"билирубин" meaning in Русский

See билирубин in All languages combined, or Wiktionary

Noun

IPA: bʲɪlʲɪrʊˈbʲin
Etymology: От нем. Bilirubin «билирубин», составленного из лат. bilis «жёлчь», из праиндоевр. *bistl + ruber «красный», далее из праиндоевр. *reudh- «красный» (ср.: русск. рдеть, лит. raudonas «красный», латышск. raūds «красный», готск. *rauɵs «красный», др.-в.-нем. rōt «красный», нем. rot «красный», англ. red «красный», др.-сканд. rjōδr «красный», др.-ирл. ruad «красный», лат. ruber «красный», др.-греч. ἐρυθρός «красный», авестийск. raoδita- «красный», санскр. रुधिरः (rudhiráḥ) «кровь») . Forms: билируби́н [nominative, singular], билируби́ны [nominative, plural], билируби́на [genitive, singular], билируби́нов [genitive, plural], билируби́ну [dative, singular], билируби́нам [dative, plural], билируби́н [accusative, singular], билируби́ны [accusative, plural], билируби́ном [instrumental, singular], билируби́нами [instrumental, plural], билируби́не [prepositional, singular], билируби́нах [prepositional, plural]
  1. биохим. жёлто-оранжевый жёлчный пигмент
    Sense id: ru-билирубин-ru-noun-92MEb32y Topics: biochemistry
The following are not (yet) sense-disambiguated
Hypernyms: пигмент Related terms: билирубиновый Translations: bilirubin (Английский), bilirubien (Африкаанс), білірубін (Белорусский), bilirubin (Боснийский), bilirubin (Венгерский), bilirrubina [feminine] (Галисийский), χολερυθρίνη [feminine] (Греческий), ბილირუბინი (Грузинский), בילירובין (Иврит), bilirubin (Индонезийский), bilearúibin (Ирландский), bilirrubina [feminine] (Испанский), bilirubina [feminine] (Итальянский), bilirubina [feminine] (Каталанский), 膽紅素 (dǎnhóngsù) (Китайский), 빌리루빈 (Корейский), bilirubinum [neuter] (Латинский), bilirubīns (Латышский), bilirubinas (Литовский), ബിലിറൂബിൻ (Малаялам), Bilirubin [neuter] (Немецкий), Hämatoidin [neuter] (Немецкий), bilirubine (Нидерландский), bilirubin (Норвежский), bilirubina (Польский), bilirrubina [feminine] (Португальский), hematoidina [feminine] (Португальский), bilirubină [feminine] (Румынский), bilirubín (Словацкий), bilirubin (Словенский), bilirubini (Суахили), บิลิรูบิน (Тайский), பிலிருபின் (Тамильский), bilirübin (Турецкий), bilirubin (Узбекский), білірубін (Украинский), bilirubiini (Финский), bilirubine [feminine] (Французский), बिलीरुबिन (Хинди), bilirubin (Хорватский), bilirubin (Чешский), bilirubin (Шведский), bilirubino (Эсперанто), bilirubiin (Эстонский), ビリルビン (birirubin) (Японский)
{
  "categories": [
    {
      "kind": "other",
      "name": "Мужской род/ru",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Неодушевлённые/ru",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Пигменты/ru",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Русские лексемы",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Русские слова, тип морфемного строения R",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Русские существительные",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Русские существительные, склонение 1a",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Русский язык",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Слова из 9 букв/ru",
      "parents": [],
      "source": "w"
    },
    {
      "kind": "other",
      "name": "Слова латинского происхождения/ru",
      "parents": [],
      "source": "w"
    }
  ],
  "etymology_text": "От нем. Bilirubin «билирубин», составленного из лат. bilis «жёлчь», из праиндоевр. *bistl + ruber «красный», далее из праиндоевр. *reudh- «красный» (ср.: русск. рдеть, лит. raudonas «красный», латышск. raūds «красный», готск. *rauɵs «красный», др.-в.-нем. rōt «красный», нем. rot «красный», англ. red «красный», др.-сканд. rjōδr «красный», др.-ирл. ruad «красный», лат. ruber «красный», др.-греч. ἐρυθρός «красный», авестийск. raoδita- «красный», санскр. रुधिरः (rudhiráḥ) «кровь») .",
