See adeps on Wiktionary
Download JSONL data for adeps meaning in All languages combined (15.9kB)
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Anagramm sortiert (Latein)",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Latein",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Rückläufige Wörterliste (Latein)",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Substantiv (Latein)",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Substantiv 3. Deklination (Latein)",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Siehe auch",
"orig": "siehe auch",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Übersetzungen (Altgriechisch)",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Übersetzungen (Umbrisch)",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"coordinate_terms": [
{
"sense_id": "1",
"word": "sevum"
},
{
"sense_id": "1",
"word": "pingue"
},
{
"sense_id": "7",
"word": "abundantia"
},
{
"sense_id": "8",
"word": "lascivia"
},
{
"sense_id": "8",
"word": "petulantia"
}
],
"derived": [
{
"word": "adipalis"
},
{
"word": "adipatus"
},
{
"word": "adipeus"
}
],
"etymology_text": "seit Cato bezeugt; die Etymologie ist nicht geklärt; vielleicht eine Entlehnung aus dem Sabellischen (siehe umbrisch ařepes ^(→ xum) und ařipes ^(→ xum)) oder auch über das Etruskische aus dem altgriechischen ἄλειφαρ (aleiphar^☆) ^(→ grc)",
"forms": [
{
"form": "adeps",
"tags": [
"nominative",
"singular"
]
},
{
"form": "adipēs",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "adipis",
"tags": [
"genitive",
"singular"
]
},
{
"form": "adipum",
"tags": [
"genitive",
"plural"
]
},
{
"form": "adipī",
"tags": [
"dative",
"singular"
]
},
{
"form": "adipibus",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "adipem",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "adipēs",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "adeps",
"raw_tags": [
"Vokativ"
],
"tags": [
"singular"
]
},
{
"form": "adipēs",
"raw_tags": [
"Vokativ"
],
"tags": [
"plural"
]
},
{
"form": "adipe",
"tags": [
"ablative",
"singular"
]
},
{
"form": "adipibus",
"tags": [
"ablative",
"plural"
]
}
],
"lang": "Latein",
"lang_code": "la",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Klassisches Latein",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"examples": [
{
"author": "2 (Mazzarino)",
"raw_ref": "Marcus Porcius Cato; Antonius Mazzarino (Herausgeber): De agri cultura. Ad fidem Florentini codicis deperditi. 2. Auflage. BSB B. G. Teubner Verlagsgesellschaft, Leipzig 1982 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana) , Seite 83.",
"text": "„Mustaceos sic facito: farinae siligineae modium unum musto conspargito; anesum, cuminum, adipis p. II, casei libram, et de virga lauri deradito, eodem addito, et, ubi definxeris, lauri folia subtus addito, cum coques.“ (Cato agr. 121)"
},
{
"author": "1 (Marx)",
"raw_ref": "Gaius Lucilius; Friedrich Marx (Herausgeber): C. Lucilii Carminum Reliquiae. 1. Auflage. Volumen prius: Prolegomena Testimona Fasti Luciliani Carminum Reliquiae Indices, B. G. Teubner, Leipzig 1904 , Seite 13.",
"text": "„Tisiphone Titini pulmonibus atque adipe unguen / excoctum attulit, Eumenidum sanctisima Erinys?“ (Lucil. 169–170)"
},
{
"author": "1 (Goetz)",
"raw_ref": "Marcus Terentius Varro; Georgius Goetz, Fritz Schöll (Herausgeber): Rerum rusticarum libri tres. 1. Auflage. B. G. Teubner, Leipzig 1912 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Internet Archive) , Seite 80.",
"text": "„si ad matris mammam non accedet, admovere oportet et labra agni unguere buturo aut adipe suilla et olfacere labra lacte.“ (Var. rust. 2, 2, 16)"
},
{
"author": "1 (Goetz)",
"raw_ref": "Marcus Terentius Varro; Georgius Goetz, Fritz Schöll (Herausgeber): Rerum rusticarum libri tres. 1. Auflage. B. G. Teubner, Leipzig 1912 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Internet Archive) , Seite 145.",
"text": "„itaque iis unctus qui accessit, pungunt, non, ut muscae, ligurriunt, quod nemo has videt, ut illas, in carne aut sanguine aut adipe.“ (Var. rust. 3, 16, 6)"
