See хрусталь in All languages combined, or Wiktionary
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Мужской род/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Неодушевлённые/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русские лексемы",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русские слова, тип морфемного строения R",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русские существительные",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русские существительные, склонение 2b",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русский язык",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Слова из 8 букв/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Слова латинского происхождения/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Требуется категоризация/ru",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"etymology_text": "Происходит от др.-русск. хрусталь (Сказ. о Борисе и Глебе, ХII в.), крусталь (паримейник 1271 г.), из др.-греч. κρύσταλλος «лёд, горный хрусталь, кристалл», далее из праиндоевр. *kru. В русск. хрусталь х- объясняется влиянием слова хрустеть. Использованы данные словаря М. Фасмера. См. Список литературы.",
"forms": [
{
"form": "хруста́ль",
"tags": [
"nominative",
"singular"
]
},
{
"form": "хрустали́",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "хрусталя́",
"tags": [
"genitive",
"singular"
]
},
{
"form": "хрустале́й",
"tags": [
"genitive",
"plural"
]
},
{
"form": "хрусталю́",
"tags": [
"dative",
"singular"
]
},
{
"form": "хрусталя́м",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "хруста́ль",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "хрустали́",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "хрусталём",
"tags": [
"instrumental",
"singular"
]
},
{
"form": "хрусталя́ми",
"tags": [
"instrumental",
"plural"
]
},
{
"form": "хрустале́",
"tags": [
"prepositional",
"singular"
]
},
{
"form": "хрусталя́х",
"tags": [
"prepositional",
"plural"
]
}
],
"hypernyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "стекло"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "материал"
}
],
"lang": "Русский",
"lang_code": "ru",
"pos": "noun",
"related": [
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"уменьш.-ласк. формы"
],
"word": "хрусталик"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"прилагательные"
],
"word": "хрустальный"
}
],
"senses": [
{
"glosses": [
"стекло высокого качества с большим содержанием окиси свинца, отличающееся особым блеском, многоцветной игрой света, красивым звоном и сильно преломляющее свет"
],
"id": "ru-хрусталь-ru-noun-5lxN4Bi9"
},
{
"glosses": [
"изделия из такого стекла"
],
"id": "ru-хрусталь-ru-noun-x0ZFTDz3",
"raw_glosses": [
"разг. изделия из такого стекла"
],
"tags": [
"colloquial"
]
}
],
"sounds": [
{
"ipa": "xrʊˈstalʲ",
"tags": [
"singular"
]
},
{
"ipa": "xrʊstɐˈlʲi",
"tags": [
"plural"
]
}
],
"tags": [
"declension-2",
"inanimate",
"masculine"
],
"translations": [
{
"lang": "Аварский",
"lang_code": "av",
"word": "хрусталь"
},
{
"lang": "Азербайджанский",
"lang_code": "az",
"word": "büllur"
},
{
"lang": "Албанский",
"lang_code": "sq",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "kristal"
},
{
"lang": "Английский",
"lang_code": "en",
"word": "cut glass"
},
{
"lang": "Английский",
"lang_code": "en",
"word": "crystal"
},
{
"lang": "Армянский",
"lang_code": "hy",
"word": "բյուրեղապակի"
},
{
"lang": "Башкирский",
"lang_code": "ba",
"word": "гәлсәр"
},
{
"lang": "Белорусский",
"lang_code": "be",
"word": "хрусталь"
},
{
"lang": "Болгарский",
"lang_code": "bg",
"word": "кристал"
},
{
"lang": "Венгерский",
"lang_code": "hu",
"word": "kristályüveg"
},
{
"lang": "Венгерский",
"lang_code": "hu",
"word": "ólomüveg"
},
{
