"gruźliczanka" meaning in język polski

See gruźliczanka in All languages combined, or Wiktionary

Noun

Forms: gruźliczanki [genitive, singular], gruźliczance [dative, singular], gruźliczankę [accusative, singular], gruźliczanką [instrumental, singular], gruźliczance [locative, singular], gruźliczanko [vocative, singular], gruźliczanki [nominative, plural], gruźliczanek [genitive, plural], gruźliczankom [dative, plural], gruźliczanki [accusative, plural], gruźliczankami [instrumental, plural], gruźliczankach [locative, plural], gruźliczanki [vocative, plural]
  1. woda sodowa sprzedawana w czasach PRL-u z saturatorów ulicznych Tags: colloquial, humorous, ironic
    Sense id: pl-gruźliczanka-pl-noun-kHxo96R6
The following are not (yet) sense-disambiguated
Synonyms: woda sodowa Hypernyms: napój
Categories (other): Polski (indeks)
{
  "categories": [
    {
      "kind": "other",
      "name": "Polski (indeks)",
      "orig": "polski (indeks)",
      "parents": [],
      "source": "w"
    }
  ],
  "etymology_texts": [
    "(1.1) pol. gruźlica"
  ],
  "forms": [
    {
      "form": "gruźliczanki",
      "sense_index": "1.1",
      "tags": [
        "genitive",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "gruźliczance",
      "sense_index": "1.1",
      "tags": [
        "dative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "gruźliczankę",
      "sense_index": "1.1",
      "tags": [
        "accusative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "gruźliczanką",
      "sense_index": "1.1",
      "tags": [
        "instrumental",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "gruźliczance",
      "sense_index": "1.1",
      "tags": [
        "locative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "gruźliczanko",
      "sense_index": "1.1",
      "tags": [
        "vocative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "gruźliczanki",
      "sense_index": "1.1",
      "tags": [
        "nominative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "gruźliczanek",
      "sense_index": "1.1",
      "tags": [
        "genitive",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "gruźliczankom",
      "sense_index": "1.1",
      "tags": [
        "dative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "gruźliczanki",
      "sense_index": "1.1",
      "tags": [
        "accusative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "gruźliczankami",
      "sense_index": "1.1",
      "tags": [
        "instrumental",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "gruźliczankach",
      "sense_index": "1.1",
      "tags": [
        "locative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "gruźliczanki",
      "sense_index": "1.1",
      "tags": [
        "vocative",
        "plural"
      ]
    }
  ],
  "hypernyms": [
    {
      "sense_index": "1.1",
      "word": "napój"
    }
  ],
  "lang": "język polski",
  "lang_code": "pl",
  "pos": "noun",
  "pos_text": "rzeczownik",
  "senses": [
    {
      "examples": [
        {
          "ref": "Andrzej Janczewski: Gra w szarozielone dla początkujących, e-bookowo, 2013, s. 145.",
          "text": "W każdym razie szklanki płukane nad wyraz oszczędnie, przez krótkie psiknięcie wodą ze spryskiwacza, niedomyte były jednakowo: czy to za złotówkę czy za trzydzieści groszy. Więc w przypadku wody sodowej z saturatora, w imię prawdy historycznej, przymiotnik „czysta” wymagał użycia cudzysłowu. A jej popularna wówczas nazwa – gruźliczanka – była adekwatna absolutnie"
        },
        {
          "ref": "Andrzej Kozioł, Smaki polskie czyli jak się dawniej jadało, 2008, Narodowy Korpus Języka Polskiego.",
          "text": "Z jednej szklanki, zazwyczaj graniastej, grubościennej piły setki ludzi. Oczywiście zanim dostał ją kolejny klient, szklanka była przepłukiwana przez właściciela saturatora. Szkopuł polegał na tym, że kolejny, setny, tysięczny raz szklaneczkę przepłukiwano w tej samej wodzie. Nic więc dziwnego, że uliczną wodę sodową nazywano gruźliczanką. Miała jednak powodzenie i jak twierdzili wtajemniczeni wystarczył jeden upalny sezon w pobliżu basenu kąpielowego, aby właściciel wózkasaturatora przez pozostałą część roku mógł pławić się w słodkim nieróbstwie"
        }
      ],
      "glosses": [
        "woda sodowa sprzedawana w czasach PRL-u z saturatorów ulicznych"
      ],
