See циркуль on Wiktionary
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Мужской род/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Неодушевлённые/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русские лексемы",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русские слова, тип морфемного строения R",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русские существительные",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русские существительные, склонение 2a",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русский язык",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Слова из 7 букв/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Слова латинского происхождения/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Циркули/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Школьные принадлежности/ru",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"derived": [
{
"word": "раствор циркуля"
},
{
"word": "ножка циркуля"
},
{
"word": "циркуль Вебера"
},
{
"word": "циркуль с квадрантом"
},
{
"word": "циркуль с удлинителем"
}
],
"etymology_text": "Происходит от лат. circulus «круг, окружность, кружок», далее из circus «круг; цирк, ристалище», далее из праиндоевр. *kirk- «поворачивать, закруглять(ся)». Русск. циркуль, также стар. циркул, — начиная с Петра I; заиств. через польск. cyrkuɫ или нем. Zirkel. Использованы данные словаря М. Фасмера. См. Список литературы.",
"forms": [
{
"form": "ци́ркуль",
"tags": [
"nominative",
"singular"
]
},
{
"form": "ци́ркули",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "ци́ркуля",
"tags": [
"genitive",
"singular"
]
},
{
"form": "ци́ркулей",
"tags": [
"genitive",
"plural"
]
},
{
"form": "ци́ркулю",
"tags": [
"dative",
"singular"
]
},
{
"form": "ци́ркулям",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "ци́ркуль",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "ци́ркули",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "ци́ркулем",
"tags": [
"instrumental",
"singular"
]
},
{
"form": "ци́ркулями",
"tags": [
"instrumental",
"plural"
]
},
{
"form": "ци́ркуле",
"tags": [
"prepositional",
"singular"
]
},
{
"form": "ци́ркулях",
"tags": [
"prepositional",
"plural"
]
}
],
"hypernyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "инструмент"
}
],
"hyponyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "кронциркуль"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "циркуль-измеритель"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "гиперциркуль"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "орициркуль"
}
],
"lang": "Русский",
"lang_code": "ru",
"meronyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "ножка"
}
],
"pos": "noun",
"related": [
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"уменьш.-ласк. формы"
],
"word": "циркулёк"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"уменьш.-ласк. формы"
],
"word": "циркулёчек"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"имена собственные"
],
"word": "Циркуль"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"существительные"
],
"word": "цирк"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"существительные"
],
"word": "циркуляр"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"прилагательные"
],
"word": "циркульный"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"глаголы"
],
"word": "циркулировать"
}
],
"senses": [
{
"examples": [
{
"author": "Н. Николаев",
"collection": "Сельская новь",
"date": "2003",
"ref": "Н. Николаев, «Звезда под новогоднюю елку», 2003 г. // «Сельская новь» [НКРЯ]",
"source": "НКРЯ",
"text": "По транспортиру или чертежному треугольнику настраивают малку, а затем, пользуясь ею и циркулем, размечают на доске линии резания под углом 60 градусов к одной из ее кромок.",
"title": "Звезда под новогоднюю елку"
}
],
"glosses": [
"инструмент, состоящий из двух соединённых с одного конца ножек и служащий для черчения окружностей и дуг, измерения незначительных расстояний и т. п."
