See proletariusz on Wiktionary
{
"antonyms": [
{
"sense_index": "1.1",
"word": "patrycjusz"
},
{
"sense_index": "1.2",
"word": "burżuj"
},
{
"sense_index": "1.2",
"word": "kapitalista"
},
{
"sense_index": "1.2",
"word": "arystokrata"
},
{
"sense_index": "1.2",
"word": "przemysłowiec"
}
],
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Polski (indeks)",
"orig": "polski (indeks)",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"etymology_texts": [
"(1.1) łac. proletarius",
"(1.2) od (1.1)"
],
"forms": [
{
"form": "proletariusza",
"sense_index": "1.1-2",
"tags": [
"genitive",
"singular"
]
},
{
"form": "proletariuszowi",
"sense_index": "1.1-2",
"tags": [
"dative",
"singular"
]
},
{
"form": "proletariusza",
"sense_index": "1.1-2",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "proletariuszem",
"sense_index": "1.1-2",
"tags": [
"instrumental",
"singular"
]
},
{
"form": "proletariuszu",
"sense_index": "1.1-2",
"tags": [
"locative",
"singular"
]
},
{
"form": "proletariuszu",
"sense_index": "1.1-2",
"tags": [
"vocative",
"singular"
]
},
{
"form": "proletariusze",
"sense_index": "1.1-2",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "proletariuszy",
"sense_index": "1.1-2",
"tags": [
"genitive",
"plural"
]
},
{
"form": "proletariuszom",
"sense_index": "1.1-2",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "proletariuszy",
"sense_index": "1.1-2",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "proletariuszami",
"sense_index": "1.1-2",
"tags": [
"instrumental",
"plural"
]
},
{
"form": "proletariuszach",
"sense_index": "1.1-2",
"tags": [
"locative",
"plural"
]
},
{
"form": "proletariusze",
"sense_index": "1.1-2",
"tags": [
"vocative",
"plural"
]
}
],
"hyponyms": [
{
"sense_index": "1.2",
"word": "lumpenproletariusz"
}
],
"lang": "język polski",
"lang_code": "pl",
"notes": [
{
"sense_index": "1.2",
"text": "pojęcie używane w terminologii marksistowskiej"
}
],
"pos": "noun",
"pos_text": "rzeczownik",
"proverbs": [
{
"word": "niebiescy proletariusze"
},
{
"word": "proletariusz nie ma ojczyzny"
},
{
"word": "proletariusz w mundurze"
}
],
"raw_tags": [
"męskoosobowy"
],
"related": [
{
"sense_index": "1.2",
"word": "być"
},
{
"sense_index": "1.2",
"word": "stać się proletariuszem"
},
{
"sense_index": "1.2",
"word": "pozować na proletariusza"
},
{
"sense_index": "1.2",
"word": "warstwa"
},
{
"sense_index": "1.2",
"word": "klasa"
},
{
"sense_index": "1.2",
"word": "partia"
},
{
"sense_index": "1.2",
"word": "rewolucja proletariuszy"
},
{
"sense_index": "1.2",
"word": "duchowy proletariusz"
},
{
"sense_index": "1.2",
"word": "walczący proletariusz"
},
{
"sense_index": "1.2",
"word": "stawać w obronie proletariuszy"
},
{
"sense_index": "1.2",
"word": "bronić praw proletariuszy"
},
{
"sense_index": "1.2",
"word": "dola"
},
{
"sense_index": "1.2",
"word": "byt proletariusza"
},
{
"sense_index": "1.2",
"word": "proletariusz uświadomiony klasowo"
},
{
"sense_index": "1.2",
"word": "proletariusz-marksista"
},
{
"sense_index": "1.2",
"word": "towarzysz proletariusz"
},
{
"tags": [
"noun",
"masculine"
],
"word": "proletariat"
},
{
"tags": [
"feminine"
],
"word": "proletaryzacja"
},
{
"tags": [
"feminine"
],
"word": "proletariackość"
},
{
"tags": [
"feminine"
],
"word": "forma żeńska proletariuszka"
},
{
"tags": [
"adjective"
],
"word": "proletariacki"
},
{
"tags": [
"adverb"
],
"word": "proletariacko"
},
{
"raw_tags": [
"czas."
