"agah" meaning in Kurmancî

See agah in All languages combined, or Wiktionary

Adjective

Audio: LL-Q36163 (kmr)-Ebulfîda-agah.wav Forms: agahtir [comparative], herî agah [superlative], agahtirîn [superlative]
  1. hişyar, şiyar
    Sense id: ku-agah-ku-adj-ry41jN8l Categories (other): Nimûne bi kurmancî
The following are not (yet) sense-disambiguated

Noun

Audio: LL-Q36163 (kmr)-Ebulfîda-agah.wav Forms: aga, age, ageh
Etymology: : Etîmolojiya vê peyvê nehatiye nivîsîn. Eger tu bi rastî bizanî, kerem bike bişkoka "biguhêre" ya di ser van gotinan re bitikîne û etîmolojiya vê peyvê binivîse. Çavkaniyên ku te ew etîmolojî jê girtiye jî binivîse.
  1. hay, zanîn, ha, xeber
The following are not (yet) sense-disambiguated
Translations: خبر (Erebî), آگاه (Farisî), آگاهی (Farisî), خبر (Farisî), مطلع (Farisî), دانا (Farisî), باخبر (Farisî), haber (Tirkî), duyum (Tirkî), malumat sahibi (Tirkî), agâh (Tirkî), vâkıf (Tirkî), haberdar (Tirkî), attention (Îngilîzî), carefulness (Îngilîzî), information (Îngilîzî), carefulness (Îngilîzî), aware of (Îngilîzî)