  "forms": [
    {
      "form": "билируби́н",
      "tags": [
        "nominative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "билируби́ны",
      "tags": [
        "nominative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "билируби́на",
      "tags": [
        "genitive",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "билируби́нов",
      "tags": [
        "genitive",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "билируби́ну",
      "tags": [
        "dative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "билируби́нам",
      "tags": [
        "dative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "билируби́н",
      "tags": [
        "accusative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "билируби́ны",
      "tags": [
        "accusative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "билируби́ном",
      "tags": [
        "instrumental",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "билируби́нами",
      "tags": [
        "instrumental",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "билируби́не",
      "tags": [
        "prepositional",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "билируби́нах",
      "tags": [
        "prepositional",
        "plural"
      ]
    }
  ],
  "hypernyms": [
    {
      "sense_index": 1,
      "word": "пигмент"
    }
  ],
  "lang": "Русский",
  "lang_code": "ru",
  "pos": "noun",
  "related": [
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "прилагательные"
      ],
      "word": "билирубиновый"
    }
  ],
  "senses": [
    {
      "examples": [
        {
          "author": "Л. О. Бадалян",
          "date": "1984",
          "ref": "Л. О. Бадалян, «Детская неврология», 1984 г.",
          "text": "Своевременно проведенная гемотрансфузия способствует быстрому снижению концентрации непрямого билирубина и предупреждению повреждений мозга.",
          "title": "Детская неврология"
        }
      ],
      "glosses": [
        "жёлто-оранжевый жёлчный пигмент"
      ],
      "id": "ru-билирубин-ru-noun-92MEb32y",
      "raw_glosses": [
        "биохим. жёлто-оранжевый жёлчный пигмент"
      ],
      "topics": [
        "biochemistry"
      ]
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "ipa": "bʲɪlʲɪrʊˈbʲin"
    }
  ],
  "tags": [
    "declension-2",
    "inanimate",
    "masculine"
  ],
  "translations": [
    {
      "lang": "Английский",
      "lang_code": "en",
      "word": "bilirubin"
    },
    {
      "lang": "Африкаанс",
      "lang_code": "af",
      "word": "bilirubien"
    },
    {
      "lang": "Белорусский",
      "lang_code": "be",
      "word": "білірубін"
    },
    {
      "lang": "Боснийский",
      "lang_code": "bs",
      "word": "bilirubin"
    },
    {
      "lang": "Венгерский",
      "lang_code": "hu",
      "word": "bilirubin"
    },
    {
      "lang": "Галисийский",
      "lang_code": "gl",
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "bilirrubina"
    },
    {
      "lang": "Греческий",
      "lang_code": "el",
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "χολερυθρίνη"
    },
    {
      "lang": "Грузинский",
      "lang_code": "ka",
      "word": "ბილირუბინი"
    },
    {
      "lang": "Иврит",
      "lang_code": "he",
      "word": "בילירובין"
    },
    {
      "lang": "Индонезийский",
      "lang_code": "id",
      "word": "bilirubin"
    },
    {
      "lang": "Ирландский",
      "lang_code": "ga",
      "word": "bilearúibin"
    },
    {
      "lang": "Испанский",
      "lang_code": "es",
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "bilirrubina"
    },
    {
      "lang": "Итальянский",
      "lang_code": "it",
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "bilirubina"
    },
    {
      "lang": "Каталанский",
      "lang_code": "ca",
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "bilirubina"
