See дюралюминий in All languages combined, or Wiktionary
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Мужской род/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Неодушевлённые/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русские лексемы",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русские слова с суффиксом -ий",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русские слова, тип морфемного строения R-R-s",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русские существительные",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русские существительные, склонение 7a",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русский язык",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Слова из 11 букв/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Слова немецкого происхождения/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Сплавы/ru",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"etymology_text": "Происходит от нем. Duralumin «дюралюмин, дюралюминий», далее из собств. Düren «Дюрен» (название города, в котором работал изобретатель сплава Альфред Вильм; вероятно, обыгрывалось также созвучие с лат. durus «жёсткий, суровый») + Aluminium «алюминий».",
"forms": [
{
"form": "дюралюми́ний",
"tags": [
"nominative",
"singular"
]
},
{
"form": "дюралюми́нии",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "дюралюми́ния",
"tags": [
"genitive",
"singular"
]
},
{
"form": "дюралюми́ниев",
"tags": [
"genitive",
"plural"
]
},
{
"form": "дюралюми́нию",
"tags": [
"dative",
"singular"
]
},
{
"form": "дюралюми́ниям",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "дюралюми́ний",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "дюралюми́нии",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "дюралюми́нием",
"tags": [
"instrumental",
"singular"
]
},
{
"form": "дюралюми́ниями",
"tags": [
"instrumental",
"plural"
]
},
{
"form": "дюралюми́нии",
"tags": [
"prepositional",
"singular"
]
},
{
"form": "дюралюми́ниях",
"tags": [
"prepositional",
"plural"
]
}
],
"hypernyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "сплав"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "материал"
}
],
"lang": "Русский",
"lang_code": "ru",
"pos": "noun",
"related": [
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"существительные"
],
"word": "дюралюмин"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"прилагательные"
],
"word": "дюралюминиевый"
}
],
"senses": [
{
"examples": [
{
"author": "Григорий Адамов",
"date": "1939",
"ref": "Г. Б. Адамов, «Тайна двух океанов», 1939 г. [НКРЯ]",
"source": "НКРЯ",
"text": "Например, алюминий — очень лёгкий и мягкий металл. Но если его сплавить с ничтожными количествами меди, марганца и магния, то полученный сплав (дюралюминий) приобретает твёрдость стали, сохраняя при этом лёгкость алюминия. Благодаря именно этим качествам — лёгкости и твёрдости — дюралюминий широко применяется для строительства самолётов и дирижаблей.",
"title": "Тайна двух океанов"
},
{
"author": "Л. Гутман и др.",
"date": "1939",
"ref": "Л. Гутман и др., «Техника альпинизма», 1939 г. [НКРЯ]",
"source": "НКРЯ",
"text": "Подковку делают из дюралюминия, она охватывает весь каблук и крепится к нему шурупами.",
"title": "Техника альпинизма"
}
],
"glosses": [
"лёгкий и прочный сплав алюминия с медью, магнием и некоторыми другими элементами"
],
"id": "ru-дюралюминий-ru-noun-QR8v4oAt"
}
],
"sounds": [
{
"ipa": "dʲʊrəlʲʉˈmʲinʲɪɪ̯",
"tags": [
"singular"
]
},
{
"ipa": "dʲʊrəlʲʉˈmʲinʲɪɪ",
"tags": [
"plural"
]
}
],
"synonyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "дюраль"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "дюралюмин"
}
],
"tags": [
"declension-2",
"inanimate",
"masculine"
],
"translations": [
{
"lang": "Албанский",
"lang_code": "sq",
"word": "duralumin"
},
{
"lang": "Английский",
"lang_code": "en",
"word": "duraluminium"
},
{
"lang": "Английский",
"lang_code": "en",
"roman": "амер.",
"word": "duralumin"
},
{
"lang": "Армянский",
"lang_code": "hy",
