"cyclus" meaning in Latein

See cyclus in All languages combined, or Wiktionary

Noun

Etymology: Entlehnung aus dem altgriechischen κύκλος (kyklos^☆) ^(→ grc) Forms: cyclus [nominative, singular], cyclī [nominative, plural], cyclī [genitive, singular], cyclōrum [genitive, plural], cyclō [dative, singular], cyclīs [dative, plural], cyclum [accusative, singular], cyclōs [accusative, plural], cycle [singular], cyclī [plural], cyclō [ablative, singular], cyclīs [ablative, plural]
  1. Kreis Tags: Late Latin
    Sense id: de-cyclus-la-noun-ZXSsQN3P Categories (other): Spätlatein
  2. zeitliche Abfolge, Zyklus Tags: Late Latin, figurative
    Sense id: de-cyclus-la-noun-iUwo8QE9 Categories (other): Spätlatein
  3. periodischer Wechsel Tags: Late Latin
    Sense id: de-cyclus-la-noun-EP782bux Categories (other): Spätlatein Topics: medicine
The following are not (yet) sense-disambiguated
Derived forms: cyclicus Coordinate_terms: circulus, orbis Translations (spätlateinisch, Medizin: periodischer Wechsel): periodischer Wechsel [masculine] (Deutsch) Translations (spätlateinisch, übertragen: zeitliche Abfolge, Zyklus): Zyklus (Deutsch) Translations (spätlateinisch: Kreis): Kreis [masculine] (Deutsch)
{
  "categories": [
    {
      "kind": "other",
      "name": "Anagramm sortiert (Latein)",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Latein",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Rückläufige Wörterliste (Latein)",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Substantiv (Latein)",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Substantiv 2. Deklination (Latein)",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Siehe auch",
      "orig": "siehe auch",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Übersetzungen (Altgriechisch)",
      "parents": [],
      "source": "w"
    }
  ],
  "coordinate_terms": [
    {
      "sense_index": "1",
      "word": "circulus"
    },
    {
      "sense_index": "1",
      "word": "orbis"
    }
  ],
  "derived": [
    {
      "word": "cyclicus"
    }
  ],
  "etymology_text": "Entlehnung aus dem altgriechischen κύκλος (kyklos^☆) ^(→ grc)",
  "forms": [
    {
      "form": "cyclus",
      "tags": [
        "nominative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "cyclī",
      "tags": [
        "nominative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "cyclī",
      "tags": [
        "genitive",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "cyclōrum",
      "tags": [
        "genitive",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "cyclō",
      "tags": [
        "dative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "cyclīs",
      "tags": [
        "dative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "cyclum",
      "tags": [
        "accusative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "cyclōs",
      "tags": [
        "accusative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "cycle",
      "raw_tags": [
        "Vokativ"
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "cyclī",
      "raw_tags": [
        "Vokativ"
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "cyclō",
      "tags": [
        "ablative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "cyclīs",
      "tags": [
        "ablative",
        "plural"
      ]
    }
  ],
  "lang": "Latein",
  "lang_code": "la",
  "pos": "noun",
  "senses": [
    {
      "categories": [
        {
          "kind": "other",
          "name": "Spätlatein",
          "parents": [],
          "source": "w"
        }
      ],
      "examples": [
        {
          "ref": "Martianus Minneus Felix Capella; James Willis (Herausgeber): De nuptiis Philologiae et Mercurii. 1. Auflage. B. G. Teubner, Leipzig 1983 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana) , Seite 311.",
          "text": "„hos dico a signis zodiaci cycli venientes et tam inter se secundo coniunctos, quam omnes parallelos angulis aequalibus persecantes in cardines pervenire,“ (Mart. Cap. 8,824)"
