"dûman" meaning in Kurmancî

See dûman in All languages combined, or Wiktionary

Noun

Audio: LL-Q36163 (kmr)-Ebulfîda-dûman.wav
Etymology: Ji tirkî duman ji tirkiya kevn tuman ku belkî herwiha serekaniya peyva tem ya soranî be jî ku van salan bi rêya nivîsînê ketiye kurmancî jî. Dûman tenê di kurdî de li deverên nêzîkî tirkî heye, di zaravayên din yên kurdî yan zimanên din yên îranî de peyda nabe. Tevî ku "dû-" wek ji "dû" (dûkêl) be jî, ne ji wê ye ji ber ku peyva "duman" di piraniya zimanên tirkî de heye: azerî, tirkmenistanî, gagawzî... Ne ji proto-hindûewropî *dʰuh₂mós e çunkî eger ji wê bûya, divê M di kurmancî de bûba V. ;Çavkanî Forms: dûmana [feminine, definite, construct, singular], dûmanên [feminine, definite, construct, plural], dûmanê [feminine, definite, oblique, singular], dûmanan [feminine, definite, oblique, plural], wê dûmanê [feminine, definite, demonstrative, oblique, singular], wan dûmanan [feminine, definite, demonstrative, oblique, plural], dûmanê [feminine, definite, vocative, singular], dûmanino [feminine, definite, vocative, plural], dûmanek [feminine, indefinite, nominative, singular], dûmanin [feminine, indefinite, nominative, plural], dûmaneke [feminine, indefinite, construct, singular], dûmanine [feminine, indefinite, construct, plural], dûmanekê [feminine, indefinite, oblique, singular], dûmaninan [feminine, indefinite, oblique, plural], دوومان, dîman, dwîman,
  1. mij, moran, tem
    Sense id: ku-dûman-ku-noun-7fU7h0Ts
  2. dûkêl, dûxan, dû, toza yan bayê ji agirî hildikeve
    Sense id: ku-dûman-ku-noun-We2JSVKA Categories (other): Nimûne bi kurmancî
The following are not (yet) sense-disambiguated
Translations: Rauch [feminine] (Almanî), Qualm [feminine] (Almanî), Sprit [feminine] (Almanî), Schwüle (Almanî), دُخَان (Erebî), ضباب (Erebî), دود (Farisî), مه (Farisî), میغ (Farisî), دود آتش (Farisî), غبار غلیظ (Farisî), fumée [feminine] (Fransî), savu (Fînî), дым (dym) (Rusî), humo [feminine] (Spanî), rök (Swêdî), duman (Tirkî), tozuntu (Tirkî), katarakt (Tirkî), fumes (Îngilîzî), smoke (Îngilîzî), fog (Îngilîzî), capno- (Îngilîzî), fumo [feminine] (Îtalî)
Categories (other): Deng bi kurmancî, Dengên kurmancî ji Bidlîsê, Kurmancî, Navdêr bi kurmancî, Navdêrên mê bi kurmancî, Peyvên kurmancî ji tirkî, Peyvên kurmancî yên deynkirî ji tirkî Derived forms: bêdûman, bêdûmanî, bêdûmanîtî, bêdûmantî, bidûman, bidûmanî, bidûmanîtî, bidûmantî, dûmandar, dûmandarî, dûmandarîtî, dûmandartî, dûmander, dûmanderî, dûmanderîtî, dûmandertî, dûmandêr, dûmandêrî, dûmandêrîtî, dûmandêrtî, dûmanî, dûmanker, dûman kirin<pos:lêker>, dûman girtin<pos:lêker>, dûmankirin<pos:navdêr>, dûmangirtin<pos:navdêr>, dûmankirî<pos:rengdêr>

