See шахиншах in All languages combined, or Wiktionary
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Монархи/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Мужской род/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Одушевлённые/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русские лексемы",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русские слова, тип морфемного строения R-R-R",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русские существительные",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русские существительные, склонение 3a",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Русский язык",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Слова из 8 букв/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Слова персидского происхождения/ru",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Титулы/ru",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"etymology_text": "Происходит от перс. شاهنشاه (shāhanshāh) «царь царей», далее из شاه (šāh) «царь, шах», далее из др.-перс. хšāуаθiуа- «властелин».",
"forms": [
{
"form": "шахинша́х",
"tags": [
"nominative",
"singular"
]
},
{
"form": "шахинша́хи",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "шахинша́ха",
"tags": [
"genitive",
"singular"
]
},
{
"form": "шахинша́хов",
"tags": [
"genitive",
"plural"
]
},
{
"form": "шахинша́ху",
"tags": [
"dative",
"singular"
]
},
{
"form": "шахинша́хам",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "шахинша́ха",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "шахинша́хов",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "шахинша́хом",
"tags": [
"instrumental",
"singular"
]
},
{
"form": "шахинша́хами",
"tags": [
"instrumental",
"plural"
]
},
{
"form": "шахинша́хе",
"tags": [
"prepositional",
"singular"
]
},
{
"form": "шахинша́хах",
"tags": [
"prepositional",
"plural"
]
}
],
"hypernyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "монарх"
},
{
"sense_index": 2,
"word": "монарх"
}
],
"lang": "Русский",
"lang_code": "ru",
"pos": "noun",
"related": [
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"существительные"
],
"word": "шахиншахиня"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"прилагательные"
],
"word": "шахиншахский"
}
],
"senses": [
{
"examples": [
{
"author": "В. Григорьян",
"date": "2012",
"ref": "В. Григорьян, «Иран. История и размышления», 2012 г. [НКРЯ]",
"source": "НКРЯ",
"text": "Его сын Мохаммед Реза Пехлеви на 21 году жизни провозглашается шахиншахом.",
"title": "Иран. История и размышления"
}
],
"glosses": [
"древний персидский, позже иранский монархический титул"
],
"id": "ru-шахиншах-ru-noun-GHvNemwt",
"raw_glosses": [
"истор. древний персидский, позже иранский монархический титул"
],
"tags": [
"historical"
]
},
{
"examples": [
{
"author": "Семен Лунгин",
"date": "1989-1996",
"ref": "Семен Лунгин, «Виденное наяву», 1989-1996 гг. [НКРЯ]",
"source": "НКРЯ",
"text": "Например, когда Кедров смотрел в Студии прогон романтической драмы в стихах Самеда Вургуна «Фархад и Ширин», где одним из действующих лиц был шахиншах Хосров, он его иначе как «этот царь» не называл.",
"title": "Виденное наяву"
}
],
"glosses": [
"лицо, имеющее такой титул"
],
"id": "ru-шахиншах-ru-noun-~-p3FtAs"
}
],
"sounds": [
{
"ipa": "ʂəxʲɪnˈʂax",
"tags": [
"singular"
]
},
{
"ipa": "ʂəxʲɪnˈʂaxʲɪ",
"tags": [
"plural"
]
}
],
"synonyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "шах"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "царь царей"
},
{
"sense_index": 2,
"word": "шах"
},
{
"sense_index": 2,
"word": "царь царей"
}
],
"tags": [
"animate",
"declension-2",
"masculine"
],
"translations": [
{
"lang": "Азербайджанский",
"lang_code": "az",
"sense": "титул",
"word": "şahənşah"
},
{
"lang": "Английский",
"lang_code": "en",
"sense": "титул",