},
{
"author": "4",
"raw_ref": "Jürgen Blänsdorf (Herausgeber): Fragmenta poetarum Latinorum epicorum et lyricorum. Praeter Enni Annales et Ciceronis Germanicique Aratea. 4. vermehrte Auflage. De Gruyter, Berlin, New York 2011, ISBN 978-3-11-020915-0 , Seite 280.",
"text": "„adipis pondo bis dena vetustae“ (Dom. Mars. frg. 6)"
},
{
"author": "1 (Marx)",
"raw_ref": "Aulus Cornelius Celsus; Friedrich Marx (Herausgeber): Artium A. Corneli Celsi quae supersunt. 1. Auflage. B. G. Teubner, Leipzig/Berlin 1915 (Corpus Medicorum Latinorum Volumen I, Digitalisat) , Seite 98.",
"text": "„Praeterea cyprinum, irinum, medulla, adeps ex fele, oleum, magisque si vetus est, iunctaque oleo sal, nitrum, git, piper, quinquefolium.“ (Cels 2, 33, 5)"
},
{
"author": "1 (Marx)",
"raw_ref": "Aulus Cornelius Celsus; Friedrich Marx (Herausgeber): Artium A. Corneli Celsi quae supersunt. 1. Auflage. B. G. Teubner, Leipzig/Berlin 1915 (Corpus Medicorum Latinorum Volumen I, Digitalisat) , Seite 207.",
"text": "„Si non comprehendit, adeps leonina ex rosa mollienda est.“ (Cels 5, 21, 7)"
},
{
"author": "1 (Helmreich)",
"raw_ref": "Scribonius Largus; Georg Helmreich (Herausgeber): Conpositiones. 1. Auflage. Teubner, Leipzig 1887 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Internet Archive) , Seite 81.",
"text": "„Acetum intritum consumatur ad omnia, quae teri debeant, dum levia habuerint mellis liquidi spissitudinem; cera et utraque resina cum adipe purgato et oleo liquescant et incoquantur, donec habeant spissi cerati temperaturam, ferventia superfundentur rebus, quae sunt in mortario, minutatim et pistillo subinde, dum calet, permiscebitur atque ita, dum desinit fervere, emplastrum manibus subigetur et redactum in rotundas ampliores, quas magdalias dicunt, reponetur.“ (Scrib. Larg. 201)"
},
{
"author": "1 (Mayhoff)",
"raw_ref": "Gaius Plinius Secundus: Naturalis Historia. Post Ludovici Iani obitum recognovit et scripturae discrepantia adiecta edidit Karl Mayhoff. stereotype 1. Auflage. Volumen III. Libri XVI–XII, B. G. Teubner, Stuttgart 1967 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1902) , Seite 122.",
"text": "„illi [= ursae] sunt adipes medicaminibus apti contraque defluvium capilii tenaces,“ (Plin. nat. 8, 127)"
},
{
"author": "1 (Mayhoff)",
"raw_ref": "Gaius Plinius Secundus: Naturalis Historia. Post Ludovici Iani obitum recognovit et scripturae discrepantia adiecta edidit Karl Mayhoff. stereotype 1. Auflage. Volumen III. Libri XVI–XII, B. G. Teubner, Stuttgart 1967 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1902) , Seite 307.",
"text": "„folia eius cum recentibus cupressi contusa et inposita, ipsa quoque tosta in argilla ac trita cum adipe anseris vulneribus medetur.“ (Plin. nat. 20, 16)"
},
{
"raw_ref": "Robert Weber, Roger Gryson (Herausgeber): Biblia Sacra Vulgata. 5. Auflage. Deutsche Bibelgesellschaft, Stuttgart 2007 , Genesis Kapitel 4, Vers 4 VUL",
"text": "„Abel quoque obtulit de primogenitis gregis sui et de adipibus eorum et respexit Dominus ad Abel et ad munera eius“ (Vulg. gen. 4, 4)\n::„auch Abel brachte eine dar von den Erstlingen seiner Herde und von ihrem Fett. Der HERR schaute auf Abel und seine Gabe,“"
}
],
"glosses": [
"von Tieren gewonnenes, weiches Fett, das zum Kochen und in der Medizin engesetzt wurde; Schmalz, Fett"
],
"id": "de-adeps-la-noun-1",
"senseid": "1",
"tags": [
"Classical Latin"
],
"topics": [
"medicine"
]
},
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Klassisches Latein",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"examples": [
{
"author": "1 (Mayhoff)",
"raw_ref": "Gaius Plinius Secundus: Naturalis Historia. Post Ludovici Iani obitum recognovit et scripturae discrepantia adiecta edidit Karl Mayhoff. stereotype 1. Auflage. Volumen II. Libri VII–XV, K. G. Saur, München/Leipzig 2002, ISBN 3-598-71651-6 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1909) , Seite 351.",
