See цапля on Wiktionary
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Женский род/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Одушевлённые/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Омонимы/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русские лексемы",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русские слова, тип морфемного строения R-f",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русские существительные",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русские существительные, склонение 2*a",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русский язык",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Статьи с 3 омонимами/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Цаплевые/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Чередование гласных",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"derived": [
{
"word": "розовая цапля"
},
{
"word": "серая цапля"
},
{
"word": "стоять, как цапля"
}
],
"etymology_text": "Происходит от праслав. *čaplja, от кот. в числе прочего произошли: русск. ца́пля, диал. ча́пля, чапу́ра – то же, фам. Ча́плин, укр. ча́пля, белор. ча́пля, болг. ча́пля, сербохорв. ча̏пља, словенск. čа̑рljа, др.-чешск. čiерě, чешск. čáр «аист», польск. сzарlа «цапля», в.-луж. čарlа, н.-луж. сарlа. Предполагают родство с ча́пать «хватать». Бернекер сравнивает, однако без уверенности, также с укр. чапа́тися «брести пошатываясь», словенск. čapljáti «плескать». Русск. форма на ц- объясняется как заимств. из северо-восточных диалектов. Использованы данные словаря М. Фасмера. См. Список литературы.",
"forms": [
{
"form": "ца́пля",
"tags": [
"nominative",
"singular"
]
},
{
"form": "ца́пли",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "ца́пли",
"tags": [
"genitive",
"singular"
]
},
{
"form": "ца́пель",
"tags": [
"genitive",
"plural"
]
},
{
"form": "ца́пле",
"tags": [
"dative",
"singular"
]
},
{
"form": "ца́плям",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "ца́плю",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "ца́пель",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "ца́плей",
"tags": [
"instrumental",
"singular"
]
},
{
"form": "ца́плею",
"tags": [
"instrumental",
"singular"
]
},
{
"form": "ца́плями",
"tags": [
"instrumental",
"plural"
]
},
{
"form": "ца́пле",
"tags": [
"prepositional",
"singular"
]
},
{
"form": "ца́плях",
"tags": [
"prepositional",
"plural"
]
}
],
"hypernyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "птица"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "животное"
}
],
"hyponyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "розовая цапля"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "серая цапля"
}
],
"lang": "Русский",
"lang_code": "ru",
"pos": "noun",
"related": [
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"уменьш.-ласк. формы"
],
"word": "цапелька"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"прилагательные"
],
"word": "цаплевый"
}
],
"senses": [
{
"examples": [
{
"author": "В. И. Костылев",
"date": "1943–1947 гг.",
"ref": "В. И. Костылев, «Иван Грозный», 1943–1947 гг.",
"text": "Невдалеке, на том берегу, в осоках, две цапли дремлют, стоя на одной ноге.",
"title": "Иван Грозный"
}
],
"glosses": [
"птица (обычно крупная) отряда голенастых, с длинной тонкой шеей, прямым заострённым клювом и длинными ногами (обитает по берегам водоёмов, в сырых лугах)"
],
"id": "ru-цапля-ru-noun-ZkZRTXWV"
}
],
"sounds": [
{
"audio": "LL-Q7737 (rus)-Rominf-цапля.wav",
"ipa": "ˈt͡saplʲə",
"mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/6/68/LL-Q7737_(rus)-Rominf-цапля.wav/LL-Q7737_(rus)-Rominf-цапля.wav.mp3",
"ogg_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/6/68/LL-Q7737_(rus)-Rominf-цапля.wav/LL-Q7737_(rus)-Rominf-цапля.wav.ogg",
"tags": [
"singular"
],
"wav_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/LL-Q7737 (rus)-Rominf-цапля.wav"
},
{
"ipa": "ˈt͡saplʲɪ",
"tags": [
"plural"
]
}
],
"synonyms": [
{
"sense_index": 1,
"tags": [
"dialectal"
],
"word": "чапля"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "чапура"
}
],
"tags": [
"animate",
"declension-1",
"feminine"
],
"translations": [
{
"lang": "Азербайджанский",
"lang_code": "az",
"word": "balıqçı"
},
{
"lang": "Албанский",
