See arî in All languages combined, or Wiktionary
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Kurmancî",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Peyvên kurmancî bi paşgira -î",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"derived": [
{
"word": "arînî"
},
{
"word": "arîtî"
},
{
"tags": [
"verb"
],
"word": "arî bûn"
},
{
"tags": [
"verb"
],
"word": "arî kirin"
},
{
"tags": [
"noun"
],
"word": "arîbûn"
},
{
"tags": [
"noun"
],
"word": "arîkirin"
},
{
"tags": [
"adjective"
],
"word": "arîbûyî"
},
{
"tags": [
"adjective"
],
"word": "arîkirî"
}
],
"etymology_text": "Ji ar + -î.",
"lang": "Kurmancî",
"lang_code": "ku",
"pos": "noun",
"pos_title": "Navdêr",
"senses": [
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Jêgirtin bi kurmancî",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Jêgirtinên ji Jan Dost",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Jêgirtinên kitêban bi kurmancî",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Jêgirtinên malperan bi kurmancî",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"examples": [
{
"ref": "Jan Dost, Mijabad https://web.archive.org/https://archive.org/details/Mijabad arşîv, tirej.info, Mijabad",
"text": "Kalkê min çavên xwe bi ser hev de qurç dikirin, mîna yekî ku têkeve cengeke giran bi xilmaşîyê re, min dît cixareya wî di destê wî de bûye arî û vemirîye..."
},
{
"ref": "Azad Xanzade, ÇENDÎ GERAM LE ŞARAN NEM DÎ KES WEK TO CIWAN BÊ https://web.archive.org/http://xewname.blogspot.com/2016/07/cendi-geram-le-saran-nem-di-kes-wek-to.html arşîv, xewname.blogspot.com, 13.07.2016",
"text": "Radibî ji kompîtara xwe ya ji ariya cixarê têra xwe qirêj bûye strana \"birîndar im\" ji dengê Homer Dizeyî vedikî"
},
{
"ref": "Helîm Yûsiv, Jinên Qatên Bilind, Weşanên Peywend, 2013, r. 36, ISBN 9786056433153",
"text": "Agirekî kor mal tev de li hev hilanî. Ba û bahozê arî li kolanan û li ser rûyên xelkê belav kir."
}
],
"glosses": [
"Xweliya piştî şewatê."
],
"id": "ku-arî-ku-noun-8Usa1tXa"
}
],
"sounds": [
{
"ipa": "/ɑːˈɾiː/"
}
],
"synonyms": [
{
"word": "rijik"
},
{
"word": "tiraf"
},
{
"word": "poşing"
},
{
"word": "poşin"
},
{
"word": "xolav"
},
{
"word": "armişt"
},
{
"word": "aring"
}
],
"tags": [
"feminine"
],
"translations": [
{
"lang": "Almanî",
"lang_code": "de",
"tags": [
"feminine"
],
"word": "Asche"
},
{
"lang": "Erebî",
"lang_code": "ar",
"word": "رماد"
},
{
"lang": "Îngilîzî",
"lang_code": "en",
"word": "ash"
},
{
"lang": "Tirkî",
"lang_code": "tr",
"word": "kül"
},
{
"lang": "Tirkî",
"lang_code": "tr",
"word": "ateş külü"
}
],
"word": "arî"
}
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Kurmancî",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"forms": [
{
"form": "aran"
},
{
"form": "aranî"
},
{
"form": "arîan"
},
{
"form": "arîyan"
},
{
"form": "aryan"
},
{
"form": "aryanî"
},
{
"form": "eran"
},
{
"form": "îran"
}
],
"lang": "Kurmancî",
"lang_code": "ku",
"pos": "noun",
"pos_title": "Navdêr",
"related": [
{
"word": "Îran"
},
{
"word": "îranî"
