"auxesis" meaning in Latein

See auxesis in All languages combined, or Wiktionary

Noun

Etymology: Entlehnung aus dem altgriechischen αὔξησις (auxēsis^☆) ^(→ grc) Forms: auxēsis [nominative, singular], auxēsēs [nominative, plural], auxēsis [genitive, singular], auxēsum [genitive, plural], auxēsī [dative, singular], auxēsibus [dative, plural], auxēsin [accusative, singular], auxēsēs [accusative, plural], auxēsis [singular], auxēsēs [plural], auxēsī [ablative, singular], auxēsibus [ablative, plural]
  1. Vermehrung, Zuwachs Tags: Late Latin
    Sense id: de-auxesis-la-noun-wUHh1PeI Categories (other): Spätlatein
The following are not (yet) sense-disambiguated
Coordinate_terms: augmentum, amplificatio Translations (spätlateinisch, Rhetorik: Vermehrung, Zuwachs): Vermehrung [feminine] (Deutsch), Zuwachs [masculine] (Deutsch)
{
  "categories": [
    {
      "kind": "other",
      "name": "Anagramm sortiert (Latein)",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Latein",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Rückläufige Wörterliste (Latein)",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Substantiv (Latein)",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Substantiv 3. Deklination (Latein)",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Siehe auch",
      "orig": "siehe auch",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Übersetzungen (Altgriechisch)",
      "parents": [],
      "source": "w"
    }
  ],
  "coordinate_terms": [
    {
      "sense_index": "1",
      "word": "augmentum"
    },
    {
      "sense_index": "1",
      "word": "amplificatio"
    }
  ],
  "etymology_text": "Entlehnung aus dem altgriechischen αὔξησις (auxēsis^☆) ^(→ grc)",
  "forms": [
    {
      "form": "auxēsis",
      "tags": [
        "nominative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "auxēsēs",
      "tags": [
        "nominative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "auxēsis",
      "tags": [
        "genitive",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "auxēsum",
      "tags": [
        "genitive",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "auxēsī",
      "tags": [
        "dative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "auxēsibus",
      "tags": [
        "dative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "auxēsin",
      "tags": [
        "accusative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "auxēsēs",
      "tags": [
        "accusative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "auxēsis",
      "raw_tags": [
        "Vokativ"
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "auxēsēs",
      "raw_tags": [
        "Vokativ"
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "auxēsī",
      "tags": [
        "ablative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "auxēsibus",
      "tags": [
        "ablative",
        "plural"
      ]
    }
  ],
  "lang": "Latein",
  "lang_code": "la",
  "pos": "noun",
  "senses": [
    {
      "categories": [
        {
          "kind": "other",
          "name": "Spätlatein",
          "parents": [],
          "source": "w"
        }
      ],
      "examples": [
        {
          "ref": "Pomponius Porphyrio: Commentum in Horatium Flaccum. In: Alfred Holder (Herausgeber): Scholia antiqua in Q. Horatium Flaccum. 1. Auflage. Volumen I, Wagnersche Verlag, Innsbruck 1894 (Internet Archive) , Seite 214.",
          "text": "„Per auxesin ergo videtur reditum exsecrari.“ (Porph. Hor. epod. 16,27)"
        },
        {
          "ref": "Pomponius Porphyrio: Commentum in Horatium Flaccum. In: Alfred Holder (Herausgeber): Scholia antiqua in Q. Horatium Flaccum. 1. Auflage. Volumen I, Wagnersche Verlag, Innsbruck 1894 (Internet Archive) , Seite 370.",
          "text": "„Auxesis; plus enim odit quam fastidit.“ (Porph. Hor. epist. 2,1,22)"
        },
        {
          "ref": "Pomponius Porphyrio: Commentum in Horatium Flaccum. In: Alfred Holder (Herausgeber): Scholia antiqua in Q. Horatium Flaccum. 1. Auflage. Volumen I, Wagnersche Verlag, Innsbruck 1894 (Internet Archive) , Seite 379.",
          "text": "„Infert per auxesin, quod quisper choros a dis impetrat puerorum ac uirginum, poetae adscribendum esse, qui carmina ipsa componit.“ (Porph. Hor. epist. 2,1,132)"
        },
        {
