"бѣсъ" meaning in Старославянский

See бѣсъ in All languages combined, or Wiktionary

Noun

IPA: běsŭ
Etymology: Происходит от праслав. *běsъ, от кот. в числе прочего произошли: ст.-слав. бѣсъ (др.-греч. δαίμων, πνεῦμα, δαιμόνιον), русск. бес, укр. біс, болг. бесъ́т, сербохорв. би̏jес «ярость», словенск. bė̑s «злой дух», чешск. běs, польск. bies, раньше bias в местн. н. Biasowice. Исконнородственно лит. baisà «страх», baisùs «отвратительный, мерзкий, ужасный», лат. foedus «мерзкий», греч. πίθηκος «обезьяна». Но мнению Траутмана, восходит к лит. baidýti «пугать» и русск. бояться. Использованы данные словаря М. Фасмера. См. Список литературы. Forms: бѣсъ [nominative, singular], бѣса [nominative, dual], бѣси [nominative, plural], бѣса [genitive, singular], бѣсѹ [genitive, dual], бѣсъ [genitive, plural], бѣсѹ [dative, singular], бѣсома [dative, dual], бѣсомъ [dative, plural], бѣсъ [accusative, singular], бѣса [accusative, dual], бѣсꙑ [accusative, plural], бѣсомь [instrumental, singular], бѣсома [instrumental, dual], бѣсꙑ [instrumental, plural], бѣсѣ [locative, singular], бѣсѹ [locative, dual], бѣсѣхъ [locative, plural], бѣсе [vocative, singular]
  1. мифол., религ. бес
    Sense id: ru-бѣсъ-cu-noun-M0g1DNnH Topics: religion
The following are not (yet) sense-disambiguated
Hyponyms: дїаволъ Related terms: бѣшєнъ
{
  "categories": [
    {
      "kind": "other",
      "name": "Викисловарь:Статьи с межъязыковой омонимией/3",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Мифические существа/cu",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Мужской род/cu",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Нечистая сила/cu",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Слова из 4 букв/cu",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Старославянские существительные",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Старославянские существительные мужского рода с основой на *ŏ",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Старославянские существительные с основой на *ŏ",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Старославянский язык",
      "parents": [],
      "source": "w"
    }
  ],
  "etymology_text": "Происходит от праслав. *běsъ, от кот. в числе прочего произошли: ст.-слав. бѣсъ (др.-греч. δαίμων, πνεῦμα, δαιμόνιον), русск. бес, укр. біс, болг. бесъ́т, сербохорв. би̏jес «ярость», словенск. bė̑s «злой дух», чешск. běs, польск. bies, раньше bias в местн. н. Biasowice. Исконнородственно лит. baisà «страх», baisùs «отвратительный, мерзкий, ужасный», лат. foedus «мерзкий», греч. πίθηκος «обезьяна». Но мнению Траутмана, восходит к лит. baidýti «пугать» и русск. бояться. Использованы данные словаря М. Фасмера. См. Список литературы.",
  "forms": [
    {
      "form": "бѣсъ",
      "tags": [
        "nominative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "бѣса",
      "tags": [
        "nominative",
        "dual"
      ]
    },
    {
      "form": "бѣси",
      "tags": [
        "nominative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "бѣса",
      "tags": [
        "genitive",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "бѣсѹ",
      "tags": [
        "genitive",
        "dual"
      ]
    },
    {
      "form": "бѣсъ",
      "tags": [
        "genitive",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "бѣсѹ",
      "tags": [
        "dative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "бѣсома",
      "tags": [
        "dative",
        "dual"
      ]
    },
    {
      "form": "бѣсомъ",
      "tags": [
        "dative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "бѣсъ",
      "tags": [
        "accusative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "бѣса",
      "tags": [
        "accusative",
        "dual"
      ]
    },
    {
      "form": "бѣсꙑ",
      "tags": [
        "accusative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "бѣсомь",
      "tags": [
        "instrumental",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "бѣсома",
      "tags": [
        "instrumental",
        "dual"
      ]
    },
    {
      "form": "бѣсꙑ",
      "tags": [
        "instrumental",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "бѣсѣ",
      "tags": [
        "locative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "бѣсѹ",
      "tags": [
        "locative",
        "dual"
      ]
    },
    {
      "form": "бѣсѣхъ",
      "tags": [
        "locative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "бѣсе",
      "tags": [
        "vocative",
        "singular"
      ]
    }
  ],
  "hyponyms": [
    {
      "sense_index": 1,
      "word": "дїаволъ"
    }
  ],
  "lang": "Старославянский",
  "lang_code": "cu",
  "pos": "noun",
  "related": [
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "прилагательные"
      ],
      "word": "бѣшєнъ"
    }
  ],
  "senses": [
    {
      "examples": [
