"авыз" meaning in Татарский

See авыз in All languages combined, or Wiktionary

Noun

Etymology: От пратюркск. *āgıŕ «рот», от которой в числе прочего произошли: др.-тюрк. aγïz, баш. ауыҙ, хакаск., шорск., тувинск. аас, южн.-алтайск. оос, киргизск. ооз, казахск. ауыз, карач.-балкарск. аууз, кумыкск. авуз, ногайск., тат. авыз, узбекск. ogʻiz, азерб., крымск.-тат., турецк. ağız, гагауз. aaz, туркменск. agyz и др. Forms: awız [romanization], авыз [nominative, singular], авызлар [nominative, plural], авызның [singular], авызларның [plural], авызга [dative, singular], авызларга [dative, plural], авызны [accusative, singular], авызларны [accusative, plural], авызда [locative, singular], авызларда [locative, plural], авыздан [singular], авызлардан [plural]
  1. анат. рот (ротовой), уста; зев, пасть
    Sense id: ru-авыз-tt-noun-8kqhvhWi Topics: medicine
  2. жерло, дуло
    Sense id: ru-авыз-tt-noun-t68hjh40
  3. горло, горлышко, горловина
    Sense id: ru-авыз-tt-noun-sZhmtqPL
  4. вход, лаз, проход, пролаз; проём (двери)
    Sense id: ru-авыз-tt-noun-cNBUJ753
  5. опушка (леса)
    Sense id: ru-авыз-tt-noun-xLfkx4X2
  6. верх чего-либо
    Sense id: ru-авыз-tt-noun-zVMVwCmJ
  7. свищ, отверстие (напр., в ране)
    Sense id: ru-авыз-tt-noun-0ByLTz1H
  8. кратер, жерло
    Sense id: ru-авыз-tt-noun-IK5etU55
  9. перен. (самое) пекло, (самая) пасть чего-либо Tags: figuratively
    Sense id: ru-авыз-tt-noun-BZsl8zxy
The following are not (yet) sense-disambiguated
Related terms: авызлык, авызчык, авызлыклы, авызлыксыз, авызлыкларга, авызланырга
Categories (other): Викисловарь:Статьи с межъязыковой омонимией/3, Рот/tt, Слова из 4 букв/tt, Татарские существительные, Татарский язык Derived forms: авыз иҗаты, авыз ачарга, авыз ачып калырга, авыз ачып торырга, авыз балда-майда булырга, авыз белән карарга, авыз белән тыңларга, авыз да ачмаска, авыз да ачырмаска, авыз ерырга, авыз итәргә, авыз йомарга, авыз йомып утырырга, авыз пешәргә, авыз сулары ага, авыз турсайтырга, авыз чайкарга, авыз эчендә ботка пешерергә, авыз эченнән, авызга алгысыз, авызга каратырга, авызга су капкан кебек, авыздан авызга, авыздан үт чәчәргә, авыздан өзеп, авызны чөйгә эләргә, авызы колакка җитәргә, авызы пешкән - өреп капкан, авызына шайтан төкергән, авызыннан ана сөте кипмәгән, авызыңа бал да май, авызыңнан җил алсын
{
  "categories": [
    {
      "kind": "other",
      "name": "Викисловарь:Статьи с межъязыковой омонимией/3",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Рот/tt",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Слова из 4 букв/tt",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Татарские существительные",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Татарский язык",
      "parents": [],
      "source": "w"
    }
  ],
  "derived": [
    {
      "word": "авыз иҗаты"
    },
    {
      "word": "авыз ачарга"
    },
    {
      "word": "авыз ачып калырга"
    },
    {
      "word": "авыз ачып торырга"
    },
    {
      "word": "авыз балда-майда булырга"
    },
    {
      "word": "авыз белән карарга"
    },
    {
      "word": "авыз белән тыңларга"
    },
    {
      "word": "авыз да ачмаска"
    },
    {
      "word": "авыз да ачырмаска"
    },
    {
      "word": "авыз ерырга"
    },
    {
      "word": "авыз итәргә"
    },
    {
      "word": "авыз йомарга"
    },
    {
      "word": "авыз йомып утырырга"
    },
    {
      "word": "авыз пешәргә"
    },
    {
      "word": "авыз сулары ага"
    },
    {
      "word": "авыз турсайтырга"
    },
    {
      "word": "авыз чайкарга"
    },
    {
      "word": "авыз эчендә ботка пешерергә"
    },
    {
      "word": "авыз эченнән"
    },
    {
      "word": "авызга алгысыз"
    },
    {
      "word": "авызга каратырга"
    },
    {
      "word": "авызга су капкан кебек"
    },
    {
      "word": "авыздан авызга"
    },
    {
      "word": "авыздан үт чәчәргә"
    },
    {
      "word": "авыздан өзеп"
    },
    {
      "word": "авызны чөйгә эләргә"
    },
    {
      "word": "авызы колакка җитәргә"
    },
    {
      "word": "авызы пешкән - өреп капкан"
    },
    {
      "word": "авызына шайтан төкергән"
    },
    {
      "word": "авызыннан ана сөте кипмәгән"
    },
    {
      "word": "авызыңа бал да май"
    },
    {
      "word": "авызыңнан җил алсын"
    }
  ],
  "etymology_text": "От пратюркск. *āgıŕ «рот», от которой в числе прочего произошли: др.-тюрк. aγïz, баш. ауыҙ, хакаск., шорск., тувинск. аас, южн.-алтайск. оос, киргизск. ооз, казахск. ауыз, карач.-балкарск. аууз, кумыкск. авуз, ногайск., тат. авыз, узбекск. ogʻiz, азерб., крымск.-тат., турецк. ağız, гагауз. aaz, туркменск. agyz и др.",