"word": "դյուրալյումին"
},
{
"lang": "Башкирский",
"lang_code": "ba",
"word": "дюралюминий"
},
{
"lang": "Башкирский",
"lang_code": "ba",
"word": "дюралюмин"
},
{
"lang": "Белорусский",
"lang_code": "be",
"word": "дзюралюміній"
},
{
"lang": "Болгарский",
"lang_code": "bg",
"word": "дуралуминий"
},
{
"lang": "Болгарский",
"lang_code": "bg",
"word": "дуралумин"
},
{
"lang": "Болгарский",
"lang_code": "bg",
"word": "дурал"
},
{
"lang": "Венгерский",
"lang_code": "hu",
"word": "dúralumínium"
},
{
"lang": "Вьетнамский",
"lang_code": "vi",
"word": "đura"
},
{
"lang": "Греческий",
"lang_code": "el",
"tags": [
"neuter"
],
"word": "ντουραλουμίνιο"
},
{
"lang": "Испанский",
"lang_code": "es",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "duraluminio"
},
{
"lang": "Итальянский",
"lang_code": "it",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "duralluminio"
},
{
"lang": "Казахский",
"lang_code": "kk",
"word": "дюралюминий"
},
{
"lang": "Каталанский",
"lang_code": "ca",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "duralumini"
},
{
"lang": "Китайский",
"lang_code": "zh",
"tags": [
"simplified"
],
"word": "硬铝"
},
{
"lang": "Корейский",
"lang_code": "ko",
"roman": "durallumin",
"word": "두랄루민"
},
{
"lang": "Крымскотатарский",
"lang_code": "crh",
"word": "düralümin"
},
{
"lang": "Кумыкский",
"lang_code": "kum",
"word": "дюралюминий"
},
{
"lang": "Латышский",
"lang_code": "lv",
"word": "dūralumīnijs"
},
{
"lang": "Литовский",
"lang_code": "lt",
"word": "duraliuminis"
},
{
"lang": "Македонский",
"lang_code": "mk",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "дуралуминиум"
},
{
"lang": "Малагасийский",
"lang_code": "mg",
"word": "diraliomina"
},
{
"lang": "Немецкий",
"lang_code": "de",
"word": "Dural"
},
{
"lang": "Немецкий",
"lang_code": "de",
"word": "Duraluminium"
},
{
"lang": "Немецкий",
"lang_code": "de",
"word": "Duralumin"
},
{
"lang": "Нидерландский",
"lang_code": "nl",
"word": "duraluminium"
},
{
"lang": "Норвежский",
"lang_code": "no",
"word": "duraluminium"
},
{
"lang": "Норвежский",
"lang_code": "no",
"word": "duralumin"
},
{
"lang": "Польский",
"lang_code": "pl",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "duraluminium"
},
{
"lang": "Польский",
"lang_code": "pl",
"word": "dural"
},
{
"lang": "Португальский",
"lang_code": "pt",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "dural"
},
{
"lang": "Португальский",
"lang_code": "pt",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "duralumínio"
},
{
"lang": "Сербский",
"lang_code": "sr",
"tags": [
"Cyrillic"
],
"word": "дуралуминијум"
},
{
"lang": "Словацкий",
"lang_code": "sk",
"word": "dural"
},
{
"lang": "Словенский",
"lang_code": "sl",
"word": "duraluminij"
},
{
"lang": "Таджикский",
"lang_code": "tg",
"word": "дюралюминий"
},
{
"lang": "Турецкий",
"lang_code": "tr",
"word": "düralümin"
},
{
"lang": "Турецкий",
"lang_code": "tr",
"word": "düralüminyu"
},
{
"lang": "Туркменский",
"lang_code": "tk",
"word": "dýuralýuminiý"
},
{
"lang": "Украинский",
"lang_code": "uk",
"word": "дюралюміній"
},
{
"lang": "Украинский",
"lang_code": "uk",
"word": "дюраль"
},
{
"lang": "Финский",
"lang_code": "fi",
"word": "duralumiini"
},
{
"lang": "Французский",
"lang_code": "fr",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "duralumin"
},
{
"lang": "Французский",
"lang_code": "fr",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "dural"
},
{
"lang": "Хорватский",
"lang_code": "hr",
"word": "duraluminij"
},
{
"lang": "Хорватский",
"lang_code": "hr",
"word": "duralumin"
},
{
"lang": "Шведский",
"lang_code": "sv",
"word": "duralumin"
},
{
"lang": "Эсперанто",
"lang_code": "eo",
"raw_tags": [
"искусственный язык"
],
"word": "duraluminio"
},
{
"lang": "Эстонский",
"lang_code": "et",
"word": "duralumiinium"
},
{
"lang": "Якутский",
"lang_code": "sah",
"word": "дюр-тумпаал"
},
{
"lang": "Якутский",
"lang_code": "sah",
"word": "дюраль"
},
{
"lang": "Якутский",
"lang_code": "sah",
"word": "дуралюмин"
},
{
"lang": "Якутский",
"lang_code": "sah",
