"dexter" meaning in język łaciński

{
  "antonyms": [
    {
      "sense_index": "1.1",
      "word": "laevus"
    },
    {
      "sense_index": "1.3-4",
      "word": "laevus"
    },
    {
      "sense_index": "1.3-4",
      "word": "sinister"
    }
  ],
  "categories": [
    {
      "kind": "other",
      "name": "Łaciński (indeks)",
      "orig": "łaciński (indeks)",
      "parents": [],
      "source": "w"
    }
  ],
  "etymology_texts": [
    "(1.1-5) praindoeur. dek̑- (por. sanskr. दक्षिण (dákṣiṇa), gr. δέκομαι, δάκτυλος, δεξιός, pali dakkhiṇa)"
  ],
  "lang": "język łaciński",
  "lang_code": "la",
  "pos": "adj",
  "pos_text": "przymiotnik",
  "related": [
    {
      "sense_index": "1.1",
      "word": "dextrum latus"
    },
    {
      "sense_index": "1.1",
      "word": "cornu"
    },
    {
      "sense_index": "1.1",
      "word": "cornum"
    },
    {
      "sense_index": "1.1",
      "word": "dextra acies"
    },
    {
      "sense_index": "1.3",
      "word": "dextrum tempus"
    },
    {
      "sense_index": "1.4",
      "word": "dextrum tempus"
    },
    {
      "sense_index": "1.5",
      "word": "dexter modus"
    },
    {
      "tags": [
        "noun"
      ],
      "word": "dextra"
    },
    {
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "dextera"
    },
    {
      "word": "dexterum"
    },
    {
      "tags": [
        "neuter"
      ],
      "word": "dextrum"
    },
    {
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "dexteritas"
    },
    {
      "tags": [
        "adverb"
      ],
      "word": "dextere"
    },
    {
      "word": "dextrorsum"
    },
    {
      "word": "dextrorsus"
    }
  ],
  "senses": [
    {
      "examples": [
        {
          "ref": "Gaius Svetonius Tranquillus: Divius Claudius (De vita Caesarum), liber V, 7",
          "text": "Sub Gaio demum fratris filio secundam existimationem circa initia imperii omnibus lenociniis colligente honores auspicatus consulatum (Claudius) gessit una per duos menses, evenitque ut primitus ingredienti cum fascibus Forum praetervolans aquila dexteriore umero consideret.",
          "translation": "Wreszcie za rządów Gajusa, syna brata, który na początku swego panowania wszelkiego rodzaju aktami łaskawości zjednywał sobie dobre imię, rozpoczął (Klaudiusz) karierę urzędniczą. Konsulat sprawował przez dwa miesiące razem z Gajusem. Wówczas zdarzył się następujący wypadek. Oto gdy Klaudiusz po raz pierwszy wchodził na forum w otoczeniu liktorów z rózgami, orzeł szybujący nad orszakiem przysiadł na jego prawym ramieniu."
        }
      ],
      "glosses": [
        "prawy, znajdujący się z prawej strony"
      ],
      "id": "pl-dexter-la-adj-WaoFcyfw",
      "sense_index": "1.1"
    },
    {
      "examples": [
        {
          "ref": "Titus Livius (Tytus Liwiusz): Ab Urbe Condita, liber XXVII, 48 (Dzieje Rzymu od założenia miasta, księga XXVII, 48)",
          "text": "Hasdrubal omissa munitione castrorum postquam pugnandum vidit, in prima acie ante signa elephantos conlocat: circa eos laevo in cornu adversus Claudium Gallos opponit, haud tantum iis fidens quantum ab hoste timeri eos credebat: ipse dextrum cornu adversus M. Livium sibi atque Hispanis — et ibi maxime in vetere milite spem habebat — sumpsit…",
          "translation": "Hazdrubal, widząc, że musi walczyć, przerwał umacnianie obozowiska i ustawił słonie w pierwszym szeregu przed sztandarami: obok nich umieścił po lewej na skrzydle Klaudiusza naprzeciw Gallów, nie tak bardzo w nie wierząc, co licząc, że wrogowie się ich boją. Ów prawe skrzydło, naprzeciw M. Liwiusza, wyznaczył sobie i Hiszpanom — i tu ponad wszystko miał nadzieję w starych żołnierzach."