"lang": "Греческий",
"lang_code": "el",
"word": "κρύσταλλο"
},
{
"lang": "Грузинский",
"lang_code": "ka",
"word": "ბროლი"
},
{
"lang": "Даргинский",
"lang_code": "dar",
"word": "хрусталь"
},
{
"lang": "Датский",
"lang_code": "da",
"word": "blyglas"
},
{
"lang": "Датский",
"lang_code": "da",
"word": "krystalglas"
},
{
"lang": "Иврит",
"lang_code": "he",
"word": "בדולח"
},
{
"lang": "Идиш",
"lang_code": "yi",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "קרישטאָל"
},
{
"lang": "Индонезийский",
"lang_code": "id",
"word": "kristal"
},
{
"lang": "Ирландский",
"lang_code": "ga",
"word": "criostal"
},
{
"lang": "Испанский",
"lang_code": "es",
"word": "vidrio"
},
{
"lang": "Испанский",
"lang_code": "es",
"word": "cristal"
},
{
"lang": "Итальянский",
"lang_code": "it",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "cristallo"
},
{
"lang": "Казахский",
"lang_code": "kk",
"word": "хрусталь"
},
{
"lang": "Каталанский",
"lang_code": "ca",
"word": "vidre de plom"
},
{
"lang": "Каталанский",
"lang_code": "ca",
"word": "vidre cristall"
},
{
"lang": "Каталанский",
"lang_code": "ca",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "cristall"
},
{
"lang": "Киргизский",
"lang_code": "ky",
"word": "хрусталь"
},
{
"lang": "Крымскотатарский",
"lang_code": "crh",
"word": "büllür"
},
{
"lang": "Кумыкский",
"lang_code": "kum",
"word": "хрусталь"
},
{
"lang": "Лакский",
"lang_code": "lbe",
"word": "бурул"
},
{
"lang": "Латышский",
"lang_code": "lv",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "kristāls"
},
{
"lang": "Лезгинский",
"lang_code": "lez",
"word": "буьлуьл"
},
{
"lang": "Литовский",
"lang_code": "lt",
"word": "krištolas"
},
{
"lang": "Македонский",
"lang_code": "mk",
"word": "кристал"
},
{
"lang": "Немецкий",
"lang_code": "de",
"tags": [
"neuter"
],
"word": "Kristall"
},
{
"lang": "Немецкий",
"lang_code": "de",
"tags": [
"neuter"
],
"word": "Kristallglas"
},
{
"lang": "Нидерландский",
"lang_code": "nl",
"word": "kristalglas"
},
{
"lang": "Нидерландский",
"lang_code": "nl",
"word": "kristal"
},
{
"lang": "Норвежский",
"lang_code": "no",
"word": "krystallglass"
},
{
"lang": "Норвежский",
"lang_code": "no",
"word": "blyglass"
},
{
"lang": "Осетинский",
"lang_code": "os",
"word": "хрусталь"
},
{
"lang": "Польский",
"lang_code": "pl",
"word": "kryształ"
},
{
"lang": "Польский",
"lang_code": "pl",
"word": "szkło ołowiowe"
},
{
"lang": "Португальский",
"lang_code": "pt",
"word": "cristal"
},
{
"lang": "Сербский",
"lang_code": "sr",
"tags": [
"Cyrillic"
],
"word": "кристал"
},
{
"lang": "Словацкий",
"lang_code": "sk",
"word": "krišťál"
},
{
"lang": "Таджикский",
"lang_code": "tg",
"word": "булӯр"
},
{
"lang": "Татарский",
"lang_code": "tt",
"word": "бәллүр"
},
{
"lang": "Турецкий",
"lang_code": "tr",
"word": "billur"
},
{
"lang": "Турецкий",
"lang_code": "tr",
"word": "kristal"
},
{
"lang": "Туркменский",
"lang_code": "tk",
"word": "hrustal"
},
{
"lang": "Узбекский",
"lang_code": "uz",
"word": "xrustalʼ"
},
{
"lang": "Узбекский",
"lang_code": "uz",
"word": "billur"
},
{
"lang": "Украинский",
"lang_code": "uk",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "кришталь"
},
{
"lang": "Финский",
"lang_code": "fi",
"word": "kristallilasi"
},
{
"lang": "Финский",
"lang_code": "fi",
"word": "kristalli"
},
{
"lang": "Французский",
"lang_code": "fr",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "cristal"
},
{
"lang": "Хорватский",
"lang_code": "hr",
"word": "kristal"
},
{
"lang": "Чеченский",
"lang_code": "ce",
"word": "балур"
},
{
"lang": "Чешский",
"lang_code": "cs",
"word": "křišťál"
},
{
"lang": "Чувашский",
"lang_code": "cv",
"word": "хрусталь"
},
{
"lang": "Шведский",
"lang_code": "sv",
"word": "kristall"
},
{
"lang": "Эсперанто",
"lang_code": "eo",
"raw_tags": [
