"йыр" meaning in Башкирский

{
  "categories": [
    {
      "kind": "other",
      "name": "Башкирские существительные",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Башкирский язык",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Песни/ba",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Слова из 3 букв/ba",
      "parents": [],
      "source": "w"
    }
  ],
  "etymology_text": "Происходит от пратюркск. *jɨr «песня», от которой в числе прочего произошли: др.-тюрк. ır, yır, баш., кумыкск. йыр, тувинск., хакаск., кирг. ыр, якут. ырыа, крымск.-тат. yır, турецк. yır и др.",
  "forms": [
    {
      "form": "йыр",
      "tags": [
        "nominative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "йырҙар",
      "tags": [
        "nominative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "йырҙың",
      "tags": [
        "possessive",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "йырҙарҙың",
      "tags": [
        "possessive",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "йырға",
      "tags": [
        "dative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "йырҙарға",
      "tags": [
        "dative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "йырҙы",
      "tags": [
        "accusative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "йырҙарҙы",
      "tags": [
        "accusative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "йырҙа",
      "raw_tags": [
        "местно-временной падеж"
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "йырҙарҙа",
      "raw_tags": [
        "местно-временной падеж"
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "йырҙан",
      "raw_tags": [
        "Исх."
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "йырҙарҙан",
      "raw_tags": [
        "Исх."
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "йырым",
      "tags": [
        "first-person",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "йырыбыҙ",
      "tags": [
        "first-person",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "йырың",
      "tags": [
        "second-person",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "йырығыҙ",
      "tags": [
        "second-person",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "йыры",
      "tags": [
        "third-person",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "йыры",
      "tags": [
        "third-person",
        "plural"
      ]
    }
  ],
  "hypernyms": [
    {
      "sense_index": 1,
      "word": "йыр-моң"
    }
  ],
  "hyphenations": [
    {
      "parts": [
        "йыр"
      ]
    }
  ],
  "lang": "Башкирский",
  "lang_code": "ba",
  "pos": "noun",
  "related": [
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "существительные"
      ],
      "word": "йырсы"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "существительные"
      ],
      "word": "йыраусы"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "глаголы"
      ],
      "word": "йырлау"
    }
  ],
  "senses": [
    {
      "examples": [
        {
          "bold_text_offsets": [
            [
              6,
              10
            ]
          ],
          "bold_translation_offsets": [
            [
              19,
              24
            ]
          ],
          "text": "Бишек йыры",
          "translation": "колыбельная (букв. песня колыбели)."
        },
        {
          "bold_text_offsets": [
            [
              73,
              81
            ],
            [
              87,
              95
            ]
          ],
          "bold_translation_offsets": [
            [
              113,
              118
            ]
          ],
          "text": "Ауылдан ауылға, йәйләүҙән йәйләүгә йөрөп, Мөхәмәтша ағай бихисап башҡорт йырҙарын, ҡобайырҙарын, риүәтәттәрен, таҡмаҡтарын яҙып алған.",
          "translation": "Ездя из аула в аул, с кочевья на кочевья, Мухаметша-агай (Бурангулов) записал бесчисленное количество башкирских песен, кубаиров, легенд и частушек."
        },
        {
          "author": "Российское Библейское Общество, ИПБ",
          "bold_text_offsets": [
            [
              9,
              12
            ],
            [
              13,
              16
            ]
          ],
          "bold_translation_offsets": [
            [
              13,
              18
            ]
          ],
          "date": "2023",
          "ref": "Российское Библейское Общество, ИПБ, «Изге Яҙма», Апокалипсис 5:9, 2023 г. [ИПБ]",
          "source": "ИПБ",
          "text": "Улар яңы йыр йырланы: – Һин төргәк китапты алырға, уның мисәттәрен ҡуптарырға лайыҡлыһың. Сөнки Һин ҡорбан итеп салындың, Үҙеңдең ҡаның менән һәр ҡәбиләнән, халыҡтан, милләттән, төрлө телдәрҙә һөйләшеүселәрҙән кешеләрҙе Алла өсөн йолоп алдың.",
          "title": "Изге Яҙма",
          "translation": "И поют новую песнь, говоря: достоин Ты взять книгу и снять с нее печати, ибо Ты был заклан, и Кровию Своею искупил нас Богу из всякого колена и языка, и народа, и племени,"
        }
      ],
      "glosses": [
        "песня"
      ],
      "id": "ru-йыр-ba-noun-RBJfDHIU"
    },
    {
      "categories": [
        {
          "kind": "other",
          "name": "Башкирские прилагательные",
          "parents": [],
          "source": "w"
        }
      ],
      "glosses": [
        "песенный"
      ],
      "id": "ru-йыр-ba-noun-mTRXaBK-",
      "tags": [
        "adjective"
      ]
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "audio": "Ba-йыр.oga",
      "ipa": "jɯ̞r",
      "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/b/b9/Ba-йыр.oga/Ba-йыр.oga.mp3",
      "oga_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/Ba-йыр.oga"
    }
  ],
  "synonyms": [
    {
      "raw_tags": [
        "частичн."