"text": "„Cornigera una parte dentata et quae in pedibus talos habent sebo pinguescunt, bisulca scissisve in digitos pedibus et non cornigera adipe. concretus hic et, cum refrixit, fragilis semperque in fine carnis; contra pingue inter carnem cutemque suco liquidum.“ (Plin. nat. 11, 212)"
},
{
"author": "1 (Mayhoff)",
"raw_ref": "Gaius Plinius Secundus: Naturalis Historia. Post Ludovici Iani obitum recognovit et scripturae discrepantia adiecta edidit Karl Mayhoff. stereotype 1. Auflage. Volumen II. Libri VII–XV, K. G. Saur, München/Leipzig 2002, ISBN 3-598-71651-6 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1909) , Seite 352.",
"text": "„adips cunctis sine sensu, quia nec arterias habet nec venas, plerisque animalium et pinguitudo sine sensu; quam ob causam sues spirantes a muribus tradunt ad rosos, quin et L. Aproni consularis viri filio detractos adipes levatumque corpus inmobili onere.“ (Plin. nat. 11, 213)"
},
{
"author": "1 (Mayhoff)",
"raw_ref": "Gaius Plinius Secundus: Naturalis Historia. Post Ludovici Iani obitum recognovit et scripturae discrepantia adiecta edidit Karl Mayhoff. stereotype 1. Auflage. Volumen III. Libri XVI–XII, B. G. Teubner, Stuttgart 1967 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1902) , Seite 127.",
"text": "„itaque laborant et fame et cruditate, quae fiunt umoris quantitate, aliqua vero et obesitate, ut omnia, quae resinam ferunt, nimia pinguitudine in taedam mutantur et, cum radices quoque pinguescere coepere, intereunt, ut ammalia nimio adipe, aliquando et pestilentia per genera, sicut inter homines nunc servitia, nunc plebes urbana vel rustica.“ (Plin. nat. 17, 219)"
}
],
"glosses": [
"Fett, Fettgewebe"
],
"id": "de-adeps-la-noun-2",
"senseid": "2",
"tags": [
"Classical Latin"
],
"topics": [
"anatomy",
"zoology"
]
},
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Klassisches Latein",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"examples": [
{
"author": "1 (Mayhoff)",
"raw_ref": "Gaius Plinius Secundus: Naturalis Historia. Post Ludovici Iani obitum recognovit et scripturae discrepantia adiecta edidit Karl Mayhoff. stereotype 1. Auflage. Volumen III. Libri XVI–XII, B. G. Teubner, Stuttgart 1967 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1902) , Seite 47.",
"text": "„pro cute cortex. mirum, is in moro medicis sucum quaerentibus vere hora diei secunda lapide incisus manat, altius fractus siccus videtur. proximi plerisque adipes. hi vocantur a colore alburnum, mollis ac pessima pars ligni, etiam in robore facile putrescens, teredini obnoxia, quare semper amputabitur. subest huic caro, carni ossa, id est materiae optimum. alternant fructus quibus siccius lignum, ut is olea, magis quam quibus carnosum, ut cerasus. nec omnibus adipes carnesve largae, uti nec animalium acerrimis.“ (Plin. nat. 16, 182–183)"
}
],
"glosses": [
"weiches Holz unter der Rinde; Splint"
],
"id": "de-adeps-la-noun-3",
"senseid": "3",
"tags": [
"Classical Latin"
],
"topics": [
"botany"
]
},
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Klassisches Latein",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"examples": [
{
"author": "1 (Mayhoff)",
"raw_ref": "Gaius Plinius Secundus: Naturalis Historia. Post Ludovici Iani obitum recognovit et scripturae discrepantia adiecta edidit Karl Mayhoff. stereotype 1. Auflage. Volumen III. Libri XVI–XII, B. G. Teubner, Stuttgart 1967 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1902) , Seite 76.",
"text": "„Alia est ratio, quam Britanniae et Galliae invenere, alendi eam ipsa, genusque, quod vocant margam. spissior ubertas in ea intellegitur et quidam terrae adipes ac velut glandia in corporibus, ibi densante se pinguitudinis nucleo.“ (Plin. nat. 17, 42)"
}
],
"glosses": [
"weiche, fette Erde; Mergel"
],
"id": "de-adeps-la-noun-4",
"senseid": "4",
"tags": [
"Classical Latin",
"figurative"
]
},
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Klassisches Latein",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"examples": [
{
"author": "1 (Maslowski)",
