"хлѣбъ" meaning in Старославянский

See хлѣбъ in All languages combined, or Wiktionary

Noun

Etymology: Происходит от праслав. *xlěbъ, от кот. в числе прочего произошли: др.-русск. хлѣбъ, ст.-слав. хлѣбъ, русск., белор. хлеб, укр. хліб, болг. хляб, польск. chleb, в.-луж. chlěb, н.-луж. klěb, сербск. хлеб (hleb), чешск. chléb, словацк. chlieb; предполагают заимствование из герм., ср. готск. 𐌷𐌻𐌰𐌹𐍆𐍃 (hlaifs) «хлеб», др.-сканд. hleifr, англ. loaf — то же. Использованы данные словаря М. Фасмера. См. Список литературы. Использованы данные историко-этимологического словаря П. Я. Черных. См. Список литературы. Forms: ъ [nominative, singular], а [nominative, dual], и [nominative, plural], а [genitive, singular], ѹ [genitive, dual], ъ [genitive, plural], ѹ [dative, singular], ома [dative, dual], омъ [dative, plural], ъ [accusative, singular], а [accusative, dual], ꙑ [accusative, plural], омь [instrumental, singular], ома [instrumental, dual], ꙑ [instrumental, plural], ѣ [locative, singular], ѹ [locative, dual], ѣхъ [locative, plural], е [vocative, singular]
  1. хлеб
    Sense id: ru-хлѣбъ-cu-noun-wMvsDvmp
The following are not (yet) sense-disambiguated