"искусственный язык"
],
"word": "kristalo"
},
{
"lang": "Якутский",
"lang_code": "sah",
"word": "курустаал"
}
],
"word": "хрусталь"
}
{
"categories": [
"Мужской род/ru",
"Неодушевлённые/ru",
"Русские лексемы",
"Русские слова, тип морфемного строения R",
"Русские существительные",
"Русские существительные, склонение 2b",
"Русский язык",
"Слова из 8 букв/ru",
"Слова латинского происхождения/ru",
"Требуется категоризация/ru"
],
"etymology_text": "Происходит от др.-русск. хрусталь (Сказ. о Борисе и Глебе, ХII в.), крусталь (паримейник 1271 г.), из др.-греч. κρύσταλλος «лёд, горный хрусталь, кристалл», далее из праиндоевр. *kru. В русск. хрусталь х- объясняется влиянием слова хрустеть. Использованы данные словаря М. Фасмера. См. Список литературы.",
"forms": [
{
"form": "хруста́ль",
"tags": [
"nominative",
"singular"
]
},
{
"form": "хрустали́",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "хрусталя́",
"tags": [
"genitive",
"singular"
]
},
{
"form": "хрустале́й",
"tags": [
"genitive",
"plural"
]
},
{
"form": "хрусталю́",
"tags": [
"dative",
"singular"
]
},
{
"form": "хрусталя́м",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "хруста́ль",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "хрустали́",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "хрусталём",
"tags": [
"instrumental",
"singular"
]
},
{
"form": "хрусталя́ми",
"tags": [
"instrumental",
"plural"
]
},
{
"form": "хрустале́",
"tags": [
"prepositional",
"singular"
]
},
{
"form": "хрусталя́х",
"tags": [
"prepositional",
"plural"
]
}
],
"hypernyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "стекло"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "материал"
}
],
"lang": "Русский",
"lang_code": "ru",
"pos": "noun",
"related": [
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"уменьш.-ласк. формы"
],
"word": "хрусталик"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"прилагательные"
],
"word": "хрустальный"
}
],
"senses": [
{
"glosses": [
"стекло высокого качества с большим содержанием окиси свинца, отличающееся особым блеском, многоцветной игрой света, красивым звоном и сильно преломляющее свет"
]
},
{
"glosses": [
"изделия из такого стекла"
],
"raw_glosses": [
"разг. изделия из такого стекла"
],
"tags": [
"colloquial"
]
}
],
"sounds": [
{
"ipa": "xrʊˈstalʲ",
"tags": [
"singular"
]
},
{
"ipa": "xrʊstɐˈlʲi",
"tags": [
"plural"
]
}
],
"tags": [
"declension-2",
"inanimate",
"masculine"
],
"translations": [
{
"lang": "Аварский",
"lang_code": "av",
"word": "хрусталь"
},
{
"lang": "Азербайджанский",
"lang_code": "az",
"word": "büllur"
},
{
"lang": "Албанский",
"lang_code": "sq",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "kristal"
},
{
"lang": "Английский",
"lang_code": "en",
"word": "cut glass"
},
{
"lang": "Английский",
"lang_code": "en",
"word": "crystal"
},
{
"lang": "Армянский",
"lang_code": "hy",
"word": "բյուրեղապակի"
},
{
"lang": "Башкирский",
"lang_code": "ba",
"word": "гәлсәр"
},
{
"lang": "Белорусский",
"lang_code": "be",
"word": "хрусталь"
},
{
"lang": "Болгарский",
"lang_code": "bg",
"word": "кристал"
},
{
"lang": "Венгерский",
"lang_code": "hu",
"word": "kristályüveg"
},
{
"lang": "Венгерский",
"lang_code": "hu",
"word": "ólomüveg"
},
{
"lang": "Греческий",
"lang_code": "el",
"word": "κρύσταλλο"
},
{
"lang": "Грузинский",
"lang_code": "ka",
"word": "ბროლი"
},
{
"lang": "Даргинский",
"lang_code": "dar",
"word": "хрусталь"
},
{
"lang": "Датский",
"lang_code": "da",
"word": "blyglas"
},
{
"lang": "Датский",
"lang_code": "da",
"word": "krystalglas"
},
{
"lang": "Иврит",
"lang_code": "he",
"word": "בדולח"
},
{
"lang": "Идиш",
"lang_code": "yi",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "קרישטאָל"
},
{
"lang": "Индонезийский",
"lang_code": "id",