Inflected forms

{
  "categories": [
    {
      "kind": "other",
      "name": "Deng bi kurmancî",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Dengên kurmancî ji Bidlîsê",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Kurmancî",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Peyvên bêetîmolojî",
      "parents": [],
      "source": "w"
    }
  ],
  "derived": [
    {
      "tags": [
        "verb"
      ],
      "word": "ageh jê hebûn"
    },
    {
      "tags": [
        "verb"
      ],
      "word": "agah kirin"
    },
    {
      "word": "agahdar kirin"
    },
    {
      "tags": [
        "noun"
      ],
      "word": "agahkirin"
    },
    {
      "tags": [
        "noun"
      ],
      "word": "agahbûn"
    },
    {
      "tags": [
        "adjective"
      ],
      "word": "agahkirî"
    },
    {
      "word": "agahî"
    },
    {
      "word": "agahdar"
    },
    {
      "word": "agahdarî"
    },
    {
      "word": "bêagah"
    },
    {
      "word": "biagah"
    }
  ],
  "etymology_text": ": Etîmolojiya vê peyvê nehatiye nivîsîn. Eger tu bi rastî bizanî, kerem bike bişkoka \"biguhêre\" ya di ser van gotinan re bitikîne û etîmolojiya vê peyvê binivîse. Çavkaniyên ku te ew etîmolojî jê girtiye jî binivîse.",
  "forms": [
    {
      "form": "aga"
    },
    {
      "form": "age"
    },
    {
      "form": "ageh"
    }
  ],
  "hyphenation": "a·gah",
  "lang": "Kurmancî",
  "lang_code": "ku",
  "pos": "noun",
  "pos_title": "Navdêr",
  "senses": [
    {
      "categories": [
        {
          "kind": "other",
          "name": "Ji wêjeya klasîk (kurmancî)",
          "parents": [],
          "source": "w"
        },
        {
          "kind": "other",
          "name": "Jêgirtin bi kurmancî",
          "parents": [],
          "source": "w"
        },
        {
          "kind": "other",
          "name": "Jêgirtinên ji Melayê Cizîrî",
          "parents": [],
          "source": "w"
        },
        {
          "kind": "other",
          "name": "Jêgirtinên kitêban bi kurmancî",
          "parents": [],
          "source": "w"
        },
        {
          "kind": "other",
          "name": "Jêgirtinên kovaran bi kurmancî",
          "parents": [],
          "source": "w"
        }
      ],
      "examples": [
        {
          "ref": "Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640",
          "text": "Dilberê serdarê xwiban ez nizam agah heyeDilberê serdarê xwiban ez nizam agah heyeDi hebs û zindanê esîr û girtiyê dermande ye"
        },
        {
          "ref": "Pênûsa Nû, Hevpeyvînek zindî biTengezarê Marînî re, Tengezarê Marînî, hj. 17, 2013, r. 20",
          "text": "Ev pirseke, ko bersiva wê pir zor e û pêdiviye bersivdêr agah li hemen hemen hemî cureyên nivîsîna kurdî û bihemî zaraveyan hebe û ez vê idîayê nakim, lê li gor agahiyên min, lêkolînerên kurd di warê edeba kurdî ya kilasîkî de, hebûn û hene..."
        },
        {
          "ref": "Pênûsa Nû, Hevpeyvînek zindî biTengezarê Marînî re, Tengezarê Marînî, hj. 17, 2013, r. 20",
          "text": "Ev pirseke, ko bersiva wê pir zor e û pêdiviye bersivdêr agah li hemen hemen hemî cureyên nivîsîna kurdî û bihemî zaraveyan hebe û ez vê idîayê nakim, lê li gor agahiyên min, lêkolînerên kurd di warê edeba kurdî ya kilasîkî de, hebûn û hene..."
        }
      ],
      "glosses": [
        "hay, zanîn, ha, xeber"
      ],
      "id": "ku-agah-ku-noun-CM1yxwqt"
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "audio": "LL-Q36163 (kmr)-Ebulfîda-agah.wav",
      "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/5/51/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-agah.wav/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-agah.wav.mp3",
      "ogg_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/5/51/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-agah.wav/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-agah.wav.ogg",
      "raw_tags": [
        "Bidlîs"
      ],
      "wav_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/LL-Q36163 (kmr)-Ebulfîda-agah.wav"
    }
  ],
  "tags": [
    "feminine"
  ],
  "translations": [
    {
      "lang": "Erebî",
      "lang_code": "ar",
      "word": "خبر"
    },
    {
      "lang": "Farisî",
      "lang_code": "fa",
      "word": "آگاه"
    },
    {
      "lang": "Farisî",
      "lang_code": "fa",
      "word": "آگاهی"
    },
    {
      "lang": "Farisî",
      "lang_code": "fa",
      "word": "خبر"
    },
    {
      "lang": "Farisî",
      "lang_code": "fa",
      "word": "مطلع"
    },
    {
      "lang": "Farisî",
      "lang_code": "fa",
      "word": "دانا"
    },
    {
      "lang": "Farisî",
      "lang_code": "fa",
      "word": "باخبر"
    },
    {
      "lang": "Îngilîzî",
      "lang_code": "en",
      "word": "attention"
    },
    {
      "lang": "Îngilîzî",
      "lang_code": "en",
      "word": "carefulness"
    },
    {
      "lang": "Îngilîzî",
      "lang_code": "en",
      "word": "information"
    },
    {
      "lang": "Îngilîzî",
      "lang_code": "en",
      "word": "carefulness"
    },
    {
      "lang": "Îngilîzî",
      "lang_code": "en",
      "word": "aware of"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "haber"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "duyum"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "malumat sahibi"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "agâh"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "vâkıf"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "haberdar"
    }
  ],
  "word": "agah"
}