"lang_code": "sq",
"word": "gatë"
},
{
"lang": "Албанский",
"lang_code": "sq",
"word": "çapka"
},
{
"lang": "Албанский",
"lang_code": "sq",
"word": "çafkë"
},
{
"lang": "Английский",
"lang_code": "en",
"word": "heron"
},
{
"lang": "Английский",
"lang_code": "en",
"word": "egret"
},
{
"lang": "Арабский",
"lang_code": "ar",
"word": "البلشون"
},
{
"lang": "Армянский",
"lang_code": "hy",
"word": "ձկնկուլ"
},
{
"lang": "Африкаанс",
"lang_code": "af",
"word": "reier"
},
{
"lang": "Баскский",
"lang_code": "eu",
"word": "koartza"
},
{
"lang": "Баскский",
"lang_code": "eu",
"word": "lertxun"
},
{
"lang": "Башкирский",
"lang_code": "ba",
"word": "селән"
},
{
"lang": "Белорусский",
"lang_code": "be",
"word": "чапля"
},
{
"lang": "Бенгальский",
"lang_code": "bn",
"word": "সারস"
},
{
"lang": "Бирманский",
"lang_code": "my",
"word": "ဥဗျိုင်း"
},
{
"lang": "Болгарский",
"lang_code": "bg",
"word": "чапла"
},
{
"lang": "Боснийский",
"lang_code": "bs",
"word": "čaplja"
},
{
"lang": "Бретонский",
"lang_code": "br",
"word": "kerc'heiz"
},
{
"lang": "Бурятский",
"lang_code": "bua",
"word": "хvхэ дэглы"
},
{
"lang": "Валлийский",
"lang_code": "cy",
"word": "garan"
},
{
"lang": "Венгерский",
"lang_code": "hu",
"word": "gém"
},
{
"lang": "Венгерский",
"lang_code": "hu",
"word": "kócsag"
},
{
"lang": "Волапюк",
"lang_code": "vo",
"raw_tags": [
"искусственный язык"
],
"word": "härod"
},
{
"lang": "Волапюк",
"lang_code": "vo",
"roman": "устар.",
"word": "fitagil"
},
{
"lang": "Вьетнамский",
"lang_code": "vi",
"word": "con diệc"
},
{
"lang": "Галисийский",
"lang_code": "gl",
"word": "garza"
},
{
"lang": "Греческий",
"lang_code": "el",
"word": "ερωδιός"
},
{
"lang": "Греческий",
"lang_code": "el",
"word": "αρδέα"
},
{
"lang": "Греческий",
"lang_code": "el",
"word": "τσικνιάς"
},
{
"lang": "Грузинский",
"lang_code": "ka",
"word": "ყანჩა"
},
{
"lang": "Датский",
"lang_code": "da",
"word": "hejre"
},
{
"lang": "Древнеанглийский",
"lang_code": "ang",
"raw_tags": [
"мёртвый язык"
],
"word": "hrāgra"
},
{
"lang": "Древнегреческий",
"lang_code": "grc",
"raw_tags": [
"мёртвый язык"
],
"word": "ερωδιός"
},
{
"lang": "Древнегреческий",
"lang_code": "grc",
"word": "λευκερωδιός"
},
{
"lang": "Западнофламандский",
"lang_code": "vls",
"word": "reiger"
},
{
"lang": "Зулу",
"lang_code": "zu",
"word": "gababa"
},
{
"lang": "Зулу",
"lang_code": "zu",
"word": "ngababa"
},
{
"lang": "Иврит",
"lang_code": "he",
"word": "אנפה"
},
{
"lang": "Идиш",
"lang_code": "yi",
"word": "העראָן"
},
{
"lang": "Идо",
"lang_code": "io",
"raw_tags": [
"искусственный язык"
],
"word": "herono"
},
{
"lang": "Индонезийский",
"lang_code": "id",
"word": "bangau"
},
{
"lang": "Интерлингва",
"lang_code": "ia",
"raw_tags": [
"искусственный язык"
],
"word": "hairon"
},
{
"lang": "Ирландский",
"lang_code": "ga",
"word": "corr"
},
{
"lang": "Ирландский",
"lang_code": "ga",
"word": "corr éisc"
},
{
"lang": "Исландский",
"lang_code": "is",
"word": "hegri"
},
{
"lang": "Испанский",
"lang_code": "es",
"word": "garza"
},
{
"lang": "Испанский",
"lang_code": "es",
"word": "airón"
},
{
"lang": "Итальянский",
"lang_code": "it",
"word": "airone"
},
{
"lang": "Казахский",
"lang_code": "kk",
"word": "құтан"
},
{
"lang": "Казахский",
"lang_code": "kk",
"word": "аққұтан"
},
{
"lang": "Калмыцкий",
"lang_code": "xal",
"word": "көк деглә"
},
{
"lang": "Калмыцкий",
"lang_code": "xal",
"word": "көк хутн"
},
{
"lang": "Каталанский",
"lang_code": "ca",
"word": "bernat"
},
{
"lang": "Каталанский",
"lang_code": "ca",
"word": "agró"
},
{
"lang": "Кечуа",
"lang_code": "qu",
"word": "waqar"
},
{
"lang": "Китайский",
"lang_code": "zh",
"tags": [
"traditional"
],
"word": "白鷺鷥"
},
{
"lang": "Корейский",
"lang_code": "ko",
"word": "왜가리"
},
{
"lang": "Корейский",
"lang_code": "ko",
"word": "왜라기"
},
{
"lang": "Корсиканский",
"lang_code": "co",
"word": "airone"
},
{
"lang": "Крымскотатарский",
"lang_code": "crh",
"word": "balıq çil"
},
{
"lang": "Латинский",
"lang_code": "la",
"word": "ardea"
},
{
"lang": "Латышский",
"lang_code": "lv",
"word": "gārnis"
},
{
"lang": "Литовский",
"lang_code": "lt",
"word": "garnys"
},
{
"lang": "Македонский",
"lang_code": "mk",
"word": "чаплjа"
},
{
"lang": "Малайский",
"lang_code": "ms",
"word": "burung pucung"
},
{
