"xav" meaning in Kurmancî

See xav in All languages combined, or Wiktionary

Adjective

IPA: /xɑːv/ Forms: xavtir [comparative], herî xav [superlative], xavtirîn [superlative], xam, xangî
Etymology: Herwiha forma negunciyayî (unadapted) xam, ji farisî خام (xam). Tê xuya ku nû ketiye zimanê kurdî, heta di Mem û Zînê (1692) de jî wek xam hatiye tomarkirin û guherîna /m/>/v/'a guncanî zimanê kurdî çênebûye. Lê ev ji ber forma din a wek xam tê gotin, di serdema îranîkiya navîn de jî guherîna h>x pêk hatiye û çima nayê zanîn. Dibe ku cihê a xwemalî *hav vegirtibe. Ji proto-hindûewropî *om- (*ḫamel) / *h₃emos, *h₂eh₃mos (“xav”), hevrehaxam ya pehlewî, zazakî û farisî, xaw ya soranî, belûçî ameg, hameg, xom ya osetî, आम (āmá) ya sanskrîtî, hum ya ermenî, ὠμός (omos) ya yûnaniya kevn, amarus ya latînî > amer ya fransî, amargo ya spanî... proto-hindûewropî *om- (“xav, negihiştî, tirş”):proto-îranî: ::pehlewî: xam ("xav") ::somalî: x'm ("xav") ::hotenî: hame ("xav") ::farisî: xām ("xav") ::belûçî: hameg ("xav") ::kurmancî: xav ("xav") ::osetî: xom ("xav") ... ::zazakî: xam ("xav") :sanskrîtî: āmá ("xav, tirş") :ermenî: hum ("xav, nekelandî") :yûnanî: ōmos ("xav") :latînî: amarus ("tirş: negihiştî") ;Çavkanî: * Horn, Paul. (1893): Grundriss der neupersischen Etymologie [Bingehê etîmolojiya farisî] (bi almanî). Strassburg r. 103., * Watkins, Calvert, The American Heritage Dictionary of Indo-European Roots https://web.archive.org/http://www.amazon.com/American-Heritage-Dictionary-Indo-European-Roots/dp/0618082506 arşîv, Houghton Mifflin Co., 2007, çapa 2em, r. 60, * Lubotsky, Alexander. Indo-Aryan inherited lexicon. University of Leiden. * Pokorny, Julius, Ferhenga etîmolojî ya hindûewropî ["Indogermanisches etymologisches Wörterbuch (bi almanî)"], Bern, 1959, r. 777
  1. xag, nekelandî, neqelandî, nebiraştî
    Sense id: ku-xav-ku-adj-yJx~X9QS Categories (other): Mînak bi kurmancî
  2. bêxwê, ne sûr
    Sense id: ku-xav-ku-adj-hwfjfvSr Categories (other): Mînak bi kurmancî
  3. sist, ne xurt, ne zîrek, ne çist, ne çeleng, ne fêris, neşidayî
    Sense id: ku-xav-ku-adj-SWAOYnjH Categories (other): Mînak bi kurmancî
  4. nepaqijkirî, nepakkirî
    Sense id: ku-xav-ku-adj-4V~uZYr5 Categories (other): Mînak bi kurmancî
  5. paqij, bijûn, pak, temîz, ne pîs, ne gemarî, ne genî, ne herimî, ne lewitî
    Sense id: ku-xav-ku-adj-7YN930A4
The following are not (yet) sense-disambiguated
Derived forms: xav kirin [verb], xav bûn [verb], xavbûn [noun], xavkirin [noun], xavane, xavî, xavîtî, xavtî Translations: аӡа (āʒā) (Abxazî), gjallë (Albanî), roh (Almanî), crud (Aromanî), কেঁচা (kẽsa) (Asamî), (hu) (Aynuyî), xam (Azerî), çiy (Azerî), gordin (Baskî), сыры́ (syrý) (Belarusî), هامگ (hāmag) (Belûçî), কাঁচা (kãca) (Bengalî), суро́в (suróv) (Bulgarî), စိမ်း (cim:) (Burmayî), croit (Dalmatî), (Danmarkî), mentah (Endonezyayî), ني (nei) (Erebiya kendavî), نَيْء (nayʾ) (Erebî), հում (hum) (Ermenî), toores (Estonî), خام (xâm) (Farisî), cru (Fransî), crût (Friyolî), crûd (Friyolî), raaka (Fînî), cru (Galîsî), ნედლი (nedli) (Gurcî), maka (Hawayî), hilaw (Higaononî), manilaw (Higaononî), कच्चा (kaccā) (Hindî), rauw (Holendî), rauwe (Holendî), rauw (Holendî), 生の (Japonî), mĕtah (Javayiya kevn), mentah (Javayî), cru (Katalanî), ὠμός (ōmós) (Kevn), chawa (Keçwayî), cawa (Keçwayî), hanku (Keçwayî), чийки (çiyki) (Kirgizî), кам (kam) (Kirgizî), сѝров (Kirîlî), сꙑръ (syrŭ) (Kirîlî), 생의 (saeng-ui) (Koreyî), 날것의 (nalgeosui) (Koreyî), zaļš (Latgalî), jēls (Latviyayî), crudus (Latînî), incoctus (Latînî), sìrov (Latînî), ດິບ (dip) (Lawsî), réi (Luksembûrgî), žalias (Lîtwanî), сиров (sirov) (Makedonî), പച്ച (pacca) (Malayalamî), mentah (Malezî), nej (Maltayî), 生的 (shēng de) (Mandarînî), aw (Manksî), ilaw (Mansakayî), mata (Maorî), nyers (Mecarî), түүхий (tüühij) (Mongolî), crudo (Napolîtanî), tʼáá tʼéehgo (Navajoyî), काँचो (kā̃co) (Nepalî), (Norweciya bokmålî), crus (Oksîtanî), хом (xom) (Osetî), خام (ham) (Osmanî), خام (xam) (Oygurî), xom (Ozbekî), اوم (um) (Peştûyî), reiw (Plodîşî), surowy (Polonî), cru (Portugalî), crua [feminine] (Portugalî), ਕੱਚਾ (kaccā) (Puncabî), wanka (Pîttcantcatcarayî), шикі (şikı) (Qazaxî), criv (Romancî), criu (Romancî), criev (Romancî), crüj (Romancî), crud (Romanyayî), сыро́й (syrój) (Rusî), आम (āma) (Sanskrîtî), cru (Sardînî), crudu (Sardînî), cruo (Sardînî), cruu (Sardînî), hilaw (Sebwanoyî), surový (Slovakî), surov (Slovenî), syry (Sorbiya jorîn), syry (Sorbiya jêrîn), crudo (Spanî), (Swêdî), хом (xom) (Tacikî), ดิบ (dìp) (Tayî), పచ్చి (pacci) (Telûgûyî), чи (çi) (Teterî), çig (Tirkmenî), ham (Tirkî), çiğ (Tirkî), རྗེན་པ (rjen pa) (Tîbetî), کچا (kaccā) (Urdûyî), sống (Viyetnamî), wanka (Warlpirî), amrwd (Weylsî), ខ្ចី (khcəy) (Ximêrî), ឆៅ (chaw) (Ximêrî), רוי (roy) (Yidîşî), ωμός (omós) (Yûnanî), άψητος (ápsitos) (Yûnanî), αμαγείρευτος (amageíreftos) (Yûnanî), s̈hoyi (Çamicuroyî), syrový (Çekî), נָא (na) (Îbranî), חַי (khay) (Îbranî), raw (Îngilîzî), crude (Înterlîngua), om (Îrlendiya kevn), amh (Îrlendî), crudo (Îtalî), hrár (Îzlendî), óunninn (Îzlendî), сири́й (syrýj) (Ûkraynî)

Inflected forms

{
  "categories": [
    {
      "kind": "other",
      "name": "Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Kurmancî",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Peyvên kurmancî ji proto-hindûewropî",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Peyvên kurmancî ji proto-îranî",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Proto-hindûewropî",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Proto-îranî",
      "parents": [],
      "source": "w"
    }
  ],
  "derived": [
    {
      "tags": [
        "verb"
      ],
      "word": "xav kirin"
    },
    {
      "tags": [
        "verb"
      ],
      "word": "xav bûn"
    },
    {
      "tags": [
        "noun"
      ],
      "word": "xavbûn"
    },
    {
      "tags": [
        "noun"
      ],
      "word": "xavkirin"
    },
    {
      "word": "xavane"
    },
    {
      "word": "xavî"
    },
    {
      "word": "xavîtî"
    },
    {
      "word": "xavtî"
    }
  ],
  "etymology_text": "Herwiha forma negunciyayî (unadapted) xam, ji farisî خام (xam). Tê xuya ku nû ketiye zimanê kurdî, heta di Mem û Zînê (1692) de jî wek xam hatiye tomarkirin û guherîna /m/>/v/'a guncanî zimanê kurdî çênebûye. Lê ev ji ber forma din a wek xam tê gotin, di serdema îranîkiya navîn de jî guherîna h>x pêk hatiye û çima nayê zanîn. Dibe ku cihê a xwemalî *hav vegirtibe. Ji proto-hindûewropî *om- (*ḫamel) / *h₃emos, *h₂eh₃mos (“xav”), hevrehaxam ya pehlewî, zazakî û farisî, xaw ya soranî, belûçî ameg, hameg, xom ya osetî, आम (āmá) ya sanskrîtî, hum ya ermenî, ὠμός (omos) ya yûnaniya kevn, amarus ya latînî > amer ya fransî, amargo ya spanî...\nproto-hindûewropî *om- (“xav, negihiştî, tirş”):proto-îranî:\n::pehlewî: xam (\"xav\")\n::somalî: x'm (\"xav\")\n::hotenî: hame (\"xav\")\n::farisî: xām (\"xav\")\n::belûçî: hameg (\"xav\")\n::kurmancî: xav (\"xav\")\n::osetî: xom (\"xav\") ...\n::zazakî: xam (\"xav\")\n:sanskrîtî: āmá (\"xav, tirş\")\n:ermenî: hum (\"xav, nekelandî\")\n:yûnanî: ōmos (\"xav\")\n:latînî: amarus (\"tirş: negihiştî\")\n;Çavkanî:\n* Horn, Paul. (1893): Grundriss der neupersischen Etymologie [Bingehê etîmolojiya farisî] (bi almanî). Strassburg r. 103.,\n* Watkins, Calvert, The American Heritage Dictionary of Indo-European Roots https://web.archive.org/http://www.amazon.com/American-Heritage-Dictionary-Indo-European-Roots/dp/0618082506 arşîv, Houghton Mifflin Co., 2007, çapa 2em, r. 60,\n* Lubotsky, Alexander. Indo-Aryan inherited lexicon. University of Leiden.\n* Pokorny, Julius, Ferhenga etîmolojî ya hindûewropî [\"Indogermanisches etymologisches Wörterbuch (bi almanî)\"], Bern, 1959, r. 777",
  "forms": [
    {
      "form": "xavtir",
      "tags": [
        "comparative"
      ]
    },
    {
      "form": "herî xav",
      "tags": [
        "superlative"
      ]
    },
    {
      "form": "xavtirîn",
      "tags": [
        "superlative"
      ]
    },
    {
      "form": "xam"
    },
    {
      "form": "xangî"
    }
  ],
  "lang": "Kurmancî",
  "lang_code": "ku",
  "pos": "adj",
  "pos_title": "Rengdêr",
  "senses": [
    {
      "categories": [
        {
          "kind": "other",
          "name": "Mînak bi kurmancî",
          "parents": [],
          "source": "w"
        }
      ],
      "examples": [
        {
          "text": "Ew goştê xav dixwe."
        }
      ],
      "glosses": [
        "xag, nekelandî, neqelandî, nebiraştî"
      ],
      "id": "ku-xav-ku-adj-yJx~X9QS"
    },
    {
      "categories": [
        {
          "kind": "other",
          "name": "Mînak bi kurmancî",
          "parents": [],
          "source": "w"
        }
      ],
      "examples": [
        {
          "text": "Ev birinc xav e."
