See czerstwy on Wiktionary
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Polski (indeks)",
"orig": "polski (indeks)",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"forms": [
{
"form": "czerstwa",
"tags": [
"nominative",
"singular",
"feminine"
]
},
{
"form": "czerstwe",
"tags": [
"nominative",
"singular",
"neuter"
]
},
{
"form": "czerstwi",
"tags": [
"nominative",
"plural",
"masculine"
]
},
{
"form": "czerstwe",
"tags": [
"nominative",
"plural",
"nonvirile"
]
},
{
"form": "czerstwego",
"tags": [
"genitive",
"singular",
"masculine",
"animate",
"inanimate"
]
},
{
"form": "czerstwej",
"tags": [
"genitive",
"singular",
"feminine"
]
},
{
"form": "czerstwego",
"tags": [
"genitive",
"singular",
"neuter"
]
},
{
"form": "czerstwych",
"tags": [
"genitive",
"plural",
"masculine",
"nonvirile"
]
},
{
"form": "czerstwemu",
"tags": [
"dative",
"singular",
"masculine",
"animate",
"inanimate"
]
},
{
"form": "czerstwej",
"tags": [
"dative",
"singular",
"feminine"
]
},
{
"form": "czerstwemu",
"tags": [
"dative",
"singular",
"neuter"
]
},
{
"form": "czerstwym",
"tags": [
"dative",
"plural",
"masculine",
"nonvirile"
]
},
{
"form": "czerstwego",
"tags": [
"accusative",
"singular",
"masculine",
"animate"
]
},
{
"form": "czerstwą",
"tags": [
"accusative",
"singular",
"feminine"
]
},
{
"form": "czerstwe",
"tags": [
"accusative",
"singular",
"neuter"
]
},
{
"form": "czerstwych",
"tags": [
"accusative",
"plural",
"masculine"
]
},
{
"form": "czerstwe",
"tags": [
"accusative",
"plural",
"nonvirile"
]
},
{
"form": "czerstwym",
"tags": [
"instrumental",
"singular",
"masculine",
"animate",
"inanimate"
]
},
{
"form": "czerstwą",
"tags": [
"instrumental",
"singular",
"feminine"
]
},
{
"form": "czerstwym",
"tags": [
"instrumental",
"singular",
"neuter"
]
},
{
"form": "czerstwymi",
"tags": [
"instrumental",
"plural",
"masculine",
"nonvirile"
]
},
{
"form": "czerstwym",
"tags": [
"locative",
"singular",
"masculine",
"animate",
"inanimate"
]
},
{
"form": "czerstwej",
"tags": [
"locative",
"singular",
"feminine"
]
},
{
"form": "czerstwym",
"tags": [
"locative",
"singular",
"neuter"
]
},
{
"form": "czerstwych",
"tags": [
"locative",
"plural",
"masculine",
"nonvirile"
]
},
{
"form": "czerstwa",
"tags": [
"vocative",
"singular",
"feminine"
]
},
{
"form": "czerstwe",
"tags": [
"vocative",
"singular",
"neuter"
]
},
{
"form": "czerstwi",
"tags": [
"vocative",
"plural",
"masculine"
]
},
{
"form": "czerstwe",
"tags": [
"vocative",
"plural",
"nonvirile"
]
}
],
"lang": "język polski",
"lang_code": "pl",
"notes": [
{
"sense_index": "1.1",
"text": "Współcześnie używane znaczenie słowa „czerstwy” zostało przeinaczone ze względu na zmiany w postrzeganiu i produkcji chleba. Dawniej słowo „czerstwy” znaczyło 'zdrowy, dobrze trzymający się'. Chleb pieczony dawniej spożywany był dopiero na drugi dzień lub nawet po kilku dniach. Taki „świeży” bochenek prosto z pieca uważany był za niezdrowy (tak jak obecnie ciasta). A że smaczny, to można by go za dużo zjeść – co na pewno nie było ekonomiczne. Obecnie chleb kupujemy prosto ze sklepu/piekarni jeszcze ciepły, a po kilku dniach (ze względu na różne dodatki i spulchniacze) staje się twardy i nie do jedzenia. Dlatego określenie „czerstwy” jako chleb mający kilka dni, czyli przetrzymany, zmieniło swoje znaczenie z dobrego na złe."
}
],
"pos": "adj",
"pos_text": "przymiotnik",
"related": [
{
"sense_index": "1.3",
"word": "czerstwy staruszek"
},
{
"tags": [
"noun",
"feminine"
],
"word": "czerstwość"
},
{
"tags": [
"adverb"
],
"word": "czerstwo"
}
],
"senses": [
{
"glosses": [
"o chlebie nieświeży, suchy"
],
"id": "pl-czerstwy-pl-adj-FpB0dvE~",
"sense_index": "1.1"
},
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Cudzysłowy w parametrze „hasło”",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Dialektyzmy polskie",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Dialektyzmy polskie - Poznań",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"glosses": [
"o chlebie gw. (Poznań) świeży"
],
"id": "pl-czerstwy-pl-adj-D5rVy6wz",
"raw_tags": [
"daw."
