See czarnoksiężnik on Wiktionary
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Polski (indeks)",
"orig": "polski (indeks)",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"etymology_texts": [
"daw. czes. černoknižník (obecnie czes. černokněžník)",
"pol. czarn‑ + -o- + ‑księżnik < niem. das schwarze Buch"
],
"forms": [
{
"form": "czarnoksiężnika",
"sense_index": "1.1-3",
"tags": [
"genitive",
"singular"
]
},
{
"form": "czarnoksiężnikowi",
"sense_index": "1.1-3",
"tags": [
"dative",
"singular"
]
},
{
"form": "czarnoksiężnika",
"sense_index": "1.1-3",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "czarnoksiężnikiem",
"sense_index": "1.1-3",
"tags": [
"instrumental",
"singular"
]
},
{
"form": "czarnoksiężniku",
"sense_index": "1.1-3",
"tags": [
"locative",
"singular"
]
},
{
"form": "czarnoksiężniku",
"sense_index": "1.1-3",
"tags": [
"vocative",
"singular"
]
},
{
"form": "czarnoksiężnicy",
"sense_index": "1.1-3",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "czarnoksiężników",
"sense_index": "1.1-3",
"tags": [
"genitive",
"plural"
]
},
{
"form": "czarnoksiężnikom",
"sense_index": "1.1-3",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "czarnoksiężników",
"sense_index": "1.1-3",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "czarnoksiężnikami",
"sense_index": "1.1-3",
"tags": [
"instrumental",
"plural"
]
},
{
"form": "czarnoksiężnikach",
"sense_index": "1.1-3",
"tags": [
"locative",
"plural"
]
},
{
"form": "czarnoksiężnicy",
"sense_index": "1.1-3",
"tags": [
"vocative",
"plural"
]
}
],
"lang": "język polski",
"lang_code": "pl",
"notes": [
{
"sense_index": "1.2-3",
"text": "dawniej terminy czarnoksiężnik, a czarownik/czarownica (i czarodziej/czarodziejka) miały odmienne znaczenie, co pokrywa się z ich etymologią. O ile czarownik/czarownica oznaczał człowieka wywodzącego się z ludu (por. szaman), praktykującego magię naturalną (związki z religiami chtonicznymi i matriarchalnymi) to czarnoksiężnik oznacza samotnego uczonego — badacza magii, zajmującego się studiowaniem grymuarów (związki z okultyzmem, nekromancją i demonologią, także z religią monoteistyczną i społeczeństwem patriarchalnym). Z czasem wyrazy te uległy pejoratywizacji, a formy związane z rdzeniem „czar-” wytworzyły bardziej neutralne (lub pozytywne) znaczeniowo terminy „czarodziej” i „czarodziejka”."
}
],
"pos": "noun",
"pos_text": "rzeczownik",
"raw_tags": [
"męskoosobowy"
],
"related": [
{
"tags": [
"noun",
"neuter"
],
"word": "czarnoksięstwo"
},
{
"raw_tags": [
"daw."
],
"word": "forma żeńska czarnoksiężnica"
},
{
"word": "czarnaksiężnica"
},
{
"tags": [
"adjective"
],
"word": "czarnoksięski"
},
{
"word": "czarnoksiężniczy"
}
],
"senses": [
{
"glosses": [
"osoba zajmująca się czarami i zjawiskami nadprzyrodzonymi"
],
"id": "pl-czarnoksiężnik-pl-noun-FhlQKG3S",
"sense_index": "1.1"
},
{
"examples": [
{
"text": "[…] mniemana owa mądrość zaklinania i odklinania nieba i ziemi, czyli czarodziejska, na rodzinnéj powstała ziemi i tylko ją w obce ubrano kształty, czyli po obcemu ubrano w szatę nauki, że tego, który ją transcendentalnie czyli naukowo (t.j. przy pomocy ksiąg) wykształcał i praktykował, czarnoksiężnikiem – tego zaś, który sposobem dostępnym wykonywał ją (z przymiotów przyrodzenia moc nadprzyrodzoną wyciskać umiejąc) czarodziejem mianowano"
}
],
"glosses": [
"osoba zajmująca się czarami w formie badań naukowych i okultystycznych, z użyciem „czarnych ksiąg” tj. grymuarów"
],
"id": "pl-czarnoksiężnik-pl-noun-flJTzntN",
"raw_tags": [
"daw."