        }
      ],
      "glosses": [
        "skierowany w prawo"
      ],
      "id": "pl-dexter-la-adj-m5c-nr3V",
      "sense_index": "1.2"
    },
    {
      "examples": [
        {
          "ref": "Publius Vergilius Maro: Aeneis, liber VIII, 298-303",
          "text": "„…nec te ullae facies, non terruit ipse Typhoeus / arduus arma tenens; non te rationis egentem / Lernaeus turba capitum circumstetit anguis. / salve, vera Iovis proles, decus addite divis, / et nos et tua dexter adi pede sacra secundo.” / talia carminibus celebrant;",
          "translation": "Żadna / Postawa, nawet ogrom Tyfeusa / Orężny, strwożyć cię nie zdołał. Nawet / Wąż ów lernejski, gdy strasznie osaczył / Mrowiem łbów, nie mógł ciebie oszołomić. / Bądź pozdrowiony, prawdziwy potomku / Jowisza, chlubo niebianom dodana! / I nam, i twoim świętościom błogosław. / Zechciej stopą przyjazną nawiedzić!” / Tak wysławiają go."
        }
      ],
      "glosses": [
        "pomyślny, przynoszący szczęście"
      ],
      "id": "pl-dexter-la-adj-CjitPSpj",
      "sense_index": "1.3"
    },
    {
      "glosses": [
        "sprzyjający, przychylny"
      ],
      "id": "pl-dexter-la-adj-A2ro1eW~",
      "sense_index": "1.4"
    },
    {
      "glosses": [
        "zręczny, wprawny, biegły"
      ],
      "id": "pl-dexter-la-adj-PbqAIZxp",
      "sense_index": "1.5"
    }
  ],
  "synonyms": [
    {
      "sense_index": "1.3",
      "word": "auspicatus"
    },
    {
      "sense_index": "1.4",
      "word": "leavus"
    },
    {
      "sense_index": "1.4",
      "word": "sinister"
    }
  ],
  "word": "dexter"
}

{
  "antonyms": [
    {
      "sense_index": "1.1",
      "word": "laevus"
    },
    {
      "sense_index": "1.3-4",
      "word": "laevus"
    },
    {
      "sense_index": "1.3-4",
      "word": "sinister"
    }
  ],
  "categories": [
    "łaciński (indeks)"
  ],
  "etymology_texts": [
    "(1.1-5) praindoeur. dek̑- (por. sanskr. दक्षिण (dákṣiṇa), gr. δέκομαι, δάκτυλος, δεξιός, pali dakkhiṇa)"
  ],
  "lang": "język łaciński",
  "lang_code": "la",
  "pos": "adj",
  "pos_text": "przymiotnik",
  "related": [
    {
      "sense_index": "1.1",
      "word": "dextrum latus"
    },
    {
      "sense_index": "1.1",
      "word": "cornu"
    },
    {
      "sense_index": "1.1",
      "word": "cornum"
    },
    {
      "sense_index": "1.1",
      "word": "dextra acies"
    },
    {
      "sense_index": "1.3",
      "word": "dextrum tempus"
    },
    {
      "sense_index": "1.4",
      "word": "dextrum tempus"
    },
    {
      "sense_index": "1.5",
      "word": "dexter modus"
    },
    {
      "tags": [
        "noun"
      ],
      "word": "dextra"
    },
    {
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "dextera"
    },
    {
      "word": "dexterum"
    },
    {
      "tags": [
        "neuter"
      ],
      "word": "dextrum"
    },
    {
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "dexteritas"
    },
    {
      "tags": [
        "adverb"
      ],
      "word": "dextere"
    },
    {
      "word": "dextrorsum"
    },
    {
      "word": "dextrorsus"
    }
  ],
  "senses": [
    {
      "examples": [
        {
          "ref": "Gaius Svetonius Tranquillus: Divius Claudius (De vita Caesarum), liber V, 7",
          "text": "Sub Gaio demum fratris filio secundam existimationem circa initia imperii omnibus lenociniis colligente honores auspicatus consulatum (Claudius) gessit una per duos menses, evenitque ut primitus ingredienti cum fascibus Forum praetervolans aquila dexteriore umero consideret.",
          "translation": "Wreszcie za rządów Gajusa, syna brata, który na początku swego panowania wszelkiego rodzaju aktami łaskawości zjednywał sobie dobre imię, rozpoczął (Klaudiusz) karierę urzędniczą. Konsulat sprawował przez dwa miesiące razem z Gajusem. Wówczas zdarzył się następujący wypadek. Oto gdy Klaudiusz po raz pierwszy wchodził na forum w otoczeniu liktorów z rózgami, orzeł szybujący nad orszakiem przysiadł na jego prawym ramieniu."