      ],
      "sense_index": 1,
      "word": "моң"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "частичн."
      ],
      "sense_index": 1,
      "word": "көй"
    }
  ],
  "word": "йыр"
}

{
  "categories": [
    "Башкирские существительные",
    "Башкирский язык",
    "Песни/ba",
    "Слова из 3 букв/ba"
  ],
  "etymology_text": "Происходит от пратюркск. *jɨr «песня», от которой в числе прочего произошли: др.-тюрк. ır, yır, баш., кумыкск. йыр, тувинск., хакаск., кирг. ыр, якут. ырыа, крымск.-тат. yır, турецк. yır и др.",
  "forms": [
    {
      "form": "йыр",
      "tags": [
        "nominative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "йырҙар",
      "tags": [
        "nominative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "йырҙың",
      "tags": [
        "possessive",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "йырҙарҙың",
      "tags": [
        "possessive",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "йырға",
      "tags": [
        "dative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "йырҙарға",
      "tags": [
        "dative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "йырҙы",
      "tags": [
        "accusative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "йырҙарҙы",
      "tags": [
        "accusative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "йырҙа",
      "raw_tags": [
        "местно-временной падеж"
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "йырҙарҙа",
      "raw_tags": [
        "местно-временной падеж"
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "йырҙан",
      "raw_tags": [
        "Исх."
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "йырҙарҙан",
      "raw_tags": [
        "Исх."
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "йырым",
      "tags": [
        "first-person",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "йырыбыҙ",
      "tags": [
        "first-person",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "йырың",
      "tags": [
        "second-person",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "йырығыҙ",
      "tags": [
        "second-person",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "йыры",
      "tags": [
        "third-person",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "йыры",
      "tags": [
        "third-person",
        "plural"
      ]
    }
  ],
  "hypernyms": [
    {
      "sense_index": 1,
      "word": "йыр-моң"
    }
  ],
  "hyphenations": [
    {
      "parts": [
        "йыр"
      ]
    }
  ],
  "lang": "Башкирский",
  "lang_code": "ba",
  "pos": "noun",
  "related": [
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "существительные"
      ],
      "word": "йырсы"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "существительные"
      ],
      "word": "йыраусы"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "глаголы"
      ],
      "word": "йырлау"
    }
  ],
  "senses": [
    {
      "examples": [
        {
          "bold_text_offsets": [
            [
              6,
              10
            ]
          ],
          "bold_translation_offsets": [
            [
              19,
              24
            ]
          ],
          "text": "Бишек йыры",
          "translation": "колыбельная (букв. песня колыбели)."
        },
        {
          "bold_text_offsets": [
            [
              73,
              81
            ],
            [
              87,
              95
            ]
          ],
          "bold_translation_offsets": [
            [
              113,
              118
            ]
          ],
          "text": "Ауылдан ауылға, йәйләүҙән йәйләүгә йөрөп, Мөхәмәтша ағай бихисап башҡорт йырҙарын, ҡобайырҙарын, риүәтәттәрен, таҡмаҡтарын яҙып алған.",
          "translation": "Ездя из аула в аул, с кочевья на кочевья, Мухаметша-агай (Бурангулов) записал бесчисленное количество башкирских песен, кубаиров, легенд и частушек."
        },
        {
          "author": "Российское Библейское Общество, ИПБ",
          "bold_text_offsets": [
            [
              9,
              12
            ],
            [
              13,
              16
            ]
          ],
          "bold_translation_offsets": [
            [
              13,
              18
            ]
          ],
          "date": "2023",
          "ref": "Российское Библейское Общество, ИПБ, «Изге Яҙма», Апокалипсис 5:9, 2023 г. [ИПБ]",
          "source": "ИПБ",
          "text": "Улар яңы йыр йырланы: – Һин төргәк китапты алырға, уның мисәттәрен ҡуптарырға лайыҡлыһың. Сөнки Һин ҡорбан итеп салындың, Үҙеңдең ҡаның менән һәр ҡәбиләнән, халыҡтан, милләттән, төрлө телдәрҙә һөйләшеүселәрҙән кешеләрҙе Алла өсөн йолоп алдың.",
          "title": "Изге Яҙма",
          "translation": "И поют новую песнь, говоря: достоин Ты взять книгу и снять с нее печати, ибо Ты был заклан, и Кровию Своею искупил нас Богу из всякого колена и языка, и народа, и племени,"
        }
      ],
      "glosses": [
        "песня"
      ]
    },
    {
      "categories": [
        "Башкирские прилагательные"
      ],
      "glosses": [
        "песенный"
      ],
      "tags": [
        "adjective"
      ]
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "audio": "Ba-йыр.oga",
      "ipa": "jɯ̞r",
      "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/b/b9/Ba-йыр.oga/Ba-йыр.oga.mp3",
      "oga_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/Ba-йыр.oga"
    }
  ],
  "synonyms": [
    {
      "raw_tags": [
        "частичн."
      ],
      "sense_index": 1,
      "word": "моң"
    },
    {
      "raw_tags": [
        "частичн."
      ],
      "sense_index": 1,
      "word": "көй"
    }
  ],
  "word": "йыр"
}