],
"sense_index": "1.2"
},
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Dialektyzmy polskie",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Dialektyzmy polskie - Poznań",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"examples": [
{
"ref": "E. Orzeszkowa: Hekuba.",
"text": "Nie bardzo już młoda, ale czerstwa i żwawa, trochę, zanadto otyła, jednak zgrabna […]"
}
],
"glosses": [
"o człowieku krzepki, zdrowy, gw. (Poznań) zdrowy, żwawy, młody"
],
"id": "pl-czerstwy-pl-adj-JXDWxDv0",
"sense_index": "1.3"
}
],
"sounds": [
{
"ipa": "ˈt͡ʃɛrstfɨ"
},
{
"ipa": "čerstfy",
"tags": [
"Slavic-alphabet"
]
},
{
"audio": "LL-Q809 (pol)-Poemat-czerstwy.wav",
"mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/f/fd/LL-Q809_(pol)-Poemat-czerstwy.wav/LL-Q809_(pol)-Poemat-czerstwy.wav.mp3",
"ogg_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/f/fd/LL-Q809_(pol)-Poemat-czerstwy.wav/LL-Q809_(pol)-Poemat-czerstwy.wav.ogg",
"wav_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/LL-Q809 (pol)-Poemat-czerstwy.wav"
}
],
"translations": [
{
"lang": "angielski",
"lang_code": "en",
"sense_index": "1.1",
"word": "stale"
},
{
"lang": "białoruski",
"lang_code": "be",
"sense_index": "1.1",
"word": "чэрствы"
},
{
"lang": "chiński standardowy",
"lang_code": "zh",
"roman": "lǎo",
"sense_index": "1.1",
"word": "老"
},
{
"lang": "esperanto",
"lang_code": "eo",
"sense_index": "1.1",
"word": "malfreŝa"
},
{
"lang": "niemiecki",
"lang_code": "de",
"sense_index": "1.1",
"word": "altbacken"
},
{
"lang": "rosyjski",
"lang_code": "ru",
"sense_index": "1.1",
"word": "чёрствый"
},
{
"lang": "ukraiński",
"lang_code": "uk",
"sense_index": "1.1",
"word": "черствий"
},
{
"lang": "włoski",
"lang_code": "it",
"sense_index": "1.1",
"word": "raffermo"
},
{
"lang": "białoruski",
"lang_code": "be",
"sense_index": "1.3",
"word": "бадзёры"
},
{
"lang": "niemiecki",
"lang_code": "de",
"sense_index": "1.3",
"word": "rüstig"
}
],
"word": "czerstwy"
}
{
"categories": [
"polski (indeks)"
],
"forms": [
{
"form": "czerstwa",
"tags": [
"nominative",
"singular",
"feminine"
]
},
{
"form": "czerstwe",
"tags": [
"nominative",
"singular",
"neuter"
]
},
{
"form": "czerstwi",
"tags": [
"nominative",
"plural",
"masculine"
]
},
{
"form": "czerstwe",
"tags": [
"nominative",
"plural",
"nonvirile"
]
},
{
"form": "czerstwego",
"tags": [
"genitive",
"singular",
"masculine",
"animate",
"inanimate"
]
},
{
"form": "czerstwej",
"tags": [
"genitive",
"singular",
"feminine"
]
},
{
"form": "czerstwego",
"tags": [
"genitive",
"singular",
"neuter"
]
},
{
"form": "czerstwych",
"tags": [
"genitive",
"plural",
"masculine",
"nonvirile"
]
},
{
"form": "czerstwemu",
"tags": [
"dative",
"singular",
"masculine",
"animate",
"inanimate"
]
},
{
"form": "czerstwej",
"tags": [
"dative",
"singular",
"feminine"
]
},
{
"form": "czerstwemu",
"tags": [
"dative",
"singular",
"neuter"
]
},
{
"form": "czerstwym",
"tags": [
"dative",
"plural",
"masculine",
"nonvirile"
]
},
{
"form": "czerstwego",
"tags": [
"accusative",
"singular",
"masculine",
"animate"
]
},
{
"form": "czerstwą",
"tags": [
"accusative",
"singular",
"feminine"
]
},
{
"form": "czerstwe",
"tags": [
"accusative",
"singular",
"neuter"
]
},
{
"form": "czerstwych",
"tags": [
"accusative",
"plural",
"masculine"
]
},
{
"form": "czerstwe",
"tags": [
"accusative",
"plural",
"nonvirile"
]
},
{
"form": "czerstwym",
"tags": [
"instrumental",
"singular",
"masculine",
"animate",
"inanimate"
]
},
{
"form": "czerstwą",
"tags": [
"instrumental",
"singular",
"feminine"
]
},
{
"form": "czerstwym",
"tags": [
"instrumental",
"singular",
"neuter"
]
},
{
"form": "czerstwymi",
"tags": [
"instrumental",
"plural",
"masculine",
"nonvirile"
]
},
{
"form": "czerstwym",
"tags": [
"locative",
"singular",
"masculine",
"animate",
"inanimate"
]
},
{
"form": "czerstwej",
"tags": [
"locative",
"singular",
"feminine"
]
},
{
"form": "czerstwym",
"tags": [
"locative",
"singular",
