"хәл" meaning in Татарский

See хәл in All languages combined, or Wiktionary

Noun

Etymology: Из арабского языка Forms: xäl [romanization], хәл [nominative, singular], хәлләр [nominative, plural], хәлнең [singular], хәлләрнең [plural], хәлгә [dative, singular], хәлләргә [dative, plural], хәлне [accusative, singular], хәлләрне [accusative, plural], хәлдә [locative, singular], хәлләрдә [locative, plural], хәлдән [singular], хәлләрдән [plural]
  1. состояние, положение
    Sense id: ru-хәл-tt-noun-tZQ-kHhF
  2. сила, мочь
    Sense id: ru-хәл-tt-noun-bHEVAneM
  3. обстановка, обстоятельство
    Sense id: ru-хәл-tt-noun-PQ08EYH-
  4. происшествие, случай
    Sense id: ru-хәл-tt-noun-9p6Fpyf0
  5. лингв. обстоятельство
    Sense id: ru-хәл-tt-noun-g8q2zSvM Topics: linguistics
The following are not (yet) sense-disambiguated
Synonyms: торыш, халәт Related terms: хәлсезлек, хәл-әхвәл, хәлле, хәлсез, хәлиткеч, хәлләнергә, хәлсезләнергә, хәлчә, хәлдә
Categories (other): Слова арабского происхождения/tt, Слова из 3 букв/tt, Татарские существительные, Татарский язык Derived forms: хәл алырга, хәл бетәргә, хәл белергә, хәл сорашырга, хәл итәргә, хәл итәрлек, хәл кадәренчә, хәл килгәнчә, хәл фигыль, хәл җитмәслек, хәл җыярга, хәл җөмлә, хәлләр ничек, хәл эчендә, хәлгә керергә, хәлгә керүчән, хәлдән килергә, хәлдән тайганчы, хәлдән тайдырырга, хәлдән таярга
{
  "categories": [
    {
      "kind": "other",
      "name": "Слова арабского происхождения/tt",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Слова из 3 букв/tt",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Татарские существительные",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Татарский язык",
      "parents": [],
      "source": "w"
    }
  ],
  "derived": [
    {
      "word": "хәл алырга"
    },
    {
      "word": "хәл бетәргә"
    },
    {
      "word": "хәл белергә"
    },
    {
      "word": "хәл сорашырга"
    },
    {
      "word": "хәл итәргә"
    },
    {
      "word": "хәл итәрлек"
    },
    {
      "word": "хәл кадәренчә"
    },
    {
      "word": "хәл килгәнчә"
    },
    {
      "word": "хәл фигыль"
    },
    {
      "word": "хәл җитмәслек"
    },
    {
      "word": "хәл җыярга"
    },
    {
      "word": "хәл җөмлә"
    },
    {
      "word": "хәлләр ничек"
    },
    {
      "word": "хәл эчендә"
    },
    {
      "word": "хәлгә керергә"
    },
    {
      "word": "хәлгә керүчән"
    },
    {
      "word": "хәлдән килергә"
    },
    {
      "word": "хәлдән тайганчы"
    },
    {
      "word": "хәлдән тайдырырга"
    },
    {
      "word": "хәлдән таярга"
    }
  ],
  "etymology_text": "Из арабского языка",
  "forms": [
    {
      "form": "xäl",
      "tags": [
        "romanization"
      ]
    },
    {
      "form": "хәл",
      "tags": [
        "nominative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "хәлләр",
      "tags": [
        "nominative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "хәлнең",
      "raw_tags": [
        "Прит."
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "хәлләрнең",
      "raw_tags": [
        "Прит."
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "хәлгә",
      "tags": [
        "dative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "хәлләргә",
      "tags": [
        "dative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "хәлне",
      "tags": [
        "accusative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "хәлләрне",
      "tags": [
        "accusative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "хәлдә",
      "tags": [
        "locative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "хәлләрдә",
      "tags": [
        "locative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "хәлдән",
      "raw_tags": [
        "Исх."
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "хәлләрдән",
      "raw_tags": [
        "Исх."
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    }
  ],
  "lang": "Татарский",
  "lang_code": "tt",
  "pos": "noun",
  "related": [
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "существительные"
      ],
      "word": "хәлсезлек"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "существительные"
      ],
      "word": "хәл-әхвәл"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "прилагательные"
      ],
      "word": "хәлле"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "прилагательные"
      ],
      "word": "хәлсез"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "прилагательные"
      ],
      "word": "хәлиткеч"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "глаголы"
      ],
      "word": "хәлләнергә"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "глаголы"
      ],
      "word": "хәлсезләнергә"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "наречия"
      ],
      "word": "хәлчә"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "послелоги"
      ],
      "word": "хәлдә"
    }
  ],
  "senses": [
    {
      "glosses": [
        "состояние, положение"
      ],
      "id": "ru-хәл-tt-noun-tZQ-kHhF"
    },
    {
      "examples": [
        {
          "text": "түзәр хәлем калмады",
          "translation": "нет мочи"
        }
      ],
      "glosses": [
        "сила, мочь"
      ],
      "id": "ru-хәл-tt-noun-bHEVAneM"
    },
    {
      "glosses": [