],
"id": "ru-циркуль-ru-noun-Pw3H6IgR"
},
{
"glosses": [
"сленг неконтролируемый разворот самолёта вокруг передних стоек шасси при посадке с боковым ветром (движение стоек шасси при этом напоминает работу циркуля)"
],
"id": "ru-циркуль-ru-noun-G1l0HEB2",
"raw_glosses": [
"авиац.сленг неконтролируемый разворот самолёта вокруг передних стоек шасси при посадке с боковым ветром (движение стоек шасси при этом напоминает работу циркуля)"
],
"topics": [
"aeronautics"
]
}
],
"sounds": [
{
"audio": "Ru-циркуль.ogg",
"ipa": "ˈt͡sɨrkʊlʲ",
"mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/6/68/Ru-циркуль.ogg/Ru-циркуль.ogg.mp3",
"ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/Ru-циркуль.ogg"
}
],
"synonyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "козья ножка"
}
],
"tags": [
"declension-2",
"inanimate",
"masculine"
],
"translations": [
{
"lang": "Аварский",
"lang_code": "av",
"word": "циркуль"
},
{
"lang": "Азербайджанский",
"lang_code": "az",
"word": "pərgar"
},
{
"lang": "Албанский",
"lang_code": "sq",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "kompas"
},
{
"lang": "Английский",
"lang_code": "en",
"word": "compass"
},
{
"lang": "Английский",
"lang_code": "en",
"word": "compasses"
},
{
"lang": "Английский",
"lang_code": "en",
"word": "pair of compasses"
},
{
"lang": "Арабский",
"lang_code": "ar",
"roman": "birkār",
"word": "بِرْكَار"
},
{
"lang": "Арабский",
"lang_code": "ar",
"roman": "firjār",
"word": "فِرْجَار"
},
{
"lang": "Арабский",
"lang_code": "ar",
"roman": "dawwāra",
"word": "دَوَّارَة"
},
{
"lang": "Армянский",
"lang_code": "hy",
"word": "կարկին"
},
{
"lang": "Африкаанс",
"lang_code": "af",
"word": "passer"
},
{
"lang": "Баскский",
"lang_code": "eu",
"word": "konpas"
},
{
"lang": "Башкирский",
"lang_code": "ba",
"word": "йәзбә"
},
{
"lang": "Башкирский",
"lang_code": "ba",
"word": "циркуль"
},
{
"lang": "Белорусский",
"lang_code": "be",
"word": "цыркуль"
},
{
"lang": "Болгарский",
"lang_code": "bg",
"word": "пергел"
},
{
"lang": "Венгерский",
"lang_code": "hu",
"word": "körző"
},
{
"lang": "Верхнелужицкий",
"lang_code": "hsb",
"tags": [
"neuter"
],
"word": "kružidło"
},
{
"lang": "Вьетнамский",
"lang_code": "vi",
"word": "com-pa"
},
{
"lang": "Галисийский",
"lang_code": "gl",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "compás"
},
{
"lang": "Греческий",
"lang_code": "el",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "διαβήτης"
},
{
"lang": "Грузинский",
"lang_code": "ka",
"word": "ფარგალი"
},
{
"lang": "Даргинский",
"lang_code": "dar",
"word": "циркуль"
},
{
"lang": "Даргинский",
"lang_code": "dar",
"word": "сиргьа"
},
{
"lang": "Датский",
"lang_code": "da",
"word": "passer"
},
{
"lang": "Иврит",
"lang_code": "he",
"roman": "mekhuga",
"word": "מחוגה"
},
{
"lang": "Идиш",
"lang_code": "yi",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "צירקל"
},
{
"lang": "Идо",
"lang_code": "io",
"raw_tags": [
"искусственный язык"
],
"word": "kompaso"
},
{
"lang": "Индонезийский",
"lang_code": "id",
"word": "jangka"
},
{
"lang": "Интерлингва",
"lang_code": "ia",
"raw_tags": [
"искусственный язык"
],
"word": "compasso"
},
{
"lang": "Ирландский",
"lang_code": "ga",
"word": "compás"
},
{
"lang": "Испанский",
"lang_code": "es",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "compás"
},
{
"lang": "Итальянский",
"lang_code": "it",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "compasso"
},
{
"lang": "Казахский",
"lang_code": "kk",
"word": "циркуль"
},
{
"lang": "Калмыцкий",
"lang_code": "xal",
"word": "һортьг"
},
{
"lang": "Каталанский",
"lang_code": "ca",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "compàs"
},
{
"lang": "Киргизский",
"lang_code": "ky",
"word": "циркуль"
},
{
"lang": "Китайский",
"lang_code": "zh",
"tags": [
"simplified"
],
"word": "圆规"
},
{
"lang": "Корейский",
"lang_code": "ko",
"word": "컴퍼스"
},
{
"lang": "Корсиканский",
"lang_code": "co",
"word": "cumpassu"
},
{
"lang": "Крымскотатарский",
"lang_code": "crh",
"word": "pergel"
},
{
"lang": "Кумыкский",
"lang_code": "kum",
"word": "циркуль"
},
{
"lang": "Кхмерский",
"lang_code": "km",
"word": "មេដ្យានទ័រ"
},
{
"lang": "Лакский",
"lang_code": "lbe",
"word": "паржагь"
},
{
"lang": "Латинский",
"lang_code": "la",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "circinus"
},
{
"lang": "Латышский",
"lang_code": "lv",
"word": "cirkulis"
},
{
"lang": "Литовский",
"lang_code": "lt",
"word": "skriestuvas"
},
{
"lang": "Македонский",
"lang_code": "mk",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "шестар"
},
{
"lang": "Малайский",