          "ref": "Magnus Aurelius Cassiodorus Senator: Opera. Pars II,1: Expositio psalmorum I–LXX, Brepolis, Turnhout 1958 (Corpus Christanorum, Series Latina, Band XCVII) , Seite 52.",
          "text": "„Factum est autem hic pulcherrimum schema, quod graece dicitur auxesis, quae addendo quaedam nomina per membra singula rerum augmenta congeminat.“ (Cassiod. in psalm. 3,4)"
        },
        {
          "text": "„Sed inter utraque schemata hoc interest, quod auxesis sine ulla iteratione nominis rerum procurat augmenta, in climace vero necesse est ut postremum verbum, quod est in primo commate positum, in sequenti membro modis omnibus iteretur, sicut est illud apostoli:“ (Cassiod. in psalm. 3,4)"
        },
        {
          "raw_tags": [
            "als altgriechisches Wort"
          ],
          "ref": "Marcus Tullius Cicero: Orator. In: Rolf Westman (Herausgeber): Scripta quae manserunt omnia. stereotype 1. Auflage. Fasc. 5, K. G. Saur, München/Leipzig 2002, ISBN 3-598-71243-X (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1980) , Seite 38.",
          "text": "„quarum alteram in universi generis quaestione pono, quam, ut supra dixi, Graeci appellant θέσιν, alteram in augendis amplificandisque rebus, quae ab isdem αὔξησις est nominata.“ (Cic. orat. 125)"
        },
        {
          "raw_tags": [
            "als altgriechisches Wort"
          ],
          "ref": "Sextus Pompeius Festus; Wallace Martin Lindsay (Herausgeber): De verborum significatu quae supersunt cum Pauli epitome. stereotype Auflage der 1. Auflage. B. G. Teubner, Stuttgart/Leipzig 1997 (Erstauflage 1913), ISBN 3-519-01349-5 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana) , Seite 16.",
          "text": "„Auxiliares dicuntur in bello socii Romanorum exterarum nationum, dicti ex Graeco vocabulo αὔξησις, quod nos dicimus rerum crescentium actionem.“ (Fest. p.17M)"
        }
      ],
      "glosses": [
        "Vermehrung, Zuwachs"
      ],
      "id": "de-auxesis-la-noun-wUHh1PeI",
      "raw_tags": [
        "Rhetorik"
      ],
      "sense_index": "1",
      "tags": [
        "Late Latin"
      ]
    }
  ],
  "tags": [
    "feminine"
  ],
  "translations": [
    {
      "lang": "Deutsch",
      "lang_code": "de",
      "sense": "spätlateinisch, Rhetorik: Vermehrung, Zuwachs",
      "sense_index": "1",
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "Vermehrung"
    },
    {
      "lang": "Deutsch",
      "lang_code": "de",
      "sense": "spätlateinisch, Rhetorik: Vermehrung, Zuwachs",
      "sense_index": "1",
      "tags": [
        "masculine"
      ],
      "word": "Zuwachs"
    }
  ],
  "word": "auxesis"
}
{
  "categories": [
    "Anagramm sortiert (Latein)",
    "Latein",
    "Rückläufige Wörterliste (Latein)",
    "Substantiv (Latein)",
    "Substantiv 3. Deklination (Latein)",
    "siehe auch",
    "Übersetzungen (Altgriechisch)"
  ],
  "coordinate_terms": [
    {
      "sense_index": "1",
      "word": "augmentum"
    },
    {
      "sense_index": "1",
      "word": "amplificatio"
    }
  ],
  "etymology_text": "Entlehnung aus dem altgriechischen αὔξησις (auxēsis^☆) ^(→ grc)",
  "forms": [
    {
      "form": "auxēsis",
      "tags": [
        "nominative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "auxēsēs",
      "tags": [
        "nominative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "auxēsis",
      "tags": [
        "genitive",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "auxēsum",
      "tags": [
        "genitive",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "auxēsī",
      "tags": [
        "dative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "auxēsibus",
      "tags": [
        "dative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "auxēsin",
      "tags": [
        "accusative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "auxēsēs",
      "tags": [
        "accusative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "auxēsis",
      "raw_tags": [
        "Vokativ"
      ],
      "tags": [
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "auxēsēs",
      "raw_tags": [
        "Vokativ"
      ],
      "tags": [
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "auxēsī",
      "tags": [
        "ablative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "auxēsibus",
      "tags": [
        "ablative",