"lang": "Малайский",
"lang_code": "ms",
"word": "jangkung"
},
{
"lang": "Мальтийский",
"lang_code": "mt",
"word": "russett"
},
{
"lang": "Маори",
"lang_code": "mi",
"word": "matuku"
},
{
"lang": "Маори",
"lang_code": "mi",
"word": "heroni"
},
{
"lang": "Монгольский",
"lang_code": "mn",
"word": "хөх дэглий"
},
{
"lang": "Науатль",
"lang_code": "nah",
"word": "aztatl"
},
{
"lang": "Неаполитано-калабрийский",
"lang_code": "nap",
"word": "airóne"
},
{
"lang": "Неаполитано-калабрийский",
"lang_code": "nap",
"word": "aurana"
},
{
"lang": "Немецкий",
"lang_code": "de",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "Reiher"
},
{
"lang": "Немецкий",
"lang_code": "de",
"word": "Fischreiher"
},
{
"lang": "Нидерландский",
"lang_code": "nl",
"word": "reiger"
},
{
"lang": "Нижнелужицкий",
"lang_code": "dsb",
"word": "šytawa"
},
{
"lang": "Норвежский",
"lang_code": "no",
"word": "hegre"
},
{
"lang": "Окситанский",
"lang_code": "oc",
"word": "bernat"
},
{
"lang": "Польский",
"lang_code": "pl",
"word": "czapla"
},
{
"lang": "Португальский",
"lang_code": "pt",
"word": "garça"
},
{
"lang": "Португальский",
"lang_code": "pt",
"word": "airão"
},
{
"lang": "Ретороманский",
"lang_code": "rm",
"word": "irun"
},
{
"lang": "Румынский",
"lang_code": "ro",
"word": "stîrc"
},
{
"lang": "Румынский",
"lang_code": "ro",
"word": "egretă"
},
{
"lang": "Румынский",
"lang_code": "ro",
"word": "bîtlan"
},
{
"lang": "Румынский",
"lang_code": "ro",
"word": "bâtlan"
},
{
"lang": "Санскрит",
"lang_code": "sa",
"word": "वक"
},
{
"lang": "Себуано",
"lang_code": "ceb",
"word": "talabon"
},
{
"lang": "Сербский",
"lang_code": "sr",
"tags": [
"Cyrillic"
],
"word": "чапља"
},
{
"lang": "Сербский",
"lang_code": "sr",
"tags": [
"Latin"
],
"word": "čaplja"
},
{
"lang": "Словацкий",
"lang_code": "sk",
"word": "volavka"
},
{
"lang": "Словенский",
"lang_code": "sl",
"word": "čaplja"
},
{
"lang": "Суахили",
"lang_code": "sw",
"word": "kongoti"
},
{
"lang": "Суахили",
"lang_code": "sw",
"word": "korongo"
},
{
"lang": "Таджикский",
"lang_code": "tg",
"word": "куланг"
},
{
"lang": "Тайский",
"lang_code": "th",
"word": "นกกระยาง"
},
{
"lang": "Тайский",
"lang_code": "th",
"word": "นกกระสา"
},
{
"lang": "Турецкий",
"lang_code": "tr",
"word": "balıkçıl"
},
{
"lang": "Турецкий",
"lang_code": "tr",
"word": "balıkçıl kuşu"
},
{
"lang": "Фарерский",
"lang_code": "fo",
"word": "hegri"
},
{
"lang": "Финский",
"lang_code": "fi",
"word": "haikara"
},
{
"lang": "Финский",
"lang_code": "fi",
"word": "harmaahaikara"
},
{
"lang": "Французский",
"lang_code": "fr",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "héron"
},
{
"lang": "Фризский",
"lang_code": "fy",
"word": "reager"
},
{
"lang": "Фриульский",
"lang_code": "fur",
"word": "airon"
},
{
"lang": "Хинди",
"lang_code": "hi",
"roman": "vagulā",
"word": "बगुला"
},
{
"lang": "Хорватский",
"lang_code": "hr",
"tags": [
"feminine"
],
"word": "čaplja"
},
{
"lang": "Чешский",
"lang_code": "cs",
"word": "volavka"
},
{
"lang": "Чешский",
"lang_code": "cs",
"word": "čaplja"
},
{
"lang": "Шведский",
"lang_code": "sv",
"word": "häger"
},
{
"lang": "Эмилиано-романьольский",
"lang_code": "eml",
"word": "sghéirz"
},
{
"lang": "Эрзянский",
"lang_code": "myv",
"word": "сёнксь"
},
{
"lang": "Эсперанто",
"lang_code": "eo",
"raw_tags": [
"искусственный язык"
],
"word": "ardeo"
},
{
"lang": "Эстонский",
"lang_code": "et",
"word": "haigur"
},
{
"lang": "Эстонский",
"lang_code": "et",
"word": "hallhaigur"
},
{
"lang": "Японский",
"lang_code": "ja",
"word": "鷺"
},
{
"lang": "Японский",
"lang_code": "ja",
"word": "アオサギ"
}
],
"word": "цапля"
}
{
"antonyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "коротышка"
}
],
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Высота/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Общий род/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Одушевлённые/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Омонимы/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русские лексемы",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русские слова, тип морфемного строения R-f",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русские существительные",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русские существительные, склонение 2*a",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русский язык",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Статьи с 3 омонимами/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Чередование гласных",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"derived": [