"neuter"
]
},
{
"form": "czerstwych",
"tags": [
"locative",
"plural",
"masculine",
"nonvirile"
]
},
{
"form": "czerstwa",
"tags": [
"vocative",
"singular",
"feminine"
]
},
{
"form": "czerstwe",
"tags": [
"vocative",
"singular",
"neuter"
]
},
{
"form": "czerstwi",
"tags": [
"vocative",
"plural",
"masculine"
]
},
{
"form": "czerstwe",
"tags": [
"vocative",
"plural",
"nonvirile"
]
}
],
"lang": "język polski",
"lang_code": "pl",
"notes": [
{
"sense_index": "1.1",
"text": "Współcześnie używane znaczenie słowa „czerstwy” zostało przeinaczone ze względu na zmiany w postrzeganiu i produkcji chleba. Dawniej słowo „czerstwy” znaczyło 'zdrowy, dobrze trzymający się'. Chleb pieczony dawniej spożywany był dopiero na drugi dzień lub nawet po kilku dniach. Taki „świeży” bochenek prosto z pieca uważany był za niezdrowy (tak jak obecnie ciasta). A że smaczny, to można by go za dużo zjeść – co na pewno nie było ekonomiczne. Obecnie chleb kupujemy prosto ze sklepu/piekarni jeszcze ciepły, a po kilku dniach (ze względu na różne dodatki i spulchniacze) staje się twardy i nie do jedzenia. Dlatego określenie „czerstwy” jako chleb mający kilka dni, czyli przetrzymany, zmieniło swoje znaczenie z dobrego na złe."
}
],
"pos": "adj",
"pos_text": "przymiotnik",
"related": [
{
"sense_index": "1.3",
"word": "czerstwy staruszek"
},
{
"tags": [
"noun",
"feminine"
],
"word": "czerstwość"
},
{
"tags": [
"adverb"
],
"word": "czerstwo"
}
],
"senses": [
{
"glosses": [
"o chlebie nieświeży, suchy"
],
"sense_index": "1.1"
},
{
"categories": [
"Cudzysłowy w parametrze „hasło”",
"Dialektyzmy polskie",
"Dialektyzmy polskie - Poznań"
],
"glosses": [
"o chlebie gw. (Poznań) świeży"
],
"raw_tags": [
"daw."
],
"sense_index": "1.2"
},
{
"categories": [
"Dialektyzmy polskie",
"Dialektyzmy polskie - Poznań"
],
"examples": [
{
"ref": "E. Orzeszkowa: Hekuba.",
"text": "Nie bardzo już młoda, ale czerstwa i żwawa, trochę, zanadto otyła, jednak zgrabna […]"
}
],
"glosses": [
"o człowieku krzepki, zdrowy, gw. (Poznań) zdrowy, żwawy, młody"
],
"sense_index": "1.3"
}
],
"sounds": [
{
"ipa": "ˈt͡ʃɛrstfɨ"
},
{
"ipa": "čerstfy",
"tags": [
"Slavic-alphabet"
]
},
{
"audio": "LL-Q809 (pol)-Poemat-czerstwy.wav",
"mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/f/fd/LL-Q809_(pol)-Poemat-czerstwy.wav/LL-Q809_(pol)-Poemat-czerstwy.wav.mp3",
"ogg_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/f/fd/LL-Q809_(pol)-Poemat-czerstwy.wav/LL-Q809_(pol)-Poemat-czerstwy.wav.ogg",
"wav_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/LL-Q809 (pol)-Poemat-czerstwy.wav"
}
],
"translations": [
{
"lang": "angielski",
"lang_code": "en",
"sense_index": "1.1",
"word": "stale"
},
{
"lang": "białoruski",
"lang_code": "be",
"sense_index": "1.1",
"word": "чэрствы"
},
{
"lang": "chiński standardowy",
"lang_code": "zh",
"roman": "lǎo",
"sense_index": "1.1",
"word": "老"
},
{
"lang": "esperanto",
"lang_code": "eo",
"sense_index": "1.1",
"word": "malfreŝa"
},
{
"lang": "niemiecki",
"lang_code": "de",
"sense_index": "1.1",
"word": "altbacken"
},
{
"lang": "rosyjski",
"lang_code": "ru",
"sense_index": "1.1",
"word": "чёрствый"
},
{
"lang": "ukraiński",
"lang_code": "uk",
"sense_index": "1.1",
"word": "черствий"
},
{
"lang": "włoski",
"lang_code": "it",
"sense_index": "1.1",
"word": "raffermo"
},
{
"lang": "białoruski",
"lang_code": "be",
"sense_index": "1.3",
"word": "бадзёры"
},
{
"lang": "niemiecki",
"lang_code": "de",
"sense_index": "1.3",
"word": "rüstig"
}
],
"word": "czerstwy"
}
Download raw JSONL data for czerstwy meaning in All languages combined (5.3kB)
This page is a part of the kaikki.org machine-readable All languages combined dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2024-12-21 from the plwiktionary dump dated 2024-12-20 using wiktextract (d8cb2f3 and 4e554ae). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.
If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.