See κόσμος in All languages combined, or Wiktionary
Download JSONL data for κόσμος meaning in Grec ancien (8.0kB)
{
"antonyms": [
{
"word": "ἄκοσμος"
}
],
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Noms communs en grec ancien",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Grec ancien",
"orig": "grec ancien",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Étymologies en grec ancien incluant une reconstruction",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"derived": [
{
"word": "κατάκοσμος"
},
{
"sense": "guide du monde",
"word": "κοσμαγός"
},
{
"word": "κοσμαῖα"
},
{
"word": "κοσμᾶν"
},
{
"word": "κοσμαρίδιον"
},
{
"word": "κοσμάριον"
},
{
"sense": "maitre du monde",
"word": "κοσμάρχης"
},
{
"word": "κοσμέω"
},
{
"word": "κόσμημα"
},
{
"word": "κόσμησις"
},
{
"word": "κοσμητεία"
},
{
"word": "κοσμήτειρα"
},
{
"word": "κοσμητέον"
},
{
"word": "κοσμητεύω"
},
{
"word": "κοσμητήρ"
},
{
"word": "κοσμητήριον"
},
{
"sense": "ordonnateur",
"word": "κοσμητής"
},
{
"word": "κοσμητικός"
},
{
"word": "κοσμητός"
},
{
"word": "κοσμήτρια"
},
{
"word": "κόσμητρον"
},
{
"word": "κοσμήτωρ"
},
{
"word": "κοσμιαῖος"
},
{
"word": "κοσμίδιον"
},
{
"word": "κοσμικός"
},
{
"word": "κόσμιον"
},
{
"word": "κόσμιος"
},
{
"word": "κοσμιότης"
},
{
"word": "κοσμίζω"
},
{
"word": "κοσμοδιοικητικός"
},
{
"word": "κοσμοειδής"
},
{
"word": "κοσμοφλεγής"
},
{
"word": "κοσμοφόρος"
},
{
"word": "κοσμοφθόρος"
},
{
"word": "κοσμογένεια"
},
{
"word": "κοσμογονία"
},
{
"sense": "cosmographie",
"word": "κοσμογραφία"
},
{
"sense": "cosmographe",
"word": "κοσμογράφος"
},
{
"word": "κοσμοκόμης"
},
{
"sense": "cosmocrate",
"word": "κοσμοκράτωρ"
},
{
"sense": "cosmologique",
"word": "κοσμολογικός"
},
{
"word": "κοσμοπλαστέω"
},
{
"word": "κοσμοπλάστης"
},
{
"word": "κοσμοπληθής"
},
{
"word": "κοσμοπλόκος"
},
{
"word": "κοσμοποιέω"
},
{
"word": "κοσμοποίησις"
},
{
"word": "κοσμοποιητής"
},
{
"word": "κοσμοποιητικός"
},
{
"word": "κοσμοποιία"
},
{
"word": "κοσμοποιός"
},
{
"word": "κοσμόπολις"
},
{
"sense": "citoyen du monde",
"word": "κοσμοπολίτης"
},
{
"word": "κοσμοπρεπής"
},
{
"word": "κοσμοσάνδαλον"
},
{
"word": "κοσμοτρόφος"
},
{
"word": "κοσμουργέω"
},
{
"word": "κοσμουργός"
},
{
"word": "κοσμώ"
},
{
"word": "κοσμωτός"
},
{
"word": "πάγκοσμος"
},
{
"lang": "Latin",
"lang_code": "la",
"word": "cosmos"
},
{
"lang": "Anglais",
"lang_code": "en",
"word": "cosmo-"
},
{
"lang": "Français",
"lang_code": "fr",
"word": "cosmo-"
},
{
"lang": "Français",
"lang_code": "fr",
"word": "-cosme"
},
{
"lang": "Italien",
"lang_code": "it",
"word": "cosmo-"
}
],
"etymology_texts": [