{
"word": "как цапля"
}
],
"etymology_text": "Происходит от праслав. *čaplja, от кот. в числе прочего произошли: русск. ца́пля, диал. ча́пля, чапу́ра – то же, фам. Ча́плин, укр. ча́пля, белор. ча́пля, болг. ча́пля, сербохорв. ча̏пља, словенск. čа̑рljа, др.-чешск. čiерě, чешск. čáр «аист», польск. сzарlа «цапля», в.-луж. čарlа, н.-луж. сарlа. Предполагают родство с ча́пать «хватать». Бернекер сравнивает, однако без уверенности, также с укр. чапа́тися «брести пошатываясь», словенск. čapljáti «плескать». Русск. форма на ц- объясняется как заимств. из северо-восточных диалектов. Использованы данные словаря М. Фасмера. См. Список литературы.",
"forms": [
{
"form": "ца́пля",
"tags": [
"nominative",
"singular"
]
},
{
"form": "ца́пли",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "ца́пли",
"tags": [
"genitive",
"singular"
]
},
{
"form": "ца́пель",
"tags": [
"genitive",
"plural"
]
},
{
"form": "ца́пле",
"tags": [
"dative",
"singular"
]
},
{
"form": "ца́плям",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "ца́плю",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "ца́пель",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "ца́плей",
"tags": [
"instrumental",
"singular"
]
},
{
"form": "ца́плею",
"tags": [
"instrumental",
"singular"
]
},
{
"form": "ца́плями",
"tags": [
"instrumental",
"plural"
]
},
{
"form": "ца́пле",
"tags": [
"prepositional",
"singular"
]
},
{
"form": "ца́плях",
"tags": [
"prepositional",
"plural"
]
}
],
"hypernyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "человек"
}
],
"lang": "Русский",
"lang_code": "ru",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"glosses": [
"очень высокий, длинноногий человек"
],
"id": "ru-цапля-ru-noun-80Bn56UL",
"raw_glosses": [
"разг. очень высокий, длинноногий человек"
],
"tags": [
"colloquial"
]
}
],
"sounds": [
{
"ipa": "ˈt͡saplʲə",
"tags": [
"singular"
]
},
{
"ipa": "ˈt͡saplʲɪ",
"tags": [
"plural"
]
}
],
"synonyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "дылда"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "верзила"
}
],
"tags": [
"animate",
"common",
"declension-1"
],
"word": "цапля"
}
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Женский род/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Неодушевлённые/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Нужна этимология",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Омонимы/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русские лексемы",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русские слова, тип морфемного строения R-f",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русские существительные",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русские существительные, склонение 2*a",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русский язык",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Слова из 5 букв/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Статьи с 3 омонимами/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Требуется категоризация/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Чередование гласных",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"etymology_text": "От ??",
"forms": [
{
"form": "ца́пля",
"tags": [
"nominative",
"singular"
]
},
{
"form": "ца́пли",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "ца́пли",
"tags": [
"genitive",
"singular"
]
},
{
"form": "ца́пель",
"tags": [
"genitive",
"plural"
]
},
{
"form": "ца́пле",
"tags": [
"dative",
"singular"
]
},
{
"form": "ца́плям",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "ца́плю",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "ца́пли",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "ца́плей",
"tags": [
"instrumental",
"singular"
]
},
{
"form": "ца́плею",
"tags": [
"instrumental",
"singular"
]
},
{
"form": "ца́плями",
"tags": [
"instrumental",
"plural"
]
},
{
"form": "ца́пле",
"tags": [
"prepositional",
"singular"
]
},
{
"form": "ца́плях",
"tags": [
"prepositional",
