"ҡояш" meaning in Башкирский

See ҡояш in All languages combined, or Wiktionary

Noun

IPA: qʊ̞ˈjɑʂ Audio: ba-ҡояш.ogg
Etymology: Восходит к др.-тюрк. *qujaš < пратюрк. *guńaĺ "солнце, солнечное тепло". Впервые представлено в древнеуйгурских и караханидских памятниках; в современных тюркских представлено в карлукских (узб. қуёш, уйгурск. қуяш), кыпчакских (тат. кояш, nog. кыяс, каракалп. қуяс, kdr. къуяш), сибирских (шорск. қуяш, atv. куяш «id.»; якутск. куйаас «жар»). Forms: ҡояш [nominative, singular], ҡояштар [nominative, plural], ҡояштың [singular], ҡояштарҙың [plural], ҡояшҡа [dative, singular], ҡояштарға [dative, plural], ҡояшты [accusative, singular], ҡояштарҙы [accusative, plural], ҡояшта [singular], ҡояштарҙа [plural], ҡояштан [singular], ҡояштарҙан [plural]
  1. солнце
    Sense id: ru-ҡояш-ba-noun-C0w5giqr
  2. адъектив. солнечный Tags: adjective
    Sense id: ru-ҡояш-ba-noun-WWVyv0bW
The following are not (yet) sense-disambiguated
Hypernyms: йондоҙ, йондоҙ Derived forms: ҡояш торошо
{
  "categories": [
    {
      "kind": "other",
      "name": "Башкирские существительные",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Башкирский язык",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Слова из 4 букв/ba",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Солнце/ba",
      "parents": [],
      "source": "w"
    }
  ],
  "derived": [
    {
      "word": "ҡояш торошо"
    }
  ],
  "etymology_text": "Восходит к др.-тюрк. *qujaš < пратюрк. *guńaĺ \"солнце, солнечное тепло\".\nВпервые представлено в древнеуйгурских и караханидских памятниках; в современных тюркских представлено в карлукских (узб. қуёш, уйгурск. қуяш), кыпчакских (тат. кояш, nog. кыяс, каракалп. қуяс, kdr. къуяш), сибирских (шорск. қуяш, atv. куяш «id.»; якутск. куйаас «жар»).",
  "forms": [
    {
      "form": "ҡояш",
      "tags": [
        "nominative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ҡояштар",
      "tags": [
        "nominative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ҡояштың",
      "raw_tags": [
        "Прит."
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ҡояштарҙың",
      "raw_tags": [
        "Прит."
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ҡояшҡа",
      "tags": [
        "dative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ҡояштарға",
      "tags": [
        "dative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ҡояшты",
      "tags": [
        "accusative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ҡояштарҙы",
      "tags": [
        "accusative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ҡояшта",
      "raw_tags": [
        "местно-временной падеж"
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ҡояштарҙа",
      "raw_tags": [
        "местно-временной падеж"
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ҡояштан",
      "raw_tags": [
        "Исх."
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ҡояштарҙан",
      "raw_tags": [
        "Исх."
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    }
  ],
  "hypernyms": [
    {
      "sense_index": 1,
      "word": "йондоҙ"
    },
    {
      "sense_index": 2,
      "word": "йондоҙ"
    }
  ],
  "lang": "Башкирский",
  "lang_code": "ba",
  "pos": "noun",
  "senses": [
    {
      "examples": [
        {
          "text": "Ҡояш байый.",
          "translation": "Cолнце заходит."
        },
        {
          "text": "Ҡояштың тәүге нурҙары менән баҫыуға сығып китәбеҙ.",
          "translation": "Мы отправляемся на поле с первыми лучамисолнца."
        },
        {
          "author": "Рами Гарипов",
          "ref": "Рами Гарипов",
          "text": "Ямғыр үтер, ҡояш өтөр, йәйғор дуғаһын тағыр.",
          "translation": "Дождь пройдёт,солнце опалит, радуга вывесит свою дугу."
        }
      ],
      "glosses": [
        "солнце"
      ],
      "id": "ru-ҡояш-ba-noun-C0w5giqr"
    },
    {
      "examples": [
        {
          "text": "Сүллектәге һауа дымлылығы бик түбән булғанға, ул ҡояш радияцияһынан һаҡламай.",
          "translation": "Воздух в пустынях не защищает отсолнечной радиации из-за очень низкой влажности."
        }
      ],
      "glosses": [
        "солнечный"