"Étymologie obscure :\n:# Pour Beekes : « La reconstruction la plus probable est *k̑oNs-mo-. Cela implique que le mot est apparenté au latin cēnseō « estimer », cēnsiō « appréciation, évaluation », etc., vieux slave sętъ « [il a] dit », et le groupe indo-iranien du sanscrit śaṃs- « louer », vieux perse θah- « déclarer, annoncer ».\n:# D’après Schumacher — (Lexikon der indogermanischen Verben, article *k̑eNs), apparenté au gallois dan-gos- « montrer, indiquer ». L’est aussi, vraisemblablement, l’élément -κάς dans ἑκάς, hekas (« loin »), ἀνδρακάς, andrakas (« par homme »), sanscrit sahasraśás « mille fois ». Le sens premier était probablement « mettre en ordre (par le dire) ». Le sens « orner, parer » est probablement secondaire à l’intérieur du grec.\n:# Pour García-Ramón : « κόσμος appartient en dernière analyse à la même racine que Κασσάνδρα, Kassándra (« Cassandre »)., véd. śaṁs et lat. cēnsēre, comme l’ont proposé depuis longtemps Froehde, ou Brugmann : κόσμος est pour *k̑óns-mo-, continuant formel de *k̑óns-o- « ordre » (véd. śáṁsa-), et présuppose un développement secondaire « ordre » → « bon ordre, bonne disposition (qui en résulte) » à l’intérieur du grec (κατὰ κόσμον « suivant un avis autorisé » → « comme il faut, en ordre ») ; on ne saurait d’ailleurs écarter la possibilité d’une confluence avec *kós-(s)mo- « coiffure, ornement » de *kes- « peigner » → voir česat, voire aussi avec *k̑ond-smo- « distinction » de *[s]k̑end- : κέκασμαι))."
],
"forms": [
{
"form": "ὁ",
"tags": [
"singular",
"nominative"
]
},
{
"form": "οἱ",
"tags": [
"plural",
"nominative"
]
},
{
"form": "κόσμοι",
"tags": [
"plural",
"nominative"
]
},
{
"form": "τὼ",
"tags": [
"dual",
"nominative"
]
},
{
"form": "κόσμω",
"tags": [
"dual",
"nominative"
]
},
{
"form": "κόσμε",
"tags": [
"singular",
"vocative"
]
},
{
"form": "κόσμοι",
"tags": [
"singular",
"vocative"
]
},
{
"form": "κόσμω",
"tags": [
"plural",
"vocative"
]
},
{
"form": "τὸν",
"tags": [
"singular",
"accusative"
]
},
{
"form": "κόσμον",
"tags": [
"singular",
"accusative"
]
},
{
"form": "τοὺς",
"tags": [
"plural",
"accusative"
]
},
{
"form": "κόσμους",
"tags": [
"plural",
"accusative"
]
},
{
"form": "τὼ",
"tags": [
"dual",
"accusative"
]
},
{
"form": "κόσμω",
"tags": [
"dual",
"accusative"
]
},
{
"form": "τοῦ",
"tags": [
"singular",
"genitive"
]
},
{
"form": "κόσμου",
"tags": [
"singular",
"genitive"
]
},
{
"form": "τῶν",
"tags": [
"plural",
"genitive"
]
},
{
"form": "κόσμων",
"tags": [
"plural",
"genitive"
]
},
{
"form": "τοῖν",
"tags": [
"dual",
"genitive"
]
},
{
"form": "κόσμοιν",
"tags": [
"dual",
"genitive"
]
},
{
"form": "τῷ",
"tags": [
"singular",
"dative"
]
},
{
"form": "κόσμῳ",
"tags": [
"singular",
"dative"
]
},
{
"form": "τοῖς",
"tags": [
"plural",
"dative"
]
},
{
"form": "κόσμοις",
"tags": [
"plural",
"dative"
]
},
{
"form": "τοῖν",
"tags": [
"dual",
"dative"
]
},
{
"form": "κόσμοιν",
"tags": [
"dual",
"dative"
]
}
],
"lang": "Grec ancien",
"lang_code": "grc",
"pos": "noun",
"pos_title": "Nom commun",
"raw_tags": [
"κόσμος, kósmos"
],
"related": [
{
"word": "ϰόσμος"
}
],
"senses": [
{
"glosses": [
"Ordre."
],
"id": "fr-κόσμος-grc-noun-iWNB~v2E"
},
{
"glosses": [
"Ordre.",
"Bon ordre, convenance, bienséance."