}
],
"senses": [
{
"glosses": [
"Komeke nijadî û zimanî ya hind-û-ewropî"
],
"id": "ku-arî-ku-noun-0dVw-ZMz"
}
],
"sounds": [
{
"ipa": "/ɑːˈɾiː/"
}
],
"tags": [
"feminine"
],
"translations": [
{
"lang": "Almanî",
"lang_code": "de",
"word": "arisch"
},
{
"lang": "Farisî",
"lang_code": "fa",
"word": "آریایی"
},
{
"lang": "Farisî",
"lang_code": "fa",
"word": "آریایی"
},
{
"lang": "Farisî",
"lang_code": "fa",
"word": "ایران"
},
{
"lang": "Îngilîzî",
"lang_code": "en",
"word": "aryan"
},
{
"lang": "Îngilîzî",
"lang_code": "en",
"word": "cinder"
},
{
"lang": "Îngilîzî",
"lang_code": "en",
"word": "arian"
},
{
"lang": "Tirkî",
"lang_code": "tr",
"word": "ari"
},
{
"lang": "Tirkî",
"lang_code": "tr",
"word": "aryan"
}
],
"word": "arî"
}
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Kurmancî",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"lang": "Kurmancî",
"lang_code": "ku",
"pos": "noun",
"pos_title": "Navdêr",
"senses": [
{
"alt_of": [
{
"word": "alîkarî"
}
],
"glosses": [
"Binêre alîkarî."
],
"id": "ku-arî-ku-noun-2lu-iFyX",
"tags": [
"alt-of"
]
}
],
"sounds": [
{
"ipa": "/ɑːˈɾiː/"
}
],
"tags": [
"feminine"
],
"word": "arî"
}
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Kurmancî",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"forms": [
{
"form": "arîtir",
"tags": [
"comparative"
]
},
{
"form": "herî arî",
"tags": [
"superlative"
]
},
{
"form": "arîtirîn",
"tags": [
"superlative"
]
}
],
"lang": "Kurmancî",
"lang_code": "ku",
"pos": "adj",
"pos_title": "Rengdêr",
"senses": [
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Ji wêjeya klasîk (kurmancî)",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Jêgirtin bi kurmancî",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Jêgirtinên ji Ehmedê Xanî",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Jêgirtinên kitêban bi kurmancî",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"examples": [
{
"ref": "Ehmedê Xanî, Mem û Zîn, ~1692",
"text": "Roja biçî pêşedestê barîDestê te ji genc û malî 'arîEv cennet û ev qumaş-i dîdar"
}
],
"glosses": [
"Tişta/ê ku ti tiştek din nehatiye tevlîkirin"
],
"id": "ku-arî-ku-adj-naUACQp3"
}
],
"sounds": [
{
"ipa": "/ɑːˈɾiː/"
}
],
"synonyms": [
{
"word": "xwerû"
},
{
"word": "pak"
},
{
"word": "paqij"
},
{
"word": "zelal"
},
{
"word": "net"
},
{
"word": "temîz"
}
],
"translations": [
{
"lang": "Tirkî",
"lang_code": "tr",
"word": "öz"
},
{
"lang": "Tirkî",
"lang_code": "tr",
"word": "saf"
},
{
"lang": "Tirkî",
"lang_code": "tr",
"word": "safi"
},
{
"lang": "Tirkî",
"lang_code": "tr",
"word": "sili"
},
{
"lang": "Tirkî",
"lang_code": "tr",
"word": "salt"
}
],
"word": "arî"
}
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Kurmancî",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"forms": [
{
"form": "aran",
"tags": [
"masculine",
"definite",
"oblique",
"plural"
]
}
],
"lang": "Kurmancî",
"lang_code": "ku",
"pos": "noun",
"pos_title": "Formeke navdêrê",
"senses": [
{
"glosses": [
"Rewşa çemandî ya yekjimar a binavkirî ya ar."