"word": "дюралюминий"
},
{
"lang": "Японский",
"lang_code": "ja",
"roman": "jurarumin",
"word": "ジュラルミン"
}
],
"word": "дюралюминий"
}
{
"categories": [
"Мужской род/ru",
"Неодушевлённые/ru",
"Русские лексемы",
"Русские слова с суффиксом -ий",
"Русские слова, тип морфемного строения R-R-s",
"Русские существительные",
"Русские существительные, склонение 7a",
"Русский язык",
"Слова из 11 букв/ru",
"Слова немецкого происхождения/ru",
"Сплавы/ru"
],
"etymology_text": "Происходит от нем. Duralumin «дюралюмин, дюралюминий», далее из собств. Düren «Дюрен» (название города, в котором работал изобретатель сплава Альфред Вильм; вероятно, обыгрывалось также созвучие с лат. durus «жёсткий, суровый») + Aluminium «алюминий».",
"forms": [
{
"form": "дюралюми́ний",
"tags": [
"nominative",
"singular"
]
},
{
"form": "дюралюми́нии",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "дюралюми́ния",
"tags": [
"genitive",
"singular"
]
},
{
"form": "дюралюми́ниев",
"tags": [
"genitive",
"plural"
]
},
{
"form": "дюралюми́нию",
"tags": [
"dative",
"singular"
]
},
{
"form": "дюралюми́ниям",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "дюралюми́ний",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "дюралюми́нии",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "дюралюми́нием",
"tags": [
"instrumental",
"singular"
]
},
{
"form": "дюралюми́ниями",
"tags": [
"instrumental",
"plural"
]
},
{
"form": "дюралюми́нии",
"tags": [
"prepositional",
"singular"
]
},
{
"form": "дюралюми́ниях",
"tags": [
"prepositional",
"plural"
]
}
],
"hypernyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "сплав"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "материал"
}
],
"lang": "Русский",
"lang_code": "ru",
"pos": "noun",
"related": [
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"существительные"
],
"word": "дюралюмин"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"прилагательные"
],
"word": "дюралюминиевый"
}
],
"senses": [
{
"examples": [
{
"author": "Григорий Адамов",
"date": "1939",
"ref": "Г. Б. Адамов, «Тайна двух океанов», 1939 г. [НКРЯ]",
"source": "НКРЯ",
"text": "Например, алюминий — очень лёгкий и мягкий металл. Но если его сплавить с ничтожными количествами меди, марганца и магния, то полученный сплав (дюралюминий) приобретает твёрдость стали, сохраняя при этом лёгкость алюминия. Благодаря именно этим качествам — лёгкости и твёрдости — дюралюминий широко применяется для строительства самолётов и дирижаблей.",
"title": "Тайна двух океанов"
},
{
"author": "Л. Гутман и др.",
"date": "1939",
"ref": "Л. Гутман и др., «Техника альпинизма», 1939 г. [НКРЯ]",
"source": "НКРЯ",
"text": "Подковку делают из дюралюминия, она охватывает весь каблук и крепится к нему шурупами.",
"title": "Техника альпинизма"
}
],
"glosses": [
"лёгкий и прочный сплав алюминия с медью, магнием и некоторыми другими элементами"
]
}
],
"sounds": [
{
"ipa": "dʲʊrəlʲʉˈmʲinʲɪɪ̯",
"tags": [
"singular"
]
},
{
"ipa": "dʲʊrəlʲʉˈmʲinʲɪɪ",
"tags": [
"plural"
]
}
],
"synonyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "дюраль"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "дюралюмин"
}
],
"tags": [
"declension-2",
"inanimate",
"masculine"
],
"translations": [
{
"lang": "Албанский",
"lang_code": "sq",
"word": "duralumin"
},
{
"lang": "Английский",
"lang_code": "en",
"word": "duraluminium"
},
{
"lang": "Английский",
"lang_code": "en",
"roman": "амер.",
"word": "duralumin"
},
{
"lang": "Армянский",
"lang_code": "hy",
"word": "դյուրալյումին"
},
{
"lang": "Башкирский",
"lang_code": "ba",
"word": "дюралюминий"
},
{
"lang": "Башкирский",
"lang_code": "ba",
"word": "дюралюмин"
},
{
"lang": "Белорусский",
"lang_code": "be",
"word": "дзюралюміній"
},
{
"lang": "Болгарский",
"lang_code": "bg",
"word": "дуралуминий"
},
{
"lang": "Болгарский",
"lang_code": "bg",
"word": "дуралумин"
},
{
"lang": "Болгарский",
"lang_code": "bg",
"word": "дурал"
},
{
"lang": "Венгерский",
"lang_code": "hu",
"word": "dúralumínium"
},
{
"lang": "Вьетнамский",