],
"id": "fr-κόσμος-grc-noun-sOIVoDqK",
"raw_tags": [
"Sens moral"
]
},
{
"glosses": [
"Ordre.",
"Bon ordre, discipline."
],
"id": "fr-κόσμος-grc-noun-w8z8fsj8"
},
{
"glosses": [
"Ordre.",
"Organisation, construction."
],
"id": "fr-κόσμος-grc-noun-sRWzMRTb"
},
{
"glosses": [
"Le régulateur, le directeur, le magistrat suprême."
],
"id": "fr-κόσμος-grc-noun-IwQt~Z3K",
"raw_tags": [
"S'agissant des personnes"
]
},
{
"glosses": [
"Ordre de l’univers."
],
"id": "fr-κόσμος-grc-noun-4ZlxeqAH"
},
{
"examples": [
{
"text": "τί γάρ ὠφελεῖται ἄνθρωπος ἐάν τὸν κόσμον ὅλον κερδήσῃ, τὴν δὲ ψυχὴν αὐτοῦ ζημιωθῇ;",
"translation": "Car que profitera-t-il à un homme s’il gagne le monde entier, et qu’il fasse la perte de son âme ? (N.T. Matthieu 16/26, trad. Darby)"
}
],
"glosses": [
"Ordre de l’univers.",
"Monde, univers."
],
"id": "fr-κόσμος-grc-noun-quPXOFlU"
},
{
"examples": [
{
"text": "Ὁ φιλῶν τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἀπολέσει αὐτήν· καὶ ὁ μισῶν τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἐν τῷ κόσμῳ τούτῳ εἰς ζωὴν αἰώνιον φυλὰξει αὐτήν.",
"translation": "Celui qui affectionne sa vie, la perdra ; et celui qui hait sa vie dans ce monde-ci, la conservera pour la vie éternelle. (N.T. Jean 11/25, trad. Darby)."
}
],
"glosses": [
"Ordre de l’univers.",
"Les choses terrestres par opposition à celles du ciel."
],
"id": "fr-κόσμος-grc-noun-1VzAOekW"
},
{
"glosses": [
"Parure, ornement."
],
"id": "fr-κόσμος-grc-noun-AHncmjWj"
}
],
"sounds": [
{
"ipa": "*\\ˈko.zmos\\"
}
],
"synonyms": [
{
"word": "σύμπαν"
},
{
"word": "ὑφήλιος"
}
],
"tags": [
"masculine"
],
"word": "κόσμος"
}
{
"antonyms": [
{
"word": "ἄκοσμος"
}
],
"categories": [
"Noms communs en grec ancien",
"grec ancien",
"Étymologies en grec ancien incluant une reconstruction"
],
"derived": [
{
"word": "κατάκοσμος"
},
{
"sense": "guide du monde",
"word": "κοσμαγός"
},
{
"word": "κοσμαῖα"
},
{
"word": "κοσμᾶν"
},
{
"word": "κοσμαρίδιον"
},
{
"word": "κοσμάριον"
},
{
"sense": "maitre du monde",
"word": "κοσμάρχης"
},
{
"word": "κοσμέω"
},
{
"word": "κόσμημα"
},
{
"word": "κόσμησις"
},
{
"word": "κοσμητεία"
},
{
"word": "κοσμήτειρα"
},
{
"word": "κοσμητέον"
},
{
"word": "κοσμητεύω"
},
{
"word": "κοσμητήρ"
},
{
"word": "κοσμητήριον"
},
{
"sense": "ordonnateur",
"word": "κοσμητής"
},
{
"word": "κοσμητικός"
},
{
"word": "κοσμητός"
},
{
"word": "κοσμήτρια"
},
{
"word": "κόσμητρον"
},
{
"word": "κοσμήτωρ"
},
{
"word": "κοσμιαῖος"
},
{
"word": "κοσμίδιον"
},
{
"word": "κοσμικός"
},
{
"word": "κόσμιον"
},
{
"word": "κόσμιος"
},
{
"word": "κοσμιότης"
},
{
"word": "κοσμίζω"
},
{
"word": "κοσμοδιοικητικός"
},
{
"word": "κοσμοειδής"
},
{
"word": "κοσμοφλεγής"
},
{
"word": "κοσμοφόρος"