"plural"
]
}
],
"hypernyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "часть тела"
}
],
"lang": "Русский",
"lang_code": "ru",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"glosses": [
"рука"
],
"id": "ru-цапля-ru-noun-1xIcgC3d",
"raw_glosses": [
"крим. жарг. и мол. рука"
]
},
{
"glosses": [
"железная дорога"
],
"id": "ru-цапля-ru-noun-6P70UdWP",
"raw_glosses": [
"крим. жарг. железная дорога"
]
},
{
"glosses": [
"суд"
],
"id": "ru-цапля-ru-noun-OSgW-fYA",
"raw_glosses": [
"крим. жарг. суд"
]
}
],
"sounds": [
{
"ipa": "ˈt͡saplʲə",
"tags": [
"singular"
]
},
{
"ipa": "ˈt͡saplʲɪ",
"tags": [
"plural"
]
}
],
"synonyms": [
{
"sense_index": 2,
"word": "железная дорога"
},
{
"sense_index": 3,
"word": "суд"
}
],
"tags": [
"declension-1",
"feminine",
"inanimate"
],
"word": "цапля"
}
{
"categories": [
"Женский род/ru",
"Одушевлённые/ru",
"Омонимы/ru",
"Русские лексемы",
"Русские слова, тип морфемного строения R-f",
"Русские существительные",
"Русские существительные, склонение 2*a",
"Русский язык",
"Статьи с 3 омонимами/ru",
"Цаплевые/ru",
"Чередование гласных"
],
"derived": [
{
"word": "розовая цапля"
},
{
"word": "серая цапля"
},
{
"word": "стоять, как цапля"
}
],
"etymology_text": "Происходит от праслав. *čaplja, от кот. в числе прочего произошли: русск. ца́пля, диал. ча́пля, чапу́ра – то же, фам. Ча́плин, укр. ча́пля, белор. ча́пля, болг. ча́пля, сербохорв. ча̏пља, словенск. čа̑рljа, др.-чешск. čiерě, чешск. čáр «аист», польск. сzарlа «цапля», в.-луж. čарlа, н.-луж. сарlа. Предполагают родство с ча́пать «хватать». Бернекер сравнивает, однако без уверенности, также с укр. чапа́тися «брести пошатываясь», словенск. čapljáti «плескать». Русск. форма на ц- объясняется как заимств. из северо-восточных диалектов. Использованы данные словаря М. Фасмера. См. Список литературы.",
"forms": [
{
"form": "ца́пля",
"tags": [
"nominative",
"singular"
]
},
{
"form": "ца́пли",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "ца́пли",
"tags": [
"genitive",
"singular"
]
},
{
"form": "ца́пель",
"tags": [
"genitive",
"plural"
]
},
{
"form": "ца́пле",
"tags": [
"dative",
"singular"
]
},
{
"form": "ца́плям",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "ца́плю",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "ца́пель",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "ца́плей",
"tags": [
"instrumental",
"singular"
]
},
{
"form": "ца́плею",
"tags": [
"instrumental",
"singular"
]
},
{
"form": "ца́плями",
"tags": [
"instrumental",
"plural"
]
},
{
"form": "ца́пле",
"tags": [
"prepositional",
"singular"
]
},
{
"form": "ца́плях",
"tags": [
"prepositional",
"plural"
]
}
],
"hypernyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "птица"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "животное"
}
],
"hyponyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "розовая цапля"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "серая цапля"
}
],
"lang": "Русский",
"lang_code": "ru",
"pos": "noun",
"related": [
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"уменьш.-ласк. формы"
],
"word": "цапелька"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"прилагательные"
],
"word": "цаплевый"
}
],
"senses": [
{
"examples": [
{
"author": "В. И. Костылев",
"date": "1943–1947 гг.",
"ref": "В. И. Костылев, «Иван Грозный», 1943–1947 гг.",
"text": "Невдалеке, на том берегу, в осоках, две цапли дремлют, стоя на одной ноге.",
"title": "Иван Грозный"
}
],
"glosses": [
"птица (обычно крупная) отряда голенастых, с длинной тонкой шеей, прямым заострённым клювом и длинными ногами (обитает по берегам водоёмов, в сырых лугах)"
]
}
],
"sounds": [
{
"audio": "LL-Q7737 (rus)-Rominf-цапля.wav",
"ipa": "ˈt͡saplʲə",
"mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/6/68/LL-Q7737_(rus)-Rominf-цапля.wav/LL-Q7737_(rus)-Rominf-цапля.wav.mp3",
"ogg_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/6/68/LL-Q7737_(rus)-Rominf-цапля.wav/LL-Q7737_(rus)-Rominf-цапля.wav.ogg",
"tags": [
"singular"
],
"wav_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/LL-Q7737 (rus)-Rominf-цапля.wav"
},
{
"ipa": "ˈt͡saplʲɪ",
"tags": [
"plural"
]
}
],
"synonyms": [
{
"sense_index": 1,
"tags": [
"dialectal"
],
"word": "чапля"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "чапура"