    },
    {
      "lang": "Китайский",
      "lang_code": "zh",
      "roman": "dǎnhóngsù",
      "word": "膽紅素"
    },
    {
      "lang": "Корейский",
      "lang_code": "ko",
      "word": "빌리루빈"
    },
    {
      "lang": "Латинский",
      "lang_code": "la",
      "tags": [
        "neuter"
      ],
      "word": "bilirubinum"
    },
    {
      "lang": "Латышский",
      "lang_code": "lv",
      "word": "bilirubīns"
    },
    {
      "lang": "Литовский",
      "lang_code": "lt",
      "word": "bilirubinas"
    },
    {
      "lang": "Малаялам",
      "lang_code": "ml",
      "word": "ബിലിറൂബിൻ"
    },
    {
      "lang": "Немецкий",
      "lang_code": "de",
      "tags": [
        "neuter"
      ],
      "word": "Bilirubin"
    },
    {
      "lang": "Немецкий",
      "lang_code": "de",
      "tags": [
        "neuter"
      ],
      "word": "Hämatoidin"
    },
    {
      "lang": "Нидерландский",
      "lang_code": "nl",
      "word": "bilirubine"
    },
    {
      "lang": "Норвежский",
      "lang_code": "no",
      "word": "bilirubin"
    },
    {
      "lang": "Польский",
      "lang_code": "pl",
      "word": "bilirubina"
    },
    {
      "lang": "Португальский",
      "lang_code": "pt",
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "bilirrubina"
    },
    {
      "lang": "Португальский",
      "lang_code": "pt",
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "hematoidina"
    },
    {
      "lang": "Румынский",
      "lang_code": "ro",
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "bilirubină"
    },
    {
      "lang": "Словацкий",
      "lang_code": "sk",
      "word": "bilirubín"
    },
    {
      "lang": "Словенский",
      "lang_code": "sl",
      "word": "bilirubin"
    },
    {
      "lang": "Суахили",
      "lang_code": "sw",
      "word": "bilirubini"
    },
    {
      "lang": "Тайский",
      "lang_code": "th",
      "word": "บิลิรูบิน"
    },
    {
      "lang": "Тамильский",
      "lang_code": "ta",
      "word": "பிலிருபின்"
    },
    {
      "lang": "Турецкий",
      "lang_code": "tr",
      "word": "bilirübin"
    },
    {
      "lang": "Узбекский",
      "lang_code": "uz",
      "word": "bilirubin"
    },
    {
      "lang": "Украинский",
      "lang_code": "uk",
      "word": "білірубін"
    },
    {
      "lang": "Финский",
      "lang_code": "fi",
      "word": "bilirubiini"
    },
    {
      "lang": "Французский",
      "lang_code": "fr",
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "bilirubine"
    },
    {
      "lang": "Хинди",
      "lang_code": "hi",
      "word": "बिलीरुबिन"
    },
    {
      "lang": "Хорватский",
      "lang_code": "hr",
      "word": "bilirubin"
    },
    {
      "lang": "Чешский",
      "lang_code": "cs",
      "word": "bilirubin"
    },
    {
      "lang": "Шведский",
      "lang_code": "sv",
      "word": "bilirubin"
    },
    {
      "lang": "Эсперанто",
      "lang_code": "eo",
      "raw_tags": [
        "искусственный язык"
      ],
      "word": "bilirubino"
    },
    {
      "lang": "Эстонский",
      "lang_code": "et",
      "word": "bilirubiin"
    },
    {
      "lang": "Японский",
      "lang_code": "ja",
      "roman": "birirubin",
      "word": "ビリルビン"
    }
  ],
  "word": "билирубин"
}
{
  "categories": [
    "Мужской род/ru",
    "Неодушевлённые/ru",
    "Пигменты/ru",
    "Русские лексемы",
    "Русские слова, тип морфемного строения R",
    "Русские существительные",
    "Русские существительные, склонение 1a",
    "Русский язык",
    "Слова из 9 букв/ru",
    "Слова латинского происхождения/ru"
  ],
  "etymology_text": "От нем. Bilirubin «билирубин», составленного из лат. bilis «жёлчь», из праиндоевр. *bistl + ruber «красный», далее из праиндоевр. *reudh- «красный» (ср.: русск. рдеть, лит. raudonas «красный», латышск. raūds «красный», готск. *rauɵs «красный», др.-в.-нем. rōt «красный», нем. rot «красный», англ. red «красный», др.-сканд. rjōδr «красный», др.-ирл. ruad «красный», лат. ruber «красный», др.-греч. ἐρυθρός «красный», авестийск. raoδita- «красный», санскр. रुधिरः (rudhiráḥ) «кровь») .",