{
  "categories": [
    {
      "kind": "other",
      "name": "Deng bi kurmancî",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Dengên kurmancî ji Bidlîsê",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Kurmancî",
      "parents": [],
      "source": "w"
    }
  ],
  "forms": [
    {
      "form": "agahtir",
      "tags": [
        "comparative"
      ]
    },
    {
      "form": "herî agah",
      "tags": [
        "superlative"
      ]
    },
    {
      "form": "agahtirîn",
      "tags": [
        "superlative"
      ]
    }
  ],
  "hyphenation": "a·gah",
  "lang": "Kurmancî",
  "lang_code": "ku",
  "pos": "adj",
  "pos_title": "Rengdêr",
  "senses": [
    {
      "categories": [
        {
          "kind": "other",
          "name": "Nimûne bi kurmancî",
          "parents": [],
          "source": "w"
        }
      ],
      "examples": [
        {
          "text": "Kes nikare civateke agah."
        }
      ],
      "glosses": [
        "hişyar, şiyar"
      ],
      "id": "ku-agah-ku-adj-ry41jN8l"
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "audio": "LL-Q36163 (kmr)-Ebulfîda-agah.wav",
      "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/5/51/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-agah.wav/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-agah.wav.mp3",
      "ogg_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/5/51/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-agah.wav/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-agah.wav.ogg",
      "raw_tags": [
        "Bidlîs"
      ],
      "wav_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/LL-Q36163 (kmr)-Ebulfîda-agah.wav"
    }
  ],
  "word": "agah"
}
{
  "categories": [
    "Deng bi kurmancî",
    "Dengên kurmancî ji Bidlîsê",
    "Kurmancî",
    "Peyvên bêetîmolojî"
  ],
  "derived": [
    {
      "tags": [
        "verb"
      ],
      "word": "ageh jê hebûn"
    },
    {
      "tags": [
        "verb"
      ],
      "word": "agah kirin"
    },
    {
      "word": "agahdar kirin"
    },
    {
      "tags": [
        "noun"
      ],
      "word": "agahkirin"
    },
    {
      "tags": [
        "noun"
      ],
      "word": "agahbûn"
    },
    {
      "tags": [
        "adjective"
      ],
      "word": "agahkirî"
    },
    {
      "word": "agahî"
    },
    {
      "word": "agahdar"
    },
    {
      "word": "agahdarî"
    },
    {
      "word": "bêagah"
    },
    {
      "word": "biagah"
    }
  ],
  "etymology_text": ": Etîmolojiya vê peyvê nehatiye nivîsîn. Eger tu bi rastî bizanî, kerem bike bişkoka \"biguhêre\" ya di ser van gotinan re bitikîne û etîmolojiya vê peyvê binivîse. Çavkaniyên ku te ew etîmolojî jê girtiye jî binivîse.",
  "forms": [
    {
      "form": "aga"
    },
    {
      "form": "age"
    },
    {
      "form": "ageh"
    }
  ],
  "hyphenation": "a·gah",
  "lang": "Kurmancî",
  "lang_code": "ku",
  "pos": "noun",
  "pos_title": "Navdêr",
  "senses": [
    {
      "categories": [
        "Ji wêjeya klasîk (kurmancî)",
        "Jêgirtin bi kurmancî",
        "Jêgirtinên ji Melayê Cizîrî",
        "Jêgirtinên kitêban bi kurmancî",
        "Jêgirtinên kovaran bi kurmancî"
      ],
      "examples": [
        {
          "ref": "Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640",
          "text": "Dilberê serdarê xwiban ez nizam agah heyeDilberê serdarê xwiban ez nizam agah heyeDi hebs û zindanê esîr û girtiyê dermande ye"
        },
        {
          "ref": "Pênûsa Nû, Hevpeyvînek zindî biTengezarê Marînî re, Tengezarê Marînî, hj. 17, 2013, r. 20",
          "text": "Ev pirseke, ko bersiva wê pir zor e û pêdiviye bersivdêr agah li hemen hemen hemî cureyên nivîsîna kurdî û bihemî zaraveyan hebe û ez vê idîayê nakim, lê li gor agahiyên min, lêkolînerên kurd di warê edeba kurdî ya kilasîkî de, hebûn û hene..."
        },
        {
          "ref": "Pênûsa Nû, Hevpeyvînek zindî biTengezarê Marînî re, Tengezarê Marînî, hj. 17, 2013, r. 20",
          "text": "Ev pirseke, ko bersiva wê pir zor e û pêdiviye bersivdêr agah li hemen hemen hemî cureyên nivîsîna kurdî û bihemî zaraveyan hebe û ez vê idîayê nakim, lê li gor agahiyên min, lêkolînerên kurd di warê edeba kurdî ya kilasîkî de, hebûn û hene..."
        }
      ],
      "glosses": [
        "hay, zanîn, ha, xeber"
      ]
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "audio": "LL-Q36163 (kmr)-Ebulfîda-agah.wav",
      "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/5/51/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-agah.wav/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-agah.wav.mp3",
      "ogg_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/5/51/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-agah.wav/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-agah.wav.ogg",
      "raw_tags": [
        "Bidlîs"
      ],
      "wav_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/LL-Q36163 (kmr)-Ebulfîda-agah.wav"
    }
  ],
  "tags": [
    "feminine"
  ],
  "translations": [
    {
      "lang": "Erebî",
      "lang_code": "ar",
      "word": "خبر"
    },
    {
      "lang": "Farisî",
      "lang_code": "fa",
      "word": "آگاه"
    },
    {
      "lang": "Farisî",
      "lang_code": "fa",
      "word": "آگاهی"
    },
    {
      "lang": "Farisî",
      "lang_code": "fa",
      "word": "خبر"
    },
    {
      "lang": "Farisî",
      "lang_code": "fa",
      "word": "مطلع"
    },
    {
      "lang": "Farisî",
      "lang_code": "fa",
      "word": "دانا"
    },
    {
      "lang": "Farisî",
      "lang_code": "fa",
      "word": "باخبر"
    },
    {
      "lang": "Îngilîzî",
      "lang_code": "en",
      "word": "attention"
    },
    {
      "lang": "Îngilîzî",
      "lang_code": "en",
      "word": "carefulness"
    },
    {
      "lang": "Îngilîzî",
      "lang_code": "en",
      "word": "information"
    },
    {
      "lang": "Îngilîzî",
      "lang_code": "en",
      "word": "carefulness"
    },
    {
      "lang": "Îngilîzî",
      "lang_code": "en",
      "word": "aware of"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "haber"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "duyum"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "malumat sahibi"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "agâh"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "vâkıf"
    },
    {
      "lang": "Tirkî",
      "lang_code": "tr",
      "word": "haberdar"
    }
  ],
  "word": "agah"
}

