See dû in All languages combined, or Wiktionary
{ "categories": [ { "kind": "other", "name": "Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Deng bi kurmancî", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Dengên kurmancî ji Bidlîsê", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Kurmancî", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Peyvên kurmancî ji proto-hindûewropî", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Peyvên kurmancî ji proto-îranî", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Peyvên kurmancî yên mîrasmayî ji proto-hindûewropî", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Proto-hindûewropî", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Proto-îranî", "parents": [], "source": "w" } ], "etymology_text": "dû, dûkêl, dûman, dûxan, ji proto-hindûewropî *dʰuh₂- (“dû kirin, dûman kirin”) > *dʰuh₂mós (“dû, dûkêl, dûman, dûxan”), hevrehadûn ya zazakî, دود (dûd) ya farisî, dûd ya parsî, dût ya pehlewî û belûçî, dunmen (\"ewr\") ya avestayî, धूम (dhūmá) ya sanskrîtî, дым (dim) ya rusî, dūmas ya lîtwanî, θυμός (thymós: can, ruh, hiş) ya yûnaniya kevn, fūmus ya latînî (> fumée ya fransî, fumo ya îtalî, humo ya spanî)...\nproto-hindûewropî: * dʰeu- (\"fûrîn, hilfûrîn, wek dûkêlî bilind bûn\") > * dʰuh₂mós (\"dû, dûkêl, dûman, dûxan\")\n* proto-îranî:\n::avestayî: dunman- (\"ewr\")\n::pehlewî: dût (\"dû, dûkêl, dûman\")\n::partî: dûd (\"dû, dûkêl, dûman\")\n::farisî: dūd (\"dû, dûkêl, dûman\")\n::belûçî: dût (\"dû, dûkêl, dûman\") ^(alfabeya arî)\n::kurmancî: dû (\"dû, dûkêl, dûman\")\n::zazakî: dûn (\"dû, dûkêl, dûman\")\n:sanskrîtî: dhūmā- (\"dû, dûkêl, dûman\")\n:yûnanî: thumos (\"can, giyan, ruh\")\n:latînî: fumus (\"dû, dûkêl, dûman\") ...\nÇavkanî: Horn p.129, Watkins p.19, Etymonline | Pokorny: 261 - 267", "hyphenation": "dû", "lang": "Kurmancî", "lang_code": "ku", "pos": "noun", "pos_title": "Navdêr", "senses": [ { "glosses": [ "Dûkêl, dûman, dûxan, moran,\ntoza yan bayê gewr yê ku ji agirî hildikeve." ], "id": "ku-dû-ku-noun-Ys54vSza" } ], "sounds": [ { "ipa": "/duː/" }, { "audio": "LL-Q36163 (kmr)-Ebulfîda-dû.wav", "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/9/9b/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-dû.wav/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-dû.wav.mp3", "ogg_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/9/9b/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-dû.wav/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-dû.wav.ogg", "raw_tags": [ "Bidlîs" ], "wav_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/LL-Q36163 (kmr)-Ebulfîda-dû.wav" } ], "tags": [ "masculine" ], "translations": [ { "lang": "Abazayî", "lang_code": "abq", "roman": "lʿvā", "word": "лгӏва" }, { "lang": "Abxazî", "lang_code": "ab", "roman": "ālʿ°ā", "word": "алҩа" }, { "lang": "Açehî", "lang_code": "ace", "word": "asap" }, { "lang": "Adîgeyî", "lang_code": "ady", "roman": "ʾ°ġ°", "word": "ӏугъу" }, { "lang": "Afarî", "lang_code": "aa", "word": "qeri" }, { "lang": "Afrîkansî", "lang_code": "af", "word": "rook" }, { "lang": "Ahtnayî", "lang_code": "aht", "word": "łet" }, { "lang": "Akadî", "lang_code": "akk", "roman": "qu₂-ut-ru", "word": "𒆪𒌓𒊒" }, { "lang": "Aklanon", "lang_code": "akl", "word": "aso" }, { "lang": "Alabamayî", "lang_code": "akz", "word": "sobotli" }, { "lang": "Albanî", "lang_code": "sq", "tags": [ "masculine" ], "word": "tym" }, { "lang": "Almaniya bilind a navîn", "lang_code": "gmh", "word": "smouch" }, { "lang": "Almaniya Pennsylvania", "lang_code": "pdc", "word": "schmoke" }, { "lang": "Almanî", "lang_code": "de", "tags": [ "masculine" ], "word": "Rauch" }, { "lang": "Almanî", "lang_code": "de", "tags": [ "masculine" ], "word": "Qualm" }, { "lang": "Elmanîşî", "lang_code": "gsw", "word": "Ràuich" }, { "lang": "Elmanîşî", "lang_code": "gsw", "word": "Ràusch" }, { "lang": "Frankoniya navendî", "lang_code": "gmw-cfr", "word": "Quallem" }, { "lang": "Altayiya başûrî", "lang_code": "alt", "roman": "ïš", "word": "ыш" }, { "lang": "Altayiya başûrî", "lang_code": "alt", "roman": "tüdün", "word": "тӱдӱн" }, { "lang": "Amharî", "lang_code": "am", "roman": "təki", "word": "ትኪ" }, { "lang": "Andî", "lang_code": "ani", "word": "кӏкӏой" }, { "lang": "Aragonî", "lang_code": "an", "tags": [ "masculine" ], "word": "fumo" }, { "lang": "Siryaniya klasîk", "lang_code": "syc", "roman": "tennānā", "tags": [ "masculine" ], "word": "ܬܢܢܐ" }, { "lang": "Arapaho", "lang_code": "arp", "word": "ceetéé" }, { "lang": "Aromanî", "lang_code": "rup", "word": "fum" }, { "lang": "Arrernteyiya rojavayî", "lang_code": "aer", "word": "kwerte" }, { "lang": "Asamî", "lang_code": "as", "roman": "dhü̃a", "word": "ধোঁৱা" }, { "lang": "Astûrî", "lang_code": "ast", "tags": [ "masculine" ], "word": "fumu" }, { "lang": "Avarî", "lang_code": "av", "roman": "c̣̄aze", "word": "цӏцӏазе" }, { "lang": "Avarî", "lang_code": "av", "roman": "ḳ̄uj", "word": "кӏкӏуй" }, { "lang": "Aymarayî", "lang_code": "ay", "word": "jiwq'i" }, { "lang": "Aymarayî", "lang_code": "ay", "word": "hiki" }, { "lang": "Aynuyî", "lang_code": "ain", "roman": "supuya", "word": "スプヤ" }, { "lang": "Azerî", "lang_code": "az", "word": "tüstü" }, { "lang": "Bajwayiya kendava rojava", "lang_code": "bdr", "word": "umbu" }, { "lang": "Bambarayî", "lang_code": "bm", "word": "sisi" }, { "lang": "Banjarî", "lang_code": "bjn", "word": "palak" }, { "lang": "Banjarî", "lang_code": "bjn", "word": "kukus" }, { "lang": "Barngarla", "lang_code": "bjb", "word": "booyoo" }, { "lang": "Baskî", "lang_code": "eu", "word": "ke" }, { "lang": "Başkîrî", "lang_code": "ba", "roman": "tötön", "word": "төтөн" }, { "lang": "Batsbî", "lang_code": "bbl", "word": "kʼur" }, { "lang": "Baureyî", "lang_code": "brg", "word": "kotiskon" }, { "lang": "Belarusî", "lang_code": "be", "roman": "dym", "tags": [ "masculine" ], "word": "дым" }, { "lang": "Belûçî", "lang_code": "bal", "roman": "dot", "word": "دوت" }, { "lang": "Bengalî", "lang_code": "bn", "roman": "dhõẏa", "word": "ধোঁয়া" }, { "lang": "Bezhtayî", "lang_code": "kap", "word": "хъо" }, { "lang": "Bileyî", "lang_code": "bil", "word": "kusi" }, { "lang": "Bileyî", "lang_code": "bil", "word": "uksi" }, { "lang": "Bîkoliya naverast", "lang_code": "bcl", "word": "aso" }, { "lang": "Bîslamayî", "lang_code": "bi", "word": "smok" }, { "lang": "Bretonî", "lang_code": "br", "tags": [ "masculine" ], "word": "moged" }, { "lang": "Bruneyî", "lang_code": "kxd", "word": "asap" }, { "lang": "Bukidnon manoboyiya rojavayî", "lang_code": "mbb", "word": "evel" }, { "lang": "Bulgarî", "lang_code": "bg", "roman": "dim", "tags": [ "masculine" ], "word": "дим" }, { "lang": "Bulgarî", "lang_code": "bg", "roman": "púšek", "tags": [ "masculine" ], "word": "пу́шек" }, { "lang": "Burmayî", "lang_code": "my", "roman": "a.hkui:", "word": "အခိုး" }, { "lang": "Buryatî", "lang_code": "bua", "roman": "utaan", "word": "утаан" }, { "lang": "Cabecarî", "lang_code": "cjp", "word": "shikapo" }, { "lang": "Conxayî", "lang_code": "dz", "roman": "du pa", "word": "དུ་པ" }, { "lang": "Corayî", "lang_code": "crn", "word": "cʌʌtzí" }, { "lang": "Ç'orti'", "lang_code": "caa", "word": "b'utz'" }, { "lang": "Çaçiyî", "lang_code": "cbi", "word": "nibuyo" }, { "lang": "Çamicuroyî", "lang_code": "ccc", "word": "kawsa" }, { "lang": "Çamoroyî", "lang_code": "ch", "word": "aso" }, { "lang": "Çeçenî", "lang_code": "ce", "roman": "ḳur", "word": "кӏур" }, { "lang": "Çekî", "lang_code": "cs", "tags": [ "masculine" ], "word": "dým" }, { "lang": "Çekî", "lang_code": "cs", "tags": [ "masculine" ], "word": "kouř" }, { "lang": "Çepangî", "lang_code": "cdm", "roman": "hmeʔkuʔ", "word": "म्हेःकुः" }, { "lang": "Çerokî", "lang_code": "chr", "roman": "tsugasvsdi", "word": "ᏧᎦᏒᏍᏗ" }, { "lang": "Çeyenî", "lang_code": "chy", "word": "-atová" }, { "lang": "Çîçewayî", "lang_code": "ny", "word": "utsi" }, { "lang": "Lealao çinantecî", "lang_code": "cle", "word": "ñi²" }, { "lang": "Ozumacin çinantecî", "lang_code": "chz", "word": "ñe^/" }, { "lang": "Ozumacin çinantecî", "lang_code": "chz", "word": "wa^/ñe^/" }, { "lang": "Kantonî", "lang_code": "yue", "roman": "jin¹", "word": "煙" }, { "lang": "Dunganî", "lang_code": "dng", "roman": "i͡an", "word": "ян" }, { "lang": "Mandarînî", "lang_code": "cmn", "roman": "yān", "word": "煙" }, { "lang": "Minnanî", "lang_code": "nan", "roman": "ian", "word": "煙" }, { "lang": "Wuyî", "lang_code": "wuu", "word": "煙" }, { "lang": "Çolî", "lang_code": "ctu", "word": "buts'" }, { "lang": "Çujî", "lang_code": "cac", "word": "tap'" }, { "lang": "Çuvaşî", "lang_code": "cv", "roman": "tĕtĕm", "word": "тӗтӗм" }, { "lang": "Dakotayî", "lang_code": "dak", "word": "šota" }, { "lang": "Danmarkî", "lang_code": "da", "tags": [ "common-gender" ], "word": "røg" }, { "lang": "Darkinjungî", "lang_code": "xda", "word": "kudyal" }, { "lang": "Divehî", "lang_code": "dv", "roman": "dum̊", "word": "ދުމް" }, { "lang": "Dogrîbî", "lang_code": "dgr", "word": "ło" }, { "lang": "Dolganî", "lang_code": "dlg", "word": "буруо" }, { "lang": "Elfdalî", "lang_code": "ovd", "tags": [ "masculine" ], "word": "räk" }, { "lang": "Emilî", "lang_code": "egl", "word": "fomm" }, { "lang": "Endonezyayî", "lang_code": "id", "word": "asap" }, { "lang": "Erebî", "lang_code": "ar", "roman": "duḵān", "tags": [ "masculine" ], "word": "دُخَان" }, { "lang": "Erebiya misrî", "lang_code": "arz", "roman": "duḵān", "tags": [ "masculine" ], "word": "دخان" }, { "lang": "Ermenî", "lang_code": "hy", "roman": "cux", "word": "ծուխ" }, { "lang": "Ermenî", "lang_code": "hy", "roman": "mux", "word": "մուխ" }, { "lang": "Erzayî", "lang_code": "myv", "roman": "kačamo", "word": "качамо" }, { "lang": "Esperantoyî", "lang_code": "eo", "word": "fumo" }, { "lang": "Estonî", "lang_code": "et", "word": "suits" }, { "lang": "Evenî", "lang_code": "eve", "roman": "haņin", "word": "ханин" }, { "lang": "Evenkî", "lang_code": "evn", "roman": "saңņan", "word": "саңнян" }, { "lang": "Eweyî", "lang_code": "ee", "word": "adzudzɔ" }, { "lang": "Extremaduranî", "lang_code": "ext", "tags": [ "masculine" ], "word": "humu" }, { "lang": "Farisî", "lang_code": "fa", "roman": "dud", "word": "دود" }, { "lang": "Ferî", "lang_code": "fo", "tags": [ "masculine" ], "word": "roykur" }, { "lang": "Ferî", "lang_code": "fo", "tags": [ "masculine" ], "word": "dampur" }, { "lang": "Fiji hindiyî", "lang_code": "hif", "word": "dhuuan" }, { "lang": "Fînî", "lang_code": "fi", "word": "savu" }, { "lang": "Fransiya kevn", "lang_code": "fro", "tags": [ "masculine" ], "word": "fum" }, { "lang": "Fransî", "lang_code": "fr", "tags": [ "feminine" ], "word": "fumée" }, { "lang": "Frîsiya bakur", "lang_code": "frr", "word": "riik" }, { "lang": "Frîsiya saterlandî", "lang_code": "stq", "word": "Rook" }, { "lang": "Frîsî", "lang_code": "fy", "tags": [ "common-gender" ], "word": "reek" }, { "lang": "Friyolî", "lang_code": "fur", "tags": [ "masculine" ], "word": "fum" }, { "lang": "Futunî", "lang_code": "fud", "word": "ʻafu" }, { "lang": "Gaelîka skotî", "lang_code": "gd", "tags": [ "feminine" ], "word": "toit" }, { "lang": "Gagawzî", "lang_code": "gag", "word": "tütün" }, { "lang": "Galîsî", "lang_code": "gl", "tags": [ "masculine" ], "word": "fume" }, { "lang": "Gotî", "lang_code": "got", "roman": "dauns", "word": "𐌳𐌰𐌿𐌽𐍃" }, { "lang": "Gujaratî", "lang_code": "gu", "roman": "dhumāḍo", "word": "ધુમાડો" }, { "lang": "Gurcî", "lang_code": "ka", "roman": "boli", "word": "ბოლი" }, { "lang": "Gurcî", "lang_code": "ka", "roman": "ḳvamli", "word": "კვამლი" }, { "lang": "Guwaranî", "lang_code": "gn", "word": "timbo" }, { "lang": "Guwaranî", "lang_code": "gn", "word": "tatatĩ" }, { "lang": "Haîtî", "lang_code": "ht", "word": "lafimen" }, { "lang": "Hawayî", "lang_code": "haw", "word": "uahi" }, { "lang": "Hawsayî", "lang_code": "ha", "word": "hayaƙi" }, { "lang": "Higaononî", "lang_code": "mba", "word": "obol" }, { "lang": "Hindî", "lang_code": "hi", "roman": "dhūā̃", "tags": [ "masculine" ], "word": "धूआँ" }, { "lang": "Hindî", "lang_code": "hi", "roman": "dhūmra", "tags": [ "masculine" ], "word": "धूम्र" }, { "lang": "Hinukhî", "lang_code": "gin", "word": "кутӏи" }, { "lang": "Hîlîgaynonî", "lang_code": "hil", "word": "asó" }, { "lang": "Hîtîtî", "lang_code": "hit", "word": "tuhhuwais" }, { "lang": "Holendî", "lang_code": "nl", "tags": [ "masculine" ], "word": "rook" }, { "lang": "Holendî", "lang_code": "nl", "tags": [ "masculine" ], "word": "walm" }, { "lang": "Huaveyî", "lang_code": "huv", "word": "nasop" }, { "lang": "Hunsrikî", "lang_code": "hrx", "tags": [ "masculine" ], "word": "Damp" }, { "lang": "Hunzibî", "lang_code": "huz", "roman": "qo", "word": "хъо" }, { "lang": "Îbanî", "lang_code": "iba", "word": "asap" }, { "lang": "Îbranî", "lang_code": "he", "roman": "ashán", "tags": [ "masculine" ], "word": "עָשָׁן" }, { "lang": "Îdoyî", "lang_code": "io", "word": "fumo" }, { "lang": "Îlokanoyî", "lang_code": "ilo", "word": "asok" }, { "lang": "Îngilîziya kevn", "lang_code": "ang", "tags": [ "masculine" ], "word": "rēc" }, { "lang": "Îngilîziya kevn", "lang_code": "ang", "tags": [ "masculine" ], "word": "smoca" }, { "lang": "Îngilîzî", "lang_code": "en", "word": "smoke" }, { "lang": "Îngûşî", "lang_code": "inh", "roman": "ḳur", "word": "кӏур" }, { "lang": "Înterlîngua", "lang_code": "ia", "word": "fumo" }, { "lang": "Înuîtî", "lang_code": "iu", "word": "ᐃᓯᖅ" }, { "lang": "Înupîakî", "lang_code": "ik", "word": "isiq" }, { "lang": "Înupîakî", "lang_code": "ik", "word": "puyuq" }, { "lang": "Îranunî", "lang_code": "ill", "word": "bel" }, { "lang": "Îrlendî", "lang_code": "ga", "tags": [ "masculine" ], "word": "deatach" }, { "lang": "Îrlendî", "lang_code": "ga", "tags": [ "feminine" ], "word": "toit" }, { "lang": "Îstriyotî", "lang_code": "ist", "tags": [ "masculine" ], "word": "fòumo" }, { "lang": "Îşkaşimiyî", "lang_code": "isk", "word": "dit" }, { "lang": "Îtalî", "lang_code": "it", "tags": [ "masculine" ], "word": "fumo" }, { "lang": "Îzlendî", "lang_code": "is", "tags": [ "masculine" ], "word": "reykur" }, { "lang": "Jakaltekî", "lang_code": "jac", "word": "nhub'" }, { "lang": "Japonî", "lang_code": "ja", "word": "煙" }, { "lang": "Javayî", "lang_code": "jv", "word": "asep" }, { "lang": "Javayî", "lang_code": "jv", "word": "ꦏꦼꦧꦸꦭ꧀" }, { "lang": "Javayî", "lang_code": "jv", "word": "ꦏꦸꦏꦸꦱ꧀" }, { "lang": "K'içe'", "lang_code": "quc", "word": "sïb" }, { "lang": "Kabardî", "lang_code": "kbd", "roman": "ʾ°ġ°ă", "word": "ӏугъуэ" }, { "lang": "Kabîlî", "lang_code": "kab", "word": "awwu" }, { "lang": "Kabîlî", "lang_code": "kab", "word": "ddexxan" }, { "lang": "Kalalîsûtî", "lang_code": "kl", "word": "pujoq" }, { "lang": "Kalmîkî", "lang_code": "xal", "roman": "utan", "word": "утан" }, { "lang": "Kannadayî", "lang_code": "kn", "roman": "dhūma", "word": "ಧೂಮ" }, { "lang": "Kannadayî", "lang_code": "kn", "roman": "hoge", "word": "ಹೊಗೆ" }, { "lang": "Kansayî", "lang_code": "ksk", "word": "shóje" }, { "lang": "Kansayî", "lang_code": "ksk", "word": "šótte" }, { "lang": "Kansayî", "lang_code": "ksk", "word": "šóce" }, { "lang": "Kapampanganî", "lang_code": "pam", "word": "asuk" }, { "lang": "Kapampanganî", "lang_code": "pam", "word": "usuk" }, { "lang": "Karaçay-balkarî", "lang_code": "krc", "word": "тютюн" }, { "lang": "Karelî", "lang_code": "krl", "word": "savu" }, { "lang": "Kaşûbî", "lang_code": "csb", "word": "dim" }, { "lang": "Katalanî", "lang_code": "ca", "tags": [ "masculine" ], "word": "fum" }, { "lang": "Ketî", "lang_code": "ket", "roman": "du’", "word": "ду’" }, { "lang": "Khvarşiyî", "lang_code": "khv", "word": "гутӏ" }, { "lang": "Kirgizî", "lang_code": "ky", "roman": "tütün", "word": "түтүн" }, { "lang": "Kîngalî", "lang_code": "si", "roman": "dumāraya", "word": "දුමාරය" }, { "lang": "Kînyarwandayî", "lang_code": "rw", "word": "umwotsi" }, { "lang": "Kîrîbatî", "lang_code": "gil", "word": "bubu" }, { "lang": "Komî-permyakî", "lang_code": "koi", "roman": "tšyn", "word": "тшын" }, { "lang": "Komî-zîriyî", "lang_code": "kpv", "roman": "tšyn", "word": "тшын" }, { "lang": "Koreyî", "lang_code": "ko", "roman": "yeon-gi", "word": "연기" }, { "lang": "Kornî", "lang_code": "kw", "tags": [ "masculine" ], "word": "mog" }, { "lang": "Korsîkayî", "lang_code": "co", "tags": [ "masculine" ], "word": "fume" }, { "lang": "Korsîkayî", "lang_code": "co", "tags": [ "masculine" ], "word": "fumu" }, { "lang": "Koryakî", "lang_code": "kpy", "roman": "ŋəlŋəl", "word": "ӈылӈыл" }, { "lang": "Koryakî", "lang_code": "kpy", "roman": "ipiip", "word": "ипиип" }, { "lang": "Kriya bejayî", "lang_code": "crk", "roman": "kaskâpahtêw", "word": "ᑲᐢᑳᐸᐦᑌᐤ" }, { "lang": "Kumikî", "lang_code": "kum", "roman": "tütün", "word": "тютюн" }, { "lang": "Ladînî", "lang_code": "lld", "tags": [ "masculine" ], "word": "fum" }, { "lang": "Latînî", "lang_code": "la", "tags": [ "masculine" ], "word": "fūmus" }, { "lang": "Latviyayî", "lang_code": "lv", "word": "dūmi" }, { "lang": "Lawsî", "lang_code": "lo", "roman": "khuan", "word": "ຄວັນ" }, { "lang": "Lawsî", "lang_code": "lo", "roman": "khuan fai", "word": "ຄວັນໄຟ" }, { "lang": "Lazî", "lang_code": "lzz", "roman": "ḳoma", "word": "კომა" }, { "lang": "Lazî", "lang_code": "lzz", "roman": "mḳoma", "word": "მკომა" }, { "lang": "Lazî", "lang_code": "lzz", "roman": "nḳoma", "word": "ნკომა" }, { "lang": "Lezgînî", "lang_code": "lez", "roman": "gum", "word": "гум" }, { "lang": "Lingalayî", "lang_code": "ln", "word": "molinga" }, { "lang": "Lîgûrî", "lang_code": "lij", "word": "fumme" }, { "lang": "Lîmbûrgî", "lang_code": "li", "tags": [ "masculine" ], "word": "rouk" }, { "lang": "Lîtwanî", "lang_code": "lt", "tags": [ "masculine" ], "word": "dūmas" }, { "lang": "Lîvonî", "lang_code": "liv", "word": "sov" }, { "lang": "Lombardî", "lang_code": "lmo", "tags": [ "masculine" ], "word": "föm" }, { "lang": "Lombardî", "lang_code": "lmo", "tags": [ "masculine" ], "word": "fumm" }, { "lang": "Lueyî", "lang_code": "khb", "roman": "xwoan", "word": "ᦩᦸᧃ" }, { "lang": "Luksembûrgî", "lang_code": "lb", "tags": [ "masculine" ], "word": "Damp" }, { "lang": "Maçiguengayî", "lang_code": "mcb", "word": "tsitsíenka" }, { "lang": "Maçiguengayî", "lang_code": "mcb", "word": "énkatsi" }, { "lang": "Maguindanaoyî", "lang_code": "mdh", "word": "bel" }, { "lang": "Makedonî", "lang_code": "mk", "roman": "čad", "tags": [ "masculine" ], "word": "чад" }, { "lang": "Makedonî", "lang_code": "mk", "roman": "dim", "tags": [ "masculine" ], "word": "дим" }, { "lang": "Malagasî", "lang_code": "mg", "word": "setroka" }, { "lang": "Malayalamî", "lang_code": "ml", "roman": "puka", "word": "പുക" }, { "lang": "Malezî", "lang_code": "ms", "word": "asap" }, { "lang": "Maltayî", "lang_code": "mt", "word": "duħħan" }, { "lang": "Mambayî", "lang_code": "mgm", "word": "fuma" }, { "lang": "Mançûyî", "lang_code": "mnc", "roman": "šanggiyan", "word": "ᡧᠠᠩᡤᡳᠶᠠᠨ" }, { "lang": "Manipurî", "lang_code": "mni", "word": "ꯃꯩꯈꯨ" }, { "lang": "Manksî", "lang_code": "gv", "word": "jaagh" }, { "lang": "Mansakayî", "lang_code": "msk", "word": "ubul" }, { "lang": "Mansî", "lang_code": "mns", "roman": "posym", "word": "посым" }, { "lang": "Maorî", "lang_code": "mi", "word": "auahi" }, { "lang": "Maorî", "lang_code": "mi", "word": "paoa" }, { "lang": "Maorî", "lang_code": "mi", "word": "ponguru" }, { "lang": "Mapuçî", "lang_code": "arn", "word": "fixun" }, { "lang": "Mapuçî", "lang_code": "arn", "word": "fitruñ" }, { "lang": "Maranaoyî", "lang_code": "mrw", "word": "bel" }, { "lang": "Maratî", "lang_code": "mr", "roman": "dhūr", "word": "धूर" }, { "lang": "Mariya rojhilatî", "lang_code": "mhr", "word": "шикш" }, { "lang": "Mariya rojavayî", "lang_code": "mrj", "roman": "šÿkš", "word": "шӹкш" }, { "lang": "Masayî", "lang_code": "mas", "word": "empurúó" }, { "lang": "Mayayiya yukatekî", "lang_code": "yua", "word": "buuts’" }, { "lang": "Mayoyî", "lang_code": "mfy", "word": "buichiria" }, { "lang": "Mazateciya çiquihuitlan", "lang_code": "maq", "word": "nihndi" }, { "lang": "Mecarî", "lang_code": "hu", "word": "füst" }, { "lang": "Megleno-romanyayî", "lang_code": "ruq", "tags": [ "masculine" ], "word": "fum" }, { "lang": "Megrelî", "lang_code": "xmf", "roman": "loli", "word": "ლოლი" }, { "lang": "Megrelî", "lang_code": "xmf", "roman": "purḳi", "word": "ფურკი" }, { "lang": "Megrelî", "lang_code": "xmf", "roman": "puṭi", "word": "ფუტი" }, { "lang": "Melanauyiya navendî", "lang_code": "mel", "word": "tugun" }, { "lang": "Mixteciya yosondúa", "lang_code": "mpm", "word": "ñu'ma" }, { "lang": "Mînangkabawî", "lang_code": "min", "word": "asok" }, { "lang": "Mîrandî", "lang_code": "mwl", "tags": [ "masculine" ], "word": "fumo" }, { "lang": "Mokşayî", "lang_code": "mdf", "roman": "kačam", "word": "качам" }, { "lang": "Kirîlî", "lang_code": "mn", "roman": "utaa", "word": "утаа" }, { "lang": "Mongolî", "lang_code": "mn", "roman": "utuɣ-a", "word": "ᠤᠲᠤᠭᠠ" }, { "lang": "Monî", "lang_code": "mnw", "roman": "jak", "word": "ယက်" }, { "lang": "Movimayî", "lang_code": "mzp", "word": "bujru" }, { "lang": "Mwanî", "lang_code": "wmw", "word": "rosi" }, { "lang": "Nahwatlî", "lang_code": "nah", "word": "poctli" }, { "lang": "Nahwatliya mekayapan", "lang_code": "nhx", "word": "po̱cti" }, { "lang": "Nahwatliya mekayapan", "lang_code": "nhx", "word": "ipo̱cyo" }, { "lang": "Nanayî", "lang_code": "gld", "word": "сангнян" }, { "lang": "Napolîtanî", "lang_code": "nap", "tags": [ "masculine" ], "word": "fummo" }, { "lang": "Navajoyî", "lang_code": "nv", "word": "łid" }, { "lang": "Nawrûyî", "lang_code": "na", "word": "ebadetsi" }, { "lang": "Nedersaksî", "lang_code": "nds", "tags": [ "masculine" ], "word": "Rauk" }, { "lang": "Nenetsiya tundra", "lang_code": "yrk", "roman": "jake", "word": "якэ" }, { "lang": "Nepalî", "lang_code": "ne", "roman": "dhũwā", "word": "धुँवा" }, { "lang": "Nepalî", "lang_code": "ne", "roman": "dhūwā̃", "word": "धूवाँ" }, { "lang": "Nganasanî", "lang_code": "nio", "roman": "kintĕ", "word": "кинтә" }, { "lang": "Nganasanî", "lang_code": "nio", "roman": "djakagĕ", "word": "дякагә" }, { "lang": "Nîvxî", "lang_code": "niv", "roman": "tʼuf", "word": "тʼуф" }, { "lang": "Nogayî", "lang_code": "nog", "roman": "tütin", "word": "туьтин" }, { "lang": "Normandî", "lang_code": "nrf", "tags": [ "feminine" ], "word": "feunmée" }, { "lang": "Normandî", "lang_code": "nrf", "tags": [ "feminine" ], "word": "fumaïe" }, { "lang": "Norsiya kevn", "lang_code": "non", "tags": [ "masculine" ], "word": "reykr" }, { "lang": "Norweciya bokmålî", "lang_code": "nb", "tags": [ "masculine" ], "word": "røyk" }, { "lang": "Norweciya nînorskî", "lang_code": "nn", "tags": [ "masculine" ], "word": "røyk" }, { "lang": "Nyolî (Uganda)", "lang_code": "nuj", "word": "eriisi" }, { "lang": "Nyungayî", "lang_code": "nys", "word": "booyoo" }, { "lang": "Oksîtanî", "lang_code": "oc", "tags": [ "masculine" ], "word": "fum" }, { "lang": "Oriyayî", "lang_code": "or", "roman": "dhūam̐", "word": "ଧୂଆଁ" }, { "lang": "Oromoyî", "lang_code": "om", "word": "haara" }, { "lang": "Osetî", "lang_code": "os", "roman": "fæzdæg", "word": "фӕздӕг" }, { "lang": "Oskanî", "lang_code": "osc", "roman": "fesf", "word": "𐌚𐌄𐌔𐌚" }, { "lang": "Osmanî", "lang_code": "ota", "roman": "duman", "word": "دومان" }, { "lang": "Osmanî", "lang_code": "ota", "roman": "duhân", "word": "دخان" }, { "lang": "Osmanî", "lang_code": "ota", "roman": "tütün", "word": "توتون" }, { "lang": "Otomiya mezquital", "lang_code": "ote", "word": "'bifi" }, { "lang": "Oygurî", "lang_code": "ug", "roman": "is", "word": "ئىس" }, { "lang": "Oygurî", "lang_code": "ug", "roman": "tütün", "word": "تۈتۈن" }, { "lang": "Ozbekî", "lang_code": "uz", "word": "tutun" }, { "lang": "Ozbekî", "lang_code": "uz", "word": "dud" }, { "lang": "Palî", "lang_code": "pi", "tags": [ "masculine" ], "word": "dhūma" }, { "lang": "Papyamentoyî", "lang_code": "pap", "word": "huma" }, { "lang": "Peştûyî", "lang_code": "ps", "roman": "dud", "word": "دود" }, { "lang": "Piedmontîsî", "lang_code": "pms", "tags": [ "masculine" ], "word": "fum" }, { "lang": "Pîkardî", "lang_code": "pcd", "tags": [ "feminine" ], "word": "finquée" }, { "lang": "Pîkardî", "lang_code": "pcd", "tags": [ "feminine" ], "word": "finquère" }, { "lang": "Pîttcantcatcarayî", "lang_code": "pjt", "word": "puyu" }, { "lang": "Plodîşî", "lang_code": "pdt", "tags": [ "gender-neutral" ], "word": "Ruak" }, { "lang": "Polonî", "lang_code": "pl", "tags": [ "masculine" ], "word": "dym" }, { "lang": "Popolocayiya san juan atzingo", "lang_code": "poe", "word": "ihnchi" }, { "lang": "Portugalî", "lang_code": "pt", "tags": [ "masculine" ], "word": "fumo" }, { "lang": "Portugalî", "lang_code": "pt", "tags": [ "feminine" ], "word": "fumaça" }, { "lang": "Prusiya kevn", "lang_code": "prg", "word": "dumis" }, { "lang": "Puncabî", "lang_code": "pa", "roman": "dhū̃", "word": "ਧੂੰ" }, { "lang": "Keçwayî", "lang_code": "qu", "word": "goshtay" }, { "lang": "Keçwayî", "lang_code": "qu", "word": "qusñi" }, { "lang": "Keçwayî", "lang_code": "qu", "word": "q'osñe" }, { "lang": "Keçwayî", "lang_code": "qu", "word": "wapsi" }, { "lang": "Qazaxî", "lang_code": "kk", "roman": "tütın", "word": "түтін" }, { "lang": "Qiptî", "lang_code": "cop", "roman": "khremts", "tags": [ "masculine" ], "word": "ⲭⲣⲉⲙⲧⲥ" }, { "lang": "Rapanuyî", "lang_code": "rap", "word": "au" }, { "lang": "Rarotongî", "lang_code": "rar", "word": "au" }, { "lang": "Rohingyayî", "lang_code": "rhg", "word": "dúañ" }, { "lang": "Romagnolî", "lang_code": "rgn", "tags": [ "masculine" ], "word": "fọmm" }, { "lang": "Romancî", "lang_code": "rm", "tags": [ "masculine" ], "word": "fim" }, { "lang": "Romancî", "lang_code": "rm", "tags": [ "masculine" ], "word": "fem" }, { "lang": "Romancî", "lang_code": "rm", "tags": [ "masculine" ], "word": "füm" }, { "lang": "Romanî", "lang_code": "rom", "word": "thūv" }, { "lang": "Romanyayî", "lang_code": "ro", "tags": [ "gender-neutral" ], "word": "fum" }, { "lang": "Rusî", "lang_code": "ru", "roman": "dym", "tags": [ "masculine" ], "word": "дым" }, { "lang": "Rusî", "lang_code": "ru", "roman": "čad", "tags": [ "masculine" ], "word": "чад" }, { "lang": "Rusînî", "lang_code": "rue", "roman": "dym", "word": "дим" }, { "lang": "Sahoyî", "lang_code": "ssy", "word": "tika" }, { "lang": "Samiya bakurî", "lang_code": "se", "word": "suovva" }, { "lang": "Samiya kildînî", "lang_code": "sjd", "roman": "sūvv", "word": "сӯвв" }, { "lang": "Samoayî", "lang_code": "sm", "word": "asu" }, { "lang": "San pedro amuzgos amuzgo", "lang_code": "azg", "word": "tseoon" }, { "lang": "Sangoyî", "lang_code": "sg", "word": "gürü" }, { "lang": "Sanskrîtî", "lang_code": "sa", "roman": "dhūma", "word": "धूम" }, { "lang": "Sardînî", "lang_code": "sc", "tags": [ "masculine" ], "word": "fummu" }, { "lang": "Sardînî", "lang_code": "sc", "tags": [ "masculine" ], "word": "fumu" }, { "lang": "Sebwanoyî", "lang_code": "ceb", "word": "aso" }, { "lang": "Sêriyî", "lang_code": "sei", "word": "hamcaaxat" }, { "lang": "Sicîlî", "lang_code": "scn", "word": "fumu" }, { "lang": "Sindhî", "lang_code": "sd", "roman": "dū̃hon", "word": "دوُنھون" }, { "lang": "Sirananî", "lang_code": "srn", "word": "smoko" }, { "lang": "Kirîlî", "lang_code": "sh", "tags": [ "masculine" ], "word": "ди̏м" }, { "lang": "Latînî", "lang_code": "sh", "tags": [ "masculine" ], "word": "dȉm" }, { "lang": "Sîlhetî", "lang_code": "syl", "roman": "dúma", "word": "ꠗꠥꠝꠣ" }, { "lang": "Skotî", "lang_code": "sco", "word": "reek" }, { "lang": "Kirîlî", "lang_code": "cu", "roman": "dymŭ", "tags": [ "masculine" ], "word": "дꙑмъ" }, { "lang": "Glagolîtîk", "lang_code": "cu", "roman": "dymŭ", "tags": [ "masculine" ], "word": "ⰴⱏⰹⰿⱏ" }, { "lang": "Slaviya rojavayî ya kevn", "lang_code": "orv", "roman": "dymŭ", "tags": [ "masculine" ], "word": "дꙑмъ" }, { "lang": "Slovakî", "lang_code": "sk", "tags": [ "masculine" ], "word": "dym" }, { "lang": "Slovenî", "lang_code": "sl", "tags": [ "masculine" ], "word": "dìm" }, { "lang": "Somalî", "lang_code": "so", "word": "qiiq" }, { "lang": "Sorbiya jêrîn", "lang_code": "dsb", "tags": [ "masculine" ], "word": "dym" }, { "lang": "Sorbiya jêrîn", "lang_code": "dsb", "tags": [ "masculine" ], "word": "kuŕ" }, { "lang": "Sorbiya jorîn", "lang_code": "hsb", "tags": [ "masculine" ], "word": "dym" }, { "lang": "Sorbiya jorîn", "lang_code": "hsb", "tags": [ "masculine" ], "word": "kur" }, { "lang": "Sotoyiya başûr", "lang_code": "st", "word": "mosi" }, { "lang": "Spanî", "lang_code": "es", "tags": [ "masculine" ], "word": "humo" }, { "lang": "Sundanî", "lang_code": "su", "roman": "haseup", "word": "ᮠᮞᮩᮕ᮪" }, { "lang": "Sûmerî", "lang_code": "sux", "word": "ibi" }, { "lang": "Svanî", "lang_code": "sva", "roman": "ḳûäm", "word": "კუ̂ა̈მ" }, { "lang": "Swahîlî", "lang_code": "sw", "word": "moshi" }, { "lang": "Swêdî", "lang_code": "sv", "tags": [ "gender-neutral" ], "word": "bloss" }, { "lang": "Şerpayî", "lang_code": "xsr", "word": "तुत" }, { "lang": "Şonayî", "lang_code": "sn", "word": "utsi" }, { "lang": "Şorî", "lang_code": "cjs", "roman": "tüdün", "word": "тӱдӱн" }, { "lang": "Şughnî", "lang_code": "sgh", "roman": "δud", "word": "д̌уд" }, { "lang": "Tabasaranî", "lang_code": "tab", "roman": "kum", "word": "кум" }, { "lang": "Tabasco çontalî", "lang_code": "chf", "word": "butz'" }, { "lang": "Tabasco çontalî", "lang_code": "chf", "word": "butz'i" }, { "lang": "Tacikî", "lang_code": "tg", "roman": "dud", "word": "дуд" }, { "lang": "Tagalogî", "lang_code": "tl", "word": "usok" }, { "lang": "Tahîtî", "lang_code": "ty", "word": "auauhi" }, { "lang": "Takanayî", "lang_code": "tna", "word": "judhu" }, { "lang": "Tamîlî", "lang_code": "ta", "roman": "pukai", "word": "புகை" }, { "lang": "Tanakrosî", "lang_code": "tcb", "word": "łet" }, { "lang": "Tananaya jêrîn", "lang_code": "taa", "word": "łet" }, { "lang": "Tarantinoyî", "lang_code": "roa-tar", "tags": [ "masculine" ], "word": "fume" }, { "lang": "Tarifitî", "lang_code": "rif", "tags": [ "masculine" ], "word": "ddexxan" }, { "lang": "Taşelhitî", "lang_code": "shi", "word": "aggu" }, { "lang": "Tausugî", "lang_code": "tsg", "word": "asu" }, { "lang": "Tayî", "lang_code": "th", "roman": "kwan", "word": "ควัน" }, { "lang": "Tedim çinî", "lang_code": "ctd", "word": "khu" }, { "lang": "Tedim çinî", "lang_code": "ctd", "word": "meikhu" }, { "lang": "Telûgûyî", "lang_code": "te", "roman": "poga", "word": "పొగ" }, { "lang": "Temazîxtiya atlasa navendî", "lang_code": "tzm", "roman": "aggu", "tags": [ "masculine" ], "word": "ⴰⴳⴳⵓ" }, { "lang": "Tepehuaniya başûr-rojhilat", "lang_code": "stp", "word": "kuubhɨx" }, { "lang": "Tepeuxila cuicatecî", "lang_code": "cux", "word": "y'a³m'i³" }, { "lang": "Ternateyî", "lang_code": "tft", "word": "nyaso" }, { "lang": "Teteriya krîmî", "lang_code": "crh", "word": "тютюн" }, { "lang": "Teterî", "lang_code": "tt", "roman": "töten", "word": "төтен" }, { "lang": "Tetûmî", "lang_code": "tet", "word": "ahi-suar" }, { "lang": "Tigrînî", "lang_code": "ti", "roman": "təki", "word": "ትኪ" }, { "lang": "Tindî", "lang_code": "tin", "roman": "gut'", "word": "гутӏ" }, { "lang": "Tirkî", "lang_code": "tr", "word": "sis" }, { "lang": "Tirkî", "lang_code": "tr", "word": "duman" }, { "lang": "Tirkmenî", "lang_code": "tk", "word": "tüsse" }, { "lang": "Tîbetî", "lang_code": "bo", "roman": "du ba", "word": "དུ་བ" }, { "lang": "Tlingitî", "lang_code": "tli", "word": "s'eekh" }, { "lang": "Tlingitî", "lang_code": "tli", "word": "s'eikh" }, { "lang": "Trîkuyiya çicahuaxtla", "lang_code": "trs", "word": "gatse'⁴e" }, { "lang": "Tsezî", "lang_code": "ddo", "word": "гутӏ" }, { "lang": "Tsimaneyî", "lang_code": "cas", "word": "jị'sa'" }, { "lang": "Tsimaneyî", "lang_code": "cas", "word": "jï'sä'" }, { "lang": "Tswanayî", "lang_code": "tn", "word": "mosi" }, { "lang": "Tumbukayî", "lang_code": "tum", "word": "josi" }, { "lang": "Tundra enetsî", "lang_code": "enh", "roman": "koči", "word": "кочи" }, { "lang": "Tupînambayî", "lang_code": "tpn", "word": "timbora" }, { "lang": "Tuvalûyî", "lang_code": "tvl", "word": "au" }, { "lang": "Tuvanî", "lang_code": "tyv", "roman": "ış", "word": "ыш" }, { "lang": "Tzeltalî", "lang_code": "tzh", "word": "ch'ahil" }, { "lang": "Tzotzîlî", "lang_code": "tzo", "word": "ch'ail" }, { "lang": "Udmurtî", "lang_code": "udm", "roman": "čyn", "word": "ӵын" }, { "lang": "Ugarîtî", "lang_code": "uga", "roman": "qṭr", "word": "𐎖𐎉𐎗" }, { "lang": "Urdûyî", "lang_code": "ur", "roman": "dhūā̃", "tags": [ "masculine" ], "word": "دھواں" }, { "lang": "Uruyî", "lang_code": "ure", "word": "chqeti" }, { "lang": "Uruyî", "lang_code": "ure", "word": "heqay" }, { "lang": "Ûkraynî", "lang_code": "uk", "roman": "dym", "tags": [ "masculine" ], "word": "дим" }, { "lang": "Venîsî", "lang_code": "vec", "tags": [ "masculine" ], "word": "fum" }, { "lang": "Vepsî", "lang_code": "vep", "word": "savu" }, { "lang": "Viyetnamî", "lang_code": "vi", "word": "khói" }, { "lang": "Volapûkî", "lang_code": "vo", "word": "smok" }, { "lang": "Voroyî", "lang_code": "vro", "word": "sau" }, { "lang": "Walîsî", "lang_code": "wls", "word": "ʻahu" }, { "lang": "Walîsî", "lang_code": "wls", "word": "kohu" }, { "lang": "Walîsî", "lang_code": "wls", "word": "kokofu" }, { "lang": "Walonî", "lang_code": "wa", "word": "fumêre" }, { "lang": "Waraoyî", "lang_code": "wba", "word": "hehuku" }, { "lang": "Warayî", "lang_code": "war", "word": "asu" }, { "lang": "Weylsî", "lang_code": "cy", "tags": [ "masculine" ], "word": "mwg" }, { "lang": "Wîlamowî", "lang_code": "wym", "tags": [ "masculine" ], "word": "raojch" }, { "lang": "Wolofî", "lang_code": "wo", "word": "saxaar" }, { "lang": "Xakasî", "lang_code": "kjh", "roman": "tüdün", "word": "тӱдӱн" }, { "lang": "Xakasî", "lang_code": "kjh", "roman": "ıs", "word": "ыс" }, { "lang": "Xantî", "lang_code": "kca", "roman": "nusaň", "word": "нусаӈ" }, { "lang": "Ximêrî", "lang_code": "km", "roman": "phsaeng", "word": "ផ្សែង" }, { "lang": "Ximêrî", "lang_code": "km", "roman": "thumii", "word": "ធុមី" }, { "lang": "Xosayî", "lang_code": "xh", "word": "umsi" }, { "lang": "Yakanî", "lang_code": "yka", "word": "umbu" }, { "lang": "Yakutî", "lang_code": "sah", "roman": "buruo", "word": "буруо" }, { "lang": "Yamanayî", "lang_code": "yag", "word": "ušku" }, { "lang": "Yazghulamî", "lang_code": "yah", "word": "dhad" }, { "lang": "Yidîşî", "lang_code": "yi", "roman": "roykh", "word": "רויך" }, { "lang": "Yorubayî", "lang_code": "yo", "word": "èéfín" }, { "lang": "Yurokî", "lang_code": "yur", "word": "mera·" }, { "lang": "Yurokî", "lang_code": "yur", "word": "meraa" }, { "lang": "Zapotekiya sierra de juarez", "lang_code": "zaa", "word": "tse̱ní" }, { "lang": "Zapotekiya sierra de juarez", "lang_code": "zai", "word": "gu'xhu'" }, { "lang": "Zapotekiya zoogoço", "lang_code": "zpq", "word": "žen" }, { "lang": "Yûnanî", "lang_code": "el", "roman": "kapnós", "tags": [ "masculine" ], "word": "καπνός" }, { "lang": "Kevn", "lang_code": "grc", "roman": "kapnós", "tags": [ "masculine" ], "word": "καπνός" }, { "lang": "Grîkoyî", "lang_code": "grk-ita", "tags": [ "masculine" ], "word": "kannò" }, { "lang": "Zêlandî", "lang_code": "zea", "tags": [ "masculine" ], "word": "roôk" }, { "lang": "Zhuangî", "lang_code": "za", "word": "ien" }, { "lang": "Zoqueyiya copainala", "lang_code": "zoc", "word": "jocoj" }, { "lang": "Zuluyî", "lang_code": "zu", "word": "intuthu" }, { "lang": "Zuluyî", "lang_code": "zu", "word": "umusi" } ], "word": "dû" } { "categories": [ { "kind": "other", "name": "Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Deng bi kurmancî", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Dengên kurmancî ji Bidlîsê", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Kurmancî", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Peyvên kurmancî ji proto-îranî", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Proto-îranî", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Transliterasyona nepêwîst bi soranî", "parents": [], "source": "w" } ], "etymology_text": "Ji proto-îranî *dume-, hevreha avestayî, dume-, farisî دم (dum), دنب (dunb), soranî دووگ (dûg).", "hyphenation": "dû", "lang": "Kurmancî", "lang_code": "ku", "pos": "noun", "pos_title": "Navdêr", "senses": [ { "glosses": [ "dûvik, kilik, kurî, terrî, doçik, dêl (2), kilk, kurîk, terrîk" ], "id": "ku-dû-ku-noun-bfgkcwZU" } ], "sounds": [ { "ipa": "/duː/" }, { "audio": "LL-Q36163 (kmr)-Ebulfîda-dû.wav", "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/9/9b/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-dû.wav/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-dû.wav.mp3", "ogg_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/9/9b/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-dû.wav/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-dû.wav.ogg", "raw_tags": [ "Bidlîs" ], "wav_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/LL-Q36163 (kmr)-Ebulfîda-dû.wav" } ], "tags": [ "feminine" ], "word": "dû" } { "categories": [ { "kind": "other", "name": "Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Deng bi kurmancî", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Dengên kurmancî ji Bidlîsê", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Kurmancî", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Peyvên kurmancî ji zimanên îranî", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Zimanên îranî", "parents": [], "source": "w" } ], "derived": [ { "word": "dûajo" }, { "word": "dûre" }, { "word": "dûvre" } ], "etymology_text": "Ji zimanên îranî, bi avestayî dume bû, binêre dûv.", "forms": [ { "form": "dûf" }, { "form": "dûv" }, { "form": "dûw" }, { "form": "duv" }, { "form": "duw" }, { "form": "dî" }, { "form": "dîf" }, { "form": "dîv" }, { "form": "diw" }, { "form": "dîw" }, { "form": "dwî" }, { "form": "dwîv" }, { "form": "dwîf" } ], "hyphenation": "dû", "lang": "Kurmancî", "lang_code": "ku", "pos": "adv", "pos_title": "Hoker", "senses": [ { "categories": [ { "kind": "other", "name": "Mînak bi kurmancî", "parents": [], "source": "w" } ], "examples": [ { "text": "Ez li dû wî çûm." } ], "glosses": [ "Pey, dûv, piştî kesekê/î yan tiştekê/î bi heman rê ve." ], "id": "ku-dû-ku-adv-g8mjFyGu" } ], "sounds": [ { "ipa": "/duː/" }, { "audio": "LL-Q36163 (kmr)-Ebulfîda-dû.wav", "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/9/9b/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-dû.wav/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-dû.wav.mp3", "ogg_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/9/9b/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-dû.wav/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-dû.wav.ogg", "raw_tags": [ "Bidlîs" ], "wav_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/LL-Q36163 (kmr)-Ebulfîda-dû.wav" } ], "translations": [ { "lang": "Almanî", "lang_code": "de", "word": "hinter" }, { "lang": "Bulgarî", "lang_code": "bg", "roman": "zad", "word": "зад" }, { "lang": "Çekî", "lang_code": "cs", "word": "po" }, { "lang": "Mandarînî", "lang_code": "cmn", "roman": "...hòumiàn", "word": "...後面" }, { "lang": "Danmarkî", "lang_code": "da", "word": "efter" }, { "lang": "Danmarkî", "lang_code": "da", "word": "bagefter" }, { "lang": "Erebî", "lang_code": "ar", "roman": "ḵalfa", "word": "خَلْفَ" }, { "lang": "Erebî", "lang_code": "ar", "roman": "warāʾ", "word": "وَرَاء" }, { "lang": "Erebiya misrî", "lang_code": "arz", "roman": "wara", "word": "ورا" }, { "lang": "Erebiya hîcazî", "lang_code": "acw", "roman": "wara", "word": "ورا" }, { "lang": "Ermenî", "lang_code": "hy", "roman": "heto", "word": "հետո" }, { "lang": "Fînî", "lang_code": "fi", "word": "taakse" }, { "lang": "Fînî", "lang_code": "fi", "word": "takana" }, { "lang": "Fînî", "lang_code": "fi", "word": "jälkeen" }, { "lang": "Fînî", "lang_code": "fi", "word": "jäljessä" }, { "lang": "Fransî", "lang_code": "fr", "word": "derrière" }, { "lang": "Frîsî", "lang_code": "fy", "word": "efter" }, { "lang": "Gaelîka skotî", "lang_code": "gd", "word": "an dèidh" }, { "lang": "Galîsî", "lang_code": "gl", "word": "detrás de" }, { "lang": "Galîsî", "lang_code": "gl", "word": "tras" }, { "lang": "Gotî", "lang_code": "got", "roman": "afar", "word": "𐌰𐍆𐌰𐍂" }, { "lang": "Holendî", "lang_code": "nl", "word": "achter" }, { "lang": "Îbranî", "lang_code": "he", "word": "אחרי" }, { "lang": "Îbranî", "lang_code": "he", "word": "מאחור" }, { "lang": "Îngilîzî", "lang_code": "en", "word": "after" }, { "lang": "Îtalî", "lang_code": "it", "word": "dietro" }, { "lang": "Japonî", "lang_code": "ja", "word": "...の後ろに" }, { "lang": "Koreyî", "lang_code": "ko", "roman": "dwie", "word": "뒤-에" }, { "lang": "Kreyoliya fransî ya Louisiana", "lang_code": "lou", "word": "dèriyè" }, { "lang": "Kreyoliya fransî ya Louisiana", "lang_code": "lou", "word": "dèriyær" }, { "lang": "Latînî", "lang_code": "la", "word": "post" }, { "lang": "Latînî", "lang_code": "la", "word": "secundum" }, { "lang": "Malayalamî", "lang_code": "ml", "roman": "pinnāle", "word": "പിന്നാലെ" }, { "lang": "Maltayî", "lang_code": "mt", "word": "wara" }, { "lang": "Mecarî", "lang_code": "hu", "word": "után" }, { "lang": "Mecarî", "lang_code": "hu", "word": "mögött" }, { "lang": "Napolîtanî", "lang_code": "nap", "word": "appriesso" }, { "lang": "Norsiya kevn", "lang_code": "non", "word": "aptan" }, { "lang": "Norwecî", "lang_code": "no", "word": "etter" }, { "lang": "Norwecî", "lang_code": "no", "word": "bak" }, { "lang": "Oriyayî", "lang_code": "or", "roman": "pôchôre", "word": "ପଛରେ" }, { "lang": "Polonî", "lang_code": "pl", "word": "za" }, { "lang": "Portugalî", "lang_code": "pt", "word": "atrás de" }, { "lang": "Prusiya kevn", "lang_code": "prg", "word": "pas" }, { "lang": "Romanyayî", "lang_code": "ro", "word": "după" }, { "lang": "Romanyayî", "lang_code": "ro", "word": "în urmă" }, { "lang": "Rusî", "lang_code": "ru", "roman": "za", "word": "за" }, { "lang": "Rusî", "lang_code": "ru", "roman": "pozadí", "word": "позади́" }, { "lang": "Rusî", "lang_code": "ru", "roman": "szádi", "word": "сза́ди" }, { "lang": "Kirîlî", "lang_code": "sh", "word": "за" }, { "lang": "Kirîlî", "lang_code": "sh", "word": "иза" }, { "lang": "Latînî", "lang_code": "sh", "word": "za" }, { "lang": "Latînî", "lang_code": "sh", "word": "iza" }, { "lang": "Skotî", "lang_code": "sco", "word": "efter" }, { "lang": "Skotî", "lang_code": "sco", "word": "eftir" }, { "lang": "Slovakî", "lang_code": "sk", "word": "za" }, { "lang": "Slovenî", "lang_code": "sl", "word": "za" }, { "lang": "Sorbiya jêrîn", "lang_code": "dsb", "word": "pó" }, { "lang": "Spanî", "lang_code": "es", "word": "detrás de" }, { "lang": "Spanî", "lang_code": "es", "word": "tras" }, { "lang": "Swêdî", "lang_code": "sv", "word": "efter" }, { "lang": "Swêdî", "lang_code": "sv", "word": "bakom" }, { "lang": "Tirkî", "lang_code": "tr", "word": "arkasında" }, { "lang": "Tirkî", "lang_code": "tr", "word": "ardından" }, { "lang": "Ûkraynî", "lang_code": "uk", "roman": "pozádu", "word": "поза́ду" }, { "lang": "Viyetnamî", "lang_code": "vi", "word": "sau" }, { "lang": "Walonî", "lang_code": "wa", "word": "dirî" }, { "lang": "Walonî", "lang_code": "wa", "word": "padrî" } ], "word": "dû" } { "categories": [ { "kind": "other", "name": "Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Deng bi kurmancî", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Dengên kurmancî ji Bidlîsê", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Kurmancî", "parents": [], "source": "w" } ], "hyphenation": "dû", "lang": "Kurmancî", "lang_code": "ku", "pos": "num", "pos_title": "Hejmar", "senses": [ { "glosses": [ "(hejmara 2) Baştir: du" ], "id": "ku-dû-ku-num-wvnhCZm1" } ], "sounds": [ { "ipa": "/duː/" }, { "audio": "LL-Q36163 (kmr)-Ebulfîda-dû.wav", "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/9/9b/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-dû.wav/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-dû.wav.mp3", "ogg_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/9/9b/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-dû.wav/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-dû.wav.ogg", "raw_tags": [ "Bidlîs" ], "wav_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/LL-Q36163 (kmr)-Ebulfîda-dû.wav" } ], "tags": [ "number" ], "word": "dû" }