],
"sense_index": "1.2"
},
{
"glosses": [
"osoba uczona, bardzo zręczna"
],
"id": "pl-czarnoksiężnik-pl-noun-A9PjkvIY",
"raw_tags": [
"daw."
],
"sense_index": "1.3"
}
],
"sounds": [
{
"audio": "LL-Q809 (pol)-Poemat-czarnoksiężnik.wav",
"mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/4/47/LL-Q809_(pol)-Poemat-czarnoksiężnik.wav/LL-Q809_(pol)-Poemat-czarnoksiężnik.wav.mp3",
"ogg_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/4/47/LL-Q809_(pol)-Poemat-czarnoksiężnik.wav/LL-Q809_(pol)-Poemat-czarnoksiężnik.wav.ogg",
"wav_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/LL-Q809 (pol)-Poemat-czarnoksiężnik.wav"
}
],
"synonyms": [
{
"sense_index": "1.1",
"word": "czarodziej"
},
{
"sense_index": "1.1",
"word": "czarownik"
},
{
"sense_index": "1.1",
"word": "mag"
},
{
"sense_index": "1.1",
"tags": [
"Middle-Polish"
],
"word": "czarodziejca"
},
{
"sense_index": "1.1",
"word": "nigromantyk"
},
{
"sense_index": "1.1",
"word": "czarnyksiężnik"
}
],
"translations": [
{
"lang": "angielski",
"lang_code": "en",
"sense_index": "1.1",
"word": "sorcerer"
},
{
"lang": "angielski",
"lang_code": "en",
"sense_index": "1.1",
"word": "warlock"
},
{
"lang": "białoruski",
"lang_code": "be",
"sense_index": "1.1",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "чарнакніжнік"
},
{
"lang": "bułgarski",
"lang_code": "bg",
"sense_index": "1.1",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "чернокнижник"
},
{
"lang": "litewski",
"lang_code": "lt",
"sense_index": "1.1",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "burtininkas"
},
{
"lang": "niemiecki",
"lang_code": "de",
"sense_index": "1.1",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "Hexenmeister"
}
],
"word": "czarnoksiężnik"
}
{
"categories": [
"polski (indeks)"
],
"etymology_texts": [
"daw. czes. černoknižník (obecnie czes. černokněžník)",
"pol. czarn‑ + -o- + ‑księżnik < niem. das schwarze Buch"
],
"forms": [
{
"form": "czarnoksiężnika",
"sense_index": "1.1-3",
"tags": [
"genitive",
"singular"
]
},
{
"form": "czarnoksiężnikowi",
"sense_index": "1.1-3",
"tags": [
"dative",
"singular"
]
},
{
"form": "czarnoksiężnika",
"sense_index": "1.1-3",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "czarnoksiężnikiem",
"sense_index": "1.1-3",
"tags": [
"instrumental",
"singular"
]
},
{
"form": "czarnoksiężniku",
"sense_index": "1.1-3",
"tags": [
"locative",
"singular"
]
},
{
"form": "czarnoksiężniku",
"sense_index": "1.1-3",
"tags": [
"vocative",
"singular"
]
},
{
"form": "czarnoksiężnicy",
"sense_index": "1.1-3",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "czarnoksiężników",
"sense_index": "1.1-3",
"tags": [
"genitive",
"plural"
]
},
{
"form": "czarnoksiężnikom",
"sense_index": "1.1-3",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "czarnoksiężników",
"sense_index": "1.1-3",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "czarnoksiężnikami",
"sense_index": "1.1-3",
"tags": [
"instrumental",
"plural"
]
},
{
"form": "czarnoksiężnikach",
"sense_index": "1.1-3",
"tags": [
"locative",
"plural"
]
},
{
"form": "czarnoksiężnicy",
"sense_index": "1.1-3",
"tags": [
"vocative",
"plural"
]
}
],
"lang": "język polski",
"lang_code": "pl",
"notes": [
{
"sense_index": "1.2-3",
"text": "dawniej terminy czarnoksiężnik, a czarownik/czarownica (i czarodziej/czarodziejka) miały odmienne znaczenie, co pokrywa się z ich etymologią. O ile czarownik/czarownica oznaczał człowieka wywodzącego się z ludu (por. szaman), praktykującego magię naturalną (związki z religiami chtonicznymi i matriarchalnymi) to czarnoksiężnik oznacza samotnego uczonego — badacza magii, zajmującego się studiowaniem grymuarów (związki z okultyzmem, nekromancją i demonologią, także z religią monoteistyczną i społeczeństwem patriarchalnym). Z czasem wyrazy te uległy pejoratywizacji, a formy związane z rdzeniem „czar-” wytworzyły bardziej neutralne (lub pozytywne) znaczeniowo terminy „czarodziej” i „czarodziejka”."