],
"word": "proletaryzować"
}
],
"senses": [
{
"examples": [
{
"ref": "Kazimierz Kumaniecki, Historia kultury starożytnej Grecji i Rzymu, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Wrocław 1988, ISBN 8301047801, s. 371",
"text": "Wobec tego zdecydował się konsul Mariusz wprowadzić zasadę zaciągu ochotniczego. Dotąd armia rzymska składała się ze średnio zamożnych chłopów, obecnie zaś jej skład socjalny uległ zupełnej zmianie. Większość stanowili proletariusze miejscy zaciągający się na lat szesnaście"
}
],
"glosses": [
"pierwotnie członek grupy społecznej w Republice Rzymskiej, utożsamiany z ostatnią na zgromadzeniu ludowym, najbiedniejszą klasą majątkową obywateli"
],
"id": "pl-proletariusz-pl-noun-NsVlmq2H",
"sense_index": "1.1",
"topics": [
"history"
]
},
{
"examples": [
{
"ref": "Julian Baltazar Marchlewski, Ludzie, czasy, idee, Książka i Wiedza, Warszawa 1973, s. 205",
"text": "Rosnąc w siły, w znaczenie społeczne, musi burżuazja zatrudniać coraz większą ilość proletariuszy, musi odrywać chłopa od ziemi, rzemieślnika od warsztatu i zamieniać ich w proletariuszy"
},
{
"ref": "Jan Paweł II, Wstańcie, chodźmy!, Wydawnictwo św. Stanisława BM Archidiecezji Krakowskiej, Kraków 2004, ISBN 8388971875, s. 52",
"text": "W Krakowie bowiem arcybiskupi bywali zwykle wybierani spośród arystokratów. Było więc zaskoczeniem, gdy po nich wszystkich zostałem mianowany ja, „proletariusz”"
}
],
"glosses": [
"członek proletariatu, klasy społecznej składającej się z robotników najemnych, zwłaszcza tych zatrudnionych w przemyśle; najuboższej warstwy społeczeństwa"
],
"id": "pl-proletariusz-pl-noun-Datbwqhp",
"sense_index": "1.2",
"topics": [
"political-science"
]
}
],
"sounds": [
{
"ipa": "ˌprɔ.lɛ.ˈtar.ʲjuʃ"
},
{
"ipa": "pro.le.tar.ʹi ̯uš",
"tags": [
"Slavic-alphabet"
]
},
{
"audio": "LL-Q809 (pol)-Poemat-proletariusz.wav",
"mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/5/5c/LL-Q809_(pol)-Poemat-proletariusz.wav/LL-Q809_(pol)-Poemat-proletariusz.wav.mp3",
"ogg_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/5/5c/LL-Q809_(pol)-Poemat-proletariusz.wav/LL-Q809_(pol)-Poemat-proletariusz.wav.ogg",
"wav_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/LL-Q809 (pol)-Poemat-proletariusz.wav"
}
],
"synonyms": [
{
"sense_index": "1.2",
"word": "robotnik"
},
{
"sense_index": "1.2",
"word": "przedstawiciel klasy robotniczej"
}
],
"translations": [
{
"lang": "angielski",
"lang_code": "en",
"sense_index": "1.1",
"word": "proletarian"
},
{
"lang": "białoruski",
"lang_code": "be",
"sense_index": "1.1",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "пралетарый"
},
{
"lang": "esperanto",
"lang_code": "eo",
"sense_index": "1.1",
"word": "proleto"
},
{
"lang": "francuski",
"lang_code": "fr",
"sense_index": "1.1",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "prolétaire"
},
{
"lang": "łaciński",
"lang_code": "la",
"sense_index": "1.1",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "proletarius"
},
{
"lang": "niemiecki",
"lang_code": "de",
"sense_index": "1.1",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "Proletarier"
},
{
"lang": "rosyjski",
"lang_code": "ru",
"sense_index": "1.1",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "пролетарий"
},
{
"lang": "szwedzki",
"lang_code": "sv",