"raw_ref": "Marcus Tullius Cicero: Orationes in L. Catilinam quattuor. In: Tadeusz Maslowski (Herausgeber): Scripta quae manserunt omnia. 1. Auflage. Fasc. 17, B. G. Teubner, München/Leipzig 2003, ISBN 3-598-71187-5 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana) , Seite 63.",
"text": "„quem quidem ego cum ex urbe pellebam, hoc providebam animo, Quirites, remoto Catilina non mihi esse P. Lentuli somnum nec L. Cassi adipes nec C. Cethegi furiosam temeritatem pertimescendam.“ (Cic. Cat. 3, 16)"
}
],
"glosses": [
"Fettbauch, Fettleib"
],
"id": "de-adeps-la-noun-5",
"raw_tags": [
"im Plural"
],
"senseid": "5",
"tags": [
"Classical Latin",
"figurative"
]
},
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Klassisches Latein",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"examples": [
{
"author": "1 (Radermacher)",
"raw_ref": "Marcus Fabius Quintilianus: Institutionis Oratoriae Libri XII. Edidit Ludwig Radermacher, addenda et corrigenda collegit et adiecit Vinzenz Buchheit. korrigierte, stereotype 1. Auflage. Pars prior libros I–VI continens, B. G. Teubner, Leipzig 1971 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana) , Seite 94.",
"text": "„erit optimum, sed certe sint grandia et tumida, non stulta etiam et acrioribus oculis intuenti ridicula, ut, si iam cedendum est, impleat se declamator aliquando, dum sciat, ut quadrupedes, cum viridi pabulo distentae sunt, sanguinis detractione curantur et sic ad cibos viribus conservandis idoneos redeunt, ita sibi quoque tenuandas adipes, et quidquid umoris corrupti contraxerit;“ (Quint. inst. 2, 10, 6)"
}
],
"glosses": [
"Schwulst"
],
"id": "de-adeps-la-noun-6",
"raw_tags": [
"Rhetorik"
],
"senseid": "6",
"tags": [
"Classical Latin",
"figurative"
]
},
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Kirchenlatein",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"examples": [
{
"raw_ref": "Robert Weber, Roger Gryson (Herausgeber): Biblia Sacra Vulgata. 5. Auflage. Deutsche Bibelgesellschaft, Stuttgart 2007 , Buch der Psalmen Kapitel 62, Vers 6 VUL",
"text": "„quasi adipe et pinguidine implebitur anima mea et labiis laudantibus canet os meum“ (Vulg. psalm. 62, 6)\n::„Wie an Fett und Mark wird satt meine Seele, mein Mund lobt dich mit jubelnden Lippen.“"
}
],
"glosses": [
"Zeichen der Fülle"
],
"id": "de-adeps-la-noun-7",
"senseid": "7",
"tags": [
"Church Latin",
"figurative"
]
},
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Kirchenlatein",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"examples": [
{
"raw_ref": "Robert Weber, Roger Gryson (Herausgeber): Biblia Sacra Vulgata. 5. Auflage. Deutsche Bibelgesellschaft, Stuttgart 2007 , Buch der Psalmen Kapitel 16, Vers 10 VUL",
"text": "„adipe suo concluserunt et ore locuti sunt superbe“ (Vulg. psalm. 16, 10)\n::„Sie haben ihr hartes Herz verschlossen, stolze Worte im Mund geführt.“"
}
],
"glosses": [
"Zeichen der Überhebung, Zeichen der Zügellosigkeit"
],
"id": "de-adeps-la-noun-8",
"senseid": "8",
"tags": [
"Church Latin",
"figurative"
]
}
],
"synonyms": [
{
"sense_id": "3",
"word": "alburnum"
}
],
"tags": [
"feminine",
"masculine"
],
"translations": [
{
"lang": "Deutsch",
"lang_code": "de",
"sense": "von Tieren gewonnenes Fett",
"sense_id": "1",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "Schmalz"
},
{
"lang": "Deutsch",
"lang_code": "de",
"sense": "von Tieren gewonnenes Fett",
"sense_id": "1",
"tags": [
"neuter"
],
"word": "Fett"
},
{
"lang": "Deutsch",
"lang_code": "de",
"sense": "Anatomie, Zoologie: Fett, Fettgewebe",
"sense_id": "2",
"tags": [
"neuter"
],
"word": "Fett"
},
{
"lang": "Deutsch",
"lang_code": "de",
"sense": "Anatomie, Zoologie: Fett, Fettgewebe",
"sense_id": "2",
"tags": [
"neuter"
],
"word": "Fettgewebe"
},
{
"lang": "Deutsch",
"lang_code": "de",
"sense": "Botanik: weiches Holz unter der Rinde; Splint",
"sense_id": "3",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "Splint"
},
{
"lang": "Deutsch",
"lang_code": "de",
"sense": "übertragen: weiche, fette Erde; Mergel",
"sense_id": "4",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "Mergel"