],
"id": "ku-arî-ku-noun-qdJS9LAN"
}
],
"sounds": [
{
"ipa": "/ɑːˈɾiː/"
}
],
"tags": [
"form-of"
],
"word": "arî"
}
{
"categories": [
"Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî",
"Kurmancî",
"Peyvên kurmancî bi paşgira -î"
],
"derived": [
{
"word": "arînî"
},
{
"word": "arîtî"
},
{
"tags": [
"verb"
],
"word": "arî bûn"
},
{
"tags": [
"verb"
],
"word": "arî kirin"
},
{
"tags": [
"noun"
],
"word": "arîbûn"
},
{
"tags": [
"noun"
],
"word": "arîkirin"
},
{
"tags": [
"adjective"
],
"word": "arîbûyî"
},
{
"tags": [
"adjective"
],
"word": "arîkirî"
}
],
"etymology_text": "Ji ar + -î.",
"lang": "Kurmancî",
"lang_code": "ku",
"pos": "noun",
"pos_title": "Navdêr",
"senses": [
{
"categories": [
"Jêgirtin bi kurmancî",
"Jêgirtinên ji Jan Dost",
"Jêgirtinên kitêban bi kurmancî",
"Jêgirtinên malperan bi kurmancî"
],
"examples": [
{
"ref": "Jan Dost, Mijabad https://web.archive.org/https://archive.org/details/Mijabad arşîv, tirej.info, Mijabad",
"text": "Kalkê min çavên xwe bi ser hev de qurç dikirin, mîna yekî ku têkeve cengeke giran bi xilmaşîyê re, min dît cixareya wî di destê wî de bûye arî û vemirîye..."
},
{
"ref": "Azad Xanzade, ÇENDÎ GERAM LE ŞARAN NEM DÎ KES WEK TO CIWAN BÊ https://web.archive.org/http://xewname.blogspot.com/2016/07/cendi-geram-le-saran-nem-di-kes-wek-to.html arşîv, xewname.blogspot.com, 13.07.2016",
"text": "Radibî ji kompîtara xwe ya ji ariya cixarê têra xwe qirêj bûye strana \"birîndar im\" ji dengê Homer Dizeyî vedikî"
},
{
"ref": "Helîm Yûsiv, Jinên Qatên Bilind, Weşanên Peywend, 2013, r. 36, ISBN 9786056433153",
"text": "Agirekî kor mal tev de li hev hilanî. Ba û bahozê arî li kolanan û li ser rûyên xelkê belav kir."
}
],
"glosses": [
"Xweliya piştî şewatê."
]
}
],
"sounds": [
{
"ipa": "/ɑːˈɾiː/"
}
],
"synonyms": [
{
"word": "rijik"
},
{
"word": "tiraf"
},
{
"word": "poşing"
},
{
"word": "poşin"
},
{
"word": "xolav"
},
{
"word": "armişt"
},
{
"word": "aring"
}
],
"tags": [
"feminine"
],
"translations": [
{
"lang": "Almanî",
"lang_code": "de",
"tags": [
"feminine"
],
"word": "Asche"
},
{
"lang": "Erebî",
"lang_code": "ar",
"word": "رماد"
},
{
"lang": "Îngilîzî",
"lang_code": "en",
"word": "ash"
},
{
"lang": "Tirkî",
"lang_code": "tr",
"word": "kül"
},
{
"lang": "Tirkî",
"lang_code": "tr",
"word": "ateş külü"
}
],
"word": "arî"
}
{
"categories": [
"Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî",
"Kurmancî"
],
"forms": [
{
"form": "aran"
},
{
"form": "aranî"
},
{
"form": "arîan"
},
{
"form": "arîyan"
},
{
"form": "aryan"
},
{
"form": "aryanî"
},
{
"form": "eran"
},
{
"form": "îran"
}
],
"lang": "Kurmancî",
"lang_code": "ku",
"pos": "noun",
"pos_title": "Navdêr",
"related": [
{
"word": "Îran"
},
{
"word": "îranî"
}
],
"senses": [
{
"glosses": [
"Komeke nijadî û zimanî ya hind-û-ewropî"
]
}
],
"sounds": [
{
"ipa": "/ɑːˈɾiː/"
}
],
"tags": [
"feminine"
],
"translations": [
{
"lang": "Almanî",
"lang_code": "de",
"word": "arisch"
},
{
"lang": "Farisî",
"lang_code": "fa",
"word": "آریایی"
},
{
"lang": "Farisî",
"lang_code": "fa",
"word": "آریایی"
},
{
"lang": "Farisî",
"lang_code": "fa",
"word": "ایران"
},
{
"lang": "Îngilîzî",
"lang_code": "en",
"word": "aryan"
},
{
"lang": "Îngilîzî",
"lang_code": "en",
"word": "cinder"
},
{
"lang": "Îngilîzî",
"lang_code": "en",
"word": "arian"
},
{
"lang": "Tirkî",
"lang_code": "tr",
"word": "ari"
},
{
"lang": "Tirkî",
"lang_code": "tr",
"word": "aryan"
}
],
"word": "arî"
}
{
"categories": [
"Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî",
"Kurmancî"
],
"lang": "Kurmancî",
"lang_code": "ku",
"pos": "noun",
"pos_title": "Navdêr",
"senses": [
{
"alt_of": [
{
"word": "alîkarî"
}
],
"glosses": [
"Binêre alîkarî."