},
{
"word": "κοσμοφθόρος"
},
{
"word": "κοσμογένεια"
},
{
"word": "κοσμογονία"
},
{
"sense": "cosmographie",
"word": "κοσμογραφία"
},
{
"sense": "cosmographe",
"word": "κοσμογράφος"
},
{
"word": "κοσμοκόμης"
},
{
"sense": "cosmocrate",
"word": "κοσμοκράτωρ"
},
{
"sense": "cosmologique",
"word": "κοσμολογικός"
},
{
"word": "κοσμοπλαστέω"
},
{
"word": "κοσμοπλάστης"
},
{
"word": "κοσμοπληθής"
},
{
"word": "κοσμοπλόκος"
},
{
"word": "κοσμοποιέω"
},
{
"word": "κοσμοποίησις"
},
{
"word": "κοσμοποιητής"
},
{
"word": "κοσμοποιητικός"
},
{
"word": "κοσμοποιία"
},
{
"word": "κοσμοποιός"
},
{
"word": "κοσμόπολις"
},
{
"sense": "citoyen du monde",
"word": "κοσμοπολίτης"
},
{
"word": "κοσμοπρεπής"
},
{
"word": "κοσμοσάνδαλον"
},
{
"word": "κοσμοτρόφος"
},
{
"word": "κοσμουργέω"
},
{
"word": "κοσμουργός"
},
{
"word": "κοσμώ"
},
{
"word": "κοσμωτός"
},
{
"word": "πάγκοσμος"
},
{
"lang": "Latin",
"lang_code": "la",
"word": "cosmos"
},
{
"lang": "Anglais",
"lang_code": "en",
"word": "cosmo-"
},
{
"lang": "Français",
"lang_code": "fr",
"word": "cosmo-"
},
{
"lang": "Français",
"lang_code": "fr",
"word": "-cosme"
},
{
"lang": "Italien",
"lang_code": "it",
"word": "cosmo-"
}
],
"etymology_texts": [
"Étymologie obscure :\n:# Pour Beekes : « La reconstruction la plus probable est *k̑oNs-mo-. Cela implique que le mot est apparenté au latin cēnseō « estimer », cēnsiō « appréciation, évaluation », etc., vieux slave sętъ « [il a] dit », et le groupe indo-iranien du sanscrit śaṃs- « louer », vieux perse θah- « déclarer, annoncer ».\n:# D’après Schumacher — (Lexikon der indogermanischen Verben, article *k̑eNs), apparenté au gallois dan-gos- « montrer, indiquer ». L’est aussi, vraisemblablement, l’élément -κάς dans ἑκάς, hekas (« loin »), ἀνδρακάς, andrakas (« par homme »), sanscrit sahasraśás « mille fois ». Le sens premier était probablement « mettre en ordre (par le dire) ». Le sens « orner, parer » est probablement secondaire à l’intérieur du grec.\n:# Pour García-Ramón : « κόσμος appartient en dernière analyse à la même racine que Κασσάνδρα, Kassándra (« Cassandre »)., véd. śaṁs et lat. cēnsēre, comme l’ont proposé depuis longtemps Froehde, ou Brugmann : κόσμος est pour *k̑óns-mo-, continuant formel de *k̑óns-o- « ordre » (véd. śáṁsa-), et présuppose un développement secondaire « ordre » → « bon ordre, bonne disposition (qui en résulte) » à l’intérieur du grec (κατὰ κόσμον « suivant un avis autorisé » → « comme il faut, en ordre ») ; on ne saurait d’ailleurs écarter la possibilité d’une confluence avec *kós-(s)mo- « coiffure, ornement » de *kes- « peigner » → voir česat, voire aussi avec *k̑ond-smo- « distinction » de *[s]k̑end- : κέκασμαι))."