},
{
"lang": "Deutsch",
"lang_code": "de",
"sense": "im Plural, übertragen: Fettbauch, Fettleib",
"sense_id": "5",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "Fettbauch"
},
{
"lang": "Deutsch",
"lang_code": "de",
"sense": "im Plural, übertragen: Fettbauch, Fettleib",
"sense_id": "5",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "Fettleib"
},
{
"lang": "Deutsch",
"lang_code": "de",
"sense": "übertragen, Rhetorik: Schwulst",
"sense_id": "6",
"tags": [
"feminine"
],
"word": "Schwulst"
}
],
"word": "adeps"
}
{
"categories": [
"Anagramm sortiert (Latein)",
"Latein",
"Rückläufige Wörterliste (Latein)",
"Substantiv (Latein)",
"Substantiv 3. Deklination (Latein)",
"siehe auch",
"Übersetzungen (Altgriechisch)",
"Übersetzungen (Umbrisch)"
],
"coordinate_terms": [
{
"sense_id": "1",
"word": "sevum"
},
{
"sense_id": "1",
"word": "pingue"
},
{
"sense_id": "7",
"word": "abundantia"
},
{
"sense_id": "8",
"word": "lascivia"
},
{
"sense_id": "8",
"word": "petulantia"
}
],
"derived": [
{
"word": "adipalis"
},
{
"word": "adipatus"
},
{
"word": "adipeus"
}
],
"etymology_text": "seit Cato bezeugt; die Etymologie ist nicht geklärt; vielleicht eine Entlehnung aus dem Sabellischen (siehe umbrisch ařepes ^(→ xum) und ařipes ^(→ xum)) oder auch über das Etruskische aus dem altgriechischen ἄλειφαρ (aleiphar^☆) ^(→ grc)",
"forms": [
{
"form": "adeps",
"tags": [
"nominative",
"singular"
]
},
{
"form": "adipēs",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "adipis",
"tags": [
"genitive",
"singular"
]
},
{
"form": "adipum",
"tags": [
"genitive",
"plural"
]
},
{
"form": "adipī",
"tags": [
"dative",
"singular"
]
},
{
"form": "adipibus",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "adipem",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "adipēs",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "adeps",
"raw_tags": [
"Vokativ"
],
"tags": [
"singular"
]
},
{
"form": "adipēs",
"raw_tags": [
"Vokativ"
],
"tags": [
"plural"
]
},
{
"form": "adipe",
"tags": [
"ablative",
"singular"
]
},
{
"form": "adipibus",
"tags": [
"ablative",
"plural"
]
}
],
"lang": "Latein",
"lang_code": "la",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"categories": [
"Klassisches Latein"
],
"examples": [
{
"author": "2 (Mazzarino)",
"raw_ref": "Marcus Porcius Cato; Antonius Mazzarino (Herausgeber): De agri cultura. Ad fidem Florentini codicis deperditi. 2. Auflage. BSB B. G. Teubner Verlagsgesellschaft, Leipzig 1982 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana) , Seite 83.",
"text": "„Mustaceos sic facito: farinae siligineae modium unum musto conspargito; anesum, cuminum, adipis p. II, casei libram, et de virga lauri deradito, eodem addito, et, ubi definxeris, lauri folia subtus addito, cum coques.“ (Cato agr. 121)"
},
{
"author": "1 (Marx)",
"raw_ref": "Gaius Lucilius; Friedrich Marx (Herausgeber): C. Lucilii Carminum Reliquiae. 1. Auflage. Volumen prius: Prolegomena Testimona Fasti Luciliani Carminum Reliquiae Indices, B. G. Teubner, Leipzig 1904 , Seite 13.",
"text": "„Tisiphone Titini pulmonibus atque adipe unguen / excoctum attulit, Eumenidum sanctisima Erinys?“ (Lucil. 169–170)"
},
{
"author": "1 (Goetz)",
"raw_ref": "Marcus Terentius Varro; Georgius Goetz, Fritz Schöll (Herausgeber): Rerum rusticarum libri tres. 1. Auflage. B. G. Teubner, Leipzig 1912 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Internet Archive) , Seite 80.",
"text": "„si ad matris mammam non accedet, admovere oportet et labra agni unguere buturo aut adipe suilla et olfacere labra lacte.“ (Var. rust. 2, 2, 16)"
},
{
"author": "1 (Goetz)",
"raw_ref": "Marcus Terentius Varro; Georgius Goetz, Fritz Schöll (Herausgeber): Rerum rusticarum libri tres. 1. Auflage. B. G. Teubner, Leipzig 1912 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Internet Archive) , Seite 145.",
"text": "„itaque iis unctus qui accessit, pungunt, non, ut muscae, ligurriunt, quod nemo has videt, ut illas, in carne aut sanguine aut adipe.“ (Var. rust. 3, 16, 6)"
},
{
"author": "4",
