"żółć" meaning in 波蘭語

{
  "categories": [
    {
      "kind": "other",
      "name": "原始印歐語紅鏈",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "原始印歐語紅鏈/m",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "原始斯拉夫語紅鏈",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "原始斯拉夫語紅鏈/m",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "波蘭語名詞",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "波蘭語詞元",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "波蘭語陰性名詞",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "派生自原始印歐語的波蘭語詞",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "派生自原始斯拉夫語的波蘭語詞",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "派生自原始波羅的-斯拉夫語的波蘭語詞",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "源自原始斯拉夫語的波蘭語繼承詞",
      "parents": [],
      "source": "w"
    }
  ],
  "etymology_text": "源自原始斯拉夫語 *zьlčь (“膽汁”)，源自原始波羅的-斯拉夫語 *źulʔ-，源自原始印歐語 *ǵʰlh₃-。與*zelenъ有關，受*žьltъ的影響。",
  "lang": "波蘭語",
  "lang_code": "pl",
  "pos": "noun",
  "senses": [
    {
      "examples": [
        {
          "ref": "1973, Jerzy Wolff, Kształt pie̜kna, Arkady, page 210",
          "text": "I tu „abstrakcje” karmiono reminiscencją z natury, z której elementy poszczególne wybrano po to, by z nich stworzyć kombinacje proste, bo złożone często z kilku zaledwie kresek barw takich jak: czerwień, żółć, błękit, z dodatkiem czasami zieleni, fioletu, oranżu."
        },
        {
          "ref": "1977, Krystyna Secomska, Legenda Aleksandra Wielkiego w \"Pantheonie\" sandomierskim: miniatury w Kodeksie z 1335 roku, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, page 154",
          "text": "Począwszy od karty 47ᵛ efekty kolorystyczne stają się bardziej agresywne (róż złamany z fioletem, jaskrawy błękit, manganowa zieleń, ostra żółć) […]"
        },
        {
          "ref": "1982, Witold Nawrocki, Współczesność i historia: z problematyki współczesnej literatury czeskiej i słowackiej",
          "text": "Życie i śmierć — i to dowodzi pośrednich koneksji Cervenia z praktyką ekspresjonistów 2 — symbolizowane są kolorami: żółć jest barwą więdnięcia i rozkładu, błękit i złoto barwą życia."
        },
        {
          "ref": "2005, Edyta Gruszczyk-Kolczyńska, Wspomaganie rozwoju umysłowego trzylatków i dzieci starszych wolniej rozwijających się: książka dla rodziców, terapeutów i nauczycielek przedszkola, WSiP ISBN 9788302077197, page 157",
          "text": "Przypominam: do kolorów zasadniczych zalicza się: czerwień, błękit, żółć, biel i czerń. Inne kolory – pochodne – uzyskuje się, dobierając proporcje kolorów zasadniczych i mieszając je."
        }
      ],
      "glosses": [
        "黃色"
      ],
      "id": "zh-żółć-pl-noun-eVcIclYe"
    },
    {
      "examples": [
        {
          "ref": "1820, Sylwan: Dziennik nauk leśnych i Myśliwych volume I, page 63",
          "text": "Ponieważ żółć pęcherzykowa ma mocniéyszy kolor, większą gorycz i iest gęstsza od téy, która prosto z wątroby do kiszek udaie się, i ponieważ wszystkie zwierzęta mięsem żyiące maią pęcherzyk, zbywa zaś na nim po większéy części tym, które roślinami karmią się; nie możeż bydź czasem, że żółć pierwsza bardziéy do trawienia zwierzęcych, a druga do roślinnych pokarmów przyda się?"
        },
        {
          "ref": "1986, Krystyna Flis, Wanda Konaszewska, Podstawy żywienia człowieka, WSiP ISBN 9788302028670, page 99",
          "text": "Następuje emulgowanie tłuszczu i w tym procesie największą rolę odgrywa żółć. Żółć aktywuje lipazę, zmniejszając napięcie powierzchniowe tłuszczów, a tym samym zwiększa powierzchnię zetknięcia z enzymem. Żółć jest konieczna przy wchłanianiu witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, E, K) i karotenów."
        },
        {
          "ref": "2013, Courtney M. Townsend, Chirurgia Sabiston, Elsevier Health Sciences ISBN 9788376091624, page 376",
          "text": "Po przejściu z kanalików do przewodzików żółciowych, a następnie do głównych przewodów żółciowych, żółć podlega dalszej reabsorpcji i wydzielaniu. Komórki nabłonkowe dróg żółciowych aktywnie wchłaniają zwrotnie wodę i elektrolity."