}
],
"tags": [
"animate",
"declension-1",
"feminine"
],
"translations": [
{
"lang": "Азербайджанский",
"lang_code": "az",
"word": "balıqçı"
},
{
"lang": "Албанский",
"lang_code": "sq",
"word": "gatë"
},
{
"lang": "Албанский",
"lang_code": "sq",
"word": "çapka"
},
{
"lang": "Албанский",
"lang_code": "sq",
"word": "çafkë"
},
{
"lang": "Английский",
"lang_code": "en",
"word": "heron"
},
{
"lang": "Английский",
"lang_code": "en",
"word": "egret"
},
{
"lang": "Арабский",
"lang_code": "ar",
"word": "البلشون"
},
{
"lang": "Армянский",
"lang_code": "hy",
"word": "ձկնկուլ"
},
{
"lang": "Африкаанс",
"lang_code": "af",
"word": "reier"
},
{
"lang": "Баскский",
"lang_code": "eu",
"word": "koartza"
},
{
"lang": "Баскский",
"lang_code": "eu",
"word": "lertxun"
},
{
"lang": "Башкирский",
"lang_code": "ba",
"word": "селән"
},
{
"lang": "Белорусский",
"lang_code": "be",
"word": "чапля"
},
{
"lang": "Бенгальский",
"lang_code": "bn",
"word": "সারস"
},
{
"lang": "Бирманский",
"lang_code": "my",
"word": "ဥဗျိုင်း"
},
{
"lang": "Болгарский",
"lang_code": "bg",
"word": "чапла"
},
{
"lang": "Боснийский",
"lang_code": "bs",
"word": "čaplja"
},
{
"lang": "Бретонский",
"lang_code": "br",
"word": "kerc'heiz"
},
{
"lang": "Бурятский",
"lang_code": "bua",
"word": "хvхэ дэглы"
},
{
"lang": "Валлийский",
"lang_code": "cy",
"word": "garan"
},
{
"lang": "Венгерский",
"lang_code": "hu",
"word": "gém"
},
{
"lang": "Венгерский",
"lang_code": "hu",
"word": "kócsag"
},
{
"lang": "Волапюк",
"lang_code": "vo",
"raw_tags": [
"искусственный язык"
],
"word": "härod"
},
{
"lang": "Волапюк",
"lang_code": "vo",
"roman": "устар.",
"word": "fitagil"
},
{
"lang": "Вьетнамский",
"lang_code": "vi",
"word": "con diệc"
},
{
"lang": "Галисийский",
"lang_code": "gl",
"word": "garza"
},
{
"lang": "Греческий",
"lang_code": "el",
"word": "ερωδιός"
},
{
"lang": "Греческий",
"lang_code": "el",
"word": "αρδέα"
},
{
"lang": "Греческий",
"lang_code": "el",
"word": "τσικνιάς"
},
{
"lang": "Грузинский",
"lang_code": "ka",
"word": "ყანჩა"
},
{
"lang": "Датский",
"lang_code": "da",
"word": "hejre"
},
{
"lang": "Древнеанглийский",
"lang_code": "ang",
"raw_tags": [
"мёртвый язык"
],
"word": "hrāgra"
},
{
"lang": "Древнегреческий",
"lang_code": "grc",
"raw_tags": [
"мёртвый язык"
],
"word": "ερωδιός"
},
{
"lang": "Древнегреческий",
"lang_code": "grc",
"word": "λευκερωδιός"
},
{
"lang": "Западнофламандский",
"lang_code": "vls",
"word": "reiger"
},
{
"lang": "Зулу",
"lang_code": "zu",
"word": "gababa"
},
{
"lang": "Зулу",
"lang_code": "zu",
"word": "ngababa"
},
{
"lang": "Иврит",
"lang_code": "he",
"word": "אנפה"
},
{
"lang": "Идиш",
"lang_code": "yi",
"word": "העראָן"
},
{
"lang": "Идо",
"lang_code": "io",
"raw_tags": [
"искусственный язык"
],
"word": "herono"
},
{
"lang": "Индонезийский",
"lang_code": "id",
"word": "bangau"
},
{
"lang": "Интерлингва",
"lang_code": "ia",
"raw_tags": [
"искусственный язык"
],
"word": "hairon"
},
{
"lang": "Ирландский",
"lang_code": "ga",
"word": "corr"
},
{
"lang": "Ирландский",
"lang_code": "ga",
"word": "corr éisc"
},
{
"lang": "Исландский",
"lang_code": "is",
"word": "hegri"
},
{
"lang": "Испанский",
"lang_code": "es",
"word": "garza"
},
{
"lang": "Испанский",
"lang_code": "es",
"word": "airón"
},
{
"lang": "Итальянский",
"lang_code": "it",
"word": "airone"
},
{
"lang": "Казахский",
"lang_code": "kk",
"word": "құтан"
},
{
"lang": "Казахский",
"lang_code": "kk",
"word": "аққұтан"
},
{
"lang": "Калмыцкий",
"lang_code": "xal",
"word": "көк деглә"
},
{
"lang": "Калмыцкий",
"lang_code": "xal",
"word": "көк хутн"
},
{
"lang": "Каталанский",
"lang_code": "ca",
"word": "bernat"
},
{
"lang": "Каталанский",
"lang_code": "ca",
"word": "agró"
},
{
"lang": "Кечуа",
"lang_code": "qu",
"word": "waqar"
},
{
"lang": "Китайский",
"lang_code": "zh",
"tags": [
"traditional"
],
"word": "白鷺鷥"
},
{
"lang": "Корейский",
"lang_code": "ko",
"word": "왜가리"
},
{
"lang": "Корейский",
"lang_code": "ko",
"word": "왜라기"
},
{
"lang": "Корсиканский",
"lang_code": "co",
"word": "airone"
},
{
"lang": "Крымскотатарский",
"lang_code": "crh",
"word": "balıq çil"
},
{
"lang": "Латинский",
"lang_code": "la",
"word": "ardea"
},
{
"lang": "Латышский",
"lang_code": "lv",
"word": "gārnis"
},
{
"lang": "Литовский",
