули германскую столицу.", "title": "Карьера агента АВС" }, { "author": "Евгений Басманов", "collection": "РБК Daily", "date": "2010.07.28", "ref": "Евгений Басманов, «Банкиров ждет новый контроль», 2010.07.28 // «РБК Daily» [НКРЯ]", "source": "НКРЯ", "text": "Официальный Берлин опасается, что некоторые новые требования к собственному капиталу банков в значительной степени подорвут деятельность немецких сберегательных касс и кооперативных банков.", "title": "Банкиров ждет новый контроль" } ], "glosses": [ "правительство Германии" ], "id": "ru-Берлин-ru-noun-w558GRZ1", "raw_glosses": [ "метоним., полит. правительство Германии" ], "tags": [ "metonymically" ], "topics": [ "politics" ] } ], "sounds": [ { "ipa": "bʲɪrˈlʲin" } ], "tags": [ "declension-2", "inanimate", "masculine" ], "translations": [ { "lang": "Абхазский", "lang_code": "ab", "word": "Берлин" }, { "lang": "Азербайджанский", "lang_code": "az", "word": "Berlin" }, { "lang": "Аймарский", "lang_code": "ay", "word": "Berlin" }, { "lang": "Албанский", "lang_code": "sq", "word": "Berlini" }, { "lang": "Амхарский", "lang_code": "am", "word": "በርሊን" }, { "lang": "Английский", "lang_code": "en", "word": "Berlin" }, { "lang": "Арабский", "lang_code": "ar", "roman": "barlīn", "word": "برلين" }, { "lang": "Арагонский", "lang_code": "an", "word": "Berlín" }, { "lang": "Арамейский", "lang_code": "arc", "tags": [ "Syriac" ], "word": "ܒܪܠܝܢ" }, { "lang": "Армянский", "lang_code": "hy", "word": "Բեռլին" }, { "lang": "Арумынский", "lang_code": "rup", "word": "Berlin" }, { "lang": "Астурийский", "lang_code": "ast", "word": "Berlín" }, { "lang": "Африкаанс", "lang_code": "af", "word": "Berlyn" }, { "lang": "Ачехский", "lang_code": "ace", "word": "Berlin" }, { "lang": "Баварский", "lang_code": "bar", "word": "Berlin" }, { "lang": "Баскский", "lang_code": "eu", "word": "Berlin" }, { "lang": "Башкирский", "lang_code": "ba", "word": "Берлин" }, { "lang": "Белорусский", "lang_code": "be", "word": "Бэрлін" }, { "lang": "Бенгальский", "lang_code": "bn", "roman": "barlin", "word": "বার্লিন" }, { "lang": "Бирманский", "lang_code": "my", "word": "ဘာလင်မြို့" }, { "lang": "Болгарский", "lang_code": "bg", "word": "Берлин" }, { "lang": "Боснийский", "lang_code": "bs", "word": "Berlin" }, { "lang": "Бретонский", "lang_code": "br", "word": "Berlin" }, { "lang": "Бурятский", "lang_code": "bua", "word": "Берлин" }, { "lang": "Валлийский", "lang_code": "cy", "word": "Berlin" }, { "lang": "Венгерский", "lang_code": "hu", "word": "Berlin" }, { "lang": "Вепсский", "lang_code": "vep", "word": "Berlin" }, { "lang": "Верхнелужицкий", "lang_code": "hsb", "word": "Berlin" }, { "lang": "Волапюк", "lang_code": "vo", "raw_tags": [ "искусственный язык" ], "word": "Berlin" }, { "lang": "Волоф", "lang_code": "wo", "word": "Berlin" }, { "lang": "Восточнофризский", "lang_code": "stq", "word": "Berlin" }, { "lang": "Выруский", "lang_code": "vro", "word": "Berliin" }, { "lang": "Вьетнамский", "lang_code": "vi", "word": "Bá-linh" }, { "lang": "Вьетнамский", "lang_code": "vi", "word": "Berlin" }, { "lang": "Гавайский", "lang_code": "haw", "word": "Pelelina" }, { "lang": "Гагаузский", "lang_code": "gag", "word": "Berlin" }, { "lang": "Гаитянский", "lang_code": "ht", "word": "Bèlen" }, { "lang": "Галисийский", "lang_code": "gl", "word": "Berlín" }, { "lang": "Гань", "lang_code": "gan", "word": "柏林" }, { "lang": "Гренландский", "lang_code": "kl", "word": "Berlin" }, { "lang": "Греческий", "lang_code": "el", "roman": "Verolíno", "tags": [ "neuter" ], "word": "Βερολίνο" }, { "lang": "Грузинский", "lang_code": "ka", "roman": "berlini", "word": "ბერლინი" }, { "lang": "Гуарани", "lang_code": "gn", "word": "Berlin" }, { "lang": "Гэльский", "lang_code": "gd", "word": "Berlin" }, { "lang": "Датский", "lang_code": "da", "word": "Berlin" }, { "lang": "Древнеанглийский", "lang_code": "ang", "raw_tags": [ "мёртвый язык" ], "word": "Berlin" }, { "lang": "Египетский арабский", "lang_code": "arz", "word": "بيرلين" }, { "lang": "Жемайтский", "lang_code": "sgs", "word": "Berlīns" }, { "lang": "Зазаки", "lang_code": "zza", "word": "Berlin" }, { "lang": "Западнофламандский", "lang_code": "vls", "word": "Berlyn" }, { "lang": "Зулу", "lang_code": "zu", "word": "Berlin" }, { "lang": "Иврит", "lang_code": "he", "roman": "berlin", "tags": [ "feminine" ], "word": "ברלין" }, { "lang": "Идиш", "lang_code": "yi", "roman": "berlin", "tags": [ "neuter" ], "word": "בערלין" }, { "lang": "Идо", "lang_code": "io", "raw_tags": [ "искусственный язык" ], "word": "Berlin" }, { "lang": "Илоканский", "lang_code": "ilo", "word": "Berlin" }, { "lang": "Индонезийский", "lang_code": "id", "word": "Berlin" }, { "lang": "Интерлингва", "lang_code": "ia", "raw_tags": [ "искусственный язык" ], "word": "Berlin" }, { "lang": "Интерлингве", "lang_code": "ie", "raw_tags": [ "искусственный язык" ], "word": "Berlin" }, { "lang": "Инуктитут", "lang_code": "iu", "word": "ᐱᕐᓖᓐ" }, { "lang": "Ирландский", "lang_code": "ga", "word": "Beirlín" }, { "lang": "Исландский", "lang_code": "is", "word": "Berlín" }, { "lang": "Испанский", "lang_code": "es", "tags": [ "masculine" ], "word": "Berlín" }, { "lang": "Итальянский", "lang_code": "it", "tags": [ "feminine" ], "word": "Berlino" }, { "lang": "Йоруба", "lang_code": "yo", "word": "Berlin" }, { "lang": "Кабардино-черкесский", "lang_code": "kbd", "word": "Берлин" }, { "lang": "Кабильский", "lang_code": "kab", "word": "Berlin" }, { "lang": "Казахский", "lang_code": "kk", "word": "Берлин" }, { "lang": "Каннада", "lang_code": "kn", "roman": "barlin", "word": "ಬರ್ಲಿನ್" }, { "lang": "Капампанганский", "lang_code": "pam", "word": "Berlin" }, { "lang": "Каракалпакский", "lang_code": "kaa", "word": "Berlin" }, { "lang": "Каталанский", "lang_code": "ca", "word": "Berlín" }, { "lang": "Кашубский", "lang_code": "csb", "word": "Berlëno" }, { "lang": "Кечуа", "lang_code": "qu", "word": "Berlin" }, { "lang": "Киньяруанда", "lang_code": "rw", "word": "Berlin" }, { "lang": "Киргизский", "lang_code": "ky", "word": "Берлин" }, { "lang": "Китайский", "lang_code": "zh", "word": "Bólín" }, { "lang": "Коми-зырянский", "lang_code": "kom", "word": "Берлин" }, { "lang": "Коми-пермяцкий", "lang_code": "koi", "word": "Берлин" }, { "lang": "Корейский", "lang_code": "ko", "word": "배를린" }, { "lang": "Корнский", "lang_code": "kw", "word": "Berlin" }, { "lang": "Корсиканский", "lang_code": "co", "word": "Berlinu" }, { "lang": "Крымскотатарский", "lang_code": "crh", "word": "Berlin" }, { "lang": "Курдский", "lang_code": "ku", "word": "Berlîn" }, { "lang": "Кхмерский", "lang_code": "km", "roman": "bəəliin", "word": "ប៊ែរលីន" }, { "lang": "Латгальский", "lang_code": "ltg", "word": "Berlins" }, { "lang": "Латинский", "lang_code": "la", "tags": [ "neuter" ], "word": "Berolinum" }, { "lang": "Латышский", "lang_code": "lv", "tags": [ "feminine" ], "word": "Berlīne" }, { "lang": "Лезгинский", "lang_code": "lez", "word": "Берлин" }, { "lang": "Лимбургский", "lang_code": "li", "word": "Berlien" }, { "lang": "Лингала", "lang_code": "ln", "word": "Berlin" }, { "lang": "Литовский", "lang_code": "lt", "word": "Berlynas" }, { "lang": "Ложбан", "lang_code": "jbo", "raw_tags": [ "искусственный язык" ], "word": "Berlin" }, { "lang": "Ломбардский", "lang_code": "lmo", "word": "Berlin" }, { "lang": "Люксембургский", "lang_code": "lb", "word": "Berlin" }, { "lang": "Мазендеранский", "lang_code": "mzn", "word": "برلین" }, { "lang": "Македонский", "lang_code": "mk", "word": "Берлин" }, { "lang": "Малагасийский", "lang_code": "mg", "word": "Berlin" }, { "lang": "Малайский", "lang_code": "ms", "word": "Berlin" }, { "lang": "Малаялам", "lang_code": "ml", "roman": "berlin", "word": "ബെര്ലിന്" }, { "lang": "Мальтийский", "lang_code": "mt", "word": "Berlin" }, { "lang": "Маори", "lang_code": "mi", "word": "Pearīni" }, { "lang": "Маратхи", "lang_code": "mr", "roman": "barlin", "word": "बर्लिन" }, { "lang": "Марийский", "lang_code": "chm", "word": "Берлин" }, { "lang": "Мегрельский", "lang_code": "xmf", "word": "ბერლინი" }, { "lang": "Мирандский", "lang_code": "mwl", "word": "Berlin" }, { "lang": "Монгольский", "lang_code": "mn", "word": "Берлин" }, { "lang": "Мэнский", "lang_code": "gv", "word": "Berleen" }, { "lang": "Науатль", "lang_code": "nah", "word": "Berlin" }, { "lang": "Науру", "lang_code": "na", "word": "Berlin" }, { "lang": "Неаполитано-калабрийский", "lang_code": "nap", "word": "Berlino" }, { "lang": "Немецкий", "lang_code": "de", "tags": [ "neuter" ], "word": "Berlin" }, { "lang": "Нидерландский", "lang_code": "nl", "tags": [ "neuter" ], "word": "Berlijn" }, { "lang": "Нижнелужицкий", "lang_code": "dsb", "word": "Barliń" }, { "lang": "Нижненемецкий (Нидерланды)", "lang_code": "nds-nl", "word": "Berlien" }, { "lang": "Нижнесаксонский", "lang_code": "nds", "word": "Berlin" }, { "lang": "Новиаль", "lang_code": "nov", "raw_tags": [ "искусственный язык" ], "word": "Berlin" }, { "lang": "Норвежский", "lang_code": "no", "word": "Berlin" }, { "lang": "Норфолкский", "lang_code": "pih", "word": "Berlin" }, { "lang": "Окситанский", "lang_code": "oc", "word": "Berlin" }, { "lang": "Осетинский", "lang_code": "os", "word": "Берлин" }, { "lang": "Папьяменту", "lang_code": "pap", "word": "Berlin" }, { "lang": "Пенсильванско-немецкий", "lang_code": "pdc", "word": "Berlin" }, { "lang": "Персидский", "lang_code": "fa", "roman": "Berlin", "word": "برلین" }, { "lang": "Пикардский", "lang_code": "pcd", "word": "Berlin" }, { "lang": "Польский", "lang_code": "pl", "tags": [ "masculine" ], "word": "Berlin" }, { "lang": "Португальский", "lang_code": "pt", "word": "Berlim" }, { "lang": "Пушту", "lang_code": "ps", "word": "برلين" }, { "lang": "Пьемонтский", "lang_code": "pms", "word": "Berlin" }, { "lang": "Ретороманский", "lang_code": "rm", "word": "Berlin" }, { "lang": "Рипуарский", "lang_code": "ksh", "word": "Berlin" }, { "lang": "Румынский", "lang_code": "ro", "word": "Berlin" }, { "lang": "Русинский", "lang_code": "rue", "word": "Берлін" }, { "lang": "Сардинский", "lang_code": "sc", "word": "Berlino" }, { "lang": "Северносаамский", "lang_code": "se", "word": "Berlin" }, { "lang": "Севернофризский", "lang_code": "frr", "word": "Berlin" }, { "lang": "Сербский", "lang_code": "sr", "tags": [ "Cyrillic" ], "word": "Берлин" }, { "lang": "Сербский", "lang_code": "sr", "tags": [ "Latin" ], "word": "Berlin" }, { "lang": "Сефардский", "lang_code": "lad", "word": "Berlin" }, { "lang": "Силезский", "lang_code": "szl", "word": "Berlin" }, { "lang": "Сингальский", "lang_code": "si", "word": "බර්ලිනය" }, { "lang": "Сицилийский", "lang_code": "scn", "word": "Birlinu" }, { "lang": "Словацкий", "lang_code": "sk", "word": "Berlín" }, { "lang": "Словенский", "lang_code": "sl", "word": "Berlin" }, { "lang": "Сомалийский", "lang_code": "so", "word": "Baarliin" }, { "lang": "Сранан-тонго", "lang_code": "srn", "word": "Berlin" }, { "lang": "Старославянский", "lang_code": "cu", "raw_tags": [ "мёртвый язык" ], "tags": [ "Cyrillic" ], "word": "Бєрлинъ" }, { "lang": "Суахили", "lang_code": "sw", "word": "Berlin" }, { "lang": "Тагальский", "lang_code": "tl", "word": "Berlin" }, { "lang": "Таджикский", "lang_code": "tg", "word": "Берлин" }, { "lang": "Таитянский", "lang_code": "ty", "word": "Berlin" }, { "lang": "Тайский", "lang_code": "th", "roman": "ber-lin", "word": "เบอร์ลิน" }, { "lang": "Тамильский", "lang_code": "ta", "roman": "perlin", "word": "பெர்லின்" }, { "lang": "Татарский", "lang_code": "tt", "word": "Берлин" }, { "lang": "Телугу", "lang_code": "te", "word": "బెర్లిన్" }, { "lang": "Тетум", "lang_code": "tet", "word": "Berlín" }, { "lang": "Тибетский", "lang_code": "bo", "word": "པེ་ལིང་" }, { "lang": "Ток-писин", "lang_code": "tpi", "word": "Berlin" }, { "lang": "Тоскский", "lang_code": "als", "word": "Berlin" }, { "lang": "Тумбука", "lang_code": "tum", "word": "Berlin" }, { "lang": "Турецкий", "lang_code": "tr", "word": "Berlin" }, { "lang": "Туркменский", "lang_code": "tk", "word": "Berlin" }, { "lang": "Удмуртский", "lang_code": "udm", "word": "Берлин" }, { "lang": "Узбекский", "lang_code": "uz", "word": "Berlin" }, { "lang": "Уйгурский", "lang_code": "ug", "word": "Bérlin" }, { "lang": "Украинский", "lang_code": "uk", "word": "Берлін" }, { "lang": "Урду", "lang_code": "ur", "word": "برلن" }, { "lang": "Фарерский", "lang_code": "fo", "word": "Berlin" }, { "lang": "Финский", "lang_code": "fi", "word": "Berliini" }, { "lang": "Французский", "lang_code": "fr", "tags": [ "masculine" ], "word": "Berlin" }, { "lang": "Фризский", "lang_code": "fy", "word": "Berlyn" }, { "lang": "Фриульский", "lang_code": "fur", "word": "Berlin" }, { "lang": "Хауса", "lang_code": "ha", "word": "Berlin" }, { "lang": "Хинди", "lang_code": "hi", "roman": "barlin", "word": "बर्लिन" }, { "lang": "Хорватский", "lang_code": "hr", "word": "Berlin" }, { "lang": "Цыганский", "lang_code": "rom", "word": "Berlin" }, { "lang": "Чешский", "lang_code": "cs", "word": "Berlín" }, { "lang": "Чувашский", "lang_code": "cv", "word": "Берлин" }, { "lang": "Шведский", "lang_code": "sv", "word": "Berlin" }, { "lang": "Шотландский", "lang_code": "sco", "word": "Berlin" }, { "lang": "Эве", "lang_code": "ewe", "word": "Berlin" }, { "lang": "Эрзянский", "lang_code": "myv", "word": "Берлин ош" }, { "lang": "Эсперанто", "lang_code": "eo", "raw_tags": [ "искусственный язык" ], "word": "Berlino" }, { "lang": "Эстонский", "lang_code": "et", "word": "Berliin" }, { "lang": "Эстремадурский", "lang_code": "ext", "word": "Berlín" }, { "lang": "Яванский", "lang_code": "jv", "word": "Berlin" }, { "lang": "Якутский", "lang_code": "sah", "word": "Берлин" }, { "lang": "Японский", "lang_code": "ja", "word": "berurin" } ], "word": "Берлин" } { "categories": [ { "kind": "other", "name": "Нет сведений о составе слова", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Нужна этимология", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Слова из 6 букв/ce", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Слова русского происхождения/ce", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Требуется категоризация/ce", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Чеченские существительные", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Чеченский язык", "parents": [], "source": "w" } ], "etymology_text": "Из русск. Берлин??", "lang": "Чеченский", "lang_code": "ce", "pos": "noun", "senses": [ { "glosses": [ "Берлин" ], "id": "ru-Берлин-ce-noun-Ub1nT1b1" } ], "word": "Берлин" }
{ "categories": [ "Города Германии/ru", "Земли Германии/ru", "Мужской род/ru", "Названия городов/ru", "Неодушевлённые/ru", "Русские лексемы", "Русские слова, тип морфемного строения R", "Русские существительные", "Русские существительные, склонение 1a", "Русский язык", "Слова из 6 букв/ru", "Столицы/ru", "Топонимы/ru" ], "derived": [ { "word": "Большой Берлин" }, { "word": "Восточный Берлин" }, { "word": "Западный Берлин" }, { "word": "ось Берлин — Рим" }, { "word": "ось Рим — Берлин" } ], "etymology_text": "Название германской столицы А. Брюкнер производил от славянского местного названия Beria, так же объясняет Berlin и М. Фасмер. Наиболее вероятная этимология имени Berlin предложена чехословацким историком Д. Д. Прохаской, который объяснил Berlin < Bedlin «сторожевой пост», ср. др.-чеш. bedliti «быть бдительным, караулить». Наличие согласного r в Berlin Прохаска поставил в зависимость от известного в немецком языке диалектного ротацизма d > r, охватывающего северные и восточные области Германии. Именно в этих немецких диалектах слав. Bedlin дало Berlin. Использованы данные Трудов по этимологии О. Н. Трубачева", "forms": [ { "form": "Берли́н", "tags": [ "nominative", "singular" ] }, { "form": "Берли́ны", "tags": [ "nominative", "plural" ] }, { "form": "Берли́на", "tags": [ "genitive", "singular" ] }, { "form": "Берли́нов", "tags": [ "genitive", "plural" ] }, { "form": "Берли́ну", "tags": [ "dative", "singular" ] }, { "form": "Берли́нам", "tags": [ "dative", "plural" ] }, { "form": "Берли́н", "tags": [ "accusative", "singular" ] }, { "form": "Берли́ны", "tags": [ "accusative", "plural" ] }, { "form": "Берли́ном", "tags": [ "instrumental", "singular" ] }, { "form": "Берли́нами", "tags": [ "instrumental", "plural" ] }, { "form": "Берли́не", "tags": [ "prepositional", "singular" ] }, { "form": "Берли́нах", "tags": [ "prepositional", "plural" ] } ], "hypernyms": [ { "sense_index": 1, "word": "столица" }, { "sense_index": 1, "word": "город" }, { "sense_index": 2, "word": "правительство" } ], "hyponyms": [ { "sense_index": 1, "tags": [ "historical" ], "word": "Восточный