        }
      ],
      "glosses": [
        "bêxwê, ne sûr"
      ],
      "id": "ku-xav-ku-adj-hwfjfvSr"
    },
    {
      "categories": [
        {
          "kind": "other",
          "name": "Mînak bi kurmancî",
          "parents": [],
          "source": "w"
        }
      ],
      "examples": [
        {
          "text": "Kurrik xav e, tiştek jê nayê."
        }
      ],
      "glosses": [
        "sist, ne xurt, ne zîrek, ne çist, ne çeleng, ne fêris, neşidayî"
      ],
      "id": "ku-xav-ku-adj-SWAOYnjH"
    },
    {
      "categories": [
        {
          "kind": "other",
          "name": "Mînak bi kurmancî",
          "parents": [],
          "source": "w"
        }
      ],
      "examples": [
        {
          "text": "nefta xav"
        }
      ],
      "glosses": [
        "nepaqijkirî, nepakkirî"
      ],
      "id": "ku-xav-ku-adj-4V~uZYr5"
    },
    {
      "glosses": [
        "paqij, bijûn, pak, temîz, ne pîs, ne gemarî, ne genî, ne herimî, ne lewitî"
      ],
      "id": "ku-xav-ku-adj-7YN930A4"
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "ipa": "/xɑːv/"
    }
  ],
  "translations": [
    {
      "lang": "Abxazî",
      "lang_code": "ab",
      "roman": "āʒā",
      "word": "аӡа"
    },
    {
      "lang": "Albanî",
      "lang_code": "sq",
      "word": "gjallë"
    },
    {
      "lang": "Almanî",
      "lang_code": "de",
      "word": "roh"
    },
    {
      "lang": "Aromanî",
      "lang_code": "rup",
      "word": "crud"
    },
    {
      "lang": "Asamî",
      "lang_code": "as",
      "roman": "kẽsa",
      "word": "কেঁচা"
    },
    {
      "lang": "Aynuyî",
      "lang_code": "ain",
      "roman": "hu",
      "word": "フ"
    },
    {
      "lang": "Azerî",
      "lang_code": "az",
      "word": "xam"
    },
    {
      "lang": "Azerî",
      "lang_code": "az",
      "word": "çiy"
    },
    {
      "lang": "Baskî",
      "lang_code": "eu",
      "word": "gordin"
    },
    {
      "lang": "Belarusî",
      "lang_code": "be",
      "roman": "syrý",
      "word": "сыры́"
    },
    {
      "lang": "Belûçî",
      "lang_code": "bal",
      "roman": "hāmag",
      "word": "هامگ"
    },
    {
      "lang": "Bengalî",
      "lang_code": "bn",
      "roman": "kãca",
      "word": "কাঁচা"
    },
    {
      "lang": "Bulgarî",
      "lang_code": "bg",
      "roman": "suróv",
      "word": "суро́в"
    },
    {
      "lang": "Burmayî",
      "lang_code": "my",
      "roman": "cim:",
      "word": "စိမ်း"
    },
    {
      "lang": "Çamicuroyî",
      "lang_code": "ccc",
      "word": "s̈hoyi"
    },
    {
      "lang": "Çekî",
      "lang_code": "cs",
      "word": "syrový"
    },
    {
      "lang": "Mandarînî",
      "lang_code": "cmn",
      "roman": "shēng de",
      "word": "生的"
    },
    {
      "lang": "Dalmatî",
      "lang_code": "dlm",
      "word": "croit"
    },
    {
      "lang": "Danmarkî",
      "lang_code": "da",
      "word": "rå"
    },
    {
      "lang": "Endonezyayî",
      "lang_code": "id",
      "word": "mentah"
    },
    {
      "lang": "Erebî",
      "lang_code": "ar",
      "roman": "nayʾ",
      "word": "نَيْء"
    },
    {
      "lang": "Erebiya kendavî",
      "lang_code": "afb",
      "roman": "nei",
      "word": "ني"
    },
    {
      "lang": "Ermenî",
      "lang_code": "hy",
      "roman": "hum",
      "word": "հում"
    },
    {
      "lang": "Estonî",
      "lang_code": "et",
      "word": "toores"
    },
    {
      "lang": "Farisî",
      "lang_code": "fa",
      "roman": "xâm",
      "word": "خام"
    },
    {
      "lang": "Fînî",
      "lang_code": "fi",
      "word": "raaka"
    },
    {
      "lang": "Fransî",
      "lang_code": "fr",
      "word": "cru"
    },
    {
      "lang": "Friyolî",
      "lang_code": "fur",
      "word": "crût"
    },
    {
      "lang": "Friyolî",
      "lang_code": "fur",
      "word": "crûd"
    },
    {
      "lang": "Galîsî",
      "lang_code": "gl",
      "word": "cru"
    },
    {
      "lang": "Gurcî",
      "lang_code": "ka",
      "roman": "nedli",
      "word": "ნედლი"
    },
    {
      "lang": "Hawayî",
      "lang_code": "haw",
      "word": "maka"
    },
    {
      "lang": "Higaononî",
      "lang_code": "mba",
      "word": "hilaw"
    },
    {
      "lang": "Higaononî",
      "lang_code": "mba",
      "word": "manilaw"
    },
    {
      "lang": "Hindî",
      "lang_code": "hi",
      "roman": "kaccā",
      "word": "कच्चा"
    },
    {
      "lang": "Holendî",
      "lang_code": "nl",
      "word": "rauw"
    },
    {
      "lang": "Holendî",
      "lang_code": "nl",
      "word": "rauwe"
    },
    {
      "lang": "Holendî",
      "lang_code": "nl",
      "word": "rauw"
    },
    {
      "lang": "Îbranî",
      "lang_code": "he",
      "roman": "na",
      "word": "נָא"
    },
    {
      "lang": "Îbranî",
      "lang_code": "he",
      "roman": "khay",
      "word": "חַי"
    },
    {
      "lang": "Îngilîzî",
      "lang_code": "en",
      "word": "raw"
    },
    {
      "lang": "Înterlîngua",
      "lang_code": "ia",
      "word": "crude"
    },
    {
      "lang": "Îrlendî",
      "lang_code": "ga",
      "word": "amh"
    },
    {
      "lang": "Îrlendiya kevn",
      "lang_code": "sga",
      "word": "om"
    },
    {
      "lang": "Îtalî",
      "lang_code": "it",
      "word": "crudo"
    },
    {
      "lang": "Îzlendî",
      "lang_code": "is",
      "word": "hrár"
    },
    {
      "lang": "Îzlendî",
      "lang_code": "is",