"lang_code": "ms",
"word": "jangka lukis"
},
{
"lang": "Малайский",
"lang_code": "ms",
"word": "kompas"
},
{
"lang": "Немецкий",
"lang_code": "de",
"word": "Zirkel"
},
{
"lang": "Нидерландский",
"lang_code": "nl",
"word": "passer"
},
{
"lang": "Нижнелужицкий",
"lang_code": "dsb",
"tags": [
"neuter"
],
"word": "kružydło"
},
{
"lang": "Нижнесаксонский",
"lang_code": "nds",
"word": "Passer"
},
{
"lang": "Норвежский",
"lang_code": "no",
"word": "passer"
},
{
"lang": "Оджибва",
"lang_code": "oj",
"word": "waawiyebii'igan"
},
{
"lang": "Осетинский",
"lang_code": "os",
"word": "циркуль"
},
{
"lang": "Папьяменту",
"lang_code": "pap",
"word": "paser"
},
{
"lang": "Персидский",
"lang_code": "fa",
"roman": "pargâr",
"word": "پرگار"
},
{
"lang": "Польский",
"lang_code": "pl",
"word": "cyrkiel"
},
{
"lang": "Португальский",
"lang_code": "pt",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "compasso"
},
{
"lang": "Румынский",
"lang_code": "ro",
"word": "compas"
},
{
"lang": "Сербский",
"lang_code": "sr",
"tags": [
"Cyrillic"
],
"word": "шестар"
},
{
"lang": "Словацкий",
"lang_code": "sk",
"tags": [
"neuter"
],
"word": "kružidlo"
},
{
"lang": "Словенский",
"lang_code": "sl",
"tags": [
"neuter"
],
"word": "šestilo"
},
{
"lang": "Тагальский",
"lang_code": "tl",
"word": "aguhon"
},
{
"lang": "Таджикский",
"lang_code": "tg",
"word": "паргор"
},
{
"lang": "Татарский",
"lang_code": "tt",
"word": "җәзбә"
},
{
"lang": "Татарский",
"lang_code": "tt",
"word": "циркуль"
},
{
"lang": "Телугу",
"lang_code": "te",
"roman": "vr̥ttalēkhini",
"word": "వృత్తలేఖిని"
},
{
"lang": "Турецкий",
"lang_code": "tr",
"word": "pergel"
},
{
"lang": "Туркменский",
"lang_code": "tk",
"word": "sirkul"
},
{
"lang": "Туркменский",
"lang_code": "tk",
"word": "jezwer"
},
{
"lang": "Узбекский",
"lang_code": "uz",
"word": "sirkulʼ"
},
{
"lang": "Узбекский",
"lang_code": "uz",
"word": "pargar"
},
{
"lang": "Украинский",
"lang_code": "uk",
"word": "циркуль"
},
{
"lang": "Финский",
"lang_code": "fi",
"word": "harppi"
},
{
"lang": "Французский",
"lang_code": "fr",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "compas"
},
{
"lang": "Фризский",
"lang_code": "fy",
"word": "passer"
},
{
"lang": "Фриульский",
"lang_code": "fur",
"word": "compàs"
},
{
"lang": "Хорватский",
"lang_code": "hr",
"word": "šestar"
},
{
"lang": "Чеченский",
"lang_code": "ce",
"word": "циркуль"
},
{
"lang": "Чешский",
"lang_code": "cs",
"tags": [
"neuter"
],
"word": "kružítko"
},
{
"lang": "Чешский",
"lang_code": "cs",
"roman": "устар.",
"word": "kružidlo"
},
{
"lang": "Чувашский",
"lang_code": "cv",
"word": "циркуль"
},
{
"lang": "Шведский",
"lang_code": "sv",
"word": "passare"
},
{
"lang": "Эмилиано-романьольский",
"lang_code": "eml",
"word": "cumpâs"
},
{
"lang": "Эсперанто",
"lang_code": "eo",
"raw_tags": [
"искусственный язык"
],
"word": "cirkelo"
},
{
"lang": "Эстонский",
"lang_code": "et",
"word": "sirkel"
},
{
"lang": "Якутский",
"lang_code": "sah",
"word": "сууркул"
},
{
"lang": "Якутский",
"lang_code": "sah",
"word": "циркуль"
},
{
"lang": "Японский",
"lang_code": "ja",
"roman": "konpasu",
"word": "コンパス"
}
],
"word": "циркуль"
}
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Аварские существительные",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Аварский язык",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Нет сведений о составе слова",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Нужна этимология",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Слова из 7 букв/av",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Циркули/av",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"etymology_text": "От ??",
"lang": "Аварский",
"lang_code": "av",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"glosses": [
"циркуль"
],
"id": "ru-циркуль-av-noun-BwVFmSxB"
}
],
"word": "циркуль"
}
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Башкирские существительные",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Башкирский язык",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Нет сведений о составе слова",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Нужна этимология",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Слова из 7 букв/ba",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Циркули/ba",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"etymology_text": "От ??",
"lang": "Башкирский",
"lang_code": "ba",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"glosses": [
"циркуль"
],
"id": "ru-циркуль-ba-noun-BwVFmSxB"
}
],
"word": "циркуль"
}