"raw_ref": "Jürgen Blänsdorf (Herausgeber): Fragmenta poetarum Latinorum epicorum et lyricorum. Praeter Enni Annales et Ciceronis Germanicique Aratea. 4. vermehrte Auflage. De Gruyter, Berlin, New York 2011, ISBN 978-3-11-020915-0 , Seite 280.",
"text": "„adipis pondo bis dena vetustae“ (Dom. Mars. frg. 6)"
},
{
"author": "1 (Marx)",
"raw_ref": "Aulus Cornelius Celsus; Friedrich Marx (Herausgeber): Artium A. Corneli Celsi quae supersunt. 1. Auflage. B. G. Teubner, Leipzig/Berlin 1915 (Corpus Medicorum Latinorum Volumen I, Digitalisat) , Seite 98.",
"text": "„Praeterea cyprinum, irinum, medulla, adeps ex fele, oleum, magisque si vetus est, iunctaque oleo sal, nitrum, git, piper, quinquefolium.“ (Cels 2, 33, 5)"
},
{
"author": "1 (Marx)",
"raw_ref": "Aulus Cornelius Celsus; Friedrich Marx (Herausgeber): Artium A. Corneli Celsi quae supersunt. 1. Auflage. B. G. Teubner, Leipzig/Berlin 1915 (Corpus Medicorum Latinorum Volumen I, Digitalisat) , Seite 207.",
"text": "„Si non comprehendit, adeps leonina ex rosa mollienda est.“ (Cels 5, 21, 7)"
},
{
"author": "1 (Helmreich)",
"raw_ref": "Scribonius Largus; Georg Helmreich (Herausgeber): Conpositiones. 1. Auflage. Teubner, Leipzig 1887 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Internet Archive) , Seite 81.",
"text": "„Acetum intritum consumatur ad omnia, quae teri debeant, dum levia habuerint mellis liquidi spissitudinem; cera et utraque resina cum adipe purgato et oleo liquescant et incoquantur, donec habeant spissi cerati temperaturam, ferventia superfundentur rebus, quae sunt in mortario, minutatim et pistillo subinde, dum calet, permiscebitur atque ita, dum desinit fervere, emplastrum manibus subigetur et redactum in rotundas ampliores, quas magdalias dicunt, reponetur.“ (Scrib. Larg. 201)"
},
{
"author": "1 (Mayhoff)",
"raw_ref": "Gaius Plinius Secundus: Naturalis Historia. Post Ludovici Iani obitum recognovit et scripturae discrepantia adiecta edidit Karl Mayhoff. stereotype 1. Auflage. Volumen III. Libri XVI–XII, B. G. Teubner, Stuttgart 1967 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1902) , Seite 122.",
"text": "„illi [= ursae] sunt adipes medicaminibus apti contraque defluvium capilii tenaces,“ (Plin. nat. 8, 127)"
},
{
"author": "1 (Mayhoff)",
"raw_ref": "Gaius Plinius Secundus: Naturalis Historia. Post Ludovici Iani obitum recognovit et scripturae discrepantia adiecta edidit Karl Mayhoff. stereotype 1. Auflage. Volumen III. Libri XVI–XII, B. G. Teubner, Stuttgart 1967 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1902) , Seite 307.",
"text": "„folia eius cum recentibus cupressi contusa et inposita, ipsa quoque tosta in argilla ac trita cum adipe anseris vulneribus medetur.“ (Plin. nat. 20, 16)"
},
{
"raw_ref": "Robert Weber, Roger Gryson (Herausgeber): Biblia Sacra Vulgata. 5. Auflage. Deutsche Bibelgesellschaft, Stuttgart 2007 , Genesis Kapitel 4, Vers 4 VUL",
"text": "„Abel quoque obtulit de primogenitis gregis sui et de adipibus eorum et respexit Dominus ad Abel et ad munera eius“ (Vulg. gen. 4, 4)\n::„auch Abel brachte eine dar von den Erstlingen seiner Herde und von ihrem Fett. Der HERR schaute auf Abel und seine Gabe,“"
}
],
"glosses": [
"von Tieren gewonnenes, weiches Fett, das zum Kochen und in der Medizin engesetzt wurde; Schmalz, Fett"
],
"senseid": "1",
"tags": [
"Classical Latin"
],
"topics": [
"medicine"
]
},
{
"categories": [
"Klassisches Latein"
],
"examples": [
{
"author": "1 (Mayhoff)",
"raw_ref": "Gaius Plinius Secundus: Naturalis Historia. Post Ludovici Iani obitum recognovit et scripturae discrepantia adiecta edidit Karl Mayhoff. stereotype 1. Auflage. Volumen II. Libri VII–XV, K. G. Saur, München/Leipzig 2002, ISBN 3-598-71651-6 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1909) , Seite 351.",
"text": "„Cornigera una parte dentata et quae in pedibus talos habent sebo pinguescunt, bisulca scissisve in digitos pedibus et non cornigera adipe. concretus hic et, cum refrixit, fragilis semperque in fine carnis; contra pingue inter carnem cutemque suco liquidum.“ (Plin. nat. 11, 212)"