      "word": "óunninn"
    },
    {
      "lang": "Japonî",
      "lang_code": "ja",
      "word": "生の"
    },
    {
      "lang": "Javayiya kevn",
      "lang_code": "kaw",
      "word": "mĕtah"
    },
    {
      "lang": "Javayî",
      "lang_code": "jv",
      "word": "mentah"
    },
    {
      "lang": "Katalanî",
      "lang_code": "ca",
      "word": "cru"
    },
    {
      "lang": "Keçwayî",
      "lang_code": "qu",
      "word": "chawa"
    },
    {
      "lang": "Keçwayî",
      "lang_code": "qu",
      "word": "cawa"
    },
    {
      "lang": "Keçwayî",
      "lang_code": "qu",
      "word": "hanku"
    },
    {
      "lang": "Kirgizî",
      "lang_code": "ky",
      "roman": "çiyki",
      "word": "чийки"
    },
    {
      "lang": "Kirgizî",
      "lang_code": "ky",
      "roman": "kam",
      "word": "кам"
    },
    {
      "lang": "Koreyî",
      "lang_code": "ko",
      "roman": "saeng-ui",
      "word": "생의"
    },
    {
      "lang": "Koreyî",
      "lang_code": "ko",
      "roman": "nalgeosui",
      "word": "날것의"
    },
    {
      "lang": "Latgalî",
      "lang_code": "ltg",
      "word": "zaļš"
    },
    {
      "lang": "Latînî",
      "lang_code": "la",
      "word": "crudus"
    },
    {
      "lang": "Latînî",
      "lang_code": "la",
      "word": "incoctus"
    },
    {
      "lang": "Latviyayî",
      "lang_code": "lv",
      "word": "jēls"
    },
    {
      "lang": "Lawsî",
      "lang_code": "lo",
      "roman": "dip",
      "word": "ດິບ"
    },
    {
      "lang": "Lîtwanî",
      "lang_code": "lt",
      "word": "žalias"
    },
    {
      "lang": "Luksembûrgî",
      "lang_code": "lb",
      "word": "réi"
    },
    {
      "lang": "Makedonî",
      "lang_code": "mk",
      "roman": "sirov",
      "word": "сиров"
    },
    {
      "lang": "Malayalamî",
      "lang_code": "ml",
      "roman": "pacca",
      "word": "പച്ച"
    },
    {
      "lang": "Malezî",
      "lang_code": "ms",
      "word": "mentah"
    },
    {
      "lang": "Maltayî",
      "lang_code": "mt",
      "word": "nej"
    },
    {
      "lang": "Manksî",
      "lang_code": "gv",
      "word": "aw"
    },
    {
      "lang": "Mansakayî",
      "lang_code": "msk",
      "word": "ilaw"
    },
    {
      "lang": "Maorî",
      "lang_code": "mi",
      "word": "mata"
    },
    {
      "lang": "Mecarî",
      "lang_code": "hu",
      "word": "nyers"
    },
    {
      "lang": "Mongolî",
      "lang_code": "mn",
      "roman": "tüühij",
      "word": "түүхий"
    },
    {
      "lang": "Napolîtanî",
      "lang_code": "nap",
      "word": "crudo"
    },
    {
      "lang": "Navajoyî",
      "lang_code": "nv",
      "word": "tʼáá tʼéehgo"
    },
    {
      "lang": "Nepalî",
      "lang_code": "ne",
      "roman": "kā̃co",
      "word": "काँचो"
    },
    {
      "lang": "Norweciya bokmålî",
      "lang_code": "nb",
      "word": "rå"
    },
    {
      "lang": "Oksîtanî",
      "lang_code": "oc",
      "word": "crus"
    },
    {
      "lang": "Osetî",
      "lang_code": "os",
      "roman": "xom",
      "word": "хом"
    },
    {
      "lang": "Osmanî",
      "lang_code": "ota",
      "roman": "ham",
      "word": "خام"
    },
    {
      "lang": "Oygurî",
      "lang_code": "ug",
      "roman": "xam",
      "word": "خام"
    },
    {
      "lang": "Ozbekî",
      "lang_code": "uz",
      "word": "xom"
    },
    {
      "lang": "Peştûyî",
      "lang_code": "ps",
      "roman": "um",
      "word": "اوم"
    },
    {
      "lang": "Pîttcantcatcarayî",
      "lang_code": "pjt",
      "word": "wanka"
    },
    {
      "lang": "Plodîşî",
      "lang_code": "pdt",
      "word": "reiw"
    },
    {
      "lang": "Polonî",
      "lang_code": "pl",
      "word": "surowy"
    },
    {
      "lang": "Portugalî",
      "lang_code": "pt",
      "word": "cru"
    },
    {
      "lang": "Portugalî",
      "lang_code": "pt",
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "crua"
    },
    {
      "lang": "Puncabî",
      "lang_code": "pa",
      "roman": "kaccā",
      "word": "ਕੱਚਾ"
    },
    {
      "lang": "Qazaxî",
      "lang_code": "kk",
      "roman": "şikı",
      "word": "шикі"
    },
    {
      "lang": "Romancî",
      "lang_code": "rm",
      "word": "criv"
    },
    {
      "lang": "Romancî",
      "lang_code": "rm",
      "word": "criu"
    },
    {
      "lang": "Romancî",
      "lang_code": "rm",
      "word": "criev"
    },
    {
      "lang": "Romancî",
      "lang_code": "rm",
      "word": "crüj"
    },
    {
      "lang": "Romanyayî",
      "lang_code": "ro",
      "word": "crud"
    },
    {
      "lang": "Rusî",
      "lang_code": "ru",
      "roman": "syrój",
      "word": "сыро́й"
    },
    {
      "lang": "Sanskrîtî",
      "lang_code": "sa",
      "roman": "āma",
      "word": "आम"
    },
    {
      "lang": "Sardînî",
      "lang_code": "sc",
      "word": "cru"
    },
    {
      "lang": "Sardînî",
      "lang_code": "sc",
      "word": "crudu"
    },
    {
      "lang": "Sardînî",
      "lang_code": "sc",
      "word": "cruo"
    },
    {
      "lang": "Sardînî",
      "lang_code": "sc",
      "word": "cruu"
    },
    {
      "lang": "Sebwanoyî",
      "lang_code": "ceb",
      "word": "hilaw"
    },
    {
      "lang": "Kirîlî",
      "lang_code": "sh",
      "word": "сѝров"
    },
    {
      "lang": "Latînî",
      "lang_code": "sh",
      "word": "sìrov"
    },
    {
      "lang": "Kirîlî",
      "lang_code": "cu",
