See xiphias in All languages combined, or Wiktionary
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Anagramm sortiert (Latein)",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Latein",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Rückläufige Wörterliste (Latein)",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Substantiv (Latein)",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Substantiv 1. Deklination (Latein)",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Siehe auch",
"orig": "siehe auch",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Übersetzungen (Altgriechisch)",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"etymology_text": "Entlehnung aus dem altgriechischen ξιφίας (xiphias^☆) ^(→ grc)",
"forms": [
{
"form": "xiphiās",
"tags": [
"nominative",
"singular"
]
},
{
"form": "xiphiae",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "xiphiae",
"tags": [
"genitive",
"singular"
]
},
{
"form": "xiphiārum",
"tags": [
"genitive",
"plural"
]
},
{
"form": "xiphiae",
"tags": [
"dative",
"singular"
]
},
{
"form": "xiphiīs",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "xiphiān",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "xiphiās",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "xiphiās",
"raw_tags": [
"Vokativ"
],
"tags": [
"singular"
]
},
{
"form": "xiphiae",
"raw_tags": [
"Vokativ"
],
"tags": [
"plural"
]
},
{
"form": "xiphiā",
"tags": [
"ablative",
"singular"
]
},
{
"form": "xiphiīs",
"tags": [
"ablative",
"plural"
]
}
],
"hypernyms": [
{
"sense_index": "1",
"word": "piscis"
},
{
"sense_index": "2",
"word": "cometes"
}
],
"hyphenation": "xi·phi·as",
"lang": "Latein",
"lang_code": "la",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"examples": [
{
"ref": "Publius Ovidius Naso; S. G. Owen (Herausgeber): Tristium libri quinque, Ibis, Ex Ponto libri quattuor, Halieutica, Fragmenta. 1. Auflage. Oxford University Press, Oxford 1915 (Scriptorum Classicorum Bibliotheca Oxoniensis, Internet Archive) .",
"text": "„nam gaudent pelago quales scombrique bovesque, / hippuri celeres et nigro tergore milvi / et pretiosus elops, nostris incognitus undis, / ac durus xiphias, ictu non mitior ensis,“ (Ov. hal. 94–97)"
},
{
"ref": "Gaius Plinius Secundus: Naturalis Historia. Post Ludovici Iani obitum recognovit et scripturae discrepantia adiecta edidit Karl Mayhoff. stereotype 1. Auflage. Volumen V. Libri XXXI–XXXVII, K. G. Saur, München/Leipzig 2002, ISBN 3-598-71654-0 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1897) , Seite 53–54.",
"text": "„Trebius Niger xiphian, id est gladium, rostro mucronato esse, ab hoc naves perfossas mergi; in oceano ad locum Mauretaniae, qui Cottae vocetur, non procul Lixo flumine idem lolligines evolare ex aqua tradit tanta multitudine, ut navigia demergant.“ (Plin. nat. 32,15)"
},
{
"ref": "Gaius Plinius Secundus: Naturalis Historia. Post Ludovici Iani obitum recognovit et scripturae discrepantia adiecta edidit Karl Mayhoff. stereotype 1. Auflage. Volumen V. Libri XXXI–XXXVII, K. G. Saur, München/Leipzig 2002, ISBN 3-598-71654-0 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1897) , Seite 102.",
"text": "„thranis, quem alii xipbian vocant, thrcssa, torpedo, tethea, trito mum pelamydum generis magni, ex quo terna cybia fiunt, veneria, uva, xiphias.“ (Plin. nat. 32,151)"
},
{
"ref": "Iulius Firmicus Maternus; Wilhelm Kroll, Franz Skutsch (Herausgeber): Matheseos Libri VIII. stereotype 1. Auflage. Fasciculus alter libros IV posteriores cum praefatione et indicibus continens, B. G. Teubner, Leipzig 1968 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1913) , Seite 313.",
"text": "„Quicumque hoc sidere Oriente nati fuerint, erunt piscatores sed magnorum piscium. Hi enim focas canes marines xifias thynnos corcodillos capient.“ (Firm. math. 8,17,5)"