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Даргинские существительные",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Даргинский язык",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Нет сведений о составе слова",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Нужна этимология",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Слова из 7 букв/dar",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Циркули/dar",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"etymology_text": "От ??",
"lang": "Даргинский",
"lang_code": "dar",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"glosses": [
"циркуль"
],
"id": "ru-циркуль-dar-noun-BwVFmSxB"
}
],
"word": "циркуль"
}
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Казахские существительные",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Казахский язык",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Нет сведений о составе слова",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Нужна этимология",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Слова из 7 букв/kk",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Циркули/kk",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"etymology_text": "От ??",
"lang": "Казахский",
"lang_code": "kk",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"glosses": [
"циркуль"
],
"id": "ru-циркуль-kk-noun-BwVFmSxB"
}
],
"word": "циркуль"
}
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Киргизские существительные",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Киргизский язык",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Нет сведений о составе слова",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Нужна этимология",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Слова из 7 букв/ky",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Циркули/ky",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"etymology_text": "От ??",
"lang": "Киргизский",
"lang_code": "ky",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"glosses": [
"циркуль"
],
"id": "ru-циркуль-ky-noun-BwVFmSxB"
}
],
"word": "циркуль"
}
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Кумыкские существительные",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Кумыкский язык",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Нет сведений о составе слова",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Нужна этимология",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Слова из 7 букв/kum",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Циркули/kum",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"etymology_text": "От ??",
"lang": "Кумыкский",
"lang_code": "kum",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"glosses": [
"циркуль"
],
"id": "ru-циркуль-kum-noun-BwVFmSxB"
}
],
"word": "циркуль"
}
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Нет сведений о составе слова",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Нужна этимология",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Осетинские существительные",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Осетинский язык",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Слова из 7 букв/os",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Циркули/os",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"etymology_text": "От ??",
"lang": "Осетинский",
"lang_code": "os",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"glosses": [
"циркуль"
],
"id": "ru-циркуль-os-noun-BwVFmSxB"
}
],
"word": "циркуль"
}
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Нет сведений о составе слова",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Нужна этимология",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Слова из 7 букв/tt",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Татарские существительные",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Татарский язык",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Циркули/tt",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"etymology_text": "От ??",
"lang": "Татарский",
"lang_code": "tt",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"glosses": [
"циркуль"
],
"id": "ru-циркуль-tt-noun-BwVFmSxB"
}
],
"word": "циркуль"
}