      "roman": "syrŭ",
      "word": "сꙑръ"
    },
    {
      "lang": "Slovakî",
      "lang_code": "sk",
      "word": "surový"
    },
    {
      "lang": "Slovenî",
      "lang_code": "sl",
      "word": "surov"
    },
    {
      "lang": "Sorbiya jêrîn",
      "lang_code": "dsb",
      "word": "syry"
    },
    {
      "lang": "Sorbiya jorîn",
      "lang_code": "hsb",
      "word": "syry"
    },
    {
      "lang": "Spanî",
      "lang_code": "es",
      "word": "crudo"
    },
    {
      "lang": "Swêdî",
      "lang_code": "sv",
      "word": "rå"
    },
    {
      "lang": "Tacikî",
      "lang_code": "tg",
      "roman": "xom",
      "word": "хом"
    },
    {
      "lang": "Tayî",
      "lang_code": "th",
      "roman": "dìp",
      "word": "ดิบ"
    },
    {
      "lang": "Telûgûyî",
      "lang_code": "te",
      "roman": "pacci",
      "word": "పచ్చి"
    },
    {
      "lang": "Teterî",
      "lang_code": "tt",
      "roman": "çi",
      "word": "чи"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "ham"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "çiğ"
    },
    {
      "lang": "Tirkmenî",
      "lang_code": "tk",
      "word": "çig"
    },
    {
      "lang": "Tîbetî",
      "lang_code": "bo",
      "roman": "rjen pa",
      "word": "རྗེན་པ"
    },
    {
      "lang": "Urdûyî",
      "lang_code": "ur",
      "roman": "kaccā",
      "word": "کچا"
    },
    {
      "lang": "Ûkraynî",
      "lang_code": "uk",
      "roman": "syrýj",
      "word": "сири́й"
    },
    {
      "lang": "Viyetnamî",
      "lang_code": "vi",
      "word": "sống"
    },
    {
      "lang": "Warlpirî",
      "lang_code": "wbp",
      "word": "wanka"
    },
    {
      "lang": "Weylsî",
      "lang_code": "cy",
      "word": "amrwd"
    },
    {
      "lang": "Ximêrî",
      "lang_code": "km",
      "roman": "khcəy",
      "word": "ខ្ចី"
    },
    {
      "lang": "Ximêrî",
      "lang_code": "km",
      "roman": "chaw",
      "word": "ឆៅ"
    },
    {
      "lang": "Yidîşî",
      "lang_code": "yi",
      "roman": "roy",
      "word": "רוי"
    },
    {
      "lang": "Yûnanî",
      "lang_code": "el",
      "roman": "omós",
      "word": "ωμός"
    },
    {
      "lang": "Yûnanî",
      "lang_code": "el",
      "roman": "ápsitos",
      "word": "άψητος"
    },
    {
      "lang": "Yûnanî",
      "lang_code": "el",
      "roman": "amageíreftos",
      "word": "αμαγείρευτος"
    },
    {
      "lang": "Kevn",
      "lang_code": "grc",
      "roman": "ōmós",
      "word": "ὠμός"
    }
  ],
  "word": "xav"
}
{
  "categories": [
    "Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî",
    "Kurmancî",
    "Peyvên kurmancî ji proto-hindûewropî",
    "Peyvên kurmancî ji proto-îranî",
    "Proto-hindûewropî",
    "Proto-îranî"
  ],
  "derived": [
    {
      "tags": [
        "verb"
      ],
      "word": "xav kirin"
    },
    {
      "tags": [
        "verb"
      ],
      "word": "xav bûn"
    },
    {
      "tags": [
        "noun"
      ],
      "word": "xavbûn"
    },
    {
      "tags": [
        "noun"
      ],
      "word": "xavkirin"
    },
    {
      "word": "xavane"
    },
    {
      "word": "xavî"
    },
    {
      "word": "xavîtî"
    },
    {
      "word": "xavtî"
    }
  ],
  "etymology_text": "Herwiha forma negunciyayî (unadapted) xam, ji farisî خام (xam). Tê xuya ku nû ketiye zimanê kurdî, heta di Mem û Zînê (1692) de jî wek xam hatiye tomarkirin û guherîna /m/>/v/'a guncanî zimanê kurdî çênebûye. Lê ev ji ber forma din a wek xam tê gotin, di serdema îranîkiya navîn de jî guherîna h>x pêk hatiye û çima nayê zanîn. Dibe ku cihê a xwemalî *hav vegirtibe. Ji proto-hindûewropî *om- (*ḫamel) / *h₃emos, *h₂eh₃mos (“xav”), hevrehaxam ya pehlewî, zazakî û farisî, xaw ya soranî, belûçî ameg, hameg, xom ya osetî, आम (āmá) ya sanskrîtî, hum ya ermenî, ὠμός (omos) ya yûnaniya kevn, amarus ya latînî > amer ya fransî, amargo ya spanî...\nproto-hindûewropî *om- (“xav, negihiştî, tirş”):proto-îranî:\n::pehlewî: xam (\"xav\")\n::somalî: x'm (\"xav\")\n::hotenî: hame (\"xav\")\n::farisî: xām (\"xav\")\n::belûçî: hameg (\"xav\")\n::kurmancî: xav (\"xav\")\n::osetî: xom (\"xav\") ...\n::zazakî: xam (\"xav\")\n:sanskrîtî: āmá (\"xav, tirş\")\n:ermenî: hum (\"xav, nekelandî\")\n:yûnanî: ōmos (\"xav\")\n:latînî: amarus (\"tirş: negihiştî\")\n;Çavkanî:\n* Horn, Paul. (1893): Grundriss der neupersischen Etymologie [Bingehê etîmolojiya farisî] (bi almanî). Strassburg r. 103.,\n* Watkins, Calvert, The American Heritage Dictionary of Indo-European Roots https://web.archive.org/http://www.amazon.com/American-Heritage-Dictionary-Indo-European-Roots/dp/0618082506 arşîv, Houghton Mifflin Co., 2007, çapa 2em, r. 60,\n* Lubotsky, Alexander. Indo-Aryan inherited lexicon. University of Leiden.\n* Pokorny, Julius, Ferhenga etîmolojî ya hindûewropî [\"Indogermanisches etymologisches Wörterbuch (bi almanî)\"], Bern, 1959, r. 777",
  "forms": [
    {
      "form": "xavtir",
      "tags": [
        "comparative"
      ]
    },
    {
      "form": "herî xav",
      "tags": [
        "superlative"
      ]
    },
    {
      "form": "xavtirîn",
      "tags": [
        "superlative"
      ]
    },
    {
      "form": "xam"
    },
    {
      "form": "xangî"
    }
  ],
  "lang": "Kurmancî",
  "lang_code": "ku",
  "pos": "adj",
  "pos_title": "Rengdêr",
  "senses": [
    {
      "categories": [
        "Mînak bi kurmancî"
      ],
      "examples": [
        {
          "text": "Ew goştê xav dixwe."