        }
      ],
      "glosses": [
        "prawy, znajdujący się z prawej strony"
      ],
      "sense_index": "1.1"
    },
    {
      "examples": [
        {
          "ref": "Titus Livius (Tytus Liwiusz): Ab Urbe Condita, liber XXVII, 48 (Dzieje Rzymu od założenia miasta, księga XXVII, 48)",
          "text": "Hasdrubal omissa munitione castrorum postquam pugnandum vidit, in prima acie ante signa elephantos conlocat: circa eos laevo in cornu adversus Claudium Gallos opponit, haud tantum iis fidens quantum ab hoste timeri eos credebat: ipse dextrum cornu adversus M. Livium sibi atque Hispanis — et ibi maxime in vetere milite spem habebat — sumpsit…",
          "translation": "Hazdrubal, widząc, że musi walczyć, przerwał umacnianie obozowiska i ustawił słonie w pierwszym szeregu przed sztandarami: obok nich umieścił po lewej na skrzydle Klaudiusza naprzeciw Gallów, nie tak bardzo w nie wierząc, co licząc, że wrogowie się ich boją. Ów prawe skrzydło, naprzeciw M. Liwiusza, wyznaczył sobie i Hiszpanom — i tu ponad wszystko miał nadzieję w starych żołnierzach."
        }
      ],
      "glosses": [
        "skierowany w prawo"
      ],
      "sense_index": "1.2"
    },
    {
      "examples": [
        {
          "ref": "Publius Vergilius Maro: Aeneis, liber VIII, 298-303",
          "text": "„…nec te ullae facies, non terruit ipse Typhoeus / arduus arma tenens; non te rationis egentem / Lernaeus turba capitum circumstetit anguis. / salve, vera Iovis proles, decus addite divis, / et nos et tua dexter adi pede sacra secundo.” / talia carminibus celebrant;",
          "translation": "Żadna / Postawa, nawet ogrom Tyfeusa / Orężny, strwożyć cię nie zdołał. Nawet / Wąż ów lernejski, gdy strasznie osaczył / Mrowiem łbów, nie mógł ciebie oszołomić. / Bądź pozdrowiony, prawdziwy potomku / Jowisza, chlubo niebianom dodana! / I nam, i twoim świętościom błogosław. / Zechciej stopą przyjazną nawiedzić!” / Tak wysławiają go."
        }
      ],
      "glosses": [
        "pomyślny, przynoszący szczęście"
      ],
      "sense_index": "1.3"
    },
    {
      "glosses": [
        "sprzyjający, przychylny"
      ],
      "sense_index": "1.4"
    },
    {
      "glosses": [
        "zręczny, wprawny, biegły"
      ],
      "sense_index": "1.5"
    }
  ],
  "synonyms": [
    {
      "sense_index": "1.3",
      "word": "auspicatus"
    },
    {
      "sense_index": "1.4",
      "word": "leavus"
    },
    {
      "sense_index": "1.4",
      "word": "sinister"
    }
  ],
  "word": "dexter"
}