Inflected forms

{
  "categories": [
    {
      "kind": "other",
      "name": "Мужской род/cu",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Слова из 5 букв/cu",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Старославянские существительные",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Старославянские существительные мужского рода с основой на *ŏ",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Старославянские существительные с основой на *ŏ",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Старославянский язык",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Хлеб/cu",
      "parents": [],
      "source": "w"
    }
  ],
  "etymology_text": "Происходит от праслав. *xlěbъ, от кот. в числе прочего произошли: др.-русск. хлѣбъ, ст.-слав. хлѣбъ, русск., белор. хлеб, укр. хліб, болг. хляб, польск. chleb, в.-луж. chlěb, н.-луж. klěb, сербск. хлеб (hleb), чешск. chléb, словацк. chlieb; предполагают заимствование из герм., ср. готск. 𐌷𐌻𐌰𐌹𐍆𐍃 (hlaifs) «хлеб», др.-сканд. hleifr, англ. loaf — то же.\nИспользованы данные словаря М. Фасмера. См. Список литературы. Использованы данные историко-этимологического словаря П. Я. Черных. См. Список литературы.",
  "forms": [
    {
      "form": "ъ",
      "tags": [
        "nominative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "а",
      "tags": [
        "nominative",
        "dual"
      ]
    },
    {
      "form": "и",
      "tags": [
        "nominative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "а",
      "tags": [
        "genitive",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ѹ",
      "tags": [
        "genitive",
        "dual"
      ]
    },
    {
      "form": "ъ",
      "tags": [
        "genitive",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ѹ",
      "tags": [
        "dative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ома",
      "tags": [
        "dative",
        "dual"
      ]
    },
    {
      "form": "омъ",
      "tags": [
        "dative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ъ",
      "tags": [
        "accusative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "а",
      "tags": [
        "accusative",
        "dual"
      ]
    },
    {
      "form": "ꙑ",
      "tags": [
        "accusative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "омь",
      "tags": [
        "instrumental",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ома",
      "tags": [
        "instrumental",
        "dual"
      ]
    },
    {
      "form": "ꙑ",
      "tags": [
        "instrumental",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ѣ",
      "tags": [
        "locative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ѹ",
      "tags": [
        "locative",
        "dual"
      ]
    },
    {
      "form": "ѣхъ",
      "tags": [
        "locative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "е",
      "tags": [
        "vocative",
        "singular"
      ]
    }
  ],
  "lang": "Старославянский",
  "lang_code": "cu",
  "pos": "noun",
  "senses": [
    {
      "examples": [
        {
          "collection": "Мариинское четвероевангелие",
          "ref": "«Евангелие от Матфея», 6:11 // «Мариинское четвероевангелие»",
          "text": "хлѣбъ нашъ наставъшааго дьне · даждъ намъ дънесь",
          "title": "Евангелие от Матфея",
          "translation": "хлеб наш насущный дай нам на сей день…"
        }
      ],
      "glosses": [
        "хлеб"
      ],
      "id": "ru-хлѣбъ-cu-noun-wMvsDvmp"
    }
  ],
  "tags": [
    "declension-1",
    "masculine"
  ],
  "word": "хлѣбъ"
}
{
  "categories": [
    "Мужской род/cu",
    "Слова из 5 букв/cu",
    "Старославянские существительные",
    "Старославянские существительные мужского рода с основой на *ŏ",
    "Старославянские существительные с основой на *ŏ",
    "Старославянский язык",
    "Хлеб/cu"
  ],
  "etymology_text": "Происходит от праслав. *xlěbъ, от кот. в числе прочего произошли: др.-русск. хлѣбъ, ст.-слав. хлѣбъ, русск., белор. хлеб, укр. хліб, болг. хляб, польск. chleb, в.-луж. chlěb, н.-луж. klěb, сербск. хлеб (hleb), чешск. chléb, словацк. chlieb; предполагают заимствование из герм., ср. готск. 𐌷𐌻𐌰𐌹𐍆𐍃 (hlaifs) «хлеб», др.-сканд. hleifr, англ. loaf — то же.\nИспользованы данные словаря М. Фасмера. См. Список литературы. Использованы данные историко-этимологического словаря П. Я. Черных. См. Список литературы.",
  "forms": [
    {
      "form": "ъ",
      "tags": [
        "nominative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "а",
      "tags": [
        "nominative",
        "dual"
      ]
    },
    {
      "form": "и",
      "tags": [
        "nominative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "а",
      "tags": [
        "genitive",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ѹ",
      "tags": [
        "genitive",
        "dual"
      ]
    },
    {
      "form": "ъ",
      "tags": [
        "genitive",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ѹ",
      "tags": [
        "dative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ома",
      "tags": [
        "dative",
        "dual"
      ]
    },
    {
      "form": "омъ",
      "tags": [
        "dative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ъ",
      "tags": [
        "accusative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "а",
      "tags": [
        "accusative",
        "dual"
      ]
    },
    {
      "form": "ꙑ",
      "tags": [
        "accusative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "омь",
      "tags": [
        "instrumental",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ома",
      "tags": [
        "instrumental",
        "dual"
      ]
    },
    {
      "form": "ꙑ",
      "tags": [
        "instrumental",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ѣ",
      "tags": [
        "locative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ѹ",
      "tags": [
        "locative",
        "dual"
      ]
    },
    {
      "form": "ѣхъ",
      "tags": [
        "locative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "е",
      "tags": [
        "vocative",
        "singular"
      ]
    }
  ],
  "lang": "Старославянский",
  "lang_code": "cu",
  "pos": "noun",
  "senses": [
    {
      "examples": [
        {
          "collection": "Мариинское четвероевангелие",
          "ref": "«Евангелие от Матфея», 6:11 // «Мариинское четвероевангелие»",
          "text": "хлѣбъ нашъ наставъшааго дьне · даждъ намъ дънесь",
          "title": "Евангелие от Матфея",
          "translation": "хлеб наш насущный дай нам на сей день…"
        }
      ],
      "glosses": [
        "хлеб"
      ]
    }
  ],
  "tags": [
    "declension-1",
    "masculine"
  ],
  "word": "хлѣбъ"
}

Download raw JSONL data for хлѣбъ meaning in Старославянский (2.8kB)


This page is a part of the kaikki.org machine-readable Старославянский dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2025-01-03 from the ruwiktionary dump dated 2025-01-01 using wiktextract (eaedd02 and 8fbd9e8). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.

If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.