See xystus in All languages combined, or Wiktionary
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Anagramm sortiert (Latein)",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Latein",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Rückläufige Wörterliste (Latein)",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Substantiv (Latein)",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Substantiv 2. Deklination (Latein)",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Siehe auch",
"orig": "siehe auch",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Übersetzungen (Altgriechisch)",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"etymology_text": "Entlehnung aus dem altgriechischen ξυστός (xystos^☆) ^(→ grc)",
"forms": [
{
"form": "xystum",
"tags": [
"variant"
]
},
{
"form": "xystus",
"tags": [
"nominative",
"singular"
]
},
{
"form": "xystī",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "xystī",
"tags": [
"genitive",
"singular"
]
},
{
"form": "xystōrum",
"tags": [
"genitive",
"plural"
]
},
{
"form": "xystō",
"tags": [
"dative",
"singular"
]
},
{
"form": "xystīs",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "xystum",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "xystōs",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "xyste",
"raw_tags": [
"Vokativ"
],
"tags": [
"singular"
]
},
{
"form": "xystī",
"raw_tags": [
"Vokativ"
],
"tags": [
"plural"
]
},
{
"form": "xystō",
"tags": [
"ablative",
"singular"
]
},
{
"form": "xystīs",
"tags": [
"ablative",
"plural"
]
}
],
"hyphenation": "xys·tus",
"lang": "Latein",
"lang_code": "la",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"examples": [
{
"ref": "Quintus Septimus Florens Tertullianus: Opera. Pars I: Opera catholica, Adversus Marcionem, Brepolis, Turnholt 1954 (Corpus Christanorum, Series Latina) , Seite 149–150.",
"text": "„Nihil est nobis dictu, visu, auditu cum insania circi, cum impudicitia theatri, cum atrocitate arenae, cum xysti vanitate.“ (Tert. apol. 38,4)"
}
],
"glosses": [
"überdachte Laufbahn im Gymnasium für den Winter; Xystos"
],
"id": "de-xystus-la-noun-H5IixslA",
"raw_tags": [
"Architektur"
],
"sense_index": "1",
"topics": [
"sports"
]
},
{
"examples": [
{
"ref": "Marcus Tullius Cicero: Brutus. In: Enrica Malcovati (Herausgeber): Scripta quae manserunt omnia. 2. Auflage. Fasc. 4, B. G. Teubner, Stuttgart/Leipzig 1970 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana) , Seite 3.",
"text": "„Nam cum inambularem in xysto et essem otiosus domi, M. ad me Brutus, ut consueverat, cum T. Pomponio venerat, homines cum inter se coniuncti tum mihi ita cari itaque iucundi, ut eorum aspectu omnis quae me angebat de re publica cura consederit.“ (Cic. Brut. 10)"
},
{
"ref": "Marcus Tullius Cicero; D. R. Shackleton Bailey (Herausgeber): Epistulae ad Atticum. 1. Auflage. Vol. 1: Libri I–VIII, B. G. Teubner, Stuttgart/Leipzig 1987, ISBN 3-519-01209-X (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana) , Seite 11.",
"text": "„qua re velim et eos et signa et cetera quae tibi eius loci et nostri studi et tuae elegantiae esse videbuntur quam plurima quam primumque mittas, et maxime quae tibi gymnasi xystique videbuntur esse.“ (Cic. Att. 1,8,2)"
},
{
"ref": "Marcus Tullius Cicero: Academicorum reliquiae cum Lucullo. In: Otto Plasberg (Herausgeber): Scripta quae manserunt omnia. stereotype 1. Auflage. Fasc. 42, Teubner, Stuttgart/Leipzig 1996, ISBN 3-519-11218-3 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1922) , Seite 30–31.",
"text": "„cum igitur pauca in xysto locuti essemus, tum eodem in spatio consedimus.“ (Cic. Luc. 9)"
},
{
"ref": "Lucius Annaeus Seneca; Friedrich Haase (Herausgeber): Opera quae supersunt. stereotype 1. Auflage. Volumen I: Dialogi, Epigrammata, Ludus de morte Claudii, De clementia, B. G. Teubner, Leipzig 1902 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana) , Seite 95.",
"text": "„deinde adeo inpatiens fuit differendae voluptatis, quam ingentem crudelitas eius sine dilatione poscebat, ut in xysto maternorum hortorum, qui porticum a ripa separat, inambulans quosdam ex illis cum matronis atque aliis senatoribus ad lucernam decollaret.“ (Sen. dial. 5,18,4)"
},
{
"ref": "Gaius Plinius Caecilius Secundus: Epistularum libri novem, Epistularum ad Traianum liber, Panegyricus. Recensuit Mauritius Schuster, editionem tertiam curavit Rudolphus Hanslik. 3. Auflage. B. G. Teubner Verlagsgesellschaft, Stuttgart/Leipzig 1992, ISBN 3-8154-1657-4 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana) , Seite 64–65.",