Берлин" }, { "sense_index": 1, "word": "Западный Берлин" } ], "lang": "Русский", "lang_code": "ru", "pos": "noun", "related": [ { "raw_tags": [ "Ближайшее родство", "существительные" ], "word": "берлинец" }, { "raw_tags": [ "Ближайшее родство", "существительные" ], "word": "берлинка" }, { "raw_tags": [ "Ближайшее родство", "прилагательные" ], "word": "берлинский" }, { "raw_tags": [ "Ближайшее родство", "прилагательные" ], "word": "внутриберлинский" }, { "raw_tags": [ "Ближайшее родство", "наречия" ], "word": "по-берлински" } ], "senses": [ { "examples": [ { "author": "Александр Храмчихин", "collection": "Русская жизнь", "date": "2012", "ref": "Александр Храмчихин, «Последний бой майора Брайтнера», 2012 г. // «Русская жизнь» [НКРЯ]", "source": "НКРЯ", "text": "В Европе война стремительно катилась к концу, Советская армия уже вела бои на улицах Берлина, на западе Германии крупнейшие города сдавались англичанам и американцам, как правило, без всякого сопротивления.", "title": "Последний бой майора Брайтнера" }, { "author": "Ревекка Фрумкина", "collection": "Отечественные записки", "date": "2003", "ref": "Ревекка Фрумкина, «Последние свидетели», 2003 г. // «Отечественные записки» [НКРЯ]", "source": "НКРЯ", "text": "Самым интересным в книге мне представляются воспоминания автора о его юности в Берлине.", "title": "Последние свидетели" }, { "collection": "Даша", "date": "2003", "ref": "«Берлин ― радушный город: тебя ждут в музеях и тавернах», 2003 г. // «Даша» [НКРЯ]", "source": "НКРЯ", "text": "И все же одним из обязательных пунктов любой туристической программы по Берлину является обед с немецкой национальной кухней.", "title": "Берлин ― радушный город: тебя ждут в музеях и тавернах" } ], "glosses": [ "город в Европе, столица Германии" ] }, { "examples": [ { "author": "Владимир Лота", "collection": "Совершенно секретно", "date": "2003.07.04", "ref": "Владимир Лота, «Карьера агента АВС», 2003.07.04 // «Совершенно секретно» [НКРЯ]", "source": "НКРЯ", "text": "В ноябре 1933-го, когда отношения между Берлином и Москвой стали более чем прохладными, несколько советских журналистов вынужденно покинули германскую столицу.", "title": "Карьера агента АВС" }, { "author": "Евгений Басманов", "collection": "РБК Daily", "date": "2010.07.28", "ref": "Евгений Басманов, «Банкиров ждет новый контроль», 2010.07.28 // «РБК Daily» [НКРЯ]", "source": "НКРЯ", "text": "Официальный Берлин опасается, что некоторые новые требования к собственному капиталу банков в значительной степени подорвут деятельность немецких сберегательных касс и кооперативных банков.", "title": "Банкиров ждет новый контроль" } ], "glosses": [ "правительство Германии" ], "raw_glosses": [ "метоним., полит. правительство Германии" ], "tags": [ "metonymically" ], "topics": [ "politics" ] } ], "sounds": [ { "ipa": "bʲɪrˈlʲin" } ], "tags": [ "declension-2", "inanimate", "masculine" ], "translations": [ { "lang": "Абхазский", "lang_code": "ab", "word": "Берлин" }, { "lang": "Азербайджанский", "lang_code": "az", "word": "Berlin" }, { "lang": "Аймарский", "lang_code": "ay", "word": "Berlin" }, { "lang": "Албанский", "lang_code": "sq", "word": "Berlini" }, { "lang": "Амхарский", "lang_code": "am", "word": "በርሊን" }, { "lang": "Английский", "lang_code": "en", "word": "Berlin" }, { "lang": "Арабский", "lang_code": "ar", "roman": "barlīn", "word": "برلين" }, { "lang": "Арагонский", "lang_code": "an", "word": "Berlín" }, { "lang": "Арамейский", "lang_code": "arc", "tags": [ "Syriac" ], "word": "ܒܪܠܝܢ" }, { "lang": "Армянский", "lang_code": "hy", "word": "Բեռլին" }, { "lang": "Арумынский", "lang_code": "rup", "word": "Berlin" }, { "lang": "Астурийский", "lang_code": "ast", "word": "Berlín" }, { "lang": "Африкаанс", "lang_code": "af", "word": "Berlyn" }, { "lang": "Ачехский", "lang_code": "ace", "word": "Berlin" }, { "lang": "Баварский", "lang_code": "bar", "word": "Berlin" }, { "lang": "Баскский", "lang_code": "eu", "word": "Berlin" }, { "lang": "Башкирский", "lang_code": "ba", "word": "Берлин" }, { "lang": "Белорусский", "lang_code": "be", "word": "Бэрлін" }, { "lang": "Бенгальский", "lang_code": "bn", "roman": "barlin", "word": "বার্লিন" }, { "lang": "Бирманский", "lang_code": "my", "word": "ဘာလင်မြို့" }, { "lang": "Болгарский", "lang_code": "bg", "word": "Берлин" }, { "lang": "Боснийский", "lang_code": "bs", "word": "Berlin" }, { "lang": "Бретонский", "lang_code": "br", "word": "Berlin" }, { "lang": "Бурятский", "lang_code": "bua", "word": "Берлин" }, { "lang": "Валлийский", "lang_code": "cy", "word": "Berlin" }, { "lang": "Венгерский", "lang_code": "hu", "word": "Berlin" }, { "lang": "Вепсский", "lang_code": "vep", "word": "Berlin" }, { "lang": "Верхнелужицкий", "lang_code": "hsb", "word": "Berlin" }, { "lang": "Волапюк", "lang_code": "vo", "raw_tags": [ "искусственный язык" ], "word": "Berlin" }, { "lang": "Волоф", "lang_code": "wo", "word": "Berlin" }, { "lang": "Восточнофризский", "lang_code": "stq", "word": "Berlin" }, { "lang": "Выруский", "lang_code": "vro", "word": "Berliin" }, { "lang": "Вьетнамский", "lang_code": "vi", "word": "Bá-linh" }, { "lang": "Вьетнамский", "lang_code": "vi", "word": "Berlin" }, { "lang": "Гавайский", "lang_code": "haw", "word": "Pelelina" }, { "lang": "Гагаузский", "lang_code": "gag", "word": "Berlin" }, { "lang": "Гаитянский", "lang_code": "ht", "word": "Bèlen" }, { "lang": "Галисийский", "lang_code": "gl", "word": "Berlín" }, { "lang": "Гань", "lang_code": "gan", "word": "柏林" }, { "lang": "Гренландский", "lang_code": "kl", "word": "Berlin" }, { "lang": "Греческий", "lang_code": "el", "roman": "Verolíno", "tags": [ "neuter" ], "word": "Βερολίνο" }, { "lang": "Грузинский", "lang_code": "ka", "roman": "berlini", "word": "ბერლინი" }, { "lang": "Гуарани", "lang_code": "gn", "word": "Berlin" }, { "lang": "Гэльский", "lang_code": "gd", "word": "Berlin" }, { "lang": "Датский", "lang_code": "da", "word": "Berlin" }, { "lang": "Древнеанглийский", "lang_code": "ang", "raw_tags": [ "мёртвый язык" ], "word": "Berlin" }, { "lang": "Египетский арабский", "lang_code": "arz", "word": "بيرلين" }, { "lang": "Жемайтский", "lang_code": "sgs", "word": "Berlīns" }, { "lang": "Зазаки", "lang_code": "zza", "word": "Berlin" }, { "lang": "Западнофламандский", "lang_code": "vls", "word": "Berlyn" }, { "lang": "Зулу", "lang_code": "zu", "word": "Berlin" }, { "lang": "Иврит", "lang_code": "he", "roman": "berlin", "tags": [ "feminine" ], "word": "ברלין" }, { "lang": "Идиш", "lang_code": "yi", "roman": "berlin", "tags": [ "neuter" ], "word": "בערלין" }, { "lang": "Идо", "lang_code": "io", "raw_tags": [ "искусственный язык" ], "word": "Berlin" }, { "lang": "Илоканский", "lang_code": "ilo", "word": "Berlin" }, { "lang": "Индонезийский", "lang_code": "id", "word": "Berlin" }, { "lang": "Интерлингва", "lang_code": "ia", "raw_tags": [ "искусственный язык" ], "word": "Berlin" }, { "lang": "Интерлингве", "lang_code": "ie", "raw_tags": [ "искусственный язык" ], "word": "Berlin" }, { "lang": "Инуктитут", "lang_code": "iu", "word": "ᐱᕐᓖᓐ" }, { "lang": "Ирландский", "lang_code": "ga", "word": "Beirlín" }, { "lang": "Исландский", "lang_code": "is", "word": "Berlín" }, { "lang": "Испанский", "lang_code": "es", "tags": [ "masculine" ], "word": "Berlín" }, { "lang": "Итальянский", "lang_code": "it", "tags": [ "feminine" ], "word": "Berlino" }, { "lang": "Йоруба", "lang_code": "yo", "word": "Berlin" }, { "lang": "Кабардино-черкесский", "lang_code": "kbd", "word": "Берлин" }, { "lang": "Кабильский", "lang_code": "kab", "word": "Berlin" }, { "lang": "Казахский", "lang_code": "kk", "word": "Берлин" }, { "lang": "Каннада", "lang_code": "kn", "roman": "barlin", "word": "ಬರ್ಲಿನ್" }, { "lang": "Капампанганский", "lang_code": "pam", "word": "Berlin" }, { "lang": "Каракалпакский", "lang_code": "kaa", "word": "Berlin" }, { "lang": "Каталанский", "lang_code": "ca", "word": "Berlín" }, { "lang": "Кашубский", "lang_code": "csb", "word": "Berlëno" }, { "lang": "Кечуа", "lang_code": "qu", "word": "Berlin" }, { "lang": "Киньяруанда", "lang_code": "rw", "word": "Berlin" }, { "lang": "Киргизский", "lang_code": "ky", "word": "Берлин" }, { "lang": "Китайский", "lang_code": "zh", "word": "Bólín" }, { "lang": "Коми-зырянский", "lang_code": "kom", "word": "Берлин" }, { "lang": "Коми-пермяцкий", "lang_code": "koi", "word": "Берлин" }, { "lang": "Корейский", "lang_code": "ko", "word": "배를린" }, { "lang": "Корнский", "lang_code": "kw", "word": "Berlin" }, { "lang": "Корсиканский", "lang_code": "co", "word": "Berlinu" }, { "lang": "Крымскотатарский", "lang_code": "crh", "word": "Berlin" }, { "lang": "Курдский", "lang_code": "ku", "word": "Berlîn" }, { "lang": "Кхмерский", "lang_code": "km", "roman": "bəəliin", "word": "ប៊ែរលីន" }, { "lang": "Латгальский", "lang_code": "ltg", "word": "Berlins" }, { "lang": "Латинский", "lang_code": "la", "tags": [ "neuter" ], "word": "Berolinum" }, { "lang": "Латышский", "lang_code": "lv", "tags": [ "feminine" ], "word": "Berlīne" }, { "lang": "Лезгинский", "lang_code": "lez", "word": "Берлин" }, { "lang": "Лимбургский", "lang_code": "li", "word": "Berlien" }, { "lang": "Лингала", "lang_code": "ln", "word": "Berlin" }, { "lang": "Литовский", "lang_code": "lt", "word": "Berlynas" }, { "lang": "Ложбан", "lang_code": "jbo", "raw_tags": [ "искусственный язык" ], "word": "Berlin" }, { "lang": "Ломбардский", "lang_code": "lmo", "word": "Berlin" }, { "lang": "Люксембургский", "lang_code": "lb", "word": "Berlin" }, { "lang": "Мазендеранский", "lang_code": "mzn", "word": "برلین" }, { "lang": "Македонский", "lang_code": "mk", "word": "Берлин" }, { "lang": "Малагасийский", "lang_code": "mg", "word": "Berlin" }, { "lang": "Малайский", "lang_code": "ms", "word": "Berlin" }, { "lang": "Малаялам", "lang_code": "ml", "roman": "berlin", "word": "ബെര്ലിന്" }, { "lang": "Мальтийский", "lang_code": "mt", "word": "Berlin" }, { "lang": "Маори", "lang_code": "mi", "word": "Pearīni" }, { "lang": "Маратхи", "lang_code": "mr", "roman": "barlin", "word": "बर्लिन" }, { "lang": "Марийский", "lang_code": "chm", "word": "Берлин" }, { "lang": "Мегрельский", "lang_code": "xmf", "word": "ბერლინი" }, { "lang": "Мирандский", "lang_code": "mwl", "word": "Berlin" }, { "lang": "Монгольский", "lang_code": "mn", "word": "Берлин" }, { "lang": "Мэнский", "lang_code": "gv", "word": "Berleen" }, { "lang": "Науатль", "lang_code": "nah", "word": "Berlin" }, { "lang": "Науру", "lang_code": "na", "word": "Berlin" }, { "lang": "Неаполитано-калабрийский", "lang_code": "nap", "word": "Berlino" }, { "lang": "Немецкий", "lang_code": "de", "tags": [ "neuter" ], "word": "Berlin" }, { "lang": "Нидерландский", "lang_code": "nl", "tags": [ "neuter" ], "word": "Berlijn" }, { "lang": "Нижнелужицкий", "lang_code": "dsb", "word": "Barliń" }, { "lang": "Нижненемецкий (Нидерланды)", "lang_code": "nds-nl", "word": "Berlien" }, { "lang": "Нижнесаксонский", "lang_code": "nds", "word": "Berlin" }, { "lang": "Новиаль", "lang_code": "nov", "raw_tags": [ "искусственный язык" ], "word": "Berlin" }, { "lang": "Норвежский", "lang_code": "no", "word": "Berlin" }, { "lang": "Норфолкский", "lang_code": "pih", "word": "Berlin" }, { "lang": "Окситанский", "lang_code": "oc", "word": "Berlin" }, { "lang": "Осетинский", "lang_code": "os", "word": "Берлин" }, { "lang": "Папьяменту", "lang_code": "pap", "word": "Berlin" }, { "lang": "Пенсильванско-немецкий", "lang_code": "pdc", "word": "Berlin" }, { "lang": "Персидский", "lang_code": "fa", "roman": "Berlin", "word": "برلین" }, { "lang": "Пикардский", "lang_code": "pcd", "word": "Berlin" }, { "lang": "Польский", "lang_code": "pl", "tags": [ "masculine" ], "word": "Berlin" }, { "lang": "Португальский", "lang_code": "pt", "word": "Berlim" }, { "lang": "Пушту", "lang_code": "ps", "word": "برلين" }, { "lang": "Пьемонтский", "lang_code": "pms", "word": "Berlin" }, { "lang": "Ретороманский", "lang_code": "rm", "word": "Berlin" }, { "lang": "Рипуарский", "lang_code": "ksh", "word": "Berlin" }, { "lang": "Румынский", "lang_code": "ro", "word": "Berlin" }, { "lang": "Русинский", "lang_code": "rue", "word": "Берлін" }, { "lang": "Сардинский", "lang_code": "sc", "word": "Berlino" }, { "lang": "Северносаамский", "lang_code": "se", "word": "Berlin" }, { "lang": "Севернофризский", "lang_code": "frr", "word": "Berlin" }, { "lang": "Сербский", "lang_code": "sr", "tags": [ "Cyrillic" ], "word": "Берлин" }, { "lang": "Сербский", "lang_code": "sr", "tags": [ "Latin" ], "word": "Berlin" }, { "lang": "Сефардский", "lang_code": "lad", "word": "Berlin" }, { "lang": "Силезский", "lang_code": "szl", "word": "Berlin" }, { "lang": "Сингальский", "lang_code": "si", "word": "බර්ලිනය" }, { "lang": "Сицилийский", "lang_code": "scn", "word": "Birlinu" }, { "lang": "Словацкий", "lang_code": "sk", "word": "Berlín" }, { "lang": "Словенский", "lang_code": "sl", "word": "Berlin" }, { "lang": "Сомалийский", "lang_code": "so", "word": "Baarliin" }, { "lang": "Сранан-тонго", "lang_code": "srn", "word": "Berlin" }, { "lang": "Старославянский", "lang_code": "cu", "raw_tags": [ "мёртвый язык" ], "tags": [ "Cyrillic" ], "word": "Бєрлинъ" }, { "lang": "Суахили", "lang_code": "sw", "word": "Berlin" }, { "lang": "Тагальский", "lang_code": "tl", "word": "Berlin" }, { "lang": "Таджикский", "lang_code": "tg", "word": "Берлин" }, { "lang": "Таитянский", "lang_code": "ty", "word": "Berlin" }, { "lang": "Тайский", "lang_code": "th", "roman": "ber-lin", "word": "เบอร์ลิน" }, { "lang": "Тамильский", "lang_code": "ta", "roman": "perlin", "word": "பெர்லின்" }, { "lang": "Татарский", "lang_code": "tt", "word": "Берлин" }, { "lang": "Телугу", "lang_code": "te", "word": "బెర్లిన్" }, { "lang": "Тетум", "lang_code": "tet", "word": "Berlín" }, { "lang": "Тибетский", "lang_code": "bo", "word": "པེ་ལིང་" }, { "lang": "Ток-писин", "lang_code": "tpi", "word": "Berlin" }, { "lang": "Тоскский", "lang_code": "als", "word": "Berlin" }, { "lang": "Тумбука", "lang_code": "tum", "word": "Berlin" }, { "lang": "Турецкий", "lang_code": "tr", "word": "Berlin" }, { "lang": "Туркменский", "lang_code": "tk", "word": "Berlin" }, { "lang": "Удмуртский", "lang_code": "udm", "word": "Берлин" }, { "lang": "Узбекский", "lang_code": "uz", "word": "Berlin" }, { "lang": "Уйгурский", "lang_code": "ug", "word": "Bérlin" }, { "lang": "Украинский", "lang_code": "uk", "word": "Берлін" }, { "lang": "Урду", "lang_code": "ur", "word": "برلن" }, { "lang": "Фарерский", "lang_code": "fo", "word": "Berlin" }, { "lang": "Финский", "lang_code": "fi", "word": "Berliini" }, { "lang": "Французский", "lang_code": "fr", "tags": [ "masculine" ], "word": "Berlin" }, { "lang": "Фризский", "lang_code": "fy", "word": "Berlyn" }, { "lang": "Фриульский", "lang_code": "fur", "word": "Berlin" }, { "lang": "Хауса", "lang_code": "ha", "word": "Berlin" }, { "lang": "Хинди", "lang_code": "hi", "roman": "barlin", "word": "बर्लिन" }, { "lang": "Хорватский", "lang_code": "hr", "word": "Berlin" }, { "lang": "Цыганский", "lang_code": "rom", "word": "Berlin" }, { "lang": "Чешский", "lang_code": "cs", "word": "Berlín" }, { "lang": "Чувашский", "lang_code": "cv", "word": "Берлин" }, { "lang": "Шведский", "lang_code": "sv", "word": "Berlin" }, { "lang": "Шотландский", "lang_code": "sco", "word": "Berlin" }, { "lang": "Эве", "lang_code": "ewe", "word": "Berlin" }, { "lang": "Эрзянский", "lang_code": "myv", "word": "Берлин ош" }, { "lang": "Эсперанто", "lang_code": "eo", "raw_tags": [ "искусственный язык" ], "word": "Berlino" }, { "lang": "Эстонский", "lang_code": "et", "word": "Berliin" }, { "lang": "Эстремадурский", "lang_code": "ext", "word": "Berlín" }, { "lang": "Яванский", "lang_code": "jv", "word": "Berlin" }, { "lang": "Якутский", "lang_code": "sah", "word": "Берлин" }, { "lang": "Японский", "lang_code": "ja", "word": "berurin" } ], "word": "Берлин" } { "categories": [ "Нет сведений о составе слова", "Нужна этимология", "Слова из 6 букв/ce", "Слова русского происхождения/ce", "Требуется категоризация/ce", "Чеченские существительные", "Чеченский язык" ], "etymology_text": "Из русск. Берлин??", "lang": "Чеченский", "lang_code": "ce", "pos": "noun", "senses": [ { "glosses": [ "Берлин" ] } ], "word": "Берлин" }
Download raw JSONL data for Берлин meaning in All languages combined (22.1kB)
This page is a part of the kaikki.org machine-readable All languages combined dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2024-11-06 from the ruwiktionary dump dated 2024-10-20 using wiktextract (fbeafe8 and 7f03c9b). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.
If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.