"word": "shahanshah"
},
{
"lang": "Армянский",
"lang_code": "hy",
"roman": "šahnšah",
"sense": "титул",
"word": "շահնշահ"
},
{
"lang": "Белорусский",
"lang_code": "be",
"sense": "титул",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "шахіншах"
},
{
"lang": "Испанский",
"lang_code": "es",
"sense": "титул",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "sha"
},
{
"lang": "Испанский",
"lang_code": "es",
"sense": "титул",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "shah"
},
{
"lang": "Итальянский",
"lang_code": "it",
"sense": "титул",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "scià"
},
{
"lang": "Казахский",
"lang_code": "kk",
"sense": "титул",
"word": "шаһиншаһ"
},
{
"lang": "Казахский",
"lang_code": "kk",
"sense": "титул",
"word": "шаһаншаһ"
},
{
"lang": "Каталанский",
"lang_code": "ca",
"sense": "титул",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "xahanxah"
},
{
"lang": "Немецкий",
"lang_code": "de",
"sense": "титул",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "Schah-in-schah"
},
{
"lang": "Словацкий",
"lang_code": "sk",
"sense": "титул",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "šachinšach"
},
{
"lang": "Турецкий",
"lang_code": "tr",
"sense": "титул",
"word": "şehinşah"
},
{
"lang": "Туркменский",
"lang_code": "tk",
"sense": "титул",
"word": "şahinşah"
},
{
"lang": "Украинский",
"lang_code": "uk",
"sense": "титул",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "шахиншах"
},
{
"lang": "Украинский",
"lang_code": "uk",
"sense": "титул",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "шахіншах"
},
{
"lang": "Французский",
"lang_code": "fr",
"sense": "титул",
"word": "roi des rois"
},
{
"lang": "Чешский",
"lang_code": "cs",
"sense": "титул",
"word": "šáhinšáh"
},
{
"lang": "Чешский",
"lang_code": "cs",
"sense": "титул",
"word": "šáhanšáh"
},
{
"lang": "Шведский",
"lang_code": "sv",
"sense": "титул",
"word": "shahanshah"
},
{
"lang": "Эсперанто",
"lang_code": "eo",
"raw_tags": [
"искусственный язык"
],
"sense": "титул",
"word": "ŝahanŝaho"
}
],
"word": "шахиншах"
}
{
"categories": [
"Монархи/ru",
"Мужской род/ru",
"Одушевлённые/ru",
"Русские лексемы",
"Русские слова, тип морфемного строения R-R-R",
"Русские существительные",
"Русские существительные, склонение 3a",
"Русский язык",
"Слова из 8 букв/ru",
"Слова персидского происхождения/ru",
"Титулы/ru"
],
"etymology_text": "Происходит от перс. شاهنشاه (shāhanshāh) «царь царей», далее из شاه (šāh) «царь, шах», далее из др.-перс. хšāуаθiуа- «властелин».",
"forms": [
{
"form": "шахинша́х",
"tags": [
"nominative",
"singular"
]
},
{
"form": "шахинша́хи",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "шахинша́ха",
"tags": [
"genitive",
"singular"
]
},
{
"form": "шахинша́хов",
"tags": [
"genitive",
"plural"
]
},
{
"form": "шахинша́ху",
"tags": [
"dative",
"singular"
]
},
{
"form": "шахинша́хам",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "шахинша́ха",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "шахинша́хов",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "шахинша́хом",
"tags": [
"instrumental",
"singular"
]
},
{
"form": "шахинша́хами",
"tags": [
"instrumental",
"plural"
]
},
{
"form": "шахинша́хе",
"tags": [
"prepositional",
"singular"
]
},
{
"form": "шахинша́хах",
"tags": [
"prepositional",
"plural"
]
}
],
"hypernyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "монарх"
},
{
"sense_index": 2,
"word": "монарх"
}
],
"lang": "Русский",
"lang_code": "ru",
"pos": "noun",
"related": [
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"существительные"
],
"word": "шахиншахиня"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"прилагательные"
],
"word": "шахиншахский"
}
],
"senses": [
{
"examples": [
{
"author": "В. Григорьян",
"date": "2012",
"ref": "В. Григорьян, «Иран. История и размышления», 2012 г. [НКРЯ]",