}
],
"pos": "noun",
"pos_text": "rzeczownik",
"raw_tags": [
"męskoosobowy"
],
"related": [
{
"tags": [
"noun",
"neuter"
],
"word": "czarnoksięstwo"
},
{
"raw_tags": [
"daw."
],
"word": "forma żeńska czarnoksiężnica"
},
{
"word": "czarnaksiężnica"
},
{
"tags": [
"adjective"
],
"word": "czarnoksięski"
},
{
"word": "czarnoksiężniczy"
}
],
"senses": [
{
"glosses": [
"osoba zajmująca się czarami i zjawiskami nadprzyrodzonymi"
],
"sense_index": "1.1"
},
{
"examples": [
{
"text": "[…] mniemana owa mądrość zaklinania i odklinania nieba i ziemi, czyli czarodziejska, na rodzinnéj powstała ziemi i tylko ją w obce ubrano kształty, czyli po obcemu ubrano w szatę nauki, że tego, który ją transcendentalnie czyli naukowo (t.j. przy pomocy ksiąg) wykształcał i praktykował, czarnoksiężnikiem – tego zaś, który sposobem dostępnym wykonywał ją (z przymiotów przyrodzenia moc nadprzyrodzoną wyciskać umiejąc) czarodziejem mianowano"
}
],
"glosses": [
"osoba zajmująca się czarami w formie badań naukowych i okultystycznych, z użyciem „czarnych ksiąg” tj. grymuarów"
],
"raw_tags": [
"daw."
],
"sense_index": "1.2"
},
{
"glosses": [
"osoba uczona, bardzo zręczna"
],
"raw_tags": [
"daw."
],
"sense_index": "1.3"
}
],
"sounds": [
{
"audio": "LL-Q809 (pol)-Poemat-czarnoksiężnik.wav",
"mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/4/47/LL-Q809_(pol)-Poemat-czarnoksiężnik.wav/LL-Q809_(pol)-Poemat-czarnoksiężnik.wav.mp3",
"ogg_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/4/47/LL-Q809_(pol)-Poemat-czarnoksiężnik.wav/LL-Q809_(pol)-Poemat-czarnoksiężnik.wav.ogg",
"wav_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/LL-Q809 (pol)-Poemat-czarnoksiężnik.wav"
}
],
"synonyms": [
{
"sense_index": "1.1",
"word": "czarodziej"
},
{
"sense_index": "1.1",
"word": "czarownik"
},
{
"sense_index": "1.1",
"word": "mag"
},
{
"sense_index": "1.1",
"tags": [
"Middle-Polish"
],
"word": "czarodziejca"
},
{
"sense_index": "1.1",
"word": "nigromantyk"
},
{
"sense_index": "1.1",
"word": "czarnyksiężnik"
}
],
"translations": [
{
"lang": "angielski",
"lang_code": "en",
"sense_index": "1.1",
"word": "sorcerer"
},
{
"lang": "angielski",
"lang_code": "en",
"sense_index": "1.1",
"word": "warlock"
},
{
"lang": "białoruski",
"lang_code": "be",
"sense_index": "1.1",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "чарнакніжнік"
},
{
"lang": "bułgarski",
"lang_code": "bg",
"sense_index": "1.1",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "чернокнижник"
},
{
"lang": "litewski",
"lang_code": "lt",
"sense_index": "1.1",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "burtininkas"
},
{
"lang": "niemiecki",
"lang_code": "de",
"sense_index": "1.1",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "Hexenmeister"
}
],
"word": "czarnoksiężnik"
}
Download raw JSONL data for czarnoksiężnik meaning in All languages combined (4.8kB)
This page is a part of the kaikki.org machine-readable All languages combined dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2025-01-06 from the plwiktionary dump dated 2025-01-01 using wiktextract (f889f65 and 8fbd9e8). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.
If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.