{ "categories": [ "Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî", "Deng bi kurmancî", "Dengên kurmancî ji Bidlîsê", "Kurmancî", "Peyvên kurmancî ji proto-hindûewropî", "Peyvên kurmancî ji proto-îranî", "Peyvên kurmancî yên mîrasmayî ji proto-hindûewropî", "Proto-hindûewropî", "Proto-îranî" ], "etymology_text": "dû, dûkêl, dûman, dûxan, ji proto-hindûewropî *dʰuh₂- (“dû kirin, dûman kirin”) > *dʰuh₂mós (“dû, dûkêl, dûman, dûxan”), hevrehadûn ya zazakî, دود (dûd) ya farisî, dûd ya parsî, dût ya pehlewî û belûçî, dunmen (\"ewr\") ya avestayî, धूम (dhūmá) ya sanskrîtî, дым (dim) ya rusî, dūmas ya lîtwanî, θυμός (thymós: can, ruh, hiş) ya yûnaniya kevn, fūmus ya latînî (> fumée ya fransî, fumo ya îtalî, humo ya spanî)...\nproto-hindûewropî: * dʰeu- (\"fûrîn, hilfûrîn, wek dûkêlî bilind bûn\") > * dʰuh₂mós (\"dû, dûkêl, dûman, dûxan\")\n* proto-îranî:\n::avestayî: dunman- (\"ewr\")\n::pehlewî: dût (\"dû, dûkêl, dûman\")\n::partî: dûd (\"dû, dûkêl, dûman\")\n::farisî: dūd (\"dû, dûkêl, dûman\")\n::belûçî: dût (\"dû, dûkêl, dûman\") ^(alfabeya arî)\n::kurmancî: dû (\"dû, dûkêl, dûman\")\n::zazakî: dûn (\"dû, dûkêl, dûman\")\n:sanskrîtî: dhūmā- (\"dû, dûkêl, dûman\")\n:yûnanî: thumos (\"can, giyan, ruh\")\n:latînî: fumus (\"dû, dûkêl, dûman\") ...\nÇavkanî: Horn p.129, Watkins p.19, Etymonline | Pokorny: 261 - 267", "hyphenation": "dû", "lang": "Kurmancî", "lang_code": "ku", "pos": "noun", "pos_title": "Navdêr", "senses": [ { "glosses": [ "Dûkêl, dûman, dûxan, moran,\ntoza yan bayê gewr yê ku ji agirî hildikeve." ] } ], "sounds": [ { "ipa": "/duː/" }, { "audio": "LL-Q36163 (kmr)-Ebulfîda-dû.wav", "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/9/9b/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-dû.wav/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-dû.wav.mp3", "ogg_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/9/9b/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-dû.wav/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-dû.wav.ogg", "raw_tags": [ "Bidlîs" ], "wav_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/LL-Q36163 (kmr)-Ebulfîda-dû.wav" } ], "tags": [ "masculine" ], "translations": [ { "lang": "Abazayî", "lang_code": "abq", "roman": "lʿvā", "word": "лгӏва" }, { "lang": "Abxazî", "lang_code": "ab", "roman": "ālʿ°ā", "word": "алҩа" }, { "lang": "Açehî", "lang_code": "ace", "word": "asap" }, { "lang": "Adîgeyî", "lang_code": "ady", "roman": "ʾ°ġ°", "word": "ӏугъу" }, { "lang": "Afarî", "lang_code": "aa", "word": "qeri" }, { "lang": "Afrîkansî", "lang_code": "af", "word": "rook" }, { "lang": "Ahtnayî", "lang_code": "aht", "word": "łet" }, { "lang": "Akadî", "lang_code": "akk", "roman": "qu₂-ut-ru", "word": "𒆪𒌓𒊒" }, { "lang": "Aklanon", "lang_code": "akl", "word": "aso" }, { "lang": "Alabamayî", "lang_code": "akz", "word": "sobotli" }, { "lang": "Albanî", "lang_code": "sq", "tags": [ "masculine" ], "word": "tym" }, { "lang": "Almaniya bilind a navîn", "lang_code": "gmh", "word": "smouch" }, { "lang": "Almaniya Pennsylvania", "lang_code": "pdc", "word": "schmoke" }, { "lang": "Almanî", "lang_code": "de", "tags": [ "masculine" ], "word": "Rauch" }, { "lang": "Almanî", "lang_code": "de", "tags": [ "masculine" ], "word": "Qualm" }, { "lang": "Elmanîşî", "lang_code": "gsw", "word": "Ràuich" }, { "lang": "Elmanîşî", "lang_code": "gsw", "word": "Ràusch" }, { "lang": "Frankoniya navendî", "lang_code": "gmw-cfr", "word": "Quallem" }, { "lang": "Altayiya başûrî", "lang_code": "alt", "roman": "ïš", "word": "ыш" }, { "lang": "Altayiya başûrî", "lang_code": "alt", "roman": "tüdün", "word": "тӱдӱн" }, { "lang": "Amharî", "lang_code": "am", "roman": "təki", "word": "ትኪ" }, { "lang": "Andî", "lang_code": "ani", "word": "кӏкӏой" }, { "lang": "Aragonî", "lang_code": "an", "tags": [ "masculine" ], "word": "fumo" }, { "lang": "Siryaniya klasîk", "lang_code": "syc", "roman": "tennānā", "tags": [ "masculine" ], "word": "ܬܢܢܐ" }, { "lang": "Arapaho", "lang_code": "arp", "word": "ceetéé" }, { "lang": "Aromanî", "lang_code": "rup", "word": "fum" }, { "lang": "Arrernteyiya rojavayî", "lang_code": "aer", "word": "kwerte" }, { "lang": "Asamî", "lang_code": "as", "roman": "dhü̃a", "word": "ধোঁৱা" }, { "lang": "Astûrî", "lang_code": "ast", "tags": [ "masculine" ], "word": "fumu" }, { "lang": "Avarî", "lang_code": "av", "roman": "c̣̄aze", "word": "цӏцӏазе" }, { "lang": "Avarî", "lang_code": "av", "roman": "ḳ̄uj", "word": "кӏкӏуй" }, { "lang": "Aymarayî", "lang_code": "ay", "word": "jiwq'i" }, { "lang": "Aymarayî", "lang_code": "ay", "word": "hiki" }, { "lang": "Aynuyî", "lang_code": "ain", "roman": "supuya", "word": "スプヤ" }, { "lang": "Azerî", "lang_code": "az", "word": "tüstü" }, { "lang": "Bajwayiya kendava rojava", "lang_code": "bdr", "word": "umbu" }, { "lang": "Bambarayî", "lang_code": "bm", "word": "sisi" }, { "lang": "Banjarî", "lang_code": "bjn", "word": "palak" }, { "lang": "Banjarî", "lang_code": "bjn", "word": "kukus" }, { "lang": "Barngarla", "lang_code": "bjb", "word": "booyoo" }, { "lang": "Baskî", "lang_code": "eu", "word": "ke" }, { "lang": "Başkîrî", "lang_code": "ba", "roman": "tötön", "word": "төтөн" }, { "lang": "Batsbî", "lang_code": "bbl", "word": "kʼur" }, { "lang": "Baureyî", "lang_code": "brg", "word": "kotiskon" }, { "lang": "Belarusî", "lang_code": "be", "roman": "dym", "tags": [ "masculine" ], "word": "дым" }, { "lang": "Belûçî", "lang_code": "bal", "roman": "dot", "word": "دوت" }, { "lang": "Bengalî", "lang_code": "bn", "roman": "dhõẏa", "word": "ধোঁয়া" }, { "lang": "Bezhtayî", "lang_code": "kap", "word": "хъо" }, { "lang": "Bileyî", "lang_code": "bil", "word": "kusi" }, { "lang": "Bileyî", "lang_code": "bil", "word": "uksi" }, { "lang": "Bîkoliya naverast", "lang_code": "bcl", "word": "aso" }, { "lang": "Bîslamayî", "lang_code": "bi", "word": "smok" }, { "lang": "Bretonî", "lang_code": "br", "tags": [ "masculine" ], "word": "moged" }, { "lang": "Bruneyî", "lang_code": "kxd", "word": "asap" }, { "lang": "Bukidnon manoboyiya rojavayî", "lang_code": "mbb", "word": "evel" }, { "lang": "Bulgarî", "lang_code": "bg", "roman": "dim", "tags": [ "masculine" ], "word": "дим" }, { "lang": "Bulgarî", "lang_code": "bg", "roman": "púšek", "tags": [ "masculine" ], "word": "пу́шек" }, { "lang": "Burmayî", "lang_code": "my", "roman": "a.hkui:", "word": "အခိုး" }, { "lang": "Buryatî", "lang_code": "bua", "roman": "utaan", "word": "утаан" }, { "lang": "Cabecarî", "lang_code": "cjp", "word": "shikapo" }, { "lang": "Conxayî", "lang_code": "dz", "roman": "du pa", "word": "དུ་པ" }, { "lang": "Corayî", "lang_code": "crn", "word": "cʌʌtzí" }, { "lang": "Ç'orti'", "lang_code": "caa", "word": "b'utz'" }, { "lang": "Çaçiyî", "lang_code": "cbi", "word": "nibuyo" }, { "lang": "Çamicuroyî", "lang_code": "ccc", "word": "kawsa" }, { "lang": "Çamoroyî", "lang_code": "ch", "word": "aso" }, { "lang": "Çeçenî", "lang_code": "ce", "roman": "ḳur", "word": "кӏур" }, { "lang": "Çekî", "lang_code": "cs", "tags": [ "masculine" ], "word": "dým" }, { "lang": "Çekî", "lang_code": "cs", "tags": [ "masculine" ], "word": "kouř" }, { "lang": "Çepangî", "lang_code": "cdm", "roman": "hmeʔkuʔ", "word": "म्हेःकुः" }, { "lang": "Çerokî", "lang_code": "chr", "roman": "tsugasvsdi", "word": "ᏧᎦᏒᏍᏗ" }, { "lang": "Çeyenî", "lang_code": "chy", "word": "-atová" }, { "lang": "Çîçewayî", "lang_code": "ny", "word": "utsi" }, { "lang": "Lealao çinantecî", "lang_code": "cle", "word": "ñi²" }, { "lang": "Ozumacin çinantecî", "lang_code": "chz", "word": "ñe^/" }, { "lang": "Ozumacin çinantecî", "lang_code": "chz", "word": "wa^/ñe^/" }, { "lang": "Kantonî", "lang_code": "yue", "roman": "jin¹", "word": "煙" }, { "lang": "Dunganî", "lang_code": "dng", "roman": "i͡an", "word": "ян" }, { "lang": "Mandarînî", "lang_code": "cmn", "roman": "yān", "word": "煙" }, { "lang": "Minnanî", "lang_code": "nan", "roman": "ian", "word": "煙" }, { "lang": "Wuyî", "lang_code": "wuu", "word": "煙" }, { "lang": "Çolî", "lang_code": "ctu", "word": "buts'" }, { "lang": "Çujî", "lang_code": "cac", "word": "tap'" }, { "lang": "Çuvaşî", "lang_code": "cv", "roman": "tĕtĕm", "word": "тӗтӗм" }, { "lang": "Dakotayî", "lang_code": "dak", "word": "šota" }, { "lang": "Danmarkî", "lang_code": "da", "tags": [ "common-gender" ], "word": "røg" }, { "lang": "Darkinjungî", "lang_code": "xda", "word": "kudyal" }, { "lang": "Divehî", "lang_code": "dv", "roman": "dum̊", "word": "ދުމް" }, { "lang": "Dogrîbî", "lang_code": "dgr", "word": "ło" }, { "lang": "Dolganî", "lang_code": "dlg", "word": "буруо" }, { "lang": "Elfdalî", "lang_code": "ovd", "tags": [ "masculine" ], "word": "räk" }, { "lang": "Emilî", "lang_code": "egl", "word": "fomm" }, { "lang": "Endonezyayî", "lang_code": "id", "word": "asap" }, { "lang": "Erebî", "lang_code": "ar", "roman": "duḵān", "tags": [ "masculine" ], "word": "دُخَان" }, { "lang": "Erebiya misrî", "lang_code": "arz", "roman": "duḵān", "tags": [ "masculine" ], "word": "دخان" }, { "lang": "Ermenî", "lang_code": "hy", "roman": "cux", "word": "ծուխ" }, { "lang": "Ermenî", "lang_code": "hy", "roman": "mux", "word": "մուխ" }, { "lang": "Erzayî", "lang_code": "myv", "roman": "kačamo", "word": "качамо" }, { "lang": "Esperantoyî", "lang_code": "eo", "word": "fumo" }, { "lang": "Estonî", "lang_code": "et", "word": "suits" }, { "lang": "Evenî", "lang_code": "eve", "roman": "haņin", "word": "ханин" }, { "lang": "Evenkî", "lang_code": "evn", "roman": "saңņan", "word": "саңнян" }, { "lang": "Eweyî", "lang_code": "ee", "word": "adzudzɔ" }, { "lang": "Extremaduranî", "lang_code": "ext", "tags": [ "masculine" ], "word": "humu" }, { "lang": "Farisî", "lang_code": "fa", "roman": "dud", "word": "دود" }, { "lang": "Ferî", "lang_code": "fo", "tags": [ "masculine" ], "word": "roykur" }, { "lang": "Ferî", "lang_code": "fo", "tags": [ "masculine" ], "word": "dampur" }, { "lang": "Fiji hindiyî", "lang_code": "hif", "word": "dhuuan" }, { "lang": "Fînî", "lang_code": "fi", "word": "savu" }, { "lang": "Fransiya kevn", "lang_code": "fro", "tags": [ "masculine" ], "word": "fum" }, { "lang": "Fransî", "lang_code": "fr", "tags": [ "feminine" ], "word": "fumée" }, { "lang": "Frîsiya bakur", "lang_code": "frr", "word": "riik" }, { "lang": "Frîsiya saterlandî", "lang_code": "stq", "word": "Rook" }, { "lang": "Frîsî", "lang_code": "fy", "tags": [ "common-gender" ], "word": "reek" }, { "lang": "Friyolî", "lang_code": "fur", "tags": [ "masculine" ], "word": "fum" }, { "lang": "Futunî", "lang_code": "fud", "word": "ʻafu" }, { "lang": "Gaelîka skotî", "lang_code": "gd", "tags": [ "feminine" ], "word": "toit" }, { "lang": "Gagawzî", "lang_code": "gag", "word": "tütün" }, { "lang": "Galîsî", "lang_code": "gl", "tags": [ "masculine" ], "word": "fume" }, { "lang": "Gotî", "lang_code": "got", "roman": "dauns", "word": "𐌳𐌰𐌿𐌽𐍃" }, { "lang": "Gujaratî", "lang_code": "gu", "roman": "dhumāḍo", "word": "ધુમાડો" }, { "lang": "Gurcî", "lang_code": "ka", "roman": "boli", "word": "ბოლი" }, { "lang": "Gurcî", "lang_code": "ka", "roman": "ḳvamli", "word": "კვამლი" }, { "lang": "Guwaranî", "lang_code": "gn", "word": "timbo" }, { "lang": "Guwaranî", "lang_code": "gn", "word": "tatatĩ" }, { "lang": "Haîtî", "lang_code": "ht", "word": "lafimen" }, { "lang": "Hawayî", "lang_code": "haw", "word": "uahi" }, { "lang": "Hawsayî", "lang_code": "ha", "word": "hayaƙi" }, { "lang": "Higaononî", "lang_code": "mba", "word": "obol" }, { "lang": "Hindî", "lang_code": "hi", "roman": "dhūā̃", "tags": [ "masculine" ], "word": "धूआँ" }, { "lang": "Hindî", "lang_code": "hi", "roman": "dhūmra", "tags": [ "masculine" ], "word": "धूम्र" }, { "lang": "Hinukhî", "lang_code": "gin", "word": "кутӏи" }, { "lang": "Hîlîgaynonî", "lang_code": "hil", "word": "asó" }, { "lang": "Hîtîtî", "lang_code": "hit", "word": "tuhhuwais" }, { "lang": "Holendî", "lang_code": "nl", "tags": [ "masculine" ], "word": "rook" }, { "lang": "Holendî", "lang_code": "nl", "tags": [ "masculine" ], "word": "walm" }, { "lang": "Huaveyî", "lang_code": "huv", "word": "nasop" }, { "lang": "Hunsrikî", "lang_code": "hrx", "tags": [ "masculine" ], "word": "Damp" }, { "lang": "Hunzibî", "lang_code": "huz", "roman": "qo", "word": "хъо" }, { "lang": "Îbanî", "lang_code": "iba", "word": "asap" }, { "lang": "Îbranî", "lang_code": "he", "roman": "ashán", "tags": [ "masculine" ], "word": "עָשָׁן" }, { "lang": "Îdoyî", "lang_code": "io", "word": "fumo" }, { "lang": "Îlokanoyî", "lang_code": "ilo", "word": "asok" }, { "lang": "Îngilîziya kevn", "lang_code": "ang", "tags": [ "masculine" ], "word": "rēc" }, { "lang": "Îngilîziya kevn", "lang_code": "ang", "tags": [ "masculine" ], "word": "smoca" }, { "lang": "Îngilîzî", "lang_code": "en", "word": "smoke" }, { "lang": "Îngûşî", "lang_code": "inh", "roman": "ḳur", "word": "кӏур" }, { "lang": "Înterlîngua", "lang_code": "ia", "word": "fumo" }, { "lang": "Înuîtî", "lang_code": "iu", "word": "ᐃᓯᖅ" }, { "lang": "Înupîakî", "lang_code": "ik", "word": "isiq" }, { "lang": "Înupîakî", "lang_code": "ik", "word": "puyuq" }, { "lang": "Îranunî", "lang_code": "ill", "word": "bel" }, { "lang": "Îrlendî", "lang_code": "ga", "tags": [ "masculine" ], "word": "deatach" }, { "lang": "Îrlendî", "lang_code": "ga", "tags": [ "feminine" ], "word": "toit" }, { "lang": "Îstriyotî", "lang_code": "ist", "tags": [ "masculine" ], "word": "fòumo" }, { "lang": "Îşkaşimiyî", "lang_code": "isk", "word": "dit" }, { "lang": "Îtalî", "lang_code": "it", "tags": [ "masculine" ], "word": "fumo" }, { "lang": "Îzlendî", "lang_code": "is", "tags": [ "masculine" ], "word": "reykur" }, { "lang": "Jakaltekî", "lang_code": "jac", "word": "nhub'" }, { "lang": "Japonî", "lang_code": "ja", "word": "煙" }, { "lang": "Javayî", "lang_code": "jv", "word": "asep" }, { "lang": "Javayî", "lang_code": "jv", "word": "ꦏꦼꦧꦸꦭ꧀" }, { "lang": "Javayî", "lang_code": "jv", "word": "ꦏꦸꦏꦸꦱ꧀" }, { "lang": "K'içe'", "lang_code": "quc", "word": "sïb" }, { "lang": "Kabardî", "lang_code": "kbd", "roman": "ʾ°ġ°ă", "word": "ӏугъуэ" }, { "lang": "Kabîlî", "lang_code": "kab", "word": "awwu" }, { "lang": "Kabîlî", "lang_code": "kab", "word": "ddexxan" }, { "lang": "Kalalîsûtî", "lang_code": "kl", "word": "pujoq" }, { "lang": "Kalmîkî", "lang_code": "xal", "roman": "utan", "word": "утан" }, { "lang": "Kannadayî", "lang_code": "kn", "roman": "dhūma", "word": "ಧೂಮ" }, { "lang": "Kannadayî", "lang_code": "kn", "roman": "hoge", "word": "ಹೊಗೆ" }, { "lang": "Kansayî", "lang_code": "ksk", "word": "shóje" }, { "lang": "Kansayî", "lang_code": "ksk", "word": "šótte" }, { "lang": "Kansayî", "lang_code": "ksk", "word": "šóce" }, { "lang": "Kapampanganî", "lang_code": "pam", "word": "asuk" }, { "lang": "Kapampanganî", "lang_code": "pam", "word": "usuk" }, { "lang": "Karaçay-balkarî", "lang_code": "krc", "word": "тютюн" }, { "lang": "Karelî", "lang_code": "krl", "word": "savu" }, { "lang": "Kaşûbî", "lang_code": "csb", "word": "dim" }, { "lang": "Katalanî", "lang_code": "ca", "tags": [ "masculine" ], "word": "fum" }, { "lang": "Ketî", "lang_code": "ket", "roman": "du’", "word": "ду’" }, { "lang": "Khvarşiyî", "lang_code": "khv", "word": "гутӏ" }, { "lang": "Kirgizî", "lang_code": "ky", "roman": "tütün", "word": "түтүн" }, { "lang": "Kîngalî", "lang_code": "si", "roman": "dumāraya", "word": "දුමාරය" }, { "lang": "Kînyarwandayî", "lang_code": "rw", "word": "umwotsi" }, { "lang": "Kîrîbatî", "lang_code": "gil", "word": "bubu" }, { "lang": "Komî-permyakî", "lang_code": "koi", "roman": "tšyn", "word": "тшын" }, { "lang": "Komî-zîriyî", "lang_code": "kpv", "roman": "tšyn", "word": "тшын" }, { "lang": "Koreyî", "lang_code": "ko", "roman": "yeon-gi", "word": "연기" }, { "lang": "Kornî", "lang_code": "kw", "tags": [ "masculine" ], "word": "mog" }, { "lang": "Korsîkayî", "lang_code": "co", "tags": [ "masculine" ], "word": "fume" }, { "lang": "Korsîkayî", "lang_code": "co", "tags": [ "masculine" ], "word": "fumu" }, { "lang": "Koryakî", "lang_code": "kpy", "roman": "ŋəlŋəl", "word": "ӈылӈыл" }, { "lang": "Koryakî", "lang_code": "kpy", "roman": "ipiip", "word": "ипиип" }, { "lang": "Kriya bejayî", "lang_code": "crk", "roman": "kaskâpahtêw", "word": "ᑲᐢᑳᐸᐦᑌᐤ" }, { "lang": "Kumikî", "lang_code": "kum", "roman": "tütün", "word": "тютюн" }, { "lang": "Ladînî", "lang_code": "lld", "tags": [ "masculine" ], "word": "fum" }, { "lang": "Latînî", "lang_code": "la", "tags": [ "masculine" ], "word": "fūmus" }, { "lang": "Latviyayî", "lang_code": "lv", "word": "dūmi" }, { "lang": "Lawsî", "lang_code": "lo", "roman": "khuan", "word": "ຄວັນ" }, { "lang": "Lawsî", "lang_code": "lo", "roman": "khuan fai", "word": "ຄວັນໄຟ" }, { "lang": "Lazî", "lang_code": "lzz", "roman": "ḳoma", "word": "კომა" }, { "lang": "Lazî", "lang_code": "lzz", "roman": "mḳoma", "word": "მკომა" }, { "lang": "Lazî", "lang_code": "lzz", "roman": "nḳoma", "word": "ნკომა" }, { "lang": "Lezgînî", "lang_code": "lez", "roman": "gum", "word": "гум" }, { "lang": "Lingalayî", "lang_code": "ln", "word": "molinga" }, { "lang": "Lîgûrî", "lang_code": "lij", "word": "fumme" }, { "lang": "Lîmbûrgî", "lang_code": "li", "tags": [ "masculine" ], "word": "rouk" }, { "lang": "Lîtwanî", "lang_code": "lt", "tags": [ "masculine" ], "word": "dūmas" }, { "lang": "Lîvonî", "lang_code": "liv", "word": "sov" }, { "lang": "Lombardî", "lang_code": "lmo", "tags": [ "masculine" ], "word": "föm" }, { "lang": "Lombardî", "lang_code": "lmo", "tags": [ "masculine" ], "word": "fumm" }, { "lang": "Lueyî", "lang_code": "khb", "roman": "xwoan", "word": "ᦩᦸᧃ" }, { "lang": "Luksembûrgî", "lang_code": "lb", "tags": [ "masculine" ], "word": "Damp" }, { "lang": "Maçiguengayî", "lang_code": "mcb", "word": "tsitsíenka" }, { "lang": "Maçiguengayî", "lang_code": "mcb", "word": "énkatsi" }, { "lang": "Maguindanaoyî", "lang_code": "mdh", "word": "bel" }, { "lang": "Makedonî", "lang_code": "mk", "roman": "čad", "tags": [ "masculine" ], "word": "чад" }, { "lang": "Makedonî", "lang_code": "mk", "roman": "dim", "tags": [ "masculine" ], "word": "дим" }, { "lang": "Malagasî", "lang_code": "mg", "word": "setroka" }, { "lang": "Malayalamî", "lang_code": "ml", "roman": "puka", "word": "പുക" }, { "lang": "Malezî", "lang_code": "ms", "word": "asap" }, { "lang": "Maltayî", "lang_code": "mt", "word": "duħħan" }, { "lang": "Mambayî", "lang_code": "mgm", "word": "fuma" }, { "lang": "Mançûyî", "lang_code": "mnc", "roman": "šanggiyan", "word": "ᡧᠠᠩᡤᡳᠶᠠᠨ" }, { "lang": "Manipurî", "lang_code": "mni", "word": "ꯃꯩꯈꯨ" }, { "lang": "Manksî", "lang_code": "gv", "word": "jaagh" }, { "lang": "Mansakayî", "lang_code": "msk", "word": "ubul" }, { "lang": "Mansî", "lang_code": "mns", "roman": "posym", "word": "посым" }, { "lang": "Maorî", "lang_code": "mi", "word": "auahi" }, { "lang": "Maorî", "lang_code": "mi", "word": "paoa" }, { "lang": "Maorî", "lang_code": "mi", "word": "ponguru" }, { "lang": "Mapuçî", "lang_code": "arn", "word": "fixun" }, { "lang": "Mapuçî", "lang_code": "arn", "word": "fitruñ" }, { "lang": "Maranaoyî", "lang_code": "mrw", "word": "bel" }, { "lang": "Maratî", "lang_code": "mr", "roman": "dhūr", "word": "धूर" }, { "lang": "Mariya rojhilatî", "lang_code": "mhr", "word": "шикш" }, { "lang": "Mariya rojavayî", "lang_code": "mrj", "roman": "šÿkš", "word": "шӹкш" }, { "lang": "Masayî", "lang_code": "mas", "word": "empurúó" }, { "lang": "Mayayiya yukatekî", "lang_code": "yua", "word": "buuts’" }, { "lang": "Mayoyî", "lang_code": "mfy", "word": "buichiria" }, { "lang": "Mazateciya çiquihuitlan", "lang_code": "maq", "word": "nihndi" }, { "lang": "Mecarî", "lang_code": "hu", "word": "füst" }, { "lang": "Megleno-romanyayî", "lang_code": "ruq", "tags": [ "masculine" ], "word": "fum" }, { "lang": "Megrelî", "lang_code": "xmf", "roman": "loli", "word": "ლოლი" }, { "lang": "Megrelî", "lang_code": "xmf", "roman": "purḳi", "word": "ფურკი" }, { "lang": "Megrelî", "lang_code": "xmf", "roman": "puṭi", "word": "ფუტი" }, { "lang": "Melanauyiya navendî", "lang_code": "mel", "word": "tugun" }, { "lang": "Mixteciya yosondúa", "lang_code": "mpm", "word": "ñu'ma" }, { "lang": "Mînangkabawî", "lang_code": "min", "word": "asok" }, { "lang": "Mîrandî", "lang_code": "mwl", "tags": [ "masculine" ], "word": "fumo" }, { "lang": "Mokşayî", "lang_code": "mdf", "roman": "kačam", "word": "качам" }, { "lang": "Kirîlî", "lang_code": "mn", "roman": "utaa", "word": "утаа" }, { "lang": "Mongolî", "lang_code": "mn", "roman": "utuɣ-a", "word": "ᠤᠲᠤᠭᠠ" }, { "lang": "Monî", "lang_code": "mnw", "roman": "jak", "word": "ယက်" }, { "lang": "Movimayî", "lang_code": "mzp", "word": "bujru" }, { "lang": "Mwanî", "lang_code": "wmw", "word": "rosi" }, { "lang": "Nahwatlî", "lang_code": "nah", "word": "poctli" }, { "lang": "Nahwatliya mekayapan", "lang_code": "nhx", "word": "po̱cti" }, { "lang": "Nahwatliya mekayapan", "lang_code": "nhx", "word": "ipo̱cyo" }, { "lang": "Nanayî", "lang_code": "gld", "word": "сангнян" }, { "lang": "Napolîtanî", "lang_code": "nap", "tags": [ "masculine" ], "word": "fummo" }, { "lang": "Navajoyî", "lang_code": "nv", "word": "łid" }, { "lang": "Nawrûyî", "lang_code": "na", "word": "ebadetsi" }, { "lang": "Nedersaksî", "lang_code": "nds", "tags": [ "masculine" ], "word": "Rauk" }, { "lang": "Nenetsiya tundra", "lang_code": "yrk", "roman": "jake", "word": "якэ" }, { "lang": "Nepalî", "lang_code": "ne", "roman": "dhũwā", "word": "धुँवा" }, { "lang": "Nepalî", "lang_code": "ne", "roman": "dhūwā̃", "word": "धूवाँ" }, { "lang": "Nganasanî", "lang_code": "nio", "roman": "kintĕ", "word": "кинтә" }, { "lang": "Nganasanî", "lang_code": "nio", "roman": "djakagĕ", "word": "дякагә" }, { "lang": "Nîvxî", "lang_code": "niv", "roman": "tʼuf", "word": "тʼуф" }, { "lang": "Nogayî", "lang_code": "nog", "roman": "tütin", "word": "туьтин" }, { "lang": "Normandî", "lang_code": "nrf", "tags": [ "feminine" ], "word": "feunmée" }, { "lang": "Normandî", "lang_code": "nrf", "tags": [ "feminine" ], "word": "fumaïe" }, { "lang": "Norsiya kevn", "lang_code": "non", "tags": [ "masculine" ], "word": "reykr" }, { "lang": "Norweciya bokmålî", "lang_code": "nb", "tags": [ "masculine" ], "word": "røyk" }, { "lang": "Norweciya nînorskî", "lang_code": "nn", "tags": [ "masculine" ], "word": "røyk" }, { "lang": "Nyolî (Uganda)", "lang_code": "nuj", "word": "eriisi" }, { "lang": "Nyungayî", "lang_code": "nys", "word": "booyoo" }, { "lang": "Oksîtanî", "lang_code": "oc", "tags": [ "masculine" ], "word": "fum" }, { "lang": "Oriyayî", "lang_code": "or", "roman": "dhūam̐", "word": "ଧୂଆଁ" }, { "lang": "Oromoyî", "lang_code": "om", "word": "haara" }, { "lang": "Osetî", "lang_code": "os", "roman": "fæzdæg", "word": "фӕздӕг" }, { "lang": "Oskanî", "lang_code": "osc", "roman": "fesf", "word": "𐌚𐌄𐌔𐌚" }, { "lang": "Osmanî", "lang_code": "ota", "roman": "duman", "word": "دومان" }, { "lang": "Osmanî", "lang_code": "ota", "roman": "duhân", "word": "دخان" }, { "lang": "Osmanî", "lang_code": "ota", "roman": "tütün", "word": "توتون" }, { "lang": "Otomiya mezquital", "lang_code": "ote", "word": "'bifi" }, { "lang": "Oygurî", "lang_code": "ug", "roman": "is", "word": "ئىس" }, { "lang": "Oygurî", "lang_code": "ug", "roman": "tütün", "word": "تۈتۈن" }, { "lang": "Ozbekî", "lang_code": "uz", "word": "tutun" }, { "lang": "Ozbekî", "lang_code": "uz", "word": "dud" }, { "lang": "Palî", "lang_code": "pi", "tags": [ "masculine" ], "word": "dhūma" }, { "lang": "Papyamentoyî", "lang_code": "pap", "word": "huma" }, { "lang": "Peştûyî", "lang_code": "ps", "roman": "dud", "word": "دود" }, { "lang": "Piedmontîsî", "lang_code": "pms", "tags": [ "masculine" ], "word": "fum" }, { "lang": "Pîkardî", "lang_code": "pcd", "tags": [ "feminine" ], "word": "finquée" }, { "lang": "Pîkardî", "lang_code": "pcd", "tags": [ "feminine" ], "word": "finquère" }, { "lang": "Pîttcantcatcarayî", "lang_code": "pjt", "word": "puyu" }, { "lang": "Plodîşî", "lang_code": "pdt", "tags": [ "gender-neutral" ], "word": "Ruak" }, { "lang": "Polonî", "lang_code": "pl", "tags": [ "masculine" ], "word": "dym" }, { "lang": "Popolocayiya san juan atzingo", "lang_code": "poe", "word": "ihnchi" }, { "lang": "Portugalî", "lang_code": "pt", "tags": [ "masculine" ], "word": "fumo" }, { "lang": "Portugalî", "lang_code": "pt", "tags": [ "feminine" ], "word": "fumaça" }, { "lang": "Prusiya kevn", "lang_code": "prg", "word": "dumis" }, { "lang": "Puncabî", "lang_code": "pa", "roman": "dhū̃", "word": "ਧੂੰ" }, { "lang": "Keçwayî", "lang_code": "qu", "word": "goshtay" }, { "lang": "Keçwayî", "lang_code": "qu", "word": "qusñi" }, { "lang": "Keçwayî", "lang_code": "qu", "word": "q'osñe" }, { "lang": "Keçwayî", "lang_code": "qu", "word": "wapsi" }, { "lang": "Qazaxî", "lang_code": "kk", "roman": "tütın", "word": "түтін" }, { "lang": "Qiptî", "lang_code": "cop", "roman": "khremts", "tags": [ "masculine" ], "word": "ⲭⲣⲉⲙⲧⲥ" }, { "lang": "Rapanuyî", "lang_code": "rap", "word": "au" }, { "lang": "Rarotongî", "lang_code": "rar", "word": "au" }, { "lang": "Rohingyayî", "lang_code": "rhg", "word": "dúañ" }, { "lang": "Romagnolî", "lang_code": "rgn", "tags": [ "masculine" ], "word": "fọmm" }, { "lang": "Romancî", "lang_code": "rm", "tags": [ "masculine" ], "word": "fim" }, { "lang": "Romancî", "lang_code": "rm", "tags": [ "masculine" ], "word": "fem" }, { "lang": "Romancî", "lang_code": "rm", "tags": [ "masculine" ], "word": "füm" }, { "lang": "Romanî", "lang_code": "rom", "word": "thūv" }, { "lang": "Romanyayî", "lang_code": "ro", "tags": [ "gender-neutral" ], "word": "fum" }, { "lang": "Rusî", "lang_code": "ru", "roman": "dym", "tags": [ "masculine" ], "word": "дым" }, { "lang": "Rusî", "lang_code": "ru", "roman": "čad", "tags": [ "masculine" ], "word": "чад" }, { "lang": "Rusînî", "lang_code": "rue", "roman": "dym", "word": "дим" }, { "lang": "Sahoyî", "lang_code": "ssy", "word": "tika" }, { "lang": "Samiya bakurî", "lang_code": "se", "word": "suovva" }, { "lang": "Samiya kildînî", "lang_code": "sjd", "roman": "sūvv", "word": "сӯвв" }, { "lang": "Samoayî", "lang_code": "sm", "word": "asu" }, { "lang": "San pedro amuzgos amuzgo", "lang_code": "azg", "word": "tseoon" }, { "lang": "Sangoyî", "lang_code": "sg", "word": "gürü" }, { "lang": "Sanskrîtî", "lang_code": "sa", "roman": "dhūma", "word": "धूम" }, { "lang": "Sardînî", "lang_code": "sc", "tags": [ "masculine" ], "word": "fummu" }, { "lang": "Sardînî", "lang_code": "sc", "tags": [ "masculine" ], "word": "fumu" }, { "lang": "Sebwanoyî", "lang_code": "ceb", "word": "aso" }, { "lang": "Sêriyî", "lang_code": "sei", "word": "hamcaaxat" }, { "lang": "Sicîlî", "lang_code": "scn", "word": "fumu" }, { "lang": "Sindhî", "lang_code": "sd", "roman": "dū̃hon", "word": "دوُنھون" }, { "lang": "Sirananî", "lang_code": "srn", "word": "smoko" }, { "lang": "Kirîlî", "lang_code": "sh", "tags": [ "masculine" ], "word": "ди̏м" }, { "lang": "Latînî", "lang_code": "sh", "tags": [ "masculine" ], "word": "dȉm" }, { "lang": "Sîlhetî", "lang_code": "syl", "roman": "dúma", "word": "ꠗꠥꠝꠣ" }, { "lang": "Skotî", "lang_code": "sco", "word": "reek" }, { "lang": "Kirîlî", "lang_code": "cu", "roman": "dymŭ", "tags": [ "masculine" ], "word": "дꙑмъ" }, { "lang": "Glagolîtîk", "lang_code": "cu", "roman": "dymŭ", "tags": [ "masculine" ], "word": "ⰴⱏⰹⰿⱏ" }, { "lang": "Slaviya rojavayî ya kevn", "lang_code": "orv", "roman": "dymŭ", "tags": [ "masculine" ], "word": "дꙑмъ" }, { "lang": "Slovakî", "lang_code": "sk", "tags": [ "masculine" ], "word": "dym" }, { "lang": "Slovenî", "lang_code": "sl", "tags": [ "masculine" ], "word": "dìm" }, { "lang": "Somalî", "lang_code": "so", "word": "qiiq" }, { "lang": "Sorbiya jêrîn", "lang_code": "dsb", "tags": [ "masculine" ], "word": "dym" }, { "lang": "Sorbiya jêrîn", "lang_code": "dsb", "tags": [ "masculine" ], "word": "kuŕ" }, { "lang": "Sorbiya jorîn", "lang_code": "hsb", "tags": [ "masculine" ], "word": "dym" }, { "lang": "Sorbiya jorîn", "lang_code": "hsb", "tags": [ "masculine" ], "word": "kur" }, { "lang": "Sotoyiya başûr", "lang_code": "st", "word": "mosi" }, { "lang": "Spanî", "lang_code": "es", "tags": [ "masculine" ], "word": "humo" }, { "lang": "Sundanî", "lang_code": "su", "roman": "haseup", "word": "ᮠᮞᮩᮕ᮪" }, { "lang": "Sûmerî", "lang_code": "sux", "word": "ibi" }, { "lang": "Svanî", "lang_code": "sva", "roman": "ḳûäm", "word": "კუ̂ა̈მ" }, { "lang": "Swahîlî", "lang_code": "sw", "word": "moshi" }, { "lang": "Swêdî", "lang_code": "sv", "tags": [ "gender-neutral" ], "word": "bloss" }, { "lang": "Şerpayî", "lang_code": "xsr", "word": "तुत" }, { "lang": "Şonayî", "lang_code": "sn", "word": "utsi" }, { "lang": "Şorî", "lang_code": "cjs", "roman": "tüdün", "word": "тӱдӱн" }, { "lang": "Şughnî", "lang_code": "sgh", "roman": "δud", "word": "д̌уд" }, { "lang": "Tabasaranî", "lang_code": "tab", "roman": "kum", "word": "кум" }, { "lang": "Tabasco çontalî", "lang_code": "chf", "word": "butz'" }, { "lang": "Tabasco çontalî", "lang_code": "chf", "word": "butz'i" }, { "lang": "Tacikî", "lang_code": "tg", "roman": "dud", "word": "дуд" }, { "lang": "Tagalogî", "lang_code": "tl", "word": "usok" }, { "lang": "Tahîtî", "lang_code": "ty", "word": "auauhi" }, { "lang": "Takanayî", "lang_code": "tna", "word": "judhu" }, { "lang": "Tamîlî", "lang_code": "ta", "roman": "pukai", "word": "புகை" }, { "lang": "Tanakrosî", "lang_code": "tcb", "word": "łet" }, { "lang": "Tananaya jêrîn", "lang_code": "taa", "word": "łet" }, { "lang": "Tarantinoyî", "lang_code": "roa-tar", "tags": [ "masculine" ], "word": "fume" }, { "lang": "Tarifitî", "lang_code": "rif", "tags": [ "masculine" ], "word": "ddexxan" }, { "lang": "Taşelhitî", "lang_code": "shi", "word": "aggu" }, { "lang": "Tausugî", "lang_code": "tsg", "word": "asu" }, { "lang": "Tayî", "lang_code": "th", "roman": "kwan", "word": "ควัน" }, { "lang": "Tedim çinî", "lang_code": "ctd", "word": "khu" }, { "lang": "Tedim çinî", "lang_code": "ctd", "word": "meikhu" }, { "lang": "Telûgûyî", "lang_code": "te", "roman": "poga", "word": "పొగ" }, { "lang": "Temazîxtiya atlasa navendî", "lang_code": "tzm", "roman": "aggu", "tags": [ "masculine" ], "word": "ⴰⴳⴳⵓ" }, { "lang": "Tepehuaniya başûr-rojhilat", "lang_code": "stp", "word": "kuubhɨx" }, { "lang": "Tepeuxila cuicatecî", "lang_code": "cux", "word": "y'a³m'i³" }, { "lang": "Ternateyî", "lang_code": "tft", "word": "nyaso" }, { "lang": "Teteriya krîmî", "lang_code": "crh", "word": "тютюн" }, { "lang": "Teterî", "lang_code": "tt", "roman": "töten", "word": "төтен" }, { "lang": "Tetûmî", "lang_code": "tet", "word": "ahi-suar" }, { "lang": "Tigrînî", "lang_code": "ti", "roman": "təki", "word": "ትኪ" }, { "lang": "Tindî", "lang_code": "tin", "roman": "gut'", "word": "гутӏ" }, { "lang": "Tirkî", "lang_code": "tr", "word": "sis" }, { "lang": "Tirkî", "lang_code": "tr", "word": "duman" }, { "lang": "Tirkmenî", "lang_code": "tk", "word": "tüsse" }, { "lang": "Tîbetî", "lang_code": "bo", "roman": "du ba", "word": "དུ་བ" }, { "lang": "Tlingitî", "lang_code": "tli", "word": "s'eekh" }, { "lang": "Tlingitî", "lang_code": "tli", "word": "s'eikh" }, { "lang": "Trîkuyiya çicahuaxtla", "lang_code": "trs", "word": "gatse'⁴e" }, { "lang": "Tsezî", "lang_code": "ddo", "word": "гутӏ" }, { "lang": "Tsimaneyî", "lang_code": "cas", "word": "jị'sa'" }, { "lang": "Tsimaneyî", "lang_code": "cas", "word": "jï'sä'" }, { "lang": "Tswanayî", "lang_code": "tn", "word": "mosi" }, { "lang": "Tumbukayî", "lang_code": "tum", "word": "josi" }, { "lang": "Tundra enetsî", "lang_code": "enh", "roman": "koči", "word": "кочи" }, { "lang": "Tupînambayî", "lang_code": "tpn", "word": "timbora" }, { "lang": "Tuvalûyî", "lang_code": "tvl", "word": "au" }, { "lang": "Tuvanî", "lang_code": "tyv", "roman": "ış", "word": "ыш" }, { "lang": "Tzeltalî", "lang_code": "tzh", "word": "ch'ahil" }, { "lang": "Tzotzîlî", "lang_code": "tzo", "word": "ch'ail" }, { "lang": "Udmurtî", "lang_code": "udm", "roman": "čyn", "word": "ӵын" }, { "lang": "Ugarîtî", "lang_code": "uga", "roman": "qṭr", "word": "𐎖𐎉𐎗" }, { "lang": "Urdûyî", "lang_code": "ur", "roman": "dhūā̃", "tags": [ "masculine" ], "word": "دھواں" }, { "lang": "Uruyî", "lang_code": "ure", "word": "chqeti" }, { "lang": "Uruyî", "lang_code": "ure", "word": "heqay" }, { "lang": "Ûkraynî", "lang_code": "uk", "roman": "dym", "tags": [ "masculine" ], "word": "дим" }, { "lang": "Venîsî", "lang_code": "vec", "tags": [ "masculine" ], "word": "fum" }, { "lang": "Vepsî", "lang_code": "vep", "word": "savu" }, { "lang": "Viyetnamî", "lang_code": "vi", "word": "khói" }, { "lang": "Volapûkî", "lang_code": "vo", "word": "smok" }, { "lang": "Voroyî", "lang_code": "vro", "word": "sau" }, { "lang": "Walîsî", "lang_code": "wls", "word": "ʻahu" }, { "lang": "Walîsî", "lang_code": "wls", "word": "kohu" }, { "lang": "Walîsî", "lang_code": "wls", "word": "kokofu" }, { "lang": "Walonî", "lang_code": "wa", "word": "fumêre" }, { "lang": "Waraoyî", "lang_code": "wba", "word": "hehuku" }, { "lang": "Warayî", "lang_code": "war", "word": "asu" }, { "lang": "Weylsî", "lang_code": "cy", "tags": [ "masculine" ], "word": "mwg" }, { "lang": "Wîlamowî", "lang_code": "wym", "tags": [ "masculine" ], "word": "raojch" }, { "lang": "Wolofî", "lang_code": "wo", "word": "saxaar" }, { "lang": "Xakasî", "lang_code": "kjh", "roman": "tüdün", "word": "тӱдӱн" }, { "lang": "Xakasî", "lang_code": "kjh", "roman": "ıs", "word": "ыс" }, { "lang": "Xantî", "lang_code": "kca", "roman": "nusaň", "word": "нусаӈ" }, { "lang": "Ximêrî", "lang_code": "km", "roman": "phsaeng", "word": "ផ្សែង" }, { "lang": "Ximêrî", "lang_code": "km", "roman": "thumii", "word": "ធុមី" }, { "lang": "Xosayî", "lang_code": "xh", "word": "umsi" }, { "lang": "Yakanî", "lang_code": "yka", "word": "umbu" }, { "lang": "Yakutî", "lang_code": "sah", "roman": "buruo", "word": "буруо" }, { "lang": "Yamanayî", "lang_code": "yag", "word": "ušku" }, { "lang": "Yazghulamî", "lang_code": "yah", "word": "dhad" }, { "lang": "Yidîşî", "lang_code": "yi", "roman": "roykh", "word": "רויך" }, { "lang": "Yorubayî", "lang_code": "yo", "word": "èéfín" }, { "lang": "Yurokî", "lang_code": "yur", "word": "mera·" }, { "lang": "Yurokî", "lang_code": "yur", "word": "meraa" }, { "lang": "Zapotekiya