"text": "„ante cryptoporticum xystus violis odoratus. teporem solis infusi repercussu cryptoporticus auget, quae, ut tenet solem, sic aquilonem inhibet summovetque, quantumque caloris ante, tantum retro frigoris. similiter Africum sistit atque ita diversissimos ventos alium alio latere frangit et finit. haec iucunditas eius hieme, maior aestate. nam ante meridiem xystum, post meridiem gestationis hortique proximam partem umbra sua temperat, quae, ut dies crevit decrevitve, modo brevior modo longior hac vel illa cadit. ipsa vero cryptoporticus tum maxime caret sole, cum ardentissimus culmini eius insistit. ad hoc patentibus fenestris favonios accipit transmittitque nec umquam aere pigro et manente ingravescit. in capite xysti, deinceps cryptoporticus, horti, diaeta est amores mei, re vera amores: ipse posui. in hac heliocaminus quidem alia xystum, alia mare, utraque solem.“ (Plin. epist. 2,17,1–207"
},
{
"ref": "Gaius Suetonius Tranquillus; Maximilian Ihm (Herausgeber): Opera. stereotyper Nachdruck der 1. Auflage. Volumen I: De vita Caesarum libri VIII, K. G. Saur, München/Leipzig 2003, ISBN 3-598-71827-6 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1933) , Seite 90.",
"text": "„ampla et operosa praetoria gravabatur. et neptis quidem suae Iuliae, profuse ab ea extructa, etiam diruit ad solum, sua vero quamvis modica non tam statuarum tabularumque pictarum ornatu quam xystis et nemoribus exeoluit rebusque vetustate ac raritate notabilibus, qualia sunt Capreis immanium beluarum ferarumque membra praegrandia, quae dicuntur gigantum ossa, et arma heroum.“ (Suet. Aug.72,3)"
}
],
"glosses": [
"Promenade oder Terrasse in einem Garten; Xystos"
],
"id": "de-xystus-la-noun-rS~LIBdz",
"raw_tags": [
"Architektur"
],
"sense_index": "2"
}
],
"sounds": [
{
"lang": "Latein",
"lang_code": "la"
}
],
"tags": [
"masculine"
],
"translations": [
{
"lang": "Deutsch",
"lang_code": "de",
"sense": "Architektur, Sport: überdachte Laufbahn im Gymnasium für den Winter; Xystos",
"sense_index": "1",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "Xystos"
},
{
"lang": "Deutsch",
"lang_code": "de",
"sense": "Architektur: Promenade oder Terrasse in einem Garten; Xystos",
"sense_index": "2",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "Xystos"
}
],
"word": "xystus"
}
{
"categories": [
"Anagramm sortiert (Latein)",
"Latein",
"Rückläufige Wörterliste (Latein)",
"Substantiv (Latein)",
"Substantiv 2. Deklination (Latein)",
"siehe auch",
"Übersetzungen (Altgriechisch)"
],
"etymology_text": "Entlehnung aus dem altgriechischen ξυστός (xystos^☆) ^(→ grc)",
"forms": [
{
"form": "xystum",
"tags": [
"variant"
]
},
{
"form": "xystus",
"tags": [
"nominative",
"singular"
]
},
{
"form": "xystī",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "xystī",
"tags": [
"genitive",
"singular"
]
},
{
"form": "xystōrum",
"tags": [
"genitive",
"plural"
]
},
{
"form": "xystō",
"tags": [
"dative",
"singular"
]
},
{
"form": "xystīs",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "xystum",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "xystōs",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "xyste",
"raw_tags": [
"Vokativ"
],
"tags": [
"singular"
]
},
{
"form": "xystī",
"raw_tags": [
"Vokativ"
],
"tags": [
"plural"
]
},
{
"form": "xystō",
"tags": [
"ablative",
"singular"
]
},
{
"form": "xystīs",
"tags": [
"ablative",
"plural"
]
}
],
"hyphenation": "xys·tus",
"lang": "Latein",
"lang_code": "la",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"examples": [
{
"ref": "Quintus Septimus Florens Tertullianus: Opera. Pars I: Opera catholica, Adversus Marcionem, Brepolis, Turnholt 1954 (Corpus Christanorum, Series Latina) , Seite 149–150.",
"text": "„Nihil est nobis dictu, visu, auditu cum insania circi, cum impudicitia theatri, cum atrocitate arenae, cum xysti vanitate.“ (Tert. apol. 38,4)"
}
],
"glosses": [
"überdachte Laufbahn im Gymnasium für den Winter; Xystos"
],
"raw_tags": [
"Architektur"
],
"sense_index": "1",
"topics": [
"sports"
]
},
{
"examples": [
{
"ref": "Marcus Tullius Cicero: Brutus. In: Enrica Malcovati (Herausgeber): Scripta quae manserunt omnia. 2. Auflage. Fasc. 4, B. G. Teubner, Stuttgart/Leipzig 1970 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana) , Seite 3.",
"text": "„Nam cum inambularem in xysto et essem otiosus domi, M. ad me Brutus, ut consueverat, cum T. Pomponio venerat, homines cum inter se coniuncti tum mihi ita cari itaque iucundi, ut eorum aspectu omnis quae me angebat de re publica cura consederit.“ (Cic. Brut. 10)"