],
"tags": [
"alt-of"
]
}
],
"sounds": [
{
"ipa": "/ɑːˈɾiː/"
}
],
"tags": [
"feminine"
],
"word": "arî"
}
{
"categories": [
"Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî",
"Kurmancî"
],
"forms": [
{
"form": "arîtir",
"tags": [
"comparative"
]
},
{
"form": "herî arî",
"tags": [
"superlative"
]
},
{
"form": "arîtirîn",
"tags": [
"superlative"
]
}
],
"lang": "Kurmancî",
"lang_code": "ku",
"pos": "adj",
"pos_title": "Rengdêr",
"senses": [
{
"categories": [
"Ji wêjeya klasîk (kurmancî)",
"Jêgirtin bi kurmancî",
"Jêgirtinên ji Ehmedê Xanî",
"Jêgirtinên kitêban bi kurmancî"
],
"examples": [
{
"ref": "Ehmedê Xanî, Mem û Zîn, ~1692",
"text": "Roja biçî pêşedestê barîDestê te ji genc û malî 'arîEv cennet û ev qumaş-i dîdar"
}
],
"glosses": [
"Tişta/ê ku ti tiştek din nehatiye tevlîkirin"
]
}
],
"sounds": [
{
"ipa": "/ɑːˈɾiː/"
}
],
"synonyms": [
{
"word": "xwerû"
},
{
"word": "pak"
},
{
"word": "paqij"
},
{
"word": "zelal"
},
{
"word": "net"
},
{
"word": "temîz"
}
],
"translations": [
{
"lang": "Tirkî",
"lang_code": "tr",
"word": "öz"
},
{
"lang": "Tirkî",
"lang_code": "tr",
"word": "saf"
},
{
"lang": "Tirkî",
"lang_code": "tr",
"word": "safi"
},
{
"lang": "Tirkî",
"lang_code": "tr",
"word": "sili"
},
{
"lang": "Tirkî",
"lang_code": "tr",
"word": "salt"
}
],
"word": "arî"
}
{
"categories": [
"Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî",
"Kurmancî"
],
"forms": [
{
"form": "aran",
"tags": [
"masculine",
"definite",
"oblique",
"plural"
]
}
],
"lang": "Kurmancî",
"lang_code": "ku",
"pos": "noun",
"pos_title": "Formeke navdêrê",
"senses": [
{
"glosses": [
"Rewşa çemandî ya yekjimar a binavkirî ya ar."
]
}
],
"sounds": [
{
"ipa": "/ɑːˈɾiː/"
}
],
"tags": [
"form-of"
],
"word": "arî"
}
Download raw JSONL data for arî meaning in Kurmancî (5.0kB)
This page is a part of the kaikki.org machine-readable Kurmancî dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2025-04-05 from the kuwiktionary dump dated 2025-04-03 using wiktextract (8c1bb29 and fb63907). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.
If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.