        }
      ],
      "glosses": [
        "膽汁"
      ],
      "id": "zh-żółć-pl-noun-1gsO37pU",
      "topics": [
        "biochemistry"
      ]
    },
    {
      "examples": [
        {
          "ref": "1838, Aleksander Fredro, \"Dożywocie\", Komedye, page 305",
          "text": "ŁATKA. Jasiu Jańciu dla miłości / Boga Ojca jedynego, / Nie nudź téż tak bez litości, / Bo nim przyjdzie co do czego, / Tak udręczysz, tak utrudzisz, / Tak wymęczysz, tak wynudzisz, / Że aż krew się w żółć przemienia."
        },
        {
          "ref": "2008, Przegląd filozoficzno-literacki, Uniwersytet Warszawski, Instytut Filozofii",
          "text": "Podstawą rozdziałów III- VII jest teoria humoralna. Czytelnik dowiaduje się, że szczególnym zagrożeniem dla ludzi nauki są flegma i czarna żółć (III). Następnie Ficino wskazuje, dlaczego intelektualiści mają duże skłonności do melancholii (IV)."
        }
      ],
      "glosses": [
        "膽汁（中世紀醫學體系所認為的一種體液）"
      ],
      "id": "zh-żółć-pl-noun-H1-UbhxB"
    },
    {
      "examples": [
        {
          "ref": "1979, Marian Brandys, Koniec świata szwoleżerów, Iskry, page 203",
          "text": "Ten człowieczek cichy, skromny, potulny, uczynny i chętnie biedujący, tak że go młodzież koroniarska nazwała »Jezuskiem litewskim«, miał przecie w sobie żółci nie mało, którą przeciwników lub nieprzyjaciół ścigał wytrwale i zjadliwie, ale zwykle z boku lub z ukrycia."
        }
      ],
      "glosses": [
        "憤怒，壞脾氣"
      ],
      "id": "zh-żółć-pl-noun-NnEOJqo7"
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "audio": "pl-żółć.ogg",
      "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/b/b9/Pl-żółć.ogg/Pl-żółć.ogg.mp3",
      "ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/pl-żółć.ogg",
      "raw_tags": [
        "audio"
      ]
    }
  ],
  "tags": [
    "feminine"
  ],
  "word": "żółć"
}

{
  "categories": [
    "原始印歐語紅鏈",
    "原始印歐語紅鏈/m",
    "原始斯拉夫語紅鏈",
    "原始斯拉夫語紅鏈/m",
    "波蘭語名詞",
    "波蘭語詞元",
    "波蘭語陰性名詞",
    "派生自原始印歐語的波蘭語詞",
    "派生自原始斯拉夫語的波蘭語詞",
    "派生自原始波羅的-斯拉夫語的波蘭語詞",
    "源自原始斯拉夫語的波蘭語繼承詞"
  ],
  "etymology_text": "源自原始斯拉夫語 *zьlčь (“膽汁”)，源自原始波羅的-斯拉夫語 *źulʔ-，源自原始印歐語 *ǵʰlh₃-。與*zelenъ有關，受*žьltъ的影響。",
  "lang": "波蘭語",
  "lang_code": "pl",
  "pos": "noun",
  "senses": [
    {
      "examples": [
        {
          "ref": "1973, Jerzy Wolff, Kształt pie̜kna, Arkady, page 210",
          "text": "I tu „abstrakcje” karmiono reminiscencją z natury, z której elementy poszczególne wybrano po to, by z nich stworzyć kombinacje proste, bo złożone często z kilku zaledwie kresek barw takich jak: czerwień, żółć, błękit, z dodatkiem czasami zieleni, fioletu, oranżu."
        },
        {
          "ref": "1977, Krystyna Secomska, Legenda Aleksandra Wielkiego w \"Pantheonie\" sandomierskim: miniatury w Kodeksie z 1335 roku, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, page 154",
          "text": "Począwszy od karty 47ᵛ efekty kolorystyczne stają się bardziej agresywne (róż złamany z fioletem, jaskrawy błękit, manganowa zieleń, ostra żółć) […]"
        },
        {
          "ref": "1982, Witold Nawrocki, Współczesność i historia: z problematyki współczesnej literatury czeskiej i słowackiej",
          "text": "Życie i śmierć — i to dowodzi pośrednich koneksji Cervenia z praktyką ekspresjonistów 2 — symbolizowane są kolorami: żółć jest barwą więdnięcia i rozkładu, błękit i złoto barwą życia."