"lang_code": "lt",
"word": "garnys"
},
{
"lang": "Македонский",
"lang_code": "mk",
"word": "чаплjа"
},
{
"lang": "Малайский",
"lang_code": "ms",
"word": "burung pucung"
},
{
"lang": "Малайский",
"lang_code": "ms",
"word": "jangkung"
},
{
"lang": "Мальтийский",
"lang_code": "mt",
"word": "russett"
},
{
"lang": "Маори",
"lang_code": "mi",
"word": "matuku"
},
{
"lang": "Маори",
"lang_code": "mi",
"word": "heroni"
},
{
"lang": "Монгольский",
"lang_code": "mn",
"word": "хөх дэглий"
},
{
"lang": "Науатль",
"lang_code": "nah",
"word": "aztatl"
},
{
"lang": "Неаполитано-калабрийский",
"lang_code": "nap",
"word": "airóne"
},
{
"lang": "Неаполитано-калабрийский",
"lang_code": "nap",
"word": "aurana"
},
{
"lang": "Немецкий",
"lang_code": "de",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "Reiher"
},
{
"lang": "Немецкий",
"lang_code": "de",
"word": "Fischreiher"
},
{
"lang": "Нидерландский",
"lang_code": "nl",
"word": "reiger"
},
{
"lang": "Нижнелужицкий",
"lang_code": "dsb",
"word": "šytawa"
},
{
"lang": "Норвежский",
"lang_code": "no",
"word": "hegre"
},
{
"lang": "Окситанский",
"lang_code": "oc",
"word": "bernat"
},
{
"lang": "Польский",
"lang_code": "pl",
"word": "czapla"
},
{
"lang": "Португальский",
"lang_code": "pt",
"word": "garça"
},
{
"lang": "Португальский",
"lang_code": "pt",
"word": "airão"
},
{
"lang": "Ретороманский",
"lang_code": "rm",
"word": "irun"
},
{
"lang": "Румынский",
"lang_code": "ro",
"word": "stîrc"
},
{
"lang": "Румынский",
"lang_code": "ro",
"word": "egretă"
},
{
"lang": "Румынский",
"lang_code": "ro",
"word": "bîtlan"
},
{
"lang": "Румынский",
"lang_code": "ro",
"word": "bâtlan"
},
{
"lang": "Санскрит",
"lang_code": "sa",
"word": "वक"
},
{
"lang": "Себуано",
"lang_code": "ceb",
"word": "talabon"
},
{
"lang": "Сербский",
"lang_code": "sr",
"tags": [
"Cyrillic"
],
"word": "чапља"
},
{
"lang": "Сербский",
"lang_code": "sr",
"tags": [
"Latin"
],
"word": "čaplja"
},
{
"lang": "Словацкий",
"lang_code": "sk",
"word": "volavka"
},
{
"lang": "Словенский",
"lang_code": "sl",
"word": "čaplja"
},
{
"lang": "Суахили",
"lang_code": "sw",
"word": "kongoti"
},
{
"lang": "Суахили",
"lang_code": "sw",
"word": "korongo"
},
{
"lang": "Таджикский",
"lang_code": "tg",
"word": "куланг"
},
{
"lang": "Тайский",
"lang_code": "th",
"word": "นกกระยาง"
},
{
"lang": "Тайский",
"lang_code": "th",
"word": "นกกระสา"
},
{
"lang": "Турецкий",
"lang_code": "tr",
"word": "balıkçıl"
},
{
"lang": "Турецкий",
"lang_code": "tr",
"word": "balıkçıl kuşu"
},
{
"lang": "Фарерский",
"lang_code": "fo",
"word": "hegri"
},
{
"lang": "Финский",
"lang_code": "fi",
"word": "haikara"
},
{
"lang": "Финский",
"lang_code": "fi",
"word": "harmaahaikara"
},
{
"lang": "Французский",
"lang_code": "fr",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "héron"
},
{
"lang": "Фризский",
"lang_code": "fy",
"word": "reager"
},
{
"lang": "Фриульский",
"lang_code": "fur",
"word": "airon"
},
{
"lang": "Хинди",
"lang_code": "hi",
"roman": "vagulā",
"word": "बगुला"
},
{
"lang": "Хорватский",
"lang_code": "hr",
"tags": [
"feminine"
],
"word": "čaplja"
},
{
"lang": "Чешский",
"lang_code": "cs",
"word": "volavka"
},
{
"lang": "Чешский",
"lang_code": "cs",
"word": "čaplja"
},
{
"lang": "Шведский",
"lang_code": "sv",
"word": "häger"
},
{
"lang": "Эмилиано-романьольский",
"lang_code": "eml",
"word": "sghéirz"
},
{
"lang": "Эрзянский",
"lang_code": "myv",
"word": "сёнксь"
},
{
"lang": "Эсперанто",
"lang_code": "eo",
"raw_tags": [
"искусственный язык"
],
"word": "ardeo"
},
{
"lang": "Эстонский",
"lang_code": "et",
"word": "haigur"
},
{
"lang": "Эстонский",
"lang_code": "et",
"word": "hallhaigur"
},
{
"lang": "Японский",
"lang_code": "ja",
"word": "鷺"
},
{
"lang": "Японский",
"lang_code": "ja",
"word": "アオサギ"
}
],
"word": "цапля"
}
{
"antonyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "коротышка"
}
],
"categories": [
"Высота/ru",
"Общий род/ru",
"Одушевлённые/ru",
"Омонимы/ru",
"Русские лексемы",
"Русские слова, тип морфемного строения R-f",
"Русские существительные",
"Русские существительные, склонение 2*a",
"Русский язык",
"Статьи с 3 омонимами/ru",
"Чередование гласных"
],
"derived": [
{
"word": "как цапля"
}
],