        {
          "collection": "Мариинское четвероевангелие",
          "ref": "«Евангелие от Матфея», 11:18 // «Мариинское четвероевангелие»",
          "text": "приде бо иоанъ не пиѩ ни ѣдꙑ · и г҃лѭтъ бѣсъ иматъ ·",
          "title": "Евангелие от Матфея",
          "translation": "Ибо пришел Иоанн, ни ест, ни пьет; и говорят: «в нембес»."
        }
      ],
      "glosses": [
        "бес"
      ],
      "id": "ru-бѣсъ-cu-noun-M0g1DNnH",
      "raw_glosses": [
        "мифол., религ. бес"
      ],
      "topics": [
        "religion"
      ]
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "ipa": "běsŭ"
    }
  ],
  "tags": [
    "declension-1",
    "masculine"
  ],
  "word": "бѣсъ"
}
{
  "categories": [
    "Викисловарь:Статьи с межъязыковой омонимией/3",
    "Мифические существа/cu",
    "Мужской род/cu",
    "Нечистая сила/cu",
    "Слова из 4 букв/cu",
    "Старославянские существительные",
    "Старославянские существительные мужского рода с основой на *ŏ",
    "Старославянские существительные с основой на *ŏ",
    "Старославянский язык"
  ],
  "etymology_text": "Происходит от праслав. *běsъ, от кот. в числе прочего произошли: ст.-слав. бѣсъ (др.-греч. δαίμων, πνεῦμα, δαιμόνιον), русск. бес, укр. біс, болг. бесъ́т, сербохорв. би̏jес «ярость», словенск. bė̑s «злой дух», чешск. běs, польск. bies, раньше bias в местн. н. Biasowice. Исконнородственно лит. baisà «страх», baisùs «отвратительный, мерзкий, ужасный», лат. foedus «мерзкий», греч. πίθηκος «обезьяна». Но мнению Траутмана, восходит к лит. baidýti «пугать» и русск. бояться. Использованы данные словаря М. Фасмера. См. Список литературы.",
  "forms": [
    {
      "form": "бѣсъ",
      "tags": [
        "nominative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "бѣса",
      "tags": [
        "nominative",
        "dual"
      ]
    },
    {
      "form": "бѣси",
      "tags": [
        "nominative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "бѣса",
      "tags": [
        "genitive",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "бѣсѹ",
      "tags": [
        "genitive",
        "dual"
      ]
    },
    {
      "form": "бѣсъ",
      "tags": [
        "genitive",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "бѣсѹ",
      "tags": [
        "dative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "бѣсома",
      "tags": [
        "dative",
        "dual"
      ]
    },
    {
      "form": "бѣсомъ",
      "tags": [
        "dative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "бѣсъ",
      "tags": [
        "accusative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "бѣса",
      "tags": [
        "accusative",
        "dual"
      ]
    },
    {
      "form": "бѣсꙑ",
      "tags": [
        "accusative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "бѣсомь",
      "tags": [
        "instrumental",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "бѣсома",
      "tags": [
        "instrumental",
        "dual"
      ]
    },
    {
      "form": "бѣсꙑ",
      "tags": [
        "instrumental",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "бѣсѣ",
      "tags": [
        "locative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "бѣсѹ",
      "tags": [
        "locative",
        "dual"
      ]
    },
    {
      "form": "бѣсѣхъ",
      "tags": [
        "locative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "бѣсе",
      "tags": [
        "vocative",
        "singular"
      ]
    }
  ],
  "hyponyms": [
    {
      "sense_index": 1,
      "word": "дїаволъ"
    }
  ],
  "lang": "Старославянский",
  "lang_code": "cu",
  "pos": "noun",
  "related": [
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "прилагательные"
      ],
      "word": "бѣшєнъ"
    }
  ],
  "senses": [
    {
      "examples": [
        {
          "collection": "Мариинское четвероевангелие",
          "ref": "«Евангелие от Матфея», 11:18 // «Мариинское четвероевангелие»",
          "text": "приде бо иоанъ не пиѩ ни ѣдꙑ · и г҃лѭтъ бѣсъ иматъ ·",
          "title": "Евангелие от Матфея",
          "translation": "Ибо пришел Иоанн, ни ест, ни пьет; и говорят: «в нембес»."
        }
      ],
      "glosses": [
        "бес"
      ],
      "raw_glosses": [
        "мифол., религ. бес"
      ],
      "topics": [
        "religion"
      ]
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "ipa": "běsŭ"
    }
  ],
  "tags": [
    "declension-1",
    "masculine"
  ],
  "word": "бѣсъ"
}

Download raw JSONL data for бѣсъ meaning in Старославянский (3.4kB)


This page is a part of the kaikki.org machine-readable Старославянский dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2024-11-06 from the ruwiktionary dump dated 2024-10-20 using wiktextract (fbeafe8 and 7f03c9b). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.

If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.