See хирург in All languages combined, or Wiktionary
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Врачи/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Мужской род/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Одушевлённые/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русские лексемы",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русские слова, тип морфемного строения R",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русские существительные",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русские существительные, склонение 3a",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русский язык",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Слова греческого происхождения/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Слова из 6 букв/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Хирурги/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Хирургия/ru",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"etymology_text": "Происходит от др.-греч. χειρουργός «хирург», далее из χείρ «рука», далее из праиндоевр. *ghes- «рука» + ἔργον «дело, работа».",
"forms": [
{
"form": "хиру́рг",
"tags": [
"nominative",
"singular"
]
},
{
"form": "хиру́рги",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "хиру́рга",
"tags": [
"genitive",
"singular"
]
},
{
"form": "хиру́ргов",
"tags": [
"genitive",
"plural"
]
},
{
"form": "хиру́ргу",
"tags": [
"dative",
"singular"
]
},
{
"form": "хиру́ргам",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "хиру́рга",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "хиру́ргов",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "хиру́ргом",
"tags": [
"instrumental",
"singular"
]
},
{
"form": "хиру́ргами",
"tags": [
"instrumental",
"plural"
]
},
{
"form": "хиру́рге",
"tags": [
"prepositional",
"singular"
]
},
{
"form": "хиру́ргах",
"tags": [
"prepositional",
"plural"
]
}
],
"hypernyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "врач"
}
],
"hyphenations": [
{
"parts": [
"хи",
"ру́рг"
]
}
],
"hyponyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "кардиохирург"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "нейрохирург"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "офтальмохирург"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "радиохирург"
}
],
"lang": "Русский",
"lang_code": "ru",
"pos": "noun",
"related": [
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"существительные"
],
"word": "хирургия"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"прилагательные"
],
"word": "хирургический"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство"
],
"tags": [
"adverb"
],
"word": "хирургически"
}
],
"senses": [
{
"examples": [
{
"author": "В. Т. Шаламов",
"bold_text_offsets": [
[
62,
68
]
],
"date": "1954—1961",
"ref": "В. Т. Шаламов, «Колымские рассказы», 1954—1961 г. [НКРЯ]",
"source": "НКРЯ",
"text": "Больной засыпает на пятнадцать-двадцать минут, и за это время хирург должен успеть вправить вывих, ампутировать палец или вскрыть какой-нибудь болезненный нарыв.",
"title": "Колымские рассказы"
},
{
"author": "Василий Гроссман",
"bold_text_offsets": [
[
46,
52
]
],
"date": "1960",
"ref": "В. С. Гроссман, «Жизнь и судьба», 1960 г. [НКРЯ]",
"source": "НКРЯ",
"text": "— Подготовьте лейтенанта к операции, — сказал хирург, — а я посмотрю тут сложный случай — тяжёлое черепное ранение.",
"title": "Жизнь и судьба"
}
],
"glosses": [
"врач, специализирующийся в области хирургии"
],
"id": "ru-хирург-ru-noun-hMzUOJ2G"
}
],
"sounds": [
{
"audio": "Ru-хирург.ogg",
"ipa": "xʲɪˈrurk",
"mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/5/54/Ru-хирург.ogg/Ru-хирург.ogg.mp3",
"ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/Ru-хирург.ogg",
"tags": [
"singular"
]
},
{
"ipa": "xʲɪˈrurɡʲɪ",
"tags": [
"plural"
]
}
],
"synonyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "оператор"
}
],
"tags": [
"animate",
"declension-2",
"masculine"
],
"translations": [
{
"lang": "Английский",
"lang_code": "en",
"word": "surgeon"
},
{
"lang": "Арабский",
"lang_code": "ar",
"roman": "jarrāH",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "جراح"
},
{
"lang": "Белорусский",
"lang_code": "be",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "хірург"
},
{
"lang": "Болгарский",
"lang_code": "bg",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "хирург"
},
{
"lang": "Боснийский",
"lang_code": "bs",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "hirurg"
},
{
"lang": "Венгерский",
"lang_code": "hu",
"word": "sebész"
},
{
"lang": "Греческий",
"lang_code": "el",
"raw_tags": [
"общ."