Inflected forms

{
  "categories": [
    {
      "kind": "other",
      "name": "Deng bi kurmancî",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Dengên kurmancî ji Bidlîsê",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Kurmancî",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Navdêr bi kurmancî",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Navdêrên mê bi kurmancî",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Peyvên kurmancî ji tirkî",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Peyvên kurmancî yên deynkirî ji tirkî",
      "parents": [],
      "source": "w"
    }
  ],
  "derived": [
    {
      "word": "bêdûman"
    },
    {
      "word": "bêdûmanî"
    },
    {
      "word": "bêdûmanîtî"
    },
    {
      "word": "bêdûmantî"
    },
    {
      "word": "bidûman"
    },
    {
      "word": "bidûmanî"
    },
    {
      "word": "bidûmanîtî"
    },
    {
      "word": "bidûmantî"
    },
    {
      "word": "dûmandar"
    },
    {
      "word": "dûmandarî"
    },
    {
      "word": "dûmandarîtî"
    },
    {
      "word": "dûmandartî"
    },
    {
      "word": "dûmander"
    },
    {
      "word": "dûmanderî"
    },
    {
      "word": "dûmanderîtî"
    },
    {
      "word": "dûmandertî"
    },
    {
      "word": "dûmandêr"
    },
    {
      "word": "dûmandêrî"
    },
    {
      "word": "dûmandêrîtî"
    },
    {
      "word": "dûmandêrtî"
    },
    {
      "word": "dûmanî"
    },
    {
      "word": "dûmanker"
    },
    {
      "word": "dûman kirin<pos:lêker>"
    },
    {
      "word": "dûman girtin<pos:lêker>"
    },
    {
      "word": "dûmankirin<pos:navdêr>"
    },
    {
      "word": "dûmangirtin<pos:navdêr>"
    },
    {
      "word": "dûmankirî<pos:rengdêr>"
    }
  ],
  "etymology_text": "Ji tirkî duman ji tirkiya kevn tuman ku belkî herwiha serekaniya peyva tem ya soranî be jî ku van salan bi rêya nivîsînê ketiye kurmancî jî. Dûman tenê di kurdî de li deverên nêzîkî tirkî heye, di zaravayên din yên kurdî yan zimanên din yên îranî de peyda nabe. Tevî ku \"dû-\" wek ji \"dû\" (dûkêl) be jî, ne ji wê ye ji ber ku peyva \"duman\" di piraniya zimanên tirkî de heye: azerî, tirkmenistanî, gagawzî... Ne ji proto-hindûewropî *dʰuh₂mós e çunkî eger ji wê bûya, divê M di kurmancî de bûba V.\n;Çavkanî",
  "forms": [
    {
      "form": "dûmana",
      "tags": [
        "feminine",
        "definite",
        "construct",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "dûmanên",
      "tags": [
        "feminine",
        "definite",
        "construct",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "dûmanê",
      "tags": [
        "feminine",
        "definite",
        "oblique",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "dûmanan",
      "tags": [
        "feminine",
        "definite",
        "oblique",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "wê dûmanê",
      "tags": [
        "feminine",
        "definite",
        "demonstrative",
        "oblique",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "wan dûmanan",
      "tags": [
        "feminine",
        "definite",
        "demonstrative",
        "oblique",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "dûmanê",
      "tags": [
        "feminine",
        "definite",
        "vocative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "dûmanino",
      "tags": [
        "feminine",
        "definite",
        "vocative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "dûmanek",
      "tags": [
        "feminine",
        "indefinite",
        "nominative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "dûmanin",
      "tags": [
        "feminine",
        "indefinite",
        "nominative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "dûmaneke",
      "tags": [
        "feminine",
        "indefinite",
        "construct",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "dûmanine",
      "tags": [
        "feminine",
        "indefinite",
        "construct",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "dûmanekê",