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Мужской род/uk",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Неодушевлённые/uk",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Нет сведений о составе слова",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Нужна этимология",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Слова из 7 букв/uk",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Украинские существительные",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Украинский язык",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Циркули/uk",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"etymology_text": "От ??",
"lang": "Украинский",
"lang_code": "uk",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"glosses": [
"циркуль"
],
"id": "ru-циркуль-uk-noun-BwVFmSxB"
}
],
"tags": [
"inanimate"
],
"word": "циркуль"
}
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Нет сведений о составе слова",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Нужна этимология",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Слова из 7 букв/ce",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Циркули/ce",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Чеченские существительные",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Чеченский язык",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"etymology_text": "От ??",
"lang": "Чеченский",
"lang_code": "ce",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"glosses": [
"циркуль"
],
"id": "ru-циркуль-ce-noun-BwVFmSxB"
}
],
"word": "циркуль"
}
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Нет сведений о составе слова",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Нужна этимология",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Слова из 7 букв/cv",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Циркули/cv",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Чувашские существительные",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Чувашский язык",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"etymology_text": "От ??",
"lang": "Чувашский",
"lang_code": "cv",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"glosses": [
"циркуль"
],
"id": "ru-циркуль-cv-noun-BwVFmSxB"
}
],
"word": "циркуль"
}
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Викисловарь:Статьи с межъязыковой омонимией",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Нет сведений о составе слова",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Нужна этимология",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Слова из 7 букв/sah",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Циркули/sah",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Якутские существительные",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Якутский язык",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"etymology_text": "От ??",
"lang": "Якутский",
"lang_code": "sah",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"glosses": [
"циркуль"
],
"id": "ru-циркуль-sah-noun-BwVFmSxB"
}
],
"word": "циркуль"
}
{
"categories": [
"Аварские существительные",
"Аварский язык",
"Нет сведений о составе слова",
"Нужна этимология",
"Слова из 7 букв/av",
"Циркули/av"
],
"etymology_text": "От ??",
"lang": "Аварский",
"lang_code": "av",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"glosses": [
"циркуль"
]
}
],
"word": "циркуль"
}
{
"categories": [
"Башкирские существительные",
"Башкирский язык",
"Нет сведений о составе слова",
"Нужна этимология",
"Слова из 7 букв/ba",
"Циркули/ba"
],
"etymology_text": "От ??",
"lang": "Башкирский",
"lang_code": "ba",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"glosses": [
"циркуль"
]
}
],
"word": "циркуль"
}
{
"categories": [
"Даргинские существительные",
"Даргинский язык",
"Нет сведений о составе слова",
"Нужна этимология",
"Слова из 7 букв/dar",
"Циркули/dar"
],
"etymology_text": "От ??",
"lang": "Даргинский",
"lang_code": "dar",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"glosses": [
"циркуль"
]
}
],
"word": "циркуль"
}
{
"categories": [
"Казахские существительные",
"Казахский язык",
"Нет сведений о составе слова",
"Нужна этимология",
"Слова из 7 букв/kk",
"Циркули/kk"
],
"etymology_text": "От ??",
"lang": "Казахский",
"lang_code": "kk",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"glosses": [
"циркуль"
]
}
],
"word": "циркуль"
}
{
"categories": [
"Киргизские существительные",
"Киргизский язык",
"Нет сведений о составе слова",
"Нужна этимология",
"Слова из 7 букв/ky",
"Циркули/ky"
],
"etymology_text": "От ??",
"lang": "Киргизский",
"lang_code": "ky",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"glosses": [
"циркуль"
]
}
],
"word": "циркуль"
}
{
"categories": [
"Кумыкские существительные",
"Кумыкский язык",
"Нет сведений о составе слова",
"Нужна этимология",
"Слова из 7 букв/kum",
"Циркули/kum"