        }
      ],
      "glosses": [
        "xag, nekelandî, neqelandî, nebiraştî"
      ]
    },
    {
      "categories": [
        "Mînak bi kurmancî"
      ],
      "examples": [
        {
          "text": "Ev birinc xav e."
        }
      ],
      "glosses": [
        "bêxwê, ne sûr"
      ]
    },
    {
      "categories": [
        "Mînak bi kurmancî"
      ],
      "examples": [
        {
          "text": "Kurrik xav e, tiştek jê nayê."
        }
      ],
      "glosses": [
        "sist, ne xurt, ne zîrek, ne çist, ne çeleng, ne fêris, neşidayî"
      ]
    },
    {
      "categories": [
        "Mînak bi kurmancî"
      ],
      "examples": [
        {
          "text": "nefta xav"
        }
      ],
      "glosses": [
        "nepaqijkirî, nepakkirî"
      ]
    },
    {
      "glosses": [
        "paqij, bijûn, pak, temîz, ne pîs, ne gemarî, ne genî, ne herimî, ne lewitî"
      ]
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "ipa": "/xɑːv/"
    }
  ],
  "translations": [
    {
      "lang": "Abxazî",
      "lang_code": "ab",
      "roman": "āʒā",
      "word": "аӡа"
    },
    {
      "lang": "Albanî",
      "lang_code": "sq",
      "word": "gjallë"
    },
    {
      "lang": "Almanî",
      "lang_code": "de",
      "word": "roh"
    },
    {
      "lang": "Aromanî",
      "lang_code": "rup",
      "word": "crud"
    },
    {
      "lang": "Asamî",
      "lang_code": "as",
      "roman": "kẽsa",
      "word": "কেঁচা"
    },
    {
      "lang": "Aynuyî",
      "lang_code": "ain",
      "roman": "hu",
      "word": "フ"
    },
    {
      "lang": "Azerî",
      "lang_code": "az",
      "word": "xam"
    },
    {
      "lang": "Azerî",
      "lang_code": "az",
      "word": "çiy"
    },
    {
      "lang": "Baskî",
      "lang_code": "eu",
      "word": "gordin"
    },
    {
      "lang": "Belarusî",
      "lang_code": "be",
      "roman": "syrý",
      "word": "сыры́"
    },
    {
      "lang": "Belûçî",
      "lang_code": "bal",
      "roman": "hāmag",
      "word": "هامگ"
    },
    {
      "lang": "Bengalî",
      "lang_code": "bn",
      "roman": "kãca",
      "word": "কাঁচা"
    },
    {
      "lang": "Bulgarî",
      "lang_code": "bg",
      "roman": "suróv",
      "word": "суро́в"
    },
    {
      "lang": "Burmayî",
      "lang_code": "my",
      "roman": "cim:",
      "word": "စိမ်း"
    },
    {
      "lang": "Çamicuroyî",
      "lang_code": "ccc",
      "word": "s̈hoyi"
    },
    {
      "lang": "Çekî",
      "lang_code": "cs",
      "word": "syrový"
    },
    {
      "lang": "Mandarînî",
      "lang_code": "cmn",
      "roman": "shēng de",
      "word": "生的"
    },
    {
      "lang": "Dalmatî",
      "lang_code": "dlm",
      "word": "croit"
    },
    {
      "lang": "Danmarkî",
      "lang_code": "da",
      "word": "rå"
    },
    {
      "lang": "Endonezyayî",
      "lang_code": "id",
      "word": "mentah"
    },
    {
      "lang": "Erebî",
      "lang_code": "ar",
      "roman": "nayʾ",
      "word": "نَيْء"
    },
    {
      "lang": "Erebiya kendavî",
      "lang_code": "afb",
      "roman": "nei",
      "word": "ني"
    },
    {
      "lang": "Ermenî",
      "lang_code": "hy",
      "roman": "hum",
      "word": "հում"
    },
    {
      "lang": "Estonî",
      "lang_code": "et",
      "word": "toores"
    },
    {
      "lang": "Farisî",
      "lang_code": "fa",
      "roman": "xâm",
      "word": "خام"
    },
    {
      "lang": "Fînî",
      "lang_code": "fi",
      "word": "raaka"
    },
    {
      "lang": "Fransî",
      "lang_code": "fr",
      "word": "cru"
    },
    {
      "lang": "Friyolî",
      "lang_code": "fur",
      "word": "crût"
    },
    {
      "lang": "Friyolî",
      "lang_code": "fur",
      "word": "crûd"
    },
    {
      "lang": "Galîsî",
      "lang_code": "gl",
      "word": "cru"
    },
    {
      "lang": "Gurcî",
      "lang_code": "ka",
      "roman": "nedli",
      "word": "ნედლი"
    },
    {
      "lang": "Hawayî",
      "lang_code": "haw",
      "word": "maka"
    },
    {
      "lang": "Higaononî",
      "lang_code": "mba",
      "word": "hilaw"
    },
    {
      "lang": "Higaononî",
      "lang_code": "mba",
      "word": "manilaw"
    },
    {
      "lang": "Hindî",
      "lang_code": "hi",
      "roman": "kaccā",
      "word": "कच्चा"
    },
    {
      "lang": "Holendî",
      "lang_code": "nl",
      "word": "rauw"
    },
    {
      "lang": "Holendî",
      "lang_code": "nl",
      "word": "rauwe"
    },
    {
      "lang": "Holendî",
      "lang_code": "nl",
      "word": "rauw"
    },
    {
      "lang": "Îbranî",
      "lang_code": "he",
      "roman": "na",