      "id": "pl-gruźliczanka-pl-noun-kHxo96R6",
      "sense_index": "1.1",
      "tags": [
        "colloquial",
        "humorous",
        "ironic"
      ]
    }
  ],
  "synonyms": [
    {
      "sense_index": "1.1",
      "word": "woda sodowa"
    }
  ],
  "tags": [
    "feminine"
  ],
  "word": "gruźliczanka"
}
{
  "categories": [
    "polski (indeks)"
  ],
  "etymology_texts": [
    "(1.1) pol. gruźlica"
  ],
  "forms": [
    {
      "form": "gruźliczanki",
      "sense_index": "1.1",
      "tags": [
        "genitive",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "gruźliczance",
      "sense_index": "1.1",
      "tags": [
        "dative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "gruźliczankę",
      "sense_index": "1.1",
      "tags": [
        "accusative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "gruźliczanką",
      "sense_index": "1.1",
      "tags": [
        "instrumental",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "gruźliczance",
      "sense_index": "1.1",
      "tags": [
        "locative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "gruźliczanko",
      "sense_index": "1.1",
      "tags": [
        "vocative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "gruźliczanki",
      "sense_index": "1.1",
      "tags": [
        "nominative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "gruźliczanek",
      "sense_index": "1.1",
      "tags": [
        "genitive",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "gruźliczankom",
      "sense_index": "1.1",
      "tags": [
        "dative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "gruźliczanki",
      "sense_index": "1.1",
      "tags": [
        "accusative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "gruźliczankami",
      "sense_index": "1.1",
      "tags": [
        "instrumental",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "gruźliczankach",
      "sense_index": "1.1",
      "tags": [
        "locative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "gruźliczanki",
      "sense_index": "1.1",
      "tags": [
        "vocative",
        "plural"
      ]
    }
  ],
  "hypernyms": [
    {
      "sense_index": "1.1",
      "word": "napój"
    }
  ],
  "lang": "język polski",
  "lang_code": "pl",
  "pos": "noun",
  "pos_text": "rzeczownik",
  "senses": [
    {
      "examples": [
        {
          "ref": "Andrzej Janczewski: Gra w szarozielone dla początkujących, e-bookowo, 2013, s. 145.",
          "text": "W każdym razie szklanki płukane nad wyraz oszczędnie, przez krótkie psiknięcie wodą ze spryskiwacza, niedomyte były jednakowo: czy to za złotówkę czy za trzydzieści groszy. Więc w przypadku wody sodowej z saturatora, w imię prawdy historycznej, przymiotnik „czysta” wymagał użycia cudzysłowu. A jej popularna wówczas nazwa – gruźliczanka – była adekwatna absolutnie"
        },
        {
          "ref": "Andrzej Kozioł, Smaki polskie czyli jak się dawniej jadało, 2008, Narodowy Korpus Języka Polskiego.",
          "text": "Z jednej szklanki, zazwyczaj graniastej, grubościennej piły setki ludzi. Oczywiście zanim dostał ją kolejny klient, szklanka była przepłukiwana przez właściciela saturatora. Szkopuł polegał na tym, że kolejny, setny, tysięczny raz szklaneczkę przepłukiwano w tej samej wodzie. Nic więc dziwnego, że uliczną wodę sodową nazywano gruźliczanką. Miała jednak powodzenie i jak twierdzili wtajemniczeni wystarczył jeden upalny sezon w pobliżu basenu kąpielowego, aby właściciel wózkasaturatora przez pozostałą część roku mógł pławić się w słodkim nieróbstwie"
        }
      ],
      "glosses": [
        "woda sodowa sprzedawana w czasach PRL-u z saturatorów ulicznych"
      ],
      "sense_index": "1.1",
      "tags": [
        "colloquial",
        "humorous",
        "ironic"
      ]
    }
  ],
  "synonyms": [
    {
      "sense_index": "1.1",
      "word": "woda sodowa"
    }
  ],
  "tags": [
    "feminine"
  ],
  "word": "gruźliczanka"
}

Download raw JSONL data for gruźliczanka meaning in język polski (2.8kB)


This page is a part of the kaikki.org machine-readable język polski dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2024-12-21 from the plwiktionary dump dated 2024-12-20 using wiktextract (d8cb2f3 and 4e554ae). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.

If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.