See hiş on Wiktionary
{ "categories": [ { "kind": "other", "name": "Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Daxwazên skrîpta peyvê bi avestayî", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Daxwazên skrîpta peyvê bi farisiya navîn", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Deng bi kurmancî", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Dengên kurmancî ji Bidlîsê", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Kurmancî", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Peyvên kurmancî ji proto-hindûewropî", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Peyvên kurmancî ji proto-îranî", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Proto-hindûewropî", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Proto-îranî", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Transliterasyona nepêwîst bi sanskrîtî", "parents": [], "source": "w" } ], "derived": [ { "word": "bêhiş" }, { "word": "bêhişî" }, { "word": "bihiş" }, { "word": "bihişî" }, { "word": "hişdar" }, { "word": "hişdarî" }, { "word": "hişî" }, { "word": "hişmend" }, { "word": "hişmendî" }, { "word": "hişyar" }, { "word": "hişyarî" }, { "word": "hişûbîr" } ], "etymology_text": "Ji proto-hindûewropî *h₂ows- (\"guh\"), proto-îranî *uş (“guh; hiş”), hevrehaguh ya kurdî, هوش (hûş: hiş) û گوش (gûş, “guh”) yên farisî, zazakî goş (guh) ya zazakî,, هۆش (hoş, “hiş”) û گوێ (gwê, “guh”) yên soranî, [skrîpt hewce ye] (oş/hoş, “hiş”) ya pehlewî, [skrîpt hewce ye] (uşî, “hiş”) ya avestayî... उसि (usi) ya sanskrîtî, vesh (“guh”) ya albanî, ausis (“guh”) ya lîtwanî, οὖς (oûs, “guh”) ya yûnaniya kevn, auris (“guh”) ya latînî (> oreille ya fransî), ухо (úxo, “guh”) ya rusî...", "forms": [ { "form": "هش", "raw_tags": [ "kurdî-erebî" ] }, { "form": "heş" }, { "form": "hêş" }, { "form": "hoş" }, { "form": "huş" } ], "hyphenation": "hiş", "lang": "Kurmancî", "lang_code": "ku", "pos": "noun", "pos_title": "Navdêr", "senses": [ { "categories": [ { "kind": "other", "name": "Ji wêjeya klasîk (kurmancî)", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Jêgirtin bi kurmancî", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Jêgirtinên ji Mela Hesenê Bateyî", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Jêgirtinên kitêban bi kurmancî", "parents": [], "source": "w" } ], "examples": [ { "ref": "Beşek Ji Folklora Kurdî: Çîrok, Mehmet Bozkoyun, Bingöl Üniversitesi Yaşayan Diller Enstitüsü Dergisi", "text": "Di hemû ziman û çandan de hişê mirov diçe: Kurmanc dibêjin: “Hişê min diçe”. Zaza dibêjin: “Hêşê min şono”. Tirk dibêjin: “Başım dönüyor”. Yanê peyv bi peyv “Serê min dizivire”" }, { "ref": "Mela Hesenê Bateyî, Mewlûda Kurdî, ~1720", "text": "Sacîdû bê hiş kerî sed salî dî\nEz dizanim La îlahe îlla Tu yî" } ], "glosses": [ "aqil, bîr, hişyarî, haydarî, agadarî:" ], "id": "ku-hiş-ku-noun-3dcwvlVA" } ], "sounds": [ { "ipa": "/hɪʃ/" }, { "audio": "LL-Q36163 (kmr)-Key Mîrza-hiş.wav", "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/a/ae/LL-Q36163_(kmr)-Key_Mîrza-hiş.wav/LL-Q36163_(kmr)-Key_Mîrza-hiş.wav.mp3", "ogg_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/a/ae/LL-Q36163_(kmr)-Key_Mîrza-hiş.wav/LL-Q36163_(kmr)-Key_Mîrza-hiş.wav.ogg", "raw_tags": [ "Bidlîs" ], "wav_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/LL-Q36163 (kmr)-Key Mîrza-hiş.wav" } ], "tags": [ "masculine" ], "translations": [ { "lang": "Soranî", "lang_code": "ckb", "tags": [ "dialectal" ], "word": "hoş" }, { "lang": "Albanî", "lang_code": "sq", "tags": [ "feminine" ], "word": "mendje" }, { "lang": "Almanî", "lang_code": "de", "tags": [ "masculine" ], "word": "Verstand" }, { "lang": "Almanî", "lang_code": "de", "tags": [ "masculine" ], "word": "Geist" }, { "lang": "Almanî", "lang_code": "de", "tags": [ "masculine" ], "word": "Sinn" }, { "lang": "Amharî", "lang_code": "am", "roman": "ʾäʿmro", "word": "አዕምሮ" }, { "lang": "Apaçiya rojava", "lang_code": "apw", "word": "-́niʼ" }, { "lang": "Aromanî", "lang_code": "rup", "word": "minte" }, { "lang": "Asamî", "lang_code": "as", "roman": "mon", "word": "মন" }, { "lang": "Astûrî", "lang_code": "ast", "tags": [ "feminine" ], "word": "mente" }, { "lang": "Aynuyî", "lang_code": "ain", "roman": "kewtum", "word": "ケウトゥㇺ" }, { "lang": "Aynuyî", "lang_code": "ain", "roman": "ram", "word": "ラㇺ" }, { "lang": "Aynuyî", "lang_code": "ain", "roman": "rama", "word": "ラマ" }, { "lang": "Aynuyî", "lang_code": "ain", "roman": "ramat", "word": "ラマッ" }, { "lang": "Aynuyî", "lang_code": "ain", "roman": "ramu", "word": "ラム" }, { "lang": "Azerî", "lang_code": "az", "word": "ağıl" }, { "lang": "Azerî", "lang_code": "az", "word": "fikir" }, { "lang": "Azerî", "lang_code": "az", "word": "zehin" }, { "lang": "Baskî", "lang_code": "eu", "word": "adimen" }, { "lang": "Baskî", "lang_code": "eu", "word": "buru" }, { "lang": "Baskî", "lang_code": "eu", "word": "gogo" }, { "lang": "Baskî", "lang_code": "eu", "word": "sen" }, { "lang": "Başkîrî", "lang_code": "ba", "roman": "aqïl", "word": "аҡыл" }, { "lang": "Belarusî", "lang_code": "be", "roman": "rózum", "tags": [ "masculine" ], "word": "ро́зум" }, { "lang": "Bengalî", "lang_code": "bn", "roman": "môn", "word": "মন" }, { "lang": "Bretonî", "lang_code": "br", "tags": [ "masculine" ], "word": "poell" }, { "lang": "Bulgarî", "lang_code": "bg", "roman": "um", "tags": [ "masculine" ], "word": "ум" }, { "lang": "Bulgarî", "lang_code": "bg", "roman": "rázum", "tags": [ "masculine" ], "word": "ра́зум" }, { "lang": "Bulgarî", "lang_code": "bg", "roman": "mísǎl", "tags": [ "feminine" ], "word": "ми́съл" }, { "lang": "Bulgarî", "lang_code": "bg", "roman": "ákǎl", "tags": [ "masculine" ], "word": "а́къл" }, { "lang": "Burmayî", "lang_code": "my", "roman": "cit", "word": "စိတ်" }, { "lang": "Çekî", "lang_code": "cs", "tags": [ "feminine" ], "word": "mysl" }, { "lang": "Çekî", "lang_code": "cs", "word": "rozum" }, { "lang": "Çerokî", "lang_code": "chr", "roman": "odanvdv", "word": "ᎣᏓᏅᏛ" }, { "lang": "Mandarînî", "lang_code": "cmn", "roman": "zhìlì", "word": "智力" }, { "lang": "Mandarînî", "lang_code": "cmn", "roman": "wùxìng", "word": "悟性" }, { "lang": "Mandarînî", "lang_code": "cmn", "roman": "jīngshén", "word": "精神" }, { "lang": "Mandarînî", "lang_code": "cmn", "roman": "xīnzhì", "word": "心智" }, { "lang": "Çîrîkawayî", "lang_code": "apm", "word": "-́nii" }, { "lang": "Çukçî", "lang_code": "ckt", "roman": "kuvčemgʺon", "word": "кувчемгъон" }, { "lang": "Danmarkî", "lang_code": "da", "tags": [ "gender-neutral" ], "word": "sind" }, { "lang": "Danmarkî", "lang_code": "da", "tags": [ "common-gender" ], "word": "sjæl" }, { "lang": "Danmarkî", "lang_code": "da", "tags": [ "common-gender" ], "word": "indstilling" }, { "lang": "Erebî", "lang_code": "ar", "roman": "ʿaql", "tags": [ "masculine" ], "word": "عَقْل" }, { "lang": "Erebî", "lang_code": "ar", "roman": "ḏihn", "tags": [ "masculine" ], "word": "ذِهْن" }, { "lang": "Erebî", "lang_code": "ar", "roman": "ḵalad", "tags": [ "masculine" ], "word": "خَلَد" }, { "lang": "Erebiya misrî", "lang_code": "arz", "roman": "ʿaʾl", "tags": [ "masculine" ], "word": "عقل" }, { "lang": "Erebiya hîcazî", "lang_code": "acw", "roman": "ʿagil", "tags": [ "masculine" ], "word": "عَقِل" }, { "lang": "Ermenî", "lang_code": "hy", "roman": "banakanutʻyun", "word": "բանականություն" }, { "lang": "Ermenî", "lang_code": "hy", "roman": "xelkʻ", "word": "խելք" }, { "lang": "Ermeniya kevn", "lang_code": "xcl", "roman": "mit", "word": "միտ" }, { "lang": "Esperantoyî", "lang_code": "eo", "word": "menso" }, { "lang": "Estonî", "lang_code": "et", "word": "mõistus" }, { "lang": "Farisî", "lang_code": "fa", "roman": "zehn", "word": "ذهن" }, { "lang": "Farisî", "lang_code": "fa", "roman": "'aql", "word": "عقل" }, { "lang": "Farisiya navîn", "lang_code": "pal", "word": "mānag" }, { "lang": "Fînî", "lang_code": "fi", "word": "mieli" }, { "lang": "Fînî", "lang_code": "fi", "word": "järki" }, { "lang": "Fînî", "lang_code": "fi", "word": "ymmärrys" }, { "lang": "Fînî", "lang_code": "fi", "word": "pää" }, { "lang": "Fransî", "lang_code": "fr", "tags": [ "masculine" ], "word": "esprit" }, { "lang": "Fransî", "lang_code": "fr", "tags": [ "feminine" ], "word": "raison" }, { "lang": "Fransî", "lang_code": "fr", "tags": [ "feminine" ], "word": "intelligence" }, { "lang": "Friyolî", "lang_code": "fur", "tags": [ "feminine" ], "word": "ment" }, { "lang": "Gaelîka skotî", "lang_code": "gd", "tags": [ "feminine" ], "word": "aire" }, { "lang": "Galîsî", "lang_code": "gl", "tags": [ "feminine" ], "word": "mente" }, { "lang": "Gotî", "lang_code": "got", "roman": "hugs", "tags": [ "masculine" ], "word": "𐌷𐌿𐌲𐍃" }, { "lang": "Gotî", "lang_code": "got", "roman": "fraþi", "tags": [ "feminine" ], "word": "𐍆𐍂𐌰𐌸𐌹" }, { "lang": "Gotî", "lang_code": "got", "roman": "aha", "tags": [ "masculine" ], "word": "𐌰𐌷𐌰" }, { "lang": "Gujaratî", "lang_code": "gu", "roman": "man", "word": "મન" }, { "lang": "Gurcî", "lang_code": "ka", "roman": "č̣ḳua", "word": "ჭკუა" }, { "lang": "Gurcî", "lang_code": "ka", "roman": "goneba", "word": "გონება" }, { "lang": "Guwaranî", "lang_code": "gn", "word": "anãngua" }, { "lang": "Guwaranî", "lang_code": "gn", "word": "apytu'ũ" }, { "lang": "Hawayî", "lang_code": "haw", "word": "manaʻo" }, { "lang": "Hawayî", "lang_code": "haw", "word": "waihona" }, { "lang": "Hawayî", "lang_code": "haw", "word": "noʻonoʻa" }, { "lang": "Hawayî", "lang_code": "haw", "word": "naʻau" }, { "lang": "Higaononî", "lang_code": "mba", "word": "hunahuna" }, { "lang": "Hindî", "lang_code": "hi", "roman": "man", "tags": [ "masculine" ], "word": "मन" }, { "lang": "Hindî", "lang_code": "hi", "roman": "dil", "tags": [ "masculine" ], "word": "दिल" }, { "lang": "Holendî", "lang_code": "nl", "word": "verstand" }, { "lang": "Holendî", "lang_code": "nl", "word": "geest" }, { "lang": "Holendî", "lang_code": "nl", "word": "psyche" }, { "lang": "Holendî", "lang_code": "nl", "word": "denkvermogen" }, { "lang": "Holendî", "lang_code": "nl", "tags": [ "common-gender" ], "word": "rede" }, { "lang": "Îbranî", "lang_code": "he", "roman": "rúakh", "tags": [ "feminine" ], "word": "רוּחַ" }, { "lang": "Îbranî", "lang_code": "he", "roman": "móakh", "tags": [ "masculine" ], "word": "מוֹח / מֹחַ" }, { "lang": "Îbranî", "lang_code": "he", "roman": "sekhel", "tags": [ "masculine" ], "word": "שׂכל" }, { "lang": "Îdoyî", "lang_code": "io", "word": "mento" }, { "lang": "Îgboyî", "lang_code": "ig", "word": "uchè" }, { "lang": "Îngilîziya kevn", "lang_code": "ang", "tags": [ "gender-neutral" ], "word": "mōd" }, { "lang": "Îngilîzî", "lang_code": "en", "word": "mind" }, { "lang": "Îngriyî", "lang_code": "izh", "word": "meeli" }, { "lang": "Îrlendî", "lang_code": "ga", "tags": [ "feminine" ], "word": "intinn" }, { "lang": "Îrlendî", "lang_code": "ga", "tags": [ "feminine" ], "word": "meabhair" }, { "lang": "Îrlendiya navîn", "lang_code": "mga", "tags": [ "masculine" ], "word": "menma" }, { "lang": "Îrlendiya kevn", "lang_code": "sga", "tags": [ "masculine" ], "word": "menmae" }, { "lang": "Îtalî", "lang_code": "it", "tags": [ "feminine" ], "word": "mente" }, { "lang": "Îzlendî", "lang_code": "is", "tags": [ "masculine" ], "word": "hugur" }, { "lang": "Japonî", "lang_code": "ja", "word": "心" }, { "lang": "Japonî", "lang_code": "ja", "word": "精神" }, { "lang": "Japonî", "lang_code": "ja", "word": "知性" }, { "lang": "Katalanî", "lang_code": "ca", "tags": [ "feminine" ], "word": "ment" }, { "lang": "Kirgizî", "lang_code": "ky", "roman": "akıl", "word": "акыл" }, { "lang": "Koreyî", "lang_code": "ko", "roman": "ma-eum", "word": "마음" }, { "lang": "Koreyî", "lang_code": "ko", "roman": "simseong", "word": "심성" }, { "lang": "Kumikî", "lang_code": "kum", "roman": "haqıl", "word": "гьакъыл" }, { "lang": "Latgalî", "lang_code": "ltg", "tags": [ "masculine" ], "word": "pruots" }, { "lang": "Latînî", "lang_code": "la", "tags": [ "feminine" ], "word": "mens" }, { "lang": "Latînî", "lang_code": "la", "tags": [ "masculine" ], "word": "animus" }, { "lang": "Latviyayî", "lang_code": "lv", "tags": [ "masculine" ], "word": "prāts" }, { "lang": "Lawsî", "lang_code": "lo", "roman": "dūang chit", "word": "ດວງຈິດ" }, { "lang": "Lawsî", "lang_code": "lo", "roman": "chit", "word": "ຈິດ" }, { "lang": "Lîtwanî", "lang_code": "lt", "tags": [ "masculine" ], "word": "protas" }, { "lang": "Luksembûrgî", "lang_code": "lb", "tags": [ "masculine" ], "word": "Verstand" }, { "lang": "Luksembûrgî", "lang_code": "lb", "tags": [ "masculine" ], "word": "Geescht" }, { "lang": "Makedonî", "lang_code": "mk", "roman": "um", "tags": [ "masculine" ], "word": "ум" }, { "lang": "Makedonî", "lang_code": "mk", "roman": "razum", "tags": [ "masculine" ], "word": "разум" }, { "lang": "Malayalamî", "lang_code": "ml", "roman": "manasŭ", "word": "മനസ്" }, { "lang": "Malezî", "lang_code": "ms", "word": "akal" }, { "lang": "Maltayî", "lang_code": "mt", "tags": [ "masculine" ], "word": "għaqal" }, { "lang": "Maorî", "lang_code": "mi", "word": "ihomatua" }, { "lang": "Maratî", "lang_code": "mr", "roman": "man", "tags": [ "gender-neutral" ], "word": "मन" }, { "lang": "Mayayiya yukatekî", "lang_code": "yua", "word": "tuukul" }, { "lang": "Mecarî", "lang_code": "hu", "word": "értelem" }, { "lang": "Mecarî", "lang_code": "hu", "word": "elme" }, { "lang": "Kirîlî", "lang_code": "mn", "roman": "uhaan", "word": "ухаан" }, { "lang": "Kirîlî", "lang_code": "mn", "roman": "ojuun", "word": "оюун" }, { "lang": "Nanayî", "lang_code": "gld", "word": "мурун" }, { "lang": "Navajoyî", "lang_code": "nv", "word": "bíniʼ" }, { "lang": "Norsiya kevn", "lang_code": "non", "tags": [ "masculine" ], "word": "hugur" }, { "lang": "Norweciya bokmålî", "lang_code": "nb", "tags": [ "masculine" ], "word": "forstand" }, { "lang": "Norweciya bokmålî", "lang_code": "nb", "tags": [ "gender-neutral" ], "word": "intellekt" }, { "lang": "Oksîtanî", "lang_code": "oc", "tags": [ "masculine" ], "word": "esperit" }, { "lang": "Oksîtanî", "lang_code": "oc", "tags": [ "masculine" ], "word": "ment" }, { "lang": "Oygurî", "lang_code": "ug", "roman": "eqil", "word": "ئەقىل" }, { "lang": "Oygurî", "lang_code": "ug", "roman": "zëhin", "word": "زېھىن" }, { "lang": "Ozbekî", "lang_code": "uz", "word": "aql" }, { "lang": "Ozbekî", "lang_code": "uz", "word": "fikr" }, { "lang": "Ozbekî", "lang_code": "uz", "word": "zehn" }, { "lang": "Ozbekî", "lang_code": "uz", "word": "ong" }, { "lang": "Palî", "lang_code": "pi", "tags": [ "feminine" ], "word": "sati" }, { "lang": "Peştûyî", "lang_code": "ps", "roman": "zehn", "tags": [ "masculine" ], "word": "ذهن" }, { "lang": "Peştûyî", "lang_code": "ps", "roman": "áqəl", "tags": [ "masculine" ], "word": "عقل" }, { "lang": "Pîttcantcatcarayî", "lang_code": "pjt", "word": "kata" }, { "lang": "Polonî", "lang_code": "pl", "word": "rozum" }, { "lang": "Polonî", "lang_code": "pl", "word": "umysł" }, { "lang": "Polonî", "lang_code": "pl", "word": "um" }, { "lang": "Portugalî", "lang_code": "pt", "tags": [ "feminine" ], "word": "mente" }, { "lang": "Qazaxî", "lang_code": "kk", "roman": "aqyl", "word": "ақыл" }, { "lang": "Qiptî", "lang_code": "cop", "roman": "meui", "tags": [ "masculine" ], "word": "ⲙⲉⲩⲓ" }, { "lang": "Romagnolî", "lang_code": "rgn", "tags": [ "masculine" ], "word": "mént" }, { "lang": "Romanyayî", "lang_code": "ro", "tags": [ "feminine" ], "word": "minte" }, { "lang": "Rusî", "lang_code": "ru", "roman": "um", "tags": [ "masculine" ], "word": "ум" }, { "lang": "Rusî", "lang_code": "ru", "roman": "rázum", "tags": [ "masculine" ], "word": "ра́зум" }, { "lang": "Rusî", "lang_code": "ru", "roman": "rassúdok", "tags": [ "masculine" ], "word": "рассу́док" }, { "lang": "Rusî", "lang_code": "ru", "roman": "intellékt", "tags": [ "masculine" ], "word": "интелле́кт" }, { "lang": "Rusînî", "lang_code": "rue", "roman": "rózum", "tags": [ "masculine" ], "word": "ро́зум" }, { "lang": "Sanskrîtî", "lang_code": "sa", "roman": "manas", "tags": [ "gender-neutral" ], "word": "मनस्" }, { "lang": "Sanskrîtî", "lang_code": "sa", "roman": "cit", "tags": [ "feminine" ], "word": "चित्" }, { "lang": "Sardînî", "lang_code": "sc", "word": "mente" }, { "lang": "Sardînî", "lang_code": "sc", "word": "menti" }, { "lang": "Kirîlî", "lang_code": "sh", "tags": [ "masculine" ], "word": "у̑м" }, { "lang": "Kirîlî", "lang_code": "sh", "tags": [ "masculine" ], "word": "ра̏зӯм" }, { "lang": "Latînî", "lang_code": "sh", "tags": [ "masculine" ], "word": "ȗm" }, { "lang": "Latînî", "lang_code": "sh", "tags": [ "masculine" ], "word": "rȁzūm" }, { "lang": "Kirîlî", "lang_code": "cu", "roman": "umŭ", "tags": [ "masculine" ], "word": "оумъ" }, { "lang": "Kirîlî", "lang_code": "cu", "roman": "razumŭ", "tags": [ "masculine" ], "word": "разоумъ" }, { "lang": "Slaviya rojavayî ya kevn", "lang_code": "orv", "roman": "rozumŭ", "tags": [ "masculine" ], "word": "розумъ" }, { "lang": "Slovakî", "lang_code": "sk", "tags": [ "feminine" ], "word": "myseľ" }, { "lang": "Slovakî", "lang_code": "sk", "tags": [ "masculine" ], "word": "rozum" }, { "lang": "Slovakî", "lang_code": "sk", "tags": [ "gender-neutral" ], "word": "myslenie" }, { "lang": "Slovenî", "lang_code": "sl", "tags": [ "masculine" ], "word": "um" }, { "lang": "Slovenî", "lang_code": "sl", "tags": [ "masculine" ], "word": "razum" }, { "lang": "Spanî", "lang_code": "es", "tags": [ "feminine" ], "word": "mente" }, { "lang": "Swêdî", "lang_code": "sv", "tags": [ "gender-neutral" ], "word": "förstånd" }, { "lang": "Swêdî", "lang_code": "sv", "tags": [ "common-gender" ], "word": "intellekt" }, { "lang": "Swêdî", "lang_code": "sv", "tags": [ "gender-neutral" ], "word": "psyke" }, { "lang": "Şîngazîcayî", "lang_code": "zdj", "word": "âkili" }, { "lang": "Şorî", "lang_code": "cjs", "roman": "ağıl", "word": "ағыл" }, { "lang": "Tacikî", "lang_code": "tg", "roman": "aql", "word": "ақл" }, { "lang": "Tayî", "lang_code": "th", "word": "จิตใจ" }, { "lang": "Tayî", "lang_code": "th", "roman": "jìt", "word": "จิต" }, { "lang": "Telûgûyî", "lang_code": "te", "roman": "manasu", "word": "మనసు" }, { "lang": "Telûgûyî", "lang_code": "te", "roman": "dimāk", "word": "దిమాక్" }, { "lang": "Teterî", "lang_code": "tt", "roman": "zihen", "word": "зиһен" }, { "lang": "Teterî", "lang_code": "tt", "roman": "aqıl", "word": "акыл" }, { "lang": "Tirkî", "lang_code": "tr", "word": "akıl" }, { "lang": "Tirkî", "lang_code": "tr", "word": "zihin" }, { "lang": "Tirkî", "lang_code": "tr", "word": "us" }, { "lang": "Tirkmenî", "lang_code": "tk", "word": "akyl" }, { "lang": "Tîbetî", "lang_code": "bo", "roman": "sems", "word": "སེམས" }, { "lang": "Toxarî