],
"etymology_text": "От ??",
"lang": "Кумыкский",
"lang_code": "kum",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"glosses": [
"циркуль"
]
}
],
"word": "циркуль"
}
{
"categories": [
"Нет сведений о составе слова",
"Нужна этимология",
"Осетинские существительные",
"Осетинский язык",
"Слова из 7 букв/os",
"Циркули/os"
],
"etymology_text": "От ??",
"lang": "Осетинский",
"lang_code": "os",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"glosses": [
"циркуль"
]
}
],
"word": "циркуль"
}
{
"categories": [
"Мужской род/ru",
"Неодушевлённые/ru",
"Русские лексемы",
"Русские слова, тип морфемного строения R",
"Русские существительные",
"Русские существительные, склонение 2a",
"Русский язык",
"Слова из 7 букв/ru",
"Слова латинского происхождения/ru",
"Циркули/ru",
"Школьные принадлежности/ru"
],
"derived": [
{
"word": "раствор циркуля"
},
{
"word": "ножка циркуля"
},
{
"word": "циркуль Вебера"
},
{
"word": "циркуль с квадрантом"
},
{
"word": "циркуль с удлинителем"
}
],
"etymology_text": "Происходит от лат. circulus «круг, окружность, кружок», далее из circus «круг; цирк, ристалище», далее из праиндоевр. *kirk- «поворачивать, закруглять(ся)». Русск. циркуль, также стар. циркул, — начиная с Петра I; заиств. через польск. cyrkuɫ или нем. Zirkel. Использованы данные словаря М. Фасмера. См. Список литературы.",
"forms": [
{
"form": "ци́ркуль",
"tags": [
"nominative",
"singular"
]
},
{
"form": "ци́ркули",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "ци́ркуля",
"tags": [
"genitive",
"singular"
]
},
{
"form": "ци́ркулей",
"tags": [
"genitive",
"plural"
]
},
{
"form": "ци́ркулю",
"tags": [
"dative",
"singular"
]
},
{
"form": "ци́ркулям",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "ци́ркуль",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "ци́ркули",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "ци́ркулем",
"tags": [
"instrumental",
"singular"
]
},
{
"form": "ци́ркулями",
"tags": [
"instrumental",
"plural"
]
},
{
"form": "ци́ркуле",
"tags": [
"prepositional",
"singular"
]
},
{
"form": "ци́ркулях",
"tags": [
"prepositional",
"plural"
]
}
],
"hypernyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "инструмент"
}
],
"hyponyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "кронциркуль"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "циркуль-измеритель"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "гиперциркуль"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "орициркуль"
}
],
"lang": "Русский",
"lang_code": "ru",
"meronyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "ножка"
}
],
"pos": "noun",
"related": [
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"уменьш.-ласк. формы"
],
"word": "циркулёк"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"уменьш.-ласк. формы"
],
"word": "циркулёчек"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"имена собственные"
],
"word": "Циркуль"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"существительные"
],
"word": "цирк"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"существительные"
],
"word": "циркуляр"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"прилагательные"
],
"word": "циркульный"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"глаголы"
],
"word": "циркулировать"
}
],
"senses": [
{
"examples": [
{
"author": "Н. Николаев",
"collection": "Сельская новь",
"date": "2003",
"ref": "Н. Николаев, «Звезда под новогоднюю елку», 2003 г. // «Сельская новь» [НКРЯ]",
"source": "НКРЯ",
"text": "По транспортиру или чертежному треугольнику настраивают малку, а затем, пользуясь ею и циркулем, размечают на доске линии резания под углом 60 градусов к одной из ее кромок.",
"title": "Звезда под новогоднюю елку"
}
],
"glosses": [
"инструмент, состоящий из двух соединённых с одного конца ножек и служащий для черчения окружностей и дуг, измерения незначительных расстояний и т. п."
]
},
{
"glosses": [
"сленг неконтролируемый разворот самолёта вокруг передних стоек шасси при посадке с боковым ветром (движение стоек шасси при этом напоминает работу циркуля)"
],
"raw_glosses": [
"авиац.сленг неконтролируемый разворот самолёта вокруг передних стоек шасси при посадке с боковым ветром (движение стоек шасси при этом напоминает работу циркуля)"
],
"topics": [
"aeronautics"
]
}
],
"sounds": [
{
"audio": "Ru-циркуль.ogg",
"ipa": "ˈt͡sɨrkʊlʲ",
"mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/6/68/Ru-циркуль.ogg/Ru-циркуль.ogg.mp3",
"ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/Ru-циркуль.ogg"
}
],
"synonyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "козья ножка"