sierra de juarez", "lang_code": "zaa", "word": "tse̱ní" }, { "lang": "Zapotekiya sierra de juarez", "lang_code": "zai", "word": "gu'xhu'" }, { "lang": "Zapotekiya zoogoço", "lang_code": "zpq", "word": "žen" }, { "lang": "Yûnanî", "lang_code": "el", "roman": "kapnós", "tags": [ "masculine" ], "word": "καπνός" }, { "lang": "Kevn", "lang_code": "grc", "roman": "kapnós", "tags": [ "masculine" ], "word": "καπνός" }, { "lang": "Grîkoyî", "lang_code": "grk-ita", "tags": [ "masculine" ], "word": "kannò" }, { "lang": "Zêlandî", "lang_code": "zea", "tags": [ "masculine" ], "word": "roôk" }, { "lang": "Zhuangî", "lang_code": "za", "word": "ien" }, { "lang": "Zoqueyiya copainala", "lang_code": "zoc", "word": "jocoj" }, { "lang": "Zuluyî", "lang_code": "zu", "word": "intuthu" }, { "lang": "Zuluyî", "lang_code": "zu", "word": "umusi" } ], "word": "dû" } { "categories": [ "Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî", "Deng bi kurmancî", "Dengên kurmancî ji Bidlîsê", "Kurmancî", "Peyvên kurmancî ji proto-îranî", "Proto-îranî", "Transliterasyona nepêwîst bi soranî" ], "etymology_text": "Ji proto-îranî *dume-, hevreha avestayî, dume-, farisî دم (dum), دنب (dunb), soranî دووگ (dûg).", "hyphenation": "dû", "lang": "Kurmancî", "lang_code": "ku", "pos": "noun", "pos_title": "Navdêr", "senses": [ { "glosses": [ "dûvik, kilik, kurî, terrî, doçik, dêl (2), kilk, kurîk, terrîk" ] } ], "sounds": [ { "ipa": "/duː/" }, { "audio": "LL-Q36163 (kmr)-Ebulfîda-dû.wav", "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/9/9b/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-dû.wav/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-dû.wav.mp3", "ogg_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/9/9b/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-dû.wav/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-dû.wav.ogg", "raw_tags": [ "Bidlîs" ], "wav_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/LL-Q36163 (kmr)-Ebulfîda-dû.wav" } ], "tags": [ "feminine" ], "word": "dû" } { "categories": [ "Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî", "Deng bi kurmancî", "Dengên kurmancî ji Bidlîsê", "Kurmancî", "Peyvên kurmancî ji zimanên îranî", "Zimanên îranî" ], "derived": [ { "word": "dûajo" }, { "word": "dûre" }, { "word": "dûvre" } ], "etymology_text": "Ji zimanên îranî, bi avestayî dume bû, binêre dûv.", "forms": [ { "form": "dûf" }, { "form": "dûv" }, { "form": "dûw" }, { "form": "duv" }, { "form": "duw" }, { "form": "dî" }, { "form": "dîf" }, { "form": "dîv" }, { "form": "diw" }, { "form": "dîw" }, { "form": "dwî" }, { "form": "dwîv" }, { "form": "dwîf" } ], "hyphenation": "dû", "lang": "Kurmancî", "lang_code": "ku", "pos": "adv", "pos_title": "Hoker", "senses": [ { "categories": [ "Mînak bi kurmancî" ], "examples": [ { "text": "Ez li dû wî çûm." } ], "glosses": [ "Pey, dûv, piştî kesekê/î yan tiştekê/î bi heman rê ve." ] } ], "sounds": [ { "ipa": "/duː/" }, { "audio": "LL-Q36163 (kmr)-Ebulfîda-dû.wav", "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/9/9b/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-dû.wav/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-dû.wav.mp3", "ogg_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/9/9b/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-dû.wav/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-dû.wav.ogg", "raw_tags": [ "Bidlîs" ], "wav_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/LL-Q36163 (kmr)-Ebulfîda-dû.wav" } ], "translations": [ { "lang": "Almanî", "lang_code": "de", "word": "hinter" }, { "lang": "Bulgarî", "lang_code": "bg", "roman": "zad", "word": "зад" }, { "lang": "Çekî", "lang_code": "cs", "word": "po" }, { "lang": "Mandarînî", "lang_code": "cmn", "roman": "...hòumiàn", "word": "...後面" }, { "lang": "Danmarkî", "lang_code": "da", "word": "efter" }, { "lang": "Danmarkî", "lang_code": "da", "word": "bagefter" }, { "lang": "Erebî", "lang_code": "ar", "roman": "ḵalfa", "word": "خَلْفَ" }, { "lang": "Erebî", "lang_code": "ar", "roman": "warāʾ", "word": "وَرَاء" }, { "lang": "Erebiya misrî", "lang_code": "arz", "roman": "wara", "word": "ورا" }, { "lang": "Erebiya hîcazî", "lang_code": "acw", "roman": "wara", "word": "ورا" }, { "lang": "Ermenî", "lang_code": "hy", "roman": "heto", "word": "հետո" }, { "lang": "Fînî", "lang_code": "fi", "word": "taakse" }, { "lang": "Fînî", "lang_code": "fi", "word": "takana" }, { "lang": "Fînî", "lang_code": "fi", "word": "jälkeen" }, { "lang": "Fînî", "lang_code": "fi", "word": "jäljessä" }, { "lang": "Fransî", "lang_code": "fr", "word": "derrière" }, { "lang": "Frîsî", "lang_code": "fy", "word": "efter" }, { "lang": "Gaelîka skotî", "lang_code": "gd", "word": "an dèidh" }, { "lang": "Galîsî", "lang_code": "gl", "word": "detrás de" }, { "lang": "Galîsî", "lang_code": "gl", "word": "tras" }, { "lang": "Gotî", "lang_code": "got", "roman": "afar", "word": "𐌰𐍆𐌰𐍂" }, { "lang": "Holendî", "lang_code": "nl", "word": "achter" }, { "lang": "Îbranî", "lang_code": "he", "word": "אחרי" }, { "lang": "Îbranî", "lang_code": "he", "word": "מאחור" }, { "lang": "Îngilîzî", "lang_code": "en", "word": "after" }, { "lang": "Îtalî", "lang_code": "it", "word": "dietro" }, { "lang": "Japonî", "lang_code": "ja", "word": "...の後ろに" }, { "lang": "Koreyî", "lang_code": "ko", "roman": "dwie", "word": "뒤-에" }, { "lang": "Kreyoliya fransî ya Louisiana", "lang_code": "lou", "word": "dèriyè" }, { "lang": "Kreyoliya fransî ya Louisiana", "lang_code": "lou", "word": "dèriyær" }, { "lang": "Latînî", "lang_code": "la", "word": "post" }, { "lang": "Latînî", "lang_code": "la", "word": "secundum" }, { "lang": "Malayalamî", "lang_code": "ml", "roman": "pinnāle", "word": "പിന്നാലെ" }, { "lang": "Maltayî", "lang_code": "mt", "word": "wara" }, { "lang": "Mecarî", "lang_code": "hu", "word": "után" }, { "lang": "Mecarî", "lang_code": "hu", "word": "mögött" }, { "lang": "Napolîtanî", "lang_code": "nap", "word": "appriesso" }, { "lang": "Norsiya kevn", "lang_code": "non", "word": "aptan" }, { "lang": "Norwecî", "lang_code": "no", "word": "etter" }, { "lang": "Norwecî", "lang_code": "no", "word": "bak" }, { "lang": "Oriyayî", "lang_code": "or", "roman": "pôchôre", "word": "ପଛରେ" }, { "lang": "Polonî", "lang_code": "pl", "word": "za" }, { "lang": "Portugalî", "lang_code": "pt", "word": "atrás de" }, { "lang": "Prusiya kevn", "lang_code": "prg", "word": "pas" }, { "lang": "Romanyayî", "lang_code": "ro", "word": "după" }, { "lang": "Romanyayî", "lang_code": "ro", "word": "în urmă" }, { "lang": "Rusî", "lang_code": "ru", "roman": "za", "word": "за" }, { "lang": "Rusî", "lang_code": "ru", "roman": "pozadí", "word": "позади́" }, { "lang": "Rusî", "lang_code": "ru", "roman": "szádi", "word": "сза́ди" }, { "lang": "Kirîlî", "lang_code": "sh", "word": "за" }, { "lang": "Kirîlî", "lang_code": "sh", "word": "иза" }, { "lang": "Latînî", "lang_code": "sh", "word": "za" }, { "lang": "Latînî", "lang_code": "sh", "word": "iza" }, { "lang": "Skotî", "lang_code": "sco", "word": "efter" }, { "lang": "Skotî", "lang_code": "sco", "word": "eftir" }, { "lang": "Slovakî", "lang_code": "sk", "word": "za" }, { "lang": "Slovenî", "lang_code": "sl", "word": "za" }, { "lang": "Sorbiya jêrîn", "lang_code": "dsb", "word": "pó" }, { "lang": "Spanî", "lang_code": "es", "word": "detrás de" }, { "lang": "Spanî", "lang_code": "es", "word": "tras" }, { "lang": "Swêdî", "lang_code": "sv", "word": "efter" }, { "lang": "Swêdî", "lang_code": "sv", "word": "bakom" }, { "lang": "Tirkî", "lang_code": "tr", "word": "arkasında" }, { "lang": "Tirkî", "lang_code": "tr", "word": "ardından" }, { "lang": "Ûkraynî", "lang_code": "uk", "roman": "pozádu", "word": "поза́ду" }, { "lang": "Viyetnamî", "lang_code": "vi", "word": "sau" }, { "lang": "Walonî", "lang_code": "wa", "word": "dirî" }, { "lang": "Walonî", "lang_code": "wa", "word": "padrî" } ], "word": "dû" } { "categories": [ "Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî", "Deng bi kurmancî", "Dengên kurmancî ji Bidlîsê", "Kurmancî" ], "hyphenation": "dû", "lang": "Kurmancî", "lang_code": "ku", "pos": "num", "pos_title": "Hejmar", "senses": [ { "glosses": [ "(hejmara 2) Baştir: du" ] } ], "sounds": [ { "ipa": "/duː/" }, { "audio": "LL-Q36163 (kmr)-Ebulfîda-dû.wav", "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/9/9b/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-dû.wav/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-dû.wav.mp3", "ogg_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/9/9b/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-dû.wav/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-dû.wav.ogg", "raw_tags": [ "Bidlîs" ], "wav_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/LL-Q36163 (kmr)-Ebulfîda-dû.wav" } ], "tags": [ "number" ], "word": "dû" }
Download raw JSONL data for dû meaning in Kurmancî (42.3kB)
{ "called_from": "parser/304", "msg": "HTML tag <abbr> not properly closed", "path": [ "dû" ], "section": "Kurmancî", "subsection": "Werger", "title": "dû", "trace": "started on line 1, detected on line 1" } { "called_from": "parser/1336", "msg": "no corresponding start tag found for </span>", "path": [ "dû" ], "section": "Kurmancî", "subsection": "Werger", "title": "dû", "trace": "" } { "called_from": "parser/304", "msg": "HTML tag <abbr> not properly closed", "path": [ "dû" ], "section": "Kurmancî", "subsection": "Werger", "title": "dû", "trace": "started on line 1, detected on line 1" } { "called_from": "parser/1336", "msg": "no corresponding start tag found for </span>", "path": [ "dû" ], "section": "Kurmancî", "subsection": "Werger", "title": "dû", "trace": "" } { "called_from": "parser/304", "msg": "HTML tag <abbr> not properly closed", "path": [ "dû" ], "section": "Kurmancî", "subsection": "Werger", "title": "dû", "trace": "started on line 1, detected on line 1" } { "called_from": "parser/1336", "msg": "no corresponding start tag found for </span>", "path": [ "dû" ], "section": "Kurmancî", "subsection": "Werger", "title": "dû", "trace": "" } { "called_from": "parserfns/156", "msg": "#tag creating non-allowed tag <phonos> - omitted", "path": [ "dû", "Template:deng", "#tag", "#tag" ], "section": "Kurmancî", "subsection": "Bilêvkirin", "title": "dû", "trace": "" }
This page is a part of the kaikki.org machine-readable Kurmancî dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2025-02-22 from the kuwiktionary dump dated 2025-02-21 using wiktextract (9e2b7d3 and f2e72e5). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.
If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.