"иҙән" meaning in Башкирский

See иҙән in All languages combined, or Wiktionary

Noun

IPA: iˈðæn
Etymology: Впервые засвидетельствовано в чагатайском: chg. eden "место у двери/порога"; в современных кыпчакских: казахск. еден, тат. идән "пол". Дальнейшая этимология затемнена. Переход -d- между гласными в межзубный - специфично башкирский. Forms: иҙән [nominative, singular], иҙәндәр [nominative, plural], иҙәндең [singular], иҙәндәрҙең [plural], иҙәнгә [dative, singular], иҙәндәргә [dative, plural], иҙәнде [accusative, singular], иҙәндәрҙе [accusative, plural], иҙәндә [singular], иҙәндәрҙә [plural], иҙәндән [singular], иҙәндәрҙән [plural]
  1. пол
    Sense id: ru-иҙән-ba-noun-IasOdzUd
  2. адъектив. половой Tags: adjective
    Sense id: ru-иҙән-ba-noun-8c-4e-RW

Download JSONL data for иҙән meaning in Башкирский (2.5kB)

{
  "etymology_text": "Впервые засвидетельствовано в чагатайском: chg. eden \"место у двери/порога\"; в современных кыпчакских: казахск. еден, тат. идән \"пол\". Дальнейшая этимология затемнена.\nПереход -d- между гласными в межзубный - специфично башкирский.",
  "forms": [
    {
      "form": "иҙән",
      "tags": [
        "nominative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "иҙәндәр",
      "tags": [
        "nominative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "иҙәндең",
      "raw_tags": [
        "Прит."
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "иҙәндәрҙең",
      "raw_tags": [
        "Прит."
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "иҙәнгә",
      "tags": [
        "dative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "иҙәндәргә",
      "tags": [
        "dative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "иҙәнде",
      "tags": [
        "accusative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "иҙәндәрҙе",
      "tags": [
        "accusative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "иҙәндә",
      "raw_tags": [
        "местно-временной падеж"
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "иҙәндәрҙә",
      "raw_tags": [
        "местно-временной падеж"
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "иҙәндән",
      "raw_tags": [
        "Исх."
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "иҙәндәрҙән",
      "raw_tags": [
        "Исх."
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    }
  ],
  "lang": "Башкирский",
  "lang_code": "ba",
  "pos": "noun",
  "senses": [
    {
      "examples": [
        {
          "text": "Иҙән таҡтаһы.",
          "translation": "Половица."
        },
        {
          "text": "Икмәкте иҙәнгә төшөрөргә ярамай.",
          "translation": "Нельзя ронять хлеб напол. (табу, основанное на башкирском поверье)"
        },
        {
          "text": "Бүлмә буп-буш ине, тик иҙәнгә ғибәҙәт балаҫы түшәлгән.",
          "translation": "Комната была совершенно пуста, лишь наполу был постелен молельный коврик."
        },
        {
          "text": "Төпсөк иҙән ярығына төшөп китеп, баҙҙа ут тоҡанған.",
          "translation": "Окурок упал сквозь щель вполу, (и) в подвале вспыхнул пожар."
        }
      ],
      "glosses": [
        "пол"
      ],
      "id": "ru-иҙән-ba-noun-IasOdzUd"
    },
    {
      "examples": [
        {
          "text": "иҙән буяуы",
          "translation": "половая краска"
        }
      ],
      "glosses": [
        "половой"
      ],
      "id": "ru-иҙән-ba-noun-8c-4e-RW",
      "raw_glosses": [
        "адъектив. половой"
      ],
      "tags": [
        "adjective"
      ]
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "ipa": "iˈðæn"
    }
  ],
  "word": "иҙән"
}
{
  "etymology_text": "Впервые засвидетельствовано в чагатайском: chg. eden \"место у двери/порога\"; в современных кыпчакских: казахск. еден, тат. идән \"пол\". Дальнейшая этимология затемнена.\nПереход -d- между гласными в межзубный - специфично башкирский.",
  "forms": [
    {
      "form": "иҙән",
      "tags": [
        "nominative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "иҙәндәр",
      "tags": [
        "nominative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "иҙәндең",
      "raw_tags": [
        "Прит."
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "иҙәндәрҙең",
      "raw_tags": [
        "Прит."
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "иҙәнгә",
      "tags": [
        "dative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "иҙәндәргә",
      "tags": [
        "dative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "иҙәнде",
      "tags": [
        "accusative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "иҙәндәрҙе",
      "tags": [
        "accusative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "иҙәндә",
      "raw_tags": [
        "местно-временной падеж"
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "иҙәндәрҙә",
      "raw_tags": [
        "местно-временной падеж"
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "иҙәндән",
      "raw_tags": [
        "Исх."
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "иҙәндәрҙән",
      "raw_tags": [
        "Исх."
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    }
  ],
  "lang": "Башкирский",
  "lang_code": "ba",
  "pos": "noun",
  "senses": [
    {
      "examples": [
        {
          "text": "Иҙән таҡтаһы.",
          "translation": "Половица."
        },
        {
          "text": "Икмәкте иҙәнгә төшөрөргә ярамай.",
          "translation": "Нельзя ронять хлеб напол. (табу, основанное на башкирском поверье)"
        },
        {
          "text": "Бүлмә буп-буш ине, тик иҙәнгә ғибәҙәт балаҫы түшәлгән.",
          "translation": "Комната была совершенно пуста, лишь наполу был постелен молельный коврик."
        },
        {
          "text": "Төпсөк иҙән ярығына төшөп китеп, баҙҙа ут тоҡанған.",
          "translation": "Окурок упал сквозь щель вполу, (и) в подвале вспыхнул пожар."
        }
      ],
      "glosses": [
        "пол"
      ]
    },
    {
      "examples": [
        {
          "text": "иҙән буяуы",
          "translation": "половая краска"
        }
      ],
      "glosses": [
        "половой"
      ],
      "raw_glosses": [
        "адъектив. половой"
      ],
      "tags": [
        "adjective"
      ]
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "ipa": "iˈðæn"
    }
  ],
  "word": "иҙән"
}

This page is a part of the kaikki.org machine-readable Башкирский dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2024-07-04 from the ruwiktionary dump dated 2024-07-01 using wiktextract (c690d5d and b5d1315). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.

If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.