}
],
"tags": [
"declension-2",
"inanimate",
"masculine"
],
"translations": [
{
"lang": "Аварский",
"lang_code": "av",
"word": "циркуль"
},
{
"lang": "Азербайджанский",
"lang_code": "az",
"word": "pərgar"
},
{
"lang": "Албанский",
"lang_code": "sq",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "kompas"
},
{
"lang": "Английский",
"lang_code": "en",
"word": "compass"
},
{
"lang": "Английский",
"lang_code": "en",
"word": "compasses"
},
{
"lang": "Английский",
"lang_code": "en",
"word": "pair of compasses"
},
{
"lang": "Арабский",
"lang_code": "ar",
"roman": "birkār",
"word": "بِرْكَار"
},
{
"lang": "Арабский",
"lang_code": "ar",
"roman": "firjār",
"word": "فِرْجَار"
},
{
"lang": "Арабский",
"lang_code": "ar",
"roman": "dawwāra",
"word": "دَوَّارَة"
},
{
"lang": "Армянский",
"lang_code": "hy",
"word": "կարկին"
},
{
"lang": "Африкаанс",
"lang_code": "af",
"word": "passer"
},
{
"lang": "Баскский",
"lang_code": "eu",
"word": "konpas"
},
{
"lang": "Башкирский",
"lang_code": "ba",
"word": "йәзбә"
},
{
"lang": "Башкирский",
"lang_code": "ba",
"word": "циркуль"
},
{
"lang": "Белорусский",
"lang_code": "be",
"word": "цыркуль"
},
{
"lang": "Болгарский",
"lang_code": "bg",
"word": "пергел"
},
{
"lang": "Венгерский",
"lang_code": "hu",
"word": "körző"
},
{
"lang": "Верхнелужицкий",
"lang_code": "hsb",
"tags": [
"neuter"
],
"word": "kružidło"
},
{
"lang": "Вьетнамский",
"lang_code": "vi",
"word": "com-pa"
},
{
"lang": "Галисийский",
"lang_code": "gl",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "compás"
},
{
"lang": "Греческий",
"lang_code": "el",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "διαβήτης"
},
{
"lang": "Грузинский",
"lang_code": "ka",
"word": "ფარგალი"
},
{
"lang": "Даргинский",
"lang_code": "dar",
"word": "циркуль"
},
{
"lang": "Даргинский",
"lang_code": "dar",
"word": "сиргьа"
},
{
"lang": "Датский",
"lang_code": "da",
"word": "passer"
},
{
"lang": "Иврит",
"lang_code": "he",
"roman": "mekhuga",
"word": "מחוגה"
},
{
"lang": "Идиш",
"lang_code": "yi",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "צירקל"
},
{
"lang": "Идо",
"lang_code": "io",
"raw_tags": [
"искусственный язык"
],
"word": "kompaso"
},
{
"lang": "Индонезийский",
"lang_code": "id",
"word": "jangka"
},
{
"lang": "Интерлингва",
"lang_code": "ia",
"raw_tags": [
"искусственный язык"
],
"word": "compasso"
},
{
"lang": "Ирландский",
"lang_code": "ga",
"word": "compás"
},
{
"lang": "Испанский",
"lang_code": "es",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "compás"
},
{
"lang": "Итальянский",
"lang_code": "it",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "compasso"
},
{
"lang": "Казахский",
"lang_code": "kk",
"word": "циркуль"
},
{
"lang": "Калмыцкий",
"lang_code": "xal",
"word": "һортьг"
},
{
"lang": "Каталанский",
"lang_code": "ca",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "compàs"
},
{
"lang": "Киргизский",
"lang_code": "ky",
"word": "циркуль"
},
{
"lang": "Китайский",
"lang_code": "zh",
"tags": [
"simplified"
],
"word": "圆规"
},
{
"lang": "Корейский",
"lang_code": "ko",
"word": "컴퍼스"
},
{
"lang": "Корсиканский",
"lang_code": "co",
"word": "cumpassu"
},
{
"lang": "Крымскотатарский",
"lang_code": "crh",
"word": "pergel"
},
{
"lang": "Кумыкский",
"lang_code": "kum",
"word": "циркуль"
},
{
"lang": "Кхмерский",
"lang_code": "km",
"word": "មេដ្យានទ័រ"
},
{
"lang": "Лакский",
"lang_code": "lbe",
"word": "паржагь"
},
{
"lang": "Латинский",
"lang_code": "la",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "circinus"
},
{
"lang": "Латышский",
"lang_code": "lv",
"word": "cirkulis"
},
{
"lang": "Литовский",
"lang_code": "lt",
"word": "skriestuvas"
},
{
"lang": "Македонский",
"lang_code": "mk",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "шестар"
},
{
"lang": "Малайский",
"lang_code": "ms",
"word": "jangka lukis"
},
{
"lang": "Малайский",
"lang_code": "ms",
"word": "kompas"
},
{
"lang": "Немецкий",
"lang_code": "de",
"word": "Zirkel"
},
{
"lang": "Нидерландский",
"lang_code": "nl",
"word": "passer"
},
{
"lang": "Нижнелужицкий",
"lang_code": "dsb",
"tags": [
"neuter"
],
"word": "kružydło"
},
{
"lang": "Нижнесаксонский",
"lang_code": "nds",
"word": "Passer"
},
{
"lang": "Норвежский",
"lang_code": "no",
"word": "passer"
},
{
"lang": "Оджибва",
"lang_code": "oj",
"word": "waawiyebii'igan"
},
{
"lang": "Осетинский",
"lang_code": "os",
"word": "циркуль"
},
{
"lang": "Папьяменту",
"lang_code": "pap",
"word": "paser"
},
{
"lang": "Персидский",
"lang_code": "fa",
"roman": "pargâr",
"word": "پرگار"
},
{