  "forms": [
    {
      "form": "awız",
      "tags": [
        "romanization"
      ]
    },
    {
      "form": "авыз",
      "tags": [
        "nominative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "авызлар",
      "tags": [
        "nominative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "авызның",
      "raw_tags": [
        "Прит."
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "авызларның",
      "raw_tags": [
        "Прит."
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "авызга",
      "tags": [
        "dative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "авызларга",
      "tags": [
        "dative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "авызны",
      "tags": [
        "accusative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "авызларны",
      "tags": [
        "accusative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "авызда",
      "tags": [
        "locative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "авызларда",
      "tags": [
        "locative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "авыздан",
      "raw_tags": [
        "Исх."
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "авызлардан",
      "raw_tags": [
        "Исх."
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    }
  ],
  "lang": "Татарский",
  "lang_code": "tt",
  "pos": "noun",
  "related": [
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "существительные"
      ],
      "word": "авызлык"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "существительные"
      ],
      "word": "авызчык"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "прилагательные"
      ],
      "word": "авызлыклы"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "прилагательные"
      ],
      "word": "авызлыксыз"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "глаголы"
      ],
      "word": "авызлыкларга"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "глаголы"
      ],
      "word": "авызланырга"
    }
  ],
  "senses": [
    {
      "glosses": [
        "рот (ротовой), уста; зев, пасть"
      ],
      "id": "ru-авыз-tt-noun-8kqhvhWi",
      "raw_glosses": [
        "анат. рот (ротовой), уста; зев, пасть"
      ],
      "topics": [
        "medicine"
      ]
    },
    {
      "glosses": [
        "жерло, дуло"
      ],
      "id": "ru-авыз-tt-noun-t68hjh40"
    },
    {
      "glosses": [
        "горло, горлышко, горловина"
      ],
      "id": "ru-авыз-tt-noun-sZhmtqPL"
    },
    {
      "glosses": [
        "вход, лаз, проход, пролаз; проём (двери)"
      ],
      "id": "ru-авыз-tt-noun-cNBUJ753"
    },
    {
      "glosses": [
        "опушка (леса)"
      ],
      "id": "ru-авыз-tt-noun-xLfkx4X2"
    },
    {
      "glosses": [
        "верх чего-либо"
      ],
      "id": "ru-авыз-tt-noun-zVMVwCmJ"
    },
    {
      "glosses": [
        "свищ, отверстие (напр., в ране)"
      ],
      "id": "ru-авыз-tt-noun-0ByLTz1H"
    },
    {
      "glosses": [
        "кратер, жерло"
      ],
      "id": "ru-авыз-tt-noun-IK5etU55"
    },
    {
      "glosses": [
        "(самое) пекло, (самая) пасть чего-либо"
      ],
      "id": "ru-авыз-tt-noun-BZsl8zxy",
      "raw_glosses": [
        "перен. (самое) пекло, (самая) пасть чего-либо"
      ],
      "tags": [
        "figuratively"
      ]
    }
  ],
  "word": "авыз"
}
{
  "categories": [
    "Викисловарь:Статьи с межъязыковой омонимией/3",
    "Рот/tt",
    "Слова из 4 букв/tt",
    "Татарские существительные",
    "Татарский язык"
  ],
  "derived": [
    {
      "word": "авыз иҗаты"
    },
    {
      "word": "авыз ачарга"
    },
    {
      "word": "авыз ачып калырга"
    },
    {
      "word": "авыз ачып торырга"
    },
    {
      "word": "авыз балда-майда булырга"
    },
    {
      "word": "авыз белән карарга"
    },
    {
      "word": "авыз белән тыңларга"
    },
    {
      "word": "авыз да ачмаска"
    },
    {
      "word": "авыз да ачырмаска"
    },
    {
      "word": "авыз ерырга"
    },
    {
      "word": "авыз итәргә"
    },
    {
      "word": "авыз йомарга"
    },
    {
      "word": "авыз йомып утырырга"
    },
    {
      "word": "авыз пешәргә"
    },
    {
      "word": "авыз сулары ага"
    },
    {
      "word": "авыз турсайтырга"
    },
    {
      "word": "авыз чайкарга"
    },
    {
      "word": "авыз эчендә ботка пешерергә"
    },
    {
      "word": "авыз эченнән"
    },
    {
      "word": "авызга алгысыз"
    },
    {