      "word": "נָא"
    },
    {
      "lang": "Îbranî",
      "lang_code": "he",
      "roman": "khay",
      "word": "חַי"
    },
    {
      "lang": "Îngilîzî",
      "lang_code": "en",
      "word": "raw"
    },
    {
      "lang": "Înterlîngua",
      "lang_code": "ia",
      "word": "crude"
    },
    {
      "lang": "Îrlendî",
      "lang_code": "ga",
      "word": "amh"
    },
    {
      "lang": "Îrlendiya kevn",
      "lang_code": "sga",
      "word": "om"
    },
    {
      "lang": "Îtalî",
      "lang_code": "it",
      "word": "crudo"
    },
    {
      "lang": "Îzlendî",
      "lang_code": "is",
      "word": "hrár"
    },
    {
      "lang": "Îzlendî",
      "lang_code": "is",
      "word": "óunninn"
    },
    {
      "lang": "Japonî",
      "lang_code": "ja",
      "word": "生の"
    },
    {
      "lang": "Javayiya kevn",
      "lang_code": "kaw",
      "word": "mĕtah"
    },
    {
      "lang": "Javayî",
      "lang_code": "jv",
      "word": "mentah"
    },
    {
      "lang": "Katalanî",
      "lang_code": "ca",
      "word": "cru"
    },
    {
      "lang": "Keçwayî",
      "lang_code": "qu",
      "word": "chawa"
    },
    {
      "lang": "Keçwayî",
      "lang_code": "qu",
      "word": "cawa"
    },
    {
      "lang": "Keçwayî",
      "lang_code": "qu",
      "word": "hanku"
    },
    {
      "lang": "Kirgizî",
      "lang_code": "ky",
      "roman": "çiyki",
      "word": "чийки"
    },
    {
      "lang": "Kirgizî",
      "lang_code": "ky",
      "roman": "kam",
      "word": "кам"
    },
    {
      "lang": "Koreyî",
      "lang_code": "ko",
      "roman": "saeng-ui",
      "word": "생의"
    },
    {
      "lang": "Koreyî",
      "lang_code": "ko",
      "roman": "nalgeosui",
      "word": "날것의"
    },
    {
      "lang": "Latgalî",
      "lang_code": "ltg",
      "word": "zaļš"
    },
    {
      "lang": "Latînî",
      "lang_code": "la",
      "word": "crudus"
    },
    {
      "lang": "Latînî",
      "lang_code": "la",
      "word": "incoctus"
    },
    {
      "lang": "Latviyayî",
      "lang_code": "lv",
      "word": "jēls"
    },
    {
      "lang": "Lawsî",
      "lang_code": "lo",
      "roman": "dip",
      "word": "ດິບ"
    },
    {
      "lang": "Lîtwanî",
      "lang_code": "lt",
      "word": "žalias"
    },
    {
      "lang": "Luksembûrgî",
      "lang_code": "lb",
      "word": "réi"
    },
    {
      "lang": "Makedonî",
      "lang_code": "mk",
      "roman": "sirov",
      "word": "сиров"
    },
    {
      "lang": "Malayalamî",
      "lang_code": "ml",
      "roman": "pacca",
      "word": "പച്ച"
    },
    {
      "lang": "Malezî",
      "lang_code": "ms",
      "word": "mentah"
    },
    {
      "lang": "Maltayî",
      "lang_code": "mt",
      "word": "nej"
    },
    {
      "lang": "Manksî",
      "lang_code": "gv",
      "word": "aw"
    },
    {
      "lang": "Mansakayî",
      "lang_code": "msk",
      "word": "ilaw"
    },
    {
      "lang": "Maorî",
      "lang_code": "mi",
      "word": "mata"
    },
    {
      "lang": "Mecarî",
      "lang_code": "hu",
      "word": "nyers"
    },
    {
      "lang": "Mongolî",
      "lang_code": "mn",
      "roman": "tüühij",
      "word": "түүхий"
    },
    {
      "lang": "Napolîtanî",
      "lang_code": "nap",
      "word": "crudo"
    },
    {
      "lang": "Navajoyî",
      "lang_code": "nv",
      "word": "tʼáá tʼéehgo"
    },
    {
      "lang": "Nepalî",
      "lang_code": "ne",
      "roman": "kā̃co",
      "word": "काँचो"
    },
    {
      "lang": "Norweciya bokmålî",
      "lang_code": "nb",
      "word": "rå"
    },
    {
      "lang": "Oksîtanî",
      "lang_code": "oc",
      "word": "crus"
    },
    {
      "lang": "Osetî",
      "lang_code": "os",
      "roman": "xom",
      "word": "хом"
    },
    {
      "lang": "Osmanî",
      "lang_code": "ota",
      "roman": "ham",
      "word": "خام"
    },
    {
      "lang": "Oygurî",
      "lang_code": "ug",
      "roman": "xam",
      "word": "خام"
    },
    {
      "lang": "Ozbekî",
      "lang_code": "uz",
      "word": "xom"
    },
    {
      "lang": "Peştûyî",
      "lang_code": "ps",
      "roman": "um",
      "word": "اوم"
    },
    {
      "lang": "Pîttcantcatcarayî",
      "lang_code": "pjt",
      "word": "wanka"
    },
    {
      "lang": "Plodîşî",
      "lang_code": "pdt",
      "word": "reiw"
    },
    {
      "lang": "Polonî",
      "lang_code": "pl",
      "word": "surowy"
    },
    {
      "lang": "Portugalî",
      "lang_code": "pt",
      "word": "cru"
    },
    {
      "lang": "Portugalî",
      "lang_code": "pt",
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "crua"