"source": "НКРЯ",
"text": "Его сын Мохаммед Реза Пехлеви на 21 году жизни провозглашается шахиншахом.",
"title": "Иран. История и размышления"
}
],
"glosses": [
"древний персидский, позже иранский монархический титул"
],
"raw_glosses": [
"истор. древний персидский, позже иранский монархический титул"
],
"tags": [
"historical"
]
},
{
"examples": [
{
"author": "Семен Лунгин",
"date": "1989-1996",
"ref": "Семен Лунгин, «Виденное наяву», 1989-1996 гг. [НКРЯ]",
"source": "НКРЯ",
"text": "Например, когда Кедров смотрел в Студии прогон романтической драмы в стихах Самеда Вургуна «Фархад и Ширин», где одним из действующих лиц был шахиншах Хосров, он его иначе как «этот царь» не называл.",
"title": "Виденное наяву"
}
],
"glosses": [
"лицо, имеющее такой титул"
]
}
],
"sounds": [
{
"ipa": "ʂəxʲɪnˈʂax",
"tags": [
"singular"
]
},
{
"ipa": "ʂəxʲɪnˈʂaxʲɪ",
"tags": [
"plural"
]
}
],
"synonyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "шах"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "царь царей"
},
{
"sense_index": 2,
"word": "шах"
},
{
"sense_index": 2,
"word": "царь царей"
}
],
"tags": [
"animate",
"declension-2",
"masculine"
],
"translations": [
{
"lang": "Азербайджанский",
"lang_code": "az",
"sense": "титул",
"word": "şahənşah"
},
{
"lang": "Английский",
"lang_code": "en",
"sense": "титул",
"word": "shahanshah"
},
{
"lang": "Армянский",
"lang_code": "hy",
"roman": "šahnšah",
"sense": "титул",
"word": "շահնշահ"
},
{
"lang": "Белорусский",
"lang_code": "be",
"sense": "титул",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "шахіншах"
},
{
"lang": "Испанский",
"lang_code": "es",
"sense": "титул",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "sha"
},
{
"lang": "Испанский",
"lang_code": "es",
"sense": "титул",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "shah"
},
{
"lang": "Итальянский",
"lang_code": "it",
"sense": "титул",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "scià"
},
{
"lang": "Казахский",
"lang_code": "kk",
"sense": "титул",
"word": "шаһиншаһ"
},
{
"lang": "Казахский",
"lang_code": "kk",
"sense": "титул",
"word": "шаһаншаһ"
},
{
"lang": "Каталанский",
"lang_code": "ca",
"sense": "титул",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "xahanxah"
},
{
"lang": "Немецкий",
"lang_code": "de",
"sense": "титул",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "Schah-in-schah"
},
{
"lang": "Словацкий",
"lang_code": "sk",
"sense": "титул",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "šachinšach"
},
{
"lang": "Турецкий",
"lang_code": "tr",
"sense": "титул",
"word": "şehinşah"
},
{
"lang": "Туркменский",
"lang_code": "tk",
"sense": "титул",
"word": "şahinşah"
},
{
"lang": "Украинский",
"lang_code": "uk",
"sense": "титул",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "шахиншах"
},
{
"lang": "Украинский",
"lang_code": "uk",
"sense": "титул",
"tags": [
"masculine"
],
"word": "шахіншах"
},
{
"lang": "Французский",
"lang_code": "fr",
"sense": "титул",
"word": "roi des rois"
},
{
"lang": "Чешский",
"lang_code": "cs",
"sense": "титул",
"word": "šáhinšáh"
},
{
"lang": "Чешский",
"lang_code": "cs",
"sense": "титул",
"word": "šáhanšáh"
},
{
"lang": "Шведский",
"lang_code": "sv",
"sense": "титул",
"word": "shahanshah"
},
{
"lang": "Эсперанто",
"lang_code": "eo",
"raw_tags": [
"искусственный язык"
],
"sense": "титул",
"word": "ŝahanŝaho"
}
],
"word": "шахиншах"
}
Download raw JSONL data for шахиншах meaning in Русский (6.0kB)
This page is a part of the kaikki.org machine-readable Русский dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2024-12-21 from the ruwiktionary dump dated 2024-12-20 using wiktextract (d8cb2f3 and 4e554ae). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.
If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.