      "word": "авызга каратырга"
    },
    {
      "word": "авызга су капкан кебек"
    },
    {
      "word": "авыздан авызга"
    },
    {
      "word": "авыздан үт чәчәргә"
    },
    {
      "word": "авыздан өзеп"
    },
    {
      "word": "авызны чөйгә эләргә"
    },
    {
      "word": "авызы колакка җитәргә"
    },
    {
      "word": "авызы пешкән - өреп капкан"
    },
    {
      "word": "авызына шайтан төкергән"
    },
    {
      "word": "авызыннан ана сөте кипмәгән"
    },
    {
      "word": "авызыңа бал да май"
    },
    {
      "word": "авызыңнан җил алсын"
    }
  ],
  "etymology_text": "От пратюркск. *āgıŕ «рот», от которой в числе прочего произошли: др.-тюрк. aγïz, баш. ауыҙ, хакаск., шорск., тувинск. аас, южн.-алтайск. оос, киргизск. ооз, казахск. ауыз, карач.-балкарск. аууз, кумыкск. авуз, ногайск., тат. авыз, узбекск. ogʻiz, азерб., крымск.-тат., турецк. ağız, гагауз. aaz, туркменск. agyz и др.",
  "forms": [
    {
      "form": "awız",
      "tags": [
        "romanization"
      ]
    },
    {
      "form": "авыз",
      "tags": [
        "nominative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "авызлар",
      "tags": [
        "nominative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "авызның",
      "raw_tags": [
        "Прит."
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "авызларның",
      "raw_tags": [
        "Прит."
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "авызга",
      "tags": [
        "dative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "авызларга",
      "tags": [
        "dative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "авызны",
      "tags": [
        "accusative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "авызларны",
      "tags": [
        "accusative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "авызда",
      "tags": [
        "locative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "авызларда",
      "tags": [
        "locative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "авыздан",
      "raw_tags": [
        "Исх."
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "авызлардан",
      "raw_tags": [
        "Исх."
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    }
  ],
  "lang": "Татарский",
  "lang_code": "tt",
  "pos": "noun",
  "related": [
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "существительные"
      ],
      "word": "авызлык"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "существительные"
      ],
      "word": "авызчык"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "прилагательные"
      ],
      "word": "авызлыклы"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "прилагательные"
      ],
      "word": "авызлыксыз"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "глаголы"
      ],
      "word": "авызлыкларга"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "глаголы"
      ],
      "word": "авызланырга"
    }
  ],
  "senses": [
    {
      "glosses": [
        "рот (ротовой), уста; зев, пасть"
      ],
      "raw_glosses": [
        "анат. рот (ротовой), уста; зев, пасть"
      ],
      "topics": [
        "medicine"
      ]
    },
    {
      "glosses": [
        "жерло, дуло"
      ]
    },
    {
      "glosses": [
        "горло, горлышко, горловина"
      ]
    },
    {
      "glosses": [
        "вход, лаз, проход, пролаз; проём (двери)"
      ]
    },
    {
      "glosses": [
        "опушка (леса)"
      ]
    },
    {
      "glosses": [
        "верх чего-либо"
      ]
    },
    {
      "glosses": [
        "свищ, отверстие (напр., в ране)"
      ]
    },
    {
      "glosses": [
        "кратер, жерло"
      ]
    },
    {
      "glosses": [
        "(самое) пекло, (самая) пасть чего-либо"
      ],
      "raw_glosses": [
        "перен. (самое) пекло, (самая) пасть чего-либо"
      ],
      "tags": [
        "figuratively"
      ]
    }
  ],
  "word": "авыз"
}

Download raw JSONL data for авыз meaning in Татарский (4.6kB)

{
  "called_from": "wixtextract/extractor/ru/page/parse_section/66",
  "msg": "Unprocessed section арабица (عربچه)",
  "path": [
    "авыз"
  ],
  "section": "Татарский",
  "subsection": "арабица (عربچه)",
  "title": "авыз",
  "trace": ""
}

This page is a part of the kaikki.org machine-readable Татарский dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2024-10-03 from the ruwiktionary dump dated 2024-10-02 using wiktextract (593e81e and 59b8406). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.

If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.