}
],
"glosses": [
"Schwertfisch (Xiphias gladius)"
],
"id": "de-xiphias-la-noun-nQWBok-q",
"raw_tags": [
"Ichthyologie"
],
"sense_index": "1",
"topics": [
"zoology"
]
},
{
"examples": [
{
"ref": "Gaius Plinius Secundus: Naturalis Historia. Post Ludovici Iani obitum recognovit et scripturae discrepantia adiecta edidit Karl Mayhoff. stereotype 1. Auflage. Volumen I. Libri I–VI, K. G. Saur, München/Leipzig 1996, ISBN 3-519-11650-2 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1906) , Seite 156.",
"text": "„easdem breviores et in mucronem fastigatas xiphias vocavere, quae sunt omnium pallidissimae et quodam gladii nitore ac sine ullis radiis, quos et disceus, nomini similis, colore autem electro, raros e margine emittit.“ (Plin. nat. 2,89)"
},
{
"ref": "Hyginus; Peter K. Marshall (Herausgeber): Fabulae. 2. Auflage. K. G. Saur, München/Leipzig 2002, ISBN 3-598-71237-5 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana) , Seite 163.",
"text": "„ob eamque rem de choro sororum expulsa maerens crinem solutum gerit, quae cometes appellatur sive longodes, quia in longitudinem producitur, sive xiphias quia gladii mucronis effigiem producit;“ (Hyg. fab. 192,6)"
}
],
"glosses": [
"Komet in der Form eines Schwertes; Schwertstern"
],
"id": "de-xiphias-la-noun-wHs06Iq0",
"sense_index": "2",
"topics": [
"astronomy"
]
}
],
"synonyms": [
{
"sense_index": "1",
"word": "gladius"
}
],
"tags": [
"masculine"
],
"translations": [
{
"lang": "Deutsch",
"lang_code": "de",
"sense": "Zoologie, Ichthyologie: Schwertfisch (Xiphias gladius)",
"sense_index": "1",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "Schwertfisch"
},
{
"lang": "Deutsch",
"lang_code": "de",
"sense": "Astronomie: Komet in der Form eines Schwertes; Schwertstern",
"sense_index": "2",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "Schwertstern"
}
],
"word": "xiphias"
}
{
"categories": [
"Anagramm sortiert (Latein)",
"Latein",
"Rückläufige Wörterliste (Latein)",
"Substantiv (Latein)",
"Substantiv 1. Deklination (Latein)",
"siehe auch",
"Übersetzungen (Altgriechisch)"
],
"etymology_text": "Entlehnung aus dem altgriechischen ξιφίας (xiphias^☆) ^(→ grc)",
"forms": [
{
"form": "xiphiās",
"tags": [
"nominative",
"singular"
]
},
{
"form": "xiphiae",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "xiphiae",
"tags": [
"genitive",
"singular"
]
},
{
"form": "xiphiārum",
"tags": [
"genitive",
"plural"
]
},
{
"form": "xiphiae",
"tags": [
"dative",
"singular"
]
},
{
"form": "xiphiīs",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "xiphiān",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "xiphiās",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "xiphiās",
"raw_tags": [
"Vokativ"
],
"tags": [
"singular"
]
},
{
"form": "xiphiae",
"raw_tags": [
"Vokativ"
],
"tags": [
"plural"
]
},
{
"form": "xiphiā",
"tags": [
"ablative",
"singular"
]
},
{
"form": "xiphiīs",
"tags": [
"ablative",
"plural"
]
}
],
"hypernyms": [
{
"sense_index": "1",
"word": "piscis"
},
{
"sense_index": "2",
"word": "cometes"
}
],
"hyphenation": "xi·phi·as",
"lang": "Latein",
"lang_code": "la",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"examples": [
{
"ref": "Publius Ovidius Naso; S. G. Owen (Herausgeber): Tristium libri quinque, Ibis, Ex Ponto libri quattuor, Halieutica, Fragmenta. 1. Auflage. Oxford University Press, Oxford 1915 (Scriptorum Classicorum Bibliotheca Oxoniensis, Internet Archive) .",
"text": "„nam gaudent pelago quales scombrique bovesque, / hippuri celeres et nigro tergore milvi / et pretiosus elops, nostris incognitus undis, / ac durus xiphias, ictu non mitior ensis,“ (Ov. hal. 94–97)"
},
{