},
{
"author": "1 (Mayhoff)",
"raw_ref": "Gaius Plinius Secundus: Naturalis Historia. Post Ludovici Iani obitum recognovit et scripturae discrepantia adiecta edidit Karl Mayhoff. stereotype 1. Auflage. Volumen II. Libri VII–XV, K. G. Saur, München/Leipzig 2002, ISBN 3-598-71651-6 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1909) , Seite 352.",
"text": "„adips cunctis sine sensu, quia nec arterias habet nec venas, plerisque animalium et pinguitudo sine sensu; quam ob causam sues spirantes a muribus tradunt ad rosos, quin et L. Aproni consularis viri filio detractos adipes levatumque corpus inmobili onere.“ (Plin. nat. 11, 213)"
},
{
"author": "1 (Mayhoff)",
"raw_ref": "Gaius Plinius Secundus: Naturalis Historia. Post Ludovici Iani obitum recognovit et scripturae discrepantia adiecta edidit Karl Mayhoff. stereotype 1. Auflage. Volumen III. Libri XVI–XII, B. G. Teubner, Stuttgart 1967 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1902) , Seite 127.",
"text": "„itaque laborant et fame et cruditate, quae fiunt umoris quantitate, aliqua vero et obesitate, ut omnia, quae resinam ferunt, nimia pinguitudine in taedam mutantur et, cum radices quoque pinguescere coepere, intereunt, ut ammalia nimio adipe, aliquando et pestilentia per genera, sicut inter homines nunc servitia, nunc plebes urbana vel rustica.“ (Plin. nat. 17, 219)"
}
],
"glosses": [
"Fett, Fettgewebe"
],
"senseid": "2",
"tags": [
"Classical Latin"
],
"topics": [
"anatomy",
"zoology"
]
},
{
"categories": [
"Klassisches Latein"
],
"examples": [
{
"author": "1 (Mayhoff)",
"raw_ref": "Gaius Plinius Secundus: Naturalis Historia. Post Ludovici Iani obitum recognovit et scripturae discrepantia adiecta edidit Karl Mayhoff. stereotype 1. Auflage. Volumen III. Libri XVI–XII, B. G. Teubner, Stuttgart 1967 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1902) , Seite 47.",
"text": "„pro cute cortex. mirum, is in moro medicis sucum quaerentibus vere hora diei secunda lapide incisus manat, altius fractus siccus videtur. proximi plerisque adipes. hi vocantur a colore alburnum, mollis ac pessima pars ligni, etiam in robore facile putrescens, teredini obnoxia, quare semper amputabitur. subest huic caro, carni ossa, id est materiae optimum. alternant fructus quibus siccius lignum, ut is olea, magis quam quibus carnosum, ut cerasus. nec omnibus adipes carnesve largae, uti nec animalium acerrimis.“ (Plin. nat. 16, 182–183)"
}
],
"glosses": [
"weiches Holz unter der Rinde; Splint"
],
"senseid": "3",
"tags": [
"Classical Latin"
],
"topics": [
"botany"
]
},
{
"categories": [
"Klassisches Latein"
],
"examples": [
{
"author": "1 (Mayhoff)",
"raw_ref": "Gaius Plinius Secundus: Naturalis Historia. Post Ludovici Iani obitum recognovit et scripturae discrepantia adiecta edidit Karl Mayhoff. stereotype 1. Auflage. Volumen III. Libri XVI–XII, B. G. Teubner, Stuttgart 1967 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1902) , Seite 76.",
"text": "„Alia est ratio, quam Britanniae et Galliae invenere, alendi eam ipsa, genusque, quod vocant margam. spissior ubertas in ea intellegitur et quidam terrae adipes ac velut glandia in corporibus, ibi densante se pinguitudinis nucleo.“ (Plin. nat. 17, 42)"
}
],
"glosses": [
"weiche, fette Erde; Mergel"
],
"senseid": "4",
"tags": [
"Classical Latin",
"figurative"
]
},
{
"categories": [
"Klassisches Latein"
],
"examples": [
{
"author": "1 (Maslowski)",
"raw_ref": "Marcus Tullius Cicero: Orationes in L. Catilinam quattuor. In: Tadeusz Maslowski (Herausgeber): Scripta quae manserunt omnia. 1. Auflage. Fasc. 17, B. G. Teubner, München/Leipzig 2003, ISBN 3-598-71187-5 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana) , Seite 63.",
"text": "„quem quidem ego cum ex urbe pellebam, hoc providebam animo, Quirites, remoto Catilina non mihi esse P. Lentuli somnum nec L. Cassi adipes nec C. Cethegi furiosam temeritatem pertimescendam.“ (Cic. Cat. 3, 16)"
}
],
"glosses": [
"Fettbauch, Fettleib"
],
"raw_tags": [
