"axioma" meaning in Latein

See axioma in All languages combined, or Wiktionary

Noun

Etymology: Entlehnung aus dem altgriechischen ἀξίωμα (axiōma^☆) ^(→ grc) Forms: axiōma [nominative, singular], axiōmata [nominative, plural], axiōmatis [genitive, singular], axiōmatum [genitive, plural], axiōmatī [dative, singular], axiōmatibus [dative, plural], axiōma [accusative, singular], axiōmata [accusative, plural], axiōma [singular], axiōmata [plural], axiōmate [ablative, singular], axiōmatibus [ablative, plural]
  1. Axiom, Grundsatz, Grundwahrheit
    Sense id: de-axioma-la-noun-skIM38XI
The following are not (yet) sense-disambiguated
Synonyms: enuntiatio, proloquium, pronuntiatum Translations (Philosophie: Axiom, Grundsatz, Grundwahrheit): Axiom [neuter] (Deutsch), Grundsatz [neuter] (Deutsch), Grundwahrheit [feminine] (Deutsch)

Inflected forms

{
  "categories": [
    {
      "kind": "other",
      "name": "Anagramm sortiert (Latein)",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Latein",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Rückläufige Wörterliste (Latein)",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Substantiv (Latein)",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Substantiv 3. Deklination (Latein)",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Substantiv n (Latein)",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Siehe auch",
      "orig": "siehe auch",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Übersetzungen (Altgriechisch)",
      "parents": [],
      "source": "w"
    }
  ],
  "etymology_text": "Entlehnung aus dem altgriechischen ἀξίωμα (axiōma^☆) ^(→ grc)",
  "forms": [
    {
      "form": "axiōma",
      "tags": [
        "nominative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "axiōmata",
      "tags": [
        "nominative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "axiōmatis",
      "tags": [
        "genitive",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "axiōmatum",
      "tags": [
        "genitive",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "axiōmatī",
      "tags": [
        "dative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "axiōmatibus",
      "tags": [
        "dative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "axiōma",
      "tags": [
        "accusative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "axiōmata",
      "tags": [
        "accusative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "axiōma",
      "raw_tags": [
        "Vokativ"
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "axiōmata",
      "raw_tags": [
        "Vokativ"
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "axiōmate",
      "tags": [
        "ablative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "axiōmatibus",
      "tags": [
        "ablative",
        "plural"
      ]
    }
  ],
  "hyphenation": "a·xi·o·ma",
  "lang": "Latein",
  "lang_code": "la",
  "pos": "noun",
  "senses": [
    {
      "examples": [
        {
          "ref": "Aulus Gellius: Noctes Atticae. recensuit Carolus Hosius. stereotype Auflage der 1. Auflage. Volumen II: Libri XI–XX, B. G. Teubner, Stuttgart/Leipzig 1981 (Erstauflage 1903), ISBN 3-519-01385-1 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana) , Seite 171.",
          "text": "„Quid significet et quid a nostris appellatum sit, quod ‚axioma‘ dialectici dicunt;“ (Gell. 16, 8, pr.)"
        },
        {
          "ref": "Anicius Manlius Severinus Boethius; Gottfried Friedlein (Herausgeber): De institutione arithmetica libri duo, De institutione musica libri quinque. Accedit geometria quae fertur Boetii. 1. Auflage. Teubner, Leipzig 1867 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Internet Archive) , Seite 231.",
          "text": "„Nunc quaedam, quae quasi axiomata Graeci vocant, praemittere oportebit, quae tunc demum, quo spectare videantur, intellegemus, cum de uniuscuiusque rei demonstratione tractabimus.“ (Boeth. inst. mus. 2,5)"
        },
        {
          "raw_tags": [
            "Griechisch"
          ],