"ref": "Gaius Plinius Secundus: Naturalis Historia. Post Ludovici Iani obitum recognovit et scripturae discrepantia adiecta edidit Karl Mayhoff. stereotype 1. Auflage. Volumen V. Libri XXXI–XXXVII, K. G. Saur, München/Leipzig 2002, ISBN 3-598-71654-0 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1897) , Seite 53–54.",
"text": "„Trebius Niger xiphian, id est gladium, rostro mucronato esse, ab hoc naves perfossas mergi; in oceano ad locum Mauretaniae, qui Cottae vocetur, non procul Lixo flumine idem lolligines evolare ex aqua tradit tanta multitudine, ut navigia demergant.“ (Plin. nat. 32,15)"
},
{
"ref": "Gaius Plinius Secundus: Naturalis Historia. Post Ludovici Iani obitum recognovit et scripturae discrepantia adiecta edidit Karl Mayhoff. stereotype 1. Auflage. Volumen V. Libri XXXI–XXXVII, K. G. Saur, München/Leipzig 2002, ISBN 3-598-71654-0 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1897) , Seite 102.",
"text": "„thranis, quem alii xipbian vocant, thrcssa, torpedo, tethea, trito mum pelamydum generis magni, ex quo terna cybia fiunt, veneria, uva, xiphias.“ (Plin. nat. 32,151)"
},
{
"ref": "Iulius Firmicus Maternus; Wilhelm Kroll, Franz Skutsch (Herausgeber): Matheseos Libri VIII. stereotype 1. Auflage. Fasciculus alter libros IV posteriores cum praefatione et indicibus continens, B. G. Teubner, Leipzig 1968 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1913) , Seite 313.",
"text": "„Quicumque hoc sidere Oriente nati fuerint, erunt piscatores sed magnorum piscium. Hi enim focas canes marines xifias thynnos corcodillos capient.“ (Firm. math. 8,17,5)"
}
],
"glosses": [
"Schwertfisch (Xiphias gladius)"
],
"raw_tags": [
"Ichthyologie"
],
"sense_index": "1",
"topics": [
"zoology"
]
},
{
"examples": [
{
"ref": "Gaius Plinius Secundus: Naturalis Historia. Post Ludovici Iani obitum recognovit et scripturae discrepantia adiecta edidit Karl Mayhoff. stereotype 1. Auflage. Volumen I. Libri I–VI, K. G. Saur, München/Leipzig 1996, ISBN 3-519-11650-2 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1906) , Seite 156.",
"text": "„easdem breviores et in mucronem fastigatas xiphias vocavere, quae sunt omnium pallidissimae et quodam gladii nitore ac sine ullis radiis, quos et disceus, nomini similis, colore autem electro, raros e margine emittit.“ (Plin. nat. 2,89)"
},
{
"ref": "Hyginus; Peter K. Marshall (Herausgeber): Fabulae. 2. Auflage. K. G. Saur, München/Leipzig 2002, ISBN 3-598-71237-5 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana) , Seite 163.",
"text": "„ob eamque rem de choro sororum expulsa maerens crinem solutum gerit, quae cometes appellatur sive longodes, quia in longitudinem producitur, sive xiphias quia gladii mucronis effigiem producit;“ (Hyg. fab. 192,6)"
}
],
"glosses": [
"Komet in der Form eines Schwertes; Schwertstern"
],
"sense_index": "2",
"topics": [
"astronomy"
]
}
],
"synonyms": [
{
"sense_index": "1",
"word": "gladius"
}
],
"tags": [
"masculine"
],
"translations": [
{
"lang": "Deutsch",
"lang_code": "de",
"sense": "Zoologie, Ichthyologie: Schwertfisch (Xiphias gladius)",
"sense_index": "1",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "Schwertfisch"
},
{
"lang": "Deutsch",
"lang_code": "de",
"sense": "Astronomie: Komet in der Form eines Schwertes; Schwertstern",
"sense_index": "2",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "Schwertstern"
}
],
"word": "xiphias"
}
Download raw JSONL data for xiphias meaning in Latein (5.0kB)
This page is a part of the kaikki.org machine-readable Latein dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2025-01-02 from the dewiktionary dump dated 2025-01-01 using wiktextract (eaedd02 and 8fbd9e8). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.
If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.