    },
    {
      "lang": "Puncabî",
      "lang_code": "pa",
      "roman": "kaccā",
      "word": "ਕੱਚਾ"
    },
    {
      "lang": "Qazaxî",
      "lang_code": "kk",
      "roman": "şikı",
      "word": "шикі"
    },
    {
      "lang": "Romancî",
      "lang_code": "rm",
      "word": "criv"
    },
    {
      "lang": "Romancî",
      "lang_code": "rm",
      "word": "criu"
    },
    {
      "lang": "Romancî",
      "lang_code": "rm",
      "word": "criev"
    },
    {
      "lang": "Romancî",
      "lang_code": "rm",
      "word": "crüj"
    },
    {
      "lang": "Romanyayî",
      "lang_code": "ro",
      "word": "crud"
    },
    {
      "lang": "Rusî",
      "lang_code": "ru",
      "roman": "syrój",
      "word": "сыро́й"
    },
    {
      "lang": "Sanskrîtî",
      "lang_code": "sa",
      "roman": "āma",
      "word": "आम"
    },
    {
      "lang": "Sardînî",
      "lang_code": "sc",
      "word": "cru"
    },
    {
      "lang": "Sardînî",
      "lang_code": "sc",
      "word": "crudu"
    },
    {
      "lang": "Sardînî",
      "lang_code": "sc",
      "word": "cruo"
    },
    {
      "lang": "Sardînî",
      "lang_code": "sc",
      "word": "cruu"
    },
    {
      "lang": "Sebwanoyî",
      "lang_code": "ceb",
      "word": "hilaw"
    },
    {
      "lang": "Kirîlî",
      "lang_code": "sh",
      "word": "сѝров"
    },
    {
      "lang": "Latînî",
      "lang_code": "sh",
      "word": "sìrov"
    },
    {
      "lang": "Kirîlî",
      "lang_code": "cu",
      "roman": "syrŭ",
      "word": "сꙑръ"
    },
    {
      "lang": "Slovakî",
      "lang_code": "sk",
      "word": "surový"
    },
    {
      "lang": "Slovenî",
      "lang_code": "sl",
      "word": "surov"
    },
    {
      "lang": "Sorbiya jêrîn",
      "lang_code": "dsb",
      "word": "syry"
    },
    {
      "lang": "Sorbiya jorîn",
      "lang_code": "hsb",
      "word": "syry"
    },
    {
      "lang": "Spanî",
      "lang_code": "es",
      "word": "crudo"
    },
    {
      "lang": "Swêdî",
      "lang_code": "sv",
      "word": "rå"
    },
    {
      "lang": "Tacikî",
      "lang_code": "tg",
      "roman": "xom",
      "word": "хом"
    },
    {
      "lang": "Tayî",
      "lang_code": "th",
      "roman": "dìp",
      "word": "ดิบ"
    },
    {
      "lang": "Telûgûyî",
      "lang_code": "te",
      "roman": "pacci",
      "word": "పచ్చి"
    },
    {
      "lang": "Teterî",
      "lang_code": "tt",
      "roman": "çi",
      "word": "чи"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "ham"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "çiğ"
    },
    {
      "lang": "Tirkmenî",
      "lang_code": "tk",
      "word": "çig"
    },
    {
      "lang": "Tîbetî",
      "lang_code": "bo",
      "roman": "rjen pa",
      "word": "རྗེན་པ"
    },
    {
      "lang": "Urdûyî",
      "lang_code": "ur",
      "roman": "kaccā",
      "word": "کچا"
    },
    {
      "lang": "Ûkraynî",
      "lang_code": "uk",
      "roman": "syrýj",
      "word": "сири́й"
    },
    {
      "lang": "Viyetnamî",
      "lang_code": "vi",
      "word": "sống"
    },
    {
      "lang": "Warlpirî",
      "lang_code": "wbp",
      "word": "wanka"
    },
    {
      "lang": "Weylsî",
      "lang_code": "cy",
      "word": "amrwd"
    },
    {
      "lang": "Ximêrî",
      "lang_code": "km",
      "roman": "khcəy",
      "word": "ខ្ចី"
    },
    {
      "lang": "Ximêrî",
      "lang_code": "km",
      "roman": "chaw",
      "word": "ឆៅ"
    },
    {
      "lang": "Yidîşî",
      "lang_code": "yi",
      "roman": "roy",
      "word": "רוי"
    },
    {
      "lang": "Yûnanî",
      "lang_code": "el",
      "roman": "omós",
      "word": "ωμός"
    },
    {
      "lang": "Yûnanî",
      "lang_code": "el",
      "roman": "ápsitos",
      "word": "άψητος"
    },
    {
      "lang": "Yûnanî",
      "lang_code": "el",
      "roman": "amageíreftos",
      "word": "αμαγείρευτος"
    },
    {
      "lang": "Kevn",
      "lang_code": "grc",
      "roman": "ōmós",
      "word": "ὠμός"
    }
  ],
  "word": "xav"
}

Download raw JSONL data for xav meaning in Kurmancî (11.8kB)

{
  "called_from": "XYZunsorted",
  "msg": "Unknown title: Hevawaz",
  "path": [
    "xav"
  ],
  "section": "Kurmancî",
  "subsection": "Hevawaz",
  "title": "xav",
  "trace": ""
}

This page is a part of the kaikki.org machine-readable Kurmancî dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2025-02-22 from the kuwiktionary dump dated 2025-02-21 using wiktextract (9e2b7d3 and f2e72e5). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.

If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.