        "обстановка, обстоятельство"
      ],
      "id": "ru-хәл-tt-noun-PQ08EYH-"
    },
    {
      "examples": [
        {
          "text": "күңелсез хәл",
          "translation": "неприятный случай"
        }
      ],
      "glosses": [
        "происшествие, случай"
      ],
      "id": "ru-хәл-tt-noun-9p6Fpyf0"
    },
    {
      "glosses": [
        "обстоятельство"
      ],
      "id": "ru-хәл-tt-noun-g8q2zSvM",
      "raw_glosses": [
        "лингв. обстоятельство"
      ],
      "topics": [
        "linguistics"
      ]
    }
  ],
  "synonyms": [
    {
      "sense_index": 1,
      "word": "торыш"
    },
    {
      "sense_index": 2,
      "word": "халәт"
    }
  ],
  "word": "хәл"
}
{
  "categories": [
    "Слова арабского происхождения/tt",
    "Слова из 3 букв/tt",
    "Татарские существительные",
    "Татарский язык"
  ],
  "derived": [
    {
      "word": "хәл алырга"
    },
    {
      "word": "хәл бетәргә"
    },
    {
      "word": "хәл белергә"
    },
    {
      "word": "хәл сорашырга"
    },
    {
      "word": "хәл итәргә"
    },
    {
      "word": "хәл итәрлек"
    },
    {
      "word": "хәл кадәренчә"
    },
    {
      "word": "хәл килгәнчә"
    },
    {
      "word": "хәл фигыль"
    },
    {
      "word": "хәл җитмәслек"
    },
    {
      "word": "хәл җыярга"
    },
    {
      "word": "хәл җөмлә"
    },
    {
      "word": "хәлләр ничек"
    },
    {
      "word": "хәл эчендә"
    },
    {
      "word": "хәлгә керергә"
    },
    {
      "word": "хәлгә керүчән"
    },
    {
      "word": "хәлдән килергә"
    },
    {
      "word": "хәлдән тайганчы"
    },
    {
      "word": "хәлдән тайдырырга"
    },
    {
      "word": "хәлдән таярга"
    }
  ],
  "etymology_text": "Из арабского языка",
  "forms": [
    {
      "form": "xäl",
      "tags": [
        "romanization"
      ]
    },
    {
      "form": "хәл",
      "tags": [
        "nominative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "хәлләр",
      "tags": [
        "nominative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "хәлнең",
      "raw_tags": [
        "Прит."
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "хәлләрнең",
      "raw_tags": [
        "Прит."
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "хәлгә",
      "tags": [
        "dative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "хәлләргә",
      "tags": [
        "dative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "хәлне",
      "tags": [
        "accusative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "хәлләрне",
      "tags": [
        "accusative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "хәлдә",
      "tags": [
        "locative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "хәлләрдә",
      "tags": [
        "locative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "хәлдән",
      "raw_tags": [
        "Исх."
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "хәлләрдән",
      "raw_tags": [
        "Исх."
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    }
  ],
  "lang": "Татарский",
  "lang_code": "tt",
  "pos": "noun",
  "related": [
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "существительные"
      ],
      "word": "хәлсезлек"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "существительные"
      ],
      "word": "хәл-әхвәл"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "прилагательные"
      ],
      "word": "хәлле"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "прилагательные"
      ],
      "word": "хәлсез"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "прилагательные"
      ],
      "word": "хәлиткеч"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "глаголы"
      ],
      "word": "хәлләнергә"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "глаголы"
      ],
      "word": "хәлсезләнергә"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "наречия"
      ],
      "word": "хәлчә"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "послелоги"
      ],
      "word": "хәлдә"
    }
  ],
  "senses": [
    {
      "glosses": [
        "состояние, положение"
      ]
    },
    {
      "examples": [
        {
          "text": "түзәр хәлем калмады",
          "translation": "нет мочи"
        }
      ],
      "glosses": [
        "сила, мочь"
      ]
    },
    {
      "glosses": [
        "обстановка, обстоятельство"
      ]
    },
    {
      "examples": [
        {
          "text": "күңелсез хәл",
          "translation": "неприятный случай"
        }
      ],
      "glosses": [
        "происшествие, случай"
      ]
    },
    {
      "glosses": [
        "обстоятельство"
      ],
      "raw_glosses": [
        "лингв. обстоятельство"
      ],
      "topics": [
        "linguistics"
      ]
    }
  ],
  "synonyms": [
    {
      "sense_index": 1,
      "word": "торыш"
    },
    {
      "sense_index": 2,
      "word": "халәт"
    }
  ],
  "word": "хәл"
}

Download raw JSONL data for хәл meaning in Татарский (3.5kB)


This page is a part of the kaikki.org machine-readable Татарский dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2024-11-06 from the ruwiktionary dump dated 2024-10-20 using wiktextract (fbeafe8 and 7f03c9b). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.

If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.