{
  "categories": [
    "Deng bi kurmancî",
    "Dengên kurmancî ji Bidlîsê",
    "Kurmancî"
  ],
  "forms": [
    {
      "form": "agahtir",
      "tags": [
        "comparative"
      ]
    },
    {
      "form": "herî agah",
      "tags": [
        "superlative"
      ]
    },
    {
      "form": "agahtirîn",
      "tags": [
        "superlative"
      ]
    }
  ],
  "hyphenation": "a·gah",
  "lang": "Kurmancî",
  "lang_code": "ku",
  "pos": "adj",
  "pos_title": "Rengdêr",
  "senses": [
    {
      "categories": [
        "Nimûne bi kurmancî"
      ],
      "examples": [
        {
          "text": "Kes nikare civateke agah."
        }
      ],
      "glosses": [
        "hişyar, şiyar"
      ]
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "audio": "LL-Q36163 (kmr)-Ebulfîda-agah.wav",
      "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/5/51/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-agah.wav/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-agah.wav.mp3",
      "ogg_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/5/51/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-agah.wav/LL-Q36163_(kmr)-Ebulfîda-agah.wav.ogg",
      "raw_tags": [
        "Bidlîs"
      ],
      "wav_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/LL-Q36163 (kmr)-Ebulfîda-agah.wav"
    }
  ],
  "word": "agah"
}

Download raw JSONL data for agah meaning in Kurmancî (4.7kB)

{
  "called_from": "parserfns/156",
  "msg": "#tag creating non-allowed tag <phonos> - omitted",
  "path": [
    "agah",
    "Template:deng",
    "#tag",
    "#tag"
  ],
  "section": "Kurmancî",
  "subsection": "Bilêvkirin",
  "title": "agah",
  "trace": ""
}

This page is a part of the kaikki.org machine-readable Kurmancî dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2025-04-08 from the kuwiktionary dump dated 2025-04-03 using wiktextract (51d164f and fb63907). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.

If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.