      "tags": [
        "feminine",
        "indefinite",
        "oblique",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "dûmaninan",
      "tags": [
        "feminine",
        "indefinite",
        "oblique",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "دوومان",
      "raw_tags": [
        "kurdî-erebî"
      ]
    },
    {
      "form": "dîman"
    },
    {
      "form": "dwîman"
    },
    {
      "form": "dû"
    }
  ],
  "hyphenation": "dû·man",
  "lang": "Kurmancî",
  "lang_code": "ku",
  "pos": "noun",
  "pos_title": "Navdêr",
  "senses": [
    {
      "glosses": [
        "mij, moran, tem"
      ],
      "id": "ku-dûman-ku-noun-7fU7h0Ts"
    },
    {
      "categories": [
        {
          "kind": "other",
          "name": "Nimûne bi kurmancî",
          "parents": [],
          "source": "w"
        }
      ],
      "examples": [
        {
          "text": "Dûmana cigareya wî dihat min."
        }
      ],
      "glosses": [
        "dûkêl, dûxan, dû,\ntoza yan bayê ji agirî hildikeve"
      ],
      "id": "ku-dûman-ku-noun-We2JSVKA"
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "audio": "LL-Q36163 (kmr)-Ebulfîda-dûman.wav",
      "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/7/79/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-dûman.wav/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-dûman.wav.mp3",
      "ogg_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/7/79/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-dûman.wav/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-dûman.wav.ogg",
      "raw_tags": [
        "Bidlîs"
      ],
      "wav_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/LL-Q36163 (kmr)-Ebulfîda-dûman.wav"
    }
  ],
  "tags": [
    "feminine"
  ],
  "translations": [
    {
      "lang": "Almanî",
      "lang_code": "de",
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "Rauch"
    },
    {
      "lang": "Almanî",
      "lang_code": "de",
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "Qualm"
    },
    {
      "lang": "Almanî",
      "lang_code": "de",
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "Sprit"
    },
    {
      "lang": "Almanî",
      "lang_code": "de",
      "word": "Schwüle"
    },
    {
      "lang": "Erebî",
      "lang_code": "ar",
      "word": "دُخَان"
    },
    {
      "lang": "Erebî",
      "lang_code": "ar",
      "word": "ضباب"
    },
    {
      "lang": "Farisî",
      "lang_code": "fa",
      "word": "دود"
    },
    {
      "lang": "Farisî",
      "lang_code": "fa",
      "word": "مه"
    },
    {
      "lang": "Farisî",
      "lang_code": "fa",
      "word": "میغ"
    },
    {
      "lang": "Farisî",
      "lang_code": "fa",
      "word": "دود آتش"
    },
    {
      "lang": "Farisî",
      "lang_code": "fa",
      "word": "غبار غلیظ"
    },
    {
      "lang": "Fînî",
      "lang_code": "fi",
      "word": "savu"
    },
    {
      "lang": "Fransî",
      "lang_code": "fr",
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "fumée"
    },
    {
      "lang": "Îngilîzî",
      "lang_code": "en",
      "word": "fumes"
    },
    {
      "lang": "Îngilîzî",
      "lang_code": "en",
      "word": "smoke"
    },
    {
      "lang": "Îngilîzî",
      "lang_code": "en",
      "word": "fog"
    },
    {
      "lang": "Îngilîzî",
      "lang_code": "en",
      "word": "capno-"
    },
    {
      "lang": "Îtalî",
      "lang_code": "it",
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "fumo"
    },
    {
      "lang": "Rusî",
      "lang_code": "ru",
      "roman": "dym",
      "word": "дым"
    },
    {
      "lang": "Spanî",
      "lang_code": "es",
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "humo"
    },
    {
      "lang": "Swêdî",
      "lang_code": "sv",
      "word": "rök"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "duman"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "tozuntu"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "katarakt"
    }
  ],
  "word": "dûman"
}
{
  "categories": [
    "Deng bi kurmancî",