        },
        {
          "ref": "2005, Edyta Gruszczyk-Kolczyńska, Wspomaganie rozwoju umysłowego trzylatków i dzieci starszych wolniej rozwijających się: książka dla rodziców, terapeutów i nauczycielek przedszkola, WSiP ISBN 9788302077197, page 157",
          "text": "Przypominam: do kolorów zasadniczych zalicza się: czerwień, błękit, żółć, biel i czerń. Inne kolory – pochodne – uzyskuje się, dobierając proporcje kolorów zasadniczych i mieszając je."
        }
      ],
      "glosses": [
        "黃色"
      ]
    },
    {
      "examples": [
        {
          "ref": "1820, Sylwan: Dziennik nauk leśnych i Myśliwych volume I, page 63",
          "text": "Ponieważ żółć pęcherzykowa ma mocniéyszy kolor, większą gorycz i iest gęstsza od téy, która prosto z wątroby do kiszek udaie się, i ponieważ wszystkie zwierzęta mięsem żyiące maią pęcherzyk, zbywa zaś na nim po większéy części tym, które roślinami karmią się; nie możeż bydź czasem, że żółć pierwsza bardziéy do trawienia zwierzęcych, a druga do roślinnych pokarmów przyda się?"
        },
        {
          "ref": "1986, Krystyna Flis, Wanda Konaszewska, Podstawy żywienia człowieka, WSiP ISBN 9788302028670, page 99",
          "text": "Następuje emulgowanie tłuszczu i w tym procesie największą rolę odgrywa żółć. Żółć aktywuje lipazę, zmniejszając napięcie powierzchniowe tłuszczów, a tym samym zwiększa powierzchnię zetknięcia z enzymem. Żółć jest konieczna przy wchłanianiu witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, E, K) i karotenów."
        },
        {
          "ref": "2013, Courtney M. Townsend, Chirurgia Sabiston, Elsevier Health Sciences ISBN 9788376091624, page 376",
          "text": "Po przejściu z kanalików do przewodzików żółciowych, a następnie do głównych przewodów żółciowych, żółć podlega dalszej reabsorpcji i wydzielaniu. Komórki nabłonkowe dróg żółciowych aktywnie wchłaniają zwrotnie wodę i elektrolity."
        }
      ],
      "glosses": [
        "膽汁"
      ],
      "topics": [
        "biochemistry"
      ]
    },
    {
      "examples": [
        {
          "ref": "1838, Aleksander Fredro, \"Dożywocie\", Komedye, page 305",
          "text": "ŁATKA. Jasiu Jańciu dla miłości / Boga Ojca jedynego, / Nie nudź téż tak bez litości, / Bo nim przyjdzie co do czego, / Tak udręczysz, tak utrudzisz, / Tak wymęczysz, tak wynudzisz, / Że aż krew się w żółć przemienia."
        },
        {
          "ref": "2008, Przegląd filozoficzno-literacki, Uniwersytet Warszawski, Instytut Filozofii",
          "text": "Podstawą rozdziałów III- VII jest teoria humoralna. Czytelnik dowiaduje się, że szczególnym zagrożeniem dla ludzi nauki są flegma i czarna żółć (III). Następnie Ficino wskazuje, dlaczego intelektualiści mają duże skłonności do melancholii (IV)."
        }
      ],
      "glosses": [
        "膽汁（中世紀醫學體系所認為的一種體液）"
      ]
    },
    {
      "examples": [
        {
          "ref": "1979, Marian Brandys, Koniec świata szwoleżerów, Iskry, page 203",
          "text": "Ten człowieczek cichy, skromny, potulny, uczynny i chętnie biedujący, tak że go młodzież koroniarska nazwała »Jezuskiem litewskim«, miał przecie w sobie żółci nie mało, którą przeciwników lub nieprzyjaciół ścigał wytrwale i zjadliwie, ale zwykle z boku lub z ukrycia."
        }
      ],
      "glosses": [
        "憤怒，壞脾氣"
      ]
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "audio": "pl-żółć.ogg",
      "mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/b/b9/Pl-żółć.ogg/Pl-żółć.ogg.mp3",
      "ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/pl-żółć.ogg",
      "raw_tags": [
        "audio"
      ]
    }
  ],
  "tags": [
    "feminine"
  ],
  "word": "żółć"
}