],
"forms": [
{
"form": "ὁ",
"tags": [
"singular",
"nominative"
]
},
{
"form": "οἱ",
"tags": [
"plural",
"nominative"
]
},
{
"form": "κόσμοι",
"tags": [
"plural",
"nominative"
]
},
{
"form": "τὼ",
"tags": [
"dual",
"nominative"
]
},
{
"form": "κόσμω",
"tags": [
"dual",
"nominative"
]
},
{
"form": "κόσμε",
"tags": [
"singular",
"vocative"
]
},
{
"form": "κόσμοι",
"tags": [
"singular",
"vocative"
]
},
{
"form": "κόσμω",
"tags": [
"plural",
"vocative"
]
},
{
"form": "τὸν",
"tags": [
"singular",
"accusative"
]
},
{
"form": "κόσμον",
"tags": [
"singular",
"accusative"
]
},
{
"form": "τοὺς",
"tags": [
"plural",
"accusative"
]
},
{
"form": "κόσμους",
"tags": [
"plural",
"accusative"
]
},
{
"form": "τὼ",
"tags": [
"dual",
"accusative"
]
},
{
"form": "κόσμω",
"tags": [
"dual",
"accusative"
]
},
{
"form": "τοῦ",
"tags": [
"singular",
"genitive"
]
},
{
"form": "κόσμου",
"tags": [
"singular",
"genitive"
]
},
{
"form": "τῶν",
"tags": [
"plural",
"genitive"
]
},
{
"form": "κόσμων",
"tags": [
"plural",
"genitive"
]
},
{
"form": "τοῖν",
"tags": [
"dual",
"genitive"
]
},
{
"form": "κόσμοιν",
"tags": [
"dual",
"genitive"
]
},
{
"form": "τῷ",
"tags": [
"singular",
"dative"
]
},
{
"form": "κόσμῳ",
"tags": [
"singular",
"dative"
]
},
{
"form": "τοῖς",
"tags": [
"plural",
"dative"
]
},
{
"form": "κόσμοις",
"tags": [
"plural",
"dative"
]
},
{
"form": "τοῖν",
"tags": [
"dual",
"dative"
]
},
{
"form": "κόσμοιν",
"tags": [
"dual",
"dative"
]
}
],
"lang": "Grec ancien",
"lang_code": "grc",
"pos": "noun",
"pos_title": "Nom commun",
"raw_tags": [
"κόσμος, kósmos"
],
"related": [
{
"word": "ϰόσμος"
}
],
"senses": [
{
"glosses": [
"Ordre."
]
},
{
"glosses": [
"Ordre.",
"Bon ordre, convenance, bienséance."
],
"raw_tags": [
"Sens moral"
]
},
{
"glosses": [
"Ordre.",
"Bon ordre, discipline."
]
},
{
"glosses": [
"Ordre.",
"Organisation, construction."
]
},
{
"glosses": [
"Le régulateur, le directeur, le magistrat suprême."
],
"raw_tags": [
"S'agissant des personnes"
]
},
{
"glosses": [
"Ordre de l’univers."
]
},
{
"examples": [
{
"text": "τί γάρ ὠφελεῖται ἄνθρωπος ἐάν τὸν κόσμον ὅλον κερδήσῃ, τὴν δὲ ψυχὴν αὐτοῦ ζημιωθῇ;",
"translation": "Car que profitera-t-il à un homme s’il gagne le monde entier, et qu’il fasse la perte de son âme ? (N.T. Matthieu 16/26, trad. Darby)"
}
],
"glosses": [
"Ordre de l’univers.",
"Monde, univers."
]
},
{
"examples": [
{
"text": "Ὁ φιλῶν τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἀπολέσει αὐτήν· καὶ ὁ μισῶν τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἐν τῷ κόσμῳ τούτῳ εἰς ζωὴν αἰώνιον φυλὰξει αὐτήν.",
"translation": "Celui qui affectionne sa vie, la perdra ; et celui qui hait sa vie dans ce monde-ci, la conservera pour la vie éternelle. (N.T. Jean 11/25, trad. Darby)."
}
],
"glosses": [
"Ordre de l’univers.",
"Les choses terrestres par opposition à celles du ciel."
]
},
{
"glosses": [
"Parure, ornement."
]
}
],
"sounds": [
{
"ipa": "*\\ˈko.zmos\\"
}
],
"synonyms": [
{
"word": "σύμπαν"
},
{
"word": "ὑφήλιος"
}
],
"tags": [
"masculine"
],
"word": "κόσμος"
}
This page is a part of the kaikki.org machine-readable Grec ancien dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2024-08-21 from the frwiktionary dump dated 2024-08-20 using wiktextract (4dfb946 and c9bbad3). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.
If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.