"тәүтормош" meaning in Башкирский

See тәүтормош in All languages combined, or Wiktionary

Noun

IPA: ˈtæw.tʊ̞r.ˌmʊ̞ʂ Forms: тәүтормош [nominative, singular], тәүтормоштоң [singular], тәүтормошҡа [dative, singular], тәүтормошто [accusative, singular], тәүтормошта [singular], тәүтормоштан [singular]
Etymology: Сложение основ: башк. тәү- «первоначальный, первичный» + башк. тормош «жизнь».
  1. истор. доисторическое время; первобытное общество; первобытнообщинный строй Tags: historical
    Sense id: ru-тәүтормош-ba-noun-jfRytFh2
  2. адъектив. доисторический; первобытный, первобытнообщинный Tags: adjective
    Sense id: ru-тәүтормош-ba-noun-nUHc9QPV
  3. перен. примитивный; допотопный Tags: figuratively
    Sense id: ru-тәүтормош-ba-noun-8J2AeRfL
The following are not (yet) sense-disambiguated
Hypernyms: дәүер, осор
{
  "categories": [
    {
      "kind": "other",
      "name": "Singularia tantum/ba",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Башкирские существительные",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Башкирский язык",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Время/ba",
      "parents": [],
      "source": "w"
    }
  ],
  "etymology_text": "Сложение основ: башк. тәү- «первоначальный, первичный» + башк. тормош «жизнь».",
  "forms": [
    {
      "form": "тәүтормош",
      "tags": [
        "nominative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "тәүтормоштоң",
      "raw_tags": [
        "Прит."
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "тәүтормошҡа",
      "tags": [
        "dative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "тәүтормошто",
      "tags": [
        "accusative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "тәүтормошта",
      "raw_tags": [
        "местно-временной падеж"
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "тәүтормоштан",
      "raw_tags": [
        "Исх."
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    }
  ],
  "hypernyms": [
    {
      "sense_index": 1,
      "word": "дәүер"
    },
    {
      "sense_index": 1,
      "word": "осор"
    }
  ],
  "lang": "Башкирский",
  "lang_code": "ba",
  "pos": "noun",
  "senses": [
    {
      "examples": [
        {
          "text": "Шүлгәнташ мәмерйәһе үҙенең тәүтормоштан һаҡланып ҡалған ташта уйылған һүрәттәре өсөн киң танылған.",
          "translation": "Пещера «Шульганташ» знаменита своими наскольными рисунками, сохранившимися с первобытных времён."
        },
        {
          "text": "Күреүебеҙсә, тәүтормошто өйрәнгән ғалимдар тулы булмаған өҙөк-өҙөк мәғлүмәткә таянып эш итергә мәжбүр; бындай мәғлүмәттән һығымта яһап интерпретация биреү бик ауырға төшә.",
          "translation": "Как видим, учёные, изучающие доисторическую эпоху, вынужены работать, опираясь на фрагментарные данные; делать из таких данных выводы и интерпретировать их бывает очень тяжело."
        }
      ],
      "glosses": [
        "доисторическое время; первобытное общество; первобытнообщинный строй"
      ],
      "id": "ru-тәүтормош-ba-noun-jfRytFh2",
      "raw_glosses": [
        "истор. доисторическое время; первобытное общество; первобытнообщинный строй"
      ],
      "tags": [
        "historical"
      ]
    },
    {
      "examples": [
        {
          "text": "Таштан яһалған тәүтормош хеҙмәт ҡоралдары.",
          "translation": "Первобытные орудия труда, изготовленные из камня."
        }
      ],
      "glosses": [
        "доисторический; первобытный, первобытнообщинный"
      ],
      "id": "ru-тәүтормош-ba-noun-nUHc9QPV",
      "raw_glosses": [
        "адъектив. доисторический; первобытный, первобытнообщинный"
      ],
      "tags": [
        "adjective"
      ]
    },
    {
      "glosses": [
        "примитивный; допотопный"
      ],
      "id": "ru-тәүтормош-ba-noun-8J2AeRfL",
      "raw_glosses": [
        "перен. примитивный; допотопный"
      ],
      "tags": [
        "figuratively"
      ]
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "ipa": "ˈtæw.tʊ̞r.ˌmʊ̞ʂ"
    }
  ],
  "word": "тәүтормош"
}
{
  "categories": [
    "Singularia tantum/ba",
    "Башкирские существительные",
    "Башкирский язык",
    "Время/ba"
  ],
  "etymology_text": "Сложение основ: башк. тәү- «первоначальный, первичный» + башк. тормош «жизнь».",
  "forms": [
    {
      "form": "тәүтормош",
      "tags": [
        "nominative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "тәүтормоштоң",
      "raw_tags": [
        "Прит."
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "тәүтормошҡа",
      "tags": [
        "dative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "тәүтормошто",
      "tags": [
        "accusative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "тәүтормошта",
      "raw_tags": [
        "местно-временной падеж"
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "тәүтормоштан",
      "raw_tags": [
        "Исх."
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    }
  ],
  "hypernyms": [
    {
      "sense_index": 1,
      "word": "дәүер"
    },
    {
      "sense_index": 1,
      "word": "осор"
    }
  ],
  "lang": "Башкирский",
  "lang_code": "ba",
  "pos": "noun",
  "senses": [
    {
      "examples": [
        {
          "text": "Шүлгәнташ мәмерйәһе үҙенең тәүтормоштан һаҡланып ҡалған ташта уйылған һүрәттәре өсөн киң танылған.",
          "translation": "Пещера «Шульганташ» знаменита своими наскольными рисунками, сохранившимися с первобытных времён."
        },
        {
          "text": "Күреүебеҙсә, тәүтормошто өйрәнгән ғалимдар тулы булмаған өҙөк-өҙөк мәғлүмәткә таянып эш итергә мәжбүр; бындай мәғлүмәттән һығымта яһап интерпретация биреү бик ауырға төшә.",
          "translation": "Как видим, учёные, изучающие доисторическую эпоху, вынужены работать, опираясь на фрагментарные данные; делать из таких данных выводы и интерпретировать их бывает очень тяжело."
        }
      ],
      "glosses": [
        "доисторическое время; первобытное общество; первобытнообщинный строй"
      ],
      "raw_glosses": [
        "истор. доисторическое время; первобытное общество; первобытнообщинный строй"
      ],
      "tags": [
        "historical"
      ]
    },
    {
      "examples": [
        {
          "text": "Таштан яһалған тәүтормош хеҙмәт ҡоралдары.",
          "translation": "Первобытные орудия труда, изготовленные из камня."
        }
      ],
      "glosses": [
        "доисторический; первобытный, первобытнообщинный"
      ],
      "raw_glosses": [
        "адъектив. доисторический; первобытный, первобытнообщинный"
      ],
      "tags": [
        "adjective"
      ]
    },
    {
      "glosses": [
        "примитивный; допотопный"
      ],
      "raw_glosses": [
        "перен. примитивный; допотопный"
      ],
      "tags": [
        "figuratively"
      ]
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "ipa": "ˈtæw.tʊ̞r.ˌmʊ̞ʂ"
    }
  ],
  "word": "тәүтормош"
}

Download raw JSONL data for тәүтормош meaning in Башкирский (3.1kB)


This page is a part of the kaikki.org machine-readable Башкирский dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2024-12-21 from the ruwiktionary dump dated 2024-12-20 using wiktextract (d8cb2f3 and 4e554ae). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.

If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.