},
{
"ref": "Marcus Tullius Cicero; D. R. Shackleton Bailey (Herausgeber): Epistulae ad Atticum. 1. Auflage. Vol. 1: Libri I–VIII, B. G. Teubner, Stuttgart/Leipzig 1987, ISBN 3-519-01209-X (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana) , Seite 11.",
"text": "„qua re velim et eos et signa et cetera quae tibi eius loci et nostri studi et tuae elegantiae esse videbuntur quam plurima quam primumque mittas, et maxime quae tibi gymnasi xystique videbuntur esse.“ (Cic. Att. 1,8,2)"
},
{
"ref": "Marcus Tullius Cicero: Academicorum reliquiae cum Lucullo. In: Otto Plasberg (Herausgeber): Scripta quae manserunt omnia. stereotype 1. Auflage. Fasc. 42, Teubner, Stuttgart/Leipzig 1996, ISBN 3-519-11218-3 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1922) , Seite 30–31.",
"text": "„cum igitur pauca in xysto locuti essemus, tum eodem in spatio consedimus.“ (Cic. Luc. 9)"
},
{
"ref": "Lucius Annaeus Seneca; Friedrich Haase (Herausgeber): Opera quae supersunt. stereotype 1. Auflage. Volumen I: Dialogi, Epigrammata, Ludus de morte Claudii, De clementia, B. G. Teubner, Leipzig 1902 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana) , Seite 95.",
"text": "„deinde adeo inpatiens fuit differendae voluptatis, quam ingentem crudelitas eius sine dilatione poscebat, ut in xysto maternorum hortorum, qui porticum a ripa separat, inambulans quosdam ex illis cum matronis atque aliis senatoribus ad lucernam decollaret.“ (Sen. dial. 5,18,4)"
},
{
"ref": "Gaius Plinius Caecilius Secundus: Epistularum libri novem, Epistularum ad Traianum liber, Panegyricus. Recensuit Mauritius Schuster, editionem tertiam curavit Rudolphus Hanslik. 3. Auflage. B. G. Teubner Verlagsgesellschaft, Stuttgart/Leipzig 1992, ISBN 3-8154-1657-4 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana) , Seite 64–65.",
"text": "„ante cryptoporticum xystus violis odoratus. teporem solis infusi repercussu cryptoporticus auget, quae, ut tenet solem, sic aquilonem inhibet summovetque, quantumque caloris ante, tantum retro frigoris. similiter Africum sistit atque ita diversissimos ventos alium alio latere frangit et finit. haec iucunditas eius hieme, maior aestate. nam ante meridiem xystum, post meridiem gestationis hortique proximam partem umbra sua temperat, quae, ut dies crevit decrevitve, modo brevior modo longior hac vel illa cadit. ipsa vero cryptoporticus tum maxime caret sole, cum ardentissimus culmini eius insistit. ad hoc patentibus fenestris favonios accipit transmittitque nec umquam aere pigro et manente ingravescit. in capite xysti, deinceps cryptoporticus, horti, diaeta est amores mei, re vera amores: ipse posui. in hac heliocaminus quidem alia xystum, alia mare, utraque solem.“ (Plin. epist. 2,17,1–207"
},
{
"ref": "Gaius Suetonius Tranquillus; Maximilian Ihm (Herausgeber): Opera. stereotyper Nachdruck der 1. Auflage. Volumen I: De vita Caesarum libri VIII, K. G. Saur, München/Leipzig 2003, ISBN 3-598-71827-6 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1933) , Seite 90.",
"text": "„ampla et operosa praetoria gravabatur. et neptis quidem suae Iuliae, profuse ab ea extructa, etiam diruit ad solum, sua vero quamvis modica non tam statuarum tabularumque pictarum ornatu quam xystis et nemoribus exeoluit rebusque vetustate ac raritate notabilibus, qualia sunt Capreis immanium beluarum ferarumque membra praegrandia, quae dicuntur gigantum ossa, et arma heroum.“ (Suet. Aug.72,3)"
}
],
"glosses": [
"Promenade oder Terrasse in einem Garten; Xystos"
],
"raw_tags": [
"Architektur"
],
"sense_index": "2"
}
],
"sounds": [
{
"lang": "Latein",
"lang_code": "la"
}
],
"tags": [
"masculine"
],
"translations": [
{
"lang": "Deutsch",
"lang_code": "de",
"sense": "Architektur, Sport: überdachte Laufbahn im Gymnasium für den Winter; Xystos",
"sense_index": "1",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "Xystos"
},
{
"lang": "Deutsch",
"lang_code": "de",
"sense": "Architektur: Promenade oder Terrasse in einem Garten; Xystos",
"sense_index": "2",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "Xystos"
}
],
"word": "xystus"
}
Download raw JSONL data for xystus meaning in Latein (6.1kB)
This page is a part of the kaikki.org machine-readable Latein dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2024-11-27 from the dewiktionary dump dated 2024-11-21 using wiktextract (65a6e81 and 0dbea76). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.
If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.