B", "lang_code": "txb", "word": "palsko" }, { "lang": "Urdûyî", "lang_code": "ur", "roman": "'aql", "word": "عقل" }, { "lang": "Ûkraynî", "lang_code": "uk", "roman": "rózum", "tags": [ "masculine" ], "word": "ро́зум" }, { "lang": "Ûkraynî", "lang_code": "uk", "roman": "um", "tags": [ "masculine" ], "word": "ум" }, { "lang": "Ûkraynî", "lang_code": "uk", "roman": "intelékt", "tags": [ "masculine" ], "word": "інтеле́кт" }, { "lang": "Viyetnamî", "lang_code": "vi", "word": "tinh thần" }, { "lang": "Viyetnamî", "lang_code": "vi", "word": "lòng" }, { "lang": "Viyetnamî", "lang_code": "vi", "word": "tâm trí" }, { "lang": "Weylsî", "lang_code": "cy", "tags": [ "masculine" ], "word": "meddwl" }, { "lang": "Ximêrî", "lang_code": "km", "roman": "sɑɑsɑteʼ", "word": "សតិ" }, { "lang": "Xîkarîyayî", "lang_code": "apj", "word": "-́nii" }, { "lang": "Yûnanî", "lang_code": "el", "roman": "nous", "tags": [ "masculine" ], "word": "νους" }, { "lang": "Yûnanî", "lang_code": "el", "roman": "diánoia", "tags": [ "feminine" ], "word": "διάνοια" }, { "lang": "Yûnanî", "lang_code": "el", "roman": "myaló", "tags": [ "gender-neutral" ], "word": "μυαλό" }, { "lang": "Kevn", "lang_code": "grc", "roman": "noûs", "tags": [ "masculine" ], "word": "νοῦς" }, { "lang": "Kevn", "lang_code": "grc", "roman": "phrḗn", "tags": [ "feminine" ], "word": "φρήν" }, { "lang": "Zuluyî", "lang_code": "zu", "word": "ingqondo" } ], "word": "hiş" } { "categories": [ { "kind": "other", "name": "Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Deng bi kurmancî", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Dengên kurmancî ji Bidlîsê", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Kurmancî", "parents": [], "source": "w" } ], "derived": [ { "tags": [ "verb" ], "word": "hiş bûn" }, { "tags": [ "verb" ], "word": "hiş kirin" }, { "word": "hiş çûn" }, { "tags": [ "noun" ], "word": "hişbûn" }, { "tags": [ "noun" ], "word": "hişkirin" }, { "tags": [ "noun" ], "word": "hişçûn" }, { "tags": [ "adjective" ], "word": "hişbûyî" }, { "tags": [ "adjective" ], "word": "hişkirî" }, { "word": "hişçûyî" }, { "word": "hişandin" }, { "word": "hişandî" }, { "word": "hişî" }, { "word": "hişîn" }, { "word": "hişîninde" }, { "word": "hişînindetî" }, { "word": "hişînindeyî" }, { "word": "hişîner" }, { "word": "hişînerî" } ], "forms": [ { "form": "hêj" }, { "form": "hêş" }, { "form": "hij" }, { "form": "his" }, { "form": "huj" }, { "form": "huş" }, { "form": "hus" }, { "form": "wij" }, { "form": "wis" }, { "form": "wuj" }, { "form": "wus" } ], "hyphenation": "hiş", "lang": "Kurmancî", "lang_code": "ku", "pos": "adj", "pos_title": "Rengdêr", "senses": [ { "glosses": [ "bêdeng, bêpêjn:" ], "id": "ku-hiş-ku-adj-W8~0blo0" }, { "glosses": [ "aşt, aram, tena, rihet:" ], "id": "ku-hiş-ku-adj-7JtZD~lH" } ], "sounds": [ { "ipa": "/hɪʃ/" }, { "audio": "LL-Q36163 (kmr)-Key Mîrza-hiş.wav", "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/a/ae/LL-Q36163_(kmr)-Key_Mîrza-hiş.wav/LL-Q36163_(kmr)-Key_Mîrza-hiş.wav.mp3", "ogg_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/a/ae/LL-Q36163_(kmr)-Key_Mîrza-hiş.wav/LL-Q36163_(kmr)-Key_Mîrza-hiş.wav.ogg", "raw_tags": [ "Bidlîs" ], "wav_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/LL-Q36163 (kmr)-Key Mîrza-hiş.wav" } ], "translations": [ { "lang": "Almanî", "lang_code": "de", "word": "still" }, { "lang": "Almanî", "lang_code": "de", "word": "schweigen" }, { "lang": "Altayiya başûrî", "lang_code": "alt", "roman": "unčukpa-", "word": "унчукпа-" }, { "lang": "Belarusî", "lang_code": "be", "roman": "cíxi", "tags": [ "masculine" ], "word": "ці́хі" }, { "lang": "Belarusî", "lang_code": "be", "roman": "maŭčácʹ", "word": "маўча́ць" }, { "lang": "Bengalî", "lang_code": "bn", "roman": "khamoś", "word": "খামোশ" }, { "lang": "Bulgarî", "lang_code": "bg", "roman": "tih", "word": "тих" }, { "lang": "Bulgarî", "lang_code": "bg", "roman": "bezšumen", "word": "безшумен" }, { "lang": "Burmayî", "lang_code": "my", "roman": "tit", "word": "တိတ်" }, { "lang": "Çekî", "lang_code": "cs", "word": "tichý" }, { "lang": "Çekî", "lang_code": "cs", "word": "mlčet" }, { "lang": "Kantonî", "lang_code": "yue", "roman": "on¹ zing⁶", "word": "安靜" }, { "lang": "Kantonî", "lang_code": "yue", "roman": "tim⁴ zing⁶, tim⁵ zing⁶", "word": "恬靜" }, { "lang": "Kantonî", "lang_code": "yue", "roman": "zing⁶", "word": "靜" }, { "lang": "Hakkayî", "lang_code": "hak", "roman": "ôn-chhin", "word": "安靜" }, { "lang": "Hakkayî", "lang_code": "hak", "roman": "tiâm-chhin", "word": "恬靜" }, { "lang": "Hakkayî", "lang_code": "hak", "roman": "tiâm", "word": "恬" }, { "lang": "Hakkayî", "lang_code": "hak", "roman": "tiâm-tiâm", "word": "恬恬" }, { "lang": "Mandarînî", "lang_code": "cmn", "roman": "ānjìng", "word": "安靜" }, { "lang": "Mandarînî", "lang_code": "cmn", "roman": "tiánjìng", "word": "恬靜" }, { "lang": "Minnanî", "lang_code": "nan", "roman": "an-chēng", "word": "安靜" }, { "lang": "Minnanî", "lang_code": "nan", "roman": "tiām-tiām", "word": "恬恬" }, { "lang": "Minnanî", "lang_code": "nan", "roman": "tiām-chēng", "word": "恬靜" }, { "lang": "Minnanî", "lang_code": "nan", "roman": "tiām", "word": "恬" }, { "lang": "Erebî", "lang_code": "ar", "roman": "ṣāmit", "word": "صَامِت" }, { "lang": "Erebî", "lang_code": "ar", "roman": "sākit", "word": "سَاكِت" }, { "lang": "Erebiya misrî", "lang_code": "arz", "roman": "saket", "tags": [ "masculine" ], "word": "ساكت" }, { "lang": "Erebiya misrî", "lang_code": "arz", "roman": "sakta", "tags": [ "feminine" ], "word": "ساكتة" }, { "lang": "Ermenî", "lang_code": "hy", "roman": "xaġaġ", "word": "խաղաղ" }, { "lang": "Ermenî", "lang_code": "hy", "roman": "hangist", "word": "հանգիստ" }, { "lang": "Ermenî", "lang_code": "hy", "roman": "handart", "word": "հանդարտ" }, { "lang": "Esperantoyî", "lang_code": "eo", "word": "kvieta" }, { "lang": "Farisî", "lang_code": "fa", "roman": "xâmuš", "word": "خاموش" }, { "lang": "Farisî", "lang_code": "fa", "roman": "bi-sedâ", "word": "بیصدا" }, { "lang": "Farisî", "lang_code": "fa", "roman": "ârâm", "word": "آرام" }, { "lang": "Fînî", "lang_code": "fi", "word": "hiljainen" }, { "lang": "Fînî", "lang_code": "fi", "word": "äänetön" }, { "lang": "Fransî", "lang_code": "fr", "tags": [ "masculine" ], "word": "silencieux" }, { "lang": "Fransî", "lang_code": "fr", "word": "se taire" }, { "lang": "Gurcî", "lang_code": "ka", "roman": "čumi", "word": "ჩუმი" }, { "lang": "Hindî", "lang_code": "hi", "roman": "cup", "word": "चुप" }, { "lang": "Holendî", "lang_code": "nl", "word": "stil" }, { "lang": "Îngilîziya kevn", "lang_code": "ang", "word": "swīġe" }, { "lang": "Îngilîziya kevn", "lang_code": "ang", "word": "swīgian" }, { "lang": "Îngilîzî", "lang_code": "en", "word": "silent" }, { "lang": "Îngriyî", "lang_code": "izh", "word": "hiljain" }, { "lang": "Îngriyî", "lang_code": "izh", "word": "äänetöin" }, { "lang": "Îrlendî", "lang_code": "ga", "word": "i do thost" }, { "lang": "Îtalî", "lang_code": "it", "word": "silenzioso" }, { "lang": "Îzlendî", "lang_code": "is", "tags": [ "masculine" ], "word": "hljóður" }, { "lang": "Japonî", "lang_code": "ja", "word": "静かな" }, { "lang": "Japonî", "lang_code": "ja", "word": "無音の" }, { "lang": "Katalanî", "lang_code": "ca", "tags": [ "masculine" ], "word": "silenciós" }, { "lang": "Katalanî", "lang_code": "ca", "word": "callar" }, { "lang": "Keçwayî", "lang_code": "qu", "word": "upalla" }, { "lang": "Kirgizî", "lang_code": "ky", "roman": "unçukpoo", "word": "унчукпоо" }, { "lang": "Koreyî", "lang_code": "ko", "roman": "joyonghada", "word": "조용하다" }, { "lang": "Latgalî", "lang_code": "ltg", "tags": [ "masculine" ], "word": "kluss" }, { "lang": "Latgalî", "lang_code": "ltg", "word": "trāps" }, { "lang": "Latînî", "lang_code": "la", "word": "silens" }, { "lang": "Latînî", "lang_code": "la", "word": "tacitus" }, { "lang": "Latviyayî", "lang_code": "lv", "tags": [ "masculine" ], "word": "kluss" }, { "lang": "Lawsî", "lang_code": "lo", "roman": "mit", "word": "ມິດ" }, { "lang": "Lawsî", "lang_code": "lo", "roman": "ning", "word": "ນິ້ງ" }, { "lang": "Lawsî", "lang_code": "lo", "roman": "sa ngat", "word": "ສງັດ" }, { "lang": "Makedonî", "lang_code": "mk", "roman": "tih", "word": "тих" }, { "lang": "Makedonî", "lang_code": "mk", "roman": "molči", "word": "молчи" }, { "lang": "Makedonî", "lang_code": "mk", "roman": "ḱúti", "word": "ќу́ти" }, { "lang": "Maltayî", "lang_code": "mt", "tags": [ "masculine" ], "word": "sieket" }, { "lang": "Maltayî", "lang_code": "mt", "tags": [ "feminine" ], "word": "siekta" }, { "lang": "Maorî", "lang_code": "mi", "word": "mōhū" }, { "lang": "Mecarî", "lang_code": "hu", "word": "csendes" }, { "lang": "Mecarî", "lang_code": "hu", "word": "hangtalan" }, { "lang": "Mecarî", "lang_code": "hu", "word": "zajtalan" }, { "lang": "Normandî", "lang_code": "nrf", "word": "silencieux" }, { "lang": "Norweciya