    "Dengên kurmancî ji Bidlîsê",
    "Kurmancî",
    "Navdêr bi kurmancî",
    "Navdêrên mê bi kurmancî",
    "Peyvên kurmancî ji tirkî",
    "Peyvên kurmancî yên deynkirî ji tirkî"
  ],
  "derived": [
    {
      "word": "bêdûman"
    },
    {
      "word": "bêdûmanî"
    },
    {
      "word": "bêdûmanîtî"
    },
    {
      "word": "bêdûmantî"
    },
    {
      "word": "bidûman"
    },
    {
      "word": "bidûmanî"
    },
    {
      "word": "bidûmanîtî"
    },
    {
      "word": "bidûmantî"
    },
    {
      "word": "dûmandar"
    },
    {
      "word": "dûmandarî"
    },
    {
      "word": "dûmandarîtî"
    },
    {
      "word": "dûmandartî"
    },
    {
      "word": "dûmander"
    },
    {
      "word": "dûmanderî"
    },
    {
      "word": "dûmanderîtî"
    },
    {
      "word": "dûmandertî"
    },
    {
      "word": "dûmandêr"
    },
    {
      "word": "dûmandêrî"
    },
    {
      "word": "dûmandêrîtî"
    },
    {
      "word": "dûmandêrtî"
    },
    {
      "word": "dûmanî"
    },
    {
      "word": "dûmanker"
    },
    {
      "word": "dûman kirin<pos:lêker>"
    },
    {
      "word": "dûman girtin<pos:lêker>"
    },
    {
      "word": "dûmankirin<pos:navdêr>"
    },
    {
      "word": "dûmangirtin<pos:navdêr>"
    },
    {
      "word": "dûmankirî<pos:rengdêr>"
    }
  ],
  "etymology_text": "Ji tirkî duman ji tirkiya kevn tuman ku belkî herwiha serekaniya peyva tem ya soranî be jî ku van salan bi rêya nivîsînê ketiye kurmancî jî. Dûman tenê di kurdî de li deverên nêzîkî tirkî heye, di zaravayên din yên kurdî yan zimanên din yên îranî de peyda nabe. Tevî ku \"dû-\" wek ji \"dû\" (dûkêl) be jî, ne ji wê ye ji ber ku peyva \"duman\" di piraniya zimanên tirkî de heye: azerî, tirkmenistanî, gagawzî... Ne ji proto-hindûewropî *dʰuh₂mós e çunkî eger ji wê bûya, divê M di kurmancî de bûba V.\n;Çavkanî",
  "forms": [
    {
      "form": "dûmana",
      "tags": [
        "feminine",
        "definite",
        "construct",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "dûmanên",
      "tags": [
        "feminine",
        "definite",
        "construct",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "dûmanê",
      "tags": [
        "feminine",
        "definite",
        "oblique",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "dûmanan",
      "tags": [
        "feminine",
        "definite",
        "oblique",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "wê dûmanê",
      "tags": [
        "feminine",
        "definite",
        "demonstrative",
        "oblique",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "wan dûmanan",
      "tags": [
        "feminine",
        "definite",
        "demonstrative",
        "oblique",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "dûmanê",
      "tags": [
        "feminine",
        "definite",
        "vocative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "dûmanino",
      "tags": [
        "feminine",
        "definite",
        "vocative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "dûmanek",
      "tags": [
        "feminine",
        "indefinite",
        "nominative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "dûmanin",
      "tags": [
        "feminine",
        "indefinite",
        "nominative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "dûmaneke",
      "tags": [
        "feminine",
        "indefinite",
        "construct",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "dûmanine",
      "tags": [
        "feminine",
        "indefinite",
        "construct",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "dûmanekê",
      "tags": [
        "feminine",
        "indefinite",
        "oblique",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "dûmaninan",
      "tags": [
        "feminine",
        "indefinite",
        "oblique",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "دوومان",
      "raw_tags": [
        "kurdî-erebî"
      ]
    },
    {
      "form": "dîman"
    },
    {
      "form": "dwîman"
    },
    {