      ],
      "id": "ru-ҡояш-ba-noun-WWVyv0bW",
      "raw_glosses": [
        "адъектив. солнечный"
      ],
      "tags": [
        "adjective"
      ]
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "audio": "ba-ҡояш.ogg",
      "ipa": "qʊ̞ˈjɑʂ",
      "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/c/c5/Ba-ҡояш.ogg/Ba-ҡояш.ogg.mp3",
      "ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/ba-ҡояш.ogg"
    }
  ],
  "word": "ҡояш"
}
{
  "categories": [
    "Башкирские существительные",
    "Башкирский язык",
    "Слова из 4 букв/ba",
    "Солнце/ba"
  ],
  "derived": [
    {
      "word": "ҡояш торошо"
    }
  ],
  "etymology_text": "Восходит к др.-тюрк. *qujaš < пратюрк. *guńaĺ \"солнце, солнечное тепло\".\nВпервые представлено в древнеуйгурских и караханидских памятниках; в современных тюркских представлено в карлукских (узб. қуёш, уйгурск. қуяш), кыпчакских (тат. кояш, nog. кыяс, каракалп. қуяс, kdr. къуяш), сибирских (шорск. қуяш, atv. куяш «id.»; якутск. куйаас «жар»).",
  "forms": [
    {
      "form": "ҡояш",
      "tags": [
        "nominative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ҡояштар",
      "tags": [
        "nominative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ҡояштың",
      "raw_tags": [
        "Прит."
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ҡояштарҙың",
      "raw_tags": [
        "Прит."
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ҡояшҡа",
      "tags": [
        "dative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ҡояштарға",
      "tags": [
        "dative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ҡояшты",
      "tags": [
        "accusative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ҡояштарҙы",
      "tags": [
        "accusative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ҡояшта",
      "raw_tags": [
        "местно-временной падеж"
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ҡояштарҙа",
      "raw_tags": [
        "местно-временной падеж"
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "ҡояштан",
      "raw_tags": [
        "Исх."
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "ҡояштарҙан",
      "raw_tags": [
        "Исх."
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    }
  ],
  "hypernyms": [
    {
      "sense_index": 1,
      "word": "йондоҙ"
    },
    {
      "sense_index": 2,
      "word": "йондоҙ"
    }
  ],
  "lang": "Башкирский",
  "lang_code": "ba",
  "pos": "noun",
  "senses": [
    {
      "examples": [
        {
          "text": "Ҡояш байый.",
          "translation": "Cолнце заходит."
        },
        {
          "text": "Ҡояштың тәүге нурҙары менән баҫыуға сығып китәбеҙ.",
          "translation": "Мы отправляемся на поле с первыми лучамисолнца."
        },
        {
          "author": "Рами Гарипов",
          "ref": "Рами Гарипов",
          "text": "Ямғыр үтер, ҡояш өтөр, йәйғор дуғаһын тағыр.",
          "translation": "Дождь пройдёт,солнце опалит, радуга вывесит свою дугу."
        }
      ],
      "glosses": [
        "солнце"
      ]
    },
    {
      "examples": [
        {
          "text": "Сүллектәге һауа дымлылығы бик түбән булғанға, ул ҡояш радияцияһынан һаҡламай.",
          "translation": "Воздух в пустынях не защищает отсолнечной радиации из-за очень низкой влажности."
        }
      ],
      "glosses": [
        "солнечный"
      ],
      "raw_glosses": [
        "адъектив. солнечный"
      ],
      "tags": [
        "adjective"
      ]
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "audio": "ba-ҡояш.ogg",
      "ipa": "qʊ̞ˈjɑʂ",
      "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/c/c5/Ba-ҡояш.ogg/Ba-ҡояш.ogg.mp3",
      "ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/ba-ҡояш.ogg"
    }
  ],
  "word": "ҡояш"
}

Download raw JSONL data for ҡояш meaning in Башкирский (3.2kB)


This page is a part of the kaikki.org machine-readable Башкирский dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2024-11-06 from the ruwiktionary dump dated 2024-10-20 using wiktextract (fbeafe8 and 7f03c9b). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.

If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.