],
"roman": "cheirourgós",
"word": "χειρουργός"
},
{
"lang": "Идо",
"lang_code": "io",
"raw_tags": [
"искусственный язык"
],
"word": "kirurgo"
},
{
"lang": "Идо",
"lang_code": "io",
"word": "kirurgiisto"
},
{
"lang": "Исландский",
"lang_code": "is",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "skurðlæknir"
},
{
"lang": "Испанский",
"lang_code": "es",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "cirujano"
},
{
"lang": "Итальянский",
"lang_code": "it",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "chirurgo"
},
{
"lang": "Казахский",
"lang_code": "kk",
"word": "оташы"
},
{
"lang": "Казахский",
"lang_code": "kk",
"word": "хирург"
},
{
"lang": "Китайский",
"lang_code": "zh",
"roman": "wàikē yīshēng",
"tags": [
"traditional"
],
"word": "外科醫生"
},
{
"lang": "Китайский",
"lang_code": "zh",
"roman": "wàikē yīshēng",
"tags": [
"simplified"
],
"word": "外科医生"
},
{
"lang": "Латинский",
"lang_code": "la",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "chirurgus"
},
{
"lang": "Македонский",
"lang_code": "mk",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "хирург"
},
{
"lang": "Немецкий",
"lang_code": "de",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "Chirurg"
},
{
"lang": "Нидерландский",
"lang_code": "nl",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "chirurg"
},
{
"lang": "Норвежский",
"lang_code": "no",
"word": "kirurg"
},
{
"lang": "Осетинский",
"lang_code": "os",
"word": "хирург"
},
{
"lang": "Польский",
"lang_code": "pl",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "chirurg"
},
{
"lang": "Португальский",
"lang_code": "pt",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "cirurgião"
},
{
"lang": "Сербский",
"lang_code": "sr",
"tags": [
"Cyrillic",
"masculine"
],
"word": "хирург"
},
{
"lang": "Турецкий",
"lang_code": "tr",
"word": "cerrah"
},
{
"lang": "Узбекский",
"lang_code": "uz",
"roman": "жарроҳ",
"word": "jarroh"
},
{
"lang": "Украинский",
"lang_code": "uk",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "хірург"
},
{
"lang": "Финский",
"lang_code": "fi",
"word": "kirurgi"
},
{
"lang": "Французский",
"lang_code": "fr",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "chirurgien"
},
{
"lang": "Чешский",
"lang_code": "cs",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "chirurg"
},
{
"lang": "Шведский",
"lang_code": "sv",
"raw_tags": [
"общ."
],
"word": "kirurg"
},
{
"lang": "Эсперанто",
"lang_code": "eo",
"raw_tags": [
"искусственный язык"
],
"word": "kirurgo"
},
{
"lang": "Эстонский",
"lang_code": "et",
"word": "kirurg"
},
{
"lang": "Якутский",
"lang_code": "sah",
"word": "хирург"
},
{
"lang": "Японский",
"lang_code": "ja",
"roman": "gekai",
"word": "外科医"
},
{
"lang": "Японский",
"lang_code": "ja",
"roman": "shittō-i",
"word": "執刀医"
}
],
"word": "хирург"
}
{
"categories": [
"Врачи/ru",
"Мужской род/ru",
"Одушевлённые/ru",
"Русские лексемы",
"Русские слова, тип морфемного строения R",
"Русские существительные",
"Русские существительные, склонение 3a",
"Русский язык",
"Слова греческого происхождения/ru",
"Слова из 6 букв/ru",
"Хирурги/ru",
"Хирургия/ru"
],
"etymology_text": "Происходит от др.-греч. χειρουργός «хирург», далее из χείρ «рука», далее из праиндоевр. *ghes- «рука» + ἔργον «дело, работа».",
"forms": [
{
"form": "хиру́рг",
"tags": [
"nominative",
"singular"
]
},
{
"form": "хиру́рги",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "хиру́рга",
"tags": [
"genitive",
"singular"
]
},
{
"form": "хиру́ргов",
"tags": [
"genitive",
"plural"
]
},
{
"form": "хиру́ргу",
"tags": [
"dative",
"singular"
]
},
{
"form": "хиру́ргам",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "хиру́рга",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "хиру́ргов",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "хиру́ргом",
"tags": [
"instrumental",
"singular"
]
},
{
"form": "хиру́ргами",
"tags": [
"instrumental",
"plural"
]
},
{
"form": "хиру́рге",
"tags": [
"prepositional",
"singular"
]
},
{
"form": "хиру́ргах",
"tags": [
"prepositional",
"plural"
]
}
],
"hypernyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "врач"
}
],
"hyphenations": [
{
"parts": [
"хи",
"ру́рг"
]
}
],
"hyponyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "кардиохирург"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "нейрохирург"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "офтальмохирург"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "радиохирург"
}
],
"lang": "Русский",
"lang_code": "ru",
"pos": "noun",
"related": [
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"существительные"
],
"word": "хирургия"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"прилагательные"
],
"word": "хирургический"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство"
],
"tags": [
"adverb"
],
"word": "хирургически"
}
],
"senses": [
{
"examples": [
{
"author": "В. Т. Шаламов",
"bold_text_offsets": [
[
62,
68
]
],
"date": "1954—1961",