"lang_code": "vi",
"word": "đura"
},
{
"lang": "Греческий",
"lang_code": "el",
"tags": [
"neuter"
],
"word": "ντουραλουμίνιο"
},
{
"lang": "Испанский",
"lang_code": "es",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "duraluminio"
},
{
"lang": "Итальянский",
"lang_code": "it",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "duralluminio"
},
{
"lang": "Казахский",
"lang_code": "kk",
"word": "дюралюминий"
},
{
"lang": "Каталанский",
"lang_code": "ca",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "duralumini"
},
{
"lang": "Китайский",
"lang_code": "zh",
"tags": [
"simplified"
],
"word": "硬铝"
},
{
"lang": "Корейский",
"lang_code": "ko",
"roman": "durallumin",
"word": "두랄루민"
},
{
"lang": "Крымскотатарский",
"lang_code": "crh",
"word": "düralümin"
},
{
"lang": "Кумыкский",
"lang_code": "kum",
"word": "дюралюминий"
},
{
"lang": "Латышский",
"lang_code": "lv",
"word": "dūralumīnijs"
},
{
"lang": "Литовский",
"lang_code": "lt",
"word": "duraliuminis"
},
{
"lang": "Македонский",
"lang_code": "mk",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "дуралуминиум"
},
{
"lang": "Малагасийский",
"lang_code": "mg",
"word": "diraliomina"
},
{
"lang": "Немецкий",
"lang_code": "de",
"word": "Dural"
},
{
"lang": "Немецкий",
"lang_code": "de",
"word": "Duraluminium"
},
{
"lang": "Немецкий",
"lang_code": "de",
"word": "Duralumin"
},
{
"lang": "Нидерландский",
"lang_code": "nl",
"word": "duraluminium"
},
{
"lang": "Норвежский",
"lang_code": "no",
"word": "duraluminium"
},
{
"lang": "Норвежский",
"lang_code": "no",
"word": "duralumin"
},
{
"lang": "Польский",
"lang_code": "pl",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "duraluminium"
},
{
"lang": "Польский",
"lang_code": "pl",
"word": "dural"
},
{
"lang": "Португальский",
"lang_code": "pt",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "dural"
},
{
"lang": "Португальский",
"lang_code": "pt",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "duralumínio"
},
{
"lang": "Сербский",
"lang_code": "sr",
"tags": [
"Cyrillic"
],
"word": "дуралуминијум"
},
{
"lang": "Словацкий",
"lang_code": "sk",
"word": "dural"
},
{
"lang": "Словенский",
"lang_code": "sl",
"word": "duraluminij"
},
{
"lang": "Таджикский",
"lang_code": "tg",
"word": "дюралюминий"
},
{
"lang": "Турецкий",
"lang_code": "tr",
"word": "düralümin"
},
{
"lang": "Турецкий",
"lang_code": "tr",
"word": "düralüminyu"
},
{
"lang": "Туркменский",
"lang_code": "tk",
"word": "dýuralýuminiý"
},
{
"lang": "Украинский",
"lang_code": "uk",
"word": "дюралюміній"
},
{
"lang": "Украинский",
"lang_code": "uk",
"word": "дюраль"
},
{
"lang": "Финский",
"lang_code": "fi",
"word": "duralumiini"
},
{
"lang": "Французский",
"lang_code": "fr",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "duralumin"
},
{
"lang": "Французский",
"lang_code": "fr",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "dural"
},
{
"lang": "Хорватский",
"lang_code": "hr",
"word": "duraluminij"
},
{
"lang": "Хорватский",
"lang_code": "hr",
"word": "duralumin"
},
{
"lang": "Шведский",
"lang_code": "sv",
"word": "duralumin"
},
{
"lang": "Эсперанто",
"lang_code": "eo",
"raw_tags": [
"искусственный язык"
],
"word": "duraluminio"
},
{
"lang": "Эстонский",
"lang_code": "et",
"word": "duralumiinium"
},
{
"lang": "Якутский",
"lang_code": "sah",
"word": "дюр-тумпаал"
},
{
"lang": "Якутский",
"lang_code": "sah",
"word": "дюраль"
},
{
"lang": "Якутский",
"lang_code": "sah",
"word": "дуралюмин"
},
{
"lang": "Якутский",
"lang_code": "sah",
"word": "дюралюминий"
},
{
"lang": "Японский",
"lang_code": "ja",
"roman": "jurarumin",
"word": "ジュラルミン"
}
],
"word": "дюралюминий"
}
Download raw JSONL data for дюралюминий meaning in Русский (8.7kB)
This page is a part of the kaikki.org machine-readable Русский dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2024-12-18 from the ruwiktionary dump dated 2024-12-04 using wiktextract (681a778 and 4401a4c). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.
If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.