  "forms": [
    {
      "form": "билируби́н",
      "tags": [
        "nominative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "билируби́ны",
      "tags": [
        "nominative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "билируби́на",
      "tags": [
        "genitive",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "билируби́нов",
      "tags": [
        "genitive",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "билируби́ну",
      "tags": [
        "dative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "билируби́нам",
      "tags": [
        "dative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "билируби́н",
      "tags": [
        "accusative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "билируби́ны",
      "tags": [
        "accusative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "билируби́ном",
      "tags": [
        "instrumental",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "билируби́нами",
      "tags": [
        "instrumental",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "билируби́не",
      "tags": [
        "prepositional",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "билируби́нах",
      "tags": [
        "prepositional",
        "plural"
      ]
    }
  ],
  "hypernyms": [
    {
      "sense_index": 1,
      "word": "пигмент"
    }
  ],
  "lang": "Русский",
  "lang_code": "ru",
  "pos": "noun",
  "related": [
    {
      "raw_tags": [
        "Ближайшее родство",
        "прилагательные"
      ],
      "word": "билирубиновый"
    }
  ],
  "senses": [
    {
      "examples": [
        {
          "author": "Л. О. Бадалян",
          "date": "1984",
          "ref": "Л. О. Бадалян, «Детская неврология», 1984 г.",
          "text": "Своевременно проведенная гемотрансфузия способствует быстрому снижению концентрации непрямого билирубина и предупреждению повреждений мозга.",
          "title": "Детская неврология"
        }
      ],
      "glosses": [
        "жёлто-оранжевый жёлчный пигмент"
      ],
      "raw_glosses": [
        "биохим. жёлто-оранжевый жёлчный пигмент"
      ],
      "topics": [
        "biochemistry"
      ]
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "ipa": "bʲɪlʲɪrʊˈbʲin"
    }
  ],
  "tags": [
    "declension-2",
    "inanimate",
    "masculine"
  ],
  "translations": [
    {
      "lang": "Английский",
      "lang_code": "en",
      "word": "bilirubin"
    },
    {
      "lang": "Африкаанс",
      "lang_code": "af",
      "word": "bilirubien"
    },
    {
      "lang": "Белорусский",
      "lang_code": "be",
      "word": "білірубін"
    },
    {
      "lang": "Боснийский",
      "lang_code": "bs",
      "word": "bilirubin"
    },
    {
      "lang": "Венгерский",
      "lang_code": "hu",
      "word": "bilirubin"
    },
    {
      "lang": "Галисийский",
      "lang_code": "gl",
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "bilirrubina"
    },
    {
      "lang": "Греческий",
      "lang_code": "el",
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "χολερυθρίνη"
    },
    {
      "lang": "Грузинский",
      "lang_code": "ka",
      "word": "ბილირუბინი"
    },
    {
      "lang": "Иврит",
      "lang_code": "he",
      "word": "בילירובין"
    },
    {
      "lang": "Индонезийский",
      "lang_code": "id",
      "word": "bilirubin"
    },
    {
      "lang": "Ирландский",
      "lang_code": "ga",
      "word": "bilearúibin"
    },
    {
      "lang": "Испанский",
      "lang_code": "es",
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "bilirrubina"
    },
    {
      "lang": "Итальянский",
      "lang_code": "it",