bokmålî", "lang_code": "nb", "word": "lydløs" }, { "lang": "Oksîtanî", "lang_code": "oc", "tags": [ "masculine" ], "word": "silenciós" }, { "lang": "Osmanî", "lang_code": "ota", "roman": "sus", "word": "صوص" }, { "lang": "Osmanî", "lang_code": "ota", "roman": "hamuş", "word": "خاموش" }, { "lang": "Plodîşî", "lang_code": "pdt", "word": "stell" }, { "lang": "Polonî", "lang_code": "pl", "word": "cichy" }, { "lang": "Polonî", "lang_code": "pl", "word": "bezszelestny" }, { "lang": "Portugalî", "lang_code": "pt", "word": "silencioso" }, { "lang": "Romanyayî", "lang_code": "ro", "word": "liniștit" }, { "lang": "Rusî", "lang_code": "ru", "roman": "tíxij", "word": "ти́хий" }, { "lang": "Rusî", "lang_code": "ru", "roman": "molčátʹ", "word": "молча́ть" }, { "lang": "Saksoniya kevn", "lang_code": "osx", "word": "swigon" }, { "lang": "Samiya bakurî", "lang_code": "se", "word": "jaskat" }, { "lang": "Sirboxirwatî", "lang_code": "sh", "tags": [ "masculine" ], "word": "tih" }, { "lang": "Kirîlî", "lang_code": "sh", "word": "му́чати" }, { "lang": "Kirîlî", "lang_code": "sh", "word": "тих" }, { "lang": "Latînî", "lang_code": "sh", "word": "múčati" }, { "lang": "Latînî", "lang_code": "sh", "word": "tih" }, { "lang": "Slovakî", "lang_code": "sk", "word": "tichý" }, { "lang": "Slovakî", "lang_code": "sk", "word": "mlčať" }, { "lang": "Slovenî", "lang_code": "sl", "word": "tih" }, { "lang": "Slovenî", "lang_code": "sl", "word": "molčati" }, { "lang": "Sorbiya jêrîn", "lang_code": "dsb", "word": "mjelcaś" }, { "lang": "Spanî", "lang_code": "es", "word": "silencioso" }, { "lang": "Spanî", "lang_code": "es", "word": "callar" }, { "lang": "Swêdî", "lang_code": "sv", "word": "tyst" }, { "lang": "Tagalogî", "lang_code": "tl", "word": "tahimik" }, { "lang": "Tayî", "lang_code": "th", "roman": "ngîiap", "word": "เงียบ" }, { "lang": "Tayî", "lang_code": "th", "roman": "nîng", "word": "นิ่ง" }, { "lang": "Tayî", "lang_code": "th", "word": "สงัด" }, { "lang": "Tirkî", "lang_code": "tr", "word": "sessiz" }, { "lang": "Ûkraynî", "lang_code": "uk", "roman": "týxyj", "word": "ти́хий" }, { "lang": "Ûkraynî", "lang_code": "uk", "roman": "movčáty", "word": "мовча́ти" }, { "lang": "Viyetnamî", "lang_code": "vi", "word": "yên lặng" }, { "lang": "Volapûkî", "lang_code": "vo", "word": "stilik" }, { "lang": "Weylsî", "lang_code": "cy", "word": "tewi" }, { "lang": "Ximêrî", "lang_code": "km", "roman": "sngiəm", "word": "ស្ងៀម" }, { "lang": "Ximêrî", "lang_code": "km", "roman": "sngat", "word": "ស្ងាត់" }, { "lang": "Yidîşî", "lang_code": "yi", "roman": "shtum", "word": "שטום" }, { "lang": "Yûnanî", "lang_code": "el", "roman": "athóryvos", "word": "αθόρυβος" }, { "lang": "Kevn", "lang_code": "grc", "roman": "ḗremos", "word": "ἤρεμος" }, { "lang": "Kevn", "lang_code": "grc", "roman": "akéōn", "word": "ἀκέων" } ], "word": "hiş" } { "categories": [ { "kind": "other", "name": "Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Deng bi kurmancî", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Dengên kurmancî ji Bidlîsê", "parents": [], "source": "w" }, { "kind": "other", "name": "Kurmancî", "parents": [], "source": "w" } ], "hyphenation": "hiş", "lang": "Kurmancî", "lang_code": "ku", "pos": "intj", "pos_title": "Baneşan", "senses": [ { "glosses": [ "bêdeng be, bêdeng bin!:" ], "id": "ku-hiş-ku-intj-XdDyPfO-" }, { "glosses": [ "Hiş, qet neaxive! (Bêdeng be, hîç nepeyive!)" ], "id": "ku-hiş-ku-intj-7BO5vXph" } ], "sounds": [ { "ipa": "/hɪʃ/" }, { "audio": "LL-Q36163 (kmr)-Key Mîrza-hiş.wav", "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/a/ae/LL-Q36163_(kmr)-Key_Mîrza-hiş.wav/LL-Q36163_(kmr)-Key_Mîrza-hiş.wav.mp3", "ogg_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/a/ae/LL-Q36163_(kmr)-Key_Mîrza-hiş.wav/LL-Q36163_(kmr)-Key_Mîrza-hiş.wav.ogg", "raw_tags": [ "Bidlîs" ], "wav_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/LL-Q36163 (kmr)-Key Mîrza-hiş.wav" } ], "translations": [ { "lang": "Almanî", "lang_code": "de", "word": "still" }, { "lang": "Almanî", "lang_code": "de", "word": "pst" }, { "lang": "Almanî", "lang_code": "de", "word": "pscht" }, { "lang": "Çekî", "lang_code": "cs", "word": "pst" }, { "lang": "Çekî", "lang_code": "cs", "word": "pšt" }, { "lang": "Çekî", "lang_code": "cs", "word": "ticho" }, { "lang": "Mandarînî", "lang_code": "cmn", "roman": "xū, shī", "word": "噓" }, { "lang": "Erebî", "lang_code": "ar", "roman": "ṣamtan", "word": "صَمْتًا" }, { "lang": "Erebî", "lang_code": "ar", "roman": "ṣahin", "word": "صَهٍ" }, { "lang": "Erebiya misrî", "lang_code": "arz", "roman": "huss", "word": "هس!" }, { "lang": "Ermenî", "lang_code": "hy", "roman": "sús", "word": "սո՛ւս" }, { "lang": "Esperantoyî", "lang_code": "eo", "word": "ŝŝ" }, { "lang": "Esperantoyî", "lang_code": "eo", "word": "ĉit" }, { "lang": "Farisî", "lang_code": "fa", "roman": "hiss", "word": "هیس" }, { "lang": "Fînî", "lang_code": "fi", "word": "shh" }, { "lang": "Fînî", "lang_code": "fi", "word": "hys" }, { "lang": "Fransî", "lang_code": "fr", "word": "chut" }, { "lang": "Gurcî", "lang_code": "ka", "roman": "ču", "word": "ჩუ" }, { "lang": "Gurcî", "lang_code": "ka", "roman": "čumad", "word": "ჩუმად" }, { "lang": "Holendî", "lang_code": "nl", "word": "sst" }, { "lang": "Îbranî", "lang_code": "he", "roman": "shéket", "word": "שֶׁקֶט" }, { "lang": "Îngilîzî", "lang_code": "en", "word": "shh" }, { "lang": "Îngilîzî", "lang_code": "en", "word": "silence" }, { "lang": "Îrlendî", "lang_code": "ga", "word": "fuist" }, { "lang": "Îtalî", "lang_code": "it", "word": "zitto" }, { "lang": "Îtalî", "lang_code": "it", "word": "silenzio" }, { "lang": "Îtalî", "lang_code": "it", "word": "taci" }, { "lang": "Japonî", "lang_code": "ja", "word": "しーっ" }, { "lang": "Japonî", "lang_code": "ja", "word": "叱" }, { "lang": "Katalanî", "lang_code": "ca", "word": "moixoni" }, { "lang": "Koreyî", "lang_code": "ko", "roman": "swit", "word": "쉿" }, { "lang": "Latînî", "lang_code": "la", "word": "st" }, { "lang": "Latînî", "lang_code": "la", "word": "tacē" }, { "lang": "Lîtwanî", "lang_code": "lt", "word": "ša" }, { "lang": "Lîtwanî", "lang_code": "lt", "word": "cit" }, { "lang": "Lîtwanî", "lang_code": "lt", "word": "ššš" }, { "lang": "Lombardî", "lang_code": "lmo", "word": "cito" }, { "lang": "Mecarî", "lang_code": "hu", "word": "pszt" }, { "lang": "Mecarî", "lang_code": "hu", "word": "pssz" }, { "lang": "Mecarî", "lang_code": "hu", "word": "csitt" }, { "lang": "Polonî", "lang_code": "pl", "word": "sza" }, { "lang": "Polonî", "lang_code": "pl", "word": "ciii" }, { "lang": "Portugalî", "lang_code": "pt", "word": "psiu" }, { "lang": "Portugalî", "lang_code": "pt", "word": "psst" }, { "lang": "Portugalî", "lang_code": "pt", "word": "shh" }, { "lang": "Rusî", "lang_code": "ru", "roman": "tss", "word": "тсс" }, { "lang": "Rusî", "lang_code": "ru", "roman": "š-š-š", "word": "ш-ш-ш" }, { "lang": "Rusî", "lang_code": "ru", "roman": "tíše", "word": "ти́ше" }, { "lang": "Rusî", "lang_code": "ru", "roman": "ša", "word": "ша" }, { "lang": "Slovakî", "lang_code": "sk", "word": "pst" }, { "lang": "Spanî", "lang_code": "es", "word": "chito" }, { "lang": "Spanî", "lang_code": "es", "word": "chitón" }, { "lang": "Swahîlî", "lang_code": "sw", "word": "usu" }, { "lang": "Swêdî", "lang_code": "sv", "word": "shh" }, { "lang": "Tirkî", "lang_code": "tr", "word": "şşş" }, { "lang": "Viyetnamî", "lang_code": "vi", "word": "suỵt" } ], "word": "hiş" } { "categories": [ { "kind": "other", "name": "Tirkî", "parents": [], "source": "w" } ], "lang": "Tirkî", "lang_code": "tr", "pos": "noun", "pos_title": "Navdêr", "senses": [ { "glosses": [ "hişt, hiş, hê:" ], "id": "ku-hiş-tr-noun-FFqiVRfV" } ], "word": "hiş" }
{ "categories": [ "Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî", "Daxwazên skrîpta peyvê bi avestayî", "Daxwazên skrîpta peyvê bi farisiya navîn", "Deng bi kurmancî", "Dengên kurmancî ji Bidlîsê", "Kurmancî", "Peyvên kurmancî ji proto-hindûewropî", "Peyvên kurmancî ji proto-îranî", "Proto-hindûewropî", "Proto-îranî", "Transliterasyona nepêwîst bi sanskrîtî" ], "derived": [ { "word": "bêhiş" }, { "word": "bêhişî" }, { "word": "bihiş" }, { "word": "bihişî" }, { "word": "hişdar" }, { "word": "hişdarî" }, { "word": "hişî" }, { "word": "hişmend" }, { "word": "hişmendî" }, { "word": "hişyar" }, { "word": "hişyarî" }, { "word": "hişûbîr" } ], "etymology_text": "Ji proto-hindûewropî *h₂ows- (\"guh\"), proto-îranî *uş (“guh; hiş”), hevrehaguh ya kurdî, هوش (hûş: hiş) û گوش (gûş, “guh”) yên farisî, zazakî goş (guh) ya zazakî,, هۆش (hoş, “hiş”) û گوێ (gwê, “guh”) yên soranî, [skrîpt hewce ye] (oş/hoş, “hiş”) ya pehlewî, [skrîpt hewce ye] (uşî, “hiş”) ya avestayî... उसि (usi) ya sanskrîtî, vesh (“guh”) ya albanî, ausis (“guh”) ya lîtwanî, οὖς (oûs, “guh”) ya yûnaniya kevn, auris (“guh”) ya latînî (> oreille ya fransî), ухо (úxo, “guh”) ya rusî...", "forms": [ { "form": "هش", "raw_tags": [ "kurdî-erebî" ] }, { "form": "heş" }, { "form": "hêş" }, { "form": "hoş" }, { "form": "huş" } ], "hyphenation": "hiş", "lang": "Kurmancî", "lang_code": "ku", "pos": "noun", "pos_title": "Navdêr", "senses": [ { "categories": [ "Ji wêjeya klasîk (kurmancî)", "Jêgirtin bi kurmancî", "Jêgirtinên ji Mela Hesenê Bateyî", "Jêgirtinên kitêban bi kurmancî" ], "examples": [ { "ref": "Beşek Ji Folklora Kurdî: Çîrok, Mehmet Bozkoyun, Bingöl Üniversitesi Yaşayan Diller Enstitüsü Dergisi", "text": "Di hemû ziman û çandan de hişê mirov diçe: Kurmanc dibêjin: “Hişê min diçe”. Zaza dibêjin: “Hêşê min şono”. Tirk dibêjin: “Başım dönüyor”. Yanê peyv bi peyv “Serê min dizivire”" }, { "ref": "Mela Hesenê Bateyî, Mewlûda Kurdî, ~1720", "text": "Sacîdû bê hiş kerî sed salî dî\nEz dizanim La îlahe îlla Tu yî" } ], "glosses": [ "aqil, bîr, hişyarî, haydarî, agadarî:" ] } ], "sounds": [ { "ipa": "/hɪʃ/" }, { "audio": "LL-Q36163 (kmr)-Key Mîrza-hiş.wav", "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/a/ae/LL-Q36163_(kmr)-Key_Mîrza-hiş.wav/LL-Q36163_(kmr)-Key_Mîrza-hiş.wav.mp3", "ogg_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/a/ae/LL-Q36163_(kmr)-Key_Mîrza-hiş.wav/LL-Q36163_(kmr)-Key_Mîrza-hiş.wav.ogg", "raw_tags": [ "Bidlîs" ], "wav_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/LL-Q36163 (kmr)-Key Mîrza-hiş.wav" } ], "tags": [ "masculine" ], "translations": [ { "lang": "Soranî", "lang_code": "ckb", "tags": [ "dialectal" ], "word": "hoş" }, { "lang": "Albanî", "lang_code": "sq", "tags": [ "feminine" ], "word": "mendje" }, { "lang": "Almanî", "lang_code": "de", "tags": [ "masculine" ], "word": "Verstand" }, { "lang": "Almanî", "lang_code": "de", "tags": [ "masculine" ], "word": "Geist" }, { "lang": "Almanî", "lang_code": "de", "tags": [ "masculine" ], "word": "Sinn" }, { "lang": "Amharî", "lang_code": "am", "roman": "ʾäʿmro", "word": "አዕምሮ" }, { "lang": "Apaçiya rojava", "lang_code": "apw", "word": "-́niʼ" }, { "lang": "Aromanî", "lang_code": "rup", "word": "minte" }, { "lang": "Asamî", "lang_code": "as", "roman": "mon", "word": "মন" }, { "lang": "Astûrî", "lang_code": "ast", "tags": [ "feminine" ], "word": "mente" }, { "lang": "Aynuyî", "lang_code": "ain", "roman": "kewtum", "word": "ケウトゥㇺ" }, { "lang": "Aynuyî", "lang_code": "ain", "roman": "ram", "word": "ラㇺ" }, { "lang": "Aynuyî", "lang_code": "ain", "roman": "rama", "word": "ラマ" }, { "lang": "Aynuyî", "lang_code": "ain", "roman": "ramat", "word": "ラマッ" }, { "lang": "Aynuyî", "lang_code": "ain", "roman": "ramu", "word": "ラム" }, { "lang": "Azerî", "lang_code": "az", "word": "ağıl" }, { "lang": "Azerî", "lang_code": "az", "word": "fikir" }, { "lang": "Azerî", "lang_code": "az", "word": "zehin" }, { "lang": "Baskî", "lang_code": "eu", "word": "adimen" }, { "lang": "Baskî", "lang_code": "eu", "word": "buru" }, { "lang": "Baskî", "lang_code": "eu", "word": "gogo" }, { "lang": "Baskî", "lang_code": "eu", "word": "sen" }, { "lang": "Başkîrî", "lang_code": "ba", "roman": "aqïl", "word": "аҡыл" }, { "lang": "Belarusî", "lang_code": "be", "roman": "rózum", "tags": [ "masculine" ], "word": "ро́зум" }, { "lang": "Bengalî", "lang_code": "bn", "roman": "môn", "word": "মন" }, { "lang": "Bretonî", "lang_code": "br", "tags": [ "masculine" ], "word": "poell" }, { "lang": "Bulgarî", "lang_code": "bg", "roman": "um", "tags": [ "masculine" ], "word": "ум" }, { "lang": "Bulgarî", "lang_code": "bg", "roman": "rázum", "tags": [ "masculine" ], "word": "ра́зум" }, { "lang": "Bulgarî", "lang_code": "bg", "roman": "mísǎl", "tags": [ "feminine" ], "word": "ми́съл" }, { "lang": "Bulgarî", "lang_code": "bg", "roman": "ákǎl", "tags": [ "masculine" ], "word": "а́къл" }, { "lang": "Burmayî", "lang_code": "my", "roman": "cit", "word": "စိတ်" }, { "lang": "Çekî", "lang_code": "cs", "tags": [ "feminine" ], "word": "mysl" }, { "lang": "Çekî", "lang_code": "cs", "word": "rozum" }, { "lang": "Çerokî", "lang_code": "chr", "roman": "odanvdv", "word": "ᎣᏓᏅᏛ" }, { "lang": "Mandarînî", "lang_code": "cmn", "roman": "zhìlì", "word": "智力" }, { "lang": "Mandarînî", "lang_code": "cmn", "roman": "wùxìng", "word": "悟性" }, { "lang": "Mandarînî", "lang_code": "cmn", "roman": "jīngshén", "word": "精神" }, { "lang": "Mandarînî", "lang_code": "cmn", "roman": "xīnzhì", "word": "心智" }, { "lang": "Çîrîkawayî", "lang_code": "apm", "word": "-́nii" }, { "lang": "Çukçî", "lang_code": "ckt", "roman": "kuvčemgʺon", "word": "кувчемгъон" }, { "lang": "Danmarkî", "lang_code": "da", "tags": [ "gender-neutral" ], "word": "sind" }, { "lang": "Danmarkî", "lang_code": "da", "tags": [ "common-gender" ], "word": "sjæl" }, { "lang": "Danmarkî", "lang_code": "da", "tags": [ "common-gender" ], "word": "indstilling" }, { "lang": "Erebî", "lang_code": "ar", "roman": "ʿaql", "tags": [ "masculine" ], "word": "عَقْل" }, { "lang": "Erebî", "lang_code": "ar", "roman": "ḏihn", "tags": [ "masculine" ], "word": "ذِهْن" }, { "lang": "Erebî", "lang_code": "ar", "roman": "ḵalad", "tags": [ "masculine" ], "word": "خَلَد" }, { "lang": "Erebiya misrî", "lang_code": "arz", "roman": "ʿaʾl", "tags": [ "masculine" ], "word": "عقل" }, { "lang": "Erebiya hîcazî", "lang_code": "acw", "roman": "ʿagil", "tags": [ "masculine" ], "word": "عَقِل" }, { "lang": "Ermenî", "lang_code": "hy", "roman": "banakanutʻyun", "word": "բանականություն" }, { "lang": "Ermenî", "lang_code": "hy", "roman": "xelkʻ", "word": "խելք" }, { "lang": "Ermeniya kevn", "lang_code": "xcl", "roman": "mit", "word": "միտ" }, { "lang": "Esperantoyî", "lang_code": "eo", "word": "menso" }, { "lang": "Estonî", "lang_code": "et", "word": "mõistus" }, { "lang": "Farisî", "lang_code": "fa", "roman": "zehn", "word": "ذهن" }, { "lang": "Farisî", "lang_code": "fa", "roman": "'aql", "word": "عقل" }, { "lang": "Farisiya navîn", "lang_code": "pal", "word": "mānag" }, { "lang": "Fînî", "lang_code": "fi", "word": "mieli" }, { "lang": "Fînî", "lang_code": "fi", "word": "järki" }, { "lang": "Fînî", "lang_code": "fi", "word": "ymmärrys" }, { "lang": "Fînî", "lang_code": "fi", "word": "pää" }, { "lang": "Fransî", "lang_code": "fr", "tags": [ "masculine" ], "word": "esprit" }, { "lang": "Fransî", "lang_code": "fr", "tags": [ "feminine" ], "word": "raison" }, { "lang": "Fransî", "lang_code": "fr", "tags": [ "feminine" ], "word": "intelligence" }, { "lang": "Friyolî", "lang_code": "fur", "tags": [ "feminine" ], "word": "ment" }, { "lang": "Gaelîka skotî", "lang_code": "gd", "tags": [ "feminine" ], "word": "aire" }, { "lang": "Galîsî", "lang_code": "gl", "tags": [ "feminine" ], "word": "mente" }, { "lang": "Gotî", "lang_code": "got", "roman": "hugs", "tags": [ "masculine" ], "word": "𐌷𐌿𐌲𐍃" }, { "lang": "Gotî", "lang_code": "got", "roman": "fraþi", "tags": [ "feminine" ], "word": "𐍆𐍂𐌰𐌸𐌹" }, { "lang": "Gotî", "lang_code": "got", "roman": "aha", "tags": [ "masculine" ], "word": "𐌰𐌷𐌰" }, { "lang": "Gujaratî", "lang_code": "gu", "roman": "man", "word": "મન" }, { "lang": "Gurcî", "lang_code": "ka", "roman": "č̣ḳua", "word": "ჭკუა" }, { "lang": "Gurcî", "lang_code": "ka", "roman": "goneba", "word": "გონება" }, { "lang": "Guwaranî", "lang_code": "gn", "word": "anãngua" }, { "lang": "Guwaranî", "lang_code": "gn", "word": "apytu'ũ" }, { "lang": "Hawayî", "lang_code": "haw", "word": "manaʻo" }, { "lang": "Hawayî", "lang_code": "haw", "word": "waihona" }, { "lang": "Hawayî", "lang_code": "haw", "word": "noʻonoʻa" }, { "lang": "Hawayî", "lang_code": "haw", "word": "naʻau" }, { "lang": "Higaononî", "lang_code": "mba", "word": "hunahuna" }, { "lang": "Hindî", "lang_code": "hi", "roman": "man", "tags": [ "masculine" ], "word": "मन" }, { "lang": "Hindî", "lang_code": "hi", "roman": "dil", "tags": [ "masculine" ], "word": "दिल" }, { "lang": "Holendî", "lang_code": "nl", "word": "verstand" }, { "lang": "Holendî", "lang_code": "nl", "word": "geest" }, { "lang": "Holendî", "lang_code": "nl", "word": "psyche" }, { "lang": "Holendî", "lang_code": "nl", "word": "denkvermogen" }, { "lang": "Holendî", "lang_code": "nl", "tags": [ "common-gender" ], "word": "rede" }, { "lang": "Îbranî", "lang_code": "he", "roman": "rúakh", "tags": [ "feminine" ], "word": "רוּחַ" }, { "lang": "Îbranî", "lang_code": "he", "roman": "móakh", "tags": [ "masculine" ], "word": "מוֹח / מֹחַ" }, { "lang": "Îbranî", "lang_code": "he", "roman": "sekhel", "tags": [ "masculine" ], "word": "שׂכל" }, { "lang": "Îdoyî", "lang_code": "io", "word": "mento" }, { "lang": "Îgboyî", "lang_code": "ig", "word": "uchè" }, { "lang": "Îngilîziya kevn", "lang_code": "ang", "tags": [ "gender-neutral" ], "word": "mōd" }, { "lang": "Îngilîzî", "lang_code": "en", "word": "mind" }, { "lang": "Îngriyî", "lang_code": "izh", "word": "meeli" }, { "lang": "Îrlendî", "lang_code": "ga", "tags": [ "feminine" ], "word": "intinn" }, { "lang": "Îrlendî", "lang_code": "ga", "tags": [ "feminine" ], "word": "meabhair" }, { "lang": "Îrlendiya navîn", "lang_code": "mga", "tags": [ "masculine" ], "word": "menma" }, { "lang": "Îrlendiya kevn", "lang_code": "sga", "tags": [ "masculine" ], "word": "menmae" }, { "lang": "Îtalî", "lang_code": "it", "tags": [ "feminine" ], "word": "mente" }, { "lang": "Îzlendî", "lang_code": "is", "tags": [ "masculine" ], "word": "hugur" }, { "lang": "Japonî", "lang_code": "ja", "word": "心" }, { "lang": "Japonî", "lang_code": "ja", "word": "精神" }, { "lang": "Japonî", "lang_code": "ja", "word": "知性" }, { "lang": "Katalanî", "lang_code": "ca", "tags": [ "feminine" ], "word": "ment" }, { "lang": "Kirgizî", "lang_code": "ky", "roman": "akıl", "word": "акыл" }, { "lang": "Koreyî", "lang_code": "ko", "roman": "ma-eum", "word": "마음" }, { "lang": "Koreyî", "lang_code": "ko", "roman": "simseong", "word": "심성" }, { "lang": "Kumikî", "lang_code": "kum", "roman": "haqıl", "word": "гьакъыл" }, { "lang": "Latgalî", "lang_code": "ltg", "tags": [ "masculine" ], "word": "pruots" }, { "lang": "Latînî", "lang_code": "la", "tags": [ "feminine" ], "word": "mens" }, { "lang": "Latînî", "lang_code": "la", "tags": [ "masculine" ], "word": "animus" }, { "lang": "Latviyayî", "lang_code": "lv", "tags": [ "masculine" ], "word": "prāts" }, { "lang": "Lawsî", "lang_code": "lo", "roman": "dūang chit", "word": "ດວງຈິດ" }, { "lang": "Lawsî", "lang_code": "lo", "roman": "chit", "word": "ຈິດ" }, { "lang": "Lîtwanî", "lang_code": "lt", "tags": [ "masculine" ], "word": "protas" }, { "lang": "Luksembûrgî", "lang_code": "lb", "tags": [ "masculine" ], "word": "Verstand" }, { "lang": "Luksembûrgî", "lang_code": "lb", "tags": [ "masculine" ], "word": "Geescht" }, { "lang": "Makedonî", "lang_code": "mk", "roman": "um", "tags": [ "masculine" ], "word": "ум" }, { "lang": "Makedonî", "lang_code": "mk", "roman": "razum", "tags": [ "masculine" ], "word": "разум" }, { "lang": "Malayalamî", "lang_code": "ml", "roman": "manasŭ", "word": "മനസ്" }, { "lang": "Malezî", "lang_code": "ms", "word": "akal" }, { "lang": "Maltayî", "lang_code": "mt", "tags": [ "masculine" ], "word": "għaqal" }, { "lang": "Maorî", "lang_code": "mi", "word": "ihomatua" }, { "lang": "Maratî", "lang_code": "mr", "roman": "man", "tags": [ "gender-neutral" ], "word": "मन" }, { "lang": "Mayayiya yukatekî", "lang_code": "yua", "word": "tuukul" }, { "lang": "Mecarî", "lang_code": "hu", "word": "értelem" }, { "lang": "Mecarî", "lang_code": "hu", "word": "elme" }, { "lang": "Kirîlî", "lang_code": "mn", "roman": "uhaan", "word": "ухаан" }, { "lang": "Kirîlî", "lang_code": "mn", "roman": "ojuun", "word": "оюун" }, { "lang": "Nanayî", "lang_code": "gld", "word": "мурун" }, { "lang": "Navajoyî", "lang_code": "nv", "word": "bíniʼ" }, { "lang": "Norsiya kevn", "lang_code": "non", "tags": [ "masculine" ], "word": "hugur" }, { "lang": "Norweciya bokmålî", "lang_code": "nb", "tags": [ "masculine" ], "word": "forstand" }, { "lang": "Norweciya bokmålî", "lang_code": "nb", "tags": [ "gender-neutral" ], "word": "intellekt" }, { "lang": "Oksîtanî", "lang_code": "oc", "tags": [ "masculine" ], "word": "esperit" }, { "lang": "Oksîtanî", "lang_code": "oc", "tags": [ "masculine" ], "word": "ment" }, { "lang": "Oygurî", "lang_code": "ug", "roman": "eqil", "word": "ئەقىل" }, { "lang": "Oygurî", "lang_code": "ug", "roman": "zëhin", "word": "زېھىن" }, { "lang": "Ozbekî", "lang_code": "uz", "word": "aql" }, { "lang": "Ozbekî", "lang_code": "uz", "word": "fikr" }, { "lang": "Ozbekî", "lang_code": "uz", "word": "zehn" }, { "lang": "Ozbekî", "lang_code": "uz", "word": "ong" }, { "lang": "Palî", "lang_code": "pi", "tags": [ "feminine" ], "word": "sati" }, { "lang": "Peştûyî", "lang_code": "ps", "roman": "zehn", "tags": [ "masculine" ], "word": "ذهن" }, { "lang": "Peştûyî", "lang_code": "ps", "roman": "áqəl", "tags": [ "masculine" ], "word": "عقل" }, { "lang": "Pîttcantcatcarayî", "lang_code": "pjt", "word": "kata" }, { "lang": "Polonî", "lang_code": "pl", "word": "rozum" }, { "lang": "Polonî", "lang_code": "pl", "word": "umysł" }, { "lang": "Polonî", "lang_code": "pl", "word": "um" }, { "lang": "Portugalî", "lang_code": "pt", "tags": [ "feminine" ], "word": "mente" }, { "lang": "Qazaxî", "lang_code": "kk", "roman": "aqyl", "word": "ақыл" }, { "lang": "Qiptî", "lang_code": "cop", "roman": "meui", "tags": [ "masculine" ], "word": "ⲙⲉⲩⲓ" }, { "lang": "Romagnolî", "lang_code": "rgn", "tags": [ "masculine" ], "word": "mént" }, { "lang": "Romanyayî", "lang_code": "ro", "tags": [ "feminine" ], "word": "minte" }, { "lang": "Rusî", "lang_code": "ru", "roman": "um", "tags": [ "masculine" ], "word": "ум" }, { "lang": "Rusî", "lang_code": "ru", "roman": "rázum", "tags": [ "masculine" ], "word": "ра́зум" }, { "lang": "Rusî", "lang_code": "ru", "roman": "rassúdok", "tags": [ "masculine" ], "word": "рассу́док" }, { "lang": "Rusî", "lang_code": "ru", "roman": "intellékt", "tags": [ "masculine" ], "word": "интелле́кт" }, { "lang": "Rusînî", "lang_code": "rue", "roman": "rózum", "tags": [ "masculine" ], "word": "ро́зум" }, { "lang": "Sanskrîtî", "lang_code": "sa", "roman": "manas", "tags": [ "gender-neutral" ], "word": "मनस्" }, { "lang": "Sanskrîtî", "lang_code": "sa", "roman": "cit", "tags": [ "feminine" ], "word": "चित्" }, { "lang": "Sardînî", "lang_code": "sc", "word": "mente" }, { "lang": "Sardînî", "lang_code": "sc", "word": "menti" }, { "lang": "Kirîlî", "lang_code": "sh", "tags": [ "masculine" ], "word": "у̑м" }, { "lang": "Kirîlî", "lang_code": "sh", "tags": [ "masculine" ], "word": "ра̏зӯм" }, { "lang": "Latînî", "lang_code": "sh", "tags": [ "masculine" ], "word": "ȗm" }, { "lang": "Latînî", "lang_code": "sh", "tags": [ "masculine" ], "word": "rȁzūm" }, { "lang": "Kirîlî", "lang_code": "cu", "roman": "umŭ", "tags": [ "masculine" ], "word": "оумъ" }, { "lang": "Kirîlî", "lang_code": "cu", "roman": "razumŭ", "tags": [ "masculine" ], "word": "разоумъ" }, { "lang": "Slaviya rojavayî ya kevn", "lang_code": "orv", "roman": "rozumŭ", "tags": [ "masculine" ], "word": "розумъ" }, { "lang": "Slovakî", "lang_code": "sk", "tags": [ "feminine" ], "word": "myseľ" }, { "lang": "Slovakî", "lang_code": "sk", "tags": [ "masculine" ], "word": "rozum" }, { "lang": "Slovakî", "lang_code": "sk", "tags": [ "gender-neutral" ], "word": "myslenie" }, { "lang": "Slovenî", "lang_code": "sl", "tags": [ "masculine" ], "word": "um" }, { "lang": "Slovenî", "lang_code": "sl", "tags": [ "masculine" ], "word": "razum" }, { "lang": "Spanî", "lang_code": "es", "tags": [ "feminine" ], "word": "mente" }, { "lang": "Swêdî", "lang_code": "sv", "tags": [ "gender-neutral" ], "word": "förstånd" }, { "lang": "Swêdî", "lang_code": "sv", "tags": [ "common-gender" ], "word": "intellekt" }, { "lang": "Swêdî", "lang_code": "sv", "tags": [ "gender-neutral" ], "word": "psyke" }, { "lang": "Şîngazîcayî", "lang_code": "zdj", "word": "âkili" }, { "lang": "Şorî", "lang_code": "cjs", "roman": "ağıl", "word": "ағыл" }, { "lang": "Tacikî", "lang_code": "tg", "roman": "aql", "word": "ақл" }, { "lang": "Tayî", "lang_code": "th", "word": "จิตใจ" }, { "lang": "Tayî", "lang_code": "th", "roman": "jìt", "word": "จิต" }, { "lang": "Telûgûyî", "lang_code": "te", "roman": "manasu", "word": "మనసు" }, { "lang": "Telûgûyî", "lang_code": "te", "roman": "dimāk", "word": "దిమాక్" }, { "lang": "Teterî", "lang_code": "tt", "roman": "zihen", "word": "зиһен" }, { "lang": "Teterî", "lang_code": "tt", "roman": "aqıl", "word": "акыл" }, { "lang": "Tirkî", "lang_code": "tr", "word": "akıl" }, { "lang": "Tirkî", "lang_code": "tr", "word": "zihin" }, { "lang": "Tirkî", "lang_code": "tr", "word": "us" }, { "lang": "Tirkmenî", "lang_code": "tk", "word": "akyl" }, { "lang": "Tîbetî", "lang_code": "bo", "roman": "sems", "word": "སེམས" }, { "lang": "Toxarî B", "lang_code": "txb", "word": "palsko" }, { "lang": "Urdûyî", "lang_code": "ur", "roman": "'aql", "word": "عقل" }, { "lang": "Ûkraynî", "lang_code": "uk", "roman": "rózum", "tags": [ "masculine" ], "word": "ро́зум" }, { "lang": "Ûkraynî", "lang_code": "uk", "roman": "um", "tags": [ "masculine" ], "word": "ум" }, { "lang": "Ûkraynî", "lang_code": "uk", "roman": "intelékt", "tags": [ "masculine" ], "word": "інтеле́кт" }, { "lang": "Viyetnamî", "lang_code": "vi", "word": "tinh thần" }, { "lang": "Viyetnamî", "lang_code": "vi", "word": "lòng" }, { "lang": "Viyetnamî", "lang_code": "vi", "word": "tâm trí" }, { "lang": "Weylsî", "lang_code": "cy", "tags": [ "masculine" ], "word": "meddwl" }, { "lang": "Ximêrî", "lang_code": "km", "roman": "sɑɑsɑteʼ", "word": "សតិ" }, { "lang": "Xîkarîyayî", "lang_code": "apj", "word": "-́nii" }, { "lang": "Yûnanî", "lang_code": "el", "roman": "nous", "tags": [ "masculine" ], "word": "νους" }, { "lang": "Yûnanî", "lang_code": "el", "roman": "diánoia", "tags": [ "feminine" ], "word": "διάνοια" }, { "lang": "Yûnanî", "lang_code": "el", "roman": "myaló", "tags": [ "gender-neutral" ], "word": "μυαλό" }, { "lang": "Kevn", "lang_code": "grc", "roman": "noûs", "tags": [ "masculine" ], "word": "νοῦς" }, { "lang": "Kevn", "lang_code": "grc", "roman": "phrḗn", "tags": [ "feminine" ], "word": "φρήν" }, { "lang": "Zuluyî", "lang_code": "zu", "word": "ingqondo" } ], "word": "hiş" } { "categories": [ "Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî", "Deng bi kurmancî", "Dengên kurmancî ji Bidlîsê", "Kurmancî" ], "derived": [ { "tags": [ "verb" ], "word": "hiş bûn" }, { "tags": [ "verb" ], "word": "hiş kirin" }, { "word": "hiş çûn" }, { "tags": [ "noun" ], "word": "hişbûn" }, { "tags": [ "noun" ], "word": "hişkirin" }, { "tags": [ "noun" ], "word": "hişçûn" }, { "tags": [ "adjective" ], "word": "hişbûyî" }, { "tags": [ "adjective" ], "word": "hişkirî" }, { "word": "hişçûyî" }, { "word": "hişandin" }, { "word": "hişandî" }, { "word": "hişî" }, { "word": "hişîn" }, { "word": "hişîninde" }, { "word": "hişînindetî" }, { "word": "hişînindeyî" }, { "word": "hişîner" }, { "word": "hişînerî" } ], "forms": [ { "form": "hêj" }, { "form": "hêş" }, { "form": "hij" }, { "form": "his" }, { "form": "huj" }, { "form": "huş" }, { "form": "hus" }, { "form": "wij" }, { "form": "wis" }, { "form": "wuj" }, { "form": "wus" } ], "hyphenation": "hiş", "lang": "Kurmancî", "lang_code": "ku", "pos": "adj", "pos_title": "Rengdêr", "senses": [ { "glosses": [ "bêdeng, bêpêjn:" ] }, { "glosses": [ "aşt, aram, tena, rihet:" ] } ], "sounds": [ { "ipa": "/hɪʃ/" }, { "audio": "LL-Q36163 (kmr)-Key Mîrza-hiş.wav", "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/a/ae/LL-Q36163_(kmr)-Key_Mîrza-hiş.wav/LL-Q36163_(kmr)-Key_Mîrza-hiş.wav.mp3", "ogg_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/a/ae/LL-Q36163_(kmr)-Key_Mîrza-hiş.wav/LL-Q36163_(kmr)-Key_Mîrza-hiş.wav.ogg", "raw_tags": [ "Bidlîs" ], "wav_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/LL-Q36163 (kmr)-Key Mîrza-hiş.wav" } ], "translations": [ { "lang": "Almanî", "lang_code": "de", "word": "still" }, { "lang": "Almanî", "lang_code": "de", "word": "schweigen" }, { "lang": "Altayiya başûrî", "lang_code": "alt", "roman": "unčukpa-", "word": "унчукпа-" }, { "lang": "Belarusî", "lang_code": "be", "roman": "cíxi", "tags": [ "masculine" ], "word": "ці́хі" }, { "lang": "Belarusî", "lang_code": "be", "roman": "maŭčácʹ", "word": "маўча́ць" }, { "lang": "Bengalî", "lang_code": "bn", "roman": "khamoś", "word": "খামোশ" }, { "lang": "Bulgarî", "lang_code": "bg", "roman": "tih", "word": "тих" }, { "lang": "Bulgarî", "lang_code": "bg", "roman": "bezšumen", "word": "безшумен" }, { "lang": "Burmayî", "lang_code": "my", "roman": "tit", "word": "တိတ်" }, { "lang": "Çekî", "lang_code": "cs", "word": "tichý" }, { "lang": "Çekî", "lang_code": "cs", "word": "mlčet" }, { "lang": "Kantonî", "lang_code": "yue", "roman": "on¹ zing⁶", "word": "安靜" }, { "lang": "Kantonî", "lang_code": "yue", "roman": "tim⁴ zing⁶, tim⁵ zing⁶", "word": "恬靜" }, { "lang": "Kantonî", "lang_code": "yue", "roman": "zing⁶", "word": "靜" }, { "lang": "Hakkayî", "lang_code": "hak", "roman": "ôn-chhin", "word": "安靜" }, { "lang": "Hakkayî", "lang_code": "hak", "roman": "tiâm-chhin", "word": "恬靜" }, { "lang": "Hakkayî", "lang_code": "hak", "roman": "tiâm", "word": "恬" }, { "lang": "Hakkayî", "lang_code": "hak", "roman": "tiâm-tiâm", "word": "恬恬" }, { "lang": "Mandarînî", "lang_code": "cmn", "roman": "ānjìng", "word": "安靜" }, { "lang": "Mandarînî", "lang_code": "cmn", "roman": "tiánjìng", "word": "恬靜" }, { "lang": "Minnanî", "lang_code": "nan", "roman": "an-chēng", "word": "安靜" }, { "lang": "Minnanî", "lang_code": "nan", "roman": "tiām-tiām", "word": "恬恬" }, { "lang": "Minnanî", "lang_code": "nan", "roman": "tiām-chēng", "word": "恬靜" }, { "lang": "Minnanî", "lang_code": "nan", "roman": "tiām", "word": "恬" }, { "lang": "Erebî", "lang_code": "ar", "roman": "ṣāmit", "word": "صَامِت" }, { "lang": "Erebî", "lang_code": "ar", "roman": "sākit", "word": "سَاكِت" }, { "lang": "Erebiya misrî", "lang_code": "arz", "roman": "saket", "tags": [ "masculine" ], "word": "ساكت" }, { "lang": "Erebiya misrî", "lang_code": "arz", "roman": "sakta", "tags": [ "feminine" ], "word": "ساكتة" }, { "lang": "Ermenî", "lang_code": "hy", "roman": "xaġaġ", "word": "խաղաղ" }, { "lang": "Ermenî", "lang_code": "hy", "roman": "hangist", "word": "հանգիստ" }, { "lang": "Ermenî", "lang_code": "hy", "roman": "handart", "word": "հանդարտ" }, { "lang": "Esperantoyî", "lang_code": "eo", "word": "kvieta" }, { "lang": "Farisî", "lang_code": "fa", "roman": "xâmuš", "word": "خاموش" }, { "lang": "Farisî", "lang_code": "fa", "roman": "bi-sedâ", "word": "بیصدا" }, { "lang": "Farisî", "lang_code": "fa", "roman": "ârâm", "word": "آرام" }, { "lang": "Fînî", "lang_code": "fi", "word": "hiljainen" }, { "lang": "Fînî", "lang_code": "fi", "word": "äänetön" }, { "lang": "Fransî", "lang_code": "fr", "tags": [ "masculine" ], "word": "silencieux" }, { "lang": "Fransî", "lang_code": "fr", "word": "se taire" }, { "lang": "Gurcî", "lang_code": "ka", "roman": "čumi", "word": "ჩუმი" }, { "lang": "Hindî", "lang_code": "hi", "roman": "cup", "word": "चुप" }, { "lang": "Holendî", "lang_code": "nl", "word": "stil" }, { "lang": "Îngilîziya kevn", "lang_code": "ang", "word": "swīġe" }, { "lang": "Îngilîziya kevn", "lang_code": "ang", "word": "swīgian" }, { "lang": "Îngilîzî", "lang_code": "en", "word": "silent" }, { "lang": "Îngriyî", "lang_code": "izh", "word": "hiljain" }, { "lang": "Îngriyî", "lang_code": "izh", "word": "äänetöin" }, { "lang": "Îrlendî", "lang_code": "ga", "word": "i do thost" }, { "lang": "Îtalî", "lang_code": "it", "word": "silenzioso" }, { "lang": "Îzlendî", "lang_code": "is", "tags": [ "masculine" ], "word": "hljóður" }, { "lang": "Japonî", "lang_code": "ja", "word": "静かな" }, { "lang": "Japonî", "lang_code": "ja", "word": "無音の" }, { "lang": "Katalanî", "lang_code": "ca", "tags": [ "masculine" ], "word": "silenciós" }, { "lang": "Katalanî", "lang_code": "ca", "word": "callar" }, { "lang": "Keçwayî", "lang_code": "qu", "word": "upalla" }, { "lang": "Kirgizî", "lang_code": "ky", "roman": "unçukpoo", "word": "унчукпоо" }, { "lang": "Koreyî", "lang_code": "ko", "roman": "joyonghada", "word": "조용하다" }, { "lang": "Latgalî", "lang_code": "ltg", "tags": [ "masculine" ], "word": "kluss" }, { "lang": "Latgalî", "lang_code": "ltg", "word": "trāps" }, { "lang": "Latînî", "lang_code": "la", "word": "silens" }, { "lang": "Latînî", "lang_code": "la", "word": "tacitus" }, { "lang": "Latviyayî", "lang_code": "lv", "tags": [ "masculine" ], "word": "kluss" }, { "lang": "Lawsî", "lang_code": "lo", "roman": "mit", "word": "ມິດ" }, { "lang": "Lawsî", "lang_code": "lo", "roman": "ning", "word": "ນິ້ງ" }, { "lang": "Lawsî", "lang_code": "lo", "roman": "sa ngat", "word": "ສງັດ" }, { "lang": "Makedonî", "lang_code": "mk", "roman": "tih", "word": "тих" }, { "lang": "Makedonî", "lang_code": "mk", "roman": "molči", "word": "молчи" }, { "lang": "Makedonî", "lang_code": "mk", "roman": "ḱúti", "word": "ќу́ти" }, { "lang": "Maltayî", "lang_code": "mt", "tags": [ "masculine" ], "word": "sieket" }, { "lang": "Maltayî", "lang_code": "mt", "tags": [ "feminine" ], "word": "siekta" }, { "lang": "Maorî", "lang_code": "mi", "word": "mōhū" }, { "lang": "Mecarî", "lang_code": "hu", "word": "csendes" }, { "lang": "Mecarî", "lang_code": "hu", "word": "hangtalan" }, { "lang": "Mecarî", "lang_code": "hu", "word": "zajtalan" }, { "lang": "Normandî", "lang_code": "nrf", "word": "silencieux" }, { "lang": "Norweciya bokmålî", "lang_code": "nb", "word": "lydløs" }, { "lang": "Oksîtanî", "lang_code": "oc", "tags": [ "masculine" ], "word": "silenciós" }, { "lang": "Osmanî", "lang_code": "ota", "roman": "sus", "word": "صوص" }, { "lang": "Osmanî", "lang_code": "ota", "roman": "hamuş", "word": "خاموش" }, { "lang": "Plodîşî", "lang_code": "pdt", "word": "stell" }, { "lang": "Polonî", "lang_code": "pl", "word": "cichy" }, { "lang": "Polonî", "lang_code": "pl", "word": "bezszelestny" }, { "lang": "Portugalî", "lang_code": "pt", "word": "silencioso" }, { "lang": "Romanyayî", "lang_code": "ro", "word": "liniștit" }, { "lang": "Rusî", "lang_code": "ru", "roman": "tíxij", "word": "ти́хий" }, { "lang": "Rusî", "lang_code": "ru", "roman": "molčátʹ", "word": "молча́ть" }, { "lang": "Saksoniya kevn", "lang_code": "osx", "word": "swigon" }, { "lang": "Samiya bakurî", "lang_code": "se", "word": "jaskat" }, { "lang": "Sirboxirwatî", "lang_code": "sh", "tags": [ "masculine" ], "word": "tih" }, { "lang": "Kirîlî", "lang_code": "sh", "word": "му́чати" }, { "lang": "Kirîlî", "lang_code": "sh", "word": "тих" }, { "lang": "Latînî", "lang_code": "sh", "word": "múčati" }, { "lang": "Latînî", "lang_code": "sh", "word": "tih" }, { "lang": "Slovakî", "lang_code": "sk", "word": "tichý" }, { "lang": "Slovakî", "lang_code": "sk", "word": "mlčať" }, { "lang": "Slovenî", "lang_code": "sl", "word": "tih" }, { "lang": "Slovenî", "lang_code": "sl", "word": "molčati" }, { "lang": "Sorbiya jêrîn", "lang_code": "dsb", "word": "mjelcaś" }, { "lang": "Spanî", "lang_code": "es", "word": "silencioso" }, { "lang": "Spanî", "lang_code": "es", "word": "callar" }, { "lang": "Swêdî", "lang_code": "sv", "word": "tyst" }, { "lang": "Tagalogî", "lang_code": "tl", "word": "tahimik" }, { "lang": "Tayî", "lang_code": "th", "roman": "ngîiap", "word": "เงียบ" }, { "lang": "Tayî", "lang_code": "th", "roman": "nîng", "word": "นิ่ง" }, { "lang": "Tayî", "lang_code": "th", "word": "สงัด" }, { "lang": "Tirkî", "lang_code": "tr", "word": "sessiz" }, { "lang": "Ûkraynî", "lang_code": "uk", "roman": "týxyj", "word": "ти́хий" }, { "lang": "Ûkraynî", "lang_code": "uk", "roman": "movčáty", "word": "мовча́ти" }, { "lang": "Viyetnamî", "lang_code": "vi", "word": "yên