"sense_index": "1.1",
"tags": [
"common"
],
"word": "proletär"
},
{
"lang": "ukraiński",
"lang_code": "uk",
"sense_index": "1.1",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "пролетарій"
},
{
"lang": "angielski",
"lang_code": "en",
"sense_index": "1.2",
"word": "proletarian"
},
{
"lang": "białoruski",
"lang_code": "be",
"sense_index": "1.2",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "пралетарый"
},
{
"lang": "czeski",
"lang_code": "cs",
"sense_index": "1.2",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "proletář"
},
{
"lang": "duński",
"lang_code": "da",
"sense_index": "1.2",
"tags": [
"common"
],
"word": "proletar"
},
{
"lang": "esperanto",
"lang_code": "eo",
"sense_index": "1.2",
"word": "proleto"
},
{
"lang": "francuski",
"lang_code": "fr",
"sense_index": "1.2",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "prolétaire"
},
{
"lang": "interlingua",
"lang_code": "ia",
"sense_index": "1.2",
"word": "proletario"
},
{
"lang": "niemiecki",
"lang_code": "de",
"sense_index": "1.2",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "Proletarier"
},
{
"lang": "rosyjski",
"lang_code": "ru",
"sense_index": "1.2",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "пролетарий"
},
{
"lang": "szwedzki",
"lang_code": "sv",
"sense_index": "1.2",
"tags": [
"common"
],
"word": "proletär"
},
{
"lang": "ukraiński",
"lang_code": "uk",
"sense_index": "1.2",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "пролетарій"
}
],
"word": "proletariusz"
}
{
"antonyms": [
{
"sense_index": "1.1",
"word": "patrycjusz"
},
{
"sense_index": "1.2",
"word": "burżuj"
},
{
"sense_index": "1.2",
"word": "kapitalista"
},
{
"sense_index": "1.2",
"word": "arystokrata"
},
{
"sense_index": "1.2",
"word": "przemysłowiec"
}
],
"categories": [
"polski (indeks)"
],
"etymology_texts": [
"(1.1) łac. proletarius",
"(1.2) od (1.1)"
],
"forms": [
{
"form": "proletariusza",
"sense_index": "1.1-2",
"tags": [
"genitive",
"singular"
]
},
{
"form": "proletariuszowi",
"sense_index": "1.1-2",
"tags": [
"dative",
"singular"
]
},
{
"form": "proletariusza",
"sense_index": "1.1-2",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "proletariuszem",
"sense_index": "1.1-2",
"tags": [
"instrumental",
"singular"
]
},
{
"form": "proletariuszu",
"sense_index": "1.1-2",
"tags": [
"locative",
"singular"
]
},
{
"form": "proletariuszu",
"sense_index": "1.1-2",
"tags": [
"vocative",
"singular"
]
},
{
"form": "proletariusze",
"sense_index": "1.1-2",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "proletariuszy",
"sense_index": "1.1-2",
"tags": [
"genitive",
"plural"
]
},
{
"form": "proletariuszom",
"sense_index": "1.1-2",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "proletariuszy",
"sense_index": "1.1-2",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "proletariuszami",
"sense_index": "1.1-2",
"tags": [
"instrumental",
"plural"
]
},
{
"form": "proletariuszach",
"sense_index": "1.1-2",
"tags": [
"locative",
"plural"
]
},
{
"form": "proletariusze",
"sense_index": "1.1-2",
"tags": [
"vocative",
"plural"
]
}
],
"hyponyms": [
{
"sense_index": "1.2",
"word": "lumpenproletariusz"
}
],
"lang": "język polski",
"lang_code": "pl",
"notes": [
{
"sense_index": "1.2",
"text": "pojęcie używane w terminologii marksistowskiej"
}
],
"pos": "noun",