"word": "kristal"
},
{
"lang": "Ирландский",
"lang_code": "ga",
"word": "criostal"
},
{
"lang": "Испанский",
"lang_code": "es",
"word": "vidrio"
},
{
"lang": "Испанский",
"lang_code": "es",
"word": "cristal"
},
{
"lang": "Итальянский",
"lang_code": "it",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "cristallo"
},
{
"lang": "Казахский",
"lang_code": "kk",
"word": "хрусталь"
},
{
"lang": "Каталанский",
"lang_code": "ca",
"word": "vidre de plom"
},
{
"lang": "Каталанский",
"lang_code": "ca",
"word": "vidre cristall"
},
{
"lang": "Каталанский",
"lang_code": "ca",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "cristall"
},
{
"lang": "Киргизский",
"lang_code": "ky",
"word": "хрусталь"
},
{
"lang": "Крымскотатарский",
"lang_code": "crh",
"word": "büllür"
},
{
"lang": "Кумыкский",
"lang_code": "kum",
"word": "хрусталь"
},
{
"lang": "Лакский",
"lang_code": "lbe",
"word": "бурул"
},
{
"lang": "Латышский",
"lang_code": "lv",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "kristāls"
},
{
"lang": "Лезгинский",
"lang_code": "lez",
"word": "буьлуьл"
},
{
"lang": "Литовский",
"lang_code": "lt",
"word": "krištolas"
},
{
"lang": "Македонский",
"lang_code": "mk",
"word": "кристал"
},
{
"lang": "Немецкий",
"lang_code": "de",
"tags": [
"neuter"
],
"word": "Kristall"
},
{
"lang": "Немецкий",
"lang_code": "de",
"tags": [
"neuter"
],
"word": "Kristallglas"
},
{
"lang": "Нидерландский",
"lang_code": "nl",
"word": "kristalglas"
},
{
"lang": "Нидерландский",
"lang_code": "nl",
"word": "kristal"
},
{
"lang": "Норвежский",
"lang_code": "no",
"word": "krystallglass"
},
{
"lang": "Норвежский",
"lang_code": "no",
"word": "blyglass"
},
{
"lang": "Осетинский",
"lang_code": "os",
"word": "хрусталь"
},
{
"lang": "Польский",
"lang_code": "pl",
"word": "kryształ"
},
{
"lang": "Польский",
"lang_code": "pl",
"word": "szkło ołowiowe"
},
{
"lang": "Португальский",
"lang_code": "pt",
"word": "cristal"
},
{
"lang": "Сербский",
"lang_code": "sr",
"tags": [
"Cyrillic"
],
"word": "кристал"
},
{
"lang": "Словацкий",
"lang_code": "sk",
"word": "krišťál"
},
{
"lang": "Таджикский",
"lang_code": "tg",
"word": "булӯр"
},
{
"lang": "Татарский",
"lang_code": "tt",
"word": "бәллүр"
},
{
"lang": "Турецкий",
"lang_code": "tr",
"word": "billur"
},
{
"lang": "Турецкий",
"lang_code": "tr",
"word": "kristal"
},
{
"lang": "Туркменский",
"lang_code": "tk",
"word": "hrustal"
},
{
"lang": "Узбекский",
"lang_code": "uz",
"word": "xrustalʼ"
},
{
"lang": "Узбекский",
"lang_code": "uz",
"word": "billur"
},
{
"lang": "Украинский",
"lang_code": "uk",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "кришталь"
},
{
"lang": "Финский",
"lang_code": "fi",
"word": "kristallilasi"
},
{
"lang": "Финский",
"lang_code": "fi",
"word": "kristalli"
},
{
"lang": "Французский",
"lang_code": "fr",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "cristal"
},
{
"lang": "Хорватский",
"lang_code": "hr",
"word": "kristal"
},
{
"lang": "Чеченский",
"lang_code": "ce",
"word": "балур"
},
{
"lang": "Чешский",
"lang_code": "cs",
"word": "křišťál"
},
{
"lang": "Чувашский",
"lang_code": "cv",
"word": "хрусталь"
},
{
"lang": "Шведский",
"lang_code": "sv",
"word": "kristall"
},
{
"lang": "Эсперанто",
"lang_code": "eo",
"raw_tags": [
"искусственный язык"
],
"word": "kristalo"
},
{
"lang": "Якутский",
"lang_code": "sah",
"word": "курустаал"
}
],
"word": "хрусталь"
}
Download raw JSONL data for хрусталь meaning in Русский (7.9kB)
This page is a part of the kaikki.org machine-readable Русский dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2024-11-06 from the ruwiktionary dump dated 2024-10-20 using wiktextract (fbeafe8 and 7f03c9b). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.
If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.