lặng" }, { "lang": "Volapûkî", "lang_code": "vo", "word": "stilik" }, { "lang": "Weylsî", "lang_code": "cy", "word": "tewi" }, { "lang": "Ximêrî", "lang_code": "km", "roman": "sngiəm", "word": "ស្ងៀម" }, { "lang": "Ximêrî", "lang_code": "km", "roman": "sngat", "word": "ស្ងាត់" }, { "lang": "Yidîşî", "lang_code": "yi", "roman": "shtum", "word": "שטום" }, { "lang": "Yûnanî", "lang_code": "el", "roman": "athóryvos", "word": "αθόρυβος" }, { "lang": "Kevn", "lang_code": "grc", "roman": "ḗremos", "word": "ἤρεμος" }, { "lang": "Kevn", "lang_code": "grc", "roman": "akéōn", "word": "ἀκέων" } ], "word": "hiş" } { "categories": [ "Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî", "Deng bi kurmancî", "Dengên kurmancî ji Bidlîsê", "Kurmancî" ], "hyphenation": "hiş", "lang": "Kurmancî", "lang_code": "ku", "pos": "intj", "pos_title": "Baneşan", "senses": [ { "glosses": [ "bêdeng be, bêdeng bin!:" ] }, { "glosses": [ "Hiş, qet neaxive! (Bêdeng be, hîç nepeyive!)" ] } ], "sounds": [ { "ipa": "/hɪʃ/" }, { "audio": "LL-Q36163 (kmr)-Key Mîrza-hiş.wav", "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/a/ae/LL-Q36163_(kmr)-Key_Mîrza-hiş.wav/LL-Q36163_(kmr)-Key_Mîrza-hiş.wav.mp3", "ogg_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/a/ae/LL-Q36163_(kmr)-Key_Mîrza-hiş.wav/LL-Q36163_(kmr)-Key_Mîrza-hiş.wav.ogg", "raw_tags": [ "Bidlîs" ], "wav_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/LL-Q36163 (kmr)-Key Mîrza-hiş.wav" } ], "translations": [ { "lang": "Almanî", "lang_code": "de", "word": "still" }, { "lang": "Almanî", "lang_code": "de", "word": "pst" }, { "lang": "Almanî", "lang_code": "de", "word": "pscht" }, { "lang": "Çekî", "lang_code": "cs", "word": "pst" }, { "lang": "Çekî", "lang_code": "cs", "word": "pšt" }, { "lang": "Çekî", "lang_code": "cs", "word": "ticho" }, { "lang": "Mandarînî", "lang_code": "cmn", "roman": "xū, shī", "word": "噓" }, { "lang": "Erebî", "lang_code": "ar", "roman": "ṣamtan", "word": "صَمْتًا" }, { "lang": "Erebî", "lang_code": "ar", "roman": "ṣahin", "word": "صَهٍ" }, { "lang": "Erebiya misrî", "lang_code": "arz", "roman": "huss", "word": "هس!" }, { "lang": "Ermenî", "lang_code": "hy", "roman": "sús", "word": "սո՛ւս" }, { "lang": "Esperantoyî", "lang_code": "eo", "word": "ŝŝ" }, { "lang": "Esperantoyî", "lang_code": "eo", "word": "ĉit" }, { "lang": "Farisî", "lang_code": "fa", "roman": "hiss", "word": "هیس" }, { "lang": "Fînî", "lang_code": "fi", "word": "shh" }, { "lang": "Fînî", "lang_code": "fi", "word": "hys" }, { "lang": "Fransî", "lang_code": "fr", "word": "chut" }, { "lang": "Gurcî", "lang_code": "ka", "roman": "ču", "word": "ჩუ" }, { "lang": "Gurcî", "lang_code": "ka", "roman": "čumad", "word": "ჩუმად" }, { "lang": "Holendî", "lang_code": "nl", "word": "sst" }, { "lang": "Îbranî", "lang_code": "he", "roman": "shéket", "word": "שֶׁקֶט" }, { "lang": "Îngilîzî", "lang_code": "en", "word": "shh" }, { "lang": "Îngilîzî", "lang_code": "en", "word": "silence" }, { "lang": "Îrlendî", "lang_code": "ga", "word": "fuist" }, { "lang": "Îtalî", "lang_code": "it", "word": "zitto" }, { "lang": "Îtalî", "lang_code": "it", "word": "silenzio" }, { "lang": "Îtalî", "lang_code": "it", "word": "taci" }, { "lang": "Japonî", "lang_code": "ja", "word": "しーっ" }, { "lang": "Japonî", "lang_code": "ja", "word": "叱" }, { "lang": "Katalanî", "lang_code": "ca", "word": "moixoni" }, { "lang": "Koreyî", "lang_code": "ko", "roman": "swit", "word": "쉿" }, { "lang": "Latînî", "lang_code": "la", "word": "st" }, { "lang": "Latînî", "lang_code": "la", "word": "tacē" }, { "lang": "Lîtwanî", "lang_code": "lt", "word": "ša" }, { "lang": "Lîtwanî", "lang_code": "lt", "word": "cit" }, { "lang": "Lîtwanî", "lang_code": "lt", "word": "ššš" }, { "lang": "Lombardî", "lang_code": "lmo", "word": "cito" }, { "lang": "Mecarî", "lang_code": "hu", "word": "pszt" }, { "lang": "Mecarî", "lang_code": "hu", "word": "pssz" }, { "lang": "Mecarî", "lang_code": "hu", "word": "csitt" }, { "lang": "Polonî", "lang_code": "pl", "word": "sza" }, { "lang": "Polonî", "lang_code": "pl", "word": "ciii" }, { "lang": "Portugalî", "lang_code": "pt", "word": "psiu" }, { "lang": "Portugalî", "lang_code": "pt", "word": "psst" }, { "lang": "Portugalî", "lang_code": "pt", "word": "shh" }, { "lang": "Rusî", "lang_code": "ru", "roman": "tss", "word": "тсс" }, { "lang": "Rusî", "lang_code": "ru", "roman": "š-š-š", "word": "ш-ш-ш" }, { "lang": "Rusî", "lang_code": "ru", "roman": "tíše", "word": "ти́ше" }, { "lang": "Rusî", "lang_code": "ru", "roman": "ša", "word": "ша" }, { "lang": "Slovakî", "lang_code": "sk", "word": "pst" }, { "lang": "Spanî", "lang_code": "es", "word": "chito" }, { "lang": "Spanî", "lang_code": "es", "word": "chitón" }, { "lang": "Swahîlî", "lang_code": "sw", "word": "usu" }, { "lang": "Swêdî", "lang_code": "sv", "word": "shh" }, { "lang": "Tirkî", "lang_code": "tr", "word": "şşş" }, { "lang": "Viyetnamî", "lang_code": "vi", "word": "suỵt" } ], "word": "hiş" } { "categories": [ "Tirkî" ], "lang": "Tirkî", "lang_code": "tr", "pos": "noun", "pos_title": "Navdêr", "senses": [ { "glosses": [ "hişt, hiş, hê:" ] } ], "word": "hiş" }
Download raw JSONL data for hiş meaning in All languages combined (33.7kB)
{ "called_from": "parser/304", "msg": "HTML tag <abbr> not properly closed", "path": [ "hiş" ], "section": "Kurmancî", "subsection": "Werger", "title": "hiş", "trace": "started on line 1, detected on line 1" } { "called_from": "parser/1336", "msg": "no corresponding start tag found for </span>", "path": [ "hiş" ], "section": "Kurmancî", "subsection": "Werger", "title": "hiş", "trace": "" } { "called_from": "parser/304", "msg": "HTML tag <abbr> not properly closed", "path": [ "hiş" ], "section": "Kurmancî", "subsection": "Werger", "title": "hiş", "trace": "started on line 1, detected on line 1" } { "called_from": "parser/1336", "msg": "no corresponding start tag found for </span>", "path": [ "hiş" ], "section": "Kurmancî", "subsection": "Werger", "title": "hiş", "trace": "" } { "called_from": "parser/304", "msg": "HTML tag <abbr> not properly closed", "path": [ "hiş" ], "section": "Kurmancî", "subsection": "Werger", "title": "hiş", "trace": "started on line 1, detected on line 1" } { "called_from": "parser/1336", "msg": "no corresponding start tag found for </span>", "path": [ "hiş" ], "section": "Kurmancî", "subsection": "Werger", "title": "hiş", "trace": "" } { "called_from": "parser/304", "msg": "HTML tag <abbr> not properly closed", "path": [ "hiş" ], "section": "Kurmancî", "subsection": "Werger", "title": "hiş", "trace": "started on line 1, detected on line 1" } { "called_from": "parser/1336", "msg": "no corresponding start tag found for </span>", "path": [ "hiş" ], "section": "Kurmancî", "subsection": "Werger", "title": "hiş", "trace": "" } { "called_from": "parser/304", "msg": "HTML tag <abbr> not properly closed", "path": [ "hiş" ], "section": "Kurmancî", "subsection": "Werger", "title": "hiş", "trace": "started on line 1, detected on line 1" } { "called_from": "parser/1336", "msg": "no corresponding start tag found for </span>", "path": [ "hiş" ], "section": "Kurmancî", "subsection": "Werger", "title": "hiş", "trace": "" } { "called_from": "parser/304", "msg": "HTML tag <abbr> not properly closed", "path": [ "hiş" ], "section": "Kurmancî", "subsection": "Werger", "title": "hiş", "trace": "started on line 1, detected on line 1" } { "called_from": "parser/1336", "msg": "no corresponding start tag found for </span>", "path": [ "hiş" ], "section": "Kurmancî", "subsection": "Werger", "title": "hiş", "trace": "" } { "called_from": "parser/304", "msg": "HTML tag <abbr> not properly closed", "path": [ "hiş" ], "section": "Kurmancî", "subsection": "Werger", "title": "hiş", "trace": "started on line 1, detected on line 1" } { "called_from": "parser/1336", "msg": "no corresponding start tag found for </span>", "path": [ "hiş" ], "section": "Kurmancî", "subsection": "Werger", "title": "hiş", "trace": "" } { "called_from": "parser/304", "msg": "HTML tag <abbr> not properly closed", "path": [ "hiş" ], "section": "Kurmancî", "subsection": "Werger", "title": "hiş", "trace": "started on line 1, detected on line 1" } { "called_from": "parser/1336", "msg": "no corresponding start tag found for </span>", "path": [ "hiş" ], "section": "Kurmancî", "subsection": "Werger", "title": "hiş", "trace": "" } { "called_from": "parser/304", "msg": "HTML tag <abbr> not properly closed", "path": [ "hiş" ], "section": "Kurmancî", "subsection": "Werger", "title": "hiş", "trace": "started on line 1, detected on line 1" } { "called_from": "parser/1336", "msg": "no corresponding start tag found for </span>", "path": [ "hiş" ], "section": "Kurmancî", "subsection": "Werger", "title": "hiş", "trace": "" } { "called_from": "parserfns/156", "msg": "#tag creating non-allowed tag <phonos> - omitted", "path": [ "hiş", "Template:deng", "#tag", "#tag" ], "section": "Kurmancî", "subsection": "Bilêvkirin", "title": "hiş", "trace": "" }
This page is a part of the kaikki.org machine-readable All languages combined dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2025-02-22 from the kuwiktionary dump dated 2025-02-21 using wiktextract (9e2b7d3 and f2e72e5). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.
If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.