"pos_text": "rzeczownik",
"proverbs": [
{
"word": "niebiescy proletariusze"
},
{
"word": "proletariusz nie ma ojczyzny"
},
{
"word": "proletariusz w mundurze"
}
],
"raw_tags": [
"męskoosobowy"
],
"related": [
{
"sense_index": "1.2",
"word": "być"
},
{
"sense_index": "1.2",
"word": "stać się proletariuszem"
},
{
"sense_index": "1.2",
"word": "pozować na proletariusza"
},
{
"sense_index": "1.2",
"word": "warstwa"
},
{
"sense_index": "1.2",
"word": "klasa"
},
{
"sense_index": "1.2",
"word": "partia"
},
{
"sense_index": "1.2",
"word": "rewolucja proletariuszy"
},
{
"sense_index": "1.2",
"word": "duchowy proletariusz"
},
{
"sense_index": "1.2",
"word": "walczący proletariusz"
},
{
"sense_index": "1.2",
"word": "stawać w obronie proletariuszy"
},
{
"sense_index": "1.2",
"word": "bronić praw proletariuszy"
},
{
"sense_index": "1.2",
"word": "dola"
},
{
"sense_index": "1.2",
"word": "byt proletariusza"
},
{
"sense_index": "1.2",
"word": "proletariusz uświadomiony klasowo"
},
{
"sense_index": "1.2",
"word": "proletariusz-marksista"
},
{
"sense_index": "1.2",
"word": "towarzysz proletariusz"
},
{
"tags": [
"noun",
"masculine"
],
"word": "proletariat"
},
{
"tags": [
"feminine"
],
"word": "proletaryzacja"
},
{
"tags": [
"feminine"
],
"word": "proletariackość"
},
{
"tags": [
"feminine"
],
"word": "forma żeńska proletariuszka"
},
{
"tags": [
"adjective"
],
"word": "proletariacki"
},
{
"tags": [
"adverb"
],
"word": "proletariacko"
},
{
"raw_tags": [
"czas."
],
"word": "proletaryzować"
}
],
"senses": [
{
"examples": [
{
"ref": "Kazimierz Kumaniecki, Historia kultury starożytnej Grecji i Rzymu, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Wrocław 1988, ISBN 8301047801, s. 371",
"text": "Wobec tego zdecydował się konsul Mariusz wprowadzić zasadę zaciągu ochotniczego. Dotąd armia rzymska składała się ze średnio zamożnych chłopów, obecnie zaś jej skład socjalny uległ zupełnej zmianie. Większość stanowili proletariusze miejscy zaciągający się na lat szesnaście"
}
],
"glosses": [
"pierwotnie członek grupy społecznej w Republice Rzymskiej, utożsamiany z ostatnią na zgromadzeniu ludowym, najbiedniejszą klasą majątkową obywateli"
],
"sense_index": "1.1",
"topics": [
"history"
]
},
{
"examples": [
{
"ref": "Julian Baltazar Marchlewski, Ludzie, czasy, idee, Książka i Wiedza, Warszawa 1973, s. 205",
"text": "Rosnąc w siły, w znaczenie społeczne, musi burżuazja zatrudniać coraz większą ilość proletariuszy, musi odrywać chłopa od ziemi, rzemieślnika od warsztatu i zamieniać ich w proletariuszy"
},
{
"ref": "Jan Paweł II, Wstańcie, chodźmy!, Wydawnictwo św. Stanisława BM Archidiecezji Krakowskiej, Kraków 2004, ISBN 8388971875, s. 52",
"text": "W Krakowie bowiem arcybiskupi bywali zwykle wybierani spośród arystokratów. Było więc zaskoczeniem, gdy po nich wszystkich zostałem mianowany ja, „proletariusz”"
}
],
"glosses": [
"członek proletariatu, klasy społecznej składającej się z robotników najemnych, zwłaszcza tych zatrudnionych w przemyśle; najuboższej warstwy społeczeństwa"
],
"sense_index": "1.2",
"topics": [
"political-science"
]
}
],
"sounds": [
{
"ipa": "ˌprɔ.lɛ.ˈtar.ʲjuʃ"
},
{
"ipa": "pro.le.tar.ʹi ̯uš",
"tags": [
"Slavic-alphabet"
]
},
{
"audio": "LL-Q809 (pol)-Poemat-proletariusz.wav",
"mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/5/5c/LL-Q809_(pol)-Poemat-proletariusz.wav/LL-Q809_(pol)-Poemat-proletariusz.wav.mp3",
"ogg_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/5/5c/LL-Q809_(pol)-Poemat-proletariusz.wav/LL-Q809_(pol)-Poemat-proletariusz.wav.ogg",
"wav_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/LL-Q809 (pol)-Poemat-proletariusz.wav"
}
],
"synonyms": [
{
"sense_index": "1.2",
"word": "robotnik"
},
{
"sense_index": "1.2",
"word": "przedstawiciel klasy robotniczej"
}
],
"translations": [
{
"lang": "angielski",
"lang_code": "en",
"sense_index": "1.1",
"word": "proletarian"
},
{
"lang": "białoruski",
"lang_code": "be",
"sense_index": "1.1",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "пралетарый"
},
{
"lang": "esperanto",
"lang_code": "eo",
"sense_index": "1.1",
"word": "proleto"
},
{
"lang": "francuski",
"lang_code": "fr",
"sense_index": "1.1",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "prolétaire"
},
{
"lang": "łaciński",
"lang_code": "la",
"sense_index": "1.1",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "proletarius"
},
{
"lang": "niemiecki",
"lang_code": "de",
"sense_index": "1.1",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "Proletarier"
},
{
"lang": "rosyjski",
"lang_code": "ru",
"sense_index": "1.1",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "пролетарий"
},
{
"lang": "szwedzki",
"lang_code": "sv",
"sense_index": "1.1",
"tags": [
"common"
],
"word": "proletär"
},
{
"lang": "ukraiński",
"lang_code": "uk",
"sense_index": "1.1",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "пролетарій"
},
{
"lang": "angielski",
"lang_code": "en",
"sense_index": "1.2",
"word": "proletarian"
},
{
"lang": "białoruski",
"lang_code": "be",
"sense_index": "1.2",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "пралетарый"
},
{
"lang": "czeski",
"lang_code": "cs",
"sense_index": "1.2",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "proletář"
},
{
"lang": "duński",
"lang_code": "da",
"sense_index": "1.2",
"tags": [
"common"
],
"word": "proletar"
},
{
"lang": "esperanto",
"lang_code": "eo",
"sense_index": "1.2",
"word": "proleto"
},
{
"lang": "francuski",
"lang_code": "fr",
"sense_index": "1.2",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "prolétaire"
},
{
"lang": "interlingua",
"lang_code": "ia",
"sense_index": "1.2",
"word": "proletario"
},
{
"lang": "niemiecki",
"lang_code": "de",
"sense_index": "1.2",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "Proletarier"
},
{
"lang": "rosyjski",
"lang_code": "ru",
"sense_index": "1.2",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "пролетарий"
},
{
"lang": "szwedzki",
"lang_code": "sv",
"sense_index": "1.2",
"tags": [
"common"
],
"word": "proletär"
},
{
"lang": "ukraiński",
"lang_code": "uk",
"sense_index": "1.2",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "пролетарій"
}
],
"word": "proletariusz"
}
Download raw JSONL data for proletariusz meaning in All languages combined (7.4kB)
This page is a part of the kaikki.org machine-readable All languages combined dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2024-12-21 from the plwiktionary dump dated 2024-12-20 using wiktextract (d8cb2f3 and 4e554ae). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.
If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.