      "form": "dû"
    }
  ],
  "hyphenation": "dû·man",
  "lang": "Kurmancî",
  "lang_code": "ku",
  "pos": "noun",
  "pos_title": "Navdêr",
  "senses": [
    {
      "glosses": [
        "mij, moran, tem"
      ]
    },
    {
      "categories": [
        "Nimûne bi kurmancî"
      ],
      "examples": [
        {
          "text": "Dûmana cigareya wî dihat min."
        }
      ],
      "glosses": [
        "dûkêl, dûxan, dû,\ntoza yan bayê ji agirî hildikeve"
      ]
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "audio": "LL-Q36163 (kmr)-Ebulfîda-dûman.wav",
      "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/7/79/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-dûman.wav/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-dûman.wav.mp3",
      "ogg_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/7/79/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-dûman.wav/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-dûman.wav.ogg",
      "raw_tags": [
        "Bidlîs"
      ],
      "wav_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/LL-Q36163 (kmr)-Ebulfîda-dûman.wav"
    }
  ],
  "tags": [
    "feminine"
  ],
  "translations": [
    {
      "lang": "Almanî",
      "lang_code": "de",
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "Rauch"
    },
    {
      "lang": "Almanî",
      "lang_code": "de",
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "Qualm"
    },
    {
      "lang": "Almanî",
      "lang_code": "de",
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "Sprit"
    },
    {
      "lang": "Almanî",
      "lang_code": "de",
      "word": "Schwüle"
    },
    {
      "lang": "Erebî",
      "lang_code": "ar",
      "word": "دُخَان"
    },
    {
      "lang": "Erebî",
      "lang_code": "ar",
      "word": "ضباب"
    },
    {
      "lang": "Farisî",
      "lang_code": "fa",
      "word": "دود"
    },
    {
      "lang": "Farisî",
      "lang_code": "fa",
      "word": "مه"
    },
    {
      "lang": "Farisî",
      "lang_code": "fa",
      "word": "میغ"
    },
    {
      "lang": "Farisî",
      "lang_code": "fa",
      "word": "دود آتش"
    },
    {
      "lang": "Farisî",
      "lang_code": "fa",
      "word": "غبار غلیظ"
    },
    {
      "lang": "Fînî",
      "lang_code": "fi",
      "word": "savu"
    },
    {
      "lang": "Fransî",
      "lang_code": "fr",
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "fumée"
    },
    {
      "lang": "Îngilîzî",
      "lang_code": "en",
      "word": "fumes"
    },
    {
      "lang": "Îngilîzî",
      "lang_code": "en",
      "word": "smoke"
    },
    {
      "lang": "Îngilîzî",
      "lang_code": "en",
      "word": "fog"
    },
    {
      "lang": "Îngilîzî",
      "lang_code": "en",
      "word": "capno-"
    },
    {
      "lang": "Îtalî",
      "lang_code": "it",
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "fumo"
    },
    {
      "lang": "Rusî",
      "lang_code": "ru",
      "roman": "dym",
      "word": "дым"
    },
    {
      "lang": "Spanî",
      "lang_code": "es",
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "humo"
    },
    {
      "lang": "Swêdî",
      "lang_code": "sv",
      "word": "rök"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "duman"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "tozuntu"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "katarakt"
    }
  ],
  "word": "dûman"
}

Download raw JSONL data for dûman meaning in Kurmancî (5.2kB)

{
  "called_from": "parserfns/156",
  "msg": "#tag creating non-allowed tag <phonos> - omitted",
  "path": [
    "dûman",
    "Template:deng",
    "#tag",
    "#tag"
  ],
  "section": "Kurmancî",
  "subsection": "Bilêvkirin",
  "title": "dûman",
  "trace": ""
}

This page is a part of the kaikki.org machine-readable Kurmancî dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2025-04-29 from the kuwiktionary dump dated 2025-04-20 using wiktextract (4eaa824 and ea19a0a). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.

If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.