        },
        {
          "ref": "Isidorus Hispalensis episcopus: Etymologiarum sive originum libri XX. Recognovit brevique adnotatione critica instruxit W. M. Lindsay. 1. Auflage. Tomus II libros XI–XX continens, Oxford 1911 (Scriptorum classicorum bibliotheca Oxoniensis)",
          "text": "„Et dicti poli quod sint axium cycli, ex usu plaustrorum, a poliendo scilicet nominati.“ (Isid. orig. 13,5,5)"
        }
      ],
      "glosses": [
        "Kreis"
      ],
      "id": "de-cyclus-la-noun-ZXSsQN3P",
      "sense_index": "1",
      "tags": [
        "Late Latin"
      ]
    },
    {
      "categories": [
        {
          "kind": "other",
          "name": "Spätlatein",
          "parents": [],
          "source": "w"
        }
      ],
      "examples": [
        {
          "ref": "Isidorus Hispalensis episcopus: Etymologiarum sive originum libri XX. Recognovit brevique adnotatione critica instruxit W. M. Lindsay. 1. Auflage. Tomus I libros I–X continens, Oxford 1911 (Scriptorum classicorum bibliotheca Oxoniensis)",
          "text": "„Paschalem cyclum Hippolytus episcopus temporibus Alexandri imperatoris primus conscripsit.“ (Isid. orig. 6,17,1)"
        },
        {
          "text": "„Cyclum autem vocatum eo quod in orbe digestum sit, et quasi in circulo dispositum ordinem conplectat annorum sine varietate et sine ulla arte.“ (Isid. orig. 6,17,3)"
        }
      ],
      "glosses": [
        "zeitliche Abfolge, Zyklus"
      ],
      "id": "de-cyclus-la-noun-iUwo8QE9",
      "sense_index": "2",
      "tags": [
        "Late Latin",
        "figurative"
      ]
    },
    {
      "categories": [
        {
          "kind": "other",
          "name": "Spätlatein",
          "parents": [],
          "source": "w"
        }
      ],
      "examples": [
        {
          "ref": "P. Vegetius Renatus; Ernst Lommatzsch (Herausgeber): Digestorum artis mulomedicinae libri. Accedit Gargili Martialis De curis boum fragmentum. 1. Auflage. B. G. Teubner, Leipzig 1903 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Internet Archive) , Seite 99.",
          "text": "„Quem si curare volueris, cyclo curabis.“ (Veget. mulom. 2,5,3)"
        },
        {
          "text": "„Memineris autem onmes valetudines capitis, praecipue veteres periculosas, cyclo oportere curari.“ (Veget. mulom. 2,6,1)"
        },
        {
          "ref": "Caelius Aurelianus; Gerhard Bendz (Herausgeber): Celerum passionum libri III. Tardarum passionum libri V. 1. Auflage. Pars I: Cel. Pass. Lib. I–III; Tard. Pass. Lib. I–II, Akademie Verlag, Berlin 1990, ISBN 3-05-000351-0 (Corpus Medicorum Latinorum Volumen VI, 1, Digitalisat) , Seite 440.",
          "text": "„dandum etiam vinum tenue paruum. sed eo tempore, quo cibamus, adhibenda quoque animi laxatio, quam diachysin vocant, quae fiet aut ludicris rebus aut ioculari facetia, quae singula artis moderatione adhibita cyclorum ductu augeri atque minui debent: praedatio initio, cui perfectio consummata respondeat. Est autem resumptivi cycli ordinatio formanda hoc modo: prima die parvo cibo atque aqua nutritus aegrotans vel, si ferre valuerit, ab omni nutrimento abstentus alia die levi motu erit exercendus atque oleo perungendus.“ (Cael. Aur. chron. 1,1,21)"
        },
        {
          "ref": "Caelius Aurelianus; Gerhard Bendz (Herausgeber): Celerum passionum libri III. Tardarum passionum libri V. 1. Auflage. Pars I: Cel. Pass. Lib. I–III; Tard. Pass. Lib. I–II, Akademie Verlag, Berlin 1990, ISBN 3-05-000351-0 (Corpus Medicorum Latinorum Volumen VI, 1, Digitalisat) , Seite 442.",
          "text": "„Perfecto resumptivo cyclo erit metasyncriticus adhibendus, primo ex parte, dehinc perfectus.“ (Cael. Aur. chron. 1,1,24)"
        }
      ],
      "glosses": [
        "periodischer Wechsel"
      ],
      "id": "de-cyclus-la-noun-EP782bux",