"im Plural"
],
"senseid": "5",
"tags": [
"Classical Latin",
"figurative"
]
},
{
"categories": [
"Klassisches Latein"
],
"examples": [
{
"author": "1 (Radermacher)",
"raw_ref": "Marcus Fabius Quintilianus: Institutionis Oratoriae Libri XII. Edidit Ludwig Radermacher, addenda et corrigenda collegit et adiecit Vinzenz Buchheit. korrigierte, stereotype 1. Auflage. Pars prior libros I–VI continens, B. G. Teubner, Leipzig 1971 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana) , Seite 94.",
"text": "„erit optimum, sed certe sint grandia et tumida, non stulta etiam et acrioribus oculis intuenti ridicula, ut, si iam cedendum est, impleat se declamator aliquando, dum sciat, ut quadrupedes, cum viridi pabulo distentae sunt, sanguinis detractione curantur et sic ad cibos viribus conservandis idoneos redeunt, ita sibi quoque tenuandas adipes, et quidquid umoris corrupti contraxerit;“ (Quint. inst. 2, 10, 6)"
}
],
"glosses": [
"Schwulst"
],
"raw_tags": [
"Rhetorik"
],
"senseid": "6",
"tags": [
"Classical Latin",
"figurative"
]
},
{
"categories": [
"Kirchenlatein"
],
"examples": [
{
"raw_ref": "Robert Weber, Roger Gryson (Herausgeber): Biblia Sacra Vulgata. 5. Auflage. Deutsche Bibelgesellschaft, Stuttgart 2007 , Buch der Psalmen Kapitel 62, Vers 6 VUL",
"text": "„quasi adipe et pinguidine implebitur anima mea et labiis laudantibus canet os meum“ (Vulg. psalm. 62, 6)\n::„Wie an Fett und Mark wird satt meine Seele, mein Mund lobt dich mit jubelnden Lippen.“"
}
],
"glosses": [
"Zeichen der Fülle"
],
"senseid": "7",
"tags": [
"Church Latin",
"figurative"
]
},
{
"categories": [
"Kirchenlatein"
],
"examples": [
{
"raw_ref": "Robert Weber, Roger Gryson (Herausgeber): Biblia Sacra Vulgata. 5. Auflage. Deutsche Bibelgesellschaft, Stuttgart 2007 , Buch der Psalmen Kapitel 16, Vers 10 VUL",
"text": "„adipe suo concluserunt et ore locuti sunt superbe“ (Vulg. psalm. 16, 10)\n::„Sie haben ihr hartes Herz verschlossen, stolze Worte im Mund geführt.“"
}
],
"glosses": [
"Zeichen der Überhebung, Zeichen der Zügellosigkeit"
],
"senseid": "8",
"tags": [
"Church Latin",
"figurative"
]
}
],
"synonyms": [
{
"sense_id": "3",
"word": "alburnum"
}
],
"tags": [
"feminine",
"masculine"
],
"translations": [
{
"lang": "Deutsch",
"lang_code": "de",
"sense": "von Tieren gewonnenes Fett",
"sense_id": "1",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "Schmalz"
},
{
"lang": "Deutsch",
"lang_code": "de",
"sense": "von Tieren gewonnenes Fett",
"sense_id": "1",
"tags": [
"neuter"
],
"word": "Fett"
},
{
"lang": "Deutsch",
"lang_code": "de",
"sense": "Anatomie, Zoologie: Fett, Fettgewebe",
"sense_id": "2",
"tags": [
"neuter"
],
"word": "Fett"
},
{
"lang": "Deutsch",
"lang_code": "de",
"sense": "Anatomie, Zoologie: Fett, Fettgewebe",
"sense_id": "2",
"tags": [
"neuter"
],
"word": "Fettgewebe"
},
{
"lang": "Deutsch",
"lang_code": "de",
"sense": "Botanik: weiches Holz unter der Rinde; Splint",
"sense_id": "3",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "Splint"
},
{
"lang": "Deutsch",
"lang_code": "de",
"sense": "übertragen: weiche, fette Erde; Mergel",
"sense_id": "4",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "Mergel"
},
{
"lang": "Deutsch",
"lang_code": "de",
"sense": "im Plural, übertragen: Fettbauch, Fettleib",
"sense_id": "5",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "Fettbauch"
},
{
"lang": "Deutsch",
"lang_code": "de",
"sense": "im Plural, übertragen: Fettbauch, Fettleib",
"sense_id": "5",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "Fettleib"
},
{
"lang": "Deutsch",
"lang_code": "de",
"sense": "übertragen, Rhetorik: Schwulst",
"sense_id": "6",
"tags": [
"feminine"
],
"word": "Schwulst"
}
],
"word": "adeps"
}
This page is a part of the kaikki.org machine-readable All languages combined dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2024-07-03 from the dewiktionary dump dated 2024-07-01 using wiktextract (6e62baf and b5d1315). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.
If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.