          "ref": "Marcus Tullius Cicero: Tusculanae disputationes. In: Max Pohlenz (Herausgeber): Scripta quae manserunt omnia. stereotype 1. Auflage. Fasc. 44, De Gruyter, Berlin/New York 2008, ISBN 978-3-598-71220-3 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1918) , Seite 224.",
          "text": "„in primis enim hoc traditur: omne pronuntiatum (sic enim mihi in praesentia occurrit ut appellarem ἀξίωμα, utar post alio, si invenero melius) – id ergo est pronuntiatum, quod est verum aut falsum.“ (Cic. Tusc. 1,14)"
        },
        {
          "raw_tags": [
            "Griechisch"
          ],
          "ref": "Marcus Tullius Cicero: De divinatione, De fato / Timaeus. In: Wilhelm Ax (Herausgeber): Scripta quae manserunt omnia. stereotype 1. Auflage. Fasc. 46, B. G. Teubner, Stuttgart 1965 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1938) , Seite 130.",
          "text": "„explicandaque vis est ratioque enuntiationum quae Graeci ἀξιώματα vocant;“ (Cic. fat. 1)"
        },
        {
          "raw_tags": [
            "Griechisch"
          ],
          "ref": "Marcus Tullius Cicero: De divinatione, De fato / Timaeus. In: Wilhelm Ax (Herausgeber): Scripta quae manserunt omnia. stereotype 1. Auflage. Fasc. 46, B. G. Teubner, Stuttgart 1965 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1938) , Seite 140.",
          "text": "„itaque contendit omnis nervos Chrysippus, ut persuadeat omne ἀξίωμα aut verum esse aut falsum.“ (Cic. fat. 21)"
        }
      ],
      "glosses": [
        "Axiom, Grundsatz, Grundwahrheit"
      ],
      "id": "de-axioma-la-noun-skIM38XI",
      "raw_tags": [
        "Philosophie"
      ],
      "sense_index": "1"
    }
  ],
  "synonyms": [
    {
      "sense_index": "1",
      "word": "enuntiatio"
    },
    {
      "sense_index": "1",
      "word": "proloquium"
    },
    {
      "sense_index": "1",
      "word": "pronuntiatum"
    }
  ],
  "tags": [
    "neuter"
  ],
  "translations": [
    {
      "lang": "Deutsch",
      "lang_code": "de",
      "sense": "Philosophie: Axiom, Grundsatz, Grundwahrheit",
      "sense_index": "1",
      "tags": [
        "neuter"
      ],
      "word": "Axiom"
    },
    {
      "lang": "Deutsch",
      "lang_code": "de",
      "sense": "Philosophie: Axiom, Grundsatz, Grundwahrheit",
      "sense_index": "1",
      "tags": [
        "neuter"
      ],
      "word": "Grundsatz"
    },
    {
      "lang": "Deutsch",
      "lang_code": "de",
      "sense": "Philosophie: Axiom, Grundsatz, Grundwahrheit",
      "sense_index": "1",
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "Grundwahrheit"
    }
  ],
  "word": "axioma"
}
{
  "categories": [
    "Anagramm sortiert (Latein)",
    "Latein",
    "Rückläufige Wörterliste (Latein)",
    "Substantiv (Latein)",
    "Substantiv 3. Deklination (Latein)",
    "Substantiv n (Latein)",
    "siehe auch",
    "Übersetzungen (Altgriechisch)"
  ],
  "etymology_text": "Entlehnung aus dem altgriechischen ἀξίωμα (axiōma^☆) ^(→ grc)",
  "forms": [
    {
      "form": "axiōma",
      "tags": [
        "nominative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "axiōmata",
      "tags": [
        "nominative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "axiōmatis",
      "tags": [
        "genitive",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "axiōmatum",
      "tags": [
        "genitive",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "axiōmatī",
      "tags": [
        "dative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "axiōmatibus",
      "tags": [
        "dative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "axiōma",
      "tags": [
        "accusative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "axiōmata",
      "tags": [
        "accusative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "axiōma",
      "raw_tags": [
        "Vokativ"
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "axiōmata",
      "raw_tags": [
        "Vokativ"
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "axiōmate",
      "tags": [
        "ablative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "axiōmatibus",
      "tags": [
        "ablative",
        "plural"
      ]
    }
  ],
  "hyphenation": "a·xi·o·ma",