      "sense_index": "3",
      "tags": [
        "Late Latin"
      ],
      "topics": [
        "medicine"
      ]
    }
  ],
  "tags": [
    "masculine"
  ],
  "translations": [
    {
      "lang": "Deutsch",
      "lang_code": "de",
      "sense": "spätlateinisch: Kreis",
      "sense_index": "1",
      "tags": [
        "masculine"
      ],
      "word": "Kreis"
    },
    {
      "lang": "Deutsch",
      "lang_code": "de",
      "sense": "spätlateinisch, übertragen: zeitliche Abfolge, Zyklus",
      "sense_index": "2",
      "word": "Zyklus"
    },
    {
      "lang": "Deutsch",
      "lang_code": "de",
      "sense": "spätlateinisch, Medizin: periodischer Wechsel",
      "sense_index": "3",
      "tags": [
        "masculine"
      ],
      "word": "periodischer Wechsel"
    }
  ],
  "word": "cyclus"
}
{
  "categories": [
    "Anagramm sortiert (Latein)",
    "Latein",
    "Rückläufige Wörterliste (Latein)",
    "Substantiv (Latein)",
    "Substantiv 2. Deklination (Latein)",
    "siehe auch",
    "Übersetzungen (Altgriechisch)"
  ],
  "coordinate_terms": [
    {
      "sense_index": "1",
      "word": "circulus"
    },
    {
      "sense_index": "1",
      "word": "orbis"
    }
  ],
  "derived": [
    {
      "word": "cyclicus"
    }
  ],
  "etymology_text": "Entlehnung aus dem altgriechischen κύκλος (kyklos^☆) ^(→ grc)",
  "forms": [
    {
      "form": "cyclus",
      "tags": [
        "nominative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "cyclī",
      "tags": [
        "nominative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "cyclī",
      "tags": [
        "genitive",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "cyclōrum",
      "tags": [
        "genitive",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "cyclō",
      "tags": [
        "dative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "cyclīs",
      "tags": [
        "dative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "cyclum",
      "tags": [
        "accusative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "cyclōs",
      "tags": [
        "accusative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "cycle",
      "raw_tags": [
        "Vokativ"
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "cyclī",
      "raw_tags": [
        "Vokativ"
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "cyclō",
      "tags": [
        "ablative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "cyclīs",
      "tags": [
        "ablative",
        "plural"
      ]
    }
  ],
  "lang": "Latein",
  "lang_code": "la",
  "pos": "noun",
  "senses": [
    {
      "categories": [
        "Spätlatein"
      ],
      "examples": [
        {
          "ref": "Martianus Minneus Felix Capella; James Willis (Herausgeber): De nuptiis Philologiae et Mercurii. 1. Auflage. B. G. Teubner, Leipzig 1983 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana) , Seite 311.",
          "text": "„hos dico a signis zodiaci cycli venientes et tam inter se secundo coniunctos, quam omnes parallelos angulis aequalibus persecantes in cardines pervenire,“ (Mart. Cap. 8,824)"
        },
        {
          "ref": "Isidorus Hispalensis episcopus: Etymologiarum sive originum libri XX. Recognovit brevique adnotatione critica instruxit W. M. Lindsay. 1. Auflage. Tomus II libros XI–XX continens, Oxford 1911 (Scriptorum classicorum bibliotheca Oxoniensis)",
          "text": "„Et dicti poli quod sint axium cycli, ex usu plaustrorum, a poliendo scilicet nominati.“ (Isid. orig. 13,5,5)"
        }
      ],
      "glosses": [
        "Kreis"
      ],
      "sense_index": "1",
      "tags": [
        "Late Latin"
      ]
    },
    {
      "categories": [
        "Spätlatein"
      ],
      "examples": [
        {
          "ref": "Isidorus Hispalensis episcopus: Etymologiarum sive originum libri XX. Recognovit brevique adnotatione critica instruxit W. M. Lindsay. 1. Auflage. Tomus I libros I–X continens, Oxford 1911 (Scriptorum classicorum bibliotheca Oxoniensis)",