        "plural"
      ]
    }
  ],
  "lang": "Latein",
  "lang_code": "la",
  "pos": "noun",
  "senses": [
    {
      "categories": [
        "Spätlatein"
      ],
      "examples": [
        {
          "ref": "Pomponius Porphyrio: Commentum in Horatium Flaccum. In: Alfred Holder (Herausgeber): Scholia antiqua in Q. Horatium Flaccum. 1. Auflage. Volumen I, Wagnersche Verlag, Innsbruck 1894 (Internet Archive) , Seite 214.",
          "text": "„Per auxesin ergo videtur reditum exsecrari.“ (Porph. Hor. epod. 16,27)"
        },
        {
          "ref": "Pomponius Porphyrio: Commentum in Horatium Flaccum. In: Alfred Holder (Herausgeber): Scholia antiqua in Q. Horatium Flaccum. 1. Auflage. Volumen I, Wagnersche Verlag, Innsbruck 1894 (Internet Archive) , Seite 370.",
          "text": "„Auxesis; plus enim odit quam fastidit.“ (Porph. Hor. epist. 2,1,22)"
        },
        {
          "ref": "Pomponius Porphyrio: Commentum in Horatium Flaccum. In: Alfred Holder (Herausgeber): Scholia antiqua in Q. Horatium Flaccum. 1. Auflage. Volumen I, Wagnersche Verlag, Innsbruck 1894 (Internet Archive) , Seite 379.",
          "text": "„Infert per auxesin, quod quisper choros a dis impetrat puerorum ac uirginum, poetae adscribendum esse, qui carmina ipsa componit.“ (Porph. Hor. epist. 2,1,132)"
        },
        {
          "ref": "Magnus Aurelius Cassiodorus Senator: Opera. Pars II,1: Expositio psalmorum I–LXX, Brepolis, Turnhout 1958 (Corpus Christanorum, Series Latina, Band XCVII) , Seite 52.",
          "text": "„Factum est autem hic pulcherrimum schema, quod graece dicitur auxesis, quae addendo quaedam nomina per membra singula rerum augmenta congeminat.“ (Cassiod. in psalm. 3,4)"
        },
        {
          "text": "„Sed inter utraque schemata hoc interest, quod auxesis sine ulla iteratione nominis rerum procurat augmenta, in climace vero necesse est ut postremum verbum, quod est in primo commate positum, in sequenti membro modis omnibus iteretur, sicut est illud apostoli:“ (Cassiod. in psalm. 3,4)"
        },
        {
          "raw_tags": [
            "als altgriechisches Wort"
          ],
          "ref": "Marcus Tullius Cicero: Orator. In: Rolf Westman (Herausgeber): Scripta quae manserunt omnia. stereotype 1. Auflage. Fasc. 5, K. G. Saur, München/Leipzig 2002, ISBN 3-598-71243-X (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1980) , Seite 38.",
          "text": "„quarum alteram in universi generis quaestione pono, quam, ut supra dixi, Graeci appellant θέσιν, alteram in augendis amplificandisque rebus, quae ab isdem αὔξησις est nominata.“ (Cic. orat. 125)"
        },
        {
          "raw_tags": [
            "als altgriechisches Wort"
          ],
          "ref": "Sextus Pompeius Festus; Wallace Martin Lindsay (Herausgeber): De verborum significatu quae supersunt cum Pauli epitome. stereotype Auflage der 1. Auflage. B. G. Teubner, Stuttgart/Leipzig 1997 (Erstauflage 1913), ISBN 3-519-01349-5 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana) , Seite 16.",
          "text": "„Auxiliares dicuntur in bello socii Romanorum exterarum nationum, dicti ex Graeco vocabulo αὔξησις, quod nos dicimus rerum crescentium actionem.“ (Fest. p.17M)"
        }
      ],
      "glosses": [
        "Vermehrung, Zuwachs"
      ],
      "raw_tags": [
        "Rhetorik"
      ],
      "sense_index": "1",
      "tags": [
        "Late Latin"
      ]
    }
  ],
  "tags": [
    "feminine"
  ],
  "translations": [
    {
      "lang": "Deutsch",
      "lang_code": "de",
      "sense": "spätlateinisch, Rhetorik: Vermehrung, Zuwachs",
      "sense_index": "1",
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "Vermehrung"
    },
    {
      "lang": "Deutsch",
      "lang_code": "de",
      "sense": "spätlateinisch, Rhetorik: Vermehrung, Zuwachs",
      "sense_index": "1",
      "tags": [
        "masculine"
      ],
      "word": "Zuwachs"
    }
  ],
  "word": "auxesis"
}

Download raw JSONL data for auxesis meaning in Latein (4.4kB)


This page is a part of the kaikki.org machine-readable Latein dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2024-09-30 from the dewiktionary dump dated 2024-09-20 using wiktextract (3fd8a50 and 59b8406). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.

If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.