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "bilirubina"
    },
    {
      "lang": "Каталанский",
      "lang_code": "ca",
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "bilirubina"
    },
    {
      "lang": "Китайский",
      "lang_code": "zh",
      "roman": "dǎnhóngsù",
      "word": "膽紅素"
    },
    {
      "lang": "Корейский",
      "lang_code": "ko",
      "word": "빌리루빈"
    },
    {
      "lang": "Латинский",
      "lang_code": "la",
      "tags": [
        "neuter"
      ],
      "word": "bilirubinum"
    },
    {
      "lang": "Латышский",
      "lang_code": "lv",
      "word": "bilirubīns"
    },
    {
      "lang": "Литовский",
      "lang_code": "lt",
      "word": "bilirubinas"
    },
    {
      "lang": "Малаялам",
      "lang_code": "ml",
      "word": "ബിലിറൂബിൻ"
    },
    {
      "lang": "Немецкий",
      "lang_code": "de",
      "tags": [
        "neuter"
      ],
      "word": "Bilirubin"
    },
    {
      "lang": "Немецкий",
      "lang_code": "de",
      "tags": [
        "neuter"
      ],
      "word": "Hämatoidin"
    },
    {
      "lang": "Нидерландский",
      "lang_code": "nl",
      "word": "bilirubine"
    },
    {
      "lang": "Норвежский",
      "lang_code": "no",
      "word": "bilirubin"
    },
    {
      "lang": "Польский",
      "lang_code": "pl",
      "word": "bilirubina"
    },
    {
      "lang": "Португальский",
      "lang_code": "pt",
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "bilirrubina"
    },
    {
      "lang": "Португальский",
      "lang_code": "pt",
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "hematoidina"
    },
    {
      "lang": "Румынский",
      "lang_code": "ro",
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "bilirubină"
    },
    {
      "lang": "Словацкий",
      "lang_code": "sk",
      "word": "bilirubín"
    },
    {
      "lang": "Словенский",
      "lang_code": "sl",
      "word": "bilirubin"
    },
    {
      "lang": "Суахили",
      "lang_code": "sw",
      "word": "bilirubini"
    },
    {
      "lang": "Тайский",
      "lang_code": "th",
      "word": "บิลิรูบิน"
    },
    {
      "lang": "Тамильский",
      "lang_code": "ta",
      "word": "பிலிருபின்"
    },
    {
      "lang": "Турецкий",
      "lang_code": "tr",
      "word": "bilirübin"
    },
    {
      "lang": "Узбекский",
      "lang_code": "uz",
      "word": "bilirubin"
    },
    {
      "lang": "Украинский",
      "lang_code": "uk",
      "word": "білірубін"
    },
    {
      "lang": "Финский",
      "lang_code": "fi",
      "word": "bilirubiini"
    },
    {
      "lang": "Французский",
      "lang_code": "fr",
      "tags": [
        "feminine"
      ],
      "word": "bilirubine"
    },
    {
      "lang": "Хинди",
      "lang_code": "hi",
      "word": "बिलीरुबिन"
    },
    {
      "lang": "Хорватский",
      "lang_code": "hr",
      "word": "bilirubin"
    },
    {
      "lang": "Чешский",
      "lang_code": "cs",
      "word": "bilirubin"
    },
    {
      "lang": "Шведский",
      "lang_code": "sv",
      "word": "bilirubin"
    },
    {
      "lang": "Эсперанто",
      "lang_code": "eo",
      "raw_tags": [
        "искусственный язык"
      ],
      "word": "bilirubino"
    },
    {
      "lang": "Эстонский",
      "lang_code": "et",
      "word": "bilirubiin"
    },
    {
      "lang": "Японский",
      "lang_code": "ja",
      "roman": "birirubin",
      "word": "ビリルビン"
    }
  ],
  "word": "билирубин"
}

Download raw JSONL data for билирубин meaning in Русский (6.9kB)


This page is a part of the kaikki.org machine-readable Русский dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2024-12-21 from the ruwiktionary dump dated 2024-12-20 using wiktextract (d8cb2f3 and 4e554ae). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.

If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.