          "text": "„Paschalem cyclum Hippolytus episcopus temporibus Alexandri imperatoris primus conscripsit.“ (Isid. orig. 6,17,1)"
        },
        {
          "text": "„Cyclum autem vocatum eo quod in orbe digestum sit, et quasi in circulo dispositum ordinem conplectat annorum sine varietate et sine ulla arte.“ (Isid. orig. 6,17,3)"
        }
      ],
      "glosses": [
        "zeitliche Abfolge, Zyklus"
      ],
      "sense_index": "2",
      "tags": [
        "Late Latin",
        "figurative"
      ]
    },
    {
      "categories": [
        "Spätlatein"
      ],
      "examples": [
        {
          "ref": "P. Vegetius Renatus; Ernst Lommatzsch (Herausgeber): Digestorum artis mulomedicinae libri. Accedit Gargili Martialis De curis boum fragmentum. 1. Auflage. B. G. Teubner, Leipzig 1903 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Internet Archive) , Seite 99.",
          "text": "„Quem si curare volueris, cyclo curabis.“ (Veget. mulom. 2,5,3)"
        },
        {
          "text": "„Memineris autem onmes valetudines capitis, praecipue veteres periculosas, cyclo oportere curari.“ (Veget. mulom. 2,6,1)"
        },
        {
          "ref": "Caelius Aurelianus; Gerhard Bendz (Herausgeber): Celerum passionum libri III. Tardarum passionum libri V. 1. Auflage. Pars I: Cel. Pass. Lib. I–III; Tard. Pass. Lib. I–II, Akademie Verlag, Berlin 1990, ISBN 3-05-000351-0 (Corpus Medicorum Latinorum Volumen VI, 1, Digitalisat) , Seite 440.",
          "text": "„dandum etiam vinum tenue paruum. sed eo tempore, quo cibamus, adhibenda quoque animi laxatio, quam diachysin vocant, quae fiet aut ludicris rebus aut ioculari facetia, quae singula artis moderatione adhibita cyclorum ductu augeri atque minui debent: praedatio initio, cui perfectio consummata respondeat. Est autem resumptivi cycli ordinatio formanda hoc modo: prima die parvo cibo atque aqua nutritus aegrotans vel, si ferre valuerit, ab omni nutrimento abstentus alia die levi motu erit exercendus atque oleo perungendus.“ (Cael. Aur. chron. 1,1,21)"
        },
        {
          "ref": "Caelius Aurelianus; Gerhard Bendz (Herausgeber): Celerum passionum libri III. Tardarum passionum libri V. 1. Auflage. Pars I: Cel. Pass. Lib. I–III; Tard. Pass. Lib. I–II, Akademie Verlag, Berlin 1990, ISBN 3-05-000351-0 (Corpus Medicorum Latinorum Volumen VI, 1, Digitalisat) , Seite 442.",
          "text": "„Perfecto resumptivo cyclo erit metasyncriticus adhibendus, primo ex parte, dehinc perfectus.“ (Cael. Aur. chron. 1,1,24)"
        }
      ],
      "glosses": [
        "periodischer Wechsel"
      ],
      "sense_index": "3",
      "tags": [
        "Late Latin"
      ],
      "topics": [
        "medicine"
      ]
    }
  ],
  "tags": [
    "masculine"
  ],
  "translations": [
    {
      "lang": "Deutsch",
      "lang_code": "de",
      "sense": "spätlateinisch: Kreis",
      "sense_index": "1",
      "tags": [
        "masculine"
      ],
      "word": "Kreis"
    },
    {
      "lang": "Deutsch",
      "lang_code": "de",
      "sense": "spätlateinisch, übertragen: zeitliche Abfolge, Zyklus",
      "sense_index": "2",
      "word": "Zyklus"
    },
    {
      "lang": "Deutsch",
      "lang_code": "de",
      "sense": "spätlateinisch, Medizin: periodischer Wechsel",
      "sense_index": "3",
      "tags": [
        "masculine"
      ],
      "word": "periodischer Wechsel"
    }
  ],
  "word": "cyclus"
}

Download raw JSONL data for cyclus meaning in Latein (5.2kB)


This page is a part of the kaikki.org machine-readable Latein dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2024-09-30 from the dewiktionary dump dated 2024-09-20 using wiktextract (3fd8a50 and 59b8406). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.

If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.