"etymology_text": "Происходит от праслав. *čaplja, от кот. в числе прочего произошли: русск. ца́пля, диал. ча́пля, чапу́ра – то же, фам. Ча́плин, укр. ча́пля, белор. ча́пля, болг. ча́пля, сербохорв. ча̏пља, словенск. čа̑рljа, др.-чешск. čiерě, чешск. čáр «аист», польск. сzарlа «цапля», в.-луж. čарlа, н.-луж. сарlа. Предполагают родство с ча́пать «хватать». Бернекер сравнивает, однако без уверенности, также с укр. чапа́тися «брести пошатываясь», словенск. čapljáti «плескать». Русск. форма на ц- объясняется как заимств. из северо-восточных диалектов. Использованы данные словаря М. Фасмера. См. Список литературы.",
"forms": [
{
"form": "ца́пля",
"tags": [
"nominative",
"singular"
]
},
{
"form": "ца́пли",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "ца́пли",
"tags": [
"genitive",
"singular"
]
},
{
"form": "ца́пель",
"tags": [
"genitive",
"plural"
]
},
{
"form": "ца́пле",
"tags": [
"dative",
"singular"
]
},
{
"form": "ца́плям",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "ца́плю",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "ца́пель",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "ца́плей",
"tags": [
"instrumental",
"singular"
]
},
{
"form": "ца́плею",
"tags": [
"instrumental",
"singular"
]
},
{
"form": "ца́плями",
"tags": [
"instrumental",
"plural"
]
},
{
"form": "ца́пле",
"tags": [
"prepositional",
"singular"
]
},
{
"form": "ца́плях",
"tags": [
"prepositional",
"plural"
]
}
],
"hypernyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "человек"
}
],
"lang": "Русский",
"lang_code": "ru",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"glosses": [
"очень высокий, длинноногий человек"
],
"raw_glosses": [
"разг. очень высокий, длинноногий человек"
],
"tags": [
"colloquial"
]
}
],
"sounds": [
{
"ipa": "ˈt͡saplʲə",
"tags": [
"singular"
]
},
{
"ipa": "ˈt͡saplʲɪ",
"tags": [
"plural"
]
}
],
"synonyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "дылда"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "верзила"
}
],
"tags": [
"animate",
"common",
"declension-1"
],
"word": "цапля"
}
{
"categories": [
"Женский род/ru",
"Неодушевлённые/ru",
"Нужна этимология",
"Омонимы/ru",
"Русские лексемы",
"Русские слова, тип морфемного строения R-f",
"Русские существительные",
"Русские существительные, склонение 2*a",
"Русский язык",
"Слова из 5 букв/ru",
"Статьи с 3 омонимами/ru",
"Требуется категоризация/ru",
"Чередование гласных"
],
"etymology_text": "От ??",
"forms": [
{
"form": "ца́пля",
"tags": [
"nominative",
"singular"
]
},
{
"form": "ца́пли",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "ца́пли",
"tags": [
"genitive",
"singular"
]
},
{
"form": "ца́пель",
"tags": [
"genitive",
"plural"
]
},
{
"form": "ца́пле",
"tags": [
"dative",
"singular"
]
},
{
"form": "ца́плям",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "ца́плю",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "ца́пли",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "ца́плей",
"tags": [
"instrumental",
"singular"
]
},
{
"form": "ца́плею",
"tags": [
"instrumental",
"singular"
]
},
{
"form": "ца́плями",
"tags": [
"instrumental",
"plural"
]
},
{
"form": "ца́пле",
"tags": [
"prepositional",
"singular"
]
},
{
"form": "ца́плях",
"tags": [
"prepositional",
"plural"
]
}
],
"hypernyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "часть тела"
}
],
"lang": "Русский",
"lang_code": "ru",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"glosses": [
"рука"
],
"raw_glosses": [
"крим. жарг. и мол. рука"
]
},
{
"glosses": [
"железная дорога"
],
"raw_glosses": [
"крим. жарг. железная дорога"
]
},
{
"glosses": [
"суд"
],
"raw_glosses": [
"крим. жарг. суд"
]
}
],
"sounds": [
{
"ipa": "ˈt͡saplʲə",
"tags": [
"singular"
]
},
{
"ipa": "ˈt͡saplʲɪ",
"tags": [
"plural"
]
}
],
"synonyms": [
{
"sense_index": 2,
"word": "железная дорога"
},
{
"sense_index": 3,
"word": "суд"
}
],
"tags": [
"declension-1",
"feminine",
"inanimate"
],
"word": "цапля"
}
Download raw JSONL data for цапля meaning in All languages combined (18.3kB)
This page is a part of the kaikki.org machine-readable All languages combined dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2024-11-06 from the ruwiktionary dump dated 2024-10-20 using wiktextract (fbeafe8 and 7f03c9b). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.
If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.