"lang": "Польский",
"lang_code": "pl",
"word": "cyrkiel"
},
{
"lang": "Португальский",
"lang_code": "pt",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "compasso"
},
{
"lang": "Румынский",
"lang_code": "ro",
"word": "compas"
},
{
"lang": "Сербский",
"lang_code": "sr",
"tags": [
"Cyrillic"
],
"word": "шестар"
},
{
"lang": "Словацкий",
"lang_code": "sk",
"tags": [
"neuter"
],
"word": "kružidlo"
},
{
"lang": "Словенский",
"lang_code": "sl",
"tags": [
"neuter"
],
"word": "šestilo"
},
{
"lang": "Тагальский",
"lang_code": "tl",
"word": "aguhon"
},
{
"lang": "Таджикский",
"lang_code": "tg",
"word": "паргор"
},
{
"lang": "Татарский",
"lang_code": "tt",
"word": "җәзбә"
},
{
"lang": "Татарский",
"lang_code": "tt",
"word": "циркуль"
},
{
"lang": "Телугу",
"lang_code": "te",
"roman": "vr̥ttalēkhini",
"word": "వృత్తలేఖిని"
},
{
"lang": "Турецкий",
"lang_code": "tr",
"word": "pergel"
},
{
"lang": "Туркменский",
"lang_code": "tk",
"word": "sirkul"
},
{
"lang": "Туркменский",
"lang_code": "tk",
"word": "jezwer"
},
{
"lang": "Узбекский",
"lang_code": "uz",
"word": "sirkulʼ"
},
{
"lang": "Узбекский",
"lang_code": "uz",
"word": "pargar"
},
{
"lang": "Украинский",
"lang_code": "uk",
"word": "циркуль"
},
{
"lang": "Финский",
"lang_code": "fi",
"word": "harppi"
},
{
"lang": "Французский",
"lang_code": "fr",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "compas"
},
{
"lang": "Фризский",
"lang_code": "fy",
"word": "passer"
},
{
"lang": "Фриульский",
"lang_code": "fur",
"word": "compàs"
},
{
"lang": "Хорватский",
"lang_code": "hr",
"word": "šestar"
},
{
"lang": "Чеченский",
"lang_code": "ce",
"word": "циркуль"
},
{
"lang": "Чешский",
"lang_code": "cs",
"tags": [
"neuter"
],
"word": "kružítko"
},
{
"lang": "Чешский",
"lang_code": "cs",
"roman": "устар.",
"word": "kružidlo"
},
{
"lang": "Чувашский",
"lang_code": "cv",
"word": "циркуль"
},
{
"lang": "Шведский",
"lang_code": "sv",
"word": "passare"
},
{
"lang": "Эмилиано-романьольский",
"lang_code": "eml",
"word": "cumpâs"
},
{
"lang": "Эсперанто",
"lang_code": "eo",
"raw_tags": [
"искусственный язык"
],
"word": "cirkelo"
},
{
"lang": "Эстонский",
"lang_code": "et",
"word": "sirkel"
},
{
"lang": "Якутский",
"lang_code": "sah",
"word": "сууркул"
},
{
"lang": "Якутский",
"lang_code": "sah",
"word": "циркуль"
},
{
"lang": "Японский",
"lang_code": "ja",
"roman": "konpasu",
"word": "コンパス"
}
],
"word": "циркуль"
}
{
"categories": [
"Нет сведений о составе слова",
"Нужна этимология",
"Слова из 7 букв/tt",
"Татарские существительные",
"Татарский язык",
"Циркули/tt"
],
"etymology_text": "От ??",
"lang": "Татарский",
"lang_code": "tt",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"glosses": [
"циркуль"
]
}
],
"word": "циркуль"
}
{
"categories": [
"Мужской род/uk",
"Неодушевлённые/uk",
"Нет сведений о составе слова",
"Нужна этимология",
"Слова из 7 букв/uk",
"Украинские существительные",
"Украинский язык",
"Циркули/uk"
],
"etymology_text": "От ??",
"lang": "Украинский",
"lang_code": "uk",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"glosses": [
"циркуль"
]
}
],
"tags": [
"inanimate"
],
"word": "циркуль"
}
{
"categories": [
"Нет сведений о составе слова",
"Нужна этимология",
"Слова из 7 букв/ce",
"Циркули/ce",
"Чеченские существительные",
"Чеченский язык"
],
"etymology_text": "От ??",
"lang": "Чеченский",
"lang_code": "ce",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"glosses": [
"циркуль"
]
}
],
"word": "циркуль"
}
{
"categories": [
"Нет сведений о составе слова",
"Нужна этимология",
"Слова из 7 букв/cv",
"Циркули/cv",
"Чувашские существительные",
"Чувашский язык"
],
"etymology_text": "От ??",
"lang": "Чувашский",
"lang_code": "cv",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"glosses": [
"циркуль"
]
}
],
"word": "циркуль"
}
{
"categories": [
"Викисловарь:Статьи с межъязыковой омонимией",
"Нет сведений о составе слова",
"Нужна этимология",
"Слова из 7 букв/sah",
"Циркули/sah",
"Якутские существительные",
"Якутский язык"
],
"etymology_text": "От ??",
"lang": "Якутский",
"lang_code": "sah",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"glosses": [
"циркуль"
]
}
],
"word": "циркуль"
}
Download raw JSONL data for циркуль meaning in All languages combined (17.7kB)
This page is a part of the kaikki.org machine-readable All languages combined dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2024-12-21 from the ruwiktionary dump dated 2024-12-20 using wiktextract (d8cb2f3 and 4e554ae). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.
If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.