  "lang": "Latein",
  "lang_code": "la",
  "pos": "noun",
  "senses": [
    {
      "examples": [
        {
          "ref": "Aulus Gellius: Noctes Atticae. recensuit Carolus Hosius. stereotype Auflage der 1. Auflage. Volumen II: Libri XI–XX, B. G. Teubner, Stuttgart/Leipzig 1981 (Erstauflage 1903), ISBN 3-519-01385-1 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana) , Seite 171.",
          "text": "„Quid significet et quid a nostris appellatum sit, quod ‚axioma‘ dialectici dicunt;“ (Gell. 16, 8, pr.)"
        },
        {
          "ref": "Anicius Manlius Severinus Boethius; Gottfried Friedlein (Herausgeber): De institutione arithmetica libri duo, De institutione musica libri quinque. Accedit geometria quae fertur Boetii. 1. Auflage. Teubner, Leipzig 1867 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Internet Archive) , Seite 231.",
          "text": "„Nunc quaedam, quae quasi axiomata Graeci vocant, praemittere oportebit, quae tunc demum, quo spectare videantur, intellegemus, cum de uniuscuiusque rei demonstratione tractabimus.“ (Boeth. inst. mus. 2,5)"
        },
        {
          "raw_tags": [
            "Griechisch"
          ],
          "ref": "Marcus Tullius Cicero: Tusculanae disputationes. In: Max Pohlenz (Herausgeber): Scripta quae manserunt omnia. stereotype 1. Auflage. Fasc. 44, De Gruyter, Berlin/New York 2008, ISBN 978-3-598-71220-3 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1918) , Seite 224.",
          "text": "„in primis enim hoc traditur: omne pronuntiatum (sic enim mihi in praesentia occurrit ut appellarem ἀξίωμα, utar post alio, si invenero melius) – id ergo est pronuntiatum, quod est verum aut falsum.“ (Cic. Tusc. 1,14)"
        },
        {
          "raw_tags": [
            "Griechisch"
          ],
          "ref": "Marcus Tullius Cicero: De divinatione, De fato / Timaeus. In: Wilhelm Ax (Herausgeber): Scripta quae manserunt omnia. stereotype 1. Auflage. Fasc. 46, B. G. Teubner, Stuttgart 1965 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1938) , Seite 130.",
          "text": "„explicandaque vis est ratioque enuntiationum quae Graeci ἀξιώματα vocant;“ (Cic. fat. 1)"
        },
        {
          "raw_tags": [
            "Griechisch"
          ],
          "ref": "Marcus Tullius Cicero: De divinatione, De fato / Timaeus. In: Wilhelm Ax (Herausgeber): Scripta quae manserunt omnia. stereotype 1. Auflage. Fasc. 46, B. G. Teubner, Stuttgart 1965 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1938) , Seite 140.",
          "text": "„itaque contendit omnis nervos Chrysippus, ut persuadeat omne ἀξίωμα aut verum esse aut falsum.“ (Cic. fat. 21)"
        }
      ],
      "glosses": [
        "Axiom, Grundsatz, Grundwahrheit"
      ],
      "raw_tags": [
        "Philosophie"
      ],
      "sense_index": "1"
    }
  ],
  "synonyms": [
    {
      "sense_index": "1",
      "word": "enuntiatio"
    },
    {
      "sense_index": "1",
      "word": "proloquium"
    },
    {
      "sense_index": "1",
      "word": "pronuntiatum"
    }
  ],
  "tags": [
    "neuter"
  ],
  "translations": [
    {
      "lang": "Deutsch",
      "lang_code": "de",
      "sense": "Philosophie: Axiom, Grundsatz, Grundwahrheit",
      "sense_index": "1",
      "tags": [
        "neuter"
      ],
      "word": "Axiom"
    },
    {
      "lang": "Deutsch",
      "lang_code": "de",
      "sense": "Philosophie: Axiom, Grundsatz, Grundwahrheit",
      "sense_index": "1",
      "tags": [
        "neuter"
      ],
      "word": "Grundsatz"
    },
    {
      "lang": "Deutsch",
      "lang_code": "de",
      "sense": "Philosophie: Axiom, Grundsatz, Grundwahrheit",
      "sense_index": "1",
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "Grundwahrheit"
    }
  ],
  "word": "axioma"
}

Download raw JSONL data for axioma meaning in Latein (4.2kB)


This page is a part of the kaikki.org machine-readable Latein dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2024-12-21 from the dewiktionary dump dated 2024-12-20 using wiktextract (d8cb2f3 and 4e554ae). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.

If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.