"ref": "В. Т. Шаламов, «Колымские рассказы», 1954—1961 г. [НКРЯ]",
"source": "НКРЯ",
"text": "Больной засыпает на пятнадцать-двадцать минут, и за это время хирург должен успеть вправить вывих, ампутировать палец или вскрыть какой-нибудь болезненный нарыв.",
"title": "Колымские рассказы"
},
{
"author": "Василий Гроссман",
"bold_text_offsets": [
[
46,
52
]
],
"date": "1960",
"ref": "В. С. Гроссман, «Жизнь и судьба», 1960 г. [НКРЯ]",
"source": "НКРЯ",
"text": "— Подготовьте лейтенанта к операции, — сказал хирург, — а я посмотрю тут сложный случай — тяжёлое черепное ранение.",
"title": "Жизнь и судьба"
}
],
"glosses": [
"врач, специализирующийся в области хирургии"
]
}
],
"sounds": [
{
"audio": "Ru-хирург.ogg",
"ipa": "xʲɪˈrurk",
"mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/5/54/Ru-хирург.ogg/Ru-хирург.ogg.mp3",
"ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/Ru-хирург.ogg",
"tags": [
"singular"
]
},
{
"ipa": "xʲɪˈrurɡʲɪ",
"tags": [
"plural"
]
}
],
"synonyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "оператор"
}
],
"tags": [
"animate",
"declension-2",
"masculine"
],
"translations": [
{
"lang": "Английский",
"lang_code": "en",
"word": "surgeon"
},
{
"lang": "Арабский",
"lang_code": "ar",
"roman": "jarrāH",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "جراح"
},
{
"lang": "Белорусский",
"lang_code": "be",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "хірург"
},
{
"lang": "Болгарский",
"lang_code": "bg",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "хирург"
},
{
"lang": "Боснийский",
"lang_code": "bs",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "hirurg"
},
{
"lang": "Венгерский",
"lang_code": "hu",
"word": "sebész"
},
{
"lang": "Греческий",
"lang_code": "el",
"raw_tags": [
"общ."
],
"roman": "cheirourgós",
"word": "χειρουργός"
},
{
"lang": "Идо",
"lang_code": "io",
"raw_tags": [
"искусственный язык"
],
"word": "kirurgo"
},
{
"lang": "Идо",
"lang_code": "io",
"word": "kirurgiisto"
},
{
"lang": "Исландский",
"lang_code": "is",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "skurðlæknir"
},
{
"lang": "Испанский",
"lang_code": "es",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "cirujano"
},
{
"lang": "Итальянский",
"lang_code": "it",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "chirurgo"
},
{
"lang": "Казахский",
"lang_code": "kk",
"word": "оташы"
},
{
"lang": "Казахский",
"lang_code": "kk",
"word": "хирург"
},
{
"lang": "Китайский",
"lang_code": "zh",
"roman": "wàikē yīshēng",
"tags": [
"traditional"
],
"word": "外科醫生"
},
{
"lang": "Китайский",
"lang_code": "zh",
"roman": "wàikē yīshēng",
"tags": [
"simplified"
],
"word": "外科医生"
},
{
"lang": "Латинский",
"lang_code": "la",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "chirurgus"
},
{
"lang": "Македонский",
"lang_code": "mk",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "хирург"
},
{
"lang": "Немецкий",
"lang_code": "de",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "Chirurg"
},
{
"lang": "Нидерландский",
"lang_code": "nl",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "chirurg"
},
{
"lang": "Норвежский",
"lang_code": "no",
"word": "kirurg"
},
{
"lang": "Осетинский",
"lang_code": "os",
"word": "хирург"
},
{
"lang": "Польский",
"lang_code": "pl",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "chirurg"
},
{
"lang": "Португальский",
"lang_code": "pt",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "cirurgião"
},
{
"lang": "Сербский",
"lang_code": "sr",
"tags": [
"Cyrillic",
"masculine"
],
"word": "хирург"
},
{
"lang": "Турецкий",
"lang_code": "tr",
"word": "cerrah"
},
{
"lang": "Узбекский",
"lang_code": "uz",
"roman": "жарроҳ",
"word": "jarroh"
},
{
"lang": "Украинский",
"lang_code": "uk",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "хірург"
},
{
"lang": "Финский",
"lang_code": "fi",
"word": "kirurgi"
},
{
"lang": "Французский",
"lang_code": "fr",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "chirurgien"
},
{
"lang": "Чешский",
"lang_code": "cs",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "chirurg"
},
{
"lang": "Шведский",
"lang_code": "sv",
"raw_tags": [
"общ."
],
"word": "kirurg"
},
{
"lang": "Эсперанто",
"lang_code": "eo",
"raw_tags": [
"искусственный язык"
],
"word": "kirurgo"
},
{
"lang": "Эстонский",
"lang_code": "et",
"word": "kirurg"
},
{
"lang": "Якутский",
"lang_code": "sah",
"word": "хирург"
},
{
"lang": "Японский",
"lang_code": "ja",
"roman": "gekai",
"word": "外科医"
},
{
"lang": "Японский",
"lang_code": "ja",
"roman": "shittō-i",
"word": "執刀医"
}
],
"word": "хирург"
}
Download raw JSONL data for хирург meaning in Русский (7.2kB)
This page is a part of the kaikki.org machine-readable Русский dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2025-08-23 from the ruwiktionary dump dated